Search

Bu çalışma kapsamında sorgulama temelli oyunların 60- 72 aylık çocukların Dünya'nın şekli ve Gece-Gündüz kavramlarını algılamalarına etkisini incelemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini, 2015–2016 eğitim-öğretim yılında Balıkesir Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde bulunan merkez ilçelerdeki (Karesi ve Altıeylül) bağımsız anaokullarına devam eden 60-72 aylık çocuklar oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında farklı yıllarda iki farklı örneklem ile çalışılmıştır. Uyarlama ve pilotlama çalışması örneklemi, 2013-2014 eğitim öğretim yılında Balıkesir il merkezindeki 4 farklı bağımsız anaokuluna devam eden yaşları 60-72 aylar arasında değişen 49 kız ve 46 erkek toplam 95 çocuktan oluşmuştur. Araştırmanın deneysel çalışma örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Balıkesir il merkezinde bulunan bir bağımsız anaokuluna devam eden ve yaşları 60- 72 aylar arasında değişen 31 kız 25 erkek toplam 56 çocuk oluşturmuştur. Bu çalışma, ön-test son-test yarı deneysel desen içerisinde nicel ve nitel verilerin toplanarak birlikte ve nicel olarak analiz edilip yorumlandığı karma yöntemde deneysel iç-içe model olarak tasarlanmıştır. Çocukların Dünya'nın şekli ve gece gündüz oluşumuna ilişkin kavramsal algılamalarını ortaya koyabilmek için `Dünya-2` testi ve `Dünya ve Gece Gündüz Görüşme Protokolü` kullanılmıştır. Deney, kontrol ve plasebo grubunun bulunduğu çalışmada, araştırmacı tarafından tasarlanan 12 sorgulama temelli oyun etkinliği deney grubunda uygulanırken plasebo grubunda öğretmen tarafından okul öncesi eğitim programı (MEB, 2013a) çerçevesinde hazırlanan 12 etkinlik 6 hafta süresince uygulanmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir etkinlik uygulanmamıştır. Araştırma sonuçları ön test bulgularına dayanarak çocukların tümünün Dünya'nın şekli ve gece gündüz kavramlarına ilişkin sentetik zihinsel modellere sahip olduğunu göstermiştir. Çocukların sahip olduğu Dünya'nın şekline ilişkin algılamaların gece gündüz kavramına olan etkisi son test kapsamında incelendiğinde bu etkinin zayıf, izleme testinde ise orta düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırmada kullanılan görüşme protokolünün alt boyutlarının (açık uçlu sorular, model oluşturma/tanımlama ve seçim yönelimli sorular) tutarlılığına ilişkin bulgular Dünya'nın şekline ilişkin soru ve görevler için zayıf bulunurken, gece gündüz kavramlarına ilişkin sorularda ise ölçüm zamanlarına göre zayıftan iyi derecede uyumluya doğru değişmiştir. Bu değişim özellikle deney grubunda görülmüştür. Uygulanan etkinliklerinin etkisine ilişkin bulgular hem Dünya'nın şekli hem de Gece-Gündüz kavramlarına ilişkin algılamalarında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık göstermiştir ve bu farklılık kalıcı olarak bulunmuştur (p˂.05). Plasebo grubunun Dünya'nın şekline ilişkin kavramsal algılamaları son test analizlerinde kontrol grubundan anlamlı düzeyde farklı bulunmuş olsa da bu fark izleme testinde bulunmamıştır. Plasebo grubu ile kontrol grubunun Gece-Gündüz kavramlarına ilişkin algılamalarında son test ve izleme testinde bir farklılık bulunmamıştır.Anahtar sözcükler: Sorgulama temelli eğitim, Dünya'nın şekli, gece-gündüz,kavramsal değişim. This study mainly aims to investigate the effect of inquiry-based plays on children's perceptions of the shape of the earth and day-night concepts. Children aged between 60-72 months attending kindergartens in city centre (Karesi- Altıeylül districts) within Balıkesir Directory of National Education comprise the universe of the study. The study has two sampling group. The first sampling group consists of a total of 95 children (49 females and 46 males) aged between 60-72 months enrolled in four kindergartens in Balıkesir city center in the 2013-2014 school year. The experimental sampling group consists of a total of 56 children (31 females and 25 males) aged between 60-72 months enrolled in a kindergarten within Balıkesir Directory of National Education. This study is designed as a pre-test post-test quasi- experimental design within embedded experimental mixed method which might aim to embed both qualitative and quantitative data within qualitative interpretation. `Earth-2` test and `Earth and Day-Night Concepts Interview Protocol` are used as data collection tools to reveal children's perceptions of the shape of the earth and day-night concepts. The designed study has three study groups which are experimental, control and placebo group. 12 inquiry based play activities designed by the researcher implemented in the experimental group and 12 activities which are prepared by the preschool teacher within the framework of the preschool curriculum in Turkey (MEB, 2013a) implemented in the placebo group for six weeks, where no intervention is performed in the control group. Based on the pre-test findings, results showed that all children have synthetic mental models about the shape of the earth and day-night concepts. When the effect of day-night concepts on children's perceptions of the shape of the earth examined, it is seen that the effect is weak regarding the post-test results but medium regarding the follow-up test. Findings of the consistency of sub-dimensions of the interview protocol (open-ended questions, model forming/describing and forced-choice questions) indicated weak results for the tasks about the shape of the earth and ranged from weak to coherent for the tasks about day-night concepts in different survey times. This variance is especially seen in the experimental group. The findings of the effect of the intervention activities indicated significant difference (p< .05) for the experimental group both about children's perceptions of the shape of the earth and day-night concepts and also this difference is found persistent. Perceptions of the shape of the earth in the placebo group found significantly different than the control group according to the post-test. However, this difference is not seen in the follow-up test. There is no difference between placebo and control groups regarding the perceptions of day-night concepts both in the post and follow-up tests.Keywords: Inquiry based education, shape of the earth, day-night, conceptual change 185

Bu çalışma, Balıkesir il merkezindeki okul öncesi eğitim ortamlarını kalite değişkenleri açısından değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini Balıkesir il merkezindeki tüm resmi bağımsız ana okulları ve ilköğretim bünyesindeki ana sınıfları ile özel ilköğretim bünyesindeki ana sınıflarından seçkisiz tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 15 okul öncesi eğitim kurumu oluşturmaktadır. Örneklemde yer alan 3 resmi bağımsız ana okulu, 1 özel ilköğretim bünyesindeki ana sınıfı, 7 resmi ilköğretim bünyesindeki ana sınıfı (şehir merkezi) ve 4 resmi ilköğretim bünyesindeki ana sınıfı (merkez köy), bu eğitim ortamlarının araştırmanın evrenindeki bulunma oranlarına göre belirlenmiştir. Bu çalışmanın veri toplama aracı, kalitenin yapısal ve fiziksel değişkenlerini değerlendirmede sıklıkla kullanılan Okul Öncesi Eğitim Ortamı Değerlendirme Ölçeği (ECERS)' dir. Harms ve Clifford' un (1980) geliştirdiği ECERS ölçeğinin Türkçe uyarlaması ve güvenirlik çalışması Tovim (1996) tarafından yapılmış, Türkçe uyarlamasının orijinaliyle benzerlik gösterdiği ve .97 Cronbach Alpha değeriyle yüksek iç tutarlığa sahip olduğu bulunmuştur. ECERS' te yer alan 7 alt ölçekte değerlendirilen yapı ve süreç değişkenleri: (1) Kişisel Bakım Rutinleri, (2) Mobilya ve Görsel Malzemeler, (3) Dil ve Mantık Deneyimleri, (4) Motor Etkinlikler, (5) Yaratıcı Etkinlikler, (6) Sosyal Gelişim ve (7) Yetişkin İhtiyaçlarıdır.Balıkesir il merkezindeki okul öncesi eğitim ortamlarının kalitesini genel bir çerçevede değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmada, örneklemdeki eğitim ortamları ECERS' in alt ölçeklerinde ve toplamda aldıkları puanlara göre incelenmiştir. Araştırma sonuçları, eğitim ortamlarının genelde ?çok az? ve ?iyi? seviyesinde puanlar aldıklarını göstermiştir. Alt ölçekler bazındaki sonuçlar ise Mobilya ve Görsel Malzemeler ile Motor Etkinlikler değişkenlerinde resmi ilköğretim bünyesindeki ana sınıflarınca alınan düşük puanlara ve ölçek genelinde Dil ve Mantık Deneyimleri ve Kişisel Bakım Rutinleri değişkenlerinde daha yüksek puanlar alınmış olmasına dikkat çekmiştir. Bu araştırma sonuçlarına göre Balıkesir il merkezindeki okul öncesi eğitim ortamlarında kalitenin genelde ?çok az? düzeyinde olması, eğitimde kalite arttırma çalışmalarına ağırlık verilmesi gerektiğini göstermektedir. This study aims to evaluate early childhood education environments in Balıkesir City Centre in terms of quality variables. The sample of research consists of 15 early childhood education institutions chosen with random stratified sampling technique from public preschools, kindergartens and private preschools in Balıkesir city centre. 3 public kindergarten, 1 private preschool, 7 public preschools (urban) and 4 public preschools (rural) in the sample are determined due to the real quantity percentages of these institutions in the population. Early Childhood Environment Rating Scale- ECERS, frequently used scale for evaluation of the structural and process quality, is the data collection tool of this research. The Turkish adaptation and reliability study of ECERS scale developed by Harms and Clifford (1980) is implemented by Tovim (1996). The study results show that the Turkish adaptation version has similarities with the original form and inner consistency value of . 97. The structural and process variables evaluated in 7 subscales included in ECERS are (1) personal care routines, (2) furniture and display of works, (3) language and reasoning experiences, (4) motor activities, (5) creative activities, (6) social development, (7) adult needs.In this study which aims to evaluate early childhood education environments located in Balıkesir city centre, the educational environments were examined respect to ECERS subscales and overall points. The results of research showed that educational environments, in general, had scores indicate ?little? and ?good? levels of quality. Also, the scores of subscales pointed that public preschools have low scores in ?furniture and display of works? and ?motor activities? subscales and higher scores are recorded in ?language and reasoning experiences? and ?personal care routines? subscales by all early childhood education environments. According to the results of this study, early childhood education environments in Balıkesir city centre have ?little? level of quality. Thus, quality improvement in education should be focused. 87