Search

İstanbul Büyükşehir Belediyesi' nin ihale ettiği Gülermak – Kolin – Kalyon İş Ortaklığı'nın yüklenici olduğu, 02.01.2014 tarihinde yer teslimi yapılarak çalışılmaya başlanan Mecidiyeköy – Mahmutbey Metro Hattı, Depo – Bakım Sahası ve Depo Bağlantı Hatları İnşaat İşleri Projesi 18 km uzunluğunda olup ana hat tünelleri ve viyadükleri, delme, aç-kapa ve viyadük tipinde toplam 15 adet istasyondan oluşmaktadır. Mecidiyeköy – Mahmutbey Metro Hattı Şişli, Kağıthane, Eyüp, Gaziosmanpaşa, Esenler ve Bağcılar ilçelerinden geçmekte olup, saatte bir yöne doğru 70.000 kişi taşıma kapasiteli olacaktır.Bu tez kapsamında NATM yöntemi ile açılan Mecidiyeköy(Abide-i Hürriyet), Çağlayan ve Yeşilpınar istasyonlarında gerçekleşen patlatmalı kazılar incelenmiş, patlatmadan kaynaklanan yer sarsıntıları kayıt altına alınarak değerlendirilmiştir. Patlatmadan kaynaklanan titreşim değerleri ile ölçekli mesafe (SD) arasında ilişkiler kurularak inceleme yapılan istasyonların arazi iletim katsayılarına (K) ve jeolojik katsayılarına (β) ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlarla inceleme alanlarının jeoteknik özellikleri arasındaki ilişkiler yorumlanmıştır.Çalışmada 2. Bölümde delme – patlatma hakkında ve patlatmadan kaynaklanan çevresel sorunlar hakkında bilgiler verilmektedir. 3. Bölümde ise tez kapsamında ilerlenen yöntem ve bu yöntemde kullanılan malzemeler hakkında bilgiler yer almaktadır.İnceleme alanlarının özellikleri, patlatmalı kazı yapılan tüneller ve tünellerdeki patlatma modelleri hakkında bilgiler, patlatma sonrası açığa çıkan titreşim ölçümleri ve değerlendirilmesi ile elde edilen verilerin çalışma sahalarının jeoteknik özelliklerine göre ilişkilendirilmesi 4. Bölümde yer almaktadır. Elde edilen sonuçların yorumlanması ve tartışması Bölüm 5' te verilmiştir Mecidiyeköy – Mahmutbey Subway Line, Warehuse, Maintenance Site and Warehouse Connection Construction Project, which was tendered by İstanbul Metropolitan Municipality and whose contractor is Gülermak – Kolin – Kalyon Joint Venture, is 18 km long and consists of 15 stations with main lines and viaducts, drilling and cut-and-cover works. Mecidiyeköy – Mahmutbey Subway Line goes through Şişli, Kağıthane, Eyüp, Gaziosmanpaşa, Esenler and Bağcılar districts and will have the carrying capacity of 70.000 people to one direction per hour.Within the frame of this thesis, blastings for excavations performed in Mecidiyeköy (Abide-i Hürriyet), Çağlayan and Yeşilpınar stations which were excavated using NATM method were examined and ground vibrations caused by blastings were recorded and evaluated. Permeability coefficient (K) and geological coefficients (β) of the stations which were examined by establishing relations between vibration values orginating from the blast were obtained. The relations between geotechnical properties of examination sites were evaluated using the results.Chapter 2 gives information about drilling, blasting and environmental problems caused by blasting. Chapter 3 provides information about the method used in this thesis and the materials used in this method.Properties of examination sites, information about blasted tunnels and blasting methods, vibration measurements after blasting and association of this data with the geotechnical properties of construction sites were given in Chapter 4. Comments and discussion on the results were given in Chapter 5. 121

Dünyada özellikle son 50 yılda gelişmeye başlayan sualtı patlatma teknolojisi insani bir takım gerekler ve zorunluluklar nedeniyle ilerleme göstermeye başlamıştır. Fakat ülkemizde hem askeri personel haricinde yetişmiş personel olmaması hem de ilgili kanuni mevzuatlarda bir düzenleme bulunmaması nedeniyle gelişme sürecinin zaman alacağı görülmektedir. Bu nedenle sualtı patlamalarının olmazsa olmaz şart olduğu durumlarda karşılaşılması muhtemel çevresel sorunlardan biri olan titreşim faktörü üzerinde yoğunlaşarak Beykoz ilçesi, Riva Köyü, Soğanadası mevkiinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı, Sualtı Savunma Grup Komutanlığı'nın seçkin personeli tarafından icra edilen eğitimlerde yapılan 16 adet patlatmada 64 adet titreşim kaydı elde edilmiştir. Bu tez kapsamında; Lüleci (2014)'nin çalışması incelenmiş olup icra edilen sualtı titreşim ölçümlerinin hava muhalefeti ve dalgıç personel eksikliği sebebiyle 0-1 metre derinlikler arasında sınırlı kaldığı tespit edilerek titreşim ölçümlerinin farklı derinliklerde de alınabilmesi maksadıyla uygun hava koşulunun ve yeterli dalgıç personel sayısının sağlanması beklenmiş ve önceden belirlenen modele uygun olarak 0-4 metre derinliklerde titreşim ölçüm değerleri alınmıştır.Her bir patlatmada kullanılan patlayıcı madde miktarlarına ve derinliklere bağlı olarak oluşan ölçekli mesafe (SD) ile titreşim kayıtları ilişkilendirilerek çalışma yapılan bölgenin jeolojisine özgü olan arazi iletim katsayısı (K) ve jeolojik katsayısına (β) ulaşılmıştır.Çalışmada, hem karada hem de sualtında yapılan patlatmalarda karşılaşılan konularla ilgili literatür taraması yapılmıştır. Delme patlatmanın önemi, patlatmadan kaynaklı çevresel sorunlar ve özellikle sualtı patlatmalarının fiziksel özellikleri derlenerek 2. bölümde sunulmuştur.Bölüm 3 te kullanılan malzeme ve yöntemler açıklanmıştır. Çalışma yapılan bölge ile ilgili bilgiler, titreşim ölçümleri ve istatiksel değerlendirilmesi Bölüm 4 te verilmiştir. Bölüm 5 te elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. The underwater demolition technology improvement that especially gained way in last 50 years, this process accelerated due to some humanitarian needs and obligations. Given that there is no other trained personnel other than military professionals and gaps in the legal system, for our country it seems that it will take a longer time for this process to develop.For this reason, a special concentration has been dedicated to `vibration` within this thesis, which is apparantly an inevitable outcome that effects the environment during underwater demolitions. 64 vibration results have been recorded during 16 underwater explosions that had been conducted by the Underwater Defense Group Command's elite personel, within the boundries of their Naval facility, located in Riva, Beykoz, İSTANBUL. (Lüleci, 2014) practise had researched and it had seen that due to the bad weather conditions and lack of SCUBA divers only 0-1 meter depth vibration results can recorded. In this thesis; right weather conditions waited and enough SCUBA divers joined the practise so we can recorded vibration results between 0-4 meters with a model determined before Regarding the depth and the amount of explosive used at every explosion, derieved `scaled distance (SD)` has been related to the geological conductive coefficient (K) thus obtaining the Geological coefficient (β). During the practices, a whole scan for ground and underwater demolition terminology has been conducted. The importance of penetrative demolition, shatering mechanizm of demolition, environmental problems caused by the demolitions and especially the physycal spesifications of underwater demolitions has been compiled at Chapter 2. Used materiel and technics are explained at Chapter 3. Regional information of the practice, vibration measurements-evaluation and the Risk Analysis according to the obtained data is given at Chapter 4. All outputs are discussed at Chapter 5. 82

Metropol şehirlerin gelişmesiyle birlikte artan nüfus ve bunun bir sonucu olan ulaşım ve trafik yoğunluğu çözülmeyi bekleyen öncelikli sorunların başında gelir. Otoyollar, köprüler, metro ağları bu sorunun en büyük çözümü olarak görülmektedir. Ana karaları birbirine bağlayarak insanların ulaşımını sağlayan en önemli sanat yapısı köprülerdir. İstanbul'un ulaşım ve trafik sorununa çözüm sağlamak için yeni bir köprü ve bu köprüye bağlanan bir otoyolun yapımına 2013 tarihinde başlanılmıştır.`3.BOĞAZ KÖPRÜSÜ VE KUZEY MARMARA OTOYOLU PROJESİ` İstanbul'un her iki yakasındaki trafik ve ulaşım sorununa çözüm sağlayacak bir mühendislik ve tasarım projesidir. 3.Boğaz Köprüsü ; 59 m genişliği ile üzerinden raylı sistem geçen Dünyanın en geniş asma köprüsü ünvanını almıştır. 3'ncü Boğaz Köprüsü; Avrupa yakasındaki Garipçe Köyü'nü Anadolu yakasındaki Poyraz Köy'e bağlamaktadır. Kuzey Marmara Otoyolu ise Odayeri-Paşaköy kesimini 3.Boğaz Köprüsü vasıtasıyla birbirine bağlamaktadır. Ayrıca bu otoyol içinde; Türkiye'nin ve Avrupa'nın en geniş 4 şeritli Riva ve Çamlık Tünelleri yer almaktadır.Bu tez kapsamında söz konusu projenin inşası esnasında gerçekleştirilen patlatmalı kazılar incelenmiş, patlamalar esnasında oluşan yer sarsıntıları değerlendirilerek çevredeki yer alan yerleşim birimleri ve yapılara olan etkileri değerlendirilmiştir. 3.Boğaz Köprüsü'nün ayak temelleri(şaftları),köprü halatlarının mesnet alacağı Ankraj Bloğu ;Riva Tüneli ve otoyol yarma kazılarında patlatmalı kazı yapılmıştır. bu süreçte 96 adet patlatma yapılmış ve farklı titreşim ölçer cihazlarla 288 adet titreşim kaydı elde edilmiştir. Gecikme başına kullanılan patlayıcı madde miktarlarına bağlı olarak oluşan ölçekli mesafe (SD) ile titreşim kayıtları ilişkilendirilerek çalışma yapılan bölgenin jeolojine özgü olan arazi iletim katsayısı (K) ve jeolojik katsayına (β) ulaşılmıştır. Çalışmada, konuyla ilgili genel bilgiler araştırılarak geniş kapsamlı literatür taraması yapılmıştır. Delme patlatmanın önemi, patlatma ile parçalanma mekanizması, basamak patlatmaları, şaft patlatmaları ve patlatmadan kaynaklı çevresel sorunlar derlenerek 2. bölümde sunulmuştur.Bölüm 3 te kullanılan malzeme ve yöntemler açıklanmıştır. Çalışma yapılan bölge ile ilgili bilgiler, 3.Boğaz Köprüsü ayak temelleri , ankraj bloğu, portal yapıları, yarma kazıları için uygulanan patlatma modelleri hakkında bilgiler, titreşim ölçümleri ve değerlendirilmesi ile elde edilen verilere bağlı yapılan risk analizi ise Bölüm 4 te verilmiştir. Bölüm 5' te elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. With the development of the growing population of the metropolitan cities and resolving transportation and traffic congestion as a result of which one of the foremost challenges facing priority. Highways, bridges, metro networks are seen as a major solution to this problem. The main decisions are the most important structures of the bridges to the transportation of people connecting. A new bridge to provide solutions to transportation and traffic problems of Istanbul and the construction of a highway that connects to the bridge was started on 2013. `3rd BOSPHORUS BRIDGE and North Marmara Motorway Project` is an engineering will provide a solution to the traffic and transport problems on both sides of the Bosphorus, and design project. 3rd Bosphorus Bridge; 59 m over the width of the rail system has received the title of the world's largest suspension bridge. 3rd Bosphorus Bridge; Poyraz connects to the village on the Anatolian side of Istanbul on the European side Garipçe village. The North Marmara Motorway Odayeri-Paşaköy segment connects via 3rd bosphorus brıdge. Also within this highway; Turkey and Europe's largest four-lane tunnel is located River and summerhouse.Examined the louvred excavations carried out during the construction of this thesis project in question, ground shaking explosions that occur during evaluation of residential units located in the surrounding structures and the effects were evaluated. 3rd bosphorus brıdge foot bridge foundations (shafts), will support Anchor Block rope bridge, blasting the River Tunnel and highway excavated soil excavation. 96 pieces made in the process of blasting and vibration measuring devices were obtained from 288 different vibration record. The scale formed depending on the amount of explosives used per lag distance (SD) and vibration study by relating the specific geology of the region of land transfer coefficient (K) and geological coefficient (β) has been reached.In this study, general information about the subject of extensive literature review was conducted to investigate. The importance of drilling and blasting, crushing mechanism with blasting, bench blasting, blasting shaft and environmental problems stemming from the explosion was compiled and presented in Chapter 2.Chapter 3 used materials and methods are described. Information about the region under study, 3rd bosphorus brıdge feet basics, anchor block, portal structure, splitting information about blasting models applied to excavations, and vibration measurement and evaluation based on data obtained by the performed risk analysis Chapter 4 are given. In section 5, the results obtained are discussed. 188

Son yıllarda dünyada, patlayıcı madde üretiminde ve kullanımında büyük teknolojik gelişmeler yaşanmaktadır. Bu gelişmelere paralel olarak ülkemizde de patlayıcı maddelerin sivil sektörde kullanımı ivmelenerek yaygınlaşmaktadır. Patlayıcı maddelerin üretimi, depolanması, taşınması ve kullanılması gibi alanlarda yasal düzenlemelerin incelenmesi büyük önem arz etmektedir. Çünkü bu gibi kritik alanlarda çalışan kişilerin icra ettikleri faaliyetler söz konusu düzenlemelere tabidir. Bu nedenle söz konusu kuralların çok iyi bir şekilde bilinmesi ve ilgili mevzuata hakim olunması gerekmektedir.Bu tez kapsamında ilk olarak patlayıcı kullanımı ve delme patlatma konularında geniş bir literatür araştırması yapılmıştır. Bunun ardından bu tezde kullanılan yasal tanımlar açıklanmış ve Türkiye'de kullanılmakta olan patlayıcı ile alakalı yasal mevzuat irdelenmiştir. Son bölümde ise yasal mevzuatımızın eksikleri ve çözüm önerileri yer almaktadır. Bu eksikler tespit edilirken konu ile alakalı uzman kişilerin görüşlerine başvurulmuştur. Tespit edilen eksikler gerekçeli olarak sıralanmıştır ve ardından bu eksiklerin giderilmesine yönelik çözüm önerileri sunulmuştur. In recent years the world has made great technological advancements in producing and using explosives. Parallel to these developments, the use of explosives in non-military areas is also spreading acceleratingly in our country.People who work in the production, storage, transportation and usage of explosives has to conform with regulations, and therefore examining the legislation has great importance. Thus, knowing these rules very well and mastering the relevant legislation is necessary.First of all in this thesis an extensive literature survey is conducted about explosives, drilling and blasting. Following, the legal terms used in the thesis is explained and explosive legislation that is being used in Turkey is examined.The last chapter contains insufficiencies of the legislations and brings resolution offers. While determining these, explosive experts were consulted. The insufficiencies are listed with their reasons and then solutions are presented for the elimination of these insufficiencies. 112

Bu çalışmada maliyetler ve değer bakımından optimum sonuç elde edebilmek için kayaç yapısı, patlayıcı madde özellikleri ve patlatma tasarım kriterleri dikkate alınarak taş savrulması, toz oluşumu ve titreşim gibi çevresel etkilerin minimize edilmesini sağlayarak endüstriyel alanda kullanılabilen performansa dayalı patlayıcı maddelerin portföyünün incelenmesi amaçlanmıştır.Nitekim bu amaç doğrultusunda patlayıcı madde performansı ve portföyü incelenmiş, geniş bir literatür taraması temel araştırma tekniği olarak benimsenmiştir. Bu çerçevede, ilk olarak patlayıcı maddelerin özellikleri, kullanım alanları ve önemi gibi genel bilgiler verilmeye çalışılarak patlayıcı madde ve patlatma performanslarının maksimum seviyelere yükseltilebilmesi için etki eden faktörler incelenmeye çalışılmıştır.Öte yandan patlayıcı madde seçiminde önemli bir kriter olarak görülen patlayıcı madde maliyetinin esasında yanlış izah edilmesinden dolayı toplam patlatma maliyetinin ifade edilmesi gerektiği öngörülerek en az toplam maliyet optimum sonuç elde edilebilmesi için patlatma yapılması planlanan kayaçların yapısal özelliklerinin, patlayıcı madde özelliklerinin çok iyi bilinmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Sonuçta ucuz ürün ile ekonomik ürün ayrımı iyi yapılmazsa ucuz diye seçilen ürünün tüm üretim prosesi göz önüne alındığında daha pahalı maliyetlere neden olabilmesi muhtemeldir. This study aims to examine the portfolio of explosive materials to be used in industrial fields based on performance by minimising environmental effects such as thrusting of stones, dust formation and vibration by considering the structure of the rock, the features of the explosive materials and explosion design criteria in order to obtain an optimum result in terms of expenses and value.Thus, the explosive material performance and portfolio was accordingly examined and an extensive scan of literature was adapted as the basic research technique. Within this scope, initially data such as the characteristics of the explosive materials, the fields of usage and its importance has been presented and the effective factors were examined in order to be able to increase the explosive material and explosion performance to a maximum level.On the other hand, it has been concluded that the explosive material cost, considered to be an important criteria in choosing explosive materials, is actually described incorrectly thus it is foreseen that the total explosion cost needs to be defined in order to obtain an optimum result minimum total cost by recognizing the structural characteristics of the rock planned to be exploded and the characteristics of the explosive material very well. Ultimately, if cheap products and economical products are not distinguished very well it is probable that the products chosen because of being cheap may lead to greater expenses when the entire production process is considered. 165