Search

ÖZET İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞLERİNİN İŞ DOYUMU VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI TOK, N. Türkay Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ali Balcı Haziran 2004, 241 +x sayfa İlköğretim müfettişlerinin iş doyumu ve örgütsel bağlılık düzeylerinin incelendiği bu araştırmada; ilköğretim müfettişlerinin iş doyumu faktörlerinden iş ve niteliği, ödentiler, yönetim ve değerlendirme, gelişme ve yükselme olanakları, örgütsel ortam faktörlerine ilişkin görüşleri ile örgütsel bağlılık faktörlerinden duygusal bağlılık ve devam bağlılığı faktörlerine ilişkin tutumlarının cinsiyet, kıdem, yaş ve öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği; iş doyumu faktörleri ile örgütsel bağlılık faktörleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı bulunmaya çalışılmıştır. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim müfettişlerinin işten ayrılma, performans düşüklüğü ve devamsızlık gibi iş davranışlarına neden olan iş doyumu ve örgütsel bağlılık tutumlarını inceleyerek, bu iki tutumun nedenlerine ve sonuçlarına ışık tutmak ve insan kaynakları yönetimi ve gelişimine katkıda bulunmaktır. Araştırmanın evrenini, 2002-2003 eğitim öğretim yılında 81 ilde görev yapan 2882 ilköğretim müfettişi oluşturmuş, bu illerin içinden yansız olarak seçilen 14 ilde görev yapan 329 ilköğretim müfettişi araştırmanın örneklemine alınmıştır. Veri toplama aracı olarak; katılımcıların iş doyumu ve örgütsel bağlılık düzeylerini saptamak üzere, iki alt ölçekten oluşan bir ölçme aracı geliştirilmiştir. İki alt ölçekten İş Doyumu Ölçeği'nde 35; Örgütsel Bağlılık Ölçeği'nde ise 12 madde olmak üzere, toplam 47 madde katılımcılara yöneltilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde, SPSS paket programından yararlanılmıştır. İlköğretim müfettişlerinin iş doyumuna ve örgütsel bağlılığa ilişkin görüşlerini VIsaptamak amacıyla iş doyumunun her bir boyutu ile örgütsel bağlılığın her bir boyutu tek tek maddeler halinde ele alınmış ve iş doyumuna yönelik durumları ifade eden madde ortalama puanları ve faktör ortalamalarına yer verilmiştir. Daha sonra katılımcıların kişisel özelliklerine göre görüşlerinin.05 düzeyinde farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmış, farkın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek için Scheffe-F testinden yararlanılmıştır, ilköğretim müfettişlerinin iş doyumu faktörleri ile örgütsel bağlılık faktörleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı, basit korelasyon tekniği ile (Pearson r'si) sınanmıştır. Veri analizi sonucu, aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır: ilköğretim müfettişlerinin işlerinden sağladıkları doyum düzeylerine genel olarak bakıldığında, katılımcıların `iş ve niteliği` (X=3A9) ve `örgütsel ortam` (X-2.Q5) etkenlerinden `biraz/orta` düzeyde, `ödentiler` (X1.95), `gelişme ve yükselme olanakları` (x=2.21) ve `yönetim ve değerlendirme` (X=2.59) etkenlerinden `çok az` düzeyde doyum sağladıkları ortaya çıkmıştır. Bir başka deyişle, müfettişlerin işinden yeterince doyum sağlamadıkları saptanmıştır. Araştırmaya katılanların en fazla doyum sağladığı etkenin `iş ve niteliği` etkeninin olduğu, en az doyum sağladığı etkenlerin ise, öncelikle `ödentiler` daha sonra `gelişme ve yükselme olanakları` olduğu görülmektedir. Müfettişler, örgütsel bağlılık faktörlerinden `devam bağlılığı` faktörüne (X=2.61) `biraz`; `duygusal bağlılık` faktörüne (X -3.7A) ise `büyük` ölçüde katıldıklarını belirtmişlerdir. iş doyumu faktörlerinden `iş ve niteliği` ile hem `duygusal bağlılık` (r=.457, P

Bu çalışma, öğretmenlerin algılarına göre öğrenen örgüt ve öğretmen morali arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma öğretmenlerin, okulların öğrenen örgüt olma düzeylerine ilişkin algılarını ve moral düzeylerini onların cinsiyetleri, yaşları, eğitim durumları, öğretmenlikteki hizmet yılları, medeni durumları, öğretmenlik mesleğini isteyerek tercih edip etmeme durumları ve branş değişkenlerine göre incelemektedir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim - öğretim yılında Denizli ili Merkezefendi ilçesinde bulunan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 373 öğretmen oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmada veriler Kişisel Bilgi Formu, Öğrenen Okul Ölçeği ve Öğretmen Moral Ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. This study was conducted to investigate the relationship between teachers' morale and the learning organization based on the perceptions of teachers. This research examines teachers' perceptions of the learning organization and level of morale according to their gender, professional seniority, age, and education level. The sample of this study consists of 373 teachers who work in primary and secondary schools in the Merkezefendi district of Denizli in the academic year of 2018-2019. In the research, which was designed in relational screening model, data was collected through Personal Information Form, Learning School Scale and Teacher Morale Scale surveys. 112

Bu çalışmada öğretmenlerin örgütsel imaj algılarının işe tutkunluk düzeyleriyle ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmadaki veriler, 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında Denizli Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde ilkokul seviyesinde görev yapan sınıf öğretmeni ve branş (İngilizce öğretmeni, rehberlik öğretmeni) öğretmenlerinden 427 katılımcıyla yapılan ölçek çalışmasıyla elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; öğretmenlerin örgütsel imaj algıları orta düzeyde, işe tutkunluk düzeylerinin ise yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel imaj algılarının cinsiyet ve branşa göre farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Mesleki kıdeme göre finansal sağlamlık, hizmet kalitesi, toplumsal sorumluluk, duygusal çekicilik alt boyutlarında örgütsel imaj algısı farklılık göstermiştir. Görev yapılan okuldaki çalışma süresine göre finansal sağlamlık alt boyutunda; görev yapılan ilçeye göre ise hizmet ve yönetim kalitesi, finansal sağlamlık, çalışma ortamı, duygusal çekicilik ve kurumsal etik alt boyutlarında farklılık gözlemlenmiştir. Öğretmenlerin işe tutkunluk düzeylerinin; cinsiyet, mesleki kıdem, görev yapılan okuldaki çalışma süresi ve görev yapılan ilçe göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ancak branşa göre işe tutkunluğun adanmışlık alt boyutunda farklılık oluştuğu bulunmuştur. Tüm örgütsel imaj alt boyutları ile işe tutkunluk alt boyutları arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ancak öğretmenlerin hizmet kalitesi algıları ile işe tutkunluk düzeyleri arasında zayıf bir ilişki olduğu görülmüştür. In this study, the effects of teachers' perceptions of organizational image on the level of work enthusiasm were investigated. The data obtained from the study were obtained from the survey conducted with 427 participants from the primary school teachers and teachers (English language teachers, teachers, guidance teachers) who work at Pamukkale and Merkezefendi districts in Denizli in the 2016-2017 academic year.According to the findings of the research, it was seen that the teachers' organizational image perceptions were moderate and their passion for work was high. It was concluded that teachers' perceptions of organizational image did not differ according to gender and branch. Perceptions of organizational image differed according to financial strength, service quality, social responsibility, emotional attractiveness according to professional seniority. According to the financial durability sub-dimension, In terms of service district, service quality, financial soundness, working environment, emotional attractiveness and corporate ethics sub-dimensions were observed differently. Teachers' level of dedication to work; There was no significant difference according to gender, professional seniority, working time in the school and the district. However, it has been found that there is a difference in the commitment sub-dimension of passion for work according to the branch. There was a positive relationship between all organizational image sub-dimensions and passion for work sub-dimensions. However, there was a weak relationship between teachers' perceptions of service quality and their passion for work. 124

Bu çalışmada, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel sinizm algıları arasında ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklemini, 2017-2018 eğitim - öğretim yılında Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde bulunan resmi ortaöğretim kurumlarında görev yapan 452 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri `Örgütsel Bağlılık Ölçeği` ve Örgütsel Sinizm Ölçeği` aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, Bağımsız Örneklem t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon testi uygulanmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre, öğretmenlerin genel olarak örgütsel bağlılık düzeyi `orta`, örgütsel sinizm algısı `düşük` çıkmıştır. Örgütsel bağlılığın alt boyutlarında duygusal bağlılık en yüksek, devam bağlılığı en düşük belirlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin görüşlerinin branş değişkenine göre devam bağlılığı boyutunda, görev yaptığı okul türü değişkenine göre örgütsel bağlılığın geneli ile duygusal ve normatif bağlılık boyutlarında farklılaştığı tespit edilmiştir. Örgütsel sinizme ilişkin en yüksek algı bilişsel boyutta, en düşük algı ise duyuşsal boyutta görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel sinizme ilişkin algılarının cinsiyet ve yaş değişkenlerine göre bilişsel sinizm boyutunda, branş değişkenine göre örgütsel sinizm geneli ve bilişsel sinizm boyutunda, görev yaptığı okul türü değişkenine göre örgütsel sinizm geneli ve tüm boyutlarda farklılaştığı belirlenmiştir. Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm arasında negatif yönlü ve orta düzeyde ilişki bulunmuştur. Buna göre öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arttığında örgütsel sinizm düzeyleri azalmaktadır. The purpose of this master's thesis was to examine the relation between teachers' level of organizational commitment and perception of organizational cynicism. The research sample where relational screening model was used, consisted of 452 teachers who worked at public secondary education institutions in Denizli province Merkezefendi and Pamukkale districts during 2017 – 2018 school year. The research data were collected by means of `Organizational Commitment Scale` and `Organizational Cynicism Scale`. Descriptive statistics, Independent Samples t Test and One-way Analysis of Variance (ANOVA) were used for analyzing the sub problems of the research. In order to identify the relation between teachers' level of organizational commitment and perception of organizational cynicism, Pearson Correlation test was used. The research results indicate that in general teachers' level of organizational commitment was at `medium` and their perception of organizational cynicism was at `low`. In the sub-dimension of organizational commitment, the level of emotional commitment was identified as the highest whereas the level of continuance commitment as the lowest. The opinions of the teachers concerning organizational commitment differentiates as regards to continuance commitment dimension of the branch variable, and general organizational commitment and emotional and normative commitment dimension of the school type variable. With respect to organizational cynicism, the highest perception was observed at cognitive dimension whereas the lowest perception at affective dimension. The perception of the teachers regarding organizational cynicism differentiates as regards to cognitive dimension of the gender and age variables, general organizational cynicism and cognitive dimension of the branch variable and general organizational cynicism and all dimensions of the school type variable. The research shows that there is negative correlation and medium level relation between organizational commitment and organizational cynicism. Accordingly, when teachers' level of organizational commitment increases, their level of organizational cynicism decreases. 135

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin okulların bürokratik yapısına ilişkin algılarının, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizmleri ile ilişkisinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda 2016- 2017 eğitim öğretim yılında Denizli ili Pamukkale ilçesindeki okullarda çalışan 386 öğretmen örneklem olarak seçilmiştir. Verilerin toplanmasında Sosyodemografik Bilgi Formu ile birlikte Okul Yapısının Etkililiği Ölçeği, Örgütsel Sessizlik Ölçeği ve Örgütsel Sinizm Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde betimleyici istatistikler, korelasyon, regresyon, t-test ve ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında ve %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin bürokratik okul yapısına ilişkin algıları örgütsel sessizliğin okul ortamı, duygu, sessizliğin kaynağı, yönetici ve izolasyon faktörleri ile birlikte örgütsel sessizlik toplam puanını ve örgütsel sinizmi artırmaktadır. Bürokratik okul yapısına ilişkin algılar, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm; cinsiyete, medeni duruma ve yaşa göre farklılaşmamaktadır. Farklılık bulunan değişkenler incelendiğinde, sınıf öğretmenlerinde okul yapısına ilişkin algıları, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm düzeyleri branş öğretmenlerinden yüksektir. Lise öğretmenlerinin örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm düzeyleri genel olarak diğer okul türlerinden yüksektir. 11-20 yıl mesleki kıdeme sahip öğretmenlerin bürokratik okul yapısına ilişkin algıları diğer kıdem gruplarından yüksektir. The aim of this study is to determine the relationship of teachers' perceptions of bureaucratic school structure with organizational silence and organizational cynicism. For this purpose, in the 2016-2017 academic year, 386 teachers working in schools in Pamukkale, Denizli were selected as the sample. In order to collect the data, the Sociodemographic Information Form together with the School Structure Effectiveness Scale, Organizational Silence Scale and Organizational Cynicism Scale were used. Descriptive statistics, correlation, regression, t-test and ANOVA techniques were used to analyze the data. The findings were evaluated at 95% confidence interval and 5% significance level.According to the findings of the study, teachers' perceptions about bureaucratic school structure increase organizational silence total score and organizational cynicism along with organizational environment, emotion, silence source, manager and isolation factors of organizational silence. Perceptions of bureaucratic school structure, organizational silence and organizational cynicism do not differ according to gender, marital status and age. In class teachers, perceptions of school structure, organizational silence and organizational cynicism levels are higher than branch teachers. The levels of organizational silence and organizational cynicism of high school teachers are generally higher than other types of school. The teachers who have a seniority of 11-20 years have higher perceptions about bureaucratic school structure than other seniority groups. 100

Bu çalışmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunlarının öğretmenlerin örgütsel sessizliklerine ve örgütsel sosyalleşmelerine etkisini incelemektir. Bu amaçla, öğretmenlerin güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşme algılarının düzeyi; öğretmenlerin güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye yönelik algılarının bazı kişisel değişkenlere göre farklılıkları ve güç merkezi oluşturma oyunları ve boyutlarının, örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi araştırılmıştır. İlişkisel tarama modeli kullanılan çalışmanın örneklemi, Burdur il merkezinde çalışan 468 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, `Güç Merkezi Oluşturma Oyunları Ölçeği`, `Örgütsel Sessizlik Ölçeği` ve `Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği` aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, Bağımsız İki Örneklem t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Post Hock Tukey testi, etki büyüklüğü, Pearson korelasyon testi ve Yapısal Eşitlik Modeli kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlikleri ve örgütsel sosyalleşmelerine ilişkin algıları `orta` düzeyinde bulunmuştur. Öğretmenler güç merkezi oluşturma oyunları alt boyutlarından `Bütçeleme Oyunu` boyutuna en yüksek, `Patronluk Oyunu` boyutuna en düşük; örgütsel sessizlik alt boyutlarından `Prososyal Sessizlik` boyutuna en yüksek, `Savunma Sessizliği` boyutuna en düşük; örgütsel sosyalleşme alt boyutlarından `Çalışan Desteği` boyutuna en yüksek, `Yetiştirme` boyutuna en düşük düzeyde yanıt vermişlerdir. Öğretmenlerin okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunları algıları cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar gösterirken örgütsel sessizlik algıları branş değişkenine, örgütsel sosyalleşme algıları kıdem ve okulda çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Güç merkezi oluşturma oyunlarından patronluk ve ittifak kurma oyunlarının örgütsel sessizliğe pozitif yönde etki ettiği; sponsorluk oyununun negatif yönde etki ettiği ve imparatorluk kurma, uzmanlık ve bütçeleme oyunlarının örgütsel sessizliğe etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan güç merkezi oluşturma oyunlarından patronluk ve sponsorluk oyunlarının örgütsel sosyalleşmeye negatif yönde etki ettiği; ittifak kurma, imparatorluk kurma, uzmanlık ve bütçeleme oyunlarının örgütsel sosyalleşmeye etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Politik oyunlar, güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlik, örgütsel sosyalleşme, okul müdürü. The aim of this study is to examine the effect of power base games that school principles use on teachers' organizational silence and organizational socialization according to teacher perceptions. For this purpose, teachers' perception level of power base games, organizational silence and organizational socialization; the differences of teacher perceptions of power base games, organizational silence and organizational socialization according to some demographic variables and the effect of power base games and their dimensions on organizational silence and organizational socialization were investigated. In this study, Relational Survey Model was used and the sample of the study consisted of 468 teachers working in the city center of Burdur province. The data of the study was collected by `Power Base Games Scale`, `Organizational Silence Scale` and `Organizational Socialization Scale`. In the analysis of sub problems of the study, descriptive statistics, Independent Samples t-test, One-way Variance Analysis, Post Hock Tukey test, effect size, Pearson Correlation test and Structural Equation Modeling were used. According to the results of the study, teacher perceptions of power base games that school principals use, organizational silence and organizational socialization were found at `medium-level`. Teachers responded `Budgeting Game` dimension at the highest level among the sub-dimensions of power base games and `Lording Game` dimension at the lowest level; from the sub-dimensions of organizational silence they responded `ProSocial Silence` dimension at the highest level and `Defensive Silence` dimension at the lowest level; from the sub-dimensions of organizational socialization they responded `Coworker Support` dimension at the highest level and `Training` dimension at the lowest level. While teachers' perceptions of power base games that school principals use showed a significant difference according to gender and seniority variables, their organizational silence perceptions showed a significant difference according to branch variable and their organizational socialization perceptions showed a significant difference according to seniority and employment period at school variables. It was found out that from power base games lording and alliance building games have a positive effect on organizational silence; sponsorship game has a negative effect; empire building, expertise and budgeting games have no effect on organizational silence. On the other hand, it was found out that from power base games lording and sponsorship games have a negative effect on organizational socialization; alliance building, empire building, expertise and budgeting games have no effect on organizational socialization. Key Words: Political games, power base games, organizational silence, organizational socialization, school principal. 251

Güç, birinin başka birini istediği şekilde etkilemesi ve o kişi üzerinde istenilen değişimleri gerçekleştirebilmesiyle ilgilidir. Güç kavramının göreceli olarak insandan insana farklı şeyler çağrıştırdığı görülmektedir. Bununla birlikte, tüm toplumlarda her daim önemsenen değer olarak karşılaşılmaktadır. İnsanlık tarihinde güç, uygulama ve mücadeleler tarihinde yerini alır. Bunun yanında örgütlerde sessizlik kavramı, başlangıç olarak bir bağlılığa işaret ediyor gibi görülse de esasen çalışanların örgütsel sorun ve konularla ilgili görüş ve bilgi sahibi olmasıyla birlikte bu bilgileri bilinçli bir şekilde saklanması olarak betimlenmektedir.Bu açıklamalardan hareketle çalışma genel olarak beş bölüme ayrılmıştır. Giriş bölümünde problem durumu, araştırmanın amacı ve önemi vurgulanmıştır. İkinci bölümde betimsel literatür tarama tekniği kullanılarak konuyla ilgili teorik bilgiler aktarılmıştır. Üçüncü bölümde yöntem, dördüncü bölümde bulgular ve beşinci bölümde de sonuç ve tartışma olarak ayrılmıştır. Çalışmanın evrenini, 2015- 2016 eğitim öğretim yılında Denizli ili merkezindeki (Pamukkale ve Merkezefendi ilçeleri) ortaokul bölümde çalışan 2285 öğretmenden oluşmaktadır. Yapılan bu araştırmada 3 bölümden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. İlk bölümde öğretmenlerin demografik özelliklerini tespit etmek amaçlı yazar tarafından oluşturulan ve 7 sorudan meydana gelen kısım yer almaktadır. İkinci bölümde ise öğretmenlerin kullanılan güç türlerini tespit etmek amaçlı Aslanargun (2009) tarafından doktora tezi kapsamında geliştirilen `Güç Türleri Ölçeği` kullanılmıştır. Üçüncü bölümde ise öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerini ölçmek amaçlı Kahveci ve Demirtaş (2013) tarafından geliştirilen `Örgütsel sessizlik Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırmada örgütsel güç türleri ile örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişkinin tespiti için yapılan korelasyon analizi sonucunda; ödül gücü ile okul ortamı, duygu, yönetici, izolasyon boyutlarıyla negatif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Zorlayıcı güç ile okul ortamı arasında pozitif, duygu ile negatif, sessizliğin kaynağı ile pozitif, yönetici ile negatif, izolasyon ile negatif yönlü; karşılıklı güç ile okul ortamı, duygu, sessizliğin kaynağı, izolasyon alt boyutları ile aynı şekilde negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Uzmanlık gücü ile okul ortamı, duygu, sessizliğin kaynağı, yönetici, izolasyon alt boyutlarıyla negatif yönlü anlamlı seviyede ilişki bulunmaktadır. Bilgi gücü ile duygu, yönetici, izolasyon alt boyutlarıyla negatif yönlü anlamlı seviyede ilişki bulunmaktadır. Bağlılık gücü ile okul ortamı, duygu, sessizliğin kaynağı, yönetici, izolasyon alt boyutlarıyla negatif yönlü anlamlı seviyede ilişki bulunmaktadır. Karizmatik güç ile okul ortamı, duygu, sessizliğin kaynağı, yönetici, izolasyon alt boyutlarıyla negatif yönlü anlamlı seviyede ilişki bulunmaktadır. Okul müdürlerinin kullandıkları güç türlerinin öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarının anlamlı yordayıcısı olup olmadığına ilişkin regresyon sonuçlarına göre okul müdürlerinin kullandıkları güç türlerinin öğretmenlerin örgütsel sessizliğini anlamlı düzeyde yordadığını göstermektedir. Bu bulguya dayalı olarak öğretmenlerin, okul müdürlerinin kullandıkları güç türlerine ilişkin algıları arttıkça öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin de artacağı sonucuna ulaşılmıştır. Power is highly related with ones who have the ability to affect and change others in a manner that he/she desires. It is seen that the concept of power is associated with different terms according to different people. However power is always a significant value amongst all societies. Power takes its place in history through implementations and struggles. Nonetheless, even though the concept of organizational silence points out loyalty and commitment at first sight, considering that employees have adequate information and opinion, the concept of organizational silence in fact can be described as conscious and intentional silence of employees.Considering above mentioned explanations, this study is composed of five sections. In the introduction part, concept of the problem, the purpose of the study and the importance of the study are described. In the second part of the study, theoretical information about the subject is conveyed by using descriptive literature scanning technique. In the third and the fourth parts of the study method and findings are analyzed, respectively. The fifth part of the study is conclusion and discussions. The universe of the study is composed of 2285 teachers who work in secondary schools in Denizli (Pamukkale and Merkezefendi districts) city center in 2015-2016 academic year.A questionnaire consisting of three parts is used in this study. The first part consists of a section formed by the author in order to determine the demographic characteristics of the participants and includes 7 questions. In the second part of the study, `Power Sources Scale`, developed by Aslanargun (2009) in the scope of his doctorate thesis, is used in order to determine the power types that are used by the participants. In the third part, `Organizational Silence Scale` developed by Kahveci and Demirtaş (2013) is used to measure organizational silence levels of the participants.As a result of the performed correlation analysis to determine the relationship between organizational silence behaviors and organizational power sources; it is seen that prize power is negatively and considerably related with sub-dimensions of organizational silence behaviors namely school environment, emotion, managers and isolation. Compulsive power is positively related with both school environment and the source of silence. On the other hand, compulsive power is negatively related with emotion, managers and isolation. Mutual power is negatively related with school environment, emotion, the source of silence, and isolation. Expertise power is negatively related at a considerable level with school environment, emotion, the source of silence, managers and isolation sub-dimensions. Information power is negatively related at a considerable level with emotion, managers and isolation sub-dimensions. Commitment power is negatively related at a considerable level with school environment, emotion, the source of silence, managers and isolation sub-dimensions. Charismatic power is negatively related at a considerable level with school environment, emotion, the source of silence, managers and isolation sub-dimensions. According to the results of regression that predicts if power types used by school managers is a meaningful indicator of teacher's perception of organizational silence or not; power types used by school managers predicts teacher's organizational silence at a considerable rate. Depending on this result, it is concluded that as teachers' perception of power types used by school managers increases, teachers organizational silence level will increase as well. 135

Bu çalışmanın amacı pedagojik formasyon öğrencileri ile eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik algılarını karşılaştırmaktır. Bu amaçla öğretmen metaforlarına başvurulmuş, oluşturulan metaforlar kategorilere ayrılmıştır. Bununla birlikte katılımcıların öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri de araştırılıp karşılaştırılmıştır. Bu çalışma nitel bir durum çalışmasıdır. Çalışma grubu Pamukkale üniversitesinde eğitim görmekte olan pedagojik formasyon öğrencileri ve eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Çalışmaya 302 pedagojik formasyon öğrencisi 594 eğitim fakültesi öğrencisi olmak üzere toplam 896 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacının ön test uygulaması yaparak geliştirdiği bir ölçekle toplanmıştır. Katılımcıların cinsiyeti, eğitim durumları ve öğretmenliği seçme nedenleri sorulduktan sonra `Öğretmen ………. gibidir, çünkü……………………` cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Verilerin analiz edilmesi ve yorumlanmasında içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre pedagojik formasyon öğrencileri ile eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik algıları dokuz kategoriye ayrılmış bu dokuz kategoriye girmeyen metaforlarda diğer kategorisi altında değerlendirilmiştir. Öğretmenliği seçme nedenlerine bakıldığında ise en fazla manevi nedenlerle sonra maddi nedenlerle ve son olarak diğer nedenlerle öğretmenlik mesleğini seçtiklerini ifade etmişlerdir. Pedagojik formasyon öğrencileri ile eğitim fakültesi öğrencilerinin oluşturdukları metaforlar kategorilere ayrıldığında aralarında anlamlı bir farkın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenliği seçme nedenlerine bakıldığında ise pedagojik formasyon öğrencileri ile eğitim fakültesi öğrencileri arasında anlamlı düzeyde farkın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Pedagojik Formasyon, Eğitim Fakültesi, Metafor, Öğretmen, Öğretmen Adayı This study compares perception of the students at the Faculty of Education and the students of pedagogical formation program. For this purpose, metaphors of teachers were applied and metaphors formulated were divided into categories. In addition, the reasons of the participants for choosing teaching as a profession were investigated and compared. This study is a qualitative research. The population of the study consists of pedagogical formation students and senior students of the Faculty of Teaching at Pamukkale University. A total of 896 prospective teachers including 302 pedagogical formation students and 594 students from the faculty of education participated to the study. The data were collected with a scale developed by the researcher through a pre-test method. The participants were asked about their gender, educational status and the reason of choosing teaching as a profession. Following this, they were asked to complete prompt of `Teachers are like………….., because……………………….`. The content analysis method was used to analyze and interpret the data.According to the results of the study, perceptions of teacher among the pedagogical formation students and the students of the faculty of education were divided into nine categories and the metaphors not falling into these nine categories were assessed under other category. When reasons for choosing teaching as a profession was considered, it was found that the participants stated that they chose the teaching mostly due to moral values and financial concerns and lastly due to other reasons.The metaphors formulated by the students of the faculty of education and pedagogical formation students were divided into categories and no significant differences were identified. When the reasons for choosing teaching as a profession, it was found that there was a significant difference among the students of the faculty of education and pedagogical formation students.Key Words: Pedagogical Formation, Faculty of Teaching, Metaphor, Teacher, Teacher Candidates. 107

Bu araştırmanın amacı, Denizli il merkezinde görev yapan sınıf öğretmenlerine göre psikolojik yıldırmanın örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Denizli il merkezinde 2012-2013 eğitim öğretim yılında rastgele yolla seçilen 27 farklı devlet ilkokulundan 339, 8 farklı özel ilkokuldan 83 olmak üzere toplam 422 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma için gerekli veriler, kişisel bilgilerin yer aldığı birinci bölüm, Einarsen ve Raknes (1997) tarafından geliştirilen ve Cemaloğlu (2007) tarafından Türkçe?ye uyarlanan ?Negative Acts Questionnaire (NAQ)? (Olumsuz Davranışlar Ölçeği)?nin yer aldığı ikinci bölüm, Balay (2000) tarafından geliştirilen ?Örgütsel Bağlılık Ölçeği?nin yer aldığı üçüncü bölümden oluşan bir veri toplama aracı ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde öncelikle elde edilen verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Kolmogorov-Smirnov testi ile incelenmiştir. Buna göre, elde edilen verilerin normal dağılım göstermediği belirlenip nonparametrik testlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Verilerin analizinde, Kruskal Wallis H testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Kruskal Wallis H testi ile elde edilen p değerinin anlamlı bulunduğu durumlarda farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla ikili karşılaştırmalı Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Veriler .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir.Elde edilen bulgulara göre, aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:1.Öğretmenlerin görüşlerine göre psikolojik yıldırmanın ?Hiç? düzeyinde olduğu; cinsiyet, yaş, hizmet yılı, eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı fark bulunamamış; fakat, medeni durum, okul türü, görev yaptığı okuldan memnuniyet değişkenlerine göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin % 20.4?ünün veli, diğer öğretmenler, müdür, müdür yardımcısı, öğrenci, eğitim denetmeni ve diğer kişiler tarafından psikolojik yıldırmaya maruz kaldığı, % 79.6?sının da psikolojik yıldırmaya maruz kalmadığı, 2. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının ?Çoğunlukla? düzeyinde olduğu, okullarına yüksek seviyede bağlılık duydukları,3. Öğretmenlerin görüşlerine göre örgütsel bağlılık alt boyutlarında cinsiyet değişkeninin içselleştirme boyutunda; yaş ve hizmet yılı değişkenlerinin özdeşleşme boyutunda; okul türü ve görev yaptıkları okuldan memnuniyet değişkenine göre tüm boyutlarda farklılık gösterdiği, medeni durum ve eğitim durumu değişkenlerine göre tüm boyutlarda farklılık göstermediği; 4. Öğretmenlere göre psikolojik yıldırmanın örgütsel bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Psikolojik yıldırma, öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile negatif yönde (t= -6.414) ve anlamlı (p= .000; p

Bu çalışmada çalışanların örgütsel adalet algıları ile örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, Denizli il merkezinde 2011-2012 eğitim öğretim yılında 18 ilköğretim okulunda görev yapmakta olan 375 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada örgütsel adalet ve örgütsel sinizm ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde parametrik dağılımlarda yüzde, frekans, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplar t testi (independent sample t test) ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmış, ANOVA analizlerinin anlamlı çıktığı durumlarda homojen varyanslarda Scheffe testi kullanılmıştır. Ayrıca non-parametrik dağılımlarda Kruskall Wallis H testi kullanılmış, Kruskall Wallis H analizinin anlamlı çıktığı durumlarda ise Mann Whitney-U testi kullanılmıştır. Analizler bilgisayar ortamında ve SPSS 16.0 paket programı yardımıyla ve .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir.Demografik özelliklerden (cinsiyet, branş, okul tipi, eğitim durumu, mezun olunan okul) ile algılanan örgütsel adalet arasında anlamlı bir farklılık olmadığı gözlemlenmiştir. Ancak yaş ve algılanan örgütsel adalet arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Demografik özellikler (yaş, cinsiyet, branş, okul tipi, eğitim durumu, mezun olunan okul) ile algılanan örgütsel sinizm arasında anlamlı bir farklılık olmadığı gözlemlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel sinizm algıları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Öğretmen, örgütsel adalet, örgütsel sinizm In this study, the relationship between perceived organizational justice perceptions of employees' with organizational cynicism is examined. The research was done with 375 class and subject teachers who work in 18 different Primary Schools in centrum, Denizli in the Education year of 2011-2012. In the data analysis, percentage, frequancy, mean, standard deviation,independent sample t test and one way ANOVA have been applied for parametric distributions and in the cases when ANOVA analyses have been significant, Scheffe test has been applied for homogeneous variations. And also Kruskall Wallis H test has been applied for non-parametric distributions and in the cases when Kruskall Wallis H test has been significant, Mann Whitney-U test has been applied. Data analysis were conducted with SPSS 16.0 statistical package program in .05 significance level. It is observed that there is no significant difference between demographic characteristics (gender, branch, school type, edicational status, graduated school) and perceived organizational justice. And also It is observed that there is significant difference between age and perceived organizational justice. It is observed that there is no significant difference between demographic characteristics (age, gender, branch, school type, edicational status, graduated school) and perceived organizational cynism. According to the findings in this research there is a negative relationship between teachers' organizational justiceperceptions and Organizational Cynisme perceptions . Key Words: Teacher, organizational justice, organizational cynicism. 111

Bu araştırma, ilköğretim okullarında öğrencisi bulunan velilerin, yöneticilerden ve öğretmenlerden beklentilerini belirlemeye yönelik bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, Denizli ilinde yer alan rastgele yolla seçilen 9 farklı devlet ilköğretim okulundan 418, 6 farklı özel ilköğretim okulundan 364 olmak üzere toplam 782 veli oluşturmaktadır. Ankette, kişisel bilgilerin yer aldığı birinci bölüm, kırk birer beklenti cümlesinin yer aldığı ikinci bölüm, farklı görüşlerini yazabilecekleri üçüncü bölüm bulunmaktadır. Beklenti cümlelerini yöneticiler ve öğretmenlerden ayrı ayrı düşünerek doldurmaları istenmiştir.Velilere uygulanan anketlerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS 16.0 istatistik programı kullanılmış ve verilerin analizinde bilimsel istatistiklerden frekans (N), yüzde (%), aritmetik ortalama (X), standart sapma (ss) ortalamalar arası farkın anlamlılığı test edilmiştir. Devlet ve özel ilköğretim okullarındaki yönetici ve öğretmenlere ilişkin beklenti düzeyleri arasında anlamlı farklılıkların olup olmadığı Scheffe-t testi ile yoklanmıştır. Desene ait kenar ve gözenek ortalamalarının karşılaştırılması ve ilişkisiz örneklemler için ise iki faktörlü ANOVA tekniği kullanılmıştır.Beş bölümden oluşan araştırmanın birinci bölümünde; araştırmadaki problem ile ilgili açıklamalara ve kuramsal bilgilere, ikinci bölümde; Türkiye ile diğer ülkelerdeki araştırmalara ve bunların değerlendirilmesine, üçüncü bölümde; yöntem açıklamalarına, dördüncü bölümde; verilerden elde edilen bulgular ve bunların yorumlarına, beşinci bölümde ise çıkardığımız sonuçla birlikte yönetici, öğretmen ve diğer araştırmacılara önerilerimize yer verilmiştir.Sonuç olarak; velilerin, yöneticilerden ve öğretmenlerden beklentilerine genel olarak bakıldığında her iki okul türünde öğrencisi bulunan velilerin hem yöneticilerden hem de öğretmenlerden ?her zaman? düzeyinde beklenti içinde oldukları tespit edilmiştir. Ancak bu beklenti düzeyinin öğretmenlere göre yöneticilerin lehine daha anlamlı olduğu görülmüştür. Ayrıcı okul türüne göre hem yönetici hem de öğretmen beklentilerinin farklılaştığı dikkat çekmektedir. Devlet ve özel okullarda öğrencisi bulunan velilerin yöneticilerden beklentilerinde görüşme sıklığı değişkeninde, devlet ve özel okullarda öğrencisi bulunan velilerin öğretmenlerden beklentilerinde ise öğrenim durumu, cinsiyet ve gelir değişkenleri anlamlı bulunmuştur. This research is a study which aims to find out the expectations of the student? parents from administrators and teachers in primary schools. The sampling of the research consists of 782 parents; 418 parents chosen randomly from different public primary schools and 364 parents from different private primary schools. The survey contains three parts: The first part consists of personal information, the second part in consists of forty-are expectation sentences and the third part is the part in which different opinions about the topic can be started. The parents were asked to fill the expectation sentences by taking administrators and teachers into consideration separately. The SSPS 16.0 statistics program was used at the analysis of the data acquired from the surveys which were applied to the students? parents. At the analysis of the data, the scientific statistical methods such as frequency (N), percentage (%), average (X), standard deviation (SS) were used to test the significance levels between the averages. The scheffe-t test was applied in order to determine whether the expectation levels related to the administrators and teachers in public and private primary schools are statistically significant or not. For the comparison of the pattern edge and the average pore and the independent samples two-factor ANOVA technique was used.The first part of the research, which is composed of five parts, contains the explanations about the problem in the research and the theoretical information. The second part contains some research in Turkey and other countries and the evaluation of these researches. The third part contains the explanation of the method send the fourth part consists of the finding that were gathered from our data and their evaluation. The last part contains the result of our research and our suggestions to administrator teachers and other researchers.As a result, it is found out that students? parents who have students in both sorts of schools have expectations from administrators and teachers at ?always? level. However, it is found out that this expectation level is more statistically significant in favors of the administrators than of the teachers. It also draws attention that according to the distinctive school types, the expectations from administrators and teachers acquire different aspects. ?The frequency of meeting? level is found statistically significant in terms of the expectations from administrators of the parents who have students at public and private primary schools. ?The academic background?, ?gender? and ?income? variables are found statistically significant in terms of the expectations from teachers of the parents who have students at public and private primary schools. 155

Araştırmanın amacı; ilköğretim okulu yöneticilerinin okullarında güdülenmeyi sağlama düzeyleri öğretmen ve yönetici görüşleri göz önünde bulundurularak belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada genel tarama yöntemi kullanılmıştır. Ölçme aracı olarak Ünal (1998) tarafından geliştirilen ve 21 sorudan oluşan ?Okul Yöneticilerinin Motivasyon Sağlama Etkinliklerini Ölçme Envanteri? kullanılmıştır.Araştırmanın evrenini, 2009-2010 eğitim öğretim yılında Denizli il merkezindeki 98 resmi ilköğretim okullarında görev yapan toplam 295 yönetici, 1941 branş öğretmeni ve 958 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Bu evrenden tesadüfî örneklem yöntemiyle seçilen toplam 98 okuldaki 54 yönetici ve 306 (sınıf-branş) öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu öğretmen ve yöneticilerden toplanan bilgiler SPSS 14 programı yardımı ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aşağıda görülmektedir:Öğretmen görüşlerine göre; yöneticilerin en yüksek motivasyon etkinlikleri ?Öğretmenleri okulun amaçlarına yönlendirme?, ?Öğretmenlerin yaptığı işin önemli olduğuna inanma?, ?Öğretmenlerin sorumlu olduğu işleri açık olarak belirtme? ve ?Özel yaşama saygılı olma? olarak belirlenmiştir.Yönetici görüşlerine göre ise; yöneticilerin ?sürekli? olarak en çok yaptıkları motivasyon etkinlikleri, ?Demokratik tutum gösterme?, ?Karşılaşılan sorunları anlayışla karşılama? ve ?Özel yaşama saygılı olma? olarak belirlenmiştir.Çalışma kapsamındaki okul yöneticisi ve öğretmenlerin motivasyon sağlama etkinliklerine ait görüşleri cinsiyete göre farklılık göstermiştir. Erkeklerin kadınlara nazaran daha fazla yöneticilerinin motivasyonu sağladıklarını düşündükleri sonucuna varılmıştır. Okul yöneticilerinin motivasyon sağlama etkinliklerine ait görüşlerinin görev durumlarına göre değişip değişmediğine bakıldığında gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Müdür veya müdür yardımcısı olarak görev yapanların, branş öğretmenleri ve sınıf öğretmenlerine göre yöneticilerin öğretmenleri güdüleme düzeyi hakkındaki görüşleri anlamlı olarak yüksek bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: İlköğretim Okulu, Okul Yöneticileri, Motivasyon The main purpose of the study is to determine level of motivation provided by the elementary school managers at their schools regarding the opinions of the teachers and managers. General screening method was used at the research. ?The measuring inventory for the motivation supply level of school managers?, which has been developed by Ünal (1998) as a scale and formed of 21 questions was used as the measurement instrument.Totally 295 school managers, 1941 branch teachers and 958 form teachers working in public elementary schools in the town center of Denizli Province while the 2009-2010 school year form the population of the research. Totally 54 school managers and 306 (branch-form teachers) teachers selected from this population through random sampling method form the research sampling. The data was collected from these teachers and managers by means of scale method and it was analyzed and evaluated through the SPSS 14 program. The achieved findings as the result of the research study are presented below:According to the opinions of teachers; the most important motivation activities of the managers were found as ?Orienting the teachers towards the goals of the school?, ?Believing that the works performed by the teachers are important?, ?Determining and explaining the works clearly that the teachers are responsible for? and ?Being respectful to the private life?.According to the opinions of managers; the motivation activities mostly and ?continuously? performed by the managers were found as; ?Showing democratic attitude?, ?Showing tolerance against the problems, which they face with? and ?Being respectful to the private life?.The opinions of the school managers and teachers within the scope of the study related with the motivation supply activities showed differences regarding the gender. It was found as the result of the study that the number of the male teachers who think that managers provide the motivation is more than the number of the female teachers who have the same opinion. When it was analyzed that whether the school managers? opinions related with motivation providing change regarding their position or not, meaningful differences were found among the groups. Managers? level of motivation providing to the teachers, who are at school director or deputy head of school were found meaningfully high regarding the branch or form teachers.Key Words: Primary Education, School Managers, Motivation 143