Search

206

119

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren eğitim politikalarında din eğitimi giderek sınırlandırılmıştır. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de İkinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan demokratik gelişmeler, din ve vicdan hürriyeti ile birlikte din eğitiminin de yaygınlaştırılmasına yönelik çabaları artırmıştır.Uzun yıllar bürokraside önemli görevler üstlenmiş ve yedi dönem milletvekilliği yapmış İbrahim Arvas, din eğitiminin yeniden yaygınlaştırılması ve kurumsallaştırılmasını sağlamaya dönük çabaları ile müstesna bir siyasetçi, münevver ve aksiyon insanı olarak tarihte yerini almıştır.CHP milletvekili olarak Arvas'ın gerek partisinde, gerekse TBMM'de etkili bir mücadele verdiği bilinmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığınca imam, hatip ve vaiz okullarının açılması ve üniversitelerde İlahiyat Fakültesi kurulmasıyla ilgili mecliste ilk teklifi veren ve bu teklifi kanunlaşan Arvas'ın din eğitimi ve öğretimi alanındaki gelişmelerde büyük payı olmuştur. Milletvekilliğinin sona erdiği 1950 sonrasında çeşitli dergi ve gazetelerde yazdığı yazılar, yayımladığı hatıratı ve diğer faaliyetleri ile de din eğitiminin gündemde kalması ve sürekli geliştirilmesine önemli katkılar sağlamıştır.Arvas'ın din eğitiminin gelişmesi ve kurumsallaşmasına katkılarını inceleyerek, bu amaçla yürüttüğü faaliyetleri, mücadeleleri ve sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bu araştırmada, dokümantasyon yöntemi uygulanarak literatür ve birincil kaynak taraması kullanılmıştır. Ayrıca konuyla alakalı arşiv vesikaları, gazeteler, dergiler ve ilgili literatür çalışmalarından yararlanılmıştır.Türk eğitim sisteminin önemli bir parçası olan din eğitiminin Cumhuriyet'in ilk dönemlerinden itibaren geçirdiği değişimi de ele alan bu çalışma, bu alandaki tarihsel gelişmenin günümüze ve geleceğe dair yansımalarına da ışık tutmaktadır.Anahtar Kelimeler: Din Eğitimi, İbrahim Arvas, İmam Hatip Okulları, Din Öğretimi, Cumhuriyet Dönemi Since the first period of the Republic, religious education has been increasingly limited in educational policies. In parallel with the developments in the world, the democratic developments in our country after the Second World War have increased the efforts for the promotion of religious education along with freedom of religion and conscience.Ibrahim Arvas, who served in the bureaucracy for many years and served as a member of parliament for seven terms, has taken its place in history as an exceptional politician, advocate and action person with his efforts to re-disseminate and institutionalize religious education.It is known that as a CHP deputy, Arvas fought effectively both in his party and in the Turkish Grand National Assembly. Arvas, who made the first proposal in the parliament about the opening of imam, hatip and vaiz schools by the Presidency of Religious Affairs and the establishment of the Faculty of Theology in universities, played a major role in the developments in the field of religious education and training. After the end of his term as a member of parliament, his articles he wrote in various magazines and newspapers, his memoirs and other activities also contributed to the continuation and development of religious education.In this study, which aims to reveal the activities, struggles and results of Arvas by examining the contributions of Arvas to the development and institutionalizationofreligiouseducation,theliteratureandprimarysourcesurvey were used. In addition, relevant archive documents, newspapers, journals and related literature studies were also utilized.This study, which also deals with the change that religious education, which is an important part of the Turkish education system, since the early periods of the Republic, sheds light on the reflections of the historical development in this field on the present and the future.Keywords : Religious Education, İbrahim Arvas, İmam Hatip School, Religious Training, Republican Period 97

Kur'an-ı Kerim, hayatın her alanına dokunan, emsali bulunmayan yegâne bir kitaptır. Vücut bulduğu Allah Resulüyle (s.a.v.), hayatın her alanına sözü olan ve pratiğe dökülebilen bu ilahi gök sofrası, hemen hemen her ayetinin merkezine insanı alarak örnek bir şahsiyetin eğitim sürecini başlatmaktadır. Zira vahiyle inşa olan bir şahsiyet, ancak gerçek manada kemalâtâ yol alabilir. Bu çalışmanın gayesi, bu ilahi mesajın inşa sürecinde vahyin indiği ortamı da göz önünde bulundurarak nüzûl sırasına göre inen sûrelerin, bir insanı nasıl mümtaz bir şahsiyet haline getirdiğini irdelemektir.Bu çalışmada, şahsiyet eğitimini ilgilendiren temel kavramlar konumuz mahiyetinde ele alınmış ve gereksiz açıklamalara girilmeden tanımlar yapılmaya çalışılmıştır. Bu tanımları yaparken, konumuza ışık olacak anlamlar bulabilmek için geniş kaynaklardan yararlanılmıştır. Şahsiyeti eğitimi yolunda inen sûrelere geçmeden önce bu sûreleri içinde barındıran vahyin tanımını yapıp, nüzûl ortamı hakkında bilgiler vermeye gayret edilmiştir. Bu ortamda inen vahyin, bahsettiği olumlu-olumsuz şahsiyet tipolojilerinin özelliklerini Kur'an perspektifinden hareketle ayetler ışığında açıklanmıştır. Bu tipolojileri açıklarken, özellikle şahsiyet eğitimine direk temas edecek ayetler verilmeye çalışılmıştır.Bu tez sonucunda eşkıyadan evliyalığa dönüşümün yolculuğunda vahyin nasıl bir yol izlediğini, nesne olmaktan kurtulup özne olmaya çalışan her insanın vahiyle inşa olmaya karar verdikten sonra nasıl şahsiyet haline geldiğini ayetler ışığında ve Allah Resulü' nün (s.a.v.) örnekliğinde açıklanmıştır.Anahtar Kelimeler: Şahsiyet, Eğitim, Nüzûl, Kur'an-ı Kerim, Din, İnsan The Holy Quran is a unique book that touches every aspect of life. This divine celestial table, which is embodied with the Messenger of Allah (s.a.v.) has a promise in every field of life, initiates the construction process of an exemplary person by taking people to the center of almost every verse. Because a person built by revelation can only lead tomaturity in the real sense. The aim of this study is to examine how surahs descending according to the order of descent make a person a distinguished person, taking into account the environment in which the revelation descendsduring the construction process of this divine message.Inourstudy, the basic concepts related to personality education are discussed in the nature of the subject and definitions are tried to be made without entering unnecessary explanations. In making these definitions, we used wide sources to find meaning that would light the topic. Before moving on to the surahs descending on the path to build the personality, we made the definition of the revelation that contained these surahs and tried to provide satisfactory in formation about the environment of the revelation. We explained the characteristics of the positive-negative personality typologies mentioned in this revelation in the light of verses from the perspective of the Qur'an. In explaining these typologies, we have endeavored to give verses that will directly contact the construction of the individual.In the light of verses and in the example of Allah's Messenger (s.a.v.), we explained how revelation follows the path of transformation from bandits to saints, and how every person who tries to be an object and becomes a subject after deciding to be built with revelation.Key Words :Personality, Education, Revelation, Holy Quran, Religion, Human 104

Psikoloji ilmi, Avrupa ve Amerika'da gelişen bir bilim dalıdır. Temel dayanağını, Avrupalı bilim adamlarının düşünce sistemleri oluşturur. Yakın bir geçmişe sahip olan bu bilim dalı, Amerika, Almanya, İngiltere, Hollanda, diğer Avrupa ülkelerinde ve zamanla Asya ülkelerinde de yer edinmeye başlamıştır. Psikoloji ilminin bir alt disiplini olan, bireyi, içinde olduğu hastalık ve rahatsızlıktan kurtarmak adına belli başlı metotları içeren psikoterapi de Batı temelli bir var oluşa ve Batı eksenli düşünce sistemine sahiptir.Bu çalışmada temelde insanın karşılaştığı anlam belirsizliği sebebiyle yaşadığı eksiklik ve maneviyat eksenli huzursuzluk, psikoterapi ve dini terapi ekseninde ele alarak bireyin karakter eğitimi incelenmiştir. Psikoloji ve eğitim kavramları üzerinde tahliller yapıldıktan sonra, bu ilimlerin alt disiplinleri olan psikoterapi, din eğitimi ve dini terapi kavramları üzerinde durularak, bu kavramlar kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.Çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Bilgiler alanda yazılan kitapların detaylı bir şekilde okunup incelenmesiyle elde edilmiş analizlerdir. Çalışmamız neticesinde, ferdin yaşadığı olumsuz olayları ve ruhsal rahatsızlıkları iyileştirme sürecinde ve bireye kimlik kazandırmada modern ilimlerin yanı sıra dini bilgilerin de etkin rol alması gerektiği sonucuna varılmıştır. Sağlıklı bir kişilik ve karakter oluşturma sürecinde psikolojik, antropolojik verilerle beraber dini bilgilerin ve dini terapi yöntemlerinin sürece dahil edilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Dini terapinin de bireyi ele almada, onu değerlendirmede ve iyileştirmede en az psikoterapi kadar etkin olması gerektiği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Eğitim, Din Eğitimi, Psikoterapi, Dini Rehberlik, Karakter Oluşumu, Sayfa Adedi: 132Tez Danışmanı: Prof. Dr. Şakir GÖZÜTOK Psychology is a discipline which develops in Europe and America. It is mainly based on the thinking system of the Amerıcan scientists. Psychology has a short history and is becoming widespread in USA, Germany, England, Netherlands and other Europen countries. Psychotherapy, which is a branch of psychology, includes methodologies about people's diseases and disorders and has a discipline based on Western perspective.Thıs research, one's spiritual anxiety and insufficiency is discussed in terms of psychology and psychotherapy. After analyzing the concepts about psychology and education, I emphasized psychotherapy, religious education and religious therapy and handled this concepts in a detailed way.Literature review is used in our research. Results are derived from detailed analysis of books. Documentation, consultation and research technıques are used as well.As a result, it is important to use religious information as well as modern sciences during the process of psychological treatment. While building a proper character; religious information must also be used as well as psychological and antropological information. İt is obvious that religious therapy should be actively involved in the treatment as well as psychotherapy. Key words: Education, Religious Education, Psychotherapy, Religious Counselling, Personality Formation,Quantity of Pages: 132Scientific: Prof. Dr. Şakir GÖZÜTOK 134

Bilimsel disiplinlerce interdisipliner (disiplinlerarası) ölçekte değerlendirilen, özellikle felsefe ve din felsefesine konu olan din dili, din eğitimi bilim sahasında da çalışılması gereken önemli konulardandır. Din dilinin özellikle eğitim ve din eğitimi bağlamında ele alınmasının temel amacı; bilimin başlangıcı kabul edilen duyusal tecrübe perspektifinde, duyguların ve algıların ne kadar önem arz ettiğinin ifâde edilebilmesidir. Bu itibarla Din Eğitiminde Din Dili başlıklı bu tezle; çocuk, ergen, genç, yetişkin ve yaşlı kitlelerine yönelik din eğitiminde, din dilinin duygular ve algılar üzerindeki etkileri araştırılarak genelde eğitim, özelde ise din eğitimi bilim sahasına (küçük de olsa) katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Religious language evaluated by scientific disciplines on an interdisciplinary scale and especially subject to philosophy and philosophy of religion is one of the important subjects that haveto be studied in the field of religious education science. The main reason why we deal with religious language especially in the context of education and religious education is to express how important emotions and perceptions are in the perspective of sensory experience which is accepted as the beginning of science. In this respect, with ourthesis titled Religious Language in Religious Education, we aimed to contribute to the field of education in general and religious education in specific (small though) by investigating the effects of religious language on emotions and perceptions in the religious education for children, adolescents, adolescents, adults and the elderly. 162

Bu çalışmanın temel amacı Van bölgesi medrese alîmlerinden İbrahim Sarımurat'ın hayatı ve görüşlerini incelemektir. Bu doğrultuda literatür taraması yöntemiyle hayatı, sosyal ve psikolojik yönü irdelenmiştir. İbrahim Sarımurat'ın eserlerinden ve yakınları ile yapılan görüşmelerden yararlanılarak sosyal-dini ve eğitimsel yönünün de incelenmesi amaçlanmıştır. Literatür taraması yöntemi ile elde edilen veriler betimsel analiz tekniği yoluyla değerlendirmelerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Molla İbrahim,İbrahim Sarımurat, İbrahim Hoca, Şark Alîmi, Medrese, Seyda The main aim of this study is to study life and views of Ibrahim Sarımurat who is among madrasa scholars in Van region. In this respect his social and psychological aspects have been studied by means of literature scan. His social-religious and educational aspects have been aimed to be studied by benefiting from the interviews with his relatives and from his works. Data obtained by means of literature scan have been evaluated describe-anayses technique. Key words: Mollaİbrahim, İbrahimSarımurat, Eastern wise, Madrasah, Hodja 93

Mevlânâ'nın ortaya koyduğu görüşleri üzerine, ölümünden sonra oğlu tarafından kurulan, daha sonra torunları tarafından geliştirilen Mevlevîlik, ılımlı yaklaşımları ve devlet adamlarıyla kurdukları sıkı ilişkiler neticesinde günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Adeta bir eğitim yuvası olan Mevlevîlik tekkeleri, birer enstitü ve konservatuvar niteliğindedir. Tarikatın kullandığı en önemli unsurlarından biri olan zikir ve beraberinde icra edilen musikinin verdiği o eşsiz hazla vecde gelip ekstaza ulaşmak anlamına gelen sema ayinleri, Mevlevîler için farklı bir konuma sahiptir. Dervişlerin Dergâhta türlü eğitim aşamalarından geçerek, tekbirleme töreniyle ulaştıkları dede ünvanının ardından `sema çıkarmaya` hak kazanırlar. Semanın her bir kademesi, ayrı ayrı eğitimleri ve kendine has manaları içermektedir. Biz de bu çalışmamızda, Mevlevî ayinlerinin eğitim boyutunu incelemeye çalışarak Dervişlerin Sema Törenlerine çıkana kadar maddi ve manevi manada geçirdikleri eğitim aşamalarını ve bu eğitimler neticesinde ulaştıkları makamları ele almaya çalışacağız. After Mevlânâ's death, his son set up a İslamic Monastery based on the ideas which has been out forth by Mevlânâ and his grandsons has been improved. Thanks to its favorable approaches and good relationships with politicians, it keeps its presence until present-day. Darvish lodges (Islammic Monastery) has been used literally like schools. To be institution or conservatory is the part of their nature. Dervishes are taking different kinds of trainings and after all this educational journey with a spiritual ritual they chance their status to `dede`. When they get this statue they get right to do `Sema Çıkarma`. Every step of `sema` has reguirements such as different kind of education type and has also different meaning. İn this study, we will focuson educational dimension of Mevlevi Rituals and Will address materially and spiritually benefits and positions of Dervish When they are doing `Sema` ceremony. 103

Bu çalışmada, Türkiye'nin Doğu bölgesinde yaşamış olan Zeynel Abidin Sarımurat Hoca'nın hayatı, eserleri ve eğitim metotları hakkında bilgiler derlenmiştir. Hoca Efendi'nin daha çok ilmi yetkinliği, toplumdaki önderliği ve saygınlığı aydınlatılmaya çalışılmıştır. Zeynel Abidin Hoca'nın ilmi yetkinliği, takva yönü ve yaşantısı hakkında bilgiler verilmiştir. Bunun yanısıra medreselerinde uyguladığı eğitim metotları hakkında bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu medreseler ile yetiştirmek istediği birey ve şekillendirmek istediği toplum tespit edilmeye çalışılmıştır. Zeynel Abidin Hoca'nın buradaki asıl hedeflerinden biri olan medrese geleneğini devam ettirmek ve bu gelenek ile âlim ve din adamı yetiştirme çabası tespit edilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Molla Zeynel Abidin Hoca, Zeynel Abidin Sarımurat, Şark âlimi, Medrese, Eğitim-Öğretim. In this study; information about life, works and sophistic aspect of Zeynel Abidin Sarımurat who lived in East Region of Turkey is edited. Hodja scholarly competence, social leadership and is prestige are tried to clarify mostly. Information was given about Zeynel Abidin Hodja Efendi's scholarly competence, taqwa aspect and his life. Also it was tried to get information about pedagogics methods applied in madrasah. It was aimed to understand the personality which he wanted to bring up and the society he wanted to form with these madrasahs. Maintaining madrasah tradition and efforts to train religious scholar and wise were highlighted.Key words: Molla Zeynel Abidin Hodja, Zeynel Abidin Sarımurat, eastern wise, madrasah, education. 132

Bu çalışmanın konusu tarih boyunca insanlar arasında bir dayanışma, birlik ve beraberlik duygusu oluşturan dinin bu sosyal dayanışmayı sağlamadaki rolü ele alınmıştır. Genel olarak insanlar, bir arada yaşama ihtiyacı hissederler. Bu husus psikolojik bir ihtiyaçtan olduğu kadar, sosyal ve iktisadî bir gereklilikten de kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı fertler kendi çevrelerinde öyle bir düzen bulmalılar ki; bu düzen, onların kendi aralarındaki ilişkileri en iyi şekilde kuracak esaslara sahip bulunsun. İşte tarih içerisinde çeşitli milletler, farklı din, ideoloji ve sistemleri bu tür istek ve ihtiyaçlarını tatmin edebilmek gayesi ile benimsemişlerdir. Dayanışma toplumların devamlılığı açısından büyük önem arz etmektedir. Toplumların ayakta kalabilmesi, fertlerinin dayanışma, güven, birlik ve beraberliği şartlarına bağlıdır. İşte bu açıdan baktığımızda din insanları bir arada tutan önemli kurumlardan biridir. Din insanları kendi çevresinde toplayarak sosyal dayanışmaya katkı sağlamaktadır.Çalışma genel olarak iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde teorik ve kuramsal çerçeve dâhilinde din toplum ilişkileri ele alınarak, dinin sosyal gerçekliği, dinin sosyal boyutları ve işlevleri, din ve toplumun birbirleri üzerindeki etkileri, dinin sosyal bütünleşmeyi sağlaması, sosyal dayanışma ve dinin açıklanmasına yönelik yapısal-işlevsel ve çatışmacı kuramlar ele alınmıştır. İkinci bölümde teoriden pratiğe geçiş olarak namaz, zekât, hac, oruç, kurban ve iyiliği emredip kötülükten alıkoyma konularının sosyal dayanışmaya etkileri ve bu alanda yapılmış uygulamalı çalışmalara yer verilmiştir. The object of this study is role of religion, which spreads cooperation, unity and solidarity among the children historically, on the procurement of this social solidarity. In general, people want to live together. This situation is originated from a social and economic necessity, besides the psychological requirements. For this reason, people should find such an order that has the principles in order for them to establish relationships between each other in best way. Various nations in history have adopted different religions, ideologies and systems in order to meet such kinds of their needs and requirements. Solidarity is of significant importance for the continuity of societies. Survival of the nations depends on the solidarity, trust, unity, and togetherness of the individuals. Then, when considering the people from this aspect, religion is one of the most important institutions that keep people together. Religion contributes to the social solidarity by gathering people around itself.The study in general consists of two section.In section one; religion and society relations handled in theoretical and conceptual framework as well as the social truth of religion, the social dimensions and functions of religion, the influence of religion and society on each others, the social togetherness provided by religion, social solidarity and structural functional and conflicting theories that intended to illustrate religion are approached.In section two as passing from theory to practice the influence of salah, zakat, hajj, fasting, animal sacrifice and commanding the good and prohibiting evil on social solidarity and the studies have been applied in this area are mentioned. 108

Çocukluk dönemi insan yaşamının en önemli dönemlerinden biridir. Çünkü Çocukluk dönemi insan'ın kişiliğinin, sosyal ilişkilerinin, dini yaşamının tohumlarının atıldığı bir dönemdir. Bu yüzden bu dönemin çok iyi bilinip gelişiminin ona göre takip edilip, verilmek istenen eğitimin buna göre verilmesi gerekir. Allah inancı ve duygusu çocuğun gelişim döneminde uygunsuz durumlara düşmemesinde önemli rol oynar.Din eğitiminde amaçlanan çocuğun ruh, beden ve zihin dinamizmini koruyarak, onu kendi iç dünyasında tutarlı, huzurlu, mutlu ve sorumlulukların bilincinde olarak topluma kazandırmaktır. Din eğitiminde verilen en önemli mesaj Allah'ı tanıtmaktır. Bununla beraber dünya ve ahiret mutluluğunu temin etmek, akıl ve ruh sağlığını korumaktır. Çocuğun eğitiminde dini ve ahlaki duyguların önemli bir yer tuttuğu şüphe götürmez bir gerçektir. Early childhood is the most important phase for overall development throughout the lifespan. Because, personality development, social relationships and religion education start in early childhood. So, this phase should be known and followed up very well and education should be done. Belief in god protects children from disorderly behavior during the development phase.Religion education aims to maintain children soul, mental and body dynamism and keeps them happy, peaceful, consistent in their inner world and helps to be aware of responsibilities and reintegration. To make Allah known is the most important message in religion education. Although, it ensures world and afterlife happiness and preserves brain and mental health. Moral and religious senses reserve a special place in children education 70

Teknolojinin hızla gelistiği bu çağda çocuklarımızın teknolojiden uzak kalmasını bekleyemeyiz. Çocuklar teknoloji ile iç içe büyürken öğrenmeleri gereken birçok sey onları teğet geçiyor. Çoğu zaman bilgisayar oyunları içinde yasayan çocuklarımız öğrenmenin zevkinden mahrum kalıyorlar.Eğitime, öğretime ve bilime karsı birer tehdit olan teknolojiyi lehimize çevirmek niyetiyle bir çalısma hazırladık. Eğitimde Fatih Projesi ile sınıflara dösenecek olan etkilesimli tahtaları da fırsat bilerek sınıflarda daha eğlenceli bir ders ortamı olusturmak istedik. Hazırladığımız bu materyaller din eğitimi verilen derslerde hem öğretmene hem de öğrencilere kolay ve eğlenceli ders isleme imkânı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: EtkileSimli Öğrenme, materyal, teknoloji, öğretim, bilgisayar In the age of technology, we can't expect our children to keep away from technology. As they grow up with the tech., they pass so many things to be learnt. Our children who always live playing computer games miss out the plearuse of learning.We composed a project in order to turn the technology that is a threat to education and science to our advantage. We want to create a more enjoyable atmosphere in classes using interactive boards with Fatih project in education. These materials will provide both teachers and students teaching the lessons, especially religious lessons, easily and lively.Key words: Interactive Learning, materyial, tecnology, instruction, computer 80

Öğrencinin günlük yaşamının büyük bir bölümü sınıflarda geçmektedir. Etkili ve verimli bir sınıf yönetimi, öğrencinin bireysel, sosyal ve kültürel yönden gelişimine önemli derecede yansımaktadır. Eğitimin amacına ulaşabilmesi, fiziksel olarak iyi bir sınıf ortamının hazırlanması ile sağlanabilir. İdeal sınıf ortamının nasıl olması gerektiğine ilişkin araştırma, inceleme ve öngörüler halen varlığını, güncelliğini sürdürmekte ve eğitim araştırmalarındaki yerini korumaktadır.Bu çalışmanın amacı ideal sınıf ortamı kavramını ortaya koyup buna göre Van?daki Kur?an Kurslarının durumunu belirlemek, teknik anlamda olması gereken ile mevcudun karşılaştırılmasını yapmaktır.Çalışmada öncelikle Kur'an Kursları gezilip çeşitli görüntüler alınmış, İl Müftülüğünden Kur'an Kurslarının resimleri ve kurslar hakkında bilgiler alınmıştır. Bu çalışma başlıca beş bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde çalışma konusunun niteliği ve amacı ortaya konmuş, ikinci bölümde genel ve ideal sınıf ortamlarının özellikleri belirtilmiş, üçüncü bölümde Kur'an-ı Kerim öğretiminde mevcut sınıf ortamları ele alınmış, dördüncü bölümde ideal sınıf ortamı açısından Van'daki Kur'an kurslarında olması istenen özellikler işlenmiş, son bölümde ise konuyla ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmamızda Yüksek Öğretim ve Milli Eğitim Kurumlarında sağlanmış olan teknolojik imkânların Van Kur?an Kurslarına yansımadığı sonucuna ulaşılmıştır. Toplumun Kur'an eğitim ve öğretimi ile genel din eğitimi kalitesindeki artışın önemi düşünüldüğünde günümüz teknolojik imkânlarının başta Van'daki Kur'an Kursları olmak üzere tüm din eğitimi kurumlarında da yer alması gerektiği kanaatindeyiz. Anahtar Kelimeler: İdeal sınıf, Kur'an kursu, geleneksel sınıf, teknik donanımlı sınıf. The big part of a student's life passes in the class. An effective and productive class management causes an improvement in student?s individual, social and cultural sides. A physically well-organized class will let the education to reach its goal. The problem of an ideal class has been a matter of debate for decades and it is still being an important issue of researches and surveys. The purpose of this study is to focus on the concept of the ideal class and in this light to determine the current situation of the Quran courses in Van city. As a result a comparison will be made between the existing and the technically desired class. In scope of the study several Quran courses have been visited and video recorded. The Office of Van Mufti has been visited; the information and pictures of Quran courses have been obtained from the office. The study have been developed under five headings. In the first part the quality and the purpose of the study have been determined, in the second part the ideal and the general class features have been stated, in the third part the current class environments of Quran courses have been represented, in the fourth part the desired features for the Quran courses of Van have been listed and in the last part the evaluations related to the topic have been discussed. It has been deduced that the technological opportunities of Higher Education and National Education Institute have not been reflected in the Quran Courses of Van city. There is an increasing attention to Quran courses in society, in this respect we believe that the current technological opportunities should be used in Quran courses of Van and other religious educational facilities as well. Key Words: Ideal Class, Quran course, traditional class, technically equipped class. 105

130ÖZETKİŞİLİK OLUŞUMUNDA DİNİN RÖLÜAKTO, AkifYüksek lisans, Din Eğitimi BölümüTez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Şakir GÖZÜTOKEylül 2005, 124 sayfaKişilik Oluşumunda Dinin Rolü'nü araştıran bu tez, bir süreç olan kişilikoluşumuna dinin sağlayacağı etkiyi araştırmaya yöneliktir ve dört bölümden oluşur.I. Bölümde kişilik ve ilgili kavramlar dar ve geniş kullanımıyla ortaya konur. II.Bölümde Kişiliği Etkileyen Faktörler mevcut anlatımlara dayanarak çözümler. III.Bölümde Kişiliğin Oluşumuna Etki Eden bazı insani vasıflar üzerinde yoğunlaşılır vebu vasıflar dini argümanlarla temellendirilir. IV. Bölümde, Dini bir kişiliğin fizik-metafizik ve sosyal alanlardaki kazanımları ortaya konulur. Sonuçta dinin kişilikoluşumu üzerinde ciddi bir etkiye sahip olduğu açıklık kazanır.Anahtar Kelimeler: Kişilik, Dini Kişilik, Benlik, Mizaç, Karakter, Fıtrat, Psikoloji,Sorumluluk ABSTRACTTHE ROLE OF RELIGION IN FORMING THE PERSONALITYAKTO, AkifMaster Degree, Department of Religious EducationAdvisor of Thesis: Assoce. Dr. Şakir GÖZÜTOKSeptember 2005, 124 PapesSearching the role of religion in forming the personality, this thesis has atendency to search the influence that religion provides in the formation ofpersonality which is a process and consists of four chapters. In the first chapter,personality and related concepts have been defined in their narrow and broadmeanings. In the second, factors which affect personality have been analysed byrelying on the existing narrations. In the third, some humanistic aspects affecting theformation of personality have been centered upon, and these characteristics havebeen structured with religious arguments. In the fourth, the gainings of a religiouspersonality in physical, meta-physical and social fields have been demonstarted. As aresult, it is clearly understood that religion has a significant influence on theformation of personality.Keywords: Personality, Religious personality, Self, Temperament, Character,Nature, Psychology, Responsibility. 130

m< ÖZET Erol Güngör, son elli yılı yetiştirdiği ender sosyal psikologlarından biridir. O, bir devre fikirleriyle ışık tutmuş, her konuda yazmış bir akademisyendir ve idarecidir. Türkiye'de sosyal ve dini hayatta meydana gelen değişiklikler sonucu insanlar uzun bir müddet dini eğitim alamamışlardır. Gayet doğaldır ki, bu insanların büyük bir çoğunluğu dini bilgilerden mahrum olarak yetişmişlerdir. Batılı olma sevdası, bizi kökü ile dalları arasında hiçbir bağı olmayan bir ağaca benzetmiştir. Din, inşama bulunduğu her yerde bulunan ve ekmek, su gibi temel ihtiyaçlardandır. O, kendini her yerde ifade eder. Her şeyde kendini gösterir. Toplumları bir arada tutan, medeniyetleri kuran, edebiyat yazdıran, insanları eğiten hep din olmuştur. Ve din toplumun her seviyesindeki insan için lazımdır. Din, ahlakın temel kaynaklarından biridir. O olmadan insan, ahlak standardı sayılan vicdanı anlayamaz ve toplumun istediği iyi insan seviyesine çıkamaz. Kısacası, insanın olduğu yerde, din; dinin olduğu yerde, ahlak vardır. ABSTARCT Erol Güngör is one of the unique social psychologists growing up in last 50 years. He is an academician and manager who has luminated on an age, also has written on every kind of subject. Because of the changings occurred on social and religious life, people couldn't get religious education for a long time. İt is deeply natural that much part of these people has grown up as deprived of religious knowledge. Being willingful to a tree which hasn't got any connection between its root and brenches. Religion is a base necessity like bread, water, everywhere people is, there is also religion. Religion deceribes itself everywhere it makes visible on everything. İt has always settled the civilizations, tamed people, kept societies together and made literatures written. And religion is a necessity for every level of the society. Religion is one of the base sources of morality. Without it, people can't understand the conscious which as assumed the standart of morality. And people can't be the persons to be wanted. Briefly, everywhere people is, there iis Religion; everywhere religionis, there is morality either. 104

Ill ABSTRACT In this investigation, the questions about the effects of the religious educations on the life of the tradesmen in Van are examined carefully with making some comparision of some variables with pictures. In the investigation, for learning the effect of the religious education on the tradesmen and their envoirement, 41 questions have been asked. In the questionnaireform there have been 10 personal information questions and 31 questions about the religious education. Sex, education and tradesmen group are examined as `Independent Variables`. The content of this investigation is excist of the tradesman in tihe centre of the Van city. In the sample, ten people from each basic tradesmen group are included. The tradesmen in the towns and villages hasn't been included. In the investigation, the questionnaire-form is used as the means of collecting information. This questionnaire form is applied on 200 tradesmen. The data that have been obtained from the questionnaire has been evaluated in statistical packace programme by the name of `SPSS For Windows 7,5` and the results have been shown as pictures. In the pictures frequencies and percentages are shown and the results are comment under the each picture. Further, the knowledge that the reseacher had by the observation and investigation and the knowledge that had been obtained from the sources about the subject, are profited to reach the result. The investigation is excist of three parts which are introduction, methodology and the finding and commentary; and in the conclusion necessary evaluations are made and there have been some suggestions. In the conclusion it is clear that a great deal of the tradesmen in Van find themselves lack of religious education and try to remove from this deficiency and it is celar that the religious education has effects on their life not entirely but partly. 122

103