Search

Küresel iklim değişikliği, 1990 yılından beri dünya gündemini ciddi olarak meşgul eden bir konudur. Problemin atmosferi, yeryüzünü ve okyanusu etkileyen hayati önemi itibariyle, meteoroloji uzmanlarını, çiftçileri, politikacılar ve yerel yöneticileri ve daha birçok alandan insanı ilgilendirmektedir. Bu durum, uluslararası toplumu mücadeleye yönlendirip, bilim adamlarını araştırma yapmaya, hükümetleri tedbir almaya ve sivil toplum örgütlerini gönüllü mücadeleye itmiştir. Bunların sonucunda 1992 yılında, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) ve bu kapsamda 1997 yılında Kyoto Protokolü imzalanmış, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) periyodik olarak yapılıp raporlar yayınlanmıştır. Bu yüzden birçok meslek grubundan uzman bu konuda sayısız çalışma yapmıştır. Bu çalışmada ilk olarak küresel iklim değişikliğinin ne olduğu ve neyin iklim değişikliğine neden olduğu sorularına cevaplar araştırılmıştır. Daha sonra, küresel iklim değişikliği hakkındaki kapsamlı çalışmalar geniş özetleri verilerek incelenmiştir. Son olarak bu çalışmada asıl hedef olan literatürdeki çalışmalar amaçlarına göre sınıflandırılmış ve tarafsız bir şekilde incelenip, çıkarımlar yapılmıştır. Çalışmanın ilgililere özellikle konuya ilişkin literatürün taranmasında faydası olması beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Küresel iklim değişikliği, literatürde iklim değişikliği, küresel ısınma, sera gazları, hava kirliliği. In the last few decades (especially since 1990), due to the potentially serious impacts upon the atmosphere, earth, and ocean, the climate change issue become internationally disputable subject among climatologists, atmospheric researchers, oceanographers, hydro-meteorologists, agriculturalists, in particular, local administrators in addition to politicians, as well as the people at different aspects of the life. This situation directs scientists to research and to take measures by the governments and voluntarily combating social organizations. Finally, United Nations Framework Climate Change Convention (UNFCCC) and then Kyoto Protocol were signed in 1992 and 1997, respectively. Paralleling to the protocols, Intergovernmental Panels on Climate Change (IPCC) were organized and their reports were published. Many professional institutions have organized a great number of technical, scientific, and politic meetings, work-shop, and panel on this subject. These studies are needed to be classified and assessed. In this current study firstly, the answers of two essential questions are investigated: 1) what is the global climate change?, and 2) what are its main causes? Secondly, the comprehensive studies made on the problem are summarized and examined. Finally, these studies were classified according to their goals, were investigated in an impartial manner and inferences were made. It is hoped that, this study will particularly help the researchers in the screening of the literature about climate change studies. Key Words: Global climate change, climate change in the literature, global warming, greenhouse gases, weather pollution.

Sera gazları olarak bilinen ; SO2 (Kükürtdioksit), NOX (Azotoksitler), CO (Karbonmonoksit), CO2 (Karbondioksit), PM10 (partiküler madde), CFCs (Kloroflorokarbonlar) vd. gibi gazların dünya yüzeyinden yansıyan ultraviyole ışınları tutarak, bu ışınların atmosferden uzaklaşmalarına engel olup ısınmaya neden oldukları bilinen bir gerçektir. Kış aylarında fosil yakıt tüketimi arttığından, bu gazların kış aylarında havadaki oranlarında artış gözükür. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Batman, hava kirliliği ve aşırı sıcaklıklar ile dikkat çeken bir ilimizdir. Bu bağlamda bu çalışmada, Batman’ın hava kirliliği batmanın sıcaklık değerlerini tetikliyor mu? sorusuna cevap bulmaya çalıştık. Batman’ da yukarıda sayılan gazlardan SO2 ve PM10 gazları 2005 yılından itibaren ölçülmektedir. Yapılan istatistiki veri araştırması sonucunda , SO2 ölçüm değerleri normal sınırlar dahilinde olduğu görülmüştür. PM10 değerlerinin ise genel olarak hep sınır değerlerin üzerinde ölçüldüğü ve hatta bazı dönemler ölçüm sonuçlarından Batman’ın en kirli il olduğu tespit edilmiştir. Burada, Batman’ın kış ayları, kış sezonu, Ekim ve Mart ayları aylık sıcaklık değerlerinin ortalaması ile kış ayları, kış sezonu, Ekim ve Mart ayları PM10 ve SO2 değerlerinin ortalaması karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Bulunan sonuçlar gösterdi ki, kış aylarından Şubat ayı PM10 ortalamaları ile Şubat ayı aylık ortalama sıcaklık değerleri arasında 0,865 gibi yüksek bir ilişki vardır. Özellikle, Batman’ın Ekim ayı PM10 değerlerinde aşırı artış göstermesi dikkat çekmiştir. Bu karşılaştırmalar tablo halinde gösterilip incelenmiştir., SO2(Sulphurdioxide), NOx(Nitrogenoxides), CO(Carbonmonoxide), CO2(Carbondioxide), PM10(Particulate matter), CFCs(Clorofluorinecarbones) etc. are known as greenhouse gases. This gases hold ultraviolet rays reflected from earth’s surface and so earth’s surface heats. In winter months, It increase the rate of this gases in weather. Because, It is used very more fossil fuel in winter months. Batman city is in southeast region in Turkey. This city is known with air pollution and extreme temperatures. In this study, is air pollution of Batman city increasing the temperature values? We will find a answer to this guestion. From this greenhouse gases, SO2 and PM10 are measuremented since 2005. We understand with statistical datas that, SO2 values are in normal border. PM10 values are above of normal values. It was understand that, PM10 values of Batman is highest values of Turkey. Herein, average monthly PM10 and SO2 values the winter months, the winter season, the months of October and March with average monthly temperature values the winter months, the winter season, the months of October and March were compared and were evaluated. It was seen that, There is a high correlation between PM10 values with average monthly temperature values in February. Especially, it was seen an important increase in PM10 values in October. This values were showed in a table and were examined