Search

Bu çalışma ?dile indirgenemeyen hiçbir şeyin anlaşılamayacağı? görüşünden yola çıkarak, heykelin doğa ve deneyim bileşiğini yorumlama aracı olan bir dil gibi yapılandığını öne sürmektedir. Dolayısıyla heykel dilinin, her dilin temel koşulu olan, gramer yapısının ne olduğunu araştırmaktadır. The thesis, arguing from premiss that nothing can be understood if not reduced to language to the conclusion that the sculpture, being the synthesis of both human experience and nature, is structured like the language. Language, therefore, is taken into account as a device of interpretation of this synthesis. With this problem in mind, the thesis tries to look into the language of sculpture from the point of view of the grammatical structure, this being the necessary and basic condition of all languages. 68

ÖZET `Heykel' de Anlam` konulu bu çalışmamızda, plastik sanatlar alanında heykel'in anlam sorunu, göstergebilimsel bir yaklaşımla tarihsel dönem sıralaması göz önüne alınmadan, dört ana başlıkta incelenmeye çalışılmıştır. Ancak doğayı birebir yansılamayı amaçlayan mimetik sanat bu çalışmanın konusu dışında tutulmuştur. İki bölümden oluşan çalışmamızın kapsamı içinde birinci bölümde anlamın tanımı- göstergebilim' in tanımı-, göstergebilim açısından anlam ve sanat yapıtında anlam, ikinci bölümde ise göstergebilim- sanat yapıtı ve anlam ilişkileri, bu çerçeve içinde simgesel sanat- temsili sanat- soyut sanat ve non- objective sanat yapıtları, heykel' de anlam ve yorumun diğer sanat dalları ile farklılığı incelenmiştir. Ayrıca heykel sanatında anlam sorununu bu bölümler bağlamında ele alırken örnek olarak seçilen sanatçılar, tarihsel sıralamaya uygun olarak veya belirli sanat akımlarının öncüleri olmaları nedeniyle değil, belirlediğimiz bölümlere kanımızca en uygun örnek teşkil etmeleri nedeniyle seçilmişlerdir.II Sonuç bölümünde ise günümüzde sanata ilişkin her türlü tabu, kural ve kalıpların kökünden sarsıldığı, bu nedenle de sanat yapıtlarını anlamlandırmanın tek yönlü bakış açıları ile mümkün olmadığı, hatta anlam' in çok anlamlılığa dönüşerek, sanata ilişkin her türlü tepkisel yaklaşımın günümüz sanatının sınırlarını kaldırdığı incelenmeye çalışılmıştır. Ill RESUME Dans ce travail qui a pour sujet `le sens en sculpture` le probleme de sens de la sculpture dans le domaine des arts plastiques a ete essaye d'etre analyse semiologiquement, sous quatre titreş principales, sans prendre en consideration l'ordre chronologique. Mais l'art mimetique qui a 1' intention de refleter iden-tiquement la nature, est tenu a l'ecart de ce travail. Dans le contenu de notre travail se composant de deux partitions, premierement, la description du sens -la description de la semiologie- le sens et le sens dans l'oeuvre d' art d'apres la semiologie; deuxiemement, `La semiologie-1' oeuvre d'art et les liaisons de sens`,et dans ce cadre les oeuvres d'art symbolique, d'art representatif, d'art abstrait,et non-objectif, la difference de sens et de 1' inter pretation en sculpture par rapport aux autres branches d'art sont analyses. En plus, les artistes select ionnes comme exemple sont choisis non parce qu' ils conviennent a l'ordre chronologique ou qu'ils sont les precurseurs de certains courants d'art, mais parcequ' ils formes les meilleurs exemples d' apres nous aux partitions que nous avons determinees.IV Enfin, dans la conclusion nous avons essaye d' analyser et de prouver que tous les lois,tabous et cadres comcernant l'art actuel, sont ebranles, et que c'est pour cette raison qu'il est impossible de donner un sens aux oeuvres d'un point de vue limite, meme que le sens, se transformant a un polysens, ces differents interpretations pour l'art ont fait disparraitre les limites de l'art d' au jourd'hui. 55

`Büyü kurgudur. Sanatçının ilgi çekiciliği, insanları kurguyla etkilemesine bağlanabilir. Zaten sanatın varoluşunda büyücüler çok etkendir.` İlk çağdan beri sanatçının büyücü olduğuna dair inanışlar hep olmuştur. Mağara resimleri yapan ve avlanan, hayvanların ruhunu betimleyen işte bu büyücü olan sanatçıdır. Sanatçı belirli bir niyetle bilinçli olarak bir kurgu gerçekleştiriyorsa burada sanat yapıtından söz edebiliriz.İlk çağlardan beri sanatçı ve büyücü kavramları değişik zamanlarda birbirine geçmiştir. İşte bu noktada büyücü olan sanatçının yarattığı kurguyla bu kurgunun materyallerinin kullanımı bakımından diğer eski birçok kültürde benzerlikler vardır. Paganizm ve animizm gibi yabanıl kökenli bu benzerlik oldukça etkileyicidir. Canlandırılan büyü ayinleri ve yapılan tılsımlar, çağdaş sanatta bazen biçimsel olarak, bazen de bir metafor olarak kullanılmıştır. Gerek malzeme kullanımı gerekse sanatçıların etkilendiği yerel kültürler burada etkilidir. Bu çalışmada bu etkilerin çağdaş heykel sanatındaki izleri incelenecektir.Bu metinde önce Animizm, Totemizm, Şamanizm ve Paganizm gibi yabanıl toplum inanışlarındaki büyü ritüelleri ve tılsımlar, semboller, büyü elemanlarını ve ortaya çıkan kurguyu incelenecektir. Daha sonra daha çok Avrupa tarihinden örneklerle bu büyüleri ve tılsımları kullanan çeşitleri kültürler değerlendirilecektir. Büyü ve tılsım yapımında ortaklaşan elementlere değinip, çağdaş sanatta biçimsel ve anlamsal olarak, büyü ve tılsımların izleri sanatçılar ile sanat yapıtları bazında aranacaktır. `Magic is fiction. The artist's intriguing may be attributed to his influencing people with fiction. The sorcerers are already very influential in the existence of art. ` Since ancient times, there have been beliefs that the artist is a sorcerer. It is this magician who paints and hunts the cave, depicts the spirit of animals. If the artist deliberately makes a fiction with a certain intention, we can talk about the artwork here.The concepts of artist and sorcerer have been intertwined at different times since ancient times. At this point, there are similarities in many other ancient cultures in terms of the use of the materials of this fiction with the fiction created by the magician artist. This similarity of primary origin, such as Paganism and Animism, is quite impressive. The animated magic rites and talismans were sometimes used as a form and sometimes as a metaphor in contemporary art. Local cultures, in which both the use of materials and the artists are affected, are effective here. In this study, the traces of these effects in contemporary sculpture will be examined.This text will first examine the magic rituals and talismans, symbols, elements of magic and the resulting fiction in wild-belief beliefs such as Anizmism, Totemism, Shamanism and Paganism. Then, cultures that use these spells and talismans with examples from European history will be evaluated. In the contemporary art, the traces of magic and talismans will be searched on the basis of artists and works of art, by mentioning the elements common in the magic and talisman structure. 102

Daha sonra doldurulacaktır. Daha sonra doldurulacaktır. 0

Bireyin yüzü, her dönemin kendi koşulları içinde biçimlenmiştir. Yüzün tasviri olarak portrenin büstler özelindeki dönüşümleri, insanlığın geçmişten bugüne kendisine bakışını, aynı zamanda dünya algısını gösteren bir tarihin izleridir. Geçmişten günümüze dönüşerek varlığını sürdüren toplumsal değerler, bireyin dünyaya ve kendine bakışını dolayısıyla yüzünü biçimlendirmiş, büstlerin biçim ve anlamları bu değerlere göre şekillenmiştir. Eski kültürlerdeki değer sisteminin din temelli bir yapıda olması, büstlerin de dinsel değerlere hizmet etmesini sağlamıştır. Aydınlanma Hareketi ve Fransız İhtilali gibi gelişmeler aklın ve bireyselliğin ön plana çıkmasını sağlamış, Sanayi Devriminin ardından başlayan modernizm süreciyle toplum, yeni yaşayış karşısında yeni değerlere ihtiyaç duymuştur. Modernizm süreciyle girilen bu yeni yaşayış biçimi, sanayileşme, kentleşme, seri üretim sistemleri, bilimsel keşifler, savaşlar ve göçleri beraberinde getirmiştir. Değişen yaşamsal koşullar, bireylerde kendi ürününe dahi yabancılaşma, kültür çatışmaları, yalnızlaşma ve derin bir huzursuzluk gibi sonuçlar doğurmuştur. Saf aklın gölgesinde oluşturulan değerlerin savaşlarla sonuçlanması toplumda büyük hayal kırıklığı yaratmış ve aklın dogmalarından sıyrılabilme yoluna gidilmiştir. Döneme etki eden huzursuzluk ve yeni değerlere duyulan ihtiyaç, dönem sanatçılarını daha içsel arayışlara, sorgulamalara itmiş, sanatın ve sanat eserinin ne olması, nasıl olması gerektiğine dair yeni cevaplar bulmaya yönlendirmiştir. Fotoğraf ve primitif sanat eserlerine erişim de sanatsal arayışlara yön vermiş, sanatçıların gerçeklik algısının dönüşümüne, görünür gerçekliğin ardındakine yönelmesine neden olmuştur. Doğaçlama çalışma disiplini yükselişe geçmesiyle üretim sürecinin de sanat eseri kadar önem kazanması saf sanat algısına yol açmış, sanat bir araç olmaktansa amaç olma konumuna erişmiştir. Bu durum heykel sanatının da özerkleşmesini sağlamış, heykeli anıtsal işlevlerinden arındırmıştır. Tüm bu gelişmelerin sonucu olarak modernizm döneminde, her bir sanatçının kendi içsel arayışının ve gerçeklik algısının ürünü olan, biçimsel olarak daha özgür, yapıldıkları kişiyi temsil zorunluluğu taşımayan, yeni malzemeler ve tekniklerin keşfini barındıran büstler üretilmiştir. The face of the individual has been shaped by the conditions of every era. The transformation of the portraiture in busts, as a presentation of the face, reveals the signs of how historically humanity saw itself and how it understood the world around it. Community values that survive the passage of time shaped the world and the face of the individual while the shape and the meaning of the bust changed accordingly. The fact that the values of old civilizations were based on religions, caused the busts to serve these religions. Developments such as the Enlightenment movement and the French Revolution brought intellect and individualism to the main stage. As the process of modernization started, following the Industrial Revolution, the society needed a new set of values in the face of a new life. These new and modern living conditions brought industrialization, urbanization, mass manufacturing systems, scientific discoveries, wars, and migrations. Changing living conditions isolated the individual and even alienated the individual from his or her own product. Scientific discoveries led to the questioning of reality while wars led to a deep uneasiness in the society. As the values created by pure intellect led to wars, the society was disappointed in science and decided to save itself from the dogmas of pure intellect. The uneasiness that affected the era and the need for new values pushed the artists of the time to new pursuits, new questionings and led them to find new answers to the questions on what art and the art piece should be. The discovery of photography and the access to the primitive art pieces of the past also influenced the artistic search. This led to a change in the artist's perception of reality and encouraged the artists to look beyond the visible and see the reality behind. As a result of these developments, busts were freed from their traditional purpose of representing the model they were based on and transformed them into a product of a reality that the sculptors created in their own world. As the process of creation became as important as the art piece, an understanding of pure art emerged where art became the purpose instead of a tool. This revolution helped the art of sculpting become more autonomous as well. Also, in this era, the discipline of improvisation became popular and with the influence of developing technology, new materials and new techniques became part of the process of making sculptures and by extension busts. In the era of modernism, as a result of all these developments, busts with unrestricted forms which refer only to themselves, were created. 112

Şiddet kavramı, varoluşun başlangıcından beri yaşamın bir parçasıdır. Günümüzde, genel kanıya göre varlığa yönelik gerçekleşen zarar verici eylemler bütünü olarak tanımlanır. Ancak, şiddetin tarihsel sürecine bakıldığında, Farklı tarihsel dönem ve coğrafyalarda yaşayan toplumların, şiddeti anlamlandırma biçimlerinde değişimler olduğu görülmektedir. İlkçağda şiddet, doğanın yasası ve kutsanan bir kavram olarak kabul edilir. Gücü sembolize eder ve gündelik hayatın vazgeçilmez öğesidir. Yerleşik düzene geçilmesi ile birlikte, iktidar kurumları, şiddeti araç olarak benimserler ve 18.yüzyıla kadar bu kavramı, alenen sergilemekten kaçınmazlar. Bu dönemden sonra şiddet kavramı için sorgulama sürecine girilir ve şiddet görünürlükten görünmezliğe doğru bir hal almaya başlar. Sanatta şiddetin yansımaları ise farklı tarihsel dönemlerde yaşayan toplumların şiddet kavramını algılayış biçimleri ve sanat anlayışları ile ilintilidir. Bu çalışma, günümüze kadar üretilmiş olan resim, heykel, fotoğraf ve disiplinler arası sanat dallarında şiddetin, hangi değer ve yaklaşımlarda tasvir edildiğini araştırmaktadır. The concept of violence has been part of life since the beginning of existence. Nowadays, it is defined as the overall damaging actions directed at the existence according to the general opinion. However, when we look at the historical process of violence, it can be seen that there are differences in the ways that the societies living in different historical periods and at different geographies interpret violence. In the primeval era, violence was considered as a law of nature and a consecrated concept. It symbolized power and was an indispensable element of the everyday life. As the settlements became permanent, the ruling institutions adopted violence as a tool, and they did not refrain from exhibiting this concept publicly until the 18th century. After this period, it was a period during when the concept of violence has been questioned, and the violence has begun to transform from being visible to invisible. Reflections of violence in art are associated with the ways societies living in different historical periods perceived the concept of violence and with their understandings of art. In this study, the types of values and approaches used in depicting violence in art, sculpture, photography and interdisciplinary arts have been researched. 91

Heykelde mimari imge olgusunu bütünüyle ele alacak olursak ilk mimari örneklerden günümüze dek devam eden mimarinin ve heykelin yapıyla olan ilişkisi ve özgünlük gösteren yapılar üzerinden ''imge'' olgusu ele alınmaktadır. İmgelerin mimari bir yapıyla ilişkili olarak kullanılması ve imgelerin zihnimizde yaptığı çağrışımlardan heykel yapmaktır. Başka bir deyişle Mimari elemanları işlevsizleştirerek fakat bir yandan da çağrıştırdığı işlevi tamamen yıkmadan imgelerin heykelin bir parçası olarak kullanılmasıdır. Geçmişte mimari heykelin dilini kullanarak bir çok tasarımcı yapıtlarını bu doğrultuda ortaya koymuşlardır. Aynı şekilde günümüzde de mimarinin tekniklerinden yararlanarak heykeller yapılmaktadır. Bu da bize mimari ve heykelin etkileşiminden ortaya çıkan yapıtlar sunmaktadır. Yani mimarinin teknik ve yöntemlerini kullanarak heykeller yapmaktır. Bu çalışmada da mimari elemanlar kullanılarak aynı zamanda bu elemanlar işlevsizleştirilerek fakat bir yandan da çağrıştırdığı işlevi tamamen yıkmadan imgelerin heykelin bir parçası olarak kullanılmasıdır. Aynı zamanda yaşanmış olan deneyimlemelerden yola çıkılarak gezilip görülen ve görülemeyen alanların bize çağrışım yapan imgelerin heykelde yeni bir kimlik kazanması amaçlanmıştır. Yapılan bu heykeller üzerinden örnekler verilerek genel bir bakış sağlanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Mimari, Heykel, İmge, Mimari İmge, Sanat The first architectural examples to the present the relationship between the architecture and the sculpture to the structure and the structures that show originality are take something in hand as '' image '. Using images in relation to an architectural structure and evocative of images in our minds makes sculptures. İn the other hand,Using Architectural image but functionless up to them on the sculptures. the designers who use language of architectural sculpture in the past put forward their works in this direction Nowadays artists make sculptures using the techniques of architecture.that gives us art works collated between sculpture and architecture that makes sculptures using the techniques and methods of architecture İn this thesis focusing architectural elements using images as part of a sculpture without completely destroying the function At the same time Using my experiences,travels what i seen and unseen to the images that associate with us are aimed to gain a new identity in the sculpture the overviews is given by giving examples on art Works.KEY WORDS: Architecture, Sculpture , Image, Architectural Image, Art 73

Zaman kavramı, sanatçının varoluşsal arayışında sonluluk/sonsuzluk bağlamında gerilim yaratan ve düş üncesini önemli ölçüde meşgul eden bir kavramdır. Geçmiş , şimdi ve geleceğin iç içe geçtiği öznel zaman, bilimin tanımladığı nesnel zamanın kronolojik akışını çoğu zaman devre dışı bırakır. Zamanın doğrusal akışı içinde yaşam/ölüm karşıtlığının birbirini besleyen kusursuz ritmi, doğanın yaratıcı tekrarı, çok boyutlu bu sürecin büyüsünü sanat yapıtında ifade etme isteği doğurmuş ve zamanın bazen örtücü, tamir edici bazen ise yıkıcı, yok edici yapısı sanatçıların farklı yaklaşımlarına göre sanat yapıtının teması olmuş tur. Plastik sanatların, zamanı, tüm bileş enleriyle ifade etme isteği, tarihsel dönemlerin ruhuna bağlı olarak sembolik imgelerin bir aradalığı ile oluş an zihinsel yolculuklardan, sanat eserine doğrudan fiziksel hareketi dahil eden yapıtlara kadar zengin bir serüven yaratmıştır. Heykel sanatında da hareket, XX. yüzyıldan itibaren fiziksel hareketin de kullanımıyla çok yönlü yaklaşımlara sahip olmuştur. Bilim ve teknolojinin sanat yapıtına etkileri, bir yandan bizzat makineleşmeyi ve hızı konu alan heykellerin bu dönüşümü kutsadığı bir alan yaratırken, bazı sanatsal yaklaşımlar ise heykelde hareketi duygusal içeriği güçlendirmek adına plastik bir öğe olarak kullanmışlardır. Bu eser metinde, bu ikinci yaklaşıma yakın durularak, heykellerdeki duygusal etkiyi arttıracak yönde, gizlenmiş bir mekanik düzene bağlı hareket kullanımı irdelenmiştir.Anahtar kelimeler : Zaman, Döngüsellik, Hareket, Heykel, Nesne Concept of time is a concept which causes tension in an artist's existential researches in the context of finity/infinity and mainly occupies his thought. Personal time in which past, present and future are faded into each other, disable the chronologic flow of objective time of science. The perfect rhythm of life/death contrast in the linear flow of time, the creative circularity of the nature arises the wish of expressing the magic of this multidimensional process and so both the curative and destroying effects of time has been the themes of many artworks due to different approaches of artists. This intention of plastic arts has been created a rich adventure of time presentation, which includes mental journeys related to the compositions of symbolic images to artworks that has the physical motion as an plastic element. Motion in the art of sculpture has also gained multidirectional artistic approaches by the usage of the physical movement beginning from XXth century. The effects of science and technology created an area in art in which mechanics and speed are much appreciated and became the subject of art themselves, on the other hand some other artistic approaches used motion only as a plastic element to raise the emotional content. Throughout this text, by taking position beside this second approach, the usage of motion (in which the source is volontarily hidden) for arising the emotional context is observedKeywords : Time, Circularity, Movement, Sculpture, Object 65

Bu eser metni, tarihçinin, tarih yazımında kasıtlı ya da kasıtsız sübjektifyaklaşımını, tarihçinin pratiğinde bir tutum olarak görülmesini ve sanatçı pratiğinekopyalanarak oluşturulan projeyi sunar. Eserler bir yöntem denemesi olarak, hemsübjektif tarih yazımı ile sanatçının sanatsal pratiği arasındaki benzerlikleri arıyor vebunları birleştiriyor; hem de ideolojik bir aygıt olarak tarihi, tarihsel olguları bilgiyedönüştürme pratiği içinde geçmişi yorumlayan tarihçileri, bu sistemin içindekalmalarını ve değiştirilmiş geçmişin birçok alanı etkilemiş olmasını eleştiriyor.Burada sanatçı, bir tarihçi rolüne bürünüyor ve tarihçinin sübjektif (öznel) bakışaçısını referans alarak tarih yazımını sanatçı bireyselliğinde ele alıyor. Sanatçı kendiöznelliğinde, tarihçinin olguları düzenleme ve bilgiye dönüştürme pratiğinikopyalıyor. Ayrıca, tarihçi pratiğine de sübjektif bir biçimde yaklaşıyor.Tarihten görsel kayıtlar – tarihten sanat eserleri – sanatçının pratiğinde yenidenyorumlanır ve sanatçının sübjektif yaklaşımı ile yeni yorumlara dönüşürler. `Tarihyoktur, tarihçi vardır` söylemi ile bu projeler, tarihçi olma durumunu dahi, tüm tarihdurumlarını sanatçı sübjektifliğinde yorumlar. This text declares that the practice of the historian is intentionally orunintentionally a subjective attitude of the historian while writing the history andrepresents the project that copies it to an artist's practice. The works seek similaritiesbetween the subjective writing of history and the artist's practice, and then combinesthem. And also, the works criticize history as it is an ideological tool, historians whointerprets history while in the practice of transforming the past to the knowledge andthat the changed history that affected many fields.The artist assumes the role of an historian and references the subjectiveperspective of an historian, addressing the writing of history from the point of viewof an artist's individuality. Artist in her individuality, copies the practice of ahistorian as s/he edits the facts and transforms them into information. Also, sheapproaches subjectively to the practice of a historian.The visual records from history – artworks from history – are re-interpretedin artist's practice and with artist's subjective approach they turn into newinterpretation. The project interprets many history issues with historian issues withthe statement of: `There is no history, there is the historian`. 83

Melankolinin, varoluş üzerine düşünmenin, sonsuzluk içinde sonluluğun gerilimini hissetmenin ve yaşamın çift kutuplu bütünlüğüne dönük gözlemin yarattığı durum olduğu kabul görmüştür. Aşkınlığa dair anlamı yakalamak uğruna dünyevi gerçekliği sorgulayan bu arayışın keder ve hazzı birlikte barındıran yapısı, yaratıcılıkla ve ruhsal gelişimle olan bağı yüzünden sanat üretiminin yapı taşlarındandır.Melankolinin sanatta oluşturduğu dil incelenirken, araştırma yapılan farklı alanların birbirine geçişkenliği ve melankolinin sanatçı için bir temadan ziyade tüm yapıtlarına gölgesini düşüren bir düşünce pratiği olması, metinde sanatsal açıdan disiplinlerarası bir yaklaşım izlenmesini doğurmuştur. Melankoli yayan sanat yapıtlarının izini sürerken, metin boyunca üzerinde durulan iki kutuplu varoluşun rehberliği, sanat tarihinde, yas ve acıdan beslenen yapıtlardan farklı olarak, zamansız ve mekansız, her zamanlılık taşıyan imgelere sahip sanat yapıtlarını, bu eser metnine ait heykelleri öncüleyen referanslar olarak seçmeyi öngörmüştür. Melancholy is accepted as a situation emerged from feeling the tension of finity in infinity, meditating on existence and observation on the bipolar structure of life. The joyful and disconsolate structure of this pursuit which examines wordly reality in the cause of attaining the meaning of transcendence, it is one of the constituents of art production because of its bond with creativity and spiritual progress.Analysing the language created by melancholy in arts, transivity of different researched disciplines and the fact that it is a thought practice that lays its shadow on all works rather than a theme for the artist, procreate a multidisciplinary approach in terms of artistic elements in the text. While tracing art Works of spreading melancholy, the guidance of bipolar existence throughout the text predicted to choose these works of art which have images that are indefinite in means of time and space, and unlike those works of art which feed on pain and grief as references preceeding sculptures pertaining to this text. 146

Animasyon tekniğinin uzun bir tarihe sahip olması bu tekniğin kültürel anlamda farklılaşarak bir çok coğrafyada uygulanması anlamına geliyor. Animasyonun ortaya çıkışı kameranın icadından önceye dayanmaktadır. Ayrıca bu sürece katkı sağladığı da açık bir şekilde görülmektedir. Hareketin bir kurgu içerisinde anlatıldığı sanat formu birçok sanatçının ilgisini çekmiş ve animasyon tekniği üretilen sanat formunu hareketlendirerek bir anlatım oluşturmak için kullanılmıştır. Çizimlerin, üç boyutlu kuklaların, çeşitli objelerin, kumun deviniminin ve akla gelebilecek daha birçok farklı disiplinin kullanılarak geliştirildiği animasyon, bugün geniş bir kitleye ulaşmış ve büyük bir sektör haline gelmiştir. Geniş kitlelere ulaşan animasyon, 1940'lardan beri yüksek bütçeli şirketlerce teknolojik anlamda ilerlemiş ve bir tarihe sahip olmuştur. Animasyonla yüksek gelirler elde eden şirketlerin birbirleriyle rekabet etmeye başlaması bu fimlerin sanattan uzak bir reklam ve şov kültürüne hizmet etmesine sebep olmuştur. Bütün bunların yanında 1940'lardan öncesine dayanan kendi özgün tasarımlarıyla animasyonu birleştiren sanatçılar, bu film şirketleri tarafından destek görmeseler de üretmeye devam etmişlerdir. Ortaya çıkan filmler birçok sanat disiplini için ilham verici olmuş ve sektörleşmiş animasyon tarihi dışında az bilinen bir sanat animasyonu tarihi yaratmıştır.Bu eser/metin çalışmasında kameranın keşfinden önce yapılan animasyon oyuncakları, kameranın keşfinden sonra endüstrinin teknolojik anlamda geliştirdiği animasyonun tarihi, bunlardan daha ön plana çıkan `sanat animasyonu` ve ağırlıklı olarak Çek sanatçı Jan Švankmajer'in disiplinler arası, heykel, kolaj ve animasyonlarına yer verilmektedir.ANAHTAR KELİMELER: Heykel, Animasyon, Sürrealizm, Jan Svankmajer Animation technique has a long history which means that this technique has been applied in many geographies by cultural diversities. Animation was there before camera. Indeed, it is obvious that it has sinificant contribution to the process of camera. The art form which the movement expressed in fiction has taken attention of many artists. The animation technique is used in order to make an expression by setting the art form in motion.Animation has reached a big mass and is a large sector nowaday, which is improved by using drawing, 3D puppets, various objects, motion of the sand and many other disiplines. Since 1940's animation has improved technologically with big budget companies and had a history by reaching the masses. This big budget companies' competition has led these animatic films to go far away form art, to serve for advertisement and show culture. Moreover, the artists who have combined their unique designs dating back to 1940's with animation, they maintained to produce even if they were not supported by those film companies. The films were inspiration for many art disciplines and has created a history of art animation which is less known compared to sectoral animation. This work comprises, animation toys created before the discovery of the camera, the animation history technologically developed by industry after discovery of the camera, `art animation` which stands out, and mainly Czech Surrealist Jan Švankmajer's interdisciplinary sculpture, collage and animations. I also want to express that for the visuals in the visual list, I have only put the the sites that are hard to reach and the books I have used in the bibliography.ANAHTAR KELİMELER: Heykel, Animasyon, Sürrealizm, Jan Svankmajer 163

Heykel sanatında ölüm teması, 10.000 yıldan fazla bir zamandır işlenmektedir. Birbirinden binlerce kilometre uzaklıkta kurulmuş medeniyetlerde ölüm ritüelleri ve ölüm konulu heykeller farklılıklar göstererek birbirinden bağımsız bir şekilde gelişmiştir. Örneğin Antik Maya Uygarlığı?nda ölüm olgusunun heykellerde işleniş şekli ile Ortadoğu?daki ya da Uzakdoğu?dakiler birbirinden farklıdır. Bu çalışmada; ölüm olgusunun Mezopotamya?daki doğuşu, bu coğrafyada yer alan bazı antik medeniyetlerde geçirdiği dönüşümler, Avrupa coğrafyasındaki yansımaları ve ardından günümüzde aldığı görünüm genel hatlarıyla incelenmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Ölüm, Heykel, Dönüşüm, Savaş, Postmodern This study of ? Death in Sculpture? aims to show how the approach to theme of passing has been changing along with different cultural epochs. It is about various expressions of both the current death ritual present in many cultures, exhibiting the Gods, as well as visions of eternal life after death. In this study, the emergence of the phenomenon of death in Mesopotamia, its transformation and reflections through some of the ancient civilizations in the region, and then its occurrence in the views of the European scene in general, is investigated. In the first chapter the prehistoric temples throughout the Middle East are visited.KEYWORDS: Death, Sculpture, Transform, War, Postmodern 108

More ile, ütopya modern dünyaya bir gündem vermişti.Beş yüzyıl sonra bugün ütopya ne işe yarayabilir??Krisham Kumar, 2005, 135-136Aydınlanma ile birlikte doruk noktasına ulaşan, akıl ve bilime olan bağlılığın 20. yüzyılda diktatör rejimlerin ve savaşların araçları haline gelmesi, ideal ve ütopik söylemlere olan inancı ve güveni sarsmıştır. Eleştiriye kapalı olan ütopyaların, trajediye dönüşmesinin kaçınılmaz oluşunun ifadesi olan distopya, bir tür olarak tam da bu yüzyıla konumlanır. Bu tarihsel sürecin, genelde sanat, özelde heykel alanındaki yansımaları, ütopik kurgu ve ideal söylemlere karşı şüpheci ve eleştirel yaklaşarak bunların aksayan yönleri üzerine estetik söylem üreten, güncel hayattan referanslarla dolu, distopik olarak tanımlayabileceğimiz yapıtların üretiminde görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Distopya, Ütopya, 20. ve 21. Yüzyıl'da Heykel More in his Utopia presented the modern world with an agenda.What good could utopia be today five hundred years later?`Krisham KUMAR, Utopia and Anti-Utopia in Modern TimesThe dependency to mind and to science, reaching its peak with enlightment, has in the 20th century become a tool of dictatorships and wars, thus shaking the reliability and faith in utopic utterances. Distopia, being the expression of the inevitability of utopias closed to criticism which converts itself into tragedy, as a genre is situated precisely in this century. The reflection of this historical duration, generally in art and specifically in the field of sculpture, approaching critically and sceptically utopic fiction and ideal utterences and producing esthetic expessions on their defective aspects, full of referances from daily life, will be seen in the artistic production which we may define as distopic.Key Words: Distopia, Utopia, Sculpture in 20. and 21. Century 108