Search

Amaç – Etik değerlerin kurumun içsel ve dışsal çevre bileşenleri üzerindeki etkisi, bu değerlerin kurum, grup ve birey düzeyindeki davranışlarda yönlendiriciliğine dikkatleri çekmektedir. İşletmelerde söz konusu düzeylerde gerçekleştirilecek davranışların etik yönlendiriciliği, arzu edilen olumlu çıktılara ulaşmada önemli bir etmen olan sektörel dinamiklerin önemini ortaya koymaktadır. Bu nedenle arzu edilen davranışların ortaya çıkarılmasında bir öncül olarak etik davranış, işletmenin yer aldığı sektör ve işkolundan doğrudan etkilenerek farklılaşabilecektir. Araştırmanın amacı etik değerlerin sektör düzeyinde ne derecede farklı olabileceğini incelemektir. Yöntem – Araştırmada üretim ve hizmet sektöründeki işletmelerden veri alınmış, üretim sektörü için ISO meslek komiteleri 46 çalışma grubundan ISO 500 listesine giren işletmeler, hizmet sektörü için ise 12 alt iş kolundan İstanbul Ticaret Odası Meslek Komiteleri sınıflandırmasındaki işletmeler seçilmiştir. Büyük ölçekli işletmelerin seçildiği ve karma yöntemin (nitel ve nicel yöntemin birlikte) kullanıldığı çalışmada işletmelerin web sitelerinde yer alan değer ifadeleri incelenmiş ve analiz birimi terim olarak belirlenmiştir. Her iki sektör işletmeleri için incelenen etik değer ifadeleri kod, kategori ve tema formuna getirilmiş; aynı sektör için işletmeler arası farklılık ki-kare uygunluk testi ile incelenmiştir. Bulgular – Üretim sektörü işletmeleri için müşteri odaklı olma, sürdürülebilirlik ve çalışana değer boyutları; hizmet sektörü işletmeleri için müşteri odaklı olma, etik kurallara uyma ve yaptığı işi önemseme boyutlarının en çok belirtilen değerler olduğu görülmüştür. Hizmet ve üretim sektörleri için ortaya çıkan etik değerlerin farklılığı istatistiksel olarak anlamlıdır. Tartışma – Araştırmanın bulguları her iki sektör için ortak değer kodunun şeffaflık, ortak değer temasının ise müşteri odaklılık olduğunu göstermiştir. Müşterinin önceki yıllara göre değişen profili, talepkârlığı ve aldığı ürün ya da hizmete yönelik sürdürülebilir fonksiyonel faaliyetler, bu bağlamda işletme süreçlerinin odağında müşteriyi bulundurmayı etik bir değere taşımaktadır. İşletme için kurum kültürü, işletme çalışanların iyi ve doğru veya kötü ve yanlışı ayırmalarında başvuracakları bir araç olarak kurumun kendi etik kodlarının gelişmesinde ve arzu edilen tutumların ortaya çıkmasında önem kazanacaktır. Sektör geneli için bütüncül perspektifte etik değerlerin sektöre yönelik olan tümevarımcı temaların belirlenmesinde örgütsel ekoloji yaklaşımından yararlanılabilir. Purpose – The impact of ethical values on the internal and external environmental components of the organization draws attention to the guiding of these values in behaviors at the institution, group and individual level. Ethical guidance of the behaviors to be performed at these levels in the enterprises reveals the importance of sectoral dynamics, which is an important factor in achieving the desired positive outcomes. For this reason, ethical behavior as a precursor in revealing the desired behaviors may be differentiated by being directly affected by the sector and the sector in which the enterprise is located. The aim of the study is to examine the extent to which ethical values may differ at the sector level. Design/methodology/approach – In the research, data were obtained from enterprises in production and service sectors. Istanbul Chamber of Industry 500 companies were selected from 46 working groups for production sector and the firms were selected in 12 subfields determined in the base of Istanbul Chamber of Commerce for service sector. Large-scale enterprises are selected and mixed method (qualitative and quantitative method is used together) is utilized in this study. Values from official web-sites of companies are investigated and term is determined for unit of analysis. Ethic values examined for both production and service sector were formed as code, category, and theme, respectively. Significant differentiates among companies in the same sector are diagnosed via chi-square test. Findings – Customer-oriented, sustainability and respect for employees employee are most significant values in production sector enterprises; customer oriented, whereas compliance with ethical rules and care about work are the most stated values in service sector. Differences in ethical values for service and production sectors are statistically significant. Discussion – It is revealed that the common value code and theme are transparency and customer orientation, respectively for both production and service sector. The changing profiles of customers from past to present and customers’ continuous demanding attitudes toward product or service cause the customer to be core ethic value in the center of organizational processes depending on business activities. Organizational culture plays an important role to distinguish right from wrong for employees as a guide enabling to constitute ethic codes and develop desired attitudes. Organizational ecology approach can be utilized to determine the sector-specified ethic values as a whole in a holistic-inductive perspective.

Kurumlar, hedef kitlelerine ve içinde bulundukları sosyal çevreye karşı sorumluluk bilinci içerisinde ve etik kurallar doğrultusunda hareket etmelidirler. Etik değerlerin kurum içerisinde çok yönlü getirilerin ana kaynağı olmasından dolayı, sosyo-ekonomik süreçte aktif olarak var olması kaçınılmaz bir gereklilik haline gelmiştir. Bu araştırmada etik değerler- sosyal sorumluluk etkileşiminde sektörel etmenler incelenmiştir. ISO 500 Şirketleri (üretim) ve hizmet sektör sınıflamasında belirtilen iş kollarından seçilen, büyük ölçekli işletmeleri şekillendiren değerlerin işletmelerin sosyal sorumluluk faaliyetlerinde ne derece yönlendirici olduğu ve iş kolları boyutunda tanımlanmış olan alt segmentlerde işletme değerlerinin, değer-sosyal sorumluluk etkileşiminin öncül bir stratejisi olup olmadığı karşılaştırmalı nitel analiz yöntemi ile araştırılmıştır. Araştırmada her şirketin web sayfasında tanımladıkları veya e-mail yoluyla elde edinilen değerler incelenmiş olup daha sonra sektörel bir segment altında o sektörde ve alt iş kollarında hüküm süren değerler araştırmaya konu edilmiştir. Bunlara ek olarak işletmelerin web sitelerinde belirledikleri sosyal sorumluluk faaliyetleri de bu araştırmanın inceleme konusu olmuştur. Çalışmada nitel analiz yöntemi kullanılarak elde edilen veriler Chi-square anlamlılık testi ve betimleyici analiz tekniklerinden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucu olarak üretim ve hizmet sektörü işletmelerinin kendi içinde değerler ve sosyal sorumluluklar açısından farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. İkinci olarak da üretim ve hizmet sektöründe değer ve sosyal sorumluluk kategorileri etkileşimi incelenmiş olup değer ve sosyal sorumluluk kategorileri etkileşiminde anlamlı bir farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Etik Değerler, Hizmet Sektörü, Nitel Analiz, Sosyal Sorumluluk, İSO 500 Şirketleri, Üretim Sektörü Institutions should act responsibly and be careful to ethical rules towards their target groups and the social environment that they are in. Since the ethical rules are considered as the main sources of the multi-faced within the institutions, it has become an inevitable necessity to actively exist in the socio-economic process. In this research, ethical values- sectoral factors in the social responsibility interaction are examined. In the sub-segments defined in terms of lines of business, there is a strategy in value-social responsibility interaction in which the values that determine and operate the business lines in large-scale enterprises to be selected from the business lines specified in the ISO 500 Companies (production) and service sector classifications are guiding in the social responsibility activities of the enterprises a comparative qualitative analysis of whether the values are premisses has been carried out. In the research, the values that each company defined under its own vision by the web page or e-mail are examined and then the values which are determined in that sector and sub-business sectors are examined under a sectoral segment. In addition, social responsibility activities identified on the websites of the enterprises are examined. Qualitative analysis method was used in the study. In addition, descriptive analysis techniques were used and the data were evaluated by Chi-square significance test. As a result of the research, it has been determined that production and service sector enterprises have different values and social responsibilities within themselves. Moreover, when the interaction between value and social responsibility categories in the service sector and the production sector was examined, it was found that there was no significant difference in the interaction between value and social responsibility categories.Keywords: Ethical Value, Service Sector, Qualitative Analysis, Social Responsibility, ISO 500 Companies, The Manufacturing Sector 182

Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'nin, sahip olduğu bu coğrafi avantaj ile dünya deniz taşımacılığında söz sahibi bir konumda olması gerekir. Oysa; deniz ticaret filosu ağırlıklı olarak küçük tonajlı ve yaşlı gemilerden oluşan Türkiye, kendisinden beklenen konumun çok gerisindedir. Bu çalışmada, Türkiye'de deniz ulaşım sektöründeki firmaların gemi yatırım stratejileri hakkında mevcut durum ve gemi alımlarının finansmanında kaynak tahsisi aşamasında ne tür sorunların yaşandığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma, nitel araştırma teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Amaçlı örneklem belirleme yöntemi kullanılarak deniz ulaşım firmaları belirlenmiştir. Nitel araştırma veri toplama tekniklerinden `Görüşme` yöntemi ile veriler toplanmıştır. Bu veriler, NVivo 10 programı ile analiz edilmiştir. Çalışmada; kredi veren kuruluşlar olarak bankaların da konu hakkındaki uygulamalarını içeren bir bölüm bulunmaktadır. Yapılan çalışma neticesinde, Türkiye'de gemi alımlarının finansmanı için denizcilik sektörüne yeterli kaynak aktarımının sağlanamadığı, kredi kurumlarının konu hakkında yeterli uzmanlığa sahip olmadığı ve kamusal desteğin istenilen seviyede olmadığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Turkey, which is surrounded by sea on three sides, should have to be a leader in sea transportation with its unique geographical location. However, the Turkish merchant fleet mainly consist of elderly and small tonnage vessels and so, Turkey is far behind the expectations.In this study, the shipping investment and financing strategies of the marine companies in Turkey is investigated and the drawbacks regarding to those strategies are set out. The issues in this study have been analyzed by using qualitative research techniques. Using purposive sampling method the marine transportation companies have been identified. In this study, the `interwiev` technique which is one of the qualitative research data collection techniques, has been utilized. The collacted data has been scrutinized by the program NVivo 10. In this study, the financing praxis of the banks as lenders, have also been expounded. As an out come of the study, it has been conculuded that the adequate resources has not been allocated to the maritime sector; the credit institutions lack sufficient expertise; and institutional support is not on the desired level. 233