Search

Recent years have seen multiple controversies between the EU and its member states that revolve around different conceptions of what kind of polity the EU is, and what it should be. These controversies are particularly heated when fundamental democratic values are at stake. In this article, we address the fundamental tension between the assertion of common EU values and the pluralistic character of the EU polity, both among and within member states. The driving question of this article is how we can understand controversies between the EU and its member states in light of the presence of alternative conceptions of the EU and its democratic and pluralistic character. We reconstruct two opposing conceptions of the EU – the intergovernmental and the cosmopolitan conception – and then analyse how the disagreement between these fundamental conceptions plays out in five key controversies. We argue that the disagreement over what the EU is, and what it should be, is inherent to EU politics. The EU can only become democratic if it recognizes these conflicting understandings and provides political arenas in which the disagreements between them can be articulated, confronted, and resolved.

The combat against the COVID-19 pandemic in Belgium led to the adoption of several measures that impacted the freedom of religion or belief. The particular focus of this article is the collective exercise of religion in places of worship and its protection by judicial actors during the first two years of the COVID-19 crisis. This choice was prompted by the fact that the government measures taken in this context had significant consequences for this form of religious manifestation...

Op 1 januari 2024 wijzigt titel 7.12 BW ten gevolge van de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Deze bijdrage geeft een overzicht van de wijzigingen en problematiseert vanuit een juridisch-technisch perspectief de introductie van een aantal nieuwe bepalingen die zien op de oplevering van bouwwerken en de daaraan verbonden rechtsgevolgen.

One of the objectives of Directive 2014/24/EU is to facilitate the participation of SMEs in public procurement. Although the realisation of this objective very much depends on the decisions taken by contracting authorities when designing their procurement procedures, the provisions of the Directive offer them little guidance in that regard. This article explains how the Dutch legislator has tried to fill that gap by means of a Proportionality Guide based on the Dutch Public Procurement Act. The Guide provides contracting authorities with best practices and rules explaining how to act in a proportionate manner when deciding on important topics such as time limits, selection criteria, contract terms and conditions, aggregation of contracts, and the type of procurement procedure to apply. This article argues that, in doing so, both the Act and the Guide give a (too) broad interpretation to the proportionality principle. Although this interpretation raises questions from an EU law perspective, it is submitted that it does not conflict with EU law, nor does it lead to significant problems in Dutch procurement practice.

Het BW van 1992 was dertig jaar oud in 2022. Tijd voor gedenken, maar ook vooruitdenken. Dit boek doet allebei. Hoe heeft dat BW de tijd doorstaan? Denk aan de ontwikkelingen in de wereld om ons heen, in de wetenschap, in de maatschappij en in ons Koninkrijk. En hoe heeft de veranderende plaats van ons land binnen bijvoorbeeld de Europese Unie onze blik op het BW veranderd, verruimd, verlegd en verrijkt? En waar gaan we naartoe met de dertigjarige in een snel veranderende wereld? Een vooruitgedenkboek dus.

Bij de solidaire premieovereenkomst in het nieuwe pensioenstelsel is het verplicht een solidariteitsreserve te vormen. Dit artikel bespreekt de betekenis en werking van deze reserve.

This contribution focuses on the res judicata of arbitral awards. What is actually the purpose of the res judicata of an arbitral award? Should an arbitrator or a court verify ex officio whether an arbitral award had become res judicata or should this be invoked by the parties? As the parties are free to determine the manner in which and by whom dispute resolution takes place, the question arises as to which applicable law should determine the issue of an arbitral award becoming res judicata. Although the existing instruments, such as the 1958 New York Convention, deal with the recognition and enforcement of arbitral awards, these instruments leave this question unanswered. These instruments are based on the principle that the Contracting States recognize the arbitral awards and that a recognized arbitral decision is binding. This contribution discusses the different approaches to determining the res judicata effect of an arbitral award.

In dit artikel beschrijven mr. A.G.J. van Wassenaer, prof. mr. C.E.C. Jansen, ir. J. Ochtman, mr. P.H.M. Smeets en mr. ing. J.J. van de Vijver de achtergrond en inhoud van de 'Presolve Zienswijzemethode'. Achtereenvolgens komen aan de orde wat de auteurs van hun ervaringen hebben geleerd, hoe de Presolve Zienswijzemethode er uit ziet, welke gedachten bij het ontstaan ervan op de achtergrond meespeelden en wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen deze aanpak en andere procedures.

Jan-Michiel Hebly en schrijver dezes hebben een gemeenschappelijke belangstelling voor over-eenkomsten die na een aanbestedingsprocedure tot stand zijn gekomen. De interesse van Jan-Michiel Hebly richt zich in het bijzonder op de grenzen die het aanbestedingsrecht stelt aan de mogelijkheid van partijen om hun overeenkomst nog te wijzigen. Mijn belangstelling gaat vooral uit naar de vraag hoe de aanbestedingsrechtelijke context kleur geeft aan de toepassing door de rechter van contractenrechtelijke leerstukken en regels. Een van die leerstukken betreft de uitleg van overeenkomsten. In eerder onderzoek heb ik de vraag beantwoord hoe rechters bij die uitleg te werk zouden moeten gaan. Deze bijdrage bevat een verslag van een aanvullend onderzoek naar de jurisprudentie die sindsdien is gepubliceerd. Wat ik heb willen nagaan, is of de uitlegkoers die rechters inmiddels varen aan het eerder uitgewerkte kader voldoet.

Brussel II‑ter maakt de erkenning en de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen, authentieke akten en geregistreerde overeenkomsten in huwelijkszaken en in zaken betreffende de ouderlijke verantwoordelijkheid in grensoverschrijdende gevallen eenvoudiger en efficiënter. De verordening schaft immers het exequatur bij de grensoverschrijdende erkenning en tenuitvoerlegging af. In deze bijdrage komt het nieuwe systeem van de verordening aan bod.

Contains fulltext : 248085.pdf (Publisher’s version ) (Open Access) Een overheidslichaam dat een onroerende zaak wil verkopen, moet ruimte bieden aan (potentiële) gegadigden om mee te dingen naar deze onroerende zaak indien er meerdere gegadigden zijn voor de aankoop daarvan. Dat heeft de Hoge Raad in het recente Didam-arrest geoordeeld, zich daarbij baserend op de jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over de rechtsgrondslag voor de verdeling van schaarse vergunningen. De Hoge Raad onderzoekt die rechtsgrondslag zelf niet. In dit artikel worden de grondslag en de ratio van de verplichting tot het bieden van mededingingsruimte onder de loep genomen. Het Didam-arrest roept ook een aantal belangrijke vragen op die verband houden met de reikwijdte en operationalisering van de verplichting tot het bieden van mededingingsruimte. Ten slotte is er de vraag of en in hoeverre het Didam-arrest consequenties zou moeten hebben voor de (door)ontwikkeling van het domein van de overheidsinkoop. 8 p.

Professioneel opdrachtgeverschap omvat meer dan alleen de Aanbestedingswet te respecteren. Inkoopbeslissingen moeten immers ook doelmatig zijn en daarover zegt de wet bar weinig. Daarmee hangt veel af van aanbestedingsbeleid en dan zijn ‘houding en gedrag’ essentieel. Adviseur Markt & Inkoop Malcolm Aalstein (gemeente Amsterdam) en hoogleraar privaatrecht Chris Jansen (Vrije Universiteit Amsterdam) breken daarom een lans om al tijdens de aanbesteding te investeren in de relatie.

In deze titel worden de privaatrechtelijke aspecten van de vereniging, de coöperatie, de onderlinge waarborgmaatschappij en de stichting, zoveel mogelijk geïntegreerd behandeld. De uitgave bespreekt leerstukken en vraagstukken die deze rechtspersonen gemeenschappelijk hebben en er wordt ingegaan op de specifieke problematiek die ieder type afzonderlijk betreft. Van Vereniging & stichting, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij heeft een wetenschappelijke inslag, maar is mede met het oog op de praktijk geschreven. De stof systematisch wordt besproken met uitgebreide en geactualiseerde verwijzingen naar relevante literatuur en jurisprudentie. Hiermee onderscheidt de titel zich: In andere uitgaven wordt de stof vaak enkel artikelsgewijs of rechtsvormgewijs behandeld.

In deze bijdrage staat de auteur stil bij de betekenis van het Stoof/Mammoet-arrest van de Hoge Raad. Hij bespreekt de daarin gegeven uitwerking van de Taxi Hofman-leer en gaat in op de visie van de Hoge Raad op de verhouding tussen de op goed werknemerschap gebaseerde medewerkingsplicht van de werknemer en artikel 7:613 BW. Vervolgens behandelt hij een aspect van de problematiek waarover de Hoge Raad zich in het Stoof/Mammoet-arrest niet, althans niet expliciet, heeft uitgelaten, te weten: de gevolgen van een weigering van de werknemer om een redelijk voorstel van de werkgever dat verband houdt met gewijzigde omstandigheden op het werk te aanvaarden, terwijl voor die weigering geen deugdelijke gronden bestaan.

De Pensioenwet bepaalt dat bij pensioenfondsen de opbouw van pensioenrechten voor deelnemers niet afhankelijk is van premiebetaling. In dit artikel wordt het standpunt verdedigd dat dit ook geldt voor onvoorwaardelijk overeengekomen indexaties voor deelnemers.

Het wetsvoorstel voor de Wet toekomst pensioenen stelt een ingrijpende wijziging van het partnerpensioen voor. Dit artikel maakt hiervan een analyse.

Volgens het voorstel voor de Wet toekomst pensioenen moet bij de solidaire premieovereenkomst een solidariteitsreserve onderdeel van de pensioenregeling zijn. Deze studie onderzoekt aard, doel en werking van de solidariteitsreserve

De realisatie van bouw- en infrastructurele projecten op basis van geïntegreerde contracten wordt al jarenlang als problematisch ervaren. Deze publicatie bevat de resultaten van een onderzoek naar de achtergronden en mogelijke oplossingen van die problematiek. Centraal staat het zogenoemde informatierisico. Beslissingen van opdrachtgevers en aannemers tot het aangaan van een bouwcontract zullen altijd in meer of mindere mate zijn gebaseerd op aannames met betrekking tot de feitelijke toestand waarin projectspecifieke omgevingsfactoren zich naar verwachting zullen bevinden. Wanneer tijdens de realisatie vervolgens blijkt dat die aannames onjuist en/of onvolledig zijn, verwezenlijkt zich het informatierisico met alle nadelige gevolgen van dien. De uitdaging waar de bouwsector voor staat, is te komen tot een zodanige inrichting van het bouwproces dat (de gevolgen van) het informatierisico – binnen de kaders van het aanbestedingsrecht – doelmatig kan worden beheerst. In dat kader worden een zevental ‘oude’ en ‘nieuwe’ procesinrichtingen beschreven en met elkaar vergeleken: (1) de traditionele bouworganisatievorm (‘klassieke driehoek’) op basis van UAV 2012; (2) het traditionele bouwteam; (3) de (reguliere) geïntegreerde bouworganisatievorm op basis van UAV-GC 2005; (4) het twee-fasen-proces zonder ‘instapmodel’; (5) het twee-fasen-proces met ‘instapmodel’; (6) het bouwteam met UAV-GC 2005; en (7) de alliantie. De vergelijkende beoordeling vindt plaats aan de hand van een voorlopig toetsingskader en heeft ook overigens een verkennend karakter. Zij is vooral bedoeld om tot premissen te komen ten behoeve van vervolgonderzoek en verder debat. Dat onderzoek en debat zullen interdisciplinair van aard zijn. Om die reden is dit boekje niet alleen geschreven voor bouwjuristen, maar ook voor andere professionals in de bouw met een economische, technische of managementachtergrond.

Opgebouwde pensioenaanspraken kunnen volgens art. 20 Pensioenwet niet worden gewijzigd. Er is in de literatuur discussie over de vraag of dit verbod van wijziging ook geldt voor de indexatie die alleen onvoorwaardelijk is zolang men deelnemer in de pensioenregeling is. In dit artikel wordt de vraag bevestigend beantwoord.

De Holocaust was een complex historisch verschijnsel en de betekenis van het begrip Holocaust is meerduidig. Het is echter wel duidelijk dat de Holocaust een genocide was in de zin van het Genocideverdrag van 1948. Het genocidebegrip kan daarom verduidelijken wat Nederlanders tijdens de bezetting wisten van de Holocaust. Ze beseften dat de Duitsers de Joden naar Polen deporteerden met de intentie om het Joodse volk te vernietigen. Daaruit volgt dat ze wel wisten dat de Duitsers genocide pleegden op het Joodse volk, ook al wisten ze niet dat de meeste Joden meteen na aankomst in de vernietigingskampen werden vergast.

Dit liber amicorum getuigt van prof. mr. dr. M.E. Koppenol-Laforce mission accompli. Haar stimulerende, verbindende, creatieve, empathische, vasthoudende enz. werkstijl zal niet licht vergeten worden. De guides roemen haar seamless service', extra miles for the client', very hands on' en fantastic analytical skills'. Hoezeer prof. mr. dr. M.E. Koppenol-Laforce professionele stijl door haar directe werkomgeving op prijs wordt gesteld, blijkt uit de maar liefst 37 bijdragen.

In het concept wetsvoorstel voor de Wet toekomst pensioenen is opgenomen dat sociale partners een collectief besluit kunnen nemen over waardeoverdracht van pensioenaanspraken naar een nieuwe pensioenregeling met het karakter van een premieovereenkomst (het 'invaren' van oude rechten). Een nu in de Pensioenwet staand individueel bezwaarrecht vervalt. Dit artikel bespreekt of dit 'invaren' verenigbaar is met de eigendomsbescherming zoals verankerd in art. 17 Handvest van de Grondrechten EU.

The central question in this article is whether an empirical-legal approach to victimhood and victim rights could offer a sufficient basis for proposals for reform of the legal system. In this article, we choose a normative-critical approach and raise some objections to the way in which part of such research is currently taking place, on the basis of two examples of research in this field, one dealing with compelled apologies as a remedy within civil law and the other with the victim impact statement within criminal law. In both cases, we argue, the strong focus on the measurable needs of victims can lead to a relatively instrumental view of the legal system. The legal system must then increasingly be tailored to the wishes and needs of victims. Within this legal-empirical, victim-oriented approach, there is little regard for the general normative principles of liberal democratic legal systems, in which an equal and respectful treatment of each human being as a free and responsible legal subject is a central value. We argue that results of empirical-legal research should not too easily or too quickly be translated into proposals for legal reform, but first become part of a hermeneutical discussion about norms and legal principles, specific to the normative character of law and legal science.

Dit artikel bespreekt de vraag of bij invoering van het nieuwe pensioenstelsel de opgebouwde pensioenrechten op evenwichtige wijze naar het nieuwe stelsel kunnen worden overgedragen. Bekeken wordt of de pensioenbewaarder een beter alternatief is.

Bij de overgang naar een nieuw pensioenstelsel is een belangrijke vraag hoe omgegaan wordt met opgebouwde pensioenrechten. Kunnen die zonder inbreuk te maken op het eigendomsrecht worden overgedragen naar het nieuwe pensioenstelsel? die vraag staat centraal in deze bijdrage.

Dit hoofdstuk bespreekt de mogelijkheden van degene die (een deel van) de financiële gevolgen van een ziekmakende gebeurtenis voor de werknemer opvangt, om de veroorzaker van de schade aan te spreken tot vergoeding van de kosten die hij ten behoeve van dezieke werknemer heeft gemaakt.

Dit hoofdstuk gaat in op de privaatrechtelijke en publiekrechtelijke regelgeving gericht op het voorkomen van ziekte en arbeidsongeschiktheid van de werknemer. Privaatrechtelijke regelingen met deze strekking vinden we in art. 7:658 van het Burgerlijk Wetboek en in cao’s. Preventieverplichtingen met een publiekrechtelijk karakter zijn onder meer opgenomen in de Arbeidsomstandighedenwet 1998 (Arbowet) en de Arbeidstijdenwet (Artw).

In het wetsvoorstel voor de Wet toekomst pensioenen is voorgesteld de overdracht van opgebouwde pensioenaanspraken naar het nieuwe pensioenstelsel te laten plaatsvinden met afschaffing van het nu in de Pensioenwet opgenomen individueel bezwaarrecht. In dit artikel worden voorstellen gedaan voor een alternatief in plaats van het afschaffen van het bewaarrecht, omdat deze afschaffing op veel verzet lijkt te stuiten.

Een beoordeling van de voorbereiding, de aanbesteding en het contractmanagement van de opdracht tot realisatie van de nieuwbouw van het Onderwijs en Cultuur Complex (OCC) door de gemeente Den Haag.

This study contains a legal assessment of the implementation of Article 43 of the recast Procedures Directive (2013/32/EU), which concerns border procedures. It examines whether the application of border procedures by the Member States contributes to the aims of the Procedures Directive, the Common European Asylum System and EU migration policy. Moreover, it assesses whether the application of border procedures complies with EU fundamental rights. The study first sets out the aims and defining elements of the border procedure in order to come to an understanding of the concept ‘border procedure’. After that, it focuses on two important aspects of border procedures: detention and restrictions of the freedom of movement and procedural guarantees in the context of the examination of the asylum application. The final chapter of the study draws conclusions and contains recommendations.