Search

Bu çalışmanın amacı, fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarınınsürdürülebilir yaşama yönelik farkındalık, tutum ve davranışlarını değiştirmede çevreeğitimi aracı olarak kullanılan ekolojik ayak izi uygulamalarının etkisiniincelemektir.Bu çalışmada, tek grup öntest-sontest araştırma modeli kullanılmıştır.Araştırma, 2006-2007 eğitim-öğretim yılında, Gazi Üniversitesi Gazi EğitimFakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda öğrenimgören üçüncü sınıf toplam 49 öğretmen adayına uygulanmıştır. Araştırmanınuygulanması sırasında öğretmen adaylarına sürdürülebilir yaşam ve ekolojik ayak izikonularında öğrencilerin aktif katılımını içeren, öğrenci merkezli öğretim etkinlikleridüzenlenmiştir.Araştırmada veri toplama aracı olarak ?Çevre Eğitimi Anketi? ve ?EkolojikAyak İzi Hesaplama Anketi? kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının ekolojik ayakizleri web-tabanlı ekolojik ayak izi hesaplama aracı kullanılarak hesaplanmıştır.Öğretmen adaylarının ekolojik ayak izlerini azaltma yolları konusundaki görüşlerialınmıştır. Görüşme sonucu ortaya çıkan veriler içerik analiziyle sistematik birşekilde çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi için SPSS(Statictical Package for Social Sciences Program, Version 10.0) paket programı veMicrosoft Excel elektronik tablo programları kullanılmıştır. İstatistiksel verianalizinde, korelasyon yöntemi ve ilişkili örneklem t-Testi kullanılmıştır.ivYapılan analizlerden elde edilen sonuçlar şunlardır:? Öğretmen adaylarının sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalık, tutum vedavranış puanlarının çevre eğitimi aracı olarak ekolojik ayak izi uygulamasısonrasında artmış olduğu görülmektedir. Bu sonuç, sürdürülebilir yaşamayönelik öğretmen adaylarının farkındalık, tutum ve davranışlarınındeğiştirilmesinde çevre eğitimi aracı olarak ekolojik ayak izi uygulamasınınetkili olduğunu göstermektedir.? Ekolojik ayak izi hesaplamaları sonucunda öğretmen adaylarının ekolojikayak izine etkiyi en çok gıda tüketimi alanı yaparken en az ulaşım alanınınkatkıda bulunduğu görülmüştür.? Yapılan görüşmeler sonucunda, öğretmen adaylarının ekolojik ayak izleriniazaltma yolları konusunda yaşam tarzlarında değişimler gerektiren ve tüketimtercihlerini tekrar gözden geçirmelerini sağlayan önerilerde bulunduklarıtespit edilmiştir.Araştırma sonunda sürdürülebilir yaşama yönelik çevre eğitimi aracı olarakekolojik ayak izi uygulamalarının daha uzun süreçte, geniş örneklemler ve farklıdeğişkenler üzerinde uygulanması konularında önerilerde bulunulmuştur. The aim of this study is to analyze the impact of ecological footprintapplications used as a tool of environmental education on changing the awareness,attitudes and behaviors of science and technology education teacher candidatestowards environment and sustainable life.Research model of single group pre-test?post-test was used in this study. Theresearch was applied on 49 third grade pre-service teachers studying in GaziUniversity Faculty of Education Science Education Program in the 2006-2007academic year. While applying the research, activities which are based on the issuesof sustainable life and ecological footprint and include the active participation ofstudents, and were student-centered, were applied for teacher candidates.In the research, ?Environmental Education Survey? and ?Ecological FootprintMeasurement Survey? were used as data collection tools. The Ecological Footprintof pre-service teachers were calculated, using web-based Ecological FootprintCalculator. SPSS (Statistical Package for Social Sciences Program, Version 10.0)package program and Microsoft Excel electronic table programs were used toanalyze the data collected from the research. In the analyzing of statistical data,correlation method and paired samples t-Test were used.viFollowing results are obtained from analyzes:? It was seen that awareness, attitude and behavior points of the teachercandidates rose on the phase of post-test. That result shows that applying ecologicalfootprint is an environmental education tool effective in changing the awareness,attitudes and behaviors of the teacher candidates towards environment andsustainable life.? It was observed that teacher candidates made biggest contribution tothe Ecological Footprinting while consuming food and smallest contribution intransportation.? As a result of interviews, it was determined that the teacher candidateswere making suggestions leading them to the revision of their consumption choicesand requiring them to make changes in their lifestyles.At the end of the research, some suggestions were made concerning theapplication of ecological footprint education in larger groups and different variablesto raising the awareness of the society in the subjects of environment and sustainablelife. 202

127

ÖZET `ilköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Dersi `Genetik` Ünitesi DNA Watson Crick Modelinin Sınıf İçi Uygulamalarla Kavratılmasının Öğrenci Başarısına Etkisi` adlı bu araştırma, ilköğretim okullarındaki öğrencilerin Fen Bilgisi derslerindeki basanlarım arttırmak için sınıf içinde uygulanan, öğrenciyi merkeze alan, rol oynama ve oyunların etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Ankara ili şehir merkezinde bulunan Ülkü Akın İlköğretim Okulu ile Ahmet Barındırır İlköğretim Okulunda yapılmıştır. Araştırmada her iki ilköğretim okulundan şans yoluyla ikişer, sekizinci sınıf şubesi seçilmiştir. Her bir okulda bir kontrol ve bir de deney grubu oluşturulmuştur. Araştırmada öntest-sontest kontrol gruplu, deneysel desen uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak basan testi ve tutum ölçeği geliştirilmiştir. Basan testinden elde edilen veriler ilişkisiz gruplar için T-Testi istatistik tekniği ile incelenmiştir. Tutum ölçeğinden elde edilen veriler yüzde- frekans dağılımıyla incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda, genetik ünitesi DNA-Watson Crick modelinin öğretiminde sınıf içi uygulamaların (Rol Oynama ve Oyunlar), geleneksel öğretim yöntemine göre daha etkili olduğu görülmüştür. ABSTRACT This research, named as `Primary School 8th Degree Science Lessons `Genetics` Chapter Effect of Comprehension of DNA Watson-Crick Model With In- class Applications To Student Success` accomplished in order to examine the in-class games and role playing activities that place the student at the center increase students success in the science lessons. Research is carried out in Ülkü Akın Primary School and Ahmet Barındırır Primary School located in the center of Ankara city. Two eight degree classes are randomly selected from each school. One control and one experiment group is formed in each school. Experimental pattern is applied with pre-test post-test control group. As the data collection tool for the research, success test and attitude scale is developed. Data obtained from the success test are examined with the T-Test statistical technique for irrelated groups. Data obtained from the attitude scale are examined from using percent frequency distribution. As a consequence obtained from the analysis of the obtained data, in the instruction of genetics chapter, DNA- Watson Crick Model, in-class applications (games and role playing activities), is more effective than the traditional instruction method. 118

Bu araştırmada, çalışma grubunu oluşturan sekizinci sınıf öğrencilerinin hayalindeki sürdürülebilir okulları tasarlamaları istenerek, sürdürülebilir okul kavramı konusunda zihinsel algılarının betimlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca öğrencilerin sürdürülebilir yaşam ve sürdürülebilir gelişme konusundaki zihinsel algılarının betimlenmesi bunun yanında çalışmanın `Sürdürülebilir Okul Tasarlama` sürecinde öğrencilerde; çevre bilinci oluşturma, kaynakları verimli ve tasarruflu kullanma bilinci oluşturma, düşünme yeteneği ve tasarım yeteneğini geliştirme gibi alt amaçlar da bulunmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda çalışmada araştırmaya katılan `Sekizinci sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir okul kavramı konusunda zihinsel algıları nedir?` sorusuna cevap aranmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilim) deseni kullanılan bu araştırmanın çalışma grubunu belirlemede amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Çalışma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında sosyo-ekonomik düzeyi orta düzeyde olan öğrencilerin oluşturduğu bir devlet okulunda gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu 17 (5 Kız, 12 Erkek) öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada, çalışma grubunu oluşturan öğrencilerin `Sürdürülebilir Okul` hakkında oluşturdukları çizim, rapor ve model ile çalışma grubunu oluşturan öğrencilerle yapılan görüşmeler veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Öğrencilerin yaptıkları resimler, resimleri açıklayan raporları ve sonuçta oluşturulan model ile çalışmalarında sonunda yapılan görüşme sonuçları içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sürdürülebilir okul tasarımı kısmında kısmen de olsa malzeme temin etme sıkıntısı yaşanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ışığında; öğrencilerin sürdürülebilir okul kavramına ilişkin fikirleri yedi tema altında toplanmıştır. Bu temalar atık yönetimi, enerji, gıda, okul peyzajı, sosyal boyut, su ve ulaşım şeklindedir. Araştırma sonucunda ayrıca öğrencilerin sürdürülebilir yaşam koşullarına istekli olduğu, sürdürülebilir olarak tasarlanan bir okulda da öğrenim görmek istedikleri belirlenmiştir. Bu çalışmanın ilgili literatürdeki eksikliği tamamlayarak, bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir. In this research, it is aimed to describe mental perceptions of the eighth grade students about the concept of sustainable school by asking them to design sustainable school in their dream. In addition, in this research there is to describe the students' mental perceptions about sustainable living and sustainable development as well as the study has also sub-objectives such as creating enviromental awareness and creating awareness to use resources efficiently and economically, devoloping the ability to think and developing design skills on students who are in process of ''sustainable school design.'' In the line with this objectives it is looked for the answers of question ''What is the mental perception of eighth grade students about the concept of sustainable school?'' In this research phenomenology from qualitative reseach methods was used and to determine the study's working group criterion sampling from purposive sampling methods was used. The study was conducted in a public school composed of students who are intermediate socio-economic level in 2018-2019 academic year. The working group consisted of 17 (5 girls, 12 boys) students. In this study; the drawings, reports and models about sustainable school were made by students in working group, and interviews were made with students in working group were used as data collection tools. Student's picture, reports which express pictures and model was formed in conclusion and results of interviews were analyzed with concent analysis. In part of the sustainable school design of the research, there has been a shortage of material procurement. In the light of the finding of the research, the idea of students about concept of sustainable school are gathered under seven themes. These themes are waste management, energy, food school landscape, social dimention, water and transportation. As a result of the research, it was determined that the students were eager for sustainable living conditions and they wanted to study in a sustainble school. It is thought that this study will shed light on the studies will be done by completing the lack of relevant literature. 177

Bu çalışmanın amacı, araştırmaya katılan ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin `Dünyamız, Ay ve Yaşam Kaynağımız Güneş` ünitesi kapsamında gerçekleştirilen etkinlikler öncesinde ve sonrasında zihinlerinde Astronomi kavramlarını nasıl betimlediklerini ve bilişsel gösterimlerini ortaya çıkarmak; odak grup görüşmesi sonucunda, Astronomi kavramlarına yönelik görüşlerini almaktır. Araştırmada amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örnekleme tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim öğretim yılında, Konya ili Çumra ilçesinde yer alan bir taşıma merkezi ortaokuldaki 6. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya 19'u kız ve 12'si erkek olmak üzere 31 kişi katılmıştır. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji kullanılmıştır. Öğrencilerin algılarını belirlemek için veri toplama aracı olarak çizim tekniği ve odak grup görüşmesi kullanılmıştır. Astronomi ile ilgili on iki kavramı içeren veri toplama aracı geliştirilmiştir. Veri toplama aracı, Ortaokul 6. Sınıf Fen Bilimleri 3-8. Sınıf Öğretim Programı `Dünyamız, Ay ve Yaşam Kaynağımız Güneş` ünitesi işlenmeden önce ve sonra uygulanmıştır. Çalışmaya katılan bütün öğrencilerden `Dünya, Güneş, Ay, yıldız, gezegen, astronot, uzay, evren, Astronomi, astroloji (sahte bilim)` kavramları ile ilgili düşüncelerini yansıtan bir resim çizmeleri istenmiştir. Resimlerin altına ise, çizimlerinde anlatmak istediklerini ifade etmeleri beklenmiştir. Ünite işlendikten yaklaşık 4 ay sonra, öğrenciler arasından rastgele seçilen 10 kişi ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Verilerin analizinde fenomenolojik çalışma için kodlama şablonu ve içerik analizi kullanılmıştır. Öğrencilerden çizim yöntemiyle ve odak grup görüşmesi ile alınan veriler çözümlenirken ortak kodlar ile sınıflandırılmıştır ve öğrenci ifadelerinden örneklerle birlikte `Inspiration 9` programı kullanılarak zihin haritaları oluşturulmuştur. Elde edilen bulgular ışığında, araştırmaya katılan ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin uygulama öncesi genel olarak Astronomi kavramları konusunda eksik ve bilimsel olmayan kavramlara sahipken, ilgili ünite işlendikten sonra, öğrencilerin çoğunun Astronomi kavramlarını daha bilimsel kavramlarla ifade ettikleri ve algılarının bilimsel yönde değiştiği görülmüştür. Araştırma sonucunda, öğrencilerin Astronomi kavramlarına yönelik algılarını tespit etmek için yapılacak çalışmaların farklı sınıf düzeylerinde ve farklı örneklemlerle uygulanması konularında önerilerde bulunulmuştur. The purpose of the current study is to determine how the participating 6th grade secondary school students describe the concepts of astronomy in their minds and to elicit their related cognitive illustrations before and after conducting activities within the context of the unit `Our World, Moon and The Sun, Source of Our life` and to reveal their opinions about the concepts of astronomy through focus-group interviews. In the study, one of the purposive sampling methods, criterion sampling was used. The study group of the current research is comprised of 6th grade students attending a secondary school located in the Cumra province of the city of Konya in 2015-2016 school year. A total of 31 students participated in the study (19 girls and 12 boys). The study employed the phenomenological design, one of the qualitative research methods. As the data collection tools to elicit the students' opinions, drawings and focus-group interviews were used. A data collection instrument including 12 concepts related to astronomy was developed. This data collection tool was administered to the students before and after studying the unit `Our World, Moon and Sun, Source of Our Life`. The participating students were asked to draw a picture to illustrate their opinions about the concepts such as world, sun, moon, star, planet, astronaut, space, universe, astronomy, astrology (pseudoscience). They were also asked to state what they wanted to express in their drawings by writing under the drawing. Nearly four months after the unit was studied, focus-group interviews were conducted with 10 students randomly selected from among the study group students. In the analysis of the data, coding scheme for a phenomenological study and content analysis were used. The data collected from the students through drawings and focus-group interviews were analyzed by classifying them with common codes and together with the excerpts from the students' statements, mind-maps were constructed by using `Inspiration 9` program. In light of the findings of the study, it was concluded that while the 6th grade students participating in the current study had missing or unscientific information about the concepts of astronomy before the application, after studying the unit, most of the students were able to express the concept of astronomy by using more scientific statements and their perceptions of these concepts became more scientific. At the end of the study, it was suggested that similar studies should be conducted with students from different grades and larger samplings. 220

Bu çalışmanın amacı, çevre etiği farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi ve fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre etiğine yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesidir. Çalışmanın evrenini Türkiye'deki devlet üniversitelerinde eğitim gören fen bilgisi öğretmen adayları oluşturmaktadır. Çalışmanın örnekleminde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'nun oluşturduğu istatistikî bölge sınıflandırılmasına göre düzey 1 (12 bölge birimleri) dikkate alınmıştır. Araştırmanın örneklemini bu sınıflamaya giren, fen bilgisi öğretmenliği bölümü olan birer üniversite seçilmek şartıyla, 2013-2014 eğitim öğretim yılının bahar döneminde toplam 12 üniversitede eğitim gören 1023 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen 'Çevre Etiği Farkındalık Ölçeği' kullanılmıştır. Veri analizinde SPSS (Statistical Package for the Social Science) ve LISREL paket programı kullanılmıştır. Ölçek geliştirme aşamasında açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi; istatistiksel veri analizinde t-Testi ve tek yönlü faktör analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Ölçek üzerinde yapılan analizler sonucunda cronbach alfa güvenilirlik kat sayısı 0.95 olarak bulunmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizine göre; RMSEA 0.070; CFI 0.96; AGFI 0.86; NFI 0.95 olarak tespit edilmiştir. Araştırmanın bulguları sonucunda geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında araştırmaya katılan kız öğrenciler ile erkek öğrenciler arasında t-testi sonucunda anlamlı farklılık bulunmuştur (t(1021)=4.292; p.05). Üniversite seviyesine göre yapılan varyans analiz sonuçları arasında da anlamlı farklılık bulunmuştur (F(11-1011)=51.215; p.05). No significant difference was also found as a result of the variance analysis conducted in relation to university (F(11-1011)=51.215; p