Search

Bu tez çalışmasının amacı öğretmen adaylarının sorgulama becerileri ile üstbilişsel farkındalık düzeylerinin incelenmesi; çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesidir. Ayrıca, sorgulama becerileri ile üstbilişsel farkındalık arasındaki ilişki düzeyinin ortaya konulması da amaçlanmıştır. Nicel olarak tasarlanan araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında Karademir (2013) tarafından geliştirilen `Sorgulama Becerileri Ölçeği` ve Duman (2013) tarafından geliştirilen `Üstbilişsel Farkındalık (ÜFAR) Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20 paket programından yararlanılmıştır. Öğretmen adaylarının sorgulama becerilerinin cinsiyet değişkeni ve sınıf değişkeni açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla bağımsız gruplar t testi; bölüm değişkeninin incelenmesinde ise ANOVA ve Scheffe testi uygulanmıştır. Araştırma bulgularından bazıları şöyledir: öğretmen adaylarının sorgulama becerileri `bilgi edinme` ve `bilgiyi kontrol etme` alt boyutlarında yüksek düzeyde ancak `özgüven` alt boyutunda orta düzeydedir. Öğretmen adaylarının sorgulama becerileri `bilgi edinme` ve `bilgiyi kontrol etme` alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre farklılaşmazken `özgüven` alt boyutunda erkek öğretmen adayları lehine farklılaşmıştır. Öğretmen adaylarının sınıf değişkenine göre sorgulama becerilerinin 1.sınıfların 4.sınıflara göre `bilgi edinme` alt boyutunda daha yüksek, `bilgiyi kontrol etme` ve `özgüven` alt boyutlarında ise 4.sınıfların daha yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalıkları `düzenleme` ve `değerlendirme` alt boyutlarında en yüksek, `motivasyon` alt boyutunda ise en düşük düzeydedir. Öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeyleri `planlama`, `farkındalık`, `kontrol gözden geçirme`, `sorgulama`, ve `motivasyon` alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre farklılaşmamıştır. Sınıf öğretmeni ve Türkçe öğretmeni adaylarının, `farkındalık` alt boyutunda üstbilişsel farkındalık düzeylerinin Matematik Öğretmeni adaylarına göre daha yüksek olduğu; Sınıf Öğretmeni, Sosyal Bilgiler öğretmeni ve Türkçe öğretmeni adaylarının `kontrol gözden geçirme` alt boyutunda üstbilişsel farkındalık düzeylerinin Matematik Öğretmeni adaylarına göre daha yüksek olduğunu görülmüştür. Matematik öğretmeni adaylarının ise `düzenleme` alt boyutunda üstbilişsel farkındalık düzeylerinin sınıf öğretmeni adaylarına göre daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Öğretmen adayı, sorgulama becerisi, üstbiliş, üstbilişsel farkındalık. The aim of this theisis study is to investigate the candidate teachers inquiry skills and metacognitive awareness levels; to determine whether it differentiatesor not in in terms of varios variables. Bresides, revealing the relationship between inquiry skills and metacognitive awareness was aimed. In quantitatively designed research descriptive model was used. In data collection,`Inquiry skills scales` deleveloped by Karademir (2013) and `Metacognitive awareness (UFAR) scale` by Duman (2013) were used. In theanalysis of data, SPSS 20 package program was used. To determine wheter teacher candidates inquiry skillsdetermine differentiate or not in terms of teacher gender variable and class variable, independentgroups t test; in examination of department variable the ANOVA and Scheffe test was used to reveal the affect of department variation.Results of study estimates that; the level `information acquisition` is on high level in terms of `information control` and `self-confidence`, but is on average level in terms of `information acquisition`. İnquiry skills of teacher candidates are not differentiate in terms of `information control` and `self-confidence` on gender, but in terms of `information control` male teacher candidates differentiates positively. Based on `class variation`, this study investigates that 1. class students' level is higher than 4. class students in terms of `information assessment level and is less than 4. class students level in terms of `checking information level` and `self reliance level`. Additionally,`investigation abilities of teacher candidates` is on highest level in terms of `arrangement level` and `evaluation level` and on the least level in terms of `motivation level`.Metacognitive awareness of teacher candidates is differentiates on `information acquisition`, `information control`, `self-confidence `, `regulation`, and `motivation` based on gender. Level of awareness of classroom teacher candidates and Turkish language teacher candidates is higher than Math teacher candidates' awareness level. Besides to this,`control` of classroom teacher candidates, social science teacher candidates and Turkish language teacher candidates is higher than math teacher candidates' level of reviewing. On the other hand, `regulation` of math teacher candidates is higher than classroom teacher candidates' level of arrangement.Key words: Teacher candidate, inquiry skill, metacognition, metacognitive awareness. 70

Araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının sorgulama beceri düzeylerinin belirlenmesi ve çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesidir. Nicel olarak tasarlanan araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2015- 2016 akademik yılı güz döneminde Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin Türkçe, Fen Bilgisi, Okul Öncesi, Sınıf, Sosyal Bilgiler ve İlköğretim Matematik Öğretmenliği bölümlerinde okuyan 627 öğretmen adayıdır. Örneklem, evrenin % 83,71’ini oluşturmaktadır. Araştırma verileri Aldan Karademir ve Saracaloğlu (2013) tarafından geliştirilen on dört madde ve üç alt boyuttan oluşan “Sorgulama Becerileri Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20 paket programından faydalanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmen adaylarının sorgulama becerileri “bilgi edinme”, “bilgiyi kontrol etme” alt boyutlarında ve ölçek genelinde yüksek düzeyde iken “özgüven” alt boyutuna orta düzeydedir. Öğretmen adaylarının sorgulama becerileri cinsiyet değişkenine göre “bilgi edinme” ve “bilgiyi kontrol etme” alt boyutlarında farklılaşmazken “özgüven” alt boyutunda erkek öğretmen adayları lehine farklılaşmıştır. Sınıf değişkenine göre sorgulama becerileri “bilgi edinme” alt boyutunda 1.sınıflar; “bilgiyi kontrol etme” ve “özgüven” alt boyutlarında ise 4.sınıflar lehine farklılaşmıştır. Bölüm değişkenine göre ise sorgulama becerileri, “bilgi edinme” ve “özgüven” alt boyutlarında farklılaşmıştır. Bölüm değişkeni açısından tüm alt boyutlar ve ölçek genelinde en düşük sorgulama beceri düzeyinin İlköğretim Matematik öğretmeni adaylarına; en yüksek sorgulama beceri düzeyinin Türkçe ve Sınıf öğretmeni adaylarına ait olduğu görülmüştür. İleriye yönelik olarak sorgulama becerileri ile birlikte diğer üst düzey becerilerin araştırıldığı karşılaştırmalı çalışmalar yapılabilir. The purpose of this study is to determine pre-service teachers’ inquiry skill levels and to examine whether this skill differs depending on different factors. Designed as a quantitative study, descriptive method was used in this study. The sample of the study was 627 pre-service teachers studying at Turkish Language, Science Education, Pre-school Education, Primary Education, Social Studies and Elementary Mathematics Education Departments of the Faculty of Education at Van Yüzüncü Yıl University during 2015-2016 fall semester. The data in the study was collected through “Inquiry Skills Scale” developed by Aldan Karademir and Saracaloğlu (2013). The results of the study indicated that pre-service teachers’ inquiry skills were high in “Knowledge acquisition” “Controlling Knowledge” factors and in overall scale whilst it was medium in “self-confidence” factor. Pre-service teachers’ inquiry skills did not differ depending on gender in “knowledge acquisition” and “controlling knowledge” factors yet it differed in “self-confidence” factor in favour of male pre-service teachers. In terms of grade level, inquiry skills did differ in “knowledge acquisition” in favour of 1stgraders; and in “controlling knowledge” and “self-confidence” factors in favour of 4thgraders. In terms of department variable, inquiry skills differed in “knowledge acquisition” and “self-confidence” factors. The reasons behind the difference in favour of primary education pre-service teachers could be studied by looking into the curriculum of undergraduate programs.