Search

Hüküm çıkarma yöntemlerinden olan kıyas, asıl, ferʿ, aslın hükmü ve illet olmak üzere dört ana temel üzerine oturtulmuştur. Asıl ile ferʿi birleştiren bir manadan dolayı ferʿi asla hamledip, her ikisinde de aynı hükmü ispat veya nefyetmeyi ifade eden illet, kıyas konusunda tartışmaların en fazla yapıldığı unsurdur. Nitekim illet; mahiyeti, kısımları, tespit yolları (mesâlikü’l-ille) ve ilgili şartları bakımından gerek aynı ekol içerisinde gerekse farklı ekollere mensup usulcüler arasında oldukça derinlikli tartışmalara konu olmuştur. İllet konusunda usulcülerin hakkında ihtilaf ettikleri en önemli konulardan birisi de illete yöneltilen itirazlardır. İllete yapılan itirazların isim ve sayıları hakkında genel olarak mezhepler arasında görülen fikir ayrılıkları aynı mezhebe mensup usulcüler arasında da kendini göstermiştir. Tartışma üslubu açısından cedel ve hilâf ilimlerinin temel özelliğini taşıyan itirazlar, esasında mezkûr ilimlerin konuları arasında sayılmıştır. Bu konuların fıkıh usulü eserlerinde anlatılmasının gerekip gerekmediği tartışması sürmekle birlikte usulcülerin çoğunluğu illete yapılan itirazları detaylı bir şekilde eserlerinde işlemişlerdir. Bu durum da illete yönelik itirazları genelde fıkıh usulünün özelde de illet bahislerinin en temel konuları haline getirmiştir. Bahsedilen hususlar da göz önünde bulundurularak illete yapılan itirazları çok yönlü olarak incelemek amacıyla gerek mütekellim gerekse fukahâ yöntemi usulcüleri içerisinde illete yapılan itirazlar konusunu en kapsamlı ve sistematik bir şekilde inceleyen Seyfeddin el-Âmidî’nin (ö. 631/1233) yaklaşımı tercih edilmiştir. İllete yönelik itirazların tamamını hatta bir kısmını ele almanın, bir makale boyutunu aşacağı kaygısından ötürü bu itirazlardan sadece kalb yöntemi ele alınmıştır. Ayrıca konunun oldukça teknik bir boyuta sahip olması da bir gerekçe olarak söylenebilir. Yine kalb itirazını ayrıntılı bir şekilde ve her yönüyle incelemek maksadıyla diğer mezhep usulcülerin görüşleriyle bir kıyaslama yapılmamıştır. Şâfiî mezhebine mensup usulcülerin görüşlerine ise kısaca atıfta bulunulmuştur. Çalışmamızda Âmidî’nin görüşlerini tercih etmemizin sebebi onun konu hakkındaki düşüncelerinin diğer Şâfiî usulcülerin kanaatlerini de kapsayacağı ya da kısmen de olsa yansıtacağı varsayımıdır. Bu bağlamda konumuza zemin hazırlaması bakımından Âmidî öncesi Şâfiî usulcülerin illete yönelttikleri itirazlara kısaca yer verildikten sonra Âmidî’nin kalb itirazıyla alâkalı verdiği bilgiler detaylı olarak ele alınıp incelenmiştir. Gerekli görüldüğü yerlerde Âmidî’nin konu hakkındaki görüşü diğer Şâfiî usulcülerin görüşleriyle karşılaştırılarak mukayese edilmiştir. Âmidî, illete yönelik itirazların sayısını yirmi beşe kadar çıkartarak konunun en geniş ve sistematik halini oluşturmuştur. Bu kapsamda bazı usulcülerin isimlendirme yoluna gitmeden muhteva açısından değindiği bir kısım itirazları isimlendirerek her birini ayrıntılı olarak ele almıştır. Kalb itirazını da detaylı bir şekilde inceleyen Âmidî, bu itirazı kalbü’d-da‘vâ, kalbü’d-delil ve kalbü’t-tesviye şeklinde üç kısma ayırdıktan sonra kalb ve çeşitleri hakkında birtakım değerlendirmelerde bulunmuştur. Âmidî’nin kalb itirazıyla ilgili değerlendirmelerinde dikkat çeken en önemli hususlardan birisi onun kullandığı fürû örneklerin diğer Şâfiî usulcülerin örnekleriyle hemen hemen aynı olmasıdır. Kalb itirazının tanımına bakıldığında genellikle her bir Şâfiî usulcünün kalbin belli bir özelliğini veya türünü dikkate alarak kalb yöntemiyle itirazı tanımlamaya çalıştıkları görülmektedir. Âmidî’nin de Şâfiî usulcülere benzer bir yaklaşım ortaya koyduğu anlaşılmaktadır. Nitekim o da kalb itirazını çeşitlerine göre farklı şekillerde tarif etmiştir. Âmidî’ye göre kalbin temelini “müstedilin muterize karşı bir vasfın illet olduğuna dair öne sürdüğü delilin, lehine değil aleyhine olması” ya da “illet olduğuna dair delil olarak öne sürülen vasfın, müstedilin hem lehine hem de aleyhine olması” şeklindeki kalb türleri oluşturmaktadır. Âmidî, birincisinin kalbin ilk mertebesini, diğerinin de ikinci mertebesini teşkil ettiğini kaydetmiştir.

القياس كما هو معلوم هو المصدر التشريعي الرابع، وقد عدَّهُ الأصوليون من الأدلة المتفَق عليها، ويتمثل في إلحاق أمرٍ غير منصوصٍ أو مُجمَع على حكمه بأمرٍ آخرَ منصوصٍ أو مُجمَعٍ على حكمه؛ لِاشتراكهما في العلَّة. وقد فصَّل الأصوليون القول في القياس، وقَسَموهُ تقسيماتٍ عديدةً، واختلفت أقوالهم في تفسير بعض الأقسام، وأثيرت حول بعضها إشكالاتٌ، ومن ذلك تقسيم القياس إلى قياسٍ أَولى وقياسٍ مُساوٍ وقياسٍ أدنى، فقد مثَّل الأصوليون لِقياس الأَولى بِقياس ضرب الوالدَين على التأفيف في الحرمة، ومثَّلوا لِلقياس المساوي بِقياس الأَمَةِ على العبد في سِراية العتق، أمَّا قياس الأدنى فمثَّلوا لهُ بِقياس التفَّاح على البُرّ في الرِّبويَّة. ولَئِنْ كان قياسُ الأَولى والقياسُ المساوي متفَقاً عليهما بين الأصوليين، مع وقوع الخلاف بينهم في أنهما هل يُسمَّيان قياساً أو لا؛ فإنَّ قِسْمَ قياس الأدنى كان محلَّ اعتراضٍ من قِبَل بعض الأصوليين الذين رأوا أن القياس الصحيح لا يكون أدنى؛ لأنَّ الفرع إذا لم يكن مساوياً للأصل في العلة فالقياس فاسدٌ، واستمرَّ الاعتراض على هذا القسم لَدى بعض المعاصرين. ورغم ما أُثير حول قياس الأدنى من إشكالات؛ إلا أن الباحث لم يطَّلع على مَن أفرَدهُ بالدراسة والبحث، فمعظَم مَن كتبوا في القياس قديماً وحديثاً تكلموا عن قياس الأدنى بما لا يزيد عن سطرٍ أو سطرَين، دون الجواب عن الإشكالات التي أثيرت حوله. ثم إن الباحث لم يطَّلع على مَن تتبعَ استعمالات قياس الأدنى في كتب الفروع لِبيان الجانب التطبيقي لَه. ومن هنا مَسَّتِ الحاجةُ إلى تقديم دراسةٍ وافيةٍ تُبيِّن معنى قياس الأدنى، وتُناقشُ الاعتراضاتِ والإشكالات التي أُثيرتْ حوله، وتُوضِحُ صِلَتَهُ بأقسام القياس الأخرى، وتهتمُّ بالجانب التطبيقي لهُ. وقد استعانَ الباحث بالمنهج التحليلي، ورجع إلى أهمِّ المصادر والمراجع الأصولية قديـماً وحديثاً. وانتهى البحث إلى نتائج، أبرزُها أنَّ لِقياس الأدْنى إطلاقَينِ: أحدهما أنهُ ما كان فيه الأصل أَولَى بالحكم من الفرع، وهذه الأدْونيَّة هي من حيث الحكمُ لا من حيث العلَّةُ؛ إذ يمتنع أن تكون العلة في الفرع أضعف منها في الأصل، لكن وجه الأدونيَّة أنَّ في الأصل أوصافاً متعددة صالحةً للعليَّة، فإذا ترجح عند المجتهد أحدها جعله هو العلة، ثم ألحقَ الفرع بالأصل بناء على الاشتراك في تلك العلة، وهذا الإلحاق قائمٌ على الظَّنِّ، وعلى هذا فالحكم في الأصل أقوى؛ لأن في الأصل كافةَ الأوصاف المحتملة للعليَّة، أما الفرع فقد لا يكون فيه إلا وصفٌ واحدٌ مِن بينها. وقياس الأدنى بالإطلاق الثاني هو ما كانت فيه العلة في الفرع أضعفَ منها في الأصل، فتكون العلة في الأصل أتمَّ وأقوى، وذلك لا يقدح في صحة القياس؛ إذ المطلوبُ وجودُ العلة بِتمامها في الفرع، وذلك لا يتنافى مع كونها قد تكون في الفرع أضعف أو أقوى. ومن النتائج التي انتهى إليها البحث أيضاً أنَّ الاعتراضات التي وُجِّهتْ إلى قياس الأدنى ضعيفةٌ، لأنها ترتكز على أنَّ الأدونية معناها ضعفُ العلة في الفرع، وأنَّ هذا يستلزم قيام الفارق بين الأصل والفرع، والجواب أن المساواة بين الأصل والفرع يكفي أن تكون في نوع العلة أو جنسها، ولا يُشترط التساوي في القوة والزيادة والشدة. وأما الاعتراضات التي وُجِّهت حديثاً إلى قياس الأدنى فضعيفة أيضاً؛ إذ من الإجحافِ والتنكرِ للواقع تقسيمُ القياس إلى أولى ومساوٍ فقط، وما قاله المعترضون من أن الأصوليين لم يذكروا مثالاً صحيحاً على قياس الأدنى مخالفٌ للصواب، فقد أوردوا أمثلةً كثيرةً عليه، وأمَّا ما ادعاه المعترضون من أن الأصوليين وضعوا قسمَ قياس الأدنى لِمجرد الدفاع عن أقيسة أئمتهم؛ فهذه الدعوى تفتقر إلى الدليل، بل للأصوليين مسوِّغاتُـهم التي دفعتْهم إلى وضع هذا التقسيم. وأوضح البحث أيضاً أنَّ حديث الفقهاء عن قياس الأدنى لم يخلُ -على إيجازهِ- من فائدة، وانتهى البحث إلى أنَّ الفقهاء قصَدوا بالمصطلح كونَ الأصل أَولى بالحكم من الفرع؛ لِكونِ العلة في الأصل أتمَّ وأقوى، أي أنَّ أدونيَّة القياس عند الفقهاء هي من حيث العلة، ولم يقصدوا بالمصطلح مجردَ كون القياس ظنِّيَّاً، ولذا رأيناهم استعملوا هذا المصطلح في معرض الاعتراض؛ لأنهم رأوا أن القياس الأدون لا يُصار إليه مع إمكان إجراء قياس المساواة.

İslam hukukunda şeri hükümler doğrudan naslarda yer alan ve doğrudan naslarda yer alanla ortak illeti taşıyan olmak üzere iki kısımdır. Bu sebeple müçtehidin hüküm istinbatında bulunurken nasslardan yola çıkarak sonuca ulaşması gerekli görülmektedir. Ancak bu her zaman kolay olmayabilir. Zira illet her zaman nasta bizzat zikredilmeyebilir ve müçtehit onu kolay bir şekilde tespit edemeyebilir. Nitekim kamu, şahıs ve aile hukukunda yönelik her bir hükmün naslarda yer alamayacağı yadsınamaz bir gerçekliktir. Çünkü değişen zaman ve oluşan şartlar karşısında nasların sınırlı olması bunu zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla hükümlerin bir kısmı naslarda açık bir şekilde mevcut iken diğer bir kısmı dolaylı olarak yer almakta olup delâlet yöntemiyle anlaşılacak mahiyetteki metinlerde bulunmaktadır. Bu durumda İslam hukukçularına sınırlı sayıdaki naslardan yola çıkarak sınırsız olay ve probleme çözüm bulma görevi düşmektedir ki bunun kolay olmayacağı açıktır. İşte bu noktada ortaya çıkan sorunların çözümünde Kitap, Sünnet ve İcma’ gibi deliller yanında bilinenden hareketle bilinmeyene ulaşıp yeni sorunlara çözüm üretecek nitelikte bir delil daha gündeme gelmektedir ki o da kıyastır. İslam hukukunda hükümler genel olarak teabbüdî ve ta’lîlî olmak üzere ikili bir ayrıma tabi tutulmuştur. Taabbudi olarak nitelenen hükümler, Şari`in hükmü vazetme erekçelerinin hikmeti bilinmeyen dolayısıyla mahiyeti itibariyle ictihada kapalı alanı kuşatan hükümlerdir. Ta`îlî hükümler ise vazolunma amaç ve gayelerinin şer’i naslarda illeti ve hikmeti açıkça yer alan ve bildirilen bu itibarla ictihada açık alanı teşkil eden hükümlerdir. Bu anlamda ta`lil fıkıh usulünde bir hükmün illetinin tespit edilmesi, sebep ve hikmetlerinin açığa çıkarılması anlamına gelmektedir. İşte sınırlı sayıda mevcut naslarla sınırsız vaka ve sorunlara çözüm bulmak ancak ta’lîlle mümkündür. Buradan da anlaşılacağı üzere nasların illet ve hikmetlerinin belirlenmesi genelde İslam hukuku için özelde ise kıyas yoluyla hüküm istinbatı için oldukça önem arz etmektedir. Peki, bilinenden hareketle bilinmeyen hususlara çözüm üretmek için kullanılan kıyas metodunda hükümleri ta’lîl ederken hikmet mi yoksa illet mi tercih edilmelidir? Çalışmamızda öncelikle konunun daha iyi anlaşılması bakımından hikmet ve illet kavramlarının sözlük ve terim anlamları yanında iki kavramın mukayesesi ve özellikleri üzerinde durulmuş ardından da hikmet ile ta’lîlin imkânı tartışılıp fukahanın görüşleri gerekçeleriyle birlikte ele alınmıştır. Çalışmamız, hikmetin illet yerine kullanılıp kullanılamayacağı ve konu hakkındaki yaklaşımların analizi bakımından önemi haizdir. Bununla birlikte çalışmada klasik kaynaklar başta olmak üzere konumuz ile ilgili yazılmış tez, bildiri ve makalelerden yararlanılmıştır. Bu bağlamda klasik ve çağdaş yaklaşımların karşılaştırılması yapılmıştır. Ezmanın tegayyürü ile ahkamın tegayyürü inkâr olunamaz prensibini bir ilke olarak benimseyen alimlerimiz hükümlerin istinbatında illet haricinde hikmetin de söz konusu olabileceğini savunmuşlardır. Bunun yanında illetin çok daha yaygın kullanıldığı ve somut sonuçlara götürdüğü gerçeği ön plana çıkmaktadır.

Copyright of Cumhuriyet Ilahiyat Dergisi / Cumhuriyet Theology Journal is the property of Cumhuriyet Universitesi, Ilahiyat Fakultesi / Cumhuriyet University, Faculty of Theology and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ilahiyat Researches / Ilahiyat Tetkikleri Dergisi is the property of Ataturk University Coordinatorship of Scientific Journals and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Mutefekkir, Faculty of Islamic Sciences is the property of Aksaray University, Faculty of Islamic Sciences and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Qiyās is one of the sources of law, which is used to determine legal qualification (ḥukm) of new cases and has an important place in Islamic law methodology. Although some groups and individuals who reject qiyās as a source of law appeared in history, the majority of uṣūlīs accepted it as a legal source and developed various theories. In this article, ʿAlā’ al-Dīn al-Samarqandī’s theory of qiyās, who was one of the eminent scholars of Samarqand Ḥanafīsm, is reviewed. In this context, starting from the definition of analogy, the place of analogy in the hierarchy of proofs, its being a source of law (al-ḥujja) and its epistemological value, the conditions required for a valid analogy and its function were examined on the basis of Mīzān al-uṣūl byʿAlā’ al-Dīn al-Samarqandī. In case of need, other Ḥanafī uṣūlīs works were used for the purpose of comparison. Among the methods of validating of cause (ṭuruq al-‘illa), texts (al-naṣṣ) and the method of effectiveness (istidlāl bi at-ta’thīr) were examined. Other inference (istidlāl) methods were excluded. In addition, the disputed issues as the specialization of the cause (takhṣīṣ al-ʿilla), the possibility of an intransitive cause (al-ʿilla al-qāṣira) and whether cause’s consistency (iṭṭarād) is required for a valid analogy were mentioned when appropriate. As a result of the examination, it was concluded that al-Samarqandī’s theory of qiyās dissents from the general Ḥanafī approach in some cases and this was due to difference in understanding relationship between kalām and uṣūl al-fiqh. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Turkey Journal of Theological Studies is the property of Turkey Journal of Theological Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

How to reveal elaborate (tafseeli) evidences from religious behavioral rules is a subject of Usūl al-fiqh (Islamic legal theory). Among the techniques of obtaining judgments, one of the most important and elaborate issues is qiyās (analogy). Essentially, the elements of qiyās are four; the essence, the ruling of essence, fer’, and ‘illat (rationale). However, the functionality of qiyās depends on the determination of the ‘illat and its purification from the flaws that may prevent it from being an ‘illat. In this context, some objection techniques that can be directed at ‘illat are mentioned among methodologists. As a well-known and commonly used technique, qiyās ma‘a’l-fâriq is defined as a situation where the unity of ‘illat cannot be ensured between primary and secondary. Whether if this can be accepted as qawādih/tan’ in terms of its negative impact on the validity of ‘illat or not is discussed. In this study, the essence of qiyās ma‘a’l fâriq and whether it can be accepted as a technique that is an obstacle in terms of the validity of ‘illat or not is going to be examined through the perspectives of fiqh sects. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Arap dilinde, gramer kurallarının tespitinde hadislerle istişhad konusu, İbnu’d-Dâi‘e kadar çok fazla tartışma konusu edilmemiştir. O ve öğrencisi Ebû Hayyân el-Endelüsî hadislerin, lafzen değil de mana ile rivayet edildiği gerekçesiyle dilde delil olamayacağını savunmuşlardır. Hicri VII. asır Endülüs nahvinde illet ve kıyas meselelerine itibar edilmemesi dikkat çeken önemli bir gelişme olmuştur. İbnu’d-Dâi‘ ve öğrencisi Ebû Hayyân el-Endelüsî gibi nahivciler de bu minvalde ilerlemişlerdir. Bu asır nahivcileri, nahvi kolaylaştırmak amacıyla başta Sîbeveyhi’nin el-Kitâb’ı olmak üzere pek çok doğulu nahivcinin eserlerine şerh ve ta‘lîkler yazmışlardır. Bu bağlamda İbnu’d-Dâi‘ Sîbeveyhi’nin el-Kitâb’ını ve ez-Zeccâcî’nin el-Cumel’ini şerh etmiştir. Bu çalışmada İbnu’d-Dâi‘in kısa biyografisi ve eserlerine yer verilerek nahiv ilmiyle ilgili bazı özgün düşünceleri ortaya konmuştur. Son tahlilde Arap dili hakkındaki tespit ve katkıları belirlenmeye çalışılmıştır

Bu çalışma kıyasta şart olan illetin bilinmesini sağlayan; ihâle, istidlâl ve makâsıda riayet gibi farklı isimlerle isimlendirilen yolları açıklamaktadır. Bu, (hükümdeki) münasip illete ulaştıran aklî bir yöntemdir. Usûl alimlerine göre bunun netice verebilmesi için ya menfaat-mefsedet ya da ehl-i akıl kişilerin fiilerine göre olması gerekir. İlletteki münasebet, en fazla zannı gâlip ile tespit edilmesine rağmen kullanmak kaçışı olmayan bir durumdur. Onunla amel etmek hususundada güzel örnek sahabe-i kiramdır. Zira onlar gerçek hayatta uygulamışlar. Hüküm ile illet arasındaki münasebet üç kısımdır: Zarûrî, hâcî ve tahsînî. Zarûrî olan bütün semâvî şeraitler nezdinde “el-Mekâsıd’ül-Hamse el-Ulyâ” olarak bilinen maksadlardır. O da din, can, akıl, nesil ve malın korunmasıdır ki bunlar münasebet mertebelerinin en yücesidir. Münasebet bu denli önemli olduğundan, onunla illete üç yolla ulaşılabilir. Ya bir nas ile ya icma’ ile ya da istinbât ile ulaşılır. Bazen de illetin anlaşılması mümkün olmaz. Bununla birlikte hükme riayet illetin açığa çıkmasına bağlı değildir. Aksi takdirde yapılan kulluk mutlak teslimiyet üzerine kurulmuş hakiki kulluk olmaz.

One of the most important subjects of Islamic Jurisprudence is the subject of qiyas, and within that there are the cause topics, where most of the disagreements take place. Various objections against the cause are mentioned, and one of them is the refutation objection, which is connected with such issues as whether or not the cause is muttarid and the possibility of limitation of the cause. The present work deals with such matters as the circumstances under which the refutation- which is the name given to the case where there is no hukm despite the existence of the cause-invalidates cause, the ways to respond to the refutation objection in order to reboot that objection, and those responses that are accepted and those refuted. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

In the Arabic language, the issue of istishhad in hadiths in the determination of grammatical rules has not been discussed as much as Ibnu'd-Dai. He and his student Abu Hayyan al-Andalusi argued that it cannot be accepted as evidence because the hadiths are not reported as they were from the mouth of the Prophet. The fact that illah and qiyas affairs are not respected has been a remarkable development in the seventh century's Andalusia nahiw. Ibnu'd-Dai and his student Abu Hayyan al-Andalusi have also advanced in this area. Scholars in this century wrote commentaries and comments for old linguist's works especially al-Kitab of Sibeweyh to facilitate grammar. In this context, Ibnu'd-Dai' commented al-Kitab of Sibeweyh and ez-Zajjaci's al-Jumel. In this study, some linguistic thoughts were revealed by taking a short biography and works of Ibnu'd-Dai. In the final analysis, attempts have been made to determine the determinations and contributions of the Arabic language. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Hanefiler, fıkıh mezhepleri içerisinde istihsan yöntemini en belirgin şekilde kullanmışlardır. Kural olarak istihsanı kıyasa önceleyen Hanefiler, bazen kıyası istihsana takdim etmişlerdir. Kıyasın istihsana öncelendiği yerlerdeki istihsanın aslında hafi kıyas istihsanı olduğu bir gerçektir. Hafi kıyas istihsanının, kıyas olduğu düşünüldüğünde takdim edilen kıyasın illeti burada işlevseldir. Zira illetin kuvvet ve zayıflığı kıyasın veya istihsanın tercih edilme tarafını belirleyicidir. Bu makalede, kıyasın istihsana öncelenme nedenleri incelenmiş olup, verilen örnekle açıklanmıştır. Zaruri olarak istihsanın delil oluşunu, bunu kabul eden ve etmeyen ekollerin tez ve antitezlerini de araştırmacılar bu makalede bulabilirler. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

"No analogy in the area of worship is permitted" is a statement spread much in the Islamic scientific community and the media sites in recent times. This research examines the fact of this statement in the light of the opinions of Scholars in the Islamic law and Jurisprudence, analysing the meaning of worship and devotion, and the difference between them, and mentioning the views of the Islamic scholars in the issue after the clarification of the disputed and agreed points between them and the reasons for the occurrence of the dispute, and investigating their proofs and evidences before adopting a most correct opinion. The research unveiled a number of important points regarding this statement. The scholars of Islamic Jurisprudence are fully agree on following points: a- Innovating a new method of worship away from what is established through Major sources of Quran and Sunnah is not allowed such as introducing a sixth time of compulsory prayer. b- Using the analogy in order to derive rules is not allowed in the cases of worship where the underlying course is unfeasible such as numer of Rakaas of the prayer and scales of Zakat. c- The analogy is allowed in the cases of worship if it is disciplined with its terms and conditions, in this, the area of worship doesn't differ from other areas of Islamic Law. The dispute between the Majority of Scholars and Scholars of Hanafi School of thought in this regard is due to two things: First: Different point of views in accommodating the rules derived through the connotation of the text (Delalat al Nas) within the frame of text or the analog, The majority of the Scholars accommodate it within the frame of the analogical rules, while the Hanafi Scholars consider it as textual rules, So, This dispute belongs merely to the difference in terminology. Second: Different point of views due to the so-called "Discovering the cause in the new case "Some of the scholars can link the case to area which can be rationally understood and allow the analogy to be applied, while the others can consider it as it is not rationally understood, and consequently don't allow the analogy to be applied. The research concludes that the above mentioned statement is not correct or shot be adjusted to be "No analogy is allowed in the area of devotion (ta'abbut), followed by number of cases in the area of worship where the scholars of different schools of Islamic law applied the analogy for the derivation of the rules. [ABSTRACT FROM AUTHOR]