Search

Bu çalışmanın amacı, takım sporu yapan ve spor yapmayan 10-12 yaş grubundaki öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin araştırılmasıdır. Araştırma kapsamında 2018-2019 eğitim-öğretim yılında ortaokul kademesinde öğrenim gören Ankara ili Çankaya ilçesindeki öğrencilerden uygun örnekleme yöntemiyle, rastgele seçilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılmış olan 234 (110 kız, 124 erkek) öğrenci yer almaktadırVeri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu` ile Akçamete ve Bacanlı tarafından 2005 yılında geliştirilen 7-12 yaş Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği (SBDÖ) kullanılmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda t testi, ANOVA analizi, Mann Whitney U testi, Kruskall Wallis testi kullanılmıştır. ANOVA analizi ile ilgili sonuçların anlamlı çıkmasıyla farkın kaynağını belirlemek amacıyla LSD post hoc testi, Kruskall Wallis analizi ile ilgili sonuçların anlamlı çıkmasıyla da farkın kaynağını belirlemek amacıyla nonparametric post hoc testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına bakıldığında çocukların spor yapıp-yapmama, spor branşları, spor yaptıkları süre ve takım sporu yapan ve spor yapmayan erkek kız çocuklarının sosyal beceri düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmışken (p

Bu araştırma, çalışma alanı olarak Mbale bölgesini kullanarak Uganda'daki eğitim ve genç işsizliği arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Genç nüfusun artışı ekonomik durgunluk ile birleşince iş olanağının azalmasına neden olmuştur. Eğitim gençlerin işgücü piyasasına erişimini sağlamaktadır, ancak bir eğitim kurumundan mezun olmak gençlerin işsiz kalmasını engellememektedir. Burada sorulması gereken soru, eğitimli olmalarına rağmen gençlerin çoğunun neden işsiz kalmalarıdır. İki farklı fakat yakından ilişkili yarı yapılandırılmış görüşme rehberi formunun kullanımını içeren nitel bir araştırma tasarımı benimsenmiştir. 15'i sosyal hizmet öğrencisi, 5'i öğretim elemanı yani 20 katılımcı ile yapılmıştır. Saha çalışması, Ocak-Mart 2019 aylar arasında gerçekleştirilmiştir. Görüşlerini analizinda tematik kodlama ve evri analizi kullanılarak MAXQDA 2018 yazılımı ile gerçekleştirilmiştir.Analizin sonucu, bölgedeki gençler arasında gerçekten işsizliğin yüksek olduğunu ve bunun kamu ve politika yapıcılar için genel bir endişe haline geldiğini ortaya koymaktadır. Birçok aile, çocuklarına daha iyi bir gelecek sağlamak için eğitime güveniyor, ancak eğitimin işsizliğin sebeplerden biri olduğu söylenebilir. Uganda'nın eğitim sisteminin mezunlarla pazarın ihtiyaçları arasındaki uyuşmazlığı teşvik ettiği tespit edildi. İdeoloji eksikliği, eğitim sisteminin ticarileştirilmesi, yetersiz ve yetenekli eğitim öğretmenleri, Uganda'daki zayıf müfredat geliştirmesi ve elitist eğitim sistemi, tespit edilen başlıca zorluklardan bazılarıdır. Yetersiz girişimcilik becerileri, ekonomideki işgücü için düşük toplam talep seviyesi, yolsuzluk, yoksulluk, ilçedeki genç işsizliğinin diğer nedenleri arasındadır. Eğitimin işsizlikle doğrudan bir ilişkisi olmayabilir, ancak işgücü ile ilgili diğer konularla güçlü bir bağlantısı vardır. Bu nedenle, bulgular, hükümetin, Uganda'nın eğitim sisteminin temelleri olduğu için ilkokullara tahsis edilen kaynaklar konusunda eğitim sektörüne daha fazla dikkat etmesi gerektiğini, ayrıca müfredata da gözden geçirilmeli ki öğrencilere erken yaşta uzmanlaşmaları için izin verilsin. This research aims at examining the relationship between education and youth unemployment in Uganda using Mbale district as a study area. The youth population is rising yet the economy is stagnant thus few job opportunities. Through education, the youths are expected to be able to either create jobs or increase their chances to access jobs on the labour market. However, many are unemployed despite being graduates. The question here is to understand why there are many unemployed youths despite attaining education. A qualitative research design was adopted which included the usage of two different but closely related semi-structured interview guide forms with a total of 20 participants, 15 social work students and 5 social work lecturers. This study was carried out between January and March 2019. The analysis of these participants' opinions was carried out with MAXQDA 2018 software using thematic coding and data analysis.The results of the analysis reveal that indeed unemployment among the youths in the district is high and this has become a general concern to the public and policymakers. Uganda's education system is found to be fostering a mismatch between the graduates and the market needs, commercialization of the education system, inadequate and under skilled educational instructors and poor curriculum development are some of the main challenges identified. Insufficient entrepreneurial skills, low level of aggregate demand for labour in the economy, corruption, poverty are among the other causes of youth unemployment in the district. Education may not have a direct relationship with unemployment however it has a strong link with other labour related issues. From the findings, there is a need for resources allocation towards primary schools as they are the foundations to Uganda's education system and review the education curriculum so that students can be allowed to specialize from an early age. 165

Türkiye'nin ekonomik, sosyal, politik ve askerî alanlarda uluslararası öneminin artmasıyla birlikte Türkçenin yabancılara özel amaçlı öğretimi üzerine akademik çalışmaların yapılması bir zorunluluk olmuştur. Bu amaçla tezde yabancılara Türkçenin özel amaçlı öğretimi ve iş Türkçesi öğretimi alanlarına yönelik dünyadaki diğer uygulamalardan hareket ederek kuramsal bilgiler verilmiştir. Özel amaçlı dil öğretiminin tarihçesi, türleri, kurs tasarımı, program türleri, yöntem ve teknikler, materyal tasarımı, söz varlığı, ölçme ve değerlendirme üzerine kuramsal bilgiler verildikten sonra iş dili, iş Türkçesinin türleri ve özellikleri, iş Türkçesinin iletişimsel temel etkinlik alanları ve bunlara bağlı seviyelendirilmiş kazanımlar tanımlanmıştır. Çalışmanın hedef kitlesi iş hayatında Türkçeyi kullanacak yabancı iş adamlarıdır.Gerek yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde gerekse yabancılara özel amaçlı Türkçe öğretiminde öğrenicilere öğretilecek söz varlığının ne olacağı ve nasıl belirleneceği son derece önemli bir konudur. Bu amaçla `Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü`, `Çağdaş Türkçenin Sıklık Sözlüğü` ve `A Frequency Dictionary of Turkish` sözlükleri genel iş sahasına yönelik sözcükler açısından taranarak A1-A2 seviyeleri için iş Türkçesi söz varlığı hazırlanmıştır.Çalışmanın sağladığı kuramsal bilgilerin ve sonuçların yabancılara Türkçenin özel amaçlı öğretimi ve yabancılara iş Türkçesi öğretimine yönelik yapılacak kuramsal ve uygulamalı çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir. Turkey's economic, social, political and military fields has increased its international importance. Therefore, it has been a necessity to carry out academic studies on teaching Turkish for specific purposes for foreigners. For this purpose, theoretical information is given in the field of teaching of Turkish for specific purposes for foreigners and teaching of business Turkish according to other applications in the world.Firstly, history of language for specific purposes, its types, course design, syllabus types, methods and techniques, material design, vocabulary, measurement and evaluation of language teaching for specific purposes are given in the thesis. Afterwards, business language, types and characteristics of business Turkish, main communicative activity areas of business Turkish and related descriptors of language levels are defined. The target group of the study is foreign businessmen who will use Turkish in business life.Both in teaching Turkish as a foreign language and in teaching Turkish for specific purposes for foreigners, it is extremely important to determine what vocabulary will be taught and how to determine it. For this purpose, `Frequency Dictionary of the Written Turkish Word`, `Frequency Dictionary of Contemporary Turkish` and `A Frequency Dictionary of Turkish` were searched in terms of words related to general business field and business Turkish vocabulary was prepared for A1-A2 levels.It is expected that the theoretical knowledge and results provided by the study will contribute to the theoretical and practical studies for teaching Turkish for specific purposes for foreigners and business Turkish for foreigners. 181

Özdemir M., The Examination of the Relation Between Developmental Levels of 0-6 Years Children and Mothers’ Abuse Experiences and Family Quality of Life, Hacettepe University, Graduate School of Health Sciences, Children Development and Education Program, Master's Thesis, Ankara, 2019. The aim of the study was to examine the relationship between the development levels of children between the ages of 0-6 and mother’s childhood abuse experiences and family quality of life. The sample of the study consists of 202 mothers and their children between the ages of 0-6 years (82 girls and 120 boys), who are determined by a simple random sampling method. The sample consists of children and mothers between the ages of 0-6 who apply to Atatürk City Hospital Children Development Polyclinic which is affiliated to Balıkesir Provincial Health Directorate. The data of the study were collected through family Data Form, Childhood Abuse Experience Scale, Beach Center Family Quality of Life Scale, and Denver Developmental Screening Test II. Multispan Chi-Square Test, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, Pearson Correlation Coefficient, and Multiple Regression Analysis were used when analyzing the data. The results of the study revealed that there was no difference between the children's DDST II results and the sub-dimensions and total score of the childhood abuse experience scale of the mother, whereas there was a difference between the sub-dimensions and total score of Emotional Well-Being, Financial Well-Being of Beach Center Family Quality of Life Scale of the mother and the result of DDST II fine motor development. Moreover, a significant relationship was found between childhood abuse experience of the mother and the age of marriage and education status of the mother. Finally, as a result of regression analysis, it was observed that the physical abuse experience of the mothers in childhood had an effect on parenting, and the emotional abuse experience had an explanatory effect on family interaction, emotional well-being and financial well-being. Keywords: child development, preschool period, mother, abuse experience, family quality of life ÖZET Özdemir M., 0-6 Yaş Arası Çocukların Gelişim Düzeyleri ile Annelerinin Örselenme Yaşantıları ve Aile Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019. Araştırmada 0-6 yaş arası çocukların gelişim düzeyleri ile annelerinin çocukluk örselenme yaşantısı ve aile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen toplam 202 anne ve 0-6 yaş arası çocuklarından (82 kız ve 120 erkek) oluşmaktadır. Örneklem, Balıkesir İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı Atatürk Şehir Hastanesi Çocuk Gelişim Polikliniği’ne başvuran 0-6 yaş arası çocuk ve annelerinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri; Aile Bilgi Formu, Çocukluk Örselenme Yaşantısı Ölçeği, Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Denver Gelişimsel Tarama Testi II ile toplanmıştır. Verilerin analizi yapılırken Çok Gözlü Ki-Kare Testi, Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, Pearson Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocukların DGTT II sonuçları ile annenin Çocukluk Örselenme Yaşantısı Ölçeği alt boyutları ve toplam puan ortalaması arasında farklılaşma bulunamazken annelerin Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin Duygusal Yeterlik, Finansal Yeterlik alt boyutları ve toplam puan ortalaması ile DGTT II ince motor gelişim sonucu arasında farklılık saptanmıştır. Bunun yanı sıra, annenin çocukluk örselenme yaşantısı ile annenin evlenme yaşı ve öğrenim durumu arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Son olarak regresyon analizleri sonucunda annelerin çocukluğundaki fiziksel istismar yaşantısının ebeveynliği; duygusal istismar yaşantısının ise aile etkileşimini, duygusal yeterliği ve finansal yeterliği açıklayıcı etkisi olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: çocuk gelişimi, okul öncesi dönem, anne, örselenme yaşantısı, aile yaşam kalitesi

The growing multi-cultural social structure in the world has accelerated the language teaching studies at early ages. Studies regarding teaching Turkish at early ages, on the other hand, is unprovided with theoretical foundation in spite of the need felt. Lack of theoretical knowledge on the subject leads to deficiencies in material formation and teaching processes. In this dissertation study, it is aimed to determine a road map and create a sample topic in respect of generating activities based on the skills of listening, speaking, reading and writing in teaching Turkish as a foreign language to young learners and adolescents limited with age groups and the needs of learners. It is expected for this road map which includes factors such as the method and techniques to be used and assessment and evaluation principles to be instructive in teaching Turkish to young learners in a given age range. While the materials, activities, methods and techniques to be used to teach Turkish as a foreign language to young learners are determined, ages, physical, social and cognitive development levels of young learners should be taken into consideration along with their families, cultures and enviroments. Language teaching studies that ignore the above factors will not produce positive results. In this context, basing the applications in respect of teaching Turkish as a foreign language to young learners upon theoretical foundation will ensure the process to produce positive results. Dünyada artan çok kültürlü toplum yapısı erken yaşta dil öğretim çalışmalarına büyük ivme kazandırmıştır. Erken yaşta Türkçe öğretim çalışmaları ise sahada duyulan büyük ihtiyaca rağmen henüz kuramsal altyapıdan yoksundur. Konuyla ilgili kuramsal bilgi azlığı, materyal oluşturma ve öğretim süreçlerinde de eksikliklere yol açmaktadır. Bu tez çalışmasında çocuklara ve ergenlere yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde yaş gruplarına ve öğrenici ihtiyaçlarına göre sınırlandırılmış; dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerine dayalı etkinliklerin nasıl oluşturulabileceğine dair bir yol haritası ve örnek bir ünite oluşturulması amaçlanmıştır. Kullanılacak yöntem ve teknikler, ölçme-değerlendirme esasları gibi unsurların da dâhil edildiği bu yol haritasının belli bir yaş aralığındaki çocuklara Türkçe öğretiminde yol gösterici olması beklenmektedir. Çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sahasında kullanılacak materyal, etkinlik, yöntem ve teknikler belirlenirken çocukların yaşlarının, fiziksel, sosyal ve bilişsel gelişim düzeylerinin yanı sıra aile, kültür ve çevrelerinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bunların göz ardı edildiği dil öğretim çalışmaları olumlu sonuçlar vermeyecektir. Bu bağlamda çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretimi konusunda yapılan uygulamaların kuramsal temellere dayandırılması sürecin daha sağlıklı sonuçlar vermesini sağlayacaktır.

In this study, native Turkish speakers and students learning Turkish as a foreign language in B1 level have been compared in terms of their use of requests. In doing so, a Discourse Completion Test consisting of 12 conditions was applied and the answers were classified for directness and indirectness. In addition, the emotion expressions chosen for each case were evaluated according to the preference of strategies. In these aspects, the study is a quantitative research. Data were analyzed descriptively through SPSS program. One-way ANOVA and post hoc tests were used to determine whether there were statistically significant differences. 84 students participated in the study. 42 of the participants were Turkish students attending the preparatory program of the University of Turkish Aeronautical Association. The other participants were foreign students at B1 level who studied Turkish at Ahmet Yesevi University and Gazi University TOMER. Participants comprise of 20 Kazakhs, 15 Afghans, 4 Arabs, 1 Chinese, 1 Bosniak and 1 Tajik. As a result of the study, various similarities and differences were found between native Turkish speakers and students learning Turkish as a foreign language. Significant differences were found in 4 of 12 cases in Discourse Completion Test. While the participants used conventional indirect strategy the most, it was observed that the Afghan participants applied to the non-conventional indirect strategy more than the other groups. On the other hand, Kazakh participants used want statements more than the others. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ii ETİK BEYAN iii TEŞEKKÜR iv ÖZET v ABSTRACT vi GİRİŞ 1 TEZİN AMACI VE ÖNEMİ 2 ARAŞTIRMA SORULARI 3 VARSAYIMLAR 4 YÖNTEM VE KULLANILAN ARAÇLAR 4 Konuşma Tamamlama Testi 5 Evren, Örneklem ve Sınırlılıklar 6 Verilerin Toplanması ve Analizi 7 1. BÖLÜM: KURAMSAL ARKA PLAN. 9 1.1. EDİMBİLİM 9 1.1.1. Wittgenstein, Austin ve Searl: Söz Edimleri 9 1.2. BLUM-KULKA VE OLSHTAIN’IN ÇALIŞMASI 14 1.2.1. Strateji Türleri 15 1.2.3. Bakış Açısı (Point of view) 16 1.2.4. Sentaktik Hafifletici (Syntactic downgrader) 17 1.2.4.1. Diğer Hafifleticiler 17 1.2.5. Yükselticiler (upgraders) 18 1.2.6. Belirtecimsiler (adjuncts) 18 1.3. BROWN VE LEVINSON’IN İNCELİK KURAMI 19 1.3.1. Yüz 20 1.3.2. Yüz Tehdit Eden Eylemler 21 1.3.3. Yüz Tehdit Eden Eylem Stratejileri 23 1.3.4. Sosyal Mesafe, Güç ve Dayatma Derecesi 23 1.4. KÜLTÜREL ÖGELERE BİR BAKIŞ: HOFSTEDE’IN ÇALIŞMASI 24 1.4.1. Güç Mesafesi (Power Distance) 24 1.4.2. Belirsizlikten Kaçınma 25 1.4.3. Bireyselcilik ve Kolektivizm 25 1.4.4. Erillik ve Dişillik 26 1.4.5. Kısa Dönem Odaklı ve Uzun Dönem Odaklı 27 1.4.6. Heveslilik ve Kısıtlılık 27 1.5. İSTEK SÖZ EDİMİ: İLGİLİ DİĞER ÇALIŞMALAR 28 2. BÖLÜM: BULGULAR VE TARTIŞMA 33 2.1. ANA DİLİ OLARAK TÜRKÇE KONUŞURLARI İLE YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENİCİLERİNİN STRATEJİ KULLANIMI 33 2.2. UYRUKLARA GÖRE STRATEJİ KULLANIMI 51 2.3.YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENİCİLERİNİN İSTEK (RİCA) SÖZ EDİMİ İLE DUYGU İFADESİ KULLANIMI 78 2.4. KONUŞMA TAMAMLAMA TESTİNDEKİ DURUMLARA VERİLEN ÖRNEK YANITLAR 80 SONUÇ VE ÖNERİLER 82 KAYNAKÇA 86 Ek 1. Etik Kurul İzni 90 Ek 2. Orijinallik Raporu 91 Ek 3. Turnitin Benzerlik İndeksi 92 Ek 4. Gönüllü Katılım Formu 93 Ek 5. Konuşma Tamamlama Testi 94 ÖZGEÇMİŞ 99 Tezde ana dili olarak Türkçe konuşurları ile B1 seviyesindeki yabancı dil olarak Türkçe öğrenicilerinin istek (rica) söz edimlerini kullanımları incelenmiştir. Bu amaçla, 12 durumdan oluşan bir Konuşma Tamamlama Testi uygulanmış, yanıtlar “doğrudanlık” ve “dolaylılık” açısından sınıflandırılmıştır. Bunun yanı sıra, her bir durum için seçilen duygu ifadeleri kullanım stratejilerine ve sıklıklarına göre değerlendirilmiştir. Çalışma bu açıdan nicel bir araştırmadır. Veriler SPSS programı aracılığıyla betimsel olarak çözümlenmiştir. İstatistiksel açıdan anlamlı farklar olup olmadığının tespiti içinse tek yönlü ANOVA ve post hoc testleri kullanılmıştır. Örneklemi 84 öğrenci oluşturmuştur. Katılımcıların 42’si Türk Hava Kurumu Üniversitesi hazırlık bölümünde eğitimlerine devam eden Türk öğrencilerdir. Diğer katılımcılar Gazi Üniversitesi TÖMER ve Kazakistan Ahmet Yesevi Üniversitesinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen B1 seviyesinde yabancı öğreniciler olup; 20 Kazak, 15 Afgan, 4 Arap, 1 Çinli, 1 Boşnak ve 1 Tacik şeklinde bir araya gelmiştir. Çalışmanın sonucunda, ana dili olarak Türkçe konuşurları ile yabancı dil olarak Türkçe öğrenicileri arasındaki çeşitli benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Konuşma Tamamlama Testindeki 12 durumun 4’ünde ise istatistiksel açıdan anlamlı farklar bulunmuştur. Katılımcılar en fazla standartlaşmış dolaylı strateji kullanırken, Afgan katılımcıların standartlaşmamış dolaylı stratejiye diğer gruplara göre daha fazla başvurduğu gözlenmiştir. Kazak katılımcılar ise istek ifadelerini diğerlerine kıyasla daha çok kullanmıştır.

In this dissertation, the processes of self-directed learning of computer for children who have never used computers before, have been examined within the cultural frame in which they live. The recent conditions in which the technology is effective in every sphere of life and people are more oriented towards “self-directed learning” make the research object important in terms of computer education. A village in the South-Eastern Anatolia region, which is one of the regions where the socio-economic level is low and a digital divide is clearly felt was preferred in accordance with the research object in order to reach children who have never used computers before. The cultural foundations of cognitive processes have been considered and authentic data have been reached, by using the cognitive ethnography, a type of qualitative research method used as a research design. The study includes a long-term participant observation process spreading over two years in conformity with the nature of ethnographic studies. The study group consists of 46 children (17 girls, 29 boys) and their ages vary between 6-11 years. During the study period, the ways how those children organize their learning when they are left on their own with the computers have been observed in detail. During the process, it has been examined how the learning situations are affected by these guidance and collaborative activities by giving the students simple clues, asking them some questions to arouse curiosity and guiding them to form groups. The open coding and axial coding methods have been used in the analysis of data. The 853 codes derived by open coding have been reduced to 174 codes and they have been grouped under 10 categories. The findings attained at the end of the study show that simple guidance to the children and forming groups during processes of their self-directed learning of computer have generally led to positive results. The significant differences have been observed in children's learning behaviors in terms of age and gender variables. The result of this study present profound data about the effects of cultural backgrounds on educational processes and taking these effects into consideration in the context of the education policies of our country. İçindekiler Öz i Abstract ii Teşekkür iv Tablolar Dizini ix Şekiller Dizini x Simgeler ve Kısaltmalar Dizini xi Bölüm 1 Giriş 12 Kendi Kendine Öğrenme ve Teknoloji 12 Çalışma Tanımı 12 Çalışmanın Amacı ve Önemi 20 Çalışmanın Ortaya Çıkışı 21 Tanımlar 22 Bölüm 2 Araştırmanın Kuramsal Temeli ve İlgili Araştırmalar 24 Kendi Kendine Öğrenmenin Temelleri 24 Kendi Kendine Öğrenme 25 Rehberli – Sorgulamalı Etkinlikler 28 İşbirlikli Öğrenme Etkinlikleri 29 Kendi Kendine Öğrenme ve Teknoloji 30 Kültür ve Teknoloji 31 Dijital Yerliler ve Dijital Göçmenler 33 Dijital Uçurum 35 İlgili Araştırmalar 37 Bölüm 3 Yöntem 42 Bilişsel Etnografi 45 Araştırma Soruları 50 Araştırmanın Yapılacağı Bölgenin Belirlenmesi 50 Katılımcıların Belirlenmesi 53 Araştırmacı Rolü 57 Uygulama Süreci ve Verilerin Toplanması 59 Uygulama Süreci 60 Gönüllülük 63 Demografik Bilgilerin Alınması ve Ön Bilgi Yoklaması 63 Öğrencilerin Yaşlarına Göre Gruplanması 65 Bilgisayarla Tanışma 66 Küçük Gruplarla Çalışma / İşbirlikli Öğrenme 67 Merak Uyandırıcı Sorular ve İpuçlarının Kullanılması 67 Veri Kaynakları ve Veri Toplama Teknikleri 68 Verilerin Analizi 69 Açık Kodlama 71 Kuramsal / Aksiyal / Eksensel Kodlama: 73 Araştırmanın Geçerliği ve Güvenirliği 75 Katılımcılar 79 Bölüm 4 Bulgular ve Yorumlar 92 1. Kendi Kendine Bilgisayar Öğrenme Süreci 92 2. Basit İpuçlarının ve Merak Uyandırıcı Soruların Öğrenme Sürecine Etkileri 145 3. İşbirlikli Çalışmaların Öğrenme Sürecine Etkisi 149 4. Çocukların Demografik Özelliklerinin Öğrenme Süreçlerine Etkisi 153 Bölüm 5 Sonuç, Tartışma ve Öneriler 167 Sonuçlar ve Tartışma 167 Öneriler 201 Kaynaklar 206 EK-A: Veli İzin Formu 226 EK-B: Öğrenci Gönüllü Katılım Formu 227 EK-C: Öğretmen / İdareci Görüşme Formu 228 EK-Ç: Veli Görüşme Formu 229 EK-D: Öğrenci Görüşme Formu 230 EK-E: Açık Kodlama Sonrasında Elde Edilen Kodlar 231 EK-F: Etik Komisyonu Onay Bildirimi 234 EK-G: Etik Beyanı 235 EK-H: Doktora Tez Çalışması Orijinallik Raporu 236 EK-I: Dissertation Originality Report 237 EK-İ: Yayımlama ve Fikrî Mülkiyet Hakları Beyanı 238 Bu tez çalışmasında daha önce hiç bilgisayar kullanmayan çocukların bilgisayarı kendi kendine öğrenme süreçleri, yaşadıkları kültürel bağlam çerçevesinde incelenmiştir. Teknolojinin hayatın her alanında etkili olduğu ve insanların daha çok “kendi kendine öğrenme”ye yöneldiği günümüz koşulları, araştırma konusunu bilgisayar eğitimi açısından önemli kılmaktadır. Araştırma konusuna uygun olarak daha önce hiç bilgisayar kullanmayan çocuklara ulaşmak amacıyla ülkemizin sosyoekonomik düzeyi düşük ve dijital uçurumun belirgin biçimde hissedildiği bölgelerinden olan Güney Doğu Anadolu Bölgesi kırsalındaki bir köy tercih edilmiştir. Araştırma deseni olarak nitel araştırma yöntemlerinden etnografinin bir türü olan “bilişsel etnografi” kullanılarak, bilişsel süreçlerin kültürel temelleri değerlendirilmiş ve otantik verilere ulaşılmıştır. Araştırma etnografik çalışmaların doğasına uygun olarak, iki seneye yayılan uzun süreli bir katılımlı gözlem sürecini içermektedir. Çalışma grubu 46 çocuktan (17 kız, 29 oğlan) oluşmakta olup yaşları 6-11 arasında değişmektedir. Çalışma süresince çocukların bilgisayarla baş başa kaldıklarında, kendi öğrenmelerini nasıl organize ettikleri ayrıntılı olarak gözlemlenmiştir. Süreç içerisinde öğrencilere basit ipuçları verilerek, merak uyandırmaya yönelik sorular sorularak ve gruplar oluşturmalarına müsaade edilerek, öğrenme durumlarının bu yönlendirmelerden ve işbirlikli çalışmalardan nasıl etkilendiği incelenmiştir. Verilerin analizinde, açık kodlama ve aksiyal kodlama yöntemleri kullanılmıştır. Açık kodlama ile elde edilen 853 kod, yapılan revizyonlarla 174 koda indirgenmiş ve 10 kategori altında toplanmıştır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan bulgular, çocukların kendi kendine bilgisayar öğrenme süreçlerinde basit yönlendirmeler yapılmasının ve gruplar oluşturmalarının, genel olarak olumlu sonuçlar doğurduğu yönündedir. Yaş ve cinsiyet değişkenine göre çocukların öğrenme davranışlarında önemli farklılıklar gözlemlenmiştir. Çalışma sonuçları, kültürel altyapının eğitsel süreçlere etkisi ve bu etkinin ülkemizin eğitim politikaları açısından değerlendirilmesi bağlamında derinlemesine veriler sunmaktadır.

This research is conducted to analyze the effect of children's rights and democracy education on children's democratic behavior levels. A semi-experimental pre-test / post-test model with control group was used to assess the effect children's rights and democracy education. The study group of the research consisted of 53 children, in which 28 are in the experimental group (14 girls, 14 boys) whereas the other 25 are in the control group (11 girls and14 boys), were educated in the two preschools located in Kayseri. Democratic behavior Scale, which is developed by the researcher is used to determine democratic behavior levels of children. Data collections tools were implemented before and after the experimental process and implemented again to experimental group 4 weeks after the end of education program. Data were analyzed with SPSS 21 software package. Frequency (f) and percentage (%) are used in description of demographic information. The normality tests of the data were analyzed by the Shapiro-Wilk Test. The differences between the two groups that did not come from the normal distribution were analyzed by Mann Whitney U and the differences between the dependent variables that were not from the normal distribution were examined by Wilcoxon Test. At the end of the research, it is found that Child Rights and Democracy Education applied to experimental group children made a statistically significant difference on democratic behavior levels of children (O 1.1.: 118, O 1.2.: 182 , p 0.001) İçindekiler Öz ii Abstract iii TEŞEKKÜR v Tablolar Dizini x Şekiller Dizini xi Simgeler ve Kısaltmalar Dizini xii Bölüm 1 Giriş 1 Problem Durumu 2 Araştırmanın Amacı ve Önemi 3 Araştırma Problemi 6 Sayıltılar 7 Sınırlılıklar 7 Tanımlar 7 Bölüm 2 Araştırmanın Kuramsal Temeli ve İlgili Araştırmalar 9 Demokrasi, İnsan Hakları ve Çocuk Hakları Sözleşmesi 9 BM Çocuk Hakları Sözleşmesinin Yapısı, Temel İlkeleri ve Sınıflandırılması 11 İnsan Hakları- Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi 16 Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitiminin Gelişimi 20 Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitiminin Önemi ve Amacı 23 Erken Çocukluk Döneminde Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi 25 Erken Çocukluk Döneminde Ç.H.D.E’nin Bileşenleri 27 Erken Çocukluk Döneminde Ç.H.D.E’nin Kapsamı ve Boyutları 44 İlgili Araştırmalar 48 Bölüm 3 Yöntem 69 Araştırmanın Çalışma Grubu 70 Veri Toplama Süreci 72 Veri Toplama Araçları 73 Verilerin Analizi 100 Bölüm 4 Bulgular ve Yorumlar 101 Ç.H.D.E Deney ve Kontrol Gruplarının Denklik Düzeylerine İlişkin Bulgular 101 Ç.H.D.E Deney ve Kontrol Grupları Ön Test Son Test Puanlarına İlişkin Bulgular 102 Ç.H.D.E Deney ve Kontrol Grubu Son Test Puanlarına İlişkin Bulgular 104 Ç.H.D.E Deney Grubu Kalıcılık Testi Puanlarına İlişkin Bulgular 105 Bölüm 5 Sonuç, Tartışma ve Öneriler 106 Sonuçlar 106 Tartışma 107 Öneriler 116 Kaynaklar 119 EK-A: Çocuk Veli Gönüllü Katılım Formu 146 EK-B: Çocuk Ebeveyn Demografik Bilgi Formu 148 EK-C: Demokratik Davranış Ölçeği Örnek Maddeler 149 EK-D: Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi Kazanım ve Göstergeleri 150 EK-E: Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi Temalar ve Kazanımlar 152 EK-F: Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi Etkinlik Takvimi 154 EK-G: Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi Temalarına Etkinliklerde Yer Verilme Durumu 155 EK-H: Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi Materyal Listesi 157 EK-I: Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi Örnek Etkinlik Planları 159 EK-J: Etik Komisyonu Onay Bildirimi 170 EK-K: Kayseri İl Milli Eğitim Müdürlüğü Uygulama İzni 171 EK-L: ETİK BEYANI 172 EK-M: Doktora Tez Çalışması Orijinallik Raporu 173 EK-N: Dissertation Originality Report 175 EK-O: Yayımlama ve Fikri Mülkiyet Hakları Beyanı 176 Bu araştırma, çocuk hakları ve demokrasi eğitiminin çocukların demokratik davranışlarına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ön-test /son-test ve kontrol gruplu yarı-deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kayseri ilinde bulunan Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı iki okulun anasınıfına devam eden 60- 72 aylık 28’i deney (14 kız, 14 erkek), 25’i kontrol (11 kız, 14 erkek) olmak üzere toplam 53 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada, kontrol grubundaki çocuklar okul öncesi eğitim programına devam ederken, deney grubunda yer alan çocuklara okul öncesi eğitim programına ek olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitim’i uygulanmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen Demokratik Davranış Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama aracı, deneysel işlem öncesinde ve sonrasında, ayrıca deney grubuna eğitim programının bitiminden 4 hafta sonra yeniden, uygulanmıştır. Veriler SPSS 21 paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada, demografik bilgilerin betimlenmesinde; frekans (f) ve yüzde (%) kullanılmıştır. Verilere ilişkin normallik testleri Shapiro-Wilk Testi aracılığı ile analiz edilmiştir. Normal dağılımdan gelmeyen ikili gruplar arasındaki farklılıklar Mann Whitney U, normal dağılımdan gelmeyen bağımlı değişkenler arasındaki farklılık ise Wilcoxon Testi ile incelenmiştir. Araştırma sonunda, deney grubu çocuklarına uygulanan Çocuk Hakları ve Demokrasi Eğitimi’nin, çocukların demokratik davranış düzeyleri üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark yarattığı görülmüştür (O1.1. :118, O1.2. :182, p0.001)