Ölmez, Elif, Akçadoğan, Nilüfer Irmak, Plastik Sanatlar Ana Bilim Dalı, Akçadoğan, N. Irmak, Doğuş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Plastik Sanatlar Yüksek Lisans Programı, and Ölmez, Elif
Ölmez, Elif (Dogus Author) Bu çalışma içerisinde resim sanatı ve grafik tasarım öğelerinin resimsel anlamdaki ilişkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Bu yönüyle grafik tasarım öğelerinin resim sanatına yaptığı etkiler keşfedici ve tanımlayıcı bir yöntemle hazırlanmıştır. Toplamda 12 Türk ressamın bu konuyla ilişkili eser analizleri yapılmıştır. Araştırmada sanat, sanat tasarım ilişkisi, grafik tasarımın Türk resim sanatına etkisi ve 1930’ den günümüze kadar gelen modern Türk resim sanatçılarının eser analizleri yapılmıştır. Seçilen eserler bu yıllar da yapılan sanat eserlerinin arasından grafik tasarım öğelerinin görüldüğü en belirgin örnekler olup, Türk resim sanatında geleneksel tarzda yapılan resimlerden sonra modern resim sanatına geçişte kilit noktayı oluşturan eserler olmuştur. Öncesinde grafik tasarım resim sanatı içerisinde değerlendirilmekteyken 19. asrın sonlarına doğru ayrı bir sanat dalı olmuştur. Önemli teknolojik buluşlarla değişim gösteren hayat şartları kapsamında toplumdaki sanatsal anlayış da değişmiştir. Modernizm adı verilen bu süreç sonrasında sanata etki yapan teknolojik, ekonomik, sosyolojik unsurlar vardır. Teknolojik gelişmeler paralelinde görsellik ve iletişimin ehemmiyetli olması grafik tasarımın uygulama sahasını daha geniş hale getirmiştir. Grafik tasarım çok boyutlu bir sanat dalı olmakla birlikte kapitalist sistemler gereği meydana gelen tüketim kültürüne hizmet etmekte olan etkili bir dil oluşturmuştur. Günümüze dek meydana gelen sanat akımlarının yaptığı katkılarla grafik tasarım sanatı fotomontaj, kolaj, illüstrasyon, baskı resim tekniklerini resme dahil ederek bu sanatı etkilemiştir. Bunun neticesinde resimden figür çıkartılıp renkler ve geometrik biçimlerle duyguların ifade edilmiş olduğu, tipografinin resme dahil edilerek dinamizm, hız gibi kavramların meydana getirildiği, fotoğraflar ve gazete kupürlerinin yapıştırılmasıyla elde edilebilen kolajlar gibi pek çok eser grafik tasarım anlayışı kapsamında üretime sokulmuştur. Bu çalışmanın amacı resim sanatında grafik tasarım öğelerini inceleyebilmektir. Bu kapsamda örneklemeler üstünde durularak ilgili ressamlar ele alınmıştır. In this study; The effects of graphic design art on painting art were investigated. The art of graphic design, which was evaluated in the prior art, was accepted as a separate art branch by the end of the 19th century. Due to great technological inventions and changing living conditions, society's understanding of art has also been transformed. From this process, which is also called modernism, there are sociological, economical and technological factors that affect art. In parallel with technological developments, the importance of communication and visuality has expanded the fields of application of graphic design art. Graphic design, a multi-faceted art form, has created an effective language that serves the consuming cultures created by capitalist systems. With the contributions of the art movements up to this day, he has influenced graphic design art, print painting, illustration, collage, photomontage techniques into painting art. As a result, many works such as newspaper clips, photographs and collages obtained by attaching typographical expressions and speed dynamism by expressing emotions with geometric shapes and colors by removing the figure from the picture have begun to be produced in graphic design. The aim of this thesis is to examine the interaction of painting art with graphic design. Sampling was emphasized in this direction and related painters were examined. ÖNSÖZ I -- ÖZET II -- ABSTRACT III -- İÇİNDEKİLER IV -- RESİM LİSTESİ VI -- GİRİŞ 1 -- Tezin Amacı 2 -- Tezin Yöntemi 3 -- Tezin Kapsamı 3 -- Tezin Sınırlılıkları 4 -- 1.BÖLÜM GRAFİK TASARIM VE SANAT 4 -- 1.1 SANAT KAVRAMININ ANLAMI VE ÖZELLİKLERİ 4 -- 1.2 TASARIM KAVRAMI'NIN ANLAMI VE ÖZELLİKLERİ 5 -- 1.3 SANAT VE TASARIM İLİŞKİSİ 7 --1.4 GRAFİK TASARIM 8 -- 1.4.1 Tanım 8 -- 1.4.2 Grafik Tasarımın Tarihsel Gelişimi 9 -- 1.4.3 Grafik Tasarımına Yön Veren Tasarımcılar ve Önemli Dönüm Noktaları 13 -- 1.4.3.1 Yeni Sanat Hareketi (Art Nouveau Hareketi) 13 -- 1.4.3.2 Sanat ve Estetik Anlayışı ( De Stijl Hareketi ) 15 -- 1.4.3.3 İşlevsel Akım ve Bauhaus Okulları 16 -- 1.4.3.4 Amerika’da Gelişen Afiş 17 -- 1.4.4 Grafik Tasarımın Öğeleri 17 -- 1.4.4.1 Renk 18 -- 1.4.4.2 Nokta 19 -- 1.4.4.3 Çizgi 20 -- 1.4.4.4 Doku 21 -- 1.4.4.5 Form 22 -- 1.4.4.6 Biçim 22 -- 1.4.5 Grafik Tasarım Öğelerinin Resim Sanatında Kullanımı 22 -- 1.4.5.1 İllüstrasyon 22 -- 2. BÖLÜM -- 2.1 GRAFİK TASARIMIN RESİM SANATINA ETKİLERİ 26 -- 3. BÖLÜM -- 3.1 TÜRK RESMİNİN TARİHSEL SÜRECİ 34 -- 3.1.1 İslamlıktan Önce Türk Resmi 34 -- 3.1.2 İslamlık Etkisindeki Türk Resmi 34 -- 3.1.3 Batı Etkisinde Türk resmi 34 -- 3.1.4 Cumhuriyet Döneminde Türk Resim Sanatı 35 -- 3.2 TÜRK RESİM SANATININ GELİŞİMİ 37 -- 3.3 1930 SONRASI TÜRK RESİM SANATINDA GÖRÜLEN SANAT AKIMLARI 39 -- 3.3.1 Kübizm 39 -- 3.3.2 Soyut Sanat 39 -- 3.3.3 Lirik Soyutlama 40 -- 3.3.4 Lirik Non-Figüratif Soyutlama 40 -- 3.3.5 Geometrik Soyutlama 41 -- 3.3.6 Figüratif Soyutlama 41 -- 3.3.7 Geometrik Non-Figüratif Soyutlama 41 -- 3.3.8 Pop Sanat 42 -- 3.4 TÜRK RESİM SANATINDA GRAFİK TASARIM ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ 42 -- 3.4.1 ABİDİN ELDEROĞLU 45 -- 3.4.2 NURULLAH BERK 49 -- 3.4.3 SABRİ BERKEL 55 -- 3.4.4 ŞEMSİ AREL 58 -- 3.4.5 BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU 62 -- 3.4.6 ABİDİN DİNO 64 -- 3.4.7 CEMAL BİNGÖL67 -- 3.4.8 ADNAN TURANİ 69 -- 3.4.9 ADNAN ÇOKER 72 -- 3.4.10 EROL AKYAVAŞ 75 -- 3.4.11 BURHAN DOĞANÇAY 79 -- 3.4.12 DEVRİM ERBİL 83 -- SONUÇ 87 --KAYNAKÇA 89 -- ÖZGEÇMİŞ 92