Search

Eğitimde yaygın olarak kullanılmaya başlanan Web 2.0 uygulamaları, öğrenme-öğretme ortamlarında iş birliğini ve aktif katılımı sağlamaktadır. Öğrenmeyi hem eğlenceli hem de anlamlı hâle getiren bu uygulamalar; öğrencilerin motivasyonları, tutumları ve akademik başarıları üzerinde olumlu etki oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Web 2.0 uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki akademik başarılarına ve Türkçe dersine yönelik tutumlarına etkisini belirlemektir. Bu amaca yönelik olarak araştırmanın çalışma grubunu, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Düzce ili Merkez ilçesinde bulunan İsmetpaşa Ortaokulunun 5/C sınıfı kontrol grubu, 5/D sınıfı deney grubu olmak üzere toplam 59 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma nicel yöntemlerden ön test-son test kontrol gruplu deneysel desenle gerçekleştirilmiştir. "Kök ve ekler" konusu deney grubunda (n=29) Microsoft Teams, Wordart, Coggle, Mentimeter, Wordwall, Quizizz, Socrative ve Kahoot! ile hazırlanan etkinliklerle; kontrol grubunda ise geleneksel yöntemlerle işlenmiştir. Araştırma, altı haftalık (12 ders saati) bir sürede gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından hazırlanan Türkçe Dersi Başarı Testi ve Kapar Kuvanç (2008) tarafından hazırlanan Türkçe Dersi Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler "SPSS 22.00" paket programıyla analiz edilmiştir. Verilerin normallik durumu "Kolmogorov-Smirnov Testi" ile belirlenmiştir. Ulaşılan veriler, normal dağılım gösterdiğinde ve iki değişkenin karşılaştırıldığı durumlarda "Bağımsız Örneklem T Testi" ve "Bağımlı Örneklem T Testi" ile analiz edilmiştir. İki değişkenin karşılaştırıldığı ve verilerin normal dağılmadığı durumlarda ise "Man Whitney-U Testi" yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, Web 2.0 uygulamalarıyla öğretimin gerçekleştirildiği deney grubunda akademik başarı ve Türkçe dersine yönelik tutum puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Deney grubunun Türkçe dersine yönelik tutum puanlarıyla ilgili cinsiyetler arasında herhangi bir farklılık yoktur fakat başarı puanlarında kız öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Ayrıca teknolojik araçlarla günlük 1 saatten fazla oyun oynayan öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutum puanlarının da 1 saatten daha az oyun oynayanlara göre yüksek olduğu tespit edilmiştir. Web 2.0 applications that are widely used in education enable collaboration and active participation in learning and teaching environments. These applications that make learning both fun and meaningful; have a positive impact on students' motivations, attitudes and academic achievements. The aim of this research is to determine the impact of Web 2.0 applications on the academic achievements of 5th year students in Turkish course and their attitudes towards Turkish course. For this purpose, the study group includes 5/C class control group of İsmetpaşa Secondary School in the Central District of Düzce province in 2020-2021 academic year, 5/D class experimental group a total of 59 students. The research was carried out by experimental pattern with pre-test-final test control group from quantitative methods. The subject,"Roots and suffixes" was studided in the experimental group (n=29) with activities prepared with Microsoft Teams, Wordart, Coggle, Mentimeter, Wordwall, Quizz, Socrative and Kahoot!; in the control group using traditional methods. The research was carried out in a period of six weeks (12 lessons). The research data were collected with Turkish Lesson Success Test prepared by the researcher and Turkish Course Attitude Scale prepared by Kapar Kuvanç (2008). The data obtained were analyzed with the package program "SPSS 22.00". The state of normality of the data is determined by the "Kolmogorov-Smirnov Test". The data obtained were analyzed by "Independent Samples T Test" and "Paired Samples T Test" when the data was distributed normally and the two variables were compared. In cases where two variables were compared and data were not distributed normally, the "Man Whitney-U Test" was performed. According to the results obtained from the research, that there is statistically significant difference in academic success and attitude scores towards Turkish course in the experimental group where teaching is performed with Web 2.0 applications has been found. There is no difference between the gender regarding the attitude scores of the experimental group to the Turkish course, but there is a significant difference in the achievement scores in favor of female students. In addition, the attitude scores of students who play with technological tools more than 1 hour a day towards Turkish lesson were found to be higher than those who play less than 1 hour.

Amaç: Bu çalışmanın amacı Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin yazılı anlatımda görevli dil ögelerinin kullanma durumlarını incelemek ve bu ögeleri nasıl kullandıklarını ortaya çıkarmaktır.Yöntem: Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu İstanbul Üniversitesi DİLMER'de 2016-2017 eğitim öğretim yılında B2 seviyesinde Türkçe öğrenen 100 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma grubu amaçsal örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme ile seçilmiştir. Görevli dil ögeleri öğrencilerin yazılı anlatım kâğıtlarından elde edilen veriler neticesinde sınıflandırılmıştır. Veri analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin toplam 14.337 görev ögesi kullandıkları tespit edilmiştir. Bunların 2.366'sı hatalı, 11.971'i ise doğru kullanılmıştır. Öğrencilerin görevli dil ögelerini çoğunlukla doğru kullandıkları, isim üzerine gelen görevli dil ögelerinde diğer görev ögelerine göre daha çok hata yaptıkları görülmüştür. Ana dili Hint-Avrupa dil ailesinin Avrupa kolunda yer alan öğrencilerin en az hatalı kullanım oranına sahip olduğu görülmüştür. En çok hatalı kullanım oranı ise ana dili Ural-Altay dil ailesine mensup öğrencilerde görülmüştür.Sonuç: Çalışma sonucunda yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin görevli ögeleri kullanma durumları ortaya çıkarılmıştır. Öğrencilerin kullandığı sözcük türlerinin kullanım sıklıklarının hatalı kullanımlarla doğru orantılı olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencinin ana dilinin mensup olduğu dil ailesinin Türkçe ile benzer ya da akraba olmasının hatalı ve doğru kullanım açısından etki etmediği hatta Uygurca, Kazakça, Moğolca ve Korece gibi Türkçe ile akraba olan dilleri konuşan öğrencilerin daha çok hata yaptıkları sonucuna varılmıştır. Ayrıca öğrencilerin yaşadıkları ülkelerin eğitim sisteminin yeni bir dil öğrenmede etkili olduğu ve iyi eğitim alan bir öğrencinin yeni bir dili daha iyi öğrendiği sonucuna varılmıştır. Purpose: The aim of this study is to analyze the use of functional language elements of students learning Turkish as a foreign language in written expression and to reveal how they made use of these elements Method: This study was conducted using the document analysis method, which is one of the qualitative research methods. The study group consisted of 100 students learning Turkish at B2 level in 2016-2017 academic year at DILMER, Istanbul University. The study group was selected by means of criterion sampling, one of the purposive sampling methods. The functional language elements were classified via the data obtained from the students' written expression papers. Content analysis method was employed in data analysis.Findings: It was ascertained that the students learning Turkish as a foreign language made use of 14.337 language elements in total. While 2.366 of them were used incorrectly, 11.971 of them were correct. It was observed that students mostly used the language elements correctly and made more mistakes in those which are affixed to the nouns than others. It was ascertained that the students whose native language is in the European branch of the Indo-European language family have the least misuse rate. On the other hand, the highest rate of misuse belongs to the those whose native language is in Ural-Altaic language family.Result: As a result of the study, the skills of the students who learn Turkish as a foreign language to use the functional language elements were revealed. It was concluded that the rate of the use of the part of speech utilized by students is proportionate to the misuse rate. It was concluded that the fact that the language family of the student's native language is similar or cognate to Turkish does not affect the use accuracy; furthermore, those whose native language is cognate to Turkish such as Uigur, Kazakh, Mongolian and Korean are more likely to make mistakes. It was also concluded that the education system of students' native country has a prominent role in command of a foreign language and a well-educated student learns a foreign language in a much better way. 262

Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazma kaygılarını araştırmaktır.Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda verilerin toplanması için Şen ve Boylu (2017) tarafından, yabancı dil olarak Türkçeyi orta ve ileri düzeyde öğrenen öğrencilerin yazma kaygısını ölçmek amacıyla geliştirmiş olduğu 13 maddeden oluşan anket kullanılmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde demografik özellikler, ikinci bölümde yazma kaygısını ölçen 13 soru bulunmaktadır. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesindeki TÖMER'de 2017-2018-2019 akademik yılı bahar yarıyılındaB1, B2 ve C1 seviyesinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen 200 öğrenciden gönüllülük esasına göre 170 öğrenciye ulaşılmıştır. Uygulanan anketlerden 17 tanesinde eksik veri tespit edildiğinden toplam 153 öğrencinin anketi değerlendirmeye alınmıştır. Bu öğrencilerden B1 seviyesinde 36, B2 seviyesinde 54, C1 seviyesinde 63kişi bulunmaktadır. Araştırmadan elde edilen bilgiler SPSS 22 analiz programı ile analiz edilmiştir.Araştırmada yapılan analizler sonucunda yazma kaygısının demografik özelliklere göre farklılıkları incelenmiş, demografik özelliklerin yazma kaygısına ne şekilde yansıdığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak yazma kaygısının öğrencilerin cinsiyetine, yaşına, eğitim durumuna, Türkiye'de yaşadığı süreye, medeni durumuna, Türkçe dil seviyesine, İngilizce seviyesine göre anlamlı bir farklılık göstermediği; öğrencilerin uyruğuna, geldiği ülkeye, ana diline göre farklılık gösterdiği görülmüştür. Theaim of thisstudy is toinvestigatethewritinganxiety of studentswholearnTurkish as a foreignlanguage.Intheresearch, one of thequantitativeresearchmethods, relationalscreening model, wasused.Forthepurpose of thestudy, a questionnaireconsisting of 13 itemsdevelopedŞen and Boylu (2017) to. Measurethewritinganxiety of studentswholearnTurkish as a foreignlanguage at intermediateandadvancedlevelswasused.Thesurveyconsists of twoparts. Inthefirstparttherearedemographiccharacteristicsand in thesecondpart thereare 13 questionsthatmeasurewritinganxiety.At TÖMER in Çanakkale Onsekiz Mart University, 220 studentswholeareTurkish as a foreignlanguageat thelevel of B1, B2 and C1 inthespringsemester of 2017-2018-2019 academicyearreached 170 students on a voluntarybasis.Amongthesestudents, thereare 36 students at B1 level, 54 students at B2 level, 63 students at C1 level.The data obtainedfromtheresearchwereanalyzedwith SPSS 22 analysis program.As a result of the analysis made in the research, the differences of writing anxiety according to demographic features were examined, and how demographic features reflected on writing anxiety was observed.As a result of students' writinganxietygender, age, educationalattainment, while he lived in Turkey, maritalstatus, level of Turkishlanguage, which of English; students' nationality, thecountrytheycamefrom, accordingtotheirmothertongue. 103

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi gün geçtikçe ihtiyaç duyulan ve yabancılara Türkçeyi doğru bir şekilde öğretebilmek için üzerine çalışmalar yapılan bir alandır. Bu doğrultuda Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dili doğru anlayıp kendini Türkçede rahat ifade edebilmeleri adına güncel yaklaşımlar uygulanarak iletişimsel etkinlikler hazırlanmaktadır. Hazırlanan etkinliklerin öğrencilerin dil ve sosyal becerilerini ne kadar geliştirdiği ve öğrenimin kalıcı olup olmadığı tartışma konusudur. Son yıllarda yabancı dilin öğreniminde kalıcılık sağlamak ve o dilde iletişim kurabilmek adına AOÖÇ'deki dil becerilerini geliştirme kriterleri takip edilerek görev, iletişim ve kültür temelli yaklaşımlar uygulanmaktadır. Bu yaklaşımların uygulanması içinse özgün malzemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmanın amacı, özgün ve edebi bir metin olan tiyatro metinlerinin Türkçeyi iletişimsel ve kültürel bir bağlam içinde sunmasından yararlanarak, öğrencilerin dil becerilerini kalıcı bir şekilde nasıl geliştireceği konusunda öneriler sunmaktır. Amaç doğrultusunda bu çalışmada yabancı dil öğretiminde kullanılan malzemeler, yaklaşım ve yöntemler, dil becerilerini geliştirme stratejileri incelenmiştir. Ayrıca dil ve kültürün birbiriyle iç içe olması, tiyatro metinlerindeki evrensel ve toplumsal kültür öğelerinin dil öğretimine katkısı sebebiyle dil, kültür ve tiyatro ilişkisi çalışmamızda önemli bir yere sahiptir. Tiyatronun otantik ve edebi yönünün de dil gelişimine katkısı son olarak ayrıntılı bir şekilde irdelenmiştir. Tüm bunlar için kullanılan yöntem kaynak tarama ve döküman analizidir. Tiyatro metinlerinin Türkçeyi iletişimsel ve kültürel bir bağlam içinde vermesi ve öğrencilerin dil becerilerinin gelişimine katkı sağlaması kapsamında Oktay Arayıcı'nın Rumuz Goncagül adlı tiyatro oyunu incelenmiştir.Anahtar Sözcükler: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Tiyatro, Kültür, Dil Becerileri, AOÖÇ Teaching Turkish as a foreign language is a field which is needed day by day and in which studies on teaching Turkish to the foreigners correctly are carried out. To achieve this, communicative activities are projected by applying latest approaches in order to enable the learners of Turkish to understand the language correctly and to express themselves fluently. How much the projected activities improve the language and social skills of the students and whether the learning is permanent are topics of discussion. Recently, communicative and culture based approaches have been employed in order to provide with permanence in language learning and communicate in that language, following CEFR criteria on language skills. Authentic materials are required to employ those approaches. The aim of this study is to make suggestions about how the students can improve their language skills permanently by making use of the fact that the theatrical texts, which are authentic and literary, present Turkish in a communicative and cultural context. In this regard, the materials used in language teaching, approaches and methods, the strategies to improve language skills have been examined. Furthermore, language, culture and theatre relation has a vital significance in this study because of the interrelatedness of language and culture as well as the contribution of the universal and social cultural elements in the theatrical texts to language teaching. Finally, the contribution of the authentic and literary aspect of the theater to language improvement has been studied in detail. The method of this study is literature review and content analysis. Rumuz Goncagül by Oktay Arayıcı is examined as an example of that the theatrical texts present Turkish in a communicative and cultural context and contribute to the improvement of language skills. Keywords: Teaching Turkish as a Foreign Language, Theater, Culture, Language Skills, CEFR. 117

Araştırmada, `Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı (A1)-(A2), İstanbul Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı (A1)-(A2) ve Gazi TÖMER'in Yabancılar için Türkçe (A1)-(A2)Temel Düzey Ders Kitabı` nda yer alan görsellerin metinlerle uyumunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2018–2019 yıllarını kapsayan yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının A1 ve A2 seviyesi oluştururken; örneklemini, 2018 – 2019 yıllarını kapsayan Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı (A1)-(A2), İstanbul Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı (A1)-(A2) ve Gazi TÖMER'in Yabancılar için Türkçe (A1)- (A2) Temel Düzey Ders Kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada sonucunda görsel ve metin uyumunu ortaya koyabilmek amacıyla `Resim – Metin İlişkisi Kategori Listesi` nden yararlanılarak, `Görsel –Metin İlişkisi Kategori Listesi` oluşturulmuştur. Bu kategori listesiyle toplanan veriler, nitel veri analizi yaklaşımlarından betimsel analiz yaklaşımı kullanılarak incelenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmada genel olarak incelenen kitaplarda metinlere ait görsellerin, öğrencilerin metinleri tahmin etmesini sağladığı; ait oldukları metinlerin başlığını desteklediği; ait oldukları metnin içeriğiyle uyumlu olduğu; metin ile yerleştirilmesinde zemin fon ilişkisinin gözetildiği; öğrencilere estetik zevk kazandırdığı; sınıf düzeyine uygun olduğu ve görsellerde kullanılan renklerin canlı, net ve dikkat çekici olduğu görülmüştür. Araştırmada bazı metinlerin başlığının olmadığı tespit edilmiştir. In this research, `New Hitit Turkish Textbook for Foreigners (A1) - (A2), Istanbul Turkish Textbook for Foreigners (A1) - (A2) and Gazi TÖMER's Turkish (A1) - (A2) Basic Textbook for Foreigners` it is aimed to arise the harmony of the visuals in the texts. In this study, document analysis, of the qualitative research methods, was used. The universe of the research was composed of A1 and A2 levels of Turkish education textbooks for foreigners covering the years 2018-2019; The New Hittite Turkish Textbook for Foreigners (A1) - (A2), Istanbul Turkish Textbook for Foreigners (A1) -(A2) and Gazi TÖMER's Turkish for Foreigners (A1) - (A2) Basic Level Textbook. As a result of the study, in order to reveal the harmony of visual and text and the `VisualText Relation Category List` was created. The data collected with this category list were analyzed and interpreted using descriptive analysis approach, one of the qualitative data analysis approaches. In the books examined in general, the visuals of the texts allow the students to guess the texts; they support the title of the texts to which they belong; they are compatible with the content of the text to which they belo ng; the ground-fund relationship is observed in its placement with the text; aesthetic pleasure; and the colors used in the visuals were vivid, clear and remarkable. In the research, it was found that some texts have no title. As a result of the research, some suggestions were made through the findings. 465

Tarihi ve sosyal bağlarımızın yeterince kuvvetli ve eski olduğu için hep etkileşim halinde olmuştuk. Fakat uzun zamandır Ukrayna'da yabancı dil olarak Türkçenin öğretilmediği bir gerçektir. Bu araştırmada, bu dikkate alınarak günümüzde Ukrayna'daki öğrencilerin Türkçe öğrenimi alanında karşılaştıkları sorunlar ortaya koyulmuştur. Çalışmanın verileri, nitel araştırma metodu esas alınarak tespit edilen bulguların betimsel tarama modeli ile değerlemesi açısından tanımlanmıştır. Yani araştırma hem nicel hem nitel özelliklere sahiptir. Araştırmanın evreni, Ukrayna'daki Kyiv Taras Şevçenko, Dragomanov Pedagojik ve Dil Bilim Üniversiteleri Türk Dili ve Kültürü Bölümünde ve Merkezinde zorunlu ve seçmeli ders olarak farklı seviyede Türkçe eğitim gören 183 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplanması için hem yapılandırılmış (likert tipi), hem yapılandırılmamış (devamı getirme soruları) iki anket türden geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Ukraynalı öğrencilere Türkçeyi öğrenirken karşılaştıkları zorlukları belirtmek niyetiyle birçok farklı sorular sorulmuş ve uygulanan yapılandırılmış anketlerin sonuçlarında meydana gelen görüşler nicel veriye dönüştürülerek SPSS 20.0 programı ile değerlendirilmiş, açık uçlu soruları ise nitel araştırma yöntemi yoluyla analiz edilmiştir. Elimize ulaşan cevaplar yorumlandığında Ukraynalı öğrencilerin Türkçeyi öğrenirken en çok fiillerde çatı ve kip, sözcük türleri, atasözü, deyim ve mecaz anlamlı sözleri, yardımcı fiilleri, belirtme hali, cümle yapısı, söz varlığı eksikliği, konuşma, dinleme, psikolojik korku gibi sorunları yaşadığı tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada, dille ilgili kavramlar, dillerin sınıflandırılmaları, Türk dilinin tarihi ve öğretimi bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Because of having enough old and strong historical and social ties between two countries, our societies had always been in the interaction process. But it is an indisputable fact that Turkish has not been taught as a foreign language in Ukraine for a long period of time. Having regard to the foregoing, the study researches the problems faced by the Ukrainian students in the field of learning the Turkish language. This research is a mixed research having both quantitative and qualitative characteristics from the point of data evaluation based on the descriptive, scanning and survey model.Target population of the study is 183 students who take Turkish as compulsory and elective courses in different year groups at the Department of Turkish Language and Culture of Kyiv Taras Shevchenko National University, National Pedagogical Dragomanov University and National Linguistics University in Ukraine. The survey, that contains both structured (likert scale type) and unstructured (continuation questions) characteristics, was used by the researcher in order to collect the data. Ukrainian students were asked many dissimilar questions with the intention of indicating the difficulties they has faced during the process of learning Turkish. The opinions obtained from the structured questionnaire have been converted into quantitative data and analyzed by SPSS 20.0 program. The open-ended questions have been evaluated in the qualitative way.In the research results, voice and mood of verbs, word types, proverbs, idioms and metaphorical words, modal verbs, accusative case, sentence structure, vocabulary, speaking, listening, psychological fear problems have been encountered in the process of learning Turkish as a foreign language in Ukraine. In addition, the study presents the information about general notions related to language, classifications of languages, history of teaching and learning the Turkish language. Keywords: Turkish as a foreign language, Ukraine, Difficulties faced in learning Turkish 140

Bu çalışmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma becerisini kazanırken veya kazandıktan sonra pratiğe dönüştürme esnasında meydana gelen kaygının nedenlerinin neler olduğu, geliştirilen yabancı dil konuşma kaygısı ölçeği ve kişisel bilgi formu yardımıyla araştırılmaya ve değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında örneklem grubunu ise kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi esas alınarak Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜ TÖMER), İnönü Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi (İNÖNÜ TÖMER), Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi (TGOÜ TÖMER) ve Karadeniz Teknik Üniversitesi TÖMER (KATÜ TÖMER)' de öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma için geçerli veri elde edebilmek amacıyla konuşma kaygısı ölçeği ve kişisel bilgi formu AB Dil Ölçütü temel alınarak B kurundaki öğrencilere uygulanmıştır. Örneklemde, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen ve B kurunda olan 187 öğrenci bulunmaktadır. Öğrencilere verilen anket iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, öğrencilerin kişisel bilgilerinin doldurulduğu alan yer alırken ikinci bölümde Huang (2004) tarafından geliştirilen yabancı dil konuşma kaygısı anketinin Türkçe uyarlaması yer almaktadır. Veri toplama aracı olarak, öğrencilerin ad ve soyadı, ülke ve cinsiyet soruları kişisel bilgi formunda yer almaktadır. Ölçek ve kişisel bilgi formundan elde edilen veriler analiz edilirken sosyal araştırmaların analizinde ağırlıklı olarak kullanılan SPSS 22 paket programı kullanılmıştır. Öğrencilerin cinsiyetlerine ilişkin yabancı dil konuşma kaygılarına yönelik bulgular incelendiğinde erkek ve kız öğrenciler arasında yabancı dil konuşma kaygısına yönelik anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin ülkelerine ilişkin yabancı dil konuşma kaygılarına yönelik bulgular incelendiğinde Tacikistan, Libya ve Kırgızistan uyruklu öğrencilerin kaygılarının anlamlı olarak en düşük, bunun aksine Lübnan, Tayland ve Arnavutluk uyruklu öğrencilerinde kaygılarının anlamlı olarak en yüksek sıra ortalamalarına sahip oldukları, bu durumdan yola çıkarak da bu ülke uyruklu öğrencilerin dil konuşma kaygılarının diğer ülke uyruklu öğrencilere göre anlamlı bir şekilde farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yabancı Dil Olarak Türkçe, Dil Becerileri, Konuşma Becerisi, Konuşma Kaygısı. In this study, the reasons of the anxiety of the learners of Turkish as a foreign language that occurs while gaining of the speaking skills or during putting it into practice after gaining were tried to be researched and evaluated with the help of the developed foreign language speaking anxiety scale and personal information form. The population of the study consists of undergraduate students who learn Turkish as a foreign language in Turkey. Within the scope of the research, the students attending to Gazi University Turkish Education Research and Application Center, (GÜ TÖMER), İnönü University Turkish Education Center (İNÖNÜ TÖMER), Tokat Gaziosmanpaşa University Turkish Education Center (TGOÜ TÖMER) and Karadeniz Technical University TÖMER (KATÜ TÖMER) were taken as a sample based on easily accessible sampling method. In order to obtain valid data for the study, speaking anxiety scale and personal information form were applied to the students in the B level based on the EU Language Criteria. In the sample, there are 187 students who learn Turkish as a foreign language and are in B level. The questionnaire given to the students consists of two parts. In the first part, a section where students' personal information is filled and in the second part, the Turkish adaptation of the foreign language speaking anxiety scale developed by Huang (2004) is included. As a data collection tool, students' name and surname, country and gender questions are included in the personal information form. While analyzing the data obtained from the scale and personal information form, the SPSS 22 package program, which is mainly used in the analysis of social research, was used. When the findings of the students' foreign language speaking anxiety are examined, it is concluded that there is no significant difference between male and female students regarding the foreign language speaking anxiety. When the findings of the students' foreign language anxiety about their country are examined, it is seen that the students of Tajikistan, Libya and Kyrgyzstan have the lowest level of anxiety and, on the contrary, they have the highest rank average among the students of Lebanon, Thailand and Albania. Therefore, it is concluded that there is a significant difference in language speaking anxiety among students of these countries compared to students of other countries.Keywords: Turkish as a Foreign Language, Language Skills, Speaking Skill, Speaking Anxiety. 98

Araştırmada Kuzey Makedonya'da yabancı dil olarak Türkçe eğitimi almış öğrencilerin karşılaştıkları zorlukların tespiti yapılmıştır. Bu zorlukları tespit etmek amacıyla nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve elde edilen veriler betimsel tarama modeli ile tanımlanmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu Kuzey Makedonya'nın Üsküp şehrinde bulunan Yunus Emre Ensititüsünde, Uluslararası Balkan Üniversitesinde ve Kiril Metodi Üniversitesinde eğitim almış toplam 27 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması için önceden hazırlanmış ve uzmanlar tarafından değerlendirilmiş anket formu, Uluslararası Balkan Üniversitesi, Kiril Metodi Üniversitesi ve Yunus Emre Enstitüsünden alınan destekle katılımcılara bizzat ve dolaylı şekilde uygulanmıştır. Uygulama sonrasında elde edilen veriler analiz edilmiştir.Çalışmanın bulguları, problem cümlesi ve alt problemler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Değerlendirilen bulgular tablolar ile sunulmuş ve yorumlanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, katılımcıların ders içi ve ders dışında zorlandıkları, konuşma, yazma, dinleme ve okuma dil becerileri ile ilgili zorluk yaşadıkları; dil bilgisi ve temel dil becerilerinin bir arada olduğu sorulara verilen cevaplar incelendiğinde ortak zorluğun ''Ekler'' olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, ''Sözcük Türleri, Haber Kipleri, Söz Dizimi, Söz Varlığı'' ile ilgili zorluk yaşadıkları saptanmıştır. Yine araştırma verileri incelendiğinde öğrencilerin en çok hal eklerinde zorluk yaşadıkları tespit edilmiştir. In the research, the difficulties faced by students who have studied Turkish as a foreign language in North Macedonia have been identified. Qualitative research method was used to identify these difficulties and the data obtained were defined by the descriptive scanning model.The study group of the research consists of a total of 27 students studied at Yunus Emre Institute, Skopje, North Macedonia, International Balkan University and Cyrillic Methodius University. The questionnaire form, which was prepared beforehand for the collection of research data and evaluated by experts, was applied to the participants personally and indirectly with the support received from International Balkan University, Cyrillic Methodius Universityand Yunus Emre Institute. The data obtained after the application were analyzed.The findings of the study were evaluated within the framework of the problem statementandsub-problems. The findings were presented with tables and interpreted.When the findings obtained in the research are evaluated, the participants have difficulty in speaking and writing, listening, and reading language skills in andout of theclassroom; When the answers given to the questions that combine grammar and basic language skills are examined, it is determined that the common difficulty is ''Annexes''. In addition, it was determined that they had difficultieswith `Word Types, Reporting Modes, Syntax, Vocabulary`. When the data of the research were examined. It was also found that the students experienced difficulties mostly in theirsuffixes. 117

YÖK Tez No: 636694 Yabancılara Türkçe öğretimi alanında sınıf içinde ve dışında öğrenicilerin teknoloji kullanarak erişebileceği "yerli kaynaklı" öğretim materyallerinin sayısı oldukça sınırlıdır. Bu kapsamda araştırmanın amacı öğrencilere teknolojik öğretim materyali sağlayan; 3 Dakikada Türkçe, Türkçe Öğreniyorum ve Türkçe Öğretim Portalı eğitsel web sitelerinin kullanılabilirliğini, öğretici görüşleri açısından değerlendirmek ve alandaki öğreticilerin hem interaktif materyal kullanımlarının ne düzeyde olduğunu görerek eğitsel web siteleri hakkındaki görüşlerini ortaya koymak hem de öğreticilerde dijital ortamlara yönelik farkındalık oluşturmaktır. Çalışmada karma araştırma tasarımlarından, "tamamen karma eşzamanlı eşit statülü tasarım" kullanılmıştır. Bu karma araştırma modeli, nitel ve nicel aşamaların eşit ağırlıkta olduğu ve bunların araştırmanın bir ya da birden fazla bileşeninde aynı anda karma yapıldığı tasarım modelidir (Leech ve Onwuegbuzie, 2009). Nicel verilerin analizinde 'tarama yöntemi', nitel verilerin analizinde ise 'durum çalışması' yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini; yabancı dil olarak Türkçe öğreten, seçili eğitsel web sitelerini öğretme amaçlı kullanan ve çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 100 öğretici oluşturmaktadır. Bu eğitsel web siteleri kullanılabilirlik kriterleri ve öğretici görüşleri açısından karşılaştırılmıştır. Söz konusu üç eğitsel web sitesinin tercih edilme sebepleri olarak alanyazın taraması sonucu 20 kritere (Ek1) ulaşılmış, bu kriterler 10 öğretici görüşüyle desteklenmiştir. Öğreticilerin belirtilen üç eğitsel web sitesinin kullanılabilirliği hakkındaki algılarını ölçmek için Ateş (2010) tarafından geliştirilen "Eğitsel Web Sitesi Değerlendirme Ölçeği (EWSDÖ)"; öğreticilerin belirtilen üç eğitsel web sitesine yönelik değerlendirmelerini ve alan yeterliliklerini incelemek için tarafımızdan geliştirilen "Öğretici Görüşme Formu" kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğreticilerin cinsiyetlerine, bilgi ve iletişim teknolojilerini eğitimde kullanmaya yönelik bir eğitim alıp almama durumlarına, bilgi ve iletişim teknolojilerini öğretim amaçlı kullanmada kendilerini yeterli görüp görmeme durumları ile her üç eğitsel web sitesinin kullanılabilirliğine yönelik algıları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. EWSDÖ'ye göre 3 Dakikada Türkçe Eğitsel Web Sitesi'nin (3DTEWS) en yüksek puan aldığı alt boyut "teknik özellikler" (% 83.13) iken, en düşük puan aldığı alt boyut ise "yönlendirme ve kullanım kolaylığı" (% 51.08)'dır. 3DTEWS için öğreticilerin görüşlerine bakıldığında öne çıkan görüş; oldukça başarılı, kullanışlı ve faydalı görülmesi olmuştur. Öğreticilerin görüşlerinden öne çıkan öneri ise, A1 gibi diğer düzeylerin de (A2, B1, B2, C1) siteye eklenmesi gerektiğidir. EWSDÖ'ye göre Türkçe Öğreniyorum Eğitsel Web Sitesi'nin (TÖEWS) en yüksek puan aldığı alt boyut "içerik" (% 82.31) iken, en düşük puan aldığı alt boyut ise "yönlendirme ve kullanım kolaylığı" (% 54.92)'dır. TÖEWS için öğreticilerin görüşlerine bakıldığında öne çıkan görüş; oldukça başarılı, kullanışlı ve faydalı görülmesi olmuştur. Öğreticilerin görüşlerinden öne çıkan öneri ise, sitenin içerik olarak çeşitli konularda zenginleştirilmesi gerektiğidir. EWSDÖ'ye göre Türkçe Öğretim Portalı Eğitsel Web Sitesi'nin (TÖPEWS) en yüksek puan aldığı alt boyut "tasarım ve görsel" (% 87.06) iken, en düşük puan aldığı alt boyut ise "yönlendirme ve kullanım kolaylığı" (% 57.83)'dır. TÖPEWS için öğreticilerin görüşlerine bakıldığında öne çıkan görüş; oldukça başarılı, kullanışlı ve faydalı görülmesi olmuştur. Öğreticilerin görüşlerinden öne çıkan öneri ise, teknik aksaklıkların düzeltilmesi gerektiğidir. Anahtar Sözcükler: Yabancılara Türkçe Öğretimi, Eğitsel Web Sitesi, Öğretici Görüşleri, Kullanılabilirlik, Uzaktan Eğitim, Web 2.0, Çevrim içi Öğrenme In the field of teaching Turkish to foreigners, the number of "domestically generated" teaching materials that learners can use via technology inside and outside of the classroom is very limited. In this context, the purpose of this study is to evaluate the usability of educational websites 3 Dakikada Türkçe, Türkçe Öğreniyorum ve Türkçe Öğretim Portalı which provide students technological teaching materials in terms of educator views and to reveal the views of the educators in the field on educational websites by seeing the level of interactive material usage, and to raise awareness of the digital environment among educators. In the study, one of the mixed method research designs, " Fully mixed concurrent equal status design " was used. This mixed research model is the design model in which the qualitative and quantitative stages are of equal weight and they are mixed in one or more components of the research at the same time. (Leech ve Onwuegbuzie, 2009). While "screening method" was used in the analysis of quantitative data, "case study" method was used in the analysis of qualitative data. The sample of the study consists of 100 educators who teach Turkish as a foreign language and use selected (i.e. 3 Dakikada Türkçe, Türkçe Öğreniyorum and Türkçe Öğretim Portalı) educational websites for teaching and agree to participate in the study voluntarily. These educational websites have been compared in terms of usability and educators' views. After literature review, it was reached to 20 criteria (Appendix 1) as for choosing these thee educational websites and those criteria was supported by 100 educator opinions. While "Educational Web Site Evaluation Scale (EWSDÖ)" developed by Ateş (2010) was used to measure educators' perceptions about the usability of the three selected educational websites; "Educator Interview Form" composed by us was used to analyze educators' evaluations towards three educational websites and their field competencies. According to our findings, there is no significant differences in the educators' perception towards the usage of these educational websites based on their gender, whether they received training to use information and communication technologies in education or whether they consider themselves competent in using information and communication technologies for teaching purposes. According to EWSES, the highest score sub-dimension of the in 3 Dakikada Türkçe Educational Web Site (3DTEWS) was "technical features" (% 83.13), while the lowest score was "ease of guidance and use" (% 51.08). The prominent opinion of the educators for 3DTEWS was it had been seen as very successful, useful and helpful. The suggestion that stands out from the opinions of the educators was that other levels (A2, B1, B2, C1) such as A1 should be added to the site. According to EWSES, the highest score sub-dimension of the in Türkçe Öğreniyorum Educational Web Site (TÖEWS) was "content" (% 82.31), whereas the lowest score was "ease of orientation and use" (% 54.92). The prominent opinion of the educators for TÖEWS was it had been seen as very successful, useful and helpful. The suggestion that stands out from the opinions of the teachers was that the site should be enriched in various subjects in terms of content. According to the EWSES, the highest score sub-dimension of the in Türkçe Öğretim Portalı Educational Web Site (TÖPEWS) was "design and visual" (% 87.06), while the lowest score was "ease of orientation and use" (% 57.83). The prominent opinion of the educators for TÖPEWS, was it had been seen as very successful, useful and helpful. The suggestion that stands out from the opinions of the teachers was that technical defects should be corrected.

Öğretim programları çağın gerektirdiği becerileri eğitim kurumlarında öğrencilere kazandırmayı hedeflemektedir. Sınıflarda kullanılan ders kitapları ise öğretim programları doğrultusunda hazırlanarak öğrencilerin amaçlanan becerileri kazanmasında etkin rol üstlenmektedir. Öğrencilere öğretim programları ve ders kitapları aracılığı ile kazandırılması amaçlanan becerilerden biri de eleştirel okuma becerisidir. 21 yy.'da öğrencilerin eleştirel okuma becerilerini kazanmaları önemli görülmektedir. Eleştirel okuma becerilerini eğitim kurumlarında öğrencilere kazandıracak ana derslerden biri de Türkçe dersidir. Eleştirel okuma becerisine sahip bireylerin çevrelerinde karşılaştıkları olay, olgu, düşünce, reklam, görsel, politika ve benzeri kavramlar hakkında sorgulayıcı ve değerlendirici bir bakış açısına sahip olması gerektiği düşünülmektedir. Bu doğrultuda 2019 İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımları ve İlkokul Türkçe ders kitaplarının okuma metinlerine ait etkinlikler içerisinde eleştirel okuma ölçütlerinin nasıl yer aldığının belirlenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Analitik araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen bu çalışmada 2019 İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımları ve İlkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma metinlerine ait etkinliklerde eleştirel okuma becerilerini kazandırmaya yönelik kazanımların ve etkinliklerin ne düzeyde var olduğunu derinlemesine bir çözümleme yaparak belirlemek için doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak İpek ve Sadioğlu'nun (2010) belirlediği 50 maddelik `Eleştirel Okuma Ölçütleri` kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; 2019 İlkokul Türkçe Öğretim Programı kazanımlarının 1. sınıf düzeyinde beş, 2. sınıf düzeyinde beş, 3. sınıf düzeyinde 14 ve 4. sınıf düzeyinde ise 22 eleştirel okuma ölçütüne karşılık geldiği tespit edilmiştir. İlkokul Türkçe ders kitabı okuma metinlerine ait etkinliklerde ise TDK1A kodlu kitapta sekiz; TDK1B kodlu kitapta 11, TDK2 kodlu kitapta 15, TDK3A kodlu kitapta 13, TDK3B kodlu kitapta 23 ve son olarak TDK4 kodlu kitapta 24 ölçüte karşılık gelen etkinliklere rastlanmıştır. Genel olarak değerlendirildiğinde 2019 İlkokul Türkçe Öğretim Programı kazanımlarında ve Türkçe ders kitabı okuma metinlerine ait etkinliklerde öğrencilere eleştirel okuma becerisini kazandıracak kazanım ve etkinlikler olmasına rağmen bu kazanım ve etkinliklerin sınıf düzeylerine göre farklılık göstermektedir. Bununla beraber `Eleştirel Okuma Ölçütleri`nde yer alan ölçüt sayısının yarısından azını karşıladığı belirlenmiştir. Bu sonuç doğrultusunda araştırmada eleştirel okuma becerisini kazandıracak kazanımların ve ders kitabındaki okuma metinlerine ait etkinliklerin alan uzmanlarının görüşleri doğrultusunda daha çok sayıda ölçütü karşılayacak düzeyde artırılması, yer verilmeyen ölçütlere de yer verecek şekilde düzenlenmesi önerilmiştir. Araştırmada sunulan bir diğer öneride 2019 İlkokul Türkçe Öğretim Programı ve Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma metinlerine ait etkinliklerin, öğrencilerin eleştirel okuma becerisi kazanmasına yönelik etkisinin tespit edileceği deneysel çalışmaların yapılmasıdır. The curriculum aims to provide the students with the skills required by the age in educational institutions. The textbooks used in classrooms are prepared in line with the curricula and play an active role in gaining the students' intended skills. In the 21st century, it is important that students acquire critical reading skills. One of the main courses that will provide students with critical reading skills in educational institutions is Turkish. It is thought that individuals with critical reading skills have a questioning and evaluative perspective about the events, phenomena, thoughts, advertisements, visuals, politics and similar concepts they encounter in their environment. The aim of this study is to determine how the critical reading criteria take place in the activities of the reading texts of the primary school Turkish course books and the achievements of the 2019 Primary School Turkish Lesson Curriculum. In this study, which was carried out by analytical research method, document analysis was used to determine the level of acquisitions and activities in order to gain critical reading skills in the activities of the reading texts in the primary school Turkish course books and activities of the primary school Turkish textbooks. In the study, Critical Reading Criteria 50 of 50 items determined by İpek and Sadioğlu (2010) was used as data collection tool. As a result of the research; It has been determined that the achievements of the Turkish Language Teaching Program in 2019 correspond to five critical reading criteria at the first grade level, five at the second grade level, 14 at the third grade level and 22 at the fourth grade level. In the activities related to reading texts of primary school Turkish textbook, TDK1A coded eight; Activities in the TDK1B coded book were 11, TDK2 coded book 15, TDK3A coded book 13, TDK3B coded book 23 and finally TDK4 coded book 24 activities. Generally speaking, although there are gains and activities that will enable students to acquire critical reading skills in 2019 Primary School Turkish Teaching Program gains and activities related to Turkish textbook reading texts, these gains and activities vary according to class levels, but meet less than half of the criteria in Critical Reading Criteria. It has been identified. In line with this result, it has been suggested that the gains to gain critical reading skills and activities related to reading texts in the textbook should be increased to meet a greater number of criteria in accordance with the opinions of the field experts and should be arranged to include the criteria which are not included. Another suggestion presented in the study is to conduct experimental studies to determine the effect of reading texts activities in the Turkish Language Teaching Program and Turkish textbooks in order to gain critical reading skills. 221

Diller, kelimelerden oluşur. Gündelik hayatta kullanılan kelimelerin haricinde meslek hayatında kullanılan kelimeler de bulunmaktadır. Terim olarak ifade edilen bu kelimelerle üniversiteye veya meslek hayatına başlayan herkes karşılaşmaktadır. Bu terimlerin anlaşılmaması, hususiyetle üniversite döneminde daha büyük problemlere dönüşebilmektedir. Bu durum ana dili Türkçe olanların haricinde Türkçeyi sonradan öğrenen öğrenciler için de geçerlidir. Türkçeyi sonradan öğrenen bir öğrenci, hazırlık sınıflarında gündelik konuşma ve akademik anlamda belirli bir seviyeye gelebilse de mesleki terimlerle karşılaştığında problemler yaşayabilmektedir. Bu sebeple öğrenciler için açık, anlaşılır tanımlar oluşturulmağa çalışılmıştır. Bu kapsamda çalışmanın problemini `Mesleklerin ana kelimeleri, yabancılara Türkçe öğretimine ve Türkçenin söz varlığına nasıl katkı sağlar?` sorusu oluşturmaktadır. Öncelikle yarı yapılandırılmış bir yöntemle meslekler seçilmiştir. Meslek seçimlerini ardından görüşülecek şahıslar belirlenerek her bir meslek için bir-beş kişiyle görüşülmüştür. Tanımların oluşturulmasında görüşme yöntemi tercih edilmiştir. Görüşmeler esnek model çerçevesinde ilerletilerek görüşme yapılan şahsın durumuna göre şekillendirilmiştir. Çalışmada öğrencilerin görüşleri de alındıktan sonra belirlenen 30 meslek doğrultusunda akademisyen veya alanda çalışan toplam 87 kişiyle yüz yüze görüşme yapılmıştır. Bu kitledeki hedef, öğrencilerin üniversite eğitimleri veya meslek hayatlarında karşılaşacakları şahıslardan duyacakları terimleri onlara ulaştırmaktır. Yapılan görüşmeler neticesinde 1517 terime ulaşılmıştır. Bu terimlerin 123 tanesi, tekrarlar eklendiğinde 297 tanesi meslekler arası ortak kelimelerdir. Elde edilen bu tanımlar ve gelecekte bu yöntemle hazırlanacak sözlükler alana katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Meslekî terimler, yabancılara Türkçe öğretimi, sözlük, tanım. Languages consists of words. Apart from the words used in daily life, there are also words used in professional life. Everybody who starts university or professional life is confronted with these words expressed as terms. Not to understand these terms can turn into bigger problems, especially during the university period. This is also valid for students who learn Turkish later, apart from those whose native language is Turkish. Although a student who learns Turkish later can reach a certain level in daily speaking and academic terms in preparatory classes, he may have problems when faced with professional terms. For this reason, it has been tried to create clear, understandable definitions for students. In this context, the problem of the study is `How do the main words of the professions contribute to teaching Turkish to foreigners and Turkish vocabulary?` constitutes the question. Firstly, professions were chosen with a semi-structured method. After the profession choices, the persons to be interviewed were determined and one to five people were interviewed for each profession. Interview method was preferred in the creation of definitions. The interviews were advanced within the framework of the flexible model and shaped according to the situation of the interviewee. After the opinions of the students were taken in the study, face-to-face interviews were made with academicians or working in the field total 87 people in line with 30 professions. The aim of this audience is to convey the terms that students will hear from the individuals they will encounter in their university education or professional life. As a result of the interviews, 1517 terms have been reached. 123 of these terms, when repeats are added 297 pieces are common words among professions. These definitions and dictionaries to be prepared with this method in the future will contribute to the field.Keywords: Professional terms, teaching Turkish to foreigners, dictionary, definition. 350

Bu çalışmada halk şairlerinin işledikleri temalarla Türkçe Öğretim Programında yer alan temaların örtüşme durumunun karşılaştırması yapılarak incelenmiştir.Çalışmada ilk olarak, Halk Edebiyatı Sanatçılarından seçilen on üç kişilik örneklem grubunun işledikleri temalarla ilgili araştırmalara yer verilmiştir. Sonrasında ise çalışmanın diğer öğesini oluşturan Türkçe Öğretim Programında belirlenen temalar üzerinde durulmuştur. Tematik yaklaşım temele alınarak hazırlanan Türkçe Öğretim Programı incelenerek önerilen tema ve konular listelenmiştir.Çalışma, nitel araştırma modelinde betimsel tarama yöntemi kullanarak yapılmıştır. Halk şairlerinden 13 şairin şiirleri incelenmiş bir şiir örnek olarak çalışmaya alınmıştır. Şairlerin şiirlerindeki temel temalar ve yardımcı temalar, Türkçe Öğretim Programı'ndaki temalarla karşılaştırarak değerlendirilmiştir.Türkçe Öğretim Programı ve halk şairlerinin işledikleri temaların örtüşme durumlarının karşılaştırılması sonucunda, halk şairlerinin işledikleri temaların Türkçe Öğretim Programı ile örtüştüğü ancak üç temada örtüşme sağlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.Çalışmamız neticesinde halk şairlerinin şiirlerinin ders kitaplarına alınmasının faydalı olacağı, öğrencileri zenginleştireceği tespit edilmiş bu yönde öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Halk şairleri, halk şiirleri, Türkçe Öğretim Programı, Türkçe ders kitabı, tema In the study, firstly, the researches about the themes of the sample group of thirteen people selected from folk literature artists were included. Afterwards, the themes determined in the Turkish Curriculum which constitute the other element of the study were emphasized. The Turkish Curriculum prepared on the basis of the thematic approach has been examined and the proposed themes and topics are listed.The study was conducted using descriptive scanning method in qualitative research model. The poems of 13 folk poets were examined and a poem sample was also included.The main themes and auxiliary themes in the poets' poems were evaluated by comparing them with the themes in the Turkish Curriculum.As a result of the comparison of the overlapping of the themes of the Turkish curriculum and folk poets, It was concluded that the themes of folk poets coincided with the Turkish Curriculum, but there was no overlap in three themes.To sum up, it has been determined that the poems of folk poets should be included in the textbooks and enrich the students and some suggestions have been developed.Key Words: Folk poets, folk poems, Turkish Curriculum, Turkish textbook, theme 80

Bu araştırmanın amacı bilgisayarla desteklenmiş oyun tabanlı öğrenme uygulamalarının ve buna bağlı bilgisayar destekli eğitsel oyunların öğrencilerin Türkçe derslerindeki dil bilgisi akademik başarıları, Türkçe dersine ve dil bilgisine yönelik tutumları üzerindeki etkisini belirlemektir.Araştırmanın çalışma grubunu Manisa ilinde MEB'e bağlı bir ortaokulda öğrenim gören 7.sınıf öğrencilerinin bulunduğu iki şube oluşturmaktadır. Araştırmaya iki şubeden toplam 57 öğrenci katılmıştır. Deney grubunda 12'si kız, 16'sı erkek olmak üzere 28 öğrenci, kontrol grubunda ise 14'ü kız, 15'i erkek olmak üzere 29 öğrenci bulunmaktadır. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerine bağlı öntest-sontest denkleştirilmemiş gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından eğitsel oyunlar geliştirilmiş ve araştırma on hafta sürdürülmüştür. Geliştirilen eğitsel oyunlar deney grubunda kullanılırken, kontrol grubundaki dersler müfredattaki etkinliklerle işlenmiştir. Her iki grupta da yapılandırmacı anlayışla öğretim gerçekleştirilmiştir. Kullanılan yöntem dışında kontrol ve deney gruplarında tüm koşullar eşit tutulmaya çalışılmıştır. Başarı testi olarak Gündoğdu ve Dönmez'e (2018) ait Fiilde Yapı Başarı Testi kullanılmıştır. Türkçe dersine yönelik öğrencilerin tutumunu ölçmek amacıyla geçerliği ve güvenirliği önceden saptanmış Ünal ve Köse'ye (2014) ait ölçek, dil bilgisine yönelik tutum ölçeği olarak ise Pehlivan, Aydın ve Uyumaz (2018) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Mann Whitney U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar testi verilerin analizi sırasında kullanılmış, Sperman Brown korelasyon katsayısı hesaplanmıştır.Araştırmanın sonuçları incelendiğinde deney grubunda bilgisayarla desteklenmiş oyun tabanlı öğrenme uygulamalarının süreç sonunda öğrencilerin Türkçe dil bilgisi başarılarını yükselttiği, Türkçe dersine ve dil bilgisi tutumlarını artırdığı tespit edilmiştir. Mevcut müfredat etkinliklerinin uygulandığı kontrol grubunda ise süreç sonunda Türkçe dil bilgisi başarılarının arttığı ancak Türkçe dersine ve dil bilgisine yönelik tutumlarına bir etkisinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Deney ve kontrol gruplarının Türkçe dil bilgisi başarı puanları arasında süreç öncesinde anlamlı bir farklılık görülmemiş ancak süreç sonunda yapılan uygulamada deney grubu lehine anlamlı bir farklılığa ulaşılmıştır. Türkçe dersine ve dil bilgisine yönelik yapılan tutum ölçeklerinde ise deney ve kontrol grubu arasında süreç öncesinde anlamlı bir farklılık bulunmaz iken, süreç sonunda yapılan uygulamalarda deney grubu lehine anlamlı bir farklılığa ulaşılmıştır. Yani başarı ve tutum değişkenleri üzerinde bilgisayarla desteklenmiş oyun tabanlı öğrenme uygulamalarının mevcut müfredat etkinliklerinden daha etkili olduğu bu çalışma ile ortaya konulmuştur. Sonuçlar, cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde ise çalışmaya katılan tüm öğrenciler arasında dil bilgisi başarıları bakımından kızların daha başarılı olduğu tespit edilmiş ancak dil bilgisi ve Türkçe dersine yönelik tutumlarında anlamlı bir farklılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. The aim of this study is to determine the effect of computer-aided game-based learning practices and related computer-aided educational games on students' grammar academic achievement and attitudes towards Turkish language and grammar.The study group consists of two branches of 7th grade students studying in a secondary school affiliated to the Ministry of National Education in Manisa. A total of 57 students from two branches participated in the study. There were 28 students in the experimental group, 12 girls and 16 boys, and 29 students, 14 girls and 15 boys, in the control group. In this study, pretest-posttest unequalized group quasi-experimental design based on quantitative research methods was used. Educational games were developed by the researcher and the research was continued for ten weeks. While the developed educational games were used in the experimental group, the lessons in the control group were covered with the activities in the curriculum. Constructivist approach was used in both groups. All conditions were tried to be kept equal in the control and experimental groups except the method used.As achievement test the `structure success Test in Verb` belongs to Gundogdu and Donmez (2018) was used. The scale developed by Ünal and Köse (2014), whose validity and reliability were determined beforehand, was used to measure students' attitudes towards Turkish lesson. The scale developed by Pehlivan, Aydın and Uyumaz (2018) was used as the attitude scale towards grammar. The Mann Whitney U and the Wilcoxon Signed Rnaks Test were applied for data analysis and Spearman Brown correlation coefficient was calculated.When the results of the study were examined, it was found that computer-based game-based learning practices in the experimental group increased the students' Turkish grammar achievements and increased their grammatical and Turkish lesson attitudes. In the control group where current curriculum activities were applied, it was concluded that Turkish grammar achievements increased at the end of the process, but did not have any effect on their attitudes towards Turkish lesson and grammar.There was no significant difference between the Turkish grammar achievement scores of the experimental and control groups before the process, but a significant difference was reached in favor of the experimental group at the end of the process. On the other hand, while there was no significant difference between the experimental and control groups in the attitude scales towards the Turkish course and grammar, a significant difference was reached in favor of the experimental group in the applications made at the end of the process. In other words, it has been demonstrated that computer-aided game-based learning practices are more effective on achievement and attitude variables than current curriculum activities. When the results were analyzed according to the gender variable, it was found that the girls were more successful in terms of grammar achievement among all the students who participated in the study, but it was concluded that there was no significant difference in their attitudes towards grammar and Turkish lessons. 120

Dil, genel anlamıyla insanlar arasında anlaşmayı sağlayan en yaygın ve en güçlü araçtır. Düşünceler, dil yardımıyla ortaya konur ve başkalarına iletilir. Dil sayesinde bir milletin yüzyıllar boyunca edindiği bilgi nesilden nesile aktarılır ve geçmişle bugün arasında bağ kurar. Türkçenin eğitimi ve öğretimi, toplumumuzda dil bilincinin oluşmasında oldukça önemlidir. Bu nedenle Türkçe eğitiminde okullar ve öğretmenler büyük önem taşımaktadır; ancak dil öğretiminde eğitim kurumlarının vazgeçilmezlerinden biri de öğretim programlarıdır. Türk Dil Kurumunun tanımıyla öğretim programı “ bir okulu bitirmek veya bir alanda uzmanlaşmak için okunması gereken ders ve konuları kapsayan plan, müfredat, ders programı, müfredat programıdır. Öğretim programı, eğitim programlarında kazandırılmak istenilen becerilerin gerçekleşebilmesi için gerekli olan öğretmen, konular, metod, teknik, ölçme ve değerlendirme gibi faktörleri içeren bir bütündür. Bu araştırmada, 1992, 2005, 2017 Ortaöğretim Türkçe programları çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmada bilimsel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli esas alınmıştır. Araştırmanın problemi, alt problemleri, önemi ve sayıltıları belirtildikten sonra Türkçe öğretiminin tarihsel gelişimi hakkında bilgi verilmiştir. Sonraki bölümde şekil bilgisiyle ilgili genel bilgiler verilmiştir. Araştırmaya zenginlik kazandırması için şekil bilgisinin tarihsel gelişimi ele alınmıştır. Bu çerçevede şekil bilgisinin tarih tarihî sürecine bakılırken Tanzimat Dönemi’nden Cumhuriyet Dönemi’ne kadar yazılan dil bilgisi kitaplarında şekil bilgisi öğretimi incelenmiştir. Çalışmanın asıl konusu olan 1992, 2005 ve 2017 yıllarına ait ortaöğretim müfredat programları v incelenirken ortaöğretim program çalışmalarının tarihsel süreci hakkında bilgi verilmiştir ve ortaöğretim program çalışmalarında Türkçe öğretimi tarihi de ayrı bir başlık altında incelenmiştir. Araştırmada, uygulamaya konulan programların hedefleri, içerikleri, öğrenme-öğretme durumları ve ölçme değerlendirme başlıkları altında da ayrıca program incelemeleri yapılmıştır. Araştırmanın devamında, 1992 öğretim programlarında kullanılan davranışçı yaklaşım ve 2005 öğretim programlarında kullanılan yapılandırmacı yaklaşım ve 2017 programı hakkında bilgi verilmiştir, yapılandırmacı yaklaşım ve davranışçı yaklaşımın karşılaştırılması yapılmıştır. 1992 Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı ve genel amaçları, aynı inceleme yöntemiyle 2005, 2017 Ortaöğretim Türkçe Programı ve genel amaçları incelenmiştir. 1992, 2005, 2017 yıllarına ait öğretim programlarında kabul edilen ve okullarda okutulan ders kitapları şekil bilgisi öğretimi bakımından incelenip üç programın da kazanımları belirlenmiştir., The language, is the most common and most powerful tool for communication among people. Thought sare presented and delivered by language. Bymeans of language, the information gathered by nations is transferred to the younger generations and language establishes a connection between past and today. Nowadays, teaching and education of Turkish language is essential for creating the language awareness. Inorder to have an efficient learning, teaching and education should be made in a pre-planned programme. Schools and teachers have a significant importance in the education of Turkish however one of their replace able elements is teaching programmes. By the definition of Turkish Language Institution, a teaching programme means “the plan, programme, syllabus covering lectures and subjects for the purpose of completing a school ortoobta in proficiency in a subject”. Teaching programme coversentire elements such as necessary teachers, subjects, methods, techniques, assessment for realising the goals stated in the education programmes. In this research, subjects regardings hape information in these condary education lecture boks have been focus edinto. General surveying method has been used in this research. The problem, sub-problems, importance have been specifiedand historical progress of Turkish education have been explained. In the nextchapter, general information regardings hape knowledge has been explained. Historical progress of shape knowledge has been taken into account for the enrichment of the research. In this context, shape knowledge in lecture boks from the political reform era in the Ottoman Empire to the Republic Era have been explained. Historical progress of the shape information has been explained while analysing 1992 and 2005 Secondary Education Syllabus Programmes which is the main subject and the history of Turkish Education under Secondary Education Programmes has been analysed. Following the research, behaviourist approachused in 1992 Teaching Programme and constructivist approachused in 2005 Teaching Programme have been analysed and both approaches have been compared. General aims of 1992 Turkish Language and Education Teaching Programme and 2005 Language and Expression Teaching Programme have been analysed. Lecture boks used in 1992, 2005 and 2017 Teaching Programmes have been analysed and educational attainments of both programmes have been specified.

Okuma sürecinin nihai hedefi olan okuduğunu anlama, karmaşık yapısı nedeniyle birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmalarda okuduğunu anlamanın doğası, nasıl gerçekleştiği, anlama sürecinde etkili olan faktörler, okuduğunu anlama güçlükleri, okuduğunu anlamanın geliştirilmesi gibi birçok konu incelenmiştir. Mevcut araştırmada ise alan yazındaki çalışmalardan farklı olarak iki aşamalı bir süreç planlanmıştır. Bu bağlamda araştırmanın ilk aşamasında okuduğunu anlamayı bilişsel ve motivasyonel faktörlerle açıklamak amaçlanmıştır. İlgili alan yazından yola çıkarak bilişsel faktörler olarak kelime bilgisi, ön bilgiler ve okuma stratejilerinin kullanımı; motivasyonel faktörler olarak ise motivasyon ve öz-yeterlik seçilmiştir. Bu süreçte demografik değişkenlerin okuduğunu anlama ile ilişkisi de incelenmiştir. İkinci aşamada ise ilk aşamada ulaşılan bulgular doğrultusunda bir müdahale programı hazırlamak ve bu müdahale programının etkililiği değerlendirmek amaçlanmıştır. Birinci aşamanın araştırma grubunu Yozgat'ta üç farklı ortaokulda öğrenim gören altıncı sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Nicel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu aşamada, korelasyonel ve nedensel karşılaştırma yöntemleri kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Okuduğunu Anlama Başarı Testi (I-II), Kelime Bilgisi Testi, Ön Bilgiler Testi ve Okuma Öz-Yeterliği Ölçeği; alanyazında mevcut olan Okuma Motivasyonu ve Okumaya Adanmışlık Ölçeği (Yıldız ve Aktaş, 2015) ile Okuma Stratejileri Üstbilişsel Farkındalık Envanteri (Öztürk, 2012) kullanılmıştır. Veriler Microsoft Excel ofis yazılımı, SPSS 17.0 ve AMOS 22.0 istatistik paket programları kullanılarak analiz edilmiştir. Başarı testlerinin (Okuduğunu Anlama Testi I, Okuduğunu Anlama Testi II, Kelime Bilgisi Testi ve Ön Bilgiler Testi) geçerlik ve güvenirlik analizleri kapsamında madde güçlük indeksi, madde ayırt edicilik indeksi ve Kuder-Richardson 20 numaralı formül (KR-20) kullanılmıştır. Okuma Öz-Yeterliği Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği ise Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma gruplarına ve araştırma değişkenlerine ilişkin bilgiler tanımlayıcı istatistik tekniklerinden faydalanılarak sunulmuştur. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı (PMÇKK), bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkeni yordama durumlarını saptamak için Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Demografik değişkenlere bağlı farklılıklar ise Bağımsız t testi ve Tek Yönlü ANOVA kullanılarak incelenmiştir. İkinci aşamanın araştırma grubunu ilk aşamadaki okullardan birinde, altıncı sınıfta öğrenim gören ve okuduğunu anlama güçlüğü yaşayan üç öğrenci oluşturmaktadır. Nitel yaklaşımın benimsendiği ikinci aşamada veriler araştırmacı notları, öğrenci çalışma kâğıtları, gözlem formları kullanılarak ve öğrenci görüşleri alınarak toplanmıştır. Veriler içerik analizi ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Birinci aşamanın sonuçları bilişsel ve motivasyonel faktörlerin okuduğunu anlamayı anlamlı düzeyde açıkladığını göstermektedir. Bunların göreceli önem sırası ise kelime bilgisi, ön bilgiler, motivasyon, öz-yeterlik ve okuma stratejilerinin kullanımıdır. Ayrıca demografik değişkenlere göre kızların okuduğunu anlama başarı puanları erkeklerden yüksektir. Anne-baba eğitim düzeyi ve evdeki kitap sayısı da okuduğunu anlama ile pozitif yönde bir ilişkiye sahiptir. İlk aşamadaki bulgulara göre hazırlanan 12 oturumdan oluşan müdahale programı, okuduğunu anlama güçlüğü yaşayan üç öğrenciye uygulanmıştır. Müdahale süreci sonunda öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin geliştiği görülmüştür. Elde edilen bütün sonuçlar ilgili alan yazın çerçevesinde değerlendirilmiş, ailelere, uygulayıcılara ve araştırmacılara birtakım öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Okuduğunu Anlama, Kelime Bilgisi, Ön Bilgiler, Strateji Kullanımı, Motivasyon, Öz-Yeterlik, Okuduğunu Anlama Güçlükleri, Müdahale Programı Reading comprehension, which is the ultimate goal of the reading process, has been the subject of many studies due to its complex nature. In these studies, the nature of reading comprehension, how it takes place, factors that affect the comprehension process, difficulties in reading comprehension and development of reading comprehension are examined. In this study, unlike the studies in the literature, a two-stage process was planned. In the first stage of the study, it was aimed to explain reading comprehension with cognitive and motivational factors. Vocabulary knowledge, prior knowledge and reading strategies as cognitive factors based on related literature; motivation and self-efficacy were chosen as motivational factors. In this process, the relationship between demographic variables and reading comprehension was also examined. In the second stage, it was aimed to prepare an intervention program in line with the findings of the first stage and to evaluate the effectiveness of this intervention program.The research group of the first stage consists of sixth grade students studying in three different secondary schools in Yozgat. In this stage, where quantitative research approach was adopted, correlational and causal comparison methods were used. Personal Information Form, Reading Comprehension Test (I-II), Vocabulary Knowledge Test, Prior Knowledge Test and Reading Self-Efficacy Scale which were prepared by researcher; Reading Motivation and Commitment to Reading Scale (Yıldız and Aktaş, 2015) and Reading Strategies Metacognitive Awareness Inventory (Öztürk, 2012) were used. Data were analyzed using Microsoft Excel office software, SPSS 17.0 and AMOS 22.0 statistical package programs. In the validity and reliability analyzes of achievement tests (Reading Prior Knowledge Test), item difficulty index, item discrimination index and Kuder-Richardson formula 20 (KR-20) were used. The validity and reliability of the reading self-efficacy scale were evaluated by using Exploratory Factor Analysis (EFA), Confirmatory Factor Analysis (CFA), and Cronbach Alpha internal consistency coefficient. Information about research groups and research variables was explained by using descriptive statistical techniques. The Pearson Product-Moment Correlation Coefficient (PCMCS) was used to determine the relationships between the study variables, and Multiple Linear Regression analysis was used to determine the dependent variables of the independent variables. Differences due to demographic variables were analyzed using Independent t test and One Way ANOVA. The research group of the second stage consists of three students who have reading comprehension difficulties and studying in one of the first stage schools. In the second stage where the qualitative approach was adopted, the data were collected using researcher notes, student worksheets, observation forms, and student opinions. The data were analyzed by content analysis and descriptive analysis.The results of the first stage show that cognitive and motivational factors explain reading comprehension significantly. Their relative importance is vocabulary knowledge, prior knowledge, reading motivation, reading self-efficacy and the use of reading strategies. In addition, according to demographic variables, girls' reading comprehension achievement scores are higher than boys'. Parents' education level and the number of books at home also have a positive relationship with reading comprehension. In line with these findings in the first stage, an intervention program consisting of 12 sessions was prepared and applied to three students who have reading comprehension difficulties. It was seen that the students made progress at the end of the intervention process. The results obtained were evaluated within the framework of the relevant literature and some suggestions were presented to families, practitioners and researchers.Keywords: Reading Comprehension, Vocabulary Knowledge, Prior Knowledge, Strategy Usage, Motivation, Self-Efficacy, Reading Comprehension Difficulties, Intervention Program. 264

Bu araştırmada Türkiye'de ortaokul düzeyinde öğrenim gören Suriyeli Arap öğrencilerin, temel olarak yaptığı, Türkçe sesli okuma ve dikte (söyleneni yazma) hatalarını tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma düzeyine göre betimsel olan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Akçakale'deki 2 ortaokul ve 2 geçici eğitim merkezinden seçilen; ortaokulun her sınıf düzeyinden 3'ü kız, 3'ü erkek olmak üzere toplam 24 Suriyeli Arap öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, öğrencilerin seviyeleri ve metinsellik ölçütlerine göre belirlenen, 259 kelimelik `Ebe Sobe` adlı sesli okuma metni ve 170 kelimelik `Uzayın İlk Ziyaretçileri` adlı dikte çalışması metni kullanılmıştır. `Ebe Sobe` metni öğrencilere sesli okuma yöntemiyle okutturulmuş ve bu okumalar, gürültü kesme özelliğine sahip, ses kayıt cihazıyla kaydedilmiştir. `Uzayın İlk Ziyaretçileri` adlı metin ise araştırmacı tarafından öğrencilere dikte çalışmasıyla yazdırılmış ve bu çalışmalar uygulama sonunda toplanmıştır. Araştırmada, temel olarak yapılan, 9 sesli okuma ve 11 dikte hatası tespit edilmiştir. Sesli okuma hataları: ses atlama, hece atlama, kelime atlama, ses ekleme, hece ekleme, kelime ekleme, hece tekrar etme, kelime tekrar etme ve ses karışmasıdır. Dikte hataları ise harf (ses) atlama, hece atlama, kelime atlama, harf (ses) ekleme, hece ekleme, kelime ekleme, harf (ses) karışması, büyük harfleri yanlış kullanma, ayrı yazma, birleşik yazma ve noktalama işaretleri hatasıdır. Araştırmadan elde edilen veriler; sesli okuma ve dikte başlıkları altında ayrı ayrı incelenmiş, öğrencilerin sınıf düzeyi ve cinsiyet durumuna göre çözümlenmiştir. Sesli okuma çalışmalarında toplam 6.092 hata yapılmıştır. Öğrenciler en çok hatayı hece tekrar etmede yapmıştır. Bu hatayı sırasıyla ses karışması, ses ekleme, kelime tekrar etme, ses atlama, hece atlama, hece ekleme, kelime atlama ve kelime ekleme hataları takip etmiştir. 5. sınıf düzeyindeki öğrencilerin diğer sınıf düzeylerindeki öğrencilere göre daha az sesli okuma hatası yaptığı tespit edilmiştir. Sesli okuma hatalarını cinsiyete göre değerlendirdiğimizde erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha az hata yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. Dikte çalışmalarında ise toplam 4.186 hata yapılmıştır. Öğrenciler en çok hatayı harf karışmasında yapmıştır. Bu hatayı sırasıyla büyük harfleri yanlış kullanma, birleşik yazma, harf atlama, noktalama işaretleri hatası, hece atlama, ayrı yazma, harf ekleme, hece ekleme, kelime ekleme ve kelime atlama hataları takip etmiştir. 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin diğer sınıf düzeylerindeki öğrencilere göre daha az dikte hatası yaptığı tespit edilmiştir. Dikte hatalarını cinsiyete göre değerlendirdiğimizde kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha az hata yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. It has been aimed to identify the errors that Syrian Arab students who made in Turkish reading aloud and dictation (dictate writing) studying at the secondary school level in Turkey in this study. The screening model was used in this descriptive study according to research level. The research was carried out in two secondary schools and two temporary education centers which have been chosen in Akçakale in the 2017-2018 academic year; the study was conducted with 24 Syrian Arab students, 3 girls and 3 boys, from each grade level of secondary school. 259-word `Ebe Sobe` aloud reading text and 170-word `Uzayın İlk Ziyaretçileri` dictation text which were determined cording to students' levels and textuality criteria were used in the research. The text `Ebe Sobe` has been read to the students by voice reading method and these readings were recorded with sound recorder which has noise cut-off feature. The text `Uzayın İlk Ziyaretçileri` was written by the researcher with the dictation study and these studies were collected at the end of the application. In this research, basically made 9 aloud readings and 11 dictation errors were determined. Aloud reading errors are: audio skipping, syllable skipping, word skipping, adding audio, adding syllables, adding words, repeating syllables, repeating words and mixing audio. Dictation errors are letter (sound) skipping, syllable skipping, word skipping, adding letter (sound), adding syllables, adding words, letter (sound) mixing, misuse capital letters, separate writing, combined writing and punctuation marks error. The data obtained from the research; voice reading and dictation were analyzed separately according to the class level and gender status of the students. A total of 6.092 errors were made in oral reading studies. The students made the most mistakes in repeating syllables. This error was followed by audio mixing, adding audio, repeating words, skipping audio, skipping syllables, adding syllables, skipping words and adding words. It was found that 5th grade students made less reading errors than the other grade students. When we evaluate the errors of reading aloud according to gender, it is concluded that male students make fewer mistakes than female students. A total of 4,186 errors were made in dictation studies. The students made the most mistakes in letter mixing. This error was followed by misuse of capital letters, compound writing, letter skipping, punctuation error, syllable skipping, separate writing, adding letters, adding syllables, adding words and skipping errors. It was found that the 8th grade students made less dictation errors than the other grade level students. When we evaluate the dictation errors according to gender, it was concluded that female students made fewer mistakes than male students. 100

Bu çalışma `Ankara Üniversitesi TÖMER Yeni HİTİT Yabancılar İçin Türkçe I, II, III` Ders ve Çalışma Kitaplarına ait dinleme etkinliklerinde kullanılan diyalogların Söz Eylem Kuramı ışığında incelenerek söz eylem haritalarını çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla HİTİT kitaplarına ait dinleme etkinliklerinde kullanılan ve bu çalışmanın veri tabanını oluşturan 53 dinleme diyaloğu içerik analizi yöntemi kullanılarak Söz Eylem Kuramı kapsamında incelenmiştir.Tezin başlangıcında, çalışma genel olarak tanıtılmış ve ikinci bölümde, Söz Eylem Kuramı ve söz eylemler teorik ve pratik bir yaklaşımla açıklanmıştır. Bir sonraki bölümde ise veritabanı ve yöntem hakkında bilgiler verilmiştir.İncelenen diyaloglarda toplam 164 edimsöz edimi tespit edilmiş ve bunlardan 38'inin belirtici, 74'ünün yönlendirici, 35'inin yansıtıcı, 16'sının yükümleyici ve 1'inin ise bildirici sınıfına ait olduğu saptanmıştır. Bu bulguların tümüne 4.bölümde yer verilmiştir. Tezin son bölümünde, Türkçe'yi yabancı dil olarak öğreten ve öğrenenler için söz eylemlerin büyük önem taşıdığı vurgulanmıştır.Anahtar sözcükler: Söz Eylem, Edimsöz, Dolaysız Söz Eylem, Dolaylı Söz Eylem This work has been written for exploring and finding out speech acts and their maps related to the speech act theory in dialogues used in listening activities of the textbooks and workbooks of Ankara University TÖMER `New Hitit Turkish for Foreigners I, II, III`. In order to achieve the goal of the work, 53 hearing dialogues belonging to the HİTİT-books, which are the database of this work, were explored relation to of speech act theory.In the beginning of the thesis, the work is introduced in general. In the second chapter, with a theoretical and practical approach, a literature review regarding speech act theory and speech acts has been presented. The next chapter provides information on the database and method of the study.In the researched dialogues, 164 Illocutionary act have been detected. It also turned out that to be 38 of them are Representatives, 74 Directives, 35 Expressives, 16 Commiseves and 1 Declarations. All of these results are included in Chapter 4.In the last part of the work it was emphasized that speech acts are of great importance for those who teach and learn Turkish as a foreign language.Keywords: Speech Act, Illocution, Direct Speech Act, Indirect Speech Act 132

Bu araştırmada aktif öğrenme çerçevesinde kullanılan güncel öğretim tekniklerinin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen B2 seviyesindeki öğrencilerin hazırlıklı konuşma becerilerine etkisi ile öğrencilerin bu etkinliklere yönelik görüşleri incelenmiştir. Araştırmada karma araştırma yöntemlerinden iç içe sıralı desen benimsenmiştir. Çalışma grubu Yıldız Teknik Üniversitesi TÖMER'de Türkçe öğrenen B2 seviyesindeki 6 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada çalışma grubuna aktif öğrenme modeli çerçevesinde oluşturulmuş güncel öğretim tekniklerinden hareketle 8 haftalık bir uygulama süreci oluşturulmuş, 2 haftalık ön test ve 2 haftalık son test uygulaması ile toplamda 8 haftalık bir süreç işletilmiştir. Süreç boyunca nicel verilerin daha derinlikli anlaşılması için düzenli olarak araştırmacı günlükleri kullanılmış ve süreçte her haftanın konuşma becerilerine yönelik akademik başarı puanlarının belirlenmesi için B2 seviyesinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin konuşma becerisine yönelik olarak geliştirilmiş konuşma becerisi puanlama anahtarı kullanılmıştır. Sürecin sonunda ise konuşma becerisine yönelik olarak hazırlanan puanlama anahtarından hareketle görüşme formu hazırlanarak uzman görüşüne sunulmuş ve katılımcılara uygulanmıştır. Araştırmacı günlüğü, görüşme çalışması ve konuşma becerisi puanlarının veri havuzunu oluşturduğu araştırmada araştırmacı günlüğü ve görüşme verileri NVivo programında içerik analizi ile incelenmiştir. Konuşma becerisi puanlarının incelenmesinde SPSS programı kullanılarak önce dağılımların normalliği test edilmiştir. Haftalık başarı puanları arasındaki farkın belirlenmesi için de verilerin normal dağılım göstermemesi sebebiyle Wilcoxon testi yapılmıştır. Bağımlı değişken olarak belirlenen konuşma becerisini çeşitli değişkenler bakımından inceleme sürecinde iki bağımsız değişkenli analizler için Mann-Whitney U testi, 3 ve üzeri değişkenlerin olduğu analizler için Kruskall-Wallis H testleri yapılmıştır. Bu sonuçlardan hareketle güncel öğretim tekniklerinin katılımcıların konuşma becerilerinde haftalık puan bazında ve genel olarak uygulama sürecinin tamamında yüksek seviyede pozitif iyileşme sağladığı, öğrencileri aktif kılarak yeni öğrenmelere kapı araladığı ifade edilebilir. Elde edilen sonuçlardan hareketle daha geniş katılımcı gruplarında güncel öğretim tekniklerinin kullanılmasının Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen B2 seviyesindeki öğrencilerin konuşma becerilerinin geliştirilmesine katkı sağlayacağı öngörülmektedir. In this study, the effect of the current teaching techniques used in the active learning framework on the prepared speaking skills of B2 level students who learn Turkish as a foreign language and the students' views on these activities were examined. Nested sequential patterns of mixed research methods were adopted in the study. The study group consisted of 6 B2 level students learning Turkish at Yıldız Technical University TÖMER. In the study, an 8-week application process was created based on the current teaching techniques established within the framework of active learning model, and a 2-week pre-test and 2-week post-test were planned, and a total 8-week process was finalized. Throughout the process, researcher diaries were used regularly for a deeper understanding of the quantitative data, and in order to determine academic achievement scores for the speaking skills in each week, the level of speaking skill scoring key developed for the speaking skills of the students learning Turkish as a foreign language was used. At the end of the process, interview form was prepared based on the scoring key prepared for speaking skills and presented to expert opinion and applied to the participants. Researcher's diary, interview study and speaking skill scores consisted of data pool. Researcher's diary and interview data were analyzed by NVivo program content analysis. In the examination of speaking skill scores, the normality of distributions was first tested by using SPSS program. The Wilcoxon test was performed to determine the difference between weekly achievement scores because the data did not show a normal distribution. Mann-Whitney U test was used for the analysis of two independent variables and Kruskall-Wallis H test was used for the analysis of 3 and above variables. Based on these results, it can be said that current teaching techniques provide a high level of positive improvement in the participants' speaking skills on a weekly score basis and in general the whole application process, opening the door to new learning by activating the students. Based on the results, it will be said that the use of current teaching techniques in larger groups of participants will contribute to the development of speaking skills of students learning Turkish as a foreign language at B2 level. 119

Araştırmada, çevrimiçi iş birlikli öğrenme yönteminin ortaokul öğrencilerinin ikna edici yazma becerilerine ve yazma kaygılarına etkisi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte olduğu karma yöntem (Mixed Method) kullanılarak desenlenmiştir. 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde yapılan araştırmanın çalışma grubunu, Giresun il merkezinde yer alan A Ortaokulu'nda öğrenim gören 2 farklı 7.sınıf (n=54) şubesi oluşturmaktadır. Şubelerden biri kontrol grubu (n: 28), diğeri ise deney grubu (n: 26) olarak rastgele belirlenmistir. Yazma çalışmaları kontrol grubunda geleneksel öğretimle, deney grubunda EBA (Elektronik Bilişim Ağı) üzerinden işlenmiştir. Uygulama 4 hafta sürmüştür. Araştırmada nitel ve nicel veri toplama araçları kullanılmıştır. Nicel veri toplama araçları olarak Yazılı Anlatım Kaygı Ölçeği, Yazılı Anlatım Değerlendirme Ölçeği ve İkna Edici Yazma Rubriği kullanılmıştır. Nitel veri toplama aracı olarak da Öğrenci Görüşme Formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri SPSS 16 programında frekans, yüzde, ortalama, Mann Whitney U, Wilcoxon analizleriyle, nitel veriler ise içerik analizi ile değerlendirilmistir.Araştırmanın sonucunda çevrimiçi ortamlarda iş birlikli çalışmanın ikna edici ve bireysel yazma başarısını artırdığına, yazma kaygısı üzerinde istatistiksel olarak yüksek düzeyde anlamlı fark ortaya koyamadığına ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin çevrimiçi ortamlarda iş birlikli öğrenmeye karşı olumlu görüşe sahip oldukları belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Yazılı anlatım, çevrimiçi ortam, iş birlikli yazma, ikna edici yazma, yazma kaygısı. The aim of the study is to reveal the effect of online cooperative learning method on secondary school students' persuasive writing skills and writing anxiety.Mixed method was preferred in this study, in which both qualitative and quantitative research methods were used. The working group of the study consists of two different 7th grade classes (n: 54) in an A secondary school in Giresun. One of the classes is taken randomly as a control group (n:28) while the other one is the treatment group(n:26). As writing exercises were conducted through traditional methods in control group, they were implemented through EBA (Electronic Information Network) for 4 weeks. Both qualitative and quantitative data collection tools were used. Written expression anxiety scale, written expression evaluation scale and persuasive writing skill rubric were used as quantitative data collection tools while students interview questionnaire was used as qualitative data collection tool. The collected quantitative data was administered on SPSS 16 by conducting the analyses like frequency, percentage, mean, Mann Whitney U and Wilcoxon. The qualitative data was evaluated with content analysis.At the end of the study, it was seen that cooperative learning method increases the ability of persuasive writing and individual writing skill while it not decreases writing anxiety. In addition, students express positive opinion and feedback on online cooperative learning method.Key words: Written expression, online media, cooperative writing, persuasive writing skill, writing anxiety. 233

Sözlükler, dil öğretiminde herkesin başvurduğu; kelimelerin anlamlarını güvenilir, ayrıntılı ve doğru bir şekilde veren temel kaynaklardır. Dil öğretiminde, insanların gerek ana dillerini gerekse yabancı dilleri öğrenmelerinde sıklıkla kullandıkları eserlerdir. Sözlükler, sözcüklerin gerçek ve mecaz anlamlarından başka; kökeni, eş anlamlısı, sesteşi, yakın anlamlısı, karşıt anlamlısı, türü veya söz dizilimleri hakkında bilgiler barındırmaktadır. Babil ve Asurların kullandıkları kil tabletlerle başlayan sözlük serüveni günümüze kadar değişerek ve çağlara ayak uydurarak farklı şekillerde hayatın ve eğitimin içerisinde yer almıştır. Teknoloji ve dijitalleşme ile elimizin altında bulundurduğumuz kaynaklar olma özelliğini kazanmıştır. Yine küreselleşen dünyada yabancı dil öğrenmenin gerekliliğinden mütevellit sözlüklerin kullanım sıklığı da artmıştır. Dil eğitiminde okullarda ve özellikle Türkçe derslerinde sözlük kullanımı önemli bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Metinlerde anlamı bilinmeyen sözcükler için ilk müracaat edilen yer yine sözlüklerdir. Bu ihtiyaçtan dolayı ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri için çeşitli sözlükler hazırlanmıştır. Öğrenciler için hazırlanan sözlüklerin öğrencilerin ihtiyaç, beklenti ve seviyelerine uygun olması lüzumludur. Bu durum Türkçe derslerinde her sınıf seviyesine göre sözlükler hazırlanması ihtiyacını doğurmaktadır. Bu da ancak okutulan kitaplardaki söz varlıklarının listelenerek hedef söz varlıklarının çıkarılması ile mümkündür. Yapılan çalışmada sınıf seviyesi dikkate alınarak: ` 7. sınıf öğrencilerinin hedef söz varlığı içerisinde neler bulunmaktadır, sınıf temelli bir sözlük oluşturulabilir mi; oluşturulursa nasıl bir yöntem uygulanmalıdır?` sorularının cevabı verilmeye çalışılmıştır. 7. sınıf öğrencilerinin son üç yılda okudukları ders ve çalışma kitapları incelenmiş ve bu kitaplardaki söz varlığı belirlenmiştir. Sözlük oluşturma metotları kullanılarak listelenen sözcükler, 5. ve 6. sınıf öğrenciler için hazırlanan kitaplardaki söz varlıkları ile karşılaştırılmıştır. Bu iki sınıfta kullanılan söz varlığını oluşturulan kelimeler çıkarılmış; madde başı olacak şekilde sadece 7. sınıfta öğrencilerin öğrenmeleri gereken kelimeler sözlüğe alınmıştır.Çalışma sonucunda 4042 söz varlığı ortaya çıkmıştır. Söz varlıklarını tanıklayıcı örnekler büyük çoğunlukla yine ders kitaplarından alınmıştır. Ders kitaplarında yoksa TDK Güncel Türkçe Sözlükten yararlanılmıştır. Orada da uygun örnekleme yapılamamışsa edebi eserler, interaktif kaynaklar veya cümle türetme yoluna gidilmiştir. Madde başı olarak 3462 sözcük içeren sınıf temelli bir sözlük meydana getirilmiştir. Geriye kalan 580 söz varlığı ise ayrıca deyimler, atasözleri, edatlar, bağlaçlar ve kısaltmalar olarak sözlüğün son kısmına eklenmiştir.Sonuç olarak ortaokul ve öğrenci sözlüğü gibi genelleyici sözlüklerden daha çok sınıf temelli bir sözlük hazırlanmıştır. Böyle bir sözlüğün hazırlanması; veri odaklı olması, öğrencilerin kullandıkları kitaplarla bağlantılı olması; kolay ulaşılabilir, kullanışlı, seviyeye uygun ve ihtiyaç temelli olması açısından önemlidir. Çalışmanın 7. sınıf öğrencilerinin hedef söz varlığını belirlemesi,okul sözlükçülüğü ve sözcük öğretimi noktalarından Türkçe dil öğretimine yeni bir bakış açısı kazandırması beklenmektedir.Anahtar Kelimeler: 7. Sınıf, Söz Varlığı, Sözlük, Okul Sözlüğü, Türkçe Sözlük. Dictionaries are the basic sources that are used by everyone in language teaching and give the meaning of words in a reliable, detailed and accurate way. In language teaching, they are frequently used by people to learn their mother tongue and foreign languages. Dictionaries, other than the real and metaphorical meanings of words; it contains information about its origin, synonyms, sound, intimate meaning, counter-meaning, genre or syntax. Beginning with the clay tablets used by Babylonia and Assyrians, the dictionary adventure has taken place in life and education in different ways by changing and keeping up with the ages. It has become the resources we have at hand with technology and digitalization. The frequency of usage of dictionaries has also increased due to the necessity of learning foreign languages in the globalizing world.The use of dictionaries is an important requirement in language education in schools and especially in Turkish lessons. The first place of reference for words of unknown meaning in the texts is again dictionaries. Because of this need, various dictionaries have been prepared for primary, secondary and high school students. The dictionaries prepared for the students need to be appropriate to the needs, expectations and levels of the students. This situation necessitates the preparation of dictionaries according to each grade level in Turkish lessons. This is only possible by listing the word assets in the books taught in the curriculum and subtracting the target words.In the study, considering the class level; 'What is in the target vocabulary of 7th grade students, can a class-based dictionary be created, and if so, what method should be applied?' such questions were tried to be answered. The course and work books that 7th grade students studied in the last three years were examined and vocabulary was determined in these books. The words listed using the dictionary creation methods were compared with the vocabulary in the books prepared for 5th and 6th grade students. The vocabulary created in these two classes was extracted from the vocabulary; The words that only 7th grade students should learn were taken into the dictionary.As a result of the study, 4042 vocabulary was revealed. Samples of verbal witnesses were mostly taken from textbooks. If not available in textbooks, TDK Current Turkish Dictionary is used. If there is no proper sampling, literary works, interactive sources or sentences are used. A class-based dictionary with 3462 words per item was created. The remaining 580 vocabulary is also added to the last part of the dictionary as idioms, proverbs, prepositions, conjunctions and abbreviations.As a result, a class based dictionary was prepared rather than generalizing dictionaries such as secondary school dictionary and student dictionary. Preparation of such a dictionary is important to be data-oriented, to be connected with the books that students use, to be easily accessible, convenient, level-appropriate and need-based. The study is expected to determine the target vocabulary of 7th grade students and to give a new perspective to Turkish language teaching from the points of school lexicography and vocabulary teaching.Keywords: 7th Grade, Vocabulary, Dictionary, School Dictionary, Turkish Dictionary. 405

Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde edebî metinlerin kullanımı, hem okuma ve anlama becerisinin geliştirilmesi hem hedef dilin dilbilimsel, toplumdilbilimsel ve edimbilimsel yetkinlikleri ile bağ kurulabilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Ancak edebî metinlerin işlevselliği, öğrenicinin seviyesine uygun, ilgiyle okunabilme özelliğine, okuma çekiciliğine ve akıcılığına sahip yani kısaca okunabilir olmasına bağlıdır. Uluslararası İmam Hatip liselerindeki çok dilli ve çok kültürlü öğrenciler Türk öğrencilerle aynı müfredata tabidir. Devlet okullarında okutulması beklenen Türk Dili ve Edebiyatı ders kitapları da Türk öğrencilerin dil beceri ve kazanımları düşünülerek hazırlanmıştır. Hâlbuki bu program ve ders kitabı Türkçenin ikinci dil olarak öğretimi için uygun değildir. İçerdiği özgün metinlerin karmaşık, ağdalı dili, yabancı öğrencilerin seviyelerinin çok üstünde kalmaktadır. Bu metinlerin okunabilir olması için sadeleştirilmesi bir ihtiyaca dönüşmektedir. Araştırma, yabancı dil Türkçe dersiyle edebiyat dersinin beraber yürütülmesi üzerinedir. Bu çalışmada Crossley ve ekibinin (2012) derlediği sezgisel metin sadeleştirme ölçütleri ele alınmış ve bu ölçütler MEB 10. sınıf edebiyat kitabındaki tür odaklı sekiz metne uygulanmıştır. 2023 eğitim vizyonu gereksinimleri çerçevesinde disiplinler arası uygulamaların, dersler arası geçişlerin yapılabilmesi için öğrencilerin yabancı dil yeterlilikleri geliştirilmelidir. Metinlerin okunabilirliklerinin artırılmasını ve ölçülmesini hedefleyen çeşitli destekleyici uygulamalarla öğrencilerin hedef dilin yaşandığı dünyayı daha iyi deneyimlemeleri amaçlanmıştır. Çalışma grubu UİHL 10. sınıf öğrencileridir. Uygulama odaklı eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Uygulama öncesinde ADOÇP dil kazanımları doğrultusunda hazırlanan anketle öğrencilerin seviyeleri B1 olarak belirlenmiş; sınıf içi gözlemler, yapılan görüşmeler ve metin sadeleştirmeyle desteklenmiş edebî türlerle yapılan iletişimsel yetkinliği geliştirici aracı etkinlik ve stratejiler sayesinde eylem araştırması oluşturulmuştur. Yapılan sadeleştirme ve uygulanan aracı stratejilerin haber, anı, gezi, hikâye, roman, efsane gibi türlerde okunabilirliği ve iletişimsel yetkinlik kazanımını artırdığı gözlemlenmiştir. Aracılık etkinlikleri doğrultusunda çok kültürlü ve çok dilli sınıflarda geliştirilen materyal ve etkinlikler öğretmenin ve öğrencinin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyarak öğrenme ve öğretme biçimlerini daha verimli hâle getirmektedir. Sonuçta çok kültürlü ortamdaki dil ve edebiyat derslerinde edebî metinlerden yararlanarak bir dilin kültürü, yapısı, incelikleri açısından edimdilbilimsel ve toplumdilbilimsel kullanımları, edebî metinler üzerinden uygulanan çok dilli ve çok kültürlü yetkinlikleri göz önünde bulunduran aracı etkinlik ve stratejiler ile öğretilmiştir. The use of literary texts in teaching Turkish as a foreign language is of great importance both for the development of reading and comprehension skills and for the connection with the linguistic, sociolinguistic and pragmatical competencies of the target language. However, the functionality of literary texts depends on the level of the learner, the ability to read with interest, the attractiveness and the fluency of the reading, that is, it can be read briefly. Multilingual and multicultural students at International Imam Hatip High Schools are subject to the same curriculum as Turkish students. MONE course books, which are expected to be taught in public schools, have been prepared considering the language skills and acquisitions of Turkish students. However, this program and textbook are not suitable for teaching Turkish as a second language. The complex, viscous languages of the original texts are well above the level of foreign students. These texts need to be simplified in order to be readable. The research focuses on conducting a foreign language Turkish course and literature course together. In the study, the intuitive text simplification criteria compiled by Crossley and his friends (2012) were evaluated and applied to eight genre-oriented texts in the 10th grade MONE literature book. In order to make interdisciplinary applications and transitions between courses within the framework of 2023 educational vision requirements, foreign language proficiency of students should be improved. Various supportive practices aiming to increase the readability of the texts and measure them are aimed to enable students to experience the world in which the target language is experienced better. The target audience is UİHL 10th grade students. Participatory action research was used. Prior to the practice session, the students' levels were determined as B1 with the questionnaire prepared by taking into consideration the language assessment grids stated in the CEFR; In-class observations, interviews and textual simplification supported with literary genres communicative competence activities and strategies to develop mediation activities were created through research. It has been observed that the simplification and intermediary strategies applied increase the readability and communicative competence acquisition in genres such as news, memoir, trip, story, novel, legend. Materials and activities developed in multicultural and multilingual classes in line with mediation activities make the learning and teaching styles more efficient by revealing the strengths and weaknesses of the teacher and the student. As a result, in the language and literature courses in multicultural environment, by using literary texts, a language's culture, structure, subtleties in terms of pragmatics and sociolinguistic uses, multi-lingual and multicultural competencies applied through literary texts are taught through intermediary activities and strategies. 210

Yazma önceden üzerinde fikir birliği sağlanmış birtakım işaretlerin kullanılarak belli kurallar çerçevesinde ve bir plan dahilinde fikirlerin, hayallerin veya dileklerin kalıcılığını ve aktarımını sağlayan dil becerisidir. Yazma zihinsel faaliyetlerin üst düzeyde kullanıldığı bir beceri olduğu kadar kalıcı olması ve diğer becerilere göre daha zor olması sebebiyle de yazan kişilerde baskı oluşturup kaygı hissetmeye neden olan bir beceridir. Bu araştırmanın amacı yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe yazma kaygılarını çeşitli değişkenler ışığında dikkate alarak belirlemektir. Araştırmanın evrenini 2018-1019 eğitim öğretim yılında Türkiye'de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma evrenini temsil edecek özellikte örneklem ise tesadüfi örnekleme yöntemi ile tespit edilmiştir. Örneklem 2018-2019 eğitim öğretim yılında Gazi Üniversitesi, Fırat Üniversitesi ve Gaziosmanpaşa Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezinde öğrenim görmekte olan ve araştırmanın uygulanacağı gün derse gelen 200 yabancı uyruklu öğrencidir. Veriler gönüllü öğrencilere Aytan ve Tunçel (2015)'in hazırladığı `Yabancı Dil Olarak Yazma Kaygısı Ölçeği` ile araştırmacının hazırladığı `Kişisel Bilgi Formu` uygulanarak elde edilmiştir. `Yabancı Dil Olarak Yazma Kaygısı Ölçeği` 35 maddelik 5'li likert türünde bir ölçektir. Araştırmacılar tarafından alan yazın incelendikten sonra oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu`nda ise öğrencilere ait bilgilerden öğrenim gördükleri üniversite, anadilleri yazılırken kullanılan alfabe, yaş, cinsiyet, Türkçe dışında bilinen yabancı dil sayısı, daha önce Türkçe dersi alıp almama durumu ile Türkçe öğrenme sürelerine ait bilgiler toplanmış ve değişken olarak ele alınmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS 22 istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırmada veriler frekans analizi, betimleyici istatistikler, normal dağılım analizi (Kolmogorov-Smirnov), Mann-Whitney U testi, Kruskall-Wallis H testi ve alt boyutlar arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Spearman-rho korelasyon katsayısı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yaklaşımına dayalı betimsel tarama yöntemi kullanılarak yapılmış ve bulgular alan yazından hareketle yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda bireylerin yabancı dil olarak Türkçe yazma kaygısı düzeyleri incelendiğinde dil bilgisi ve yazma algısı (X ̅= 2,72), yazmaya yönelik tutum (X ̅= 2,86), sınıf içi aktiviteler (X ̅= 2,71), yazma öz yeterlilik (X ̅= 2,59), genel yabancı dil olarak Türkçe yazma kaygısı düzeyleri (X ̅= 2,72) orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin öz yeterlik algılarına göre üniversiteler Fırat Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Gaziosmanpaşa Üniversitesi olarak sıralanmıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen katılımcılarda yeni bir alfabe öğrenme, cinsiyet, yaş ve Türkçe öğrenme süreleri ile yabancı dil olarak Türkçe yazma arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememişken daha önce Türkçe dersi almaları yabancı dil olarak Türkçe yazma kaygılarını düşürmüş, bilinen yabancı dil sayısı ile Türkçe yazma kaygısı arasındaki farklılık ters orantı ile ifade edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi, Kaygı, Yazma Becerileri, Yazma Kaygısı Writing is a linguistic skill which enables permanence and conveyance of ideas, dreams or wishes within the framework of certain rules and within the scope of a plan through the use of certain signs which were previously agreed upon. Writing is a skill that creates pressure and leads to anxiety on the part of the writer since it is not only a skill in which mental activities are used at a high level but also it is permanent and more difficult than other skills. The aim of this research is to identify foreign students' anxiety about writing in Turkish in the light of certain variables. Research population is composed of foreign students studying in Turkey in the academic year of 2018-2019. Random sampling has been used to identify the sample to represent the research population. Sample population is composed of 200 foreign students who were studying at Gazi University, Fırat University and Gaziosmanpaşa University Turkish Language Teaching Center and were present in the classes on the application day of the research. Data have been obtained from volunteering students via `Turkish as Foreign Language Writing Anxiety Scale` prepared by Aytan and Tunçel (2015) and `Personal Information Form` prepared by the researcher. `Turkish as Foreign Language Writing Anxiety Scale` is a 35-item and 5-point likert scale. On the other hand, through `Personal Information Form` prepared by the researchers after reviewing the literature, information have been obtained about participants' universities, the alphabet used while writing in their mother tongues, ages, sexes, the number of foreign languages known apart from Turkish, whether they attended Turkish course before, their time span of learning Turkish and these information have been used as variables. IBM SPSS 22 statistical packet program has been used in data analysis. Data have been analyzed via Spearman-rho correlation coefficient in order to identify the relationship among frequency analysis, descriptive statistics, normal distribution analysis (Kolmogorov-Smirnov), Mann-Whitney U test, Kruskall-Wallis H test and sub-dimensions. The research has been carried out within the descriptive survey model based on quantitative research approach and findings have been interpreted in accordance with the body of literature. As the result of the research, examining the individuals' levels of anxiety about writing in Turkish as a foreign language, grammar and writing perception (X ̅= 2,72), attitude towards writing (X ̅= 2,86), in-class activities (X ̅= 2,71), writing self-sufficiency (X ̅= 2,59), levels of general anxiety about writing in Turkish as a foreign language (X ̅= 2,72) have been identified at the medium level. In accordance with the perceptions of self-sufficiency of the individuals participating in the research, the universities have been sorted in the order of Fırat University, Gazi University and Gaziosmanpaşa University. While no meaningful difference has been identified between participants' learning a new alphabet, sex, age, time span of learning Turkish and writing in Turkish as a foreign language, previously attending a Turkish course has decreased the level of anxiety about writing in Turkish as a foreign language and the difference between the number of foreign languages known and the anxiety about writing in Turkish has been stated in inverse proportion.Keywords: Teaching Turkish as a Foreign Language, Writing Skills, Anxiety, Writing Anxiety 85

Türkçe eğitiminde dil bilgisi öğrenme alanı temel dil becerilerinin geliştirilmesinde araç vazifesi görmektedir. Ancak dil bilgisi öğretimi çalışmalarının amacına ve işlevine uygun olarak gerçekleştirilmesinde birtakım problemler yaşanmaktadır. Bu araştırmanın amacı; Türkçe eğitiminde dil bilgisi öğretimi çalışmalarının metinlerden hareketle işlevsel bir şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanmasıdır. Araştırma, eylem araştırması olarak tasarlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın eylem süreci, 6. sınıf düzeyinde 33 katılımcı ile 8 hafta sürmüş ve bu süreçte araştırmacı tarafından oluşturulan 8 eylem planı kullanılmıştır. Araştırmada dokümanlar, gözlemler, görüşmeler, araştırma günlükleri ve öğrenci günlükleri veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Farklı kaynaklardan elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak incelenmiş ve yorumlanmıştır.Araştırma sonucunda metin temelli işlevsel dil bilgisi öğretimine yönelik hazırlanan ders planlarının, öğrencilerin dil bilgisi konularını kavramalarını kolaylaştırdığı ve temel dil becerilerinin gelişimini desteklediği fark edilmiştir. Ayrıca metin temelli işlevsel dil bilgisi öğretimi çalışmalarında seçilen metnin niteliğinin, dil bilgisel konunun özelliklerinin, kullanılan yöntem ve tekniklerin sürece etki ettiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkçe Eğitimi, Dil Bilgisi, İşlevsel Dil Bilgisi Öğretimi, Metin In Turkish language education, grammar learning area serves as a tool for developing basic language skills. However, there are some problems in performing grammar teaching studies in accordaüce with the purpose and function. The purpose of this research is to ensure that grammar teaching studies in Turkish education are carried out in a functional way based on texts. The research was designed and performed as an action research. The process of action of research lasted 8 weeks with 33 participants at the 6th grade level and in this process 8 action plans created by the researcher were used. In the study; documents, observations, interviews, research logs and student diaries were used as data collection tools. The data obtained from different sources were examined and interpreted by using content analysis.As a result of the research, it was noticed that the lecture plans prepared for teaching text-based functional grammar facilitated students to understand grammar subjects and support the development of basic grammar skills. In addition, it was determined that the quality of the selected text, the characteristics of the grammatical subject, the methods and techniques used in the text-based functional grammar teaching studies affect the process.Key Words: Turkish Education, Grammar, Functional Grammar Teaching, Text 292

Yabancı dil öğrenimi günümüzde artık bir ihtiyaç olmaktan çıkmış neredeyse bir zorunluluk hâline gelmiştir. Dil öğreniminde kullanılan metotlar ve materyaller zaman içerisinde değişiklik gösterse de sözlükler hâlâ dil öğreniminde önemli bir araç olarak görülmektedir. Önceleri sınıflarda öğretmen eşliğinde yapılan dil eğitimi, teknolojinin gelişmesi, internet kullanımının artması, uzaktan eğitim gibi alternatif eğitim modellerinin ortaya çıkması ve bireysel öğrenmenin yaygınlaşmasıyla artık sınıfların dışında da yapılmaya başlanmıştır. Yabancı dil öğrenimindeki bu gelişmeler dil öğrencilerinin ihtiyaçları doğrultusunda yeni sözlük türlerini ortaya çıkarmıştır. Bu sözlük türlerinden birisi de iki dillileştirilmiş sözlüklerdir. İlk iki dillileştirilmiş sözlük 1986 yılında yayımlanan İngilizce-İngilizce-İbranice sözlüktür. Tek dilli ve iki dilli sözlüklere alternatif olarak üretilen bu tür sözlükler için literatürde üç ayrı terim kullanılmaktadır: melez sözlük, yarı iki dilli sözlük ve iki dillileştirilmiş sözlük. Bu terimler genellikle birbirlerinin yerine kullanılırlar. İki dillileştirilmiş sözlükler tek dilli sözlüklerdeki tanım, tanıklama gibi bilgilerle iki dilli sözlüklerdeki kelimenin ana dildeki karşılığı olan çevirisini birlikte verirler. Bu tür sözlüklerde genellikle ilk önce madde başının hedef dildeki tanımı yapılır ve tanım ana dile çevrilir. Daha sonra bu tanımlar örnek cümlelerle desteklenir. Örnek cümleler bazen ana dile çevrilir bazen de olduğu gibi bırakılır. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilere yönelik A1 seviyesinde iki dillileştirilmiş bir sözlük henüz Türkiye'de yayımlanmamıştır. Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin sözlüklerden daha fazla yararlanmasını sağlamak amacıyla, yabancı dil öğrenimine önemli katkıları olduğu çeşitli çalışmalarla kanıtlanmış olan iki dillileştirilmiş bir sözlük modeli geliştirilmiştir. Bu model geliştirilirken Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan `Yedi İklim` Türkçe öğretim setinin A1 seviyesi ders kitabının kelime listesi sözlüğe dahil edilmiştir. Kelime listesindeki madde başları ve bu madde başlarının kullanıldığı örnek cümleler İngilizce-İngilizce online sözlüklerde taranmış, daha açık ve anlaşılır olduğu düşünülen tanım ve örnek cümleler Türkçeye çevrilmiştir. İngilizce-İngilizce online sözlüklerdeki tanımların yeterli olmadığı durumlarda Türk Dil Kurumunun tanımlarına başvurulmuş ve TDK'nin tanımları Türkçeye çevrilmiştir. Bazı durumlarda ise hem tanımlarda hem de tanıklamalarda çevrimiçi kaynaklara başvurulmuştur. Bu model önerisi çalışması A1 seviyesindeki madde başları esas alınarak yapılmıştır. Dil yeterliliği arttıkça dil öğrencilerinin bilinmeyen kelimelerin anlamlarını bağlamdan çıkarabilme ve sözlüklere ne zaman bakmaları gerektiği konusundaki yetenekleri gelişmektedir. Yabancı dil yeterlilikleri az olan öğrencilerin ise sözlüklere bakma ihtiyacı yabancı dil yeterliliği çok olanlara göre daha fazladır. Bu çalışmada ortaya konulan sözlük modeliyle sözlük kullanma ihtiyacı daha fazla olan başlangıç seviyesi dil öğrencilerinin kelimelerin anlamlarını daha doğru anlamalarına ve bu kelimelerin bir bağlam içerisinde nasıl kullanıldığını görmelerine imkân sağlanarak bu alandaki bir eksiklik giderilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: İki Dillileştirilmiş Sözlük, A1 Seviyesi, Yabancı Dil Öğretimi Today, foreign language learning is no longer a need but it has become a necessity. Although the methods and materials used in language learning have changed in the course of time, dictionaries have still been seen as an important tool in language learning. With the development of technology, the increase in internet usage, the emergence of alternative education models such as distance education and the spread of individual learning, language education which was previously conducted in classrooms under the guidance of teachers, has started to be carried out outside the classrooms. These developments in foreign language learning have introduced new types of dictionaries in accordance with the needs of language students. One of these dictionary types is bilingualized dictionaries. The first bilingualized dictionary was English-English-Hebrew which was published in 1986. Three different terms -semi-bilingual, hybrid and bilingualized- have been used in literature for such dictionaries that are produced as an alternative to monolingual and bilingual dictionaries. These terms are often used interchangeably. Bilingualized dictionaries present some information such as definition and example of use in monolingual dictionaries along with the translation equivalent of the word in L1 in bilingual dictionaries. In such type of dictionaries, an entry is first defined in L2 and then translated into L1. The definitions are elaborated with examples of use afterwards. Examples of use are sometimes translated into L1 and sometimes not. A bilingualized dictionary at A1 level for students learning Turkish as a foreign language has not been published in Turkey yet. In this study, a bilingualized model of dictionary has been developed in order for the students learning Turkish as a foreign language to benefit from these dictionaries more. In the development of this model, the word list of A1 level textbook of `Yedi İklim` Turkish language teaching set published by Yunus Emre Institute is included in the dictionary. The entries in the word list and the examples of use have been searched on English-English online dictionaries and the definitions and examples of use on online dictionaries which are thought to be clear and understandable have been translated into Turkish. If the definitions are thought to be insufficient on English-English online dictionaries, the definitions of Turkish Language Association are translated into Turkish. In some cases, other online sources have been used both in definitions and examples of use. The model suggestion is based on the entries at A1 level. As the language proficiency increases, language students' ability to infer the meaning and ability when to look up a word in the dictionary improves. The students with low level of language proficiency are relatively more liable to look up a word in dictionary. With the dictionary model presented in this study, it is tried to fill a gap in this field by enabling the beginning level language students who need to use the dictionary more to understand the meaning of the words more accurately and see how these words are used in a context.Keywords: Bilingualized Dictionary, A1 Level, Foreign Language Teaching 324

Bu araştırmada, Türkiye Maarif Vakfı tarafından geliştirilen Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı'nın Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma betimsel-tarama modelinde nitel bir çalışmadır. Nitel veri toplama yöntemlerinden biri olan doküman analiziyle veriler toplanmış ve programda yer alan her dil düzeyi ve dil becerisine ait 1269 tane kazanım Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre tasnif edilmiştir. Yapılan tasnif ardından her bir kazanımın hangi bilgi türüne ve hangi bilişsel süreçlere ait olduğu, tablolar halinde tek tek belirtilmiş ve bu tablolar Ekler bölümünde verilmiştir. Her dil düzeyi ve dil becerisine ait tasnif edilmiş kazanımların tablolarda frekans (f) ve yüzde (%) değerleri belirtilmiştir. Araştırma sonucunda Maarif Vakfı tarafından yayınlanan Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı kazanımlarının, Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre dil becerileri ve dil düzeyleri bakımından oldukça tutarlı olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun yanısıra kazanımların genel dağılımının dil becerilerinin doğasına uygun olduğu görülmektedir. Programda en dikkat çeken nokta ise üstbilişsel bilgiye yönelik 2 kazanım dışında başka kazanım yer almamasıdır. Bu durumun, programın üzerinde çalışılması ve ivedilikle geliştirilmesi gereken eksik yönlerinden bir tanesi olduğu söylenebilir. Bilişsel süreç boyutu ele alındığında ise çözümleme ve değerlendirme boyutlarının programda zayıf kaldığı, bu yöndeki kazanımların da programa ilk fırsatta dahil edilmesi gerektiği söylenebilir.Yapılan bu araştırmadan hareketle, Maarif Vakfı'nın yayımladığı öğretim programında bahsedilen; Türkçe anlama ve anlatma becerilerini kullanarak iletişim kuran, yaparak-yaşayarak öğrenen, öğrenme sürecinde sorumluluk alan, iş birliği içinde çalışan, problem çözme becerilerini kullanan, sorgulayan, yorumlayan, evrensel ve kendi kültürüne özgü değerlere duyarlı bireyler yetiştirme amacına ulaşabilmek için, programda yer alan kazanımlarda üst düzey bilişsel süreç basamaklarna ağırlık verilmesi ve üstbilişsel bilgilere de daha fazla yer verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. This study intends to review and evaluate the 'Teaching Turkish as a Foreign Language' Program, which is developed by the Turkish Maarif Foundation, according to Renewed Bloom's Taxonomy. This study is a qualitative study with a descriptive-survey model. Data was collected by document analysis, which is one of the qualitative data collection methods, and 1269 learning outcomes of each language level and language skill included in the program were classified according to the Renewed Bloom's Taxonomy. Following the classification, the information type and the cognitive processes to which each outcome belongs are specified in tables individually and these tables are given in the Annex section. Frequency (f) and percentage (%) values of the classified outcomes of each language level and language skill are indicated in the tables.As a result of the study, it has been found that the outcomes of 'Teaching Turkish as a Foreign Language' Program, which are published by Maarif Foundation, are quite consistent in terms of language skills and language levels according to the Renewed Bloom's Taxonomy. In addition, it is seen that the general distribution of the acquisitions is in accordance with the nature of language skills. The most striking point in the program is that there is no other acquisition except for 2 acquisitions for metacognitive information. It can be said that this is one of the shortcomings of the program that needs to be worked on and improved urgently. Considering the cognitive process dimension, it can be said that the dimensions of analysis and evaluation are poor in the program and acquisitions in this direction should be included in the program at the first opportunity.Based on this research, it was concluded that high level cognitive process steps should be emphasized and more metacognitive information should be included in order to achieve the goal of raising individuals who are communicating using Turkish comprehension and expression skills, learning by practice and experience, taking responsibility in the learning process, working in cooperation, using problem-solving skills, questioning, interpreting, and who are sensitive to valuesthat are universal and unique to their own culture, which are mentioned in the education program published by Maarif Foundation. 279

Bu araştırmanın amacı, Akdeniz Üniversitesi TÖMER'de 2018-2019 eğitim-öğretim yılında A2, B1 ve B2 seviyelerinde Özel ve YTB gruplarında yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin Türkiye'yi ve Türk kültürüne ait ögeleri öğrenme ve kültürlerarası etkileşim durumlarının öğrenme amaçlı mektup yazma etkinliği ile belirlenerek incelenmesidir. Araştırmanın modeli nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu Antalya ilinin Konyaaltı ilçesinde bulunan Akdeniz Üniversitesi TÖMER'de 2018-2019 eğitim-öğretim yılında yabancı dil olarak Türkçe öğrenen 45 kadın ve 45 erkek olmak üzere toplam 90 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğrenci tanıma formu ve öğrenci çalışma formu kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Öğrencilerle iki ay arayla üç uygulama yapılmıştır. İlk uygulama 32 A2 Özel ve 21 A2 YTB öğrencisiyle, ikinci uygulama 27 B1 Özel ve 22 B1 YTB öğrencisiyle, üçüncü uygulama ise 20 B2 Özel ve 22 B2 YTB öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Uygulama süreçlerinde öğrencilere uygulama hakkında bilgi verilmiş ve öğrencilerden sevdikleri bir arkadaşlarına Türkiye'yi ve Türk kültürünü tanıtan bir mektup yazmaları istenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler araştırmacı tarafından toplanmış ve içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Altı grubun her birinden 15 tane olmak üzere 90 mektup seçilmiştir. Mektuplarda konuyla ilgili geçen cümleler tespit edilerek kültürel ögeler belirlenmiş ve 11 tema oluşturulmuştur. Veriler bu temalar çerçevesinde incelenmiştir. Araştırma sonucuna göre, öğrencilere bunun bir sınav olmadığının belirtilmesi ve öğrencilerin mektup yazmak için sevdikleri bir arkadaşlarını muhatap seçmesi; öğrencilerin mektuplarını yazarken samimi davranmasında, konuyla ilgili bildiklerini mektuplarında rahatça ifade etmesinde etkili olmuştur. Ayrıca tüm seviye ve gruplarda kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre aktarımlarının daha ayrıntılı olduğu görülmüştür. The present study aims at examining the learning and intercultural interaction status of Turkey and Turkish cultural elements, which was determined through writing to learn activity, by the students who learn Turkish as a foreign language at A2, B1 and B2 levels of private and YTB groups at TÖMER, Akdeniz University during 2018-2019 academic year. It adopted the case study design of qualitative research methods. The study group consisted of 90 students (45=female, 45=male) who were learning Turkish as a foreign language in 2018-2019 academic year at TÖMER, Akdeniz University in Konyaaltı, Antalya. Student demographic information form and students' worksheets were used as data collection tools in the research and document analysis technique was used to collect data. Three applications were carried out with the students at two-month intervals. The applications and groups were as follows: (The first application, 32 A2-level Private and 21 A2-level YTB students), (The second application, 27 B1-level Private and 22 B1-level YTB students), and (The third application, 20 B2-level Private and 22 B2-level YTB students). During the application, students information was provided about the activity and they were asked to write a letter introducing Turkey and Turkish culture to a friend. The data proceeded in the study were collected by the researcher and analysed through the content analysis technique. 90 letters, 15 of which were from each of the six groups, were selected. The relevant sentences in the letters were determined and cultural elements were identified and 11 themes were created. The data were examined within the framework of these themes. According to the research result, since the students were informed that it was not an exam so they chose a friend to whom they wanted to write a letter, they were sincere while writing letters and expressed what they knew about the subject in their letters comfortably. In addition, it was observed that female students wrote more detailed expressions compared to males at all levels and groups. 146

Bu çalışmada ikinci dil olarak Türkçe öğrenmekte olan öğrencilerin söz edimikullanımlarını artırmak ve edim bilimsel yetkinliklerini geliştirmek için çeşitli yazmaetkinlikleri önerilmiştir. J. L. Austin'in 1955'te ileri sürdüğü ve 1979'da JohnSearle'ün geliştirdiği söz edimi kuramı araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Bukuramdan hareketle ikinci dil ve yabancı dil öğretiminde edim bilimsel yaklaşımınnasıl ele alındığı konusunda bir alan araştırması yapılmıştır. Daha sonra İstanbul A2ve B1 Türkçe kitaplarındaki (2018) konular incelenerek danışma, bilgi isteme, sohbetbaşlatma, tavsiye verme gibi söz edimlerine kitapta ne sıklıkta yer verildiği veöğrencilerin yeni söz edimi üretmelerine olanak verilip verilmediği tespit edilmiştir.Bununla birlikte öğrencilerin, kitap üzerinde ve kitap dışı materyallerlegerçekleştirdikleri yazma etkinliklerinde nasıl ve ne kadar söz edimi ürettikleri veüretilen çıktıların ADOÇP (Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı) A2 ve B1 edimbilimsel yeterlilik ölçütlerini karşılayıp karşılayamadığı incelenmiştir. Çalışmanınörneklemini, 2018-2019 akademik yılı boyunca İstanbul'da uluslararası bir İmamHatip Lisesine gitmekte olan 12 yabancı öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanınyöntemi eylem araştırmasıdır. Bu araştırmada, bir soruna yönelik uygulamanıngelişmesini sağlamak amacıyla uygulama odaklı eylem araştırmasındanyararlanılmıştır. Veriler gözlem, etkinlikler, çalışma kağıtları, WDCT (WritingDiscourse Completion Test) yoluyla toplanmıştır. Çalışma sonucunda, öğrencilerinyazma becerisindeki metin oluşturma farkındalıkları artarak söz edimlerini kullanırkenfarklı durumlara uyarlayabildikleri, bağlaşıklık ve tutarlılık açısından daha doğruifadeler ürettikleri tespit edilmiştir. In this study, it has been proposed various writing activities in order to improvepragmatic competence of the students who learn Turkish as a second language. Thespeech acts theory, which brought forward by J. L. Austin in 1955 and developed byJohn R. Searle in 1979 forms the basis of the research. Based on this theory, fieldresearch has been conducted on how the pragmatic approach to performance in asecond language and foreign-language teaching is handled. Afterwards, the subjects inthe Turkish Main Course Books of Istanbul A2 and B1 (2018) were examined and itwas determined how often the speech acts such as consultation, requestinginformation, starting a conversation, giving advice were included in these books andwhether the students were allowed to produce new speech acts. In addition, how andhow much speech acts were produced by the students during the writing activities theycarried out on books and with non-book materials was examined. The sample of thestudy consists of 12 foreign students attending an international Imam Hatip HighSchool in Istanbul during the 2018-2019 academic year. The research method is actionresearch. In this study, application-oriented action research was used to develop thepractice for a problem. Data were collected through observation, activities, worksheetsand WDCT (Writing Discourse Completion Test). As a result of the study, it was foundthat students' awareness of text-making in writing skills increased and they could adaptto different situations while using verbal expressions and produce more accurateexpressions in terms of cohesion and coherence. 140

Bu çalışmada bağlam temelli sözcük öğretim yönteminin yabancı dil olarak Türkçe sözcük öğretimindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada Aksaray Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde öğrenim gören B2 düzeyindeki 32 yabancı öğrenci ile çalışılmıştır. Araştırma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma desenli bir araştırma modelinden oluşmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemle elde edilen verileri desteklemek için öğrenci çalışma kâğıtları üzerinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yapılmıştır. Araştırmada 16'şar katılımcının bulunduğu deney grubu ve kontrol grubu bulunmaktadır. Öncelikle her iki gruba ön test yapılmıştır. Ön testten iki hafta sonra deney grubuyla bağlam temelli sözcük öğretim yöntemi ile çalışılmaya başlanmıştır. Dört hafta süren çalışma süresince katılımcılara yeni sözcüğün anlamının bağlamdan bulunması için araştırmacı tarafından kendilerine metindeki bağlam ipuçları gösterilmiş ve yönlendirici sorular yöneltilmiştir. Katılımcılar anlama ilişkin tahminlerini çalışma kâğıtlarına yazmışlardır. Deney grubuyla bağlam temelli sözcük öğretim yöntemiyle ders işlenirken, kontrol grubuna yeni sözcüklerin anlamları araştırmacı tarafından sözcük listeleri şeklinde verilmiştir. Çalışmanın tamamlanmasından iki hafta sonra yeni öğrenilen sözcüklerin hafızada kalıcılığını belirlemek için gruplara son test yapılmıştır. Deney ve kontrol grupları arasında sözcük öğrenim düzeyleri açısından fark olup olmadığını gözlemek için ön test ve son testten elde edilen sonuçlar Mann - Whitney U Testi ile incelenmiştir. Yapılan inceleme sonunda ön test puanlarına göre gruplar arasında anlamlı bir farklılık gözlenmezken, son testten elde edilen verilerde gruplar arasında deney grubu lehine olacak şekilde anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Yani deney grubu yabancı dil olarak Türkçede yeni sözcüklerin öğrenimi açısından kontrol grubundan daha başarılıdır. Ön test ve son test sonuçlarına göre her iki grubu kendi içinde değerlendirmek için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Sonuç olarak grupların son test sonuçlarının ön test sonuçlarından anlamlı bir şekilde farklılık gösterdiği görülmüştür. Grupların ortalama, ortanca ve standart sapma değerlerine bakıldığında deney grubundaki ilerlemenin, kontrol grubundaki ilerlemeden çok daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Doküman analizi yoluyla yapılan nitel araştırma sonunda ise deney grubundaki katılımcıların yalnız `gövde` sözcüğünün anlamına ulaşamadıkları, bunun dışında üzerinde çalışılan yirmi sözcükten on dokuzunun anlamını buldukları görülmüştür. Araştırmada bağlam temelli sözcük öğretim yönteminin Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde etkili bir yöntem olduğu sonucuna ulaşılmıştır. In this study, it is aimed to search the effects of tha context-based vocabulary teaching methods in Turkish teaching as a foreign language. In the research 32 students of B2 grade who are studying at Aksaray University Turkish Language Teaching Application and Research Centre were stusied with. The study used the mixed research design which consisted of qualitative and quantative research methods. In the study, experimental research method was used from quantative teaching methods. In order to support the data gained from this method, documentary analysis from the qualitative methods were done on students' papers. In the study, there are experimental and control groups each consisted of sixteen participants. Firstly, both groups were pre-tested. Two weeks after the pre-test, context-based vocabulary teaching method was studied with the experimental group. During this four weeks lasting study, the participants were shown context clues in the text and were asked structured questions by the researchers to get the new word's meaning from the context. The participants recorded their guesses related to meanings on worksheets. While the experimental group had lessons on the base of context-based language teaching method, the control group took the new words as a vocabulary list. In order to determine to what extend the new vocabulary had been acquired, the post-test was applied to the both groups two weeks later on the completion of the study. The pre and post tests were analyzed by using Mann-Whitney U Test to observe if any significiant difference is available or not. According to the results of analysis, there wasn't any significiant difference between the pre-tests but there was a meaningful difference on behalf of the experimental group. In other words the experimental group was more successful on learning of new vocabulary in Turkish as the foreign language. According to the results of pre and post tests, the Wilcoxon Signed Rank Test was used to make inner comparison among two groups. As a result, there was a meaningful difference between pre test and post tests. When taken into consideration of valves of avarage, median and standard deviation, it was determined that the progress of experimental group was much more than control group. At the end of the qualitative research done by means of document analysis it was seen that the participants in the experimental group could reach the meanings of targeted 19 words apart from `body (gövde)`. As a result of the research it is concluded that the context-based vocabulary teaching method is effective on Turkish teaching as the foreign language. 285

Bu araştırma; Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dinleme becerisinin geliştirilmesine katkı sağlayacak bir web uygulamasının tasarlanması, bu tasarımın uzman ve öğrenciler tarafından içerik ve kullanım yönünden işlevselliğinin tespitini amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, alan yazın incelemesi yapıldıktan sonra uzmanlara danışılarak dinleme becerisini temel alan İzle Öğren başlıklı bir web yazılımı geliştirilmiştir. Araştırmada yeni bir sistem geliştirilmesi nedeniyle tasarım tabanlı araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma iki aşamadan oluşmuştur. Birinci aşamada araştırmanın tasarımı yapılmış, ikinci aşamada ise öğrenci ve uzmanların görüşleri ve araştırmacının gözlemleri doğrultusunda uygulamanın bazı bölümleri güncellenmiş ve uygulamada daha sonra yapılacak iyileştirmeler belirlenmiştir. Bu yazılımın iyileştirilmesi ve güncellenmesi için Gazi Üniversitesi TÖMER’deki B1, B2, C1 seviyelerinin her birinden 12, toplamda 36 öğrencinin ve farklı kurumlarda çalışan 10 alan uzmanının görüşü nitel araştırma yöntemleri kullanılarak alınmıştır. Öğrencilerin görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile ses kaydı alınarak elde edilmiştir. Uzmanların görüşleri ise uzman görüşme formu aracılığıyla yazılı olarak alınmıştır. Ayrıca araştırmada destek veri olarak yazılımın tasarım ve öğrencilere uygulanması sürecindeki araştırmacının gözlem notları kullanılmıştır. Öğrenci görüşlerinden elde edilen bulgularda öğrencilerin büyük çoğunluğunun dijital ortamları Türkçe öğrenmek için kullandığı sonucu elde edilmiş ancak yabancılara Türkçe öğretmek amacıyla hazırlanmış yeterli sayıda uygulama vii olmadığından çoğunlukla sözlük ve YouTube uygulamalarını bu amaçla kullandıkları görülmüştür. Öğrencilerin daha çok otantik dizi, film gibi materyallerle Türkçe öğrenmek istediği ve mobil uygulamaları tercih ettiği tespit edilmiştir. Bu nedenle, uygulamanın mobil versiyonu da geliştirilmiştir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu izle Öğren’in Türkçe öğrenmelerine katkı sağladığını ve dinleme becerisini geliştirdiğini belirtmiştir. Uzmanların da büyük çoğunluğu uygulamanın yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin dinleme becerisini geliştirebilecek özellikte olduğunu vurgulamıştır. Bu bağlamda, yabancı öğrencilerin Türkçe dinleme becerisini geliştirmek için tasarlanan İzle Öğren uygulamasının, amacına hizmet ettiği sonucu elde edilmiştir. Öğrencilerin büyük bir kısmının bu uygulamanın, kullanıcı dostu olduğu ve uzmanların tamamının teknik açıdan yönlendirme, pekiştireç gibi iyileştirmelerin yapılabileceği bölümlerin haricinde; uygulamayı teknik açıdan kullanılabilir bulmuştur. Uygulamada uzman, öğrenci görüşleri ve araştırmacı gözlemleri doğrultusunda birtakım iyileştirmeler yapılmış; bazı iyileştirmelerin ise izle Öğren’in Beta sürümünün sona ermesinin ardından tekrar bir değerlendirme yapılarak uygulamaya eklenmesine karar verilmiştir The aims of this study are to design a web application that will contribute to the development of listening skills in teaching Turkish as a foreign language and to determine the functionality of the application in terms of content and usage by the experts and students. Within the scope of the study, after reviewing the literature, a web software, Ġzle Öğren, based on listening skills has been developed in consultation with experts. In the research, design based research model has been used due to the development of a new system. The research consists of two stages. In the first stage, the design of the research has been made and in the second stage some parts of the application has been updated in line with the opinions of the students, experts, the researcher and the improvements which will be made later on the application has been decided. The datas of the research in order to improve and update this software have been obtained by the opinions of 12 students from each of B1, B2, C1 levels, totally 36 students in Gazi University TÖMER and 10 experts working in different institutions by using qualitative research methods. The opinions of the students were obtained by taking audio recordings with a semi-structured interview form. The opinions of the experts were obtained in writing through the expert interview form. In addition, observation notes of the researcher during the design and implementation of the software to the students have been used as support data in the research. According to the findings obtained from the students' opinions, it is concluded that the majority of them use digital platforms to learn Turkish but it is seen that thet mostly use dictionaries and YouTube applications because of that there are not enough applications to teach Turkish to foreigners. It is seen that students mostly want to learn Turkish with authentic materials ix such as TV series and films, and most of them prefer mobile applications. Therefore, the mobile version of the application has also been developed. Most of the experts have emphasized that the application can improve the listening skills of the students. students stated that Ġzle Öğren has contributed to their learning Turkish and improved their listening skills. Most of the experts have emphasized that the application was able to improve the listening skills of students learning Turkish as a foreign language. In this context, it is concluded that Ġzle Öğren application which is designed for improving Turkish listening skills of foreign students, serves its aim. Most of the students have found the application user-friendly, and all of the experts have found the application technically problem-free, with the exception of sections where improvements such as technical guidance and reinforcement could be made. According to the views of the experts and students and the observations of the researcher based on the application, some updates have been made on the application and some of the development suggestions of Ġzle Öğren have been decided to be done after the end of Beta version.

Televizyon, önemli toplumsal işlevlere sahip kitle iletişim araçlarından biridir. Geniş kitlelere ulaşabilme özelliği ile doğru örneklere yer vererek Türk kültürünü tanıtma ve sağlamlaştırma görevi üstlenebilir. Bu tezin amacı da hayatımızın vazgeçilmez teknolojik araçlarından biri olan televizyonun Türkçe eğitimine etkileri hakkında bilgi sahibi olmak ve Türkçe derslerinde dil becerilerini geliştirme, söz varlığını zenginleştirme ve kültürel değerleri benimseme konusunda televizyon programlarından nasıl yararlanabileceğine dair öneriler sunmaktır. Bunun için `Televizyondaki yayınlar öğrencilerin dil becerilerini ve dil kullanımlarını nasıl etkilemektedir?` `Öğrencilerin televizyonda izledikleri yayınlar ile millî kültür bilincinin gelişmesi arasında bir ilişki var mıdır?` `Öğretmenler, televizyonda izledikleri yayınları Türkçe eğitimi açısından değerlendirmekte midirler?` `Öğretmenler, öğrencilerinin televizyonda izledikleri yayınlar hakkında bilgi sahibi midirler?` gibi sorulara yanıt aranmıştır. Tarama modelinde betimsel bir nitelik taşıyan çalışmamızda nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara ili merkez ilçelerinde 2017-2018 eğitim-öğretim yılında görev yapan elli Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmen görüşlerinin ortaya çıkarılması için yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle öğretmenlerimize kırk dört sorudan oluşan bir görüşme formu uygulanmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre öğretmenlerimizin ilgi duydukları televizyon programlarını izledikleri fakat öğrencilerini yönlendirmek için seçici bir izleme gerçekleştirmedikleri görülmüştür. Öğretmenlerimiz, televizyon programlarında dinleme, okuma, konuşma ve yazma becerilerinin doğru kullanımının önemli olduğu görüşündedirler. Fakat televizyon programlarının Türkçe dersi dil becerisi kazanımlarını ve öğrencilerin söz varlığını geliştirmediği yönünde fikir belirtmişlerdir. Televizyon programları, araştırmaya katılan öğretmenlerimizce bir eğitim aracı olarak görülmemekte dolayısıyla da Türkçe derslerinde kullanılmamaktadır. Ayrıca söz konusu programların değerler eğitimi vermeyi ve kültürel ögelerimizi tanıtıp benimsetmeyi amaçlamadıkları görülmüştür. Television is one of those mass media bearing important social functions. Given its feature of reaching large masses television may assume a major role in respect of promoting and strengthening theTurkish culture by referring to correct examples. The aim of thesis is to have information about the affects of television, which is one of the indispensable technological tools of our lives, on Turkish education and to make suggestions about how to benefit from television programs on developing language skills in Turkish lessons, enriching the vocabulary and adopting culturalvalues. For this, it is searched for an answer to questions such as `How the television broadcasts affect students' language skills and language use?` `Is there a relationship between broadcasts students watch on Tv and development of national cultural awereness?` `Do teachers evaluate the broadcasts they watch on Tv in terms of Turkish education?` `Do teachers have information about broadcasts their students watch on Tv?` Qualitative and quantitive research methods have jointly been used in this study which has a descriptive survey model. The sample of research is composed of fifty Turkish language teachers working at the central districts of Ankara in the academic year of 2017-2018. The teachers were applied an interview form of forty four questions by means of semi-structured interview method used for uncovering the views of the teachers. According to the results of evaluation, it has been seen that the teachers are watching Tv programs, which they are interested but they don't perform selective watching to quide their students. The teachers have the opinion that correct use of listening, reading, speaking and writing skills in Tv programs is important. But they have stated that Tv programs don't improve language acquisition and students' vocabulary in Turkish lessons. Tv programs have not been seen as an aducation tool by teachers who participated in the research and therefore they are not used in Turkish lessons. It has been also seen that these programs are not intended to provide values education and to promote and adopt our cultural elements. 140

Bu araştırmanın amacı, Romanya'da Bükreş ve Köstence Yunus Emre Enstitülerinde Türkçe öğrenen Romanyalı öğrencilerden yola çıkarak Dede Korkut Hikâyeleri'nin yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılabilirliğini göstermek ve hikâyelerden yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde nasıl faydalanılabileceğine dair öneriler sunabilmektir. Bu minvalde dört bölümden oluşan çalışmada, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Romanyalı öğrencilerin Dede Korkut Hikâyeleri'ni okuyup anlama yeterlikleri değerlendirilmiştir. Yabancı dil öğretiminde edebî eserlerin metinler üzerinde herhangi bir düzenleme ya da sadeleştirme yapılmadan kullanılması ile dil düzeylerine göre yeniden düzenlenerek kullanılması konusunda uzmanlar fikir birliğine varamamıştır. Bu konuda bazı uzmanlar yabancı dil öğretiminde özgün metinlerden yararlanmak gerektiğini düşünürken bazıları ise özgün metinlerin içerdiği yoğun art alan bilgisi ve karmaşık dil bilgisi yapısından dolayı yabancı dil öğretiminde kullanılamayacağını bu sebeple sadeleştirilmiş metinlerden yararlanmanın daha uygun olacağını ifade etmektedir. Bu görüşlerden hareketle çalışmada Türk edebiyatının sözlü kültürden yazılı kültüre geçiş döneminde yaratılmış en önemli ve en eski eserlerinden 12 Dede Korkut Hikâyesi'nden, uzman görüşleri alınarak belirlenen Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Hikâyesi, C1 düzeyine uygun olarak sadeleştirilmiştir.Sadeleştirme için Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan Yedi İklim Türkçe B2 ders kitabında yer alan dil bilgisi listesi, Murat Aydın tarafından oluşturulan kelime listesi ile Gökhan Ölker'in hazırladığı yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü dikkate alınmış ve sadeleştirme bilimsel bir dayanak üzerinden yürütülmüştür.Okuma becerisinin ölçülmesinde, ölçme aracı olarak çoktan seçmeli testten faydalanılmıştır. Sadeleştirilen metin 2017-2018 eğitim öğretim yılında Bükreş ve Köstence Yunus Emre Enstitülerinde C1- C2 düzeylerinde Türkçe öğrenen 20 öğrenciye kendi ders saatlerinde uygulanmış ve öğrencilerin anlama oranları ölçülmüştür. Bu çalışma ile yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dil yeterliklerine uygun, özgün edebî metinlerin seçilerek, metindilbilimsel ölçütler çerçevesinde sadeleştirilip farklı dil seviyelerine uygun hâle getirilebileceği ortaya konmuştur. Bu tezin temel çıkış noktası, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde özgün bir metin üzerinde yapılan sadeleştirme çalışmasının uygulamaya yönelik nasıl yapılabileceğini göstermek ve alandaki okuma materyali eksikliğini gidermektir. Anahtar Kelimeler: Dede Korkut Hikâyeleri, Romanya, metinsellik ölçütleri, metin, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, kültürlerarası iletişim. This thesis investigates the abilities of reading and understanding of the Dede Korkut Stories by Romanian students learning Turkish as a foreign language. The main aims of this study are to indicate the usability of Dede Korkut Stories in teaching Turkish as a foreign language and to offer concepts on how to utilize Turkish stories in the Turkish language by taking the Romanian students who learn Turkish in Bucharest and Constanta Yunus Emre Institutes in Romania.There has been disagreement on the use of literary works without any regulation or simplification on the texts and their re-use according to their language level in teaching foreign language among experts. In this regard, some think that the use of original texts in teaching foreign language should beneficial while some regards that due to the original text in the intensive knowledge of the field and the complex grammar structure the employment of these types of stories has disadvantages and therefore it would be more appropriate to benefit from simplified text. Based on these hypothesis, in this thesis, the story of Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı from the 12 Dede Korkut Story, considered as one of the most important and oldest works of Turkish literature in the transition period of oral culture to written culture, which is determined by taking expert opinions, is simplified in accordance with the level of C.1.For simplification, I take into account the grammar list included in the Seven Climate Turkish B2 textbook prepared by the Yunus Emre Institute, the word list created by Murat Aydın and the word frequency dictionary of the written Turkish prepared by Gökhan Ölker and the carried out the simplification procedure on a scientific basis.I utilized the multiple choice tests to measure reading skills. I applied the simplified text to 20 students learning Turkish at C1- C2 levels in Bucharest and Constanta Yunus Emre Institutes during their course hours in 2017-2018 academic year and measured the rates of student's understanding skills.Based on the findings of this thesis, it has been shown that original literary texts suitable for the language proficiency of Turkish learners as foreign languages can be chosen and adapted to different language levels by making them simplified within the framework of the text-linguistic criteria. The main hypothesis of this thesis is to show how the simplification of original text in Turkish stories for teaching Turkish as a foreign language and application of this practice to foreign students and to eliminate the lack of reading materials in the field.Keywords: Dede Korkut Stories, Romania, text-linguistic criteria, text, Turkish as a foreign language, cross-cultural comunication. 123

Bu çalışmada Türkçe ve Kazakçada bulunan yalancı eş değer sözcükler tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında, yalancı eş değer sözcükler üzerine günümüze değin yapılan çalışmalar araştırılmış, incelenmiş ve birincil ve ikincil kaynaklar şeklinde sınıflandırılmıştır. Söz konusu diller arasındaki yalancı eş değer sözcüklerin incelendiği önceki çalışmalara kıyasla, bu çalışma tespit edilen yalancı eş değer sözcüklerin sayısı bakımından daha geniştir.Çalışmada, Kazakça-Türkçe arasındaki yalancı eş değer sözcüklerin madde başı listesi ile bu sözcüklerin tasnifi ve gruplandırılması yapılmıştır. Ayrıca sözcüklerin düzeylere göre dağılımı da yapılmıştır. Bunun amacı, Kazak öğrencilere Türkçe öğretimi sırasında, yalancı eş değer sözcüklerin oluşturabileceği zorlukların üstesinden gelinmesi için hem öğrencilere hem de öğreticilere kullanabilecekleri bir kaynak sunmaktır. Ayrıca çalışmamız, öğretim malzemelerinin hazırlanması aşamasında Kazakça-Türkçe arasındaki yalancı eş değerlikle ilgili yardımcı bir kaynak olarak fayda sağlayabilecek potansiyeldedir. Anahtar Sözcükler: Kazakça, Türkçe, yalancı eş değerler, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. In this research, there were identified false cognates which found in Turkish and Kazakh languages. Within the scope of the research, studies over false cognates have been observed and examined until these days, and classified as primary and secondary sources. To mention the fact, throughout the examining of false cognates among languages has been determined that this research is more extensive in quantitative view in contrast to previous studies.During the research, there was accomplished a list of false cognates among Kazakh-Turkish languages with its classification and grouping. Furthermore, the distribution of vocables according to levels also carried out. The main purpose is to provide students and teachers with a resource that they can use in order to overcome difficulties posed by false cognates in the period of teaching Turkish to Kazakh students. Moreover, the study has the potential to ensure benefit in the preparation of teaching materials as an auxiliary weld of false cognates between Kazakh and Turkish languages. Key Words: Kazakh, Turkish, false cognates, teaching of Turkish as a foreign language. 157

In recent years, interest in Turkish has been increasing all over the world. Particular increase has been observed in the number of foreign students coming to Turkish universities to study. Moreover, there is a need for fast and effective teaching of Turkish to immigrants fleeing from Syria to Turkey to be able to educate them in Turkey. For an effective language teaching to occur, there are many factors to be taken into consideration. One of these factors is motivation. It is of great importance to motivate learners to accomplish an effective language teaching. In order to motivate learners well, teachers should be knowledgeable about motivational strategies and use them in their classrooms. The main purpose of the current research is to develop a scale of perception of motivational strategies to be used to elicit teachers’ perception of the motivational strategies in settings where Turkish is taught as a foreign language. Moreover, the current study also aims to compare the perception of the motivational strategies according to different variables. The study group consists of teachers teaching Turkish as a foreign language. In order to develop the scale items, a literature review was conducted and interviews were made with teachers teaching Turkish as a foreign language. Then the draft scale was administered to 361 Turkish as a foreign language teachers and the Exploratory Factor Analysis (EFA) was run on the collected data. As a result of this Exploratory Factor Analysis, 69 items in the draft scale were reduced to 28 items gathered under 6 factors. This 28-item scale was subjected to the Confirmatory Factor Analysis (CFA) to test whether the construct elicited through the Exploratory Factor Analysis would be confirmed. The goodness-of-fit indices revealed by the Confirmatory Factor Analysis showed that the construct obtained from the Exploratory Factor Analysis has been confirmed by the Confirmatory Factor Analysis. Within the context of the reliability studies of the scale, Cronbach Alpha reliability coefficient was calculated and found to be .928 for the whole scale. It was calculated to be .885 for the first factor, .882 for the second factor, .868 for the third factor, .756 for the fourth factor, .861 for the fifth factor and .641 for the sixth factor. The current study also aimed to investigate whether the perception of the motivational strategies varies significantly depending on some demographic variables. The demographic variables addressed in this regard are; age, gender, graduated department, last academic degree held, length of service as a teacher, length of time spent teaching Turkish as a foreign language, affiliated institution, and age group of the students to whom Turkish is taught as a foreign language. Mann Whitney U Test was used for gender and the affiliated institution variables as they have two categories. Age, graduated department, last academic degree held, length of service as a teacher, length of time spent teaching Turkish as a foreign language and age group of the students to whom Turkish is taught as a foreign language have more than two categories. Therefore, Kruskal Wallis Test was run for these variables and then Mann Whitney U test was conducted to determine the source of the difference found in Kruskal Wallis tests. The results of these tests, the perception of motivational strategies varies significantly depending on all the variables except for the length of time spent teaching Turkish as a foreign language variable. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ii ETİK BEYAN iii TEŞEKKÜR iv ÖZET v ABSTRACT vii İÇİNDEKİLER ix TABLOLAR DİZİNİ xiii ŞEKİLLER DİZİNİ xiv GİRİŞ 1 Motivasyon 2 Güdüleme Stratejileri 3 Araştırma Problemi 5 Araştırmanın Önemi 6 1. BÖLÜM: İLGİLİ ALAN YAZIN 8 1.1. Giriş 8 1.2. Motivasyon Kuramları 8 1.2.1. Motivasyonun Yeni Yapıları 10 1.2.1.1. Pekiştirme Kuramları 11 1.2.1.2. Öz-kararlılık Kuramı 11 1.2.1.3. Öz-yeterlilik Kuramı 12 1.2.1.4. Beklenti ve Değer Kuramları 13 1.2.1.5. Denklik Kuramları 14 1.2.1.6. İhtiyaç Kuramları 14 1.2.1.7. Hedef Kuramları 15 1.2.1.8. Yükleme Kuramı 16 1.2.2. Motivasyonun Yeni Bileşenleri 16 1.2.2.1. İçsel/Dışsal Motivasyon 17 1.2.2.2. Zihinsel Merak 17 1.2.2.3. Geçmiş Başarı/Başarısızlıkların Yüklenmesi 18 1.2.2.4. Başarı İhtiyacı 18 1.2.2.5. Öz-güven 19 1.2.2.6. Sınıfın Hedef Yapısı 19 1.2.2.7. Öğrenilen Dil İle İlgili Çizilen Gelecek Vizyonu 20 1.2.2.8. Öz-saygı 21 1.2.2.9. Grup Dinamikleri 22 1.2.3. Sınıf Motivasyonu 23 1.2.4. Güdüleme Stratejileri 27 1.2.4.1. Güdüleme Stratejileri Çerçeveleri 28 1.2.4.2. Uygun Öğretmen Davranışları 31 1.2.4.3. Rahat ve Destekleyici Bir Sınıf Ortamı 32 1.2.4.4. Uygun Grup Normları Olan Uyumlu Öğrenen Grubu 33 1.2.4.5. Öğrenenlerin Hedef Dil ile İlgili Değer ve Tutumlarını Geliştirmek 34 1.2.4.6. Öğrenenlerin Başarı Beklentisini Artırmak 35 1.2.4.7. Öğrenenlerin Hedef Yönelimliğini Artırmak 36 1.2.4.8. Öğretim Materyallerini Öğrenenlerin Amaçları İle İlişkili Kılmak 37 1.2.4.9. Öğrenenlerin Hedef Dile Daha Gerçekçi Yaklaşmalarını Sağlamak 37 1.2.4.10. Öğrenmeyi İlginç ve Eğlenceli Kılmak ve Aktiviteleri Motive Edici Bir Biçimde Sunmak 38 1.2.4.11. Öğrenenin Özsaygısını Korumak ve Özgüvenini Artırmak 39 1.2.4.12. Öğrenen Özerkliğini Desteklemek 39 1.2.4.13. Güdülenmeyi Artırıcı Geri Bildirim Sunmak 40 1.2.4.14. Öğrenilen Dil İle İlgili Çizilen Gelecek Vizyonu 41 1.2.5. Güdüleme Stratejileriyle İlgili Araştırmalar 42 1.2.5.1. Öğretmenlerin Güdüleme Stratejilerinin Kullanımına Yönelik Algıları Üzerine Odaklanan Çalışmalar 42 1.2.5.2. Öğrencilerin, Öğretmenlerin Güdüleme Stratejileri Kullanımları İle İlgili Algıları Üzerine Odaklanan Çalışmalar 44 1.2.5.3. Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Güdüleme Stratejilerinin Kullanılması İle İlgili Algıları Üzerine Odaklanan Çalışmalar 46 1.2.6. Sonuç 51 2. BÖLÜM: YÖNTEM 53 2.1. Araştırmanın Yöntemi 53 2.1.1. Çalışma Grubu 53 2.1.2. Ölçme Aracının Geliştirilmesi 58 2.1.2.1. Araştırılan Konu için Alan Yazın Taraması 59 2.1.2.2. Görüşmelerin Yapılması 59 2.1.2.3. Madde Havuzunun Oluşturulması 61 2.1.2.4. Havuzda Yer Alan Maddelerin Uzman Görüşüne Sunulması 62 2.1.2.5. Uzman Görüşleri Doğrultusunda Gerekli Düzenlemelerin Yapılması ve Taslak Ölçeğin Oluşturulması. 63 2.1.2.6. Açımlayıcı Faktör Analizi 64 2.1.2.7. Doğrulayıcı Faktör Analizi 66 2.1.3. Katılımcıların Güdüleme Stratejilerine Yönelik Önem Algılarının Bazı Demografik Değişkenler Bakımından İncelenmesi 67 3. BÖLÜM: BULGULAR 71 3. 1. Gsyöa Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirliği İle İlgili Bulgular 71 3.1.1. Faktör Çıkarma 72 3.1.2. Güdüleme Stratejilerine Yönelik Önem Algıları Ölçeğinin Güvenirliğinin Belirlenmesi 80 3.2. Doğrulayıcı Faktör Analizine Yönelik Bulgular 81 3.3. Güdüleme Stratejilerine Yönelik Önem Algılarının Demografik Değişkenlere Göre Farklılaşma Durumunun İncelenmesi 83 SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER 98 Gsyöa Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirliği İle İlgili Sonuçlar Ve Tartışma 98 Güdüleme Stratejilerine Yönelik Önem Algılarının Demografik Değişkenlere Göre Farklılaşma Durumu İle İlgili Sonuçlar Ve Tartışma 109 Öneriler 116 Uygulamaya Yönelik Öneriler 116 Araştırmalara Yönelik Öneriler 117 KAYNAKÇA 119 Ek 1. Görüşme Formu 131 Ek 2. Görüşme Gönüllü Katılım Formu 132 Ek 3. Yazıya Aktarılmış Görüşmeler 133 Ek 4. Güdüleme Stratejileri Madde Havuzu 143 Ek 5. Güdüleme Stratejilerine Yönelik Önem Algıları Taslak Ölçeği 148 Ek 6. Ortak Varyanslar (Communalities) 153 Ek 7. Korelasyon Matrisi 155 Ek 8. Açıklanan Toplam Varyans 161 Ek 9. 1. Örüntü Matrisi 163 Ek 10. 2. Örüntü Matrisi 165 Ek 11. 3. Örüntü Matrisi 167 Ek 12. 4. Örüntü Matrisi 169 Ek 13. 5. Örüntü Matrisi 170 Ek 14. 6. Örüntü Matrisi 171 Ek 15. 7. Örüntü Matrisi 172 Ek 16. GSYÖA Ölçeğinin Nihai Hali 173 Ek 17. Etik Kurul İzni Muafiyeti Formu 175 Ek 18. Orijinallik Raporu 176 Ek 19. Turnitin Benzerlik İndeksi 177 Son yıllarda Türkçeye olan ilgi tüm dünyada artmaktadır. Özellikle Türk üniversitelerinde eğitim almak için Türkiye’ye gelen yabancı öğrencilerin sayısında önemli artışlar gözlemlenmektedir. Ayrıca Suriye’den Türkiye’ye gelen göçmenlere eğitim verebilmek için hızlı ve etkin bir Türkçe öğretimi gerçekleştirmeye ihtiyaç vardır. Etkin bir dil öğretiminin gerçekleştirilebilmesi için dikkate alınması gereken birçok unsur vardır. Bu unsurlardan bir tanesi de motivasyondur. Etkin bir dil öğretimi için, öğrenenlerin güdülenmesi büyük önem arz etmektedir. Öğrenenleri iyi bir biçimde güdüleyebilmek için, öğretmenlerin güdüleme stratejileri konusunda bilgi sahibi olmaları ve onları kullanmaları önemli görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkçenin yabancı dil olarak öğretildiği durumlarda öğretmenlerin güdüleme stratejilerine yönelik önem algılarını ortaya çıkarmak için kullanılabilecek bir güdüleme stratejileri ölçeği geliştirmektir. Çalışma, ayrıca güdüleme stratejilerine yönelik önem algılarının çeşitli değişkenlere göre kıyaslanmasını da amaç edinmektedir. Çalışma grubunu Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenler oluşturmaktadır. Ölçek maddelerinin geliştirilebilmesi için alan yazın taraması yapılmış ve Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenler ile görüşmeler yapılmıştır. Daha sonra, geliştirilen taslak ölçek Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten 361 öğretmene uygulanmış ve elde edilen veriler üzerinde Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yürütülmüştür. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda taslak ölçekte yer alan 69 madde 6 faktör altında toplanmış olan 28 maddeye indirgenmiş. Elde edilen bu 28 maddelik ölçek, faktör analizi ile sınırlandırılmış ve tanımlanmış olan yapının doğrulanıp doğrulanmadığını test etmek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizinde tabi tutulmuştur. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonucunda elde edilen endeks değerleri, Açımlayıcı Faktör Analizi soncunda elde edilen modelin, Doğrulayıcı Faktör Analizi tarafından doğrulandığını göstermiştir. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları kapsamında, Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı hesaplanmış ve ölçeğin tamamı için bu değer .928 olarak bulunmuştur. Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı birinci faktör için .885, ikinci faktör için .882, üçüncü faktör için .868, dördüncü faktör için .756, beşinci faktör için .861 ve altıncı faktör için .641 olarak hesaplanmıştır Bu araştırma ayrıca, güdüleme stratejilerine yönelik önem algılarının bazı demografik değişkenlere göre farklılık arz edip etmediğini de incelemiştir. Bu kapsamda ele alınan demografik değişkenler; yaş, cinsiyet, mezun olunan bölüm, sahip olunan en son akademik derece, öğretmenlik yapma süresi, Türkçeyi yabancı dil olarak öğretme süresi, çalışılan kurum ve Türkçenin yabancı dil olarak öğretildiği öğrencilerin yaş grubudur. İki kategoriden oluşan, cinsiyet ve çalışılan kurum değişkenleri için Mann Whitney U Testi yürütülmüştür. Yaş, mezun olunan bölüm, sahip olunan son akademik derece, öğretmenlik yapma süresi, Türkçeyi yabancı dil olarak öğretme süresi ve Türkçenin yabancı dil olarak öğretildiği öğrencilerin yaş grupları değişkenleri ikiden daha fazla kategoriye sahip oldukları için bunlar ile ilgili olarak önce Kruskal Wallis Testi yürütülmüş ve anlamlı bulunan farkların hangi gruplar arasında olduğunu bulmak için Mann Whitney U Testi yürütülmüştür. Testlerden elde edilen sonuçlar, Türkçeyi yabancı dil olarak öğretme süresi dışındaki bütün değişkenlere göre güdüleme stratejilerine yönelik önem algılarının anlamlı bir biçimde farklılaştığını ortaya koymuştur.

Bu araştırmanın amacı, yaratıcı drama uygulamalarının yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisinin geliştirilmesine olan etkisini tespit etmektir. Araştırmanın evrenini, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenciler, örneklemini ise İstanbul Üniversitesi Dil Merkezi'nde `Türkiye Bursları` kapsamında ülkemize eğitim almaya gelmiş olan, B1 ve B2 seviyesinde Türkçe öğrenen öğrenciler oluşturmaktadır.Deney ve kontrol grupları bağımsız bir şekilde seçilmiştir. Her iki grup da aynı düzeydedir. Araştırma sırasında kontrol grubuna kurumun eğitim programı uygulanmıştır. Deney grubuna ise kurumun programı dışında yaratıcı drama uygulamaları ile de katkı sağlanmıştır. B1 ve B2 düzeylerinde toplamda 10 adet uygulama yapılmıştır. Her iki düzey sonunda öğrencilere kur geçme sınavları uygulanmıştır. Öğrencilerin kur geçme sınavlarında konuşma becerilerini ölçen kısımdan aldıkları son puanlar `Mann Whitney U` testiyle analiz edilmiştir. Ayrıca deney ve kontrol gruplarının B1 ve B2 son test toplam puanları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı `Wilcoxon` testiyle analiz edilmiştir. Deney sonunda deney ve kontrol gruplarının konuşma becerileri ölçülerek karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonunda yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan yaratıcı uygulamalarının, öğrencilerin konuşma becerilerine olumlu birçok etkisinin olduğu tespit edilmiştir. The aim of this research is to determine the effects of creative drama practices on the development of speaking skills in teaching Turkish as a foreign language. The universe of study are the students who learn Turkish as a foreign language, sample is Istanbul University Language Center `Türkiye Scholarships` who came to study in Turkey, consists of B1 and B2 level students who are learning Turkish.Experimental and control groups were selected independently. Both groups are at the same level. Institutional training program was applied to the control group during the research. In addition to the institutional curriculum, experimental group have also received experimental drama practices. At the B1 and B2 levels, a total of 10 practices were implemented. At the end of both levels, exams were applied to learners. The final scores of the learners in the speaking tests were analyzed by the `Mann Whitney U` test. In addition, it was analyzed by the `Wilcoxon` test whether there was a meaningful correlation between B1 and B2 posttest total scores of the experimental group and the control group.At the end of the experiment, the speaking skills of the experimental and control groups were measured and compared. As a result, it has been found that the creative practices used in teaching Turkish as a foreign language have various positive effects on the speaking skills of the learners. 111

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmenlerinin yazma stratejilerine dair farkındalık ve görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Temel dil becerileri arasında en son edinilen zor bir öğrenme alanı olarak görülen yazmada karşılaşılan problemlerin çözümünde yazma stratejileri, çok kritik bir role sahiptir. Öğretmenlerin stratejik bir yazma eğitimi vermesi, öğrencilerine yazma stratejilerini kavratmasına bağlıdır. Bu bakımdan Türkçe öğretmenlerinin yazma stratejilerine hâkimiyet durumlarını incelemek gerekliliği duyulmuştur. Araştırma, Van ilinin 2 merkez ilçesinde yer alan 5 farklı ortaokulda 6 ve 7. sınıf düzeylerinde görev yapan 10 Türkçe öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma, nitel araştırma yöntemiyle ve betimsel tarama deseniyle tasarlanmıştır. Araştırma verileri, gözlem ve görüşme teknikleri ile toplanmıştır. Araştırmanın katılımcıları olan öğretmenlerin sınıflarında katılımsız gözlemler yürütülmüş, ardından söz konusu öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma neticesinde; Türkçe öğretmenlerinin yazma öncesi, esnası ve sonrasındaki aşamalarda yazma stratejilerinden yeterince yararlanmadıkları, Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan bazı yazma stratejilerinin uygulanmasının zor olduğu ve öğretmenlerin yazma stratejilerine dair farkındalıklarının düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu duruma yol açan faktörleri; lisans düzeyindeki bilgi ve uygulama eksikleri ile hizmet içi eğitimin yetersizliği şeklinde sıralamak mümkündür. Araştırmacı tarafından ulaşılan bu sonuçlar ışığında yazma stratejileri eğitiminin iyileştirilmesi yolunda bazı öneriler sunulmuştur. The aim of this study is to reveal the awareness and opinions of Turkish teachers about writing strategies. Among the basic language skills, writing strategies play a critical role in solving the problems encountered in writing, which is the most recent and one of the difficult learning field. Teachers 'strategic writing education depends on their students' understanding of writing strategies. In this respect, it was necessary to examine the Turkish teachers' mastery of writing strategies. The study was carried out with 10 Turkish teachers working at 6th and 7th grade levels in 5 different secondary schools in 2 central districts of Van province. This study was designed with qualitative research method and descriptive survey design. Data were collected through observation and interview techniques. Permanent observations were conducted in the classrooms of the teachers who were participants of the study, and then semi-structured interviews were conducted with these teachers. The obtained data were analyzed by descriptive analysis technique. As a result of the research; It was found that Turkish teachers did not make use of writing strategies sufficiently during the pre-, during and after writing stages, it was difficult to implement some writing strategies in the Turkish Lesson Curriculum and teachers' awareness about writing strategies was low. Factors causing this situation are lack of knowledge and practice at the undergraduate level and inadequate in-service training. In the light of these conclusions reached by the researcher, some suggestions were made to improve writing strategy training. 175

Bu çalışmada Türkçeyi Yabancı Dil olarak öğrenen öğrencilerin sosyal yaşam alanlarında karşılabilecekleri durumlar üzerinden belli konular dahilinde öğrencilerin aktif kelime hazinelerinin geliştirmek amaçla metin ve etkinlerin oluşturulması amaçlanmıştır In this study, it is aimed to create text and activities in order to improve the active vocabulary of the students within the context of the situations that the students who learn Turkish as a Foreign Language can meet in the social life areas. 134

Sözlü dilin ayırıcı özellikleri, onu insanın günlük yaşamı, eğitim yaşamı ve iş yaşamı için vazgeçilmez kılmaktadır. Sesini mesleki bir araç olarak kullanan öğretmenler, özellikle Türkçe öğretmenleri için bu becerinin etkili biçimde kullanılması ayrıca önem taşımaktadır. Oysa öğretmenlerin yetiştirilmesi sürecinde, konuşma becerisinin yeterince geliştirilemediği, öğretmen adaylarıyla yapılan çalışmaların temel bir bulgusu olarak öne çıkmaktadır. Diğer yandan hizmet içi Türkçe öğretmenleriyle yapılmış çalışmaların da olmadığı dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda araştırmada Türkçe öğretmenlerinin konuşma becerisi yeterliklerine ilişkin bir durum belirlemesi yapmak amaçlanmıştır. Araştırmada ilk olarak katılımcı Türkçe öğretmenlerinin konuşma becerisinin söyleyiş alt boyutuna ilişkin yeterlikleri; daha sonra ise kendi konuşma becerisi yeterliklerine ilişkin değerlendirmeleri ele alınmıştır.Durum çalışması olarak tasarlanan araştırmada iki tür veri toplanmıştır. İlki Türkçe öğretmenlerinin belirlenen konuşma metinlerini seslendirmeleriyle elde edilen konuşma verisi; ikincisi Türkçe öğretmenlerinin kendi konuşma becerisi yeterliklerine ilişkin değerlendirmelerine yönelik yarı yapılandırılmış görüşme verisi. Araştırmaya veri sağlayan katılımcılar, Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda görev yapan 2'si erkek, 18'i kadın toplam 20 Türkçe öğretmenidir. Katılımcılar, araştırmaya gönüllü olarak katılmışlar ve farklı deneyim yıllarına sahiptirler. Metin sesletme verileri, bir sesbilim, bir de Türkçe eğitimi uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmelerde ise Türkçe öğretmenlerinin konuşma yeterliği ve derslerdeki konuşmaları konusunda görüşleri alınmıştır. Bu görüşmelerden elde edilen veriler, içerik çözümleme türlerinden tematik çözümleme kullanılarak iki araştırmacı tarafından çözümlenmiştir.Sonuç olarak metin sesletme verilerine dayalı bulgulardan yola çıkarak katılımcı Türkçe öğretmenlerinin söyleyiş becerisi açısından (en az 1 en çok 4 puan alınan bir derecelenmede 2,1 puan ile) geliştirilebilir düzeyde oldukları görülmüştür. Katılımcıların kendi konuşma becerisi yeterliklerini değerlendirmeleri sonucunda elde edilen bulgulara göre ise Türkçe öğretmenlerinin çoğunun kendi konuşma becerisini yeterli bulmadığı ve bu yetersizliği lisans eğitimi sırasında aldıkları konuşma eğitimi derslerinin yetersizliğine bağladıkları; birçoğunun ders sırasında tekdüzeliğe düşmediği görüşünde olduğu; kendi konuşma hızlarını ortalama olarak tanımladıkları; bazılarının derslerindeki konuşmalarında solunum denetimlerini sorunsuz sağlayamadığı; çoğunun ses sağlığını koruma konusunda çok az bilgiye sahip olduğu ve farenjit sorunu yaşadıkları sonuçlarına ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: konuşma becerisi yeterliği, Türkçe öğretmeni, söyleyiş, ses eğitimi. Distinguishing characteristics of the verbal language make it indispensable for daily livesof people as well as for education and business. The effective use of this skill isparticularly crucial for the teachers, especially for Turkish language teachers, who usetheir voices as a tool of profession. However, a common finding in the studies conductedon pre-service teachers is that speaking skills of teachers are not sufficiently improvedduring their undergraduate education. On the other hand, there is no study on in-serviceTurkish language teachers. Therefore, this study aims to reveal the situation concerningthe speaking skills competencies of Turkish language teachers. First, the competencies ofthe participating the teachers with regard to the articulation and pronunciation aspect ofthe speaking skills were assessed, and then, their self-evaluations about their ownspeaking skills were obtained.The study was designed as a case study and two types of data collection were employedin the study. The first group of data collected consisted of the speaking data acquired fromthe verbalization of the designated texts by the Turkish language teachers; whereas, thesecond group of data contained the semi-structured interview data about the teachers' selfevaluationof their own speaking skills competencies. The participants were 20 Turkishlanguage teachers (2 male and 18 female) working at the schools subordinated to theProvincial National Education Directorate in Sakarya. The participants voluntarilyparticipated in the study and had differing years of teaching experience. The textpronunciation data were assessed by the field experts. In the semi-structured interviews,on the other hand, the views of Turkish language teachers regarding their speakingcompetencies and their conversations in the classroom were elicited. The data obtainedfrom these interviews were analyzed by two researchers using thematic analysis, whichis one of the methods of content analysis.Based on the findings of the text pronunciation data, it was found that the articulationskills levels of the participating Turkish language teachers were open to improvementwith 2.1 points in a rating where minimum and maximum scores are 1 and 4 points,respectively. The findings on the self-evaluation of speaking skills revealed that most ofthe Turkish language teachers did not find their own speaking skills as sufficient andattributed this inadequacy to the poorly designed speaking training lessons in theirundergraduate education. They rated their speaking rates as average. Some participantsfaced problems in controlling their breathing while speaking in the classroom. Manyparticipants had little knowledge on how to protect one's vocal health and suffered frompharyngitis-related problems.Keywords: speaking skills competency, Turkish language teacher, pronunciation,articulation, vocal training. 102

Bu araştırmanın amacı ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerisinin gelişiminde karikatür destekli yazma çalışmalarının etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda öğrencilerin gelişim düzeyleri dikkate alınarak belirlenen karikatürler kullanılmıştır. Her karikatür için farklı etkinlikler hazırlanmış ve bu etkinliklerde basitten karmaşığa giden bir yol izlenmiştir. Tüm etkinlikler sonucunda da karikatürün yaratıcı yazma becerisine olan etkisi incelenmiştir. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu deneysel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2017-2018 eğitim-öğretim yılının ikinci yarıyılında Ankara ili Yenimahalle Atatürk Ortaokulu'nda bulunan, iki farklı 7. sınıf şubesinde öğrenim gören toplam 46 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma haftada iki ders saati olmak üzere toplam 7 hafta sürmüştür. Araştırmanın verileri Öztürk (2007) tarafından geliştirilen `Yaratıcı Yazma Ölçeği` ile değerlendirilmiştir. İstatiksel olarak değerlendirilen veriler karikatür destekli yazma çalışmalarının öğrencilerin ürettikleri metinlerde; fikirlerin orijinalliği, düşüncelerin akıcılığı, düşüncelerin esnekliği, kelime zenginliği, cümle yapısı, organizasyon, dilbilgisi kurallarına uygunluğu ve yazı tarzı düzeyleri açısından anlamlı bir farklılık olduğunu ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: Yaratıcı yazma, karikatür, yazma eğitimi The purpose of this research is to examine the effect of caricature-based writing studies on the development of 7th grade students' creative writting skills For this purpose, the caricatures determined in view of students'development level were used. Different activities for every caricature have been prepared and followed a way from simple to complex. At the end of all activities, the effects of caricatures on the creative writing skill have been investigated. In the research, It has been used pretest-posttest and experimental design with the controlled group. Research sample consists of total 46 students who study in two different 7th grade classes at Yeni Mahalle Secondary School in Ankara, in the second term of the 2017-2018 educational year.The research lasted total seven weeks, in two lesson hours a week . The data on the research have been gained with ''Creative Writing Survey'' developed by Öztürk(2007). The data evaluated as statistics have demonstrated that caricature-based writing studies prove the significant difference in the text that students generated, in terms of the originality of ideas, the fluency, and flexibility of thoughts, word richness, sentence structure, organization, grammaticalness, writing style level. Keywords: Creative writing, caricature, writing education. 138

Bu çalışmada dil öğretim stratejilerinin yabancı dil olarak Türkçe kelime öğretiminde öğrenenlere etkisi incelenmiştir. Bu araştırmada yabancı dil olarak Türkçe kelime öğretiminde öğrencilerin kelime hazinelerini geliştirmek için kullandıkları dil öğrenme stratejilerinin belirlenmesi ve kullanılan dil öğrenim stratejilerinin kelime öğrenimine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 2017-2018 ve 2018-2019 akademik yılında ÇOMÜ TÖMER bünyesinde eğitim görmekte olan B1, B2 ve C1 seviyelerinde 170 öğrenci katılmıştır. Nicel ve nitel olarak çalışılan araştırmada öğrencilerin Türkçe kelime öğretiminde hangi stratejilerden yararlandığını belirlemek için Oxford (1990) tarafından geliştirilen, Kocaman (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan `Dil Öğrenme Stratejileri Envanteri`; ayrıca kelime öğrenirken kullandıkları stratejileri belirlemek ve ayrıntılı bilgiler elde etmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan 12 soruluk yarı yapılandırılmış `Görüşme Soruları Formu` ve öğrenenler hakkında bilgi elde edebilmek için `Kişisel Bilgiler Formu` kullanılmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen nicel veriler `SPSS 24.0`; nitel veriler `Betimsel Analiz` yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen verilere göre yabancı dil olarak kelime öğretiminde öğrenenlerin dil seviyeleri arttıkça dil öğretim stratejileri kullanımının da arttığı, dil öğretim stratejilerinden bellek, telafi, üst bilişsel ve duyuşsal stratejilerin çok tercih edilmediği, Türkçeyi öğrenme süresi arttıkça dil öğretim stratejilerini kullanma oranının düştüğü tespit edilmiştir. Bunun yanında nitel verilerden elde edilen sonuçları şu şekildedir:Öğrenenler iletişime önem vermekte ve sosyal stratejiyi çok fazla kullanmaktadır, öğrenenlerin ihtiyaçları kelime öğrenimlerini etkilemekte ve öğrenimlerini bu yönde sürdürmektedirler. Öğrenciler bellek stratejilerinden olan kelimeyi hatırlama, hatırlanamayan kelimeyi resimle anlatma, üst bilişsel stratejilerden olan not tutma, anlaşılmayan kelimeleri cümle içinde anlamlandırmaya çalışma stratejilerini sık kullanmaktadırlar. Bununla birlikte öğrenciler kelime öğretimlerini en verimli olarak derslerde yaptıklarını, dersten sonra tekrar çalışmalarının kalıcılığı artırdığını, Türkçeyi Türkiye'de ve Türk arkadaşlarla öğrenmenin kalıcılığı ve öğrenmeyi kolaylaştırdığını ifade etmişlerdir.Anahtar Kelimeler: Kelime öğretimi, dil öğrenme stratejileri, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Türkçe öğretimi In this study, the effect of language teaching strategies on the learning of Turkish vocabulary as a foreign language was examined. A total of 131 students whose levels B1, B2 and C1 from ÇOMÜ TÖMER, who learned Turkish as a foreign language, participated in the study. In the quantitative and qualitative study, the `Language Learning Strategies Inventory` developed by Oxford (1990) and adapted to Turkish by Kocaman (2014) was used to determine which strategies students benefit from in teaching Turkish vocabulary. In addition, a 12-question semi-structured `Interview Questions Form` prepared by the researcher was used to determine the strategies they used while learning vocabulary. `Personal Information Form` to obtain information about the learners was used. The quantitative data obtained from the data collection tools were determined as `SPSS 24.0`; The qualitative data were analyzed through `Descriptive Analysis`. According to the data obtained from the study, it was found that the use of language teaching strategies increased as the language levels of the learners in foreign language teaching increased, memory, compensatory, metacognitive and emotional strategies were not preferred much was seen. ıt was seen that while the time of learning urkish was increased, the rate of using Turkish language learning strategies decreased. In addition, the results obtained from the qualitative data are as follows:Learners attach importance to communication and use social strategy too much. the needs of the learners affect their vocabulary learning and continue their education in this direction. The students frequently use the strategies of remembering the word which is one of the memory strategies, explaining the word that cannot be remembered with pictures, taking notes and which is one of the metacognitive strategies trying to make sense of the words that cannot be understood. In addition, the students stated that they do vocabulary teaching in the most productive classes, their repetition increases their permanence after the lesson, and that learning Turkish in Turkey facilitates the permanence and learning.Key Words: Vocabulary teaching, language learning strategies, teaching Turkish as a foreign language, teaching Turkish 173

Araştırmada Refik Halid Karay'ın Memleket Hikâyeleri ve Gurbet Hikâyeleri adlı eserleri değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Bu araştırma kapsamında aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:1. Refik Halid Karay'ın hikâyeleri hangi değerleri içermektedir?2. Refik Halid Karay'ın hikâyeleri Schwartz Değer Kuramı'na göre nasıl bir dağılım göstermektedir?3. Refik Halid Karay'ın hikâyeleri, Türkçe Dersi Öğretim Programı ışığında ders kitaplarında okuma parçası olarak kullanılabilir mi?Araştırmada doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Refik Halid Karay'ın hikâyeleri İnkılap Yayınevi'nden temin edilmiştir. Hikâyeler Türkçe, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Değerler Eğitimi Yönergesi'ne göre belirlenen 53 değere göre incelenmiş, bu 53 değer, Schwartz Değer Kuramı'na göre gruplandırılmıştır. Hikâyelerde tespit edilen değerlere ait tablolar oluşturulmuş ve tablolardan yola çıkılmak suretiyle de eserlerdeki değerler eğitimi unsurları yorumlanmıştır.Araştırmanın sonucuna göre Refik Halid Karay'ın hikâyelerinde Schwartz Değer Kuramı'ndan en çok iyilikseverlik değer grubuna ait alt değerlere rastlanmıştır. Alt değer olarak ise en çok azim ve kararlılık değeri ile estetik duyguların geliştirilmesi değerlerine ait ifadelere rastlanmıştır. Bu değerlerin ardından işlenme sıklığına göre değerler şöyle bir sıralama gösterir: duyarlılık, sorumluluk, akıl yürütme, sabırlı olma, cesaret, sağlıklı olmaya önem verme. Hikâyelerde en az işlenme sıklığına sahip değerler ise komşuluk, vefa, barış, hoşgörü, paylaşımcılık, alçak gönüllülük, güven, aile birliğine önem verme değerleridir. In this research, Refik Halid Karay's literary works named Hometown Stories and Foreign Land Stories have been examined with regard to values education.It has been sought an answer for the following questions within the scope of the research:1. What values do Refik Halid Karay's stories contain?2. What kind of distribution do Refik Halid Karay's stories show according to Schwartz Value Teory?3. Can Refik Halid Karay's stories be used in school books as reading text in the light of the Turkish Curriculum?In the research, document examination techniques have been used. Refik Halid Karay's stories were obtained from İnkılap Publication.Stories have been examined according to 53 values, which are classified in accordance with Schwartz Value Teory, that had been defined to Curriculum of Turkish, Social Science, Religion Culture and Ethics, and Directive of Values Education. Charts showing values, which had been determined in stories, have been created, and the elements of values education in literary works have been rendered on the basis of the charts.According to outcome of the research, in Refik Halid Karay's stories, sub values of the value group of benevolence, from Schwartz Value Teory have been encountered at most. Also, expressions belonging to values of tenacity and determination and enhancing of sense of aesthetics have been mostly found out as sub values. Behind these values reveal the following ranking according to mentioning rates: sensitiveness, responsibility reasoning, patience, courage, caring about health. Followings are the ones values that are the fewest mentioned in stories neighbourhood, fidelity, peace, tolerance, spirit of sharing, humbleness, trust, caring about unity of family. 426

Bu çalışmada, Osmanlı Devleti müverrihlerinden Mehmed Neşrî [ö. 926/1520]'nin, Kitâb-ı Cihan-nümâ adlı eserinin, Türkçenin öğretiminde kullanılmak ve geçmişle günümüz arasında bağ kurmak üzere ders kitaplarına göre uyarlanması amaçlanmıştır. Ders kitaplarında yer almayan tarihî ve eski metinlerin, seviyelere uygun olarak, ders kitaplarına ve yardımcı okuma kitaplarına uyarlanarak hazırlanmasının ehemmiyeti hissettirilmeye çalışılmıştır. Tarihî kaynak metinleri dil eğitiminde kültürümüzün öğrencilere aktarılmasında kullanma imkânı sunmak için hazırlanmıştır. Tarihî kaynak metinlerden Osmanlı dönemine ait eserler ve müverrihler belirlenip taranmıştır. Osmanlı dönemine ait eserler özelliklerine bakılarak ve bazı sınırlandırmalarla elenerek bir kısmı tekrar taranmıştır. Bu tarama sonucunda çalışılacak en uygun eserin; Mehmed Neşrî [ö.926/1520]'nin Kitâb-ı Cihan-nümâ adlı eseri olduğuna karar verilmiş ve metinler bu eserden seçilmiştir. Bu eserden 21 metin seçilmiş ve seçilen metinlerde anlam karışıklığına engel olmak için önce Osmanlı Türkçesiyle yazılan kısmı okunmuş ardından dil içi çevirileri yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda kullanılacak metinlerin 5, 6, 7 ve 8. sınıf kitaplarına uyarlanması hususu üzerinde durulmuştur. Araştırmanın evrenini Kitâb-ı Cihan-nümâ'nın tamamı, örneklemi ise içinden seçilen uygun parçalardan oluşturmaktadır. Metinler, okunabilirlik ve anlaşılabilirliklerinin tespiti için 11-15 yaş aralığındaki Kuyucak Ortaokulu'ndaki 7/A sınıfında öğrenim gören 15 öğrenciye okutulmuş, sonucunda öğrencilerin metinleri anlamakta zorlanmadıkları ve metinden hareketle yapılan etkinliklerdeki kelime çalışmalarında görüldüğü gibi birçok yeni kelime öğrendikleri tespit edilmiştir. Tarihî kaynaklar yazıldıkları dönemin yaşayışını, dilini ve kültürünü yeni nesillere aktarmada mühim bir araç olmuştur. Bu nedenle tarihî kaynakların Türkçe eğitiminde kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretimi, tarihî metinler, Neşrî Tarihi, dil içi çeviri. In this study, Mehmed Neşrî [ö. 926/1520], Kitâb-ı Cihan-nümâ, in order to be used in the teaching of Turkic people and to be adapted to textbooks to link the past and present. Historical and ancient texts that are not included in textbooks have been tried to be made to feel the importance of preparing textbooks and auxiliary reading books in accordance with the level. The historical texts have been prepared to provide the opportunity to use our language education to convey our culture to students. Works and inscriptions belonging to the Ottoman period were identified and scanned from the historical sources. Some of the works belonging to the Ottoman period were re-scanned by looking at their characteristics and sieving with some restrictions. The most suitable work to be worked on as a result of this screening is; It was decided that Mehmed Neşrî [ö.926 / 1520] was a work called Kitâb-ı Cihan-nümâ and the texts were selected from this work. 21 texts were selected from this work and in order to prevent the confusion of meaning in selected texts, first the part written by Ottoman Turkic was read and then the language was translated. In the study, document review method was used from qualitative research designs. In this context, it was emphasized that the texts to be used should be adapted to 5th, 6th, 7th and 8th grade books. The universe of the research is composed of the entire Kitâb-ı Cihan-nümâ and the sampling is made up of the appropriate parts selected from among them. In order to determine the readability and understandability of the texts, 20 pupils in the 7/A class at Kuyucak Secondary School between the ages of 11 and 15 were educated and it was determined that the students understood the texts, but understood the texts and learned new words. Historical sources have become an important tool in conveying the life, language and cul- ture of the period in which they were written to the new generation. For this reason, it is considered useful to use historical sources in Turkish education. Key words: Turkish teaching, historical texts, publication history, language translation. 244

Bu araştırma, dinleme stratejileri öğretiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin dinleme öz yeterlik algısına ve dinleme başarısına olan etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Çalışmaya 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Kars ili Arpaçay ilçesi Yatılı Bölge Ortaokulunda öğrenim gören toplam 60 öğrenci katılmıştır. Deney ve kontrol grupları otuzar öğrenciden oluşmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak Aydın, Demircan ve İnnalı (2015) tarafından geliştirilen `Dinleme Öz Yeterlik Ölçeği` (DÖYÖ) ile Katrancı (2012) tarafından geliştirilen `Bilgilendirici Metin Başarı Testi` ve `Öyküleyici Metin Başarı Testi` kullanılmıştır. Araştırmada öntest uygulamasının ardından deney grubundaki öğrencilere sekiz hafta süreyle haftada iki saat dinleme stratejileri öğretimi yapılmış, kontrol grubundaki öğrencilerle ise ders kitabındaki metinlere ve etkinliklere bağlı kalarak ders işlenmiştir. Uygulama sürecinin ardından gruplara sontest uygulanmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS 22 (Statistical Package for Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Grupların deney öncesi ve sonrası öntest-sontest puanları karşılaştırılırken bağımsız t-testi, grupların kendi içindeki öntest ve sontest puanlarının karşılaştırılmasında ise bağımlı t-testi kullanılmıştır. Ayrıca betimsel istatistik olarak gruplara ait aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde ve frekans değerleri açıklanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen verilerin analizine göre deney grubundaki öğrencilerin dinleme öz yeterlik algılarında ve her iki metin türündeki dinleme başarılarında kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde artış olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar ışığında dinleme stratejileri öğretiminin öğrencilerin dinleme öz yeterlik algılarını ve dinleme başarılarını arttırdığı belirlenmiştir. The purpose of this study is to determine the effect of teaching listening strategies on 7th graders' listening self-efficacy and listening achievement. Therefore, one of the quantitative methods, quasi-experimental method with control group was used. The study group of the research consists of 60 7th grade students who are studying in province of Kars. The experimental and control groups consisted of thirty students. After the pre-test, the students in the experimental group were taught listening strategies for eight weeks, two hours per week, and the students in the control group were taught according to the curriculum and the activities in the textbook. After the application process, the post-test was applied to the both groups. The SPSS 22 package program was used to analyze the quantitative data. For data analysis, dependent t-test, independent t-test, arithmetic mean, percentage and frequency was used. According to the analysis of the data obtained at the end of the research, there was a significant increase in the listening self-efficacy perception of the students in the experimental group and their listening success in both text types compared to the control group. In the light of these results, it was determined that teaching listening strategies increased students' listening self-efficacy and listening achievement. 123

Öğrencilerin birçoğu okuduğunu anlama sürecinde sorunlar yaşamaktadır. Okuduğunu anlama becerisi çoğu bireyler tarafından Türkçe derslerinde yaşanılan bir problem gibi düşünülmesine rağmen birçok derste etkili olarak kullanılması gereken beceridir. Günümüzde iletişim kurmada önemli bir yere sahip olan kelime hazinesi için farklı tekniklerden faydalanılarak kelime öğretimi yapılmaktadır. Bu tekniklerden birisi de "Etkileşimli Kelime Duvarı Yöntemi" dir. Etkileşimli kelime duvarı tekniği birçok ülkede sınıf duvarlarının bir pano gibi kelimelerle canlandırılmasıyla, özellikle de ilkokulda yaygın olarak kullanılan uygulamalardan birisidir. Kelime öğretimi uygulamalarında etkili olan "Etkileşimli Kelime Duvarı" yöntemiyle ilgili yapılan literatür taramalarında Türkçe dersi uygulamaları olarak yeterince araştırma yapılmadığı görülmektedir. Bu nedenle yapılan araştırmada "Etkileşimli Kelime Duvarı" yönteminin kullanılması sonucunda öğrencilerin Türkçe dil becerileri gelişimine, okuma tutumuna ve akademik başarısına olan etkisi incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Yapılan araştırmada çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde Niğde İl merkezinde yer alan bir devlet ilkokulunun 4. Sınıfları arasında birbirlerine denk olacak şekilde belirlenmiş ve 22 deney, 28 kontrol grubu olmak üzere iki sınıf arasında gerçekleşmiştir. Araştırmada çalışma grubu, okuduğunu anlama ve söz birliğini geliştirme alt beceri alanlarına Türkçe Programı'nda ayrılan süre ve ders saati ile sınırlı kalınmış, beş hafta içerisinde öğrencilere sunulmuştur. Ders planları ve kelime duvarı yöntemi uygulamaları araştırmacı tarafından uygulama öncesinde hazırlanmış ve öğrenci seviyesine uygunluğu, verilen yönergelerin anlaşılabilirliği konusunda değerlendirmek amacıyla uzman görüşüne başvurulmuştur. Yapılan akademik başarı testi uygulamadan önce öntest, uygulamadan sonra sontest olarak uygulanmıştır. Ayrıca okuma tutum ölçeği ve okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanteri uygulamadan önce öntest ve sonra ise sontest olarak uygulanmıştır. Deney ve kontrol grubunun akademik başarı testinden, okuma tutum ölçeği ve üstbilişsel farkındalık envanteri öntest puanları analiz edildiğinde deney ve kontrol grubu puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Bu durumda da deney ve kontrol grubunun deneysel işlem öncesinde birbirine denk olduğu sonucuna ulaşılabilmektedir. Deney ve kontrol grubunun akademik başarı testinden, okuma tutum ölçeğinden ve okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanterinden elde ettikleri sontest puan ortalamaları arasından deney grubu lehine anlamlı bir fark tespit Yapılan deneysel işlem neticesinde elde edilen bulgulara göre Etkileşimli Kelime Duvarı yöntemi öğrencilerin Türkçe kelime öğretimine, okuma tutumuna ve okuma stratejileri üstbilşsel farkındalığının oluşmasında etkili olduğu tespit edilmiştir., Many students have problems in the process of reading comprehension. Although reading comprehension is thought to be a problem experienced by most individuals in Turkish lessons, it is a skill that should be used effectively in many lessons. Today, vocabulary, which has an important place in communication, is taught by using different techniques. One of these techniques is the "Interactive Word Wall Method ". Interactive Word Wall Method is one of the most widely used applications in many countries, especially in elementary school, with the revival of classroom walls with words like a board. Literature review on "Interactive Word Wall Method", which is effective in vocabulary teaching practices, has revealed that there are not enough researches on the use of this method in Turkish Course applications. Therefore, the effect of the interactive method on students' Turkish language skills development, reading attitude and academic achievement was investigated in this study. In the research, quasi-experimental design with pre-test and post-test control group was used. The study group consisted of 22 experiment and 28 control groups and it was determined to be equivalent between the 4th grades of a public elementary school in Niğde city center in the second term of 2018-2019 academic year. In the research, the study was limited to the time and course hours allocated to the sub-skill areas of reading comprehension and developing unity in the Turkish Program and it was conducted within a five-week period. Lesson plans and word wall applications were prepared by the researcher prior to the application and expert opinion was sought in order to evaluate the suitability of the student level and the comprehensibility of the given instructions. Academic achievement test was applied as pre-test and post-test before and after the application. Also, reading attitude scale and reading strategies metacognitive awareness inventory were applied as pre-test and post-test. When the pre-test scores of the reading attitude scale and metacognitive awareness inventory were analyzed from the academic achievement test of the experimental and control groups, no significant difference was found between the experimental and control group scores. In this case, it can be concluded that the experimental and control groups were identical before the experimental procedure. A significant difference was found in favor of the experimental group among the post-test mean scores of the experimental and control group obtained from the academic achievement test, reading attitude scale and metacognitive awareness inventory of reading strategies. According to the findings obtained from the experimental process, the Interactive Word Wall method was found to be effective in the formation of metacognitive awareness of students' Turkish language teaching, reading attitude and reading strategies.

Araştırmanın amacı, ortaokul 5. sınıf öğrencilerine yönelik elektronik görsel sözlük tasarımının geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, Türkçe ders kitabından seçilen sözcükleri içeren bir görsel sözlüğün tasarlanması, öğrenci ve öğretmen görüşleri doğrultusunda geliştirilmesi ve sözcük öğretimi başarısına etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada, sözlük tasarımı için 5. sınıf Türkçe dersi Dünya ve Çevre ile Okuma Kültürü temalarındaki metinlerin söz varlığı temele alınmıştır. Ayrıca sözlük tasarımında isimler arasındaki gerçek anlam, eş anlam, zıt anlam, eş seslilik, mecaz anlam, terim anlam şeklindeki anlam ilişkileri açısından bir sınırlılık söz konusudur.Araştırmada, genellikle bir ürün, hizmet ya da sistemin geliştirilmesi için kullanılan ve ilke, kuram ya da eğitim uygulaması şeklinde ürün ortaya koymaya fırsat tanıyan tasarım tabanlı araştırma yöntemi temel alınmıştır. Tasarım tabanlı araştırma sürecinin yanında sözcük öğrenme başarısı ve kullanıcı görüşlerinin tespiti için araştırmada karışık (çoklu) metoda da başvurulmuştur. Araştırma, Giresun il merkezindeki Aksu Şehit Hakan Gemici Ortaokulu 5. sınıflarında gerçekleştirilmiştir. 5. sınıf şubelerinden ikisi deney (n=69) diğer iki şube ise kontrol grubu (n=75) olarak hem tasarım hem de iyileştirilmiş sözlük uygulamasında rastgele (random) belirlenmiştir. Bu yönüyle araştırma klasik deneysel desendedir. Elektronik Görsel Sözlük uygulaması için önce sözlük tasarımı 2016-2017 eğitim-öğretim yılında araştırma grubu üzerinde uygulanmış, iyileştirilmiş sözlük ise aynı ortaokulun 5. sınıflarında 2017-2018 eğitim-öğretim yılında tekrar uygulanmıştır. Araştırmanın birinci evresini oluşturan tasarım (I. Uygulama) aşaması belirtilen koşullarda, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında 5. sınıflarda Dünya ve Çevre teması işlenirken (Nisan ve Mayıs ayı içerisinde) 5 haftada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ikinci evresi olan iyileştirme (II. Uygulama) aşaması ise, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Okuma Kültürü teması işlenirken (Şubat ve Nisan ayı içerisinde) 6 hafta boyunca sürmüştür. Deney gruplarında sözcük öğretimi çalışmaları Elektronik Görsel Sözlük kullanılarak, kontrol gruplarında ise geleneksel öğretim ile sürdürülmüştür. Her iki grupta (kontrol ve deney) da dersler dersin Türkçe öğretmeni tarafından yürütülmüştür.Araştırmanın verileri, tasarım ve iyileştirme aşamasında belirlenen temalara uygun olarak iki kez toplanmıştır. Bu doğrultuda iki ayrı tema ve uygulama için Sözcükte Anlam Başarı Testi geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Öğrenci ve öğretmenlerin sözlük tasarımına ilişkin görüşleri ise, her iki uygulama sürecinde de aynı şekilde uygulanan görüşme formları ile toplanmıştır. Araştırmada ulaşılan verilerin analizinde, kontrol ve deney gruplarının SABT ön ve son testleri arasındaki ilişki Mann Whitney U testi ile; ön test – son test karşılaştırmaları Wilcoxon Z testi ile analiz edilmiştir. Elektronik Görsel Sözlük ile ilgili görüşme formlarından elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir.Araştırma sonunda, Elektronik Görsel Sözlük tasarımının hem tasarım (taslak) hem de iyileştirilmiş hâlinin sözcükte anlam konusundaki akademik başarı üzerinde geleneksel öğretimine göre daha etkili olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte sözlük tasarımını, 5. sınıf öğrencilerinin ve Türkçe öğretmenlerinin beğendiği ve Türkçe derslerinde kullanılmasını istediği tespit edilmiştir. Ulaşılan sonuçlar, Elektronik Görsel Sözlük tasarımının bu hâliyle sözcük öğretiminde etkili bir öğretim teknolojisi olarak kullanılabileceğini ortaya koymuştur. The aim of the study is to develop electronic visual dictionary design for secondary school 5th grade students. For this purpose, a visual dictionary containing the words selected from the Turkish textbook has been designed and developed in accordance with the learner's and teacher's views. In addition, it has been tried to determine the effect of vocabulary on teaching success. In the research, the dictionary design has been prepared according to the vocabulary of the texts in the themes of World and Environment and Reading Culture from the 5th grade Turkish course. Furthermore, in dictionary design there is a limitation of the meaning relations between words in the form of real, peer, opposite, synonyms, metaphor and term.The research has been based on the design based research method which is generally used for developing a product, service or system. Beside the design based research method, mixed method has been used to determine the success of word learning process and user opinins. The study has been carried out on the 5th grade students of Aksu Şehit Hakan Gemici Secondary School in the city center of Giresun. In the implementation process, two of the 5th grade classes were randomly selected as the experiment group (n=69) and the other two as the control group (n=75). In this respect, the research is in classical experimental model. Electronic Visual Dictionary design was first applied to the research group in 2016-2017 academic year. The improved version of the dictionary was re-implemented in the 5th grade of the same secondary school in the 2017-2018 academic year. The design (I. application) phase of the research was carried out within 5 weeks in April and May (2016-2017 academic year). Improvement of the research (II. application) phase lasted for 6 weeks during the 2017-2018 academic year (in February and April) in the context of Reading Culture. In the experimental groups, vocabulary teaching studies were carried out by using Electronic Visual Dictionary and in the control groups by traditional teaching. In both groups(control and experimental groups), the lessons were conducted by the Turkish teacher.The data of the study was collected twice in accordance with the themes determined during the design and improvement phase. In this direction, for two different themes and applications, the Word Meaning Success Test was developed and implemented twice. The views of the dictionary design were collected through interview forms which were applied in the same way in both implementation processes. In the analysis of the data obtained in the study, the relationship between the pre and posttest success of the control and experimental groups was performed by the Mann Whitney U test; pre - test - post - test comparisons were analyzed by Wilcoxon Z test. The data obtained from the interview forms related to the Electronic Visual Dictionary were analyzed by content analysis.As a result of the research, it was determined that Electronic Visual Dictionary design was more effective on academic achievement in meaning than in traditional teaching. However, it was determined that the 5th grade students and Turkish teachers liked the dictionary design and wanted to use them in Turkish lessons. The results showed that the design of the Electronic Visual Dictionary could be used as an effective instructional technology in the teaching of words. 174

Bu araştırmanın amacı İlkokullarda Yetiştirme Programı’nın Türkçe dersi öğrenci başarısı, motivasyonu, tutumu ve benlik algı profili üzerindeki etkisini incelemek ve uygulamada ortaya çıkan sıkıntıları tespit etmektir. İYEP programı ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Bu çalışmada karma yöntem araştırma metotlarından yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Çalışma 2018-2019 eğitim öğretim yılında İzmir ili ilkokulları, İYEP kursunda öğrenim gören, üç farklı sosyoekonomik düzeyde olmak üzere, toplam 49 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Okullar, ölçüt örnekleme yöntemi ile İYEP Türkçe kursu uygulanan üst, orta ve alt sosyoekonomik düzeydeki ilkokullar arasından seçilmiştir. İki üst sosyoekonomik düzeyde, iki orta sosyoekonomik düzeyde, üç tane alt sosyoekonomik düzeyde olan ilkokullar örnekleme alınmıştır. Ön test ve son test olarak tez kapsamında geliştirilen “Türkçe Beceri Alanları Başarı Testi”, Kara (2008) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Temel Eğitimde Motivasyon Ölçeği”, Erdem ve Gözüküçük (2013) tarafından geliştirilen “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ile Şekercioğlu (2009) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Çocuklar için Benlik Algısı Profili” ölçekleri uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Nicel verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Shapiro Wilk Testi ile araştırılmıştır. Shapiro Wilk Testi sonucuna bağlı olarak da araştırmada parametrik veya non-parametrik testler kullanılmıştır. Nitel boyutta yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem yöntemi kullanılmıştır. Nitel veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre İYEP Türkçe kursunun, üst ve orta sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerin motivasyonlarını olumlu etkilediği, alt sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerin motivasyonlarını ise etkilemediği görülmüştür. Tüm viii öğrencilerin Türkçe dersine ilişkin tutumlarında farklılık olmadığı tespit edilmiştir. İYEP Türkçe kursunun, tüm öğrencilerin benlik algı profillerini olumlu etkilediği saptanmıştır. İYEP Türkçe kursunun öğrencilerin başarılarını olumlu etkilediği belirlenmiştir. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ................................................................................ v ÖZET ..................................................................................................................................... vii ABSTRACT ........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ................................................................................................................................... xi ŞEKİLLER DİZİNİ .............................................................................................................. xix TABLOLAR DİZİNİ ............................................................................................................ xxi EKLER DİZİNİ ................................................................................................................... xxv KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................. xxvii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 4 1. KURAMSAL BİLGİLER ................................................................................................... 4 1.1. Dil- Düşünce İlişkisi .................................................................................................... 4 1.2. Dil ve Eğitim İlişkisi .................................................................................................... 5 1.3. Anadili ve Türkçe Eğitimi İlişkisi ............................................................................... 6 1.4. Ülkemizde Türkçe Eğitiminin Tarihsel Gelişimi ......................................................... 7 1.5. İlkokullarda Yetiştirme Programı .............................................................................. 10 1.5.1. İYEP Genel Amaçları ...................................................................................... 12 1.5.2. İYEP Özel Amaçları ........................................................................................ 13 1.5.3. Programın İlkeleri ............................................................................................ 13 1.5.4. İlkokullarda Yetiştirme Programı’nda Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları ..................................................................................................... 13 1.5.5. Yasal Dayanaklar ............................................................................................. 14 1.6. İlkokullardaki Dezavantajlı Gruplar .......................................................................... 14 1.6.1. Göçerlik ........................................................................................................... 15 1.6.2. Mülteciler/Sığınmacılar ................................................................................... 17 xiv 1.6.3. Birleştirilmiş Sınıflar ve Taşımalı Eğitim ....................................................... 18 1.6.4. İki Dillilik ........................................................................................................ 19 1.7. İlkokullarda Yetiştirme Programı Türkçe Modülü .................................................... 20 1.7.1. Dinleme ........................................................................................................... 21 1.7.2. Konuşma .......................................................................................................... 22 1.7.3. Okuma ............................................................................................................. 23 1.7.4. Yazma .............................................................................................................. 24 1.8. Psikososyal Boyut ..................................................................................................... 25 1.9. Yetiştirme Kurslarının Başarıya Etkisi ...................................................................... 25 1.10. Sosyoekonomik Düzey Farklılığının Başarıya Etkisi.............................................. 27 1.11. Motivasyon .............................................................................................................. 28 1.12. Motivasyonun Önemi .............................................................................................. 29 1.13. Motivasyon Süreci ................................................................................................... 29 1.14. Tutum ...................................................................................................................... 29 2. BÖLÜM ............................................................................................................................ 31 2. ARAŞTIRMA HAKKINDA AÇIKLAMALAR .............................................................. 31 2.1. Problem Durumu ....................................................................................................... 31 2.2. Araştırmanın Amacı .................................................................................................. 32 2.3. Araştırmanın Problem ve Alt Problemleri ................................................................. 33 2.3.1. Alt Problemler ................................................................................................. 33 2.4. Araştırmanın Önemi .................................................................................................. 34 2.5. Araştırmanın Sayıltıları ............................................................................................. 35 2.6. Materyal ve Yöntem .................................................................................................. 36 2.6.1. Araştırmanın Modeli ....................................................................................... 36 2.6.2. Evren ve Örneklem .......................................................................................... 39 2.6.3. Veri Toplama Araçları ..................................................................................... 41 2.6.4. Nicel Boyutunda Kullanılan Veri Toplama Araçları ...................................... 41 xv 2.6.4.1. Türkçe Beceri Alanları Başarı Testi (TBAT) ...................................... 42 2.6.4.2. Temel Eğitimde Motivasyon Ölçeği (TEMÖ) .................................... 50 2.6.4.3. Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği (TDYT) ................................. 53 2.6.4.4. Çocuklar İçin Benlik Algısı Profili Ölçeği .......................................... 55 2.6.5. Nitel Boyutunda Kullanılan Veri Toplama Araçları ....................................... 58 2.6.5.1 Görüşme ............................................................................................... 59 2.6.5.2. Gözlem ................................................................................................ 60 2.6.6. Veri Toplama Süreci ........................................................................................ 62 2.6.7. Verilerin Analizi ve Yorum ............................................................................. 66 2.6.7.1. Nicel veri analizi ................................................................................. 66 2.6.7.2. Nitel veri analizi .................................................................................. 67 2.7. İlgili Yayın ve Araştırmalar ....................................................................................... 68 2.7.1. İlkokullardaki Türkçe Dersinin Sosyoekonomik Düzeylere Göre İncelenmesi ile İlgili Araştırmalar .................................................................... 69 2.7.2. Türkçe Dersine İlişkin Tutum ile İlgili Araştırmalar ....................................... 70 2.7.3. Türkçe Dersine İlişkin Motivasyonun Etkisi ile İlgili Çalışmalar ................... 72 2.7.4. Benlik Algısına İlişkin Araştırmalar ................................................................ 73 2.7.5. Türkiye’de Yetiştirme Kursları ile İlgili Araştırmalar ..................................... 74 2.7.6. Dezavantajlı Öğrenciler ile İlgili Araştırmalar ................................................ 76 2.7.7. Mülteci/ Sığınmacılara Türkçe Dersi Öğretimi ile İlgili Araştırmalar ............ 77 2.7.8. İki veya Çok Dillilere Türkçe Dersi Öğretimi ................................................. 78 2.7.9. Birleştirilmiş Sınıflarda Türkçe Dersinin İşlenmesine İlişkin Araştırmalar .... 80 2.7.10. Yurtdışında Yapılmış Araştırmalar ................................................................ 81 2.8. Sınırlılıklar ................................................................................................................. 84 2.9. Tanımlar ..................................................................................................................... 84 3. BÖLÜM ............................................................................................................................ 86 3. ARAŞTIRMA BULGULARI ........................................................................................... 86 3.1. Öğretmenlerin Kişisel Özellikleri .............................................................................. 86 xvi 3.2. Öğrencilerin Kişisel Özellikleri ................................................................................. 87 3.3. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Türkçe Dersine İlişkin Motivasyonlarına Dair Bulgular ............................................................................. 88 3.3.1. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Motivasyon Ölçeği Ön-Son test Toplam Puanlarına İlişkin Bulgular .......................................................... 88 3.3.2. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Dışsal Motivasyon Alt Boyutu Puanlarına İlişkin Bulgular ................................................................. 90 3.3.3. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Motivasyonsuzluk Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular ...................................................................... 91 3.3.4. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin İçe Yansıtılmış Motivasyon Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular ........................................... 92 3.3.5. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin İçsel Motivasyon Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular ...................................................................... 93 3.4. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Türkçe Dersine Yönelik Tutumlarına Dair Bulgular ...................................................................................... 94 3.4.1. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin TDYT Ölçeği Ön-Son test Toplam Puanlarına İlişkin Bulgular ................................................................. 95 3.5. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Benlik Algı Profili Puanlarına İlişkin Bulgular ....................................................................................................... 95 3.5.1. Benlik Algı Profili Puanları Ön ve Son Test İçin Güvenilirlik Analizi .......... 96 3.5.2. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin ÇİBAP Ölçeği Ön-Son Test Toplam Puanlarına İlişkin Bulgular ......................................................... 96 3.5.3. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Eğitsel Yetenek Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular ...................................................................... 98 3.5.4. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Sosyal Kabul Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular .................................................................................. 99 3.5.5. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Atletik Yeterlilik Alt Boyut Puanına İlişkin Bulgular ...................................................................... 100 3.5.6. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Fiziksel Görünüm Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular .................................................................... 101 3.5.7. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Davranışsal Yönetim Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular .................................................................... 103 3.5.8. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Genel Özdeğer Alt Boyutu Puanına İlişkin Bulgular ................................................................................ 104 xvii 3.6. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Beceri Alanları Testi Puanlarına İlişkin Bulgular ...................................................................................................... 105 3.6.1. D-Y Şeklinde Puanlanmış Ön ve Son Test Güvenilirlik Analizi .................. 105 3.6.2. D- Y Şeklinde Puanlanan Bölümün Toplam Puanlarına İlişkin Bulgular ..... 106 3.6.3. Gözlem Formu Ön ve Son Test İçin Bulgular ............................................... 107 3.7. Öğretmenlerin İYEP Hakkındaki Görüşlerine Yönelik Bulgular ............................ 109 3.7.1. İlkokullarda Yetiştirme Programı’nda Öğretmenin Rolü .............................. 109 3.7.2. Program uygulanmadan önceki sürece ilişkin görüşler ................................. 111 3.7.3. Program Uygulama Sürecine İlişkin Görüşler ............................................... 113 3.7.4. Program Geneline İlişkin Görüşler ve Öneriler ............................................. 119 3.8. Sınıf içi Gözlemlere İlişkin Bulgular ....................................................................... 122 3.8.1. Öğretmen- Öğrenci Etkileşimi Boyutundaki Gözlem Bulguları ................... 123 3.8.2. Uygulanan Yöntem ve Teknikler ................................................................... 126 3.8.3. Sınıf İklimi ..................................................................................................... 127 3.8.4. Uygulama Sürecindeki Aksaklıklar ............................................................... 131 4. TARTIŞMA VE SONUÇ .............................................................................................. 134 4.1. Sonuçlar ve Tartışma ............................................................................................... 134 4.1.1. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Türkçe Dersine İlişkin Motivasyonlarına İlişkin Sonuçlar ve Tartışma ............................................. 134 4.1.2. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Türkçe Dersine Yönelik Tutumlarına İlişkin Sonuçlar ve Tartışma ...................................................... 136 4.1.3. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Benlik Algı Profili Puanlarına İlişkin Sonuçlar ve Tartışma ........................................................ 137 4.1.4. Sosyoekonomik Düzeylerine Göre Öğrencilerin Beceri Alanları Testi Puanlarına İlişkin Sonuçlar ve Tartışma ........................................................ 139 4.1.5. Öğretmenlerin İYEP Hakkındaki Görüşlerine Yönelik Sonuçlar ve Tartışma .......................................................................................................... 140 4.1.6. Sınıf içi Gözlemlere İlişkin Sonuçlar ve Tartışma ........................................ 145 4.2. Öneriler .................................................................................................................... 147 5. KAYNAKLAR ............................................................................................................... 151 xviii 6. EKLER ........................................................................................................................... 167 ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 193

Yabancılara Türkçe öğretimi alanındaki ölçme ve değerlendirme uygulamalarını, öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterlik algıları ile ölçme ve değerlendirme tutarlıklarını incelemek ve ortaya çıkan eksiklik veya farklılıkları gidermek için standart oluşturmak amacı ile şekillenen bu çalışmada, TÖMER'lerdeki ölçme ve değerlendirme uygulamalarındaki farklılığa yönelik bilgi verilmiş, öğretmenlerin sınav hazırlama ve değerlendirme, okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerini ölçme ve değerlendirme yeterlik algılarını belirlemek amacı ile beş farklı ölçek geliştirilmiştir. Öğretmenlerin yazma ve konuşma becerisini ölçme değerlendirme tutarlılıklarını belirlemek için ise birer öğrenciye ait konuşma ses kaydı ve yazılı anlatım kâğıdı, alanda çalışan 60'ar öğretmene puanlatılıp değerlendirme yaptırılmıştır. Bunlara ek olarak 5 öğretmene de A1, B2 ve C1 seviyesinde kur sınavı hazırlatılmış ve bu sınavların okuma ile dinleme bölümleri madde yazımı (soru) bakımından incelenmiştir. Karma yöntem ile tasarlanan araştırmada karma yöntem desenlerinden biri olan sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini farklı kurumlarda yabancı dil olarak Türkçe öğreten 366 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri SPSS 22.0 ve AMOS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ölçeklerden elde edilen verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında tek yönlü (One way) Anova testi kullanılmıştır. Anova testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise doküman analizi yapılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara bakıldığında yabancı dil olarak Türkçe öğretenlerin sınav hazırlama ve değerlendirme, okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerini ölçme ve değerlendirme konusunda kendilerini yeterli gördükleri fakat yazma ve konuşma becerisini ölçme değerlendirme hususunda aralarında bir tutarlık olmadığı ortaya çıkmıştır. Buna ek olarak lisans mezuniyet alanı, çalışılan kurum, yüksek lisans yapma, düzenli sınav hazırlama, bu alana yönelik sertifika sahibi olma vb. değişkenlerinin öğretmenlerin sınav hazırlama ve değerlendirme, okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerini ölçme ve değerlendirme yeterlikleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Bunlara ilaveten ölçeklerde öğretmenler dinleme ve okuma becerisini ölçme ve değerlendirme açısından kendilerini yeterli olarak görseler de hazırladıkları kur sınavlarının okuma ve dinleme bölümlerine yönelik metin ve soru yazımında ciddi eksikliklerin ve hataların olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kurumların kendi içinde uyguladıkları ölçme ve değerlendirme sisteminde farklılıkların olduğu, bu alanda çalışan öğretmenlerin ise ölçek üzerinde kendilerini yeterli görmelerine rağmen uygulama boyutunda yetersiz ve tutarsız oldukları ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda ilgili alanda ölçme ve değerlendirme konusunda standartın nasıl oluşturulacağına yönelik örnek uygulamalar gösterilmiş ve öneriler verilmiştir. .In this study, which was shaped with the aim of creating a standard and for examine the assessment and evaluation practices in Turkish teaching to foreigners, teacher competencies, and the consistency of the assessment and evaluation of teachers, information was given about the differences in measurement and evaluation practices in TÖMERs, and five different scales were developed in order to determine the assessment and evaluation competencies of teachers for exam preparation and evaluation, reading, listening, speaking and writing skills. In order to determine the consistency of the teachers' writing and speaking skills, the voice records and written presentation paper of each student were scored and evaluated by 60 teachers, who are working in the field, each. In addition, language tests were prepared by 5 teacher in A1, B2 and C1 level and the reading and listening parts of these tests were examined in terms of article writing (question). In the research, that designed with mixed method, explanatory sequential design ,which is one of mixed method designs, is used. The sample of the study consists of 366 teachers who teach Turkish as a foreign language in different institutions. Quantitative data of the study were analyzed by using SPSS 22.0 and AMOS program. In the evaluation of the data obtained from the scales; number, percentage, mean and standard deviation were used as descriptive statistical methods. The t-test was used to compare the quantitative data between two independent groups, and the one-way Anova test was used to compare the quantitative data between two independent groups. Scheffe test was used as a complementary post-hoc analysis to determine the differences after the Anova test. The qualitative data of the study were analyzed by analyzing the document. When the findings of the study are examined, it is seen that the ones who teach Turkish as a foreign language have not enough consistency between them in assessment and evaluation of writing and talking skills even though they see themselves sufficient in exam preparation and evaluation, reading, listening, speaking and writing skills. In addition, it has been determined that the variables such as undergraduate graduation area, the institution studied, master's degree, preparing regular exams, having certificates for this field have a significant effect on the teachers' assessment and evaluation in reading, listening, speaking and writing skills. In addition to this, even though the teachers were able to assess and evaluate the reading and listening skills of the scales, it was found that there were serious deficiencies and errors in the writing of texts and questions about the reading and listening sections of their language tests. As a result, in the teaching of Turkish as a foreign language, it is seen that there are differences in the measurement and evaluation system applied by the institutions within themselves and teachers working in this field are seen as insufficient and inconsistent in the application dimension even though they see themselves sufficient on the scale. In this context, sample practices on how to establish the standard in measurement and evaluation in the relevant field have been shown and suggestions are given. 393

Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan `Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti`ni Çoklu Zekâ Kuramı açısından incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini set içerisindeki ders, çalışma ve öğretmen kılavuz kitapları (A1, A2, B1, B2, C1, C2) oluşturmaktadır. Araştırmada ders ve çalışma kitaplarındaki tüm etkinlikler incelenerek hangi zekâ alanlarına hitap ettikleri belirlenmiş ve toplam zekâ alanları içindeki yüzdelikleri bulunmuştur. Öğretmen kılavuz kitaplarında ise tüm yönlendirici ifadeler ve ek etkinlikler incelenerek hangi zekâ alanlarına hitap ettikleri belirlenmiş ve toplam zekâ alanları içindeki yüzdelikleri bulunmuştur. Daha sonra setin ders, çalışma ve öğretmen kılavuz kitapları A, B ve C seviyeleri şeklinde gruplandırılmış ve gruplar içerisindeki zekâ alanlarının yüzdelikleri hesap edilmiştir. Araştırmanın devamında ders, çalışma ve öğretmen kılavuz kitaplarındaki her bir zekâ alanının hangi seviyede yüzde kaç kullanıldığı hesap edilerek, zekâ alanlarının seviyeler arasındaki yüzdelikleri karşılaştırılmıştır.Araştırmanın sonucunda, Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti'nin genelinde en fazla sözel-dilsel zekâ alanının kullanıldığı fakat bireysel farklılıkları temel alan Çoklu Zekâ Kuramı kapsamındaki sekiz zekâ alanına sette eşit derecede yer verilmediği tespit edilmiştir. The aim of this study is to examine `Yedi İklim Turkish Teaching Set` which is used in teaching Turkish as a foreign language in terms of the Theory of Multiple Intelligences. In this study, the document analysis method is used. The sample of the study consists of lecture, study and teacher guide books (A1, A2, B1, B2, C1, C2). In the study, examining all activities in the course and workbooks were determined which areas of intelligence the activities are related to and were found the percentages of activities in total intelligence areas. Then, the lecture, study and teacher guide books of the set were grouped as A, B and C levels and the percentage ratios of intelligence areas within the groups were calculated. In the continuation of the study, calculating how many percent and which level were used each of the intelligence areas in the course, study and teacher's guidebooks, the percentages of the intelligence areas between the levels are compared. As a result of the research, it was concluded that generally the verbal-linguistic intelligence was used in Yedi İklim Turkish Teaching Set. But regarding the theory of multiple intelligences with the eight criteria of abilities, where the individual differences are selected as the baseline, it can be seen that these eight criteria doesn't have a balanced coverage throughout this set. 132

Son yıllardaki kültürel ve siyasi gelişmeler sonucunda Türkçeye, Türkiye'de ve Türkiye dışında ilgi artmıştır. Bu durum Türkçe öğretiminde kullanılan materyallerin de sayıca artmasını sağlamıştır. Bu materyaller içinde Türkçe öğretim setleri ilk sıradadır. Bu araştırmanın konusunu da Kesit Yayınlarının Eğitim kategorisinde çıkan Türkçeye Yolculuk Türkçe öğretim setinin B1 ve B2 seviyeleri ders kitapları ile ydspublising yayınlarından çıkan Altay Türkçe Öğreniyorum B1 ve B2 ders kitapları oluşturmaktadır. Kitaplar kültür aktarımı çerçevesinden incelenecektir. Türkçe yabancı dil olarak öğretilirken dil bilgisi yapılarının öğretilmesinin yanı sıra Türk kültürü de öğretilmektedir. Yurt dışında ve yurt içinde yürütülen Türkçe öğretimi etkinlikleri kapsamında ders kitaplarının yeri ve niteliği çok önemlidir. Ders kitapları dili öğretirken kültür aktarımı için de en önemli materyallerdendir. Bu doğrultuda `Türkçeye Yolculuk ile Altay Türkçe Öğreniyorum kitapları kültür aktarımı açısından yeterli midir?` sorusundan yola çıkılarak yapılan araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden belge tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular ışığında Türkçeye Yolculuk ve Altay Türkçe Öğreniyorum kitabının kültür aktarımı açısından durumunu belirleyecek ve Türkçe öğretim kitaplarında kültür aktarımının nasıl olması gerektiğini ortaya koyacaktır. Böylelikle yazılan kitapların durum tespitinde ve yazılacak olan kitaplarda kültür aktarımı konusunda nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bu araştırma yol gösterici olacaktır.Araştırmanın sonucunda bahsi geçen kitaplardaki belirlenen metinlerden elde edilen veriler sayısallaştırılıp yorumlanmıştır. Sonuç olarak Türkçeye Yolculuk kitaplarında özellikle B1 seviyesinde Türk kültür ögelerinin fazla olduğu tespit edilmiştir. Buna karşılık olarak Altay Türkçe Öğreniyorum kitaplarında ise yabancı kültür ögelerinin fazlalığı göze çarpmaktadır. Her iki kitabın da yeni baskılarında kültür aktarımı konusunda düzenlemeler yapılması gerektiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi, Türkçe Öğretim Seti, Kültür Aktarımı. The interest in Turkish has increased at home and abroad as a result of the political and cultural developments in the recent years. This gave rise to the materials used in teaching Turkish to increase. The sets of teaching Turkish rank first among these materials. This research is to do with b1 and b2 course books of Türkçeye Yolculuk Turkish teaching sets by Kesit Publishing and B1/B2 Altay türkçe öğreniyorum by yds publishing. The books will be examined in terms of cultural transmission. While Turkish is taught as a foreign language, Turkish culture is also taught as well as the grammatical structures. The qualification and place of course books are very important within the scope of activities of teaching Turkish at home and abroad. Course books are also important in cultural transmission besides teaching language. The model of document scanning through qualitative research methods was used on the basis of the question `Are the books of Türkçeye Yolculuk and Altay Türkçe Öğreniyorum sufficient for cultural transmission?`. It will identify the situations of Türkçeye Yolculuk ve Altay Türkçe Öğreniyorum in terms of cultural transmission and set forth how cultural transmission should be in the books of teaching Turkish in the light of the findings obtained from the research. Hereby this research will be a pathfinder to identify the situations of the books that was already published and the ones that will be published as to the points to consider during teaching Turkish.In the consequence of the research, the data obtained from the texts identifed in the books involved was digitized and commented. As a result, it was determined that the elements of Turkish culture were plenty in especially b1 levels of Türkçeye yolculuk. In contrary, the superfluity of foreign elements drew the attention in the books of altay Türkçe öğreniyorum. It was determined that both books should make arrangements in terms of cultural transmission. Key words: Teaching Turkish as a foreign language, teaching Turkish for foreigners, sets of teaching Turkish, cultural transmission 187

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin 2017 Türkçe Öğretim Programına yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırma tarama (survey) modelinde bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma evreni, Erzurum'un Aşkale, İspir, Köprüköy, Oltu ve Yakutiye ilçelerinden oluşmaktadır. Bu ilçelerde kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 46 ilkokulda görev yapan 979 sınıf öğretmenine ulaşılmıştır. Araştırmanın örneklemini ise 2017-2018 eğitim- öğretim yılında çalışmakta olan 979 sınıf öğretmeni arasından ulaşılabilen 271 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, yüzde ve frekans analizi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda sınıf öğretmenlerinin 2017 Türkçe Öğretim Programına yönelik olumlu görüşlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin 2017 Türkçe Öğretim Programı kazanımlarında yapılan değişikliklere ilişkin olumlu görüş bildirdikleri saptanmıştır. Yine Türkçe Öğretim Programı'nın içerik boyutu ile ilgili veriler incelendiğinde yapılan değişikliklerin sınıf öğretmenleri açısından genel olarak olumlu olduğu görülmüştür. Türkçe Öğretim Programı içeriği ile ilgili bazı (İçerikte bilimsel hata bulunması, içeriğin dikkat çekici olması, içeriğin öğrencilerin yaratıcılığını geliştirici nitelikte olması) konularda ise sınıf öğretmenlerinin kararsız oldukları sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Öğretim Programı, Türkçe Öğretim Programı, Sınıf Öğretmenleri The purpose of this study is to analyse the views of form teachers on Turkish curriculum for primary education in 2017. This study is in the survey form. The target population of thestudyconsists of Aşkale, İspir, Köprüköy, Oltu and Yakutiye districts of Erzurum province. in the sedistricts, 979 form teachers that work in total of 46 elementry schools is picked by the method of convenience sampling. The sample of the study consists of 271 form teachers who can be reached amongst 979 that were working in 2017-2018 school year Survey method is used as the data collection tool. Average, percentage and frequency analysis are used for the analysis of the data. As a result of the study, it is determinated that the form teachers have a positive opinion on the Turkish curriculum in 2017. When the data gathered from the study is analyz edit is seen that the form teachers that participate in the study present positive opinions regarding the changes made in the achievements of the Turkish curriculum in 2017. More over, when the data regarding the content of the Turkish curriculum is studied, it is observed that the form teachers generally find the changes positive. In some aspects of the contents of the Turkish curriculum (the scientific errors in thecontent, contentbeingremarable, content being helpful for sharpening students creativity) it is concluded that the form teachers are indecisive.Keywords: Curriculum, Turkish Curriculum, Form Teachers 116

21. yüzyılın karmaşık toplumsal sorunları, tek bir disiplinin bakış açısıyla çözülememektedir. Bu durum, eğitim sistemlerinde gelenekselleşen disiplin temelli anlayıştan disiplinler arası yaklaşıma geçişe zemin hazırlamıştır. Günümüz çağdaş eğitim yaklaşımları, derslerin sadece kendi içinde öğretilmesinin işlevsel olmadığını savunmakta, farklı disiplinlerin bir arada öğretilmesinin hem bilginin transferini kolaylaştıracağı hem de dersleri yaşama yaklaştıracağını ileri sürmektedir. Ayrıca disiplinler arası eğitimin, 21. yüzyıl bireyinin taşıması gereken eleştirel ve yaratıcı düşünme becerisine de katkı sunacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, son yirmi yılda önemli bir ivme kazanan yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde de disiplinler arası yaklaşımın temel alınması, önemli bir gereklilik olarak gündeme gelmektedir. Hem iletişim ve metin odaklı olduğu için hem de kültürlenmeyi içerdiği için aslında yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, doğası gereği disiplinler arası bir disiplindir. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin akademik dünyaya hazırlanması, özellikle C1 düzeyinde disiplinler arası okuma ve dinleme metinleriyle karşılaşmalarıyla olanaklıdır. Bu bağlamda C1 düzeyindeki ders kitaplarında yer alan okuma ve dinleme metinlerinin disiplinler arası niteliği, incelemeye değerdir.Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan C1 düzeyindeki Gazi Üniversitesi Yabancılar İçin Türkçe, Yedi İklim Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretim Seti ve İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma ve dinleme metinlerindeki disiplinler arası ilişkileri belirlemektir. Söz konusu kitapları disiplinler arası ilişkiler kapsamında karşılaştırmak, çalışmanın bir diğer amacıdır. Nitel modeldeki bu araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen `Okuma ve Dinleme Metinlerinde Disiplinler Arası İlişkiler Değerlendirme Formu` aracılığıyla toplanmıştır. Bulgular yüzde ve frekans alınarak tablolar halinde analiz edilmiştir. Ayrıca örnek bölümler de eklenerek okuma ve dinleme metinlerindeki disiplinler arası ilişkiler yorumlanmaya çalışılmıştır. Araştırmada; Yedi İklim Türkçe ders kitabının, okuma metinlerindeki disiplinler arası çeşitlik bakımından diğer iki kitaptan daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ders kitabının, dinleme metinlerindeki disiplinler arası çeşitlilik bakımından diğer iki kitaptan daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu tezde yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında kullanılan ders kitaplarının gözden geçirilmesi önerilmiştir. The complex social problems of the 21st century cannot be solved from the perspective of a single discipline. This situation has paved the way for the transition from the discipline-based understanding which is traditional in education systems to the interdisciplinary approach. Today's contemporary education approaches argue that the teaching of the courses in itself is not functional and that teaching the different disciplines together will facilitate the transfer of knowledge and bring the lessons closer to life. In addition, it is thought that interdisciplinary education will contribute to the critical and creative thinking ability of the 21st century. In this context, taking an important momentum in the last two decades and taking the interdisciplinary approach in teaching Turkish as a foreign language is an important necessity. since it is both communication and text oriented and includes culturing, in fact teaching Turkish as a foreign language is inherently interdisciplinary. It is possible for those who learn Turkish as a foreign language to prepare for the academic world, especially when they meet with interdisciplinary reading and listening texts at C1 level. In this context, the interdisciplinary qualification of the reading and listening texts in the C1 level textbooks is worth examining. The aim of this study is to determine the interdisciplinary relations in the reading and listening texts on Gazi Üniversitesi Yabancılar İçin Türkçe, Yedi İklim Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretim Seti and İstanbul Yabancılar İçin Türkçe textbooks at C1 level which are used in teaching Turkish as a foreign language. Comparing the books in the context of interdisciplinary relations is another aim of the study. In this study in the qualitative model, document analysis method was used. The data were collected through Interdisciplinary Relations Evaluation Form in Reading and Listening Texts (Okuma ve Dinleme Metinlerinde Disiplinler Arası İlişkiler Değerlendirme Formu) developed by the researcher. Findings were analyzed by taking percentage and frequency on tables. In addition, interdisciplinary relations in reading and listening texts were tried to be interpreted by adding sample sections. In the study; It has been concluded that the Yedi İklim Türkçe textbook are more effective than the other two books in terms of interdisciplinary diversity in reading texts. In addition, it is determined that the İstanbul Yabancılar İçin Türkçe textbook is more effective than the other two books in terms of interdisciplinary diversity in the listening texts. In this thesis, it is suggested to review the textbooks used in the field of teaching Turkish as a foreign language. 94