Search

Kooperatifler, varoluşlarından bu yana birlikte yaşayan toplumların ortak ihtiyaçlarını giderebilmek için bir araya geldikleri demokratik kuruluşlardır. Büyüyen dünya ekonomisi içerisinde kooperatiflerde varlıklarını sürdürebilmek ve rekabet edebilmek için finansmana ihtiyaç duymuşlardır. Hem kendi bağımsızlıklarını korumak hem de finansal sorunlarını çözebilmek adına Kooperatif Bankaları kurulmuştur.19.yüzyılın başından itibaren Kooperatif Bankaları ekonomik sistem içerisinde varlıklarını göstermiş birçok ülkede de ekonomik kalkınma veya krizlerle mücadele noktasında etkin rol oynamışlardır. Ancak dünya ekonomisinde önemli bir yere sahip olan İslam dünyası ve onun bir parçası olan ülkemiz için aynı sözleri Kooperatif Bankacılığı özelinde söylemek maalesef mümkün değildir.Bugün 1,5 milyardan fazla Müslüman yaşayan dünyamızda toplumların temel ihtiyaçları farklılıklar göstermiş, gelişen ekonomilerle rekabet, yetersiz sermaye gibi unsurlar, bu insanların ekonomik faaliyetleri sırasında finansal ihtiyaçlarının da artmasına neden olmuştur. Özellikle 1950'lerden sonra bu finansal ihtiyaçların çözümü için yapılan arayışlar bugünkü ismi ile Katılım Bankalarını ya da İslami Banka ve Finans kuruluşlarını ortaya çıkarmıştır. Katılım bankalarının gerek Dünyada gerekse Türkiye de ki uygulamalarına baktığımızda son zamanlarda Kamu tarafından açılanlar dikkate alınmadığında daha ziyade özel sektör kuruluşları olduğu, yani toplumsal bir hareketin ya da inancın organize bir hareketinin sonucu olmadıkları görülmektedir. Oysa böylesi kabul gören ve kökleri olan İslam dininin mensuplarının bu konuda daha proaktif olmaları beklenirdi.Bu çalışma ile kar ve zarar esasına dayalı bir finansman modeli olan Katılım Bankacılığı ile, dayanışma ve birlikte kalkınma amacıyla kurulan Kooperatifçilik faaliyetlerinin konsolide edilerek ülke ekonomisine, kooperatiflerin finansal sorunlarına ve Katılım Bankacılığının büyümesine katkı sağlayabilecek yeni bir finansal model olarak `kooperatif Katılım Bankacılığı` sistemini inceleyeceğiz.Anahtar Kelimeler: Kooperatifçilik, Katılım Bankacılığı, Kooperatif Katılım Bankacılığı, Kooperatif Bankaları Cooperatives are democratic organizations in which people come together to address their common needs. In the growing world economy, cooperatives have come to be in need of financing in order to survive and compete. Cooperative banks have been established to protect the independence of cooperatives and solve their financial problems.Since the 19th century, cooperative banks have existed within the economic system, playing an effective role in driving economic development and combating crises. However, it is hard to assert the same for the Islamic world as well as our country as its member although the Islamic world has an important place in the global economy.Today, more than 1.5 billion Muslims live around the world, and basic needs of communities have changed, and the need for competing with developing economies and lack of sufficient capital have caused these people to face with increased financial needs during their economic activities. The search for solutions to these financial needs after 1950s has led to the emergence of participation banks or Islamic banks and financial institutions. Examination of the practices concerning participation banks in Turkey and around the world reveals that excluding those recently established by the state, they are primarily private sector institutions, that is, they are the result of a social or belief-based movement. However, followers of Islam as a widely practiced and deep-rooted religion are supposed to be more proactive in this field.This study aims to examine cooperative participation banking as a new financial model which may contribute to the solution of the financial problems of cooperatives and the growth of participation banking and consolidate the activities of the cooperatives which are established for solidarity and collective development purposes through participation banking as a financial model based on principles of profit and loss.Keywords: Cooperatives, Participation Banking, Cooperative Banking 121

2008 yılında yaşanan küresel finansal kriz, faiz hadleri seviyesinin düşük olduğu bir zamanda gerçekleşmiştir. Varsayım gayrimenkul fiyatlarının hiç düşmeyeceği şeklindedir. Bankalar ya da aracı kuruluşlar geri ödeme riski yüksek olan kişilere peşin teminatlarla gerekli risk analizi yapmadan verdiği konut kredileriyle başlamıştır.Bu krizin etkisinin reel sektöre de yansıması sonucunda kooperatifler de etkilenmiştir. Dünyadaki kooperatifler incelendiğinde krizden etkilenmediği ancak Türkiye'deki kooperatiflerin krizin etkisiyle kapanmalar yaşadığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı 2008 krizinin kooperatiflere etkisinin araştırılmasıdır. Araştırma sonucunda dünya kooperatifleri incelenmiş olup, kooperatif cirolarında bir azalma meydana gelmemiştir. Finansal kaynaklı kriz olmasına rağmen kooperatif bankaları bu krizden etkilenmemiştir. Bu krizler sonrasında ülkemizdeki tarımsal kooperatifler olumsuz yönde etkilenmişlerdir. The finansal crisis which happened in 2008 was in a time when the interest rate levels were low. The supposion is that the price of reale states will never fall down. The banks have started by giving housing loans with advance security to the people who has risk of paying back. With the reflection of crisis to real sector, cooperatives has was effected too. When were search cooperatives globally, we can see that the cooperatives in other parts of world wasn't affected as our country did. For example, in Turkey some cooperatives were even closed due to crisis. The aim of this study is to discover the effects of crisis to cooperatives. With results of our research, it is clear that there hasn't been a decrease in endersoments of cooperative banks. Althought it was a crisis which is financially based on the cooperative banks wasn't effected by this crisis. After that crisis farm cooperatives was badly effected because of that crisis. 132

1935 yılında kurulan TKK, ülkemizin en büyük ve etkili tarımsal kooperatif kuruluşudur. Siyasi, makro ekonomik, sektörel ve kurumsal yönetime ilişkin faktörlerdeki değişime tam olarak uyum sağlayamama nedeniyle TKK'nin mali performansı düşmüş ve finansal sorunları belirginleşmeye başlamıştır. Çalışmanın amacı da bu sorunların kaynaklarını ve boyutlarını tespit etmek şeklinde belirlenmiştir.2008 yılı sonu itibariyle Tarım Kredi Kooperatiflerinin bilanço büyüklüğü 6.488 milyon liraya ulaşmış ve Toplam kaynakların %44'ü (2.847 milyon TL) öz kaynaklardan oluşmaktadır. TTK 2.124 milyon TL toplam kredi hacmi ile T.C. Ziraat Bankasından sonra çiftçilere en fazla kredi kullandıran ikinci büyük kuruluş olmuştur. İş potansiyelinin tamamı, kurumun kaynak temininde karşılaştığı sorunlar nedeniyle, gerçekleştirilememektedir. Nitekim finansman kaynakları 2000 yılından itibaren düşmeye başlamış ve sayıları 1.321.877 olan çiftçi ortaklarının kredi taleplerinin ancak bir kısmını karşılayabilecek duruma gerilemiştir. Ayrıca, kurum kaynaklarının optimal kullanımı konusunda da sorunlar tespit edilmiştir.Çalışmada, tarımsal kredilerin ve bu kapsamda kooperatif finansman alternatifinin önemini ortaya koymak üzere 31.12.2000 ? 31.12.2008 dönemi konsolide mali tabloları esas alınarak yapılan mali analizlerle TTK'nin performansı ölçülmüş ve sorun alanları tespit edilmiştir. Analiz kapsamında, Merkez Birliği ve 16 bölge birliğinin yüzde yönetimi ile analizi, trend analizi ve oran analizi yapılmış ve karşılaştırmalı olarak tablolaştırılmıştır. Analiz sonucu elde edilen bulgulara göre; duran varlık ve özsermaye artışlarının enflasyon muhasebesinin bir sonucu olduğu, nakit artış olmadığı gözlenmiştir. 2003 yılından itibaren satışlarda gözlenen artışlar kurum karlılığına yansıtılamamış; kar marjları düşmüştür, hatta karlılık istikrarı da önemli oranda bozulmuştur. Genel yönetim giderlerinin aşırı boyutlara ulaştığı, trendin bu şekilde devamının ciddi sorunları beraberinde getireceği tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, bazı bölge birliklerinin yeterli özkaynağının olmadığı, bazılarının ise negatif olduğu, 414 üye kooperatifinde özkaynağının negatif olduğu görülmüştür. Bu tespitler kurumun ve tarımsal kredilerin geleceği konusunda endişe oluşturmaktadır. Son olarak TKK' nın sorunlarına çözüm alternatifleri geliştirilmiştir. Turkey Agricultural Credit Cooperatives was founded on 1935, is the biggest and the most effective agricultural cooperative in Turkey. Due to lack of ability to adjust itself to the changes in political, macro economic and managerial changes, the Institution?s financial performance has declined and financial problems started to arise. Therefore the objective of the study determined as investigating in depth the roots and magnitude of these problems.As of end of fiscal year 2008, total assets of Turkey Agricultural Credit Cooperatives is reached to 6.488 million TL, share of equity capital to total liabilities is 44% (2.827 million TL), and with the outstanding credits of 2.124 million TL, extended to agricultural sector, is the second largest creditor after the Ziraat Bank. However the Institution cannot exploit full potential due to lack availability and accessibility to financing sources. In fact, amount of financing means has been reduced since year 2000 and the Institution has come to a position not being able to meet demand for credit from its partner farmers, whose number reaches 1.321.877. Also, some problems have been determined regarding the optimal usage of resources available to the Institution.In order to bring about the relative importance agricultural credits in the context of cooperative finance alternatives; financial analysis of the Turkey Agricultural Credit Cooperatives has been performed based on the consolidated financial statements of the regional cooperative unions covering the period of 2000 ? 2008 fiscal year results. The range of analysis performed includes, based on the 1 Central Union and 16 regional cooperative unions individually, common size analysis, trend analysis and ratio analysis and reported in comparative formats. According to the results of the analysis, increases in assets and equity stemmed from inflationary adjustment of financial statements, secondly, inspite of increases in sales, profit margins and net income have been declined gradually since 2003, also volatility of earnings increase during the period. Thirdly, general administrative expenses has been increased to a unsustainable levels, if this trend prevailed, serious problems will be inevitable in the coming years. Fourth, some of the regional cooperative unions have almost zero equity capital, while some of them even have negative equity capital, number of individual cooperative in that category is about 414. That altogether, fuels the fear about the future of both Turkey Agricultural Credit Cooperatives and agricultural credits. Finally, proposals for probable solutions has been developed for the Turkey Agricultural Credit Cooperatives. 290

Kooperatifler, bireylerin tek başlarına yapamayacakları işleri yapabilmek için gönüllü olarak bir araya gelerek oluşturdukları demokratik sistemdir. Kooperatifler, belirli gruplar tarafından kendi aralarında işbirliği yaparak, ortak ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla oluşturulmaktadırlar.Türkiye'de çeşit ve sayı olarak fazlaca bulunan kooperatiflerin öz kaynak, kredi ve sermaye yetersizliği gibi birtakım sorunları vardır. Kooperatifler bu sorunlar yüzünden ne yazık ki istenilen ölçüde gelişememişlerdir. Kooperatifçilik hareketinin sorunlarının çözülmesi, kendisinden beklenen ekonomik ve sosyal görevleri yerine getirebilmesi için Türkiye'de kooperatiflerin finansal sorunlarının çözümü gerekmektedir.Kooperatif Bankaları, kooperatiflerin finansman sorununu çözmede etkin araç olarak görülmektedir. Kooperatif Bankaları, kooperatif ve üst örgütleri tarafından kurulup işletilen, onlar tarafından sahip olunan ve onlara kredi veren bir kuruluştur. Kooperatif bankacılığı sistemi ise kısaca kooperatiflere kredi veren ve kooperatifler üst örgütleri tarafından yönetilen bankalardır.Avrupa Birliği'nde Kooperatif Bankacılığı ve Türkiye'de uygulanabilirliği isimli tez çalışmamızın birinci bölümünde; kooperatifler ve kooperatif bankacılığı hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde; Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde Kooperatif Bankacılığı'nın tarihsel gelişimi ve Kooperatifler Bankası uygulamaları incelenmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise; Türkiye'de kurulması istenen Kooperatifler Bankası'nın mevcut şartlarda kurulup kurulamayacağı ve kurulması için gerekli olan şartlar ve Türkiye için model önerileri incelenmiştir. Cooperatives are democratic systems that persons come together to do their work which they can?t do alone. Cooperatives are formed by kinds of groups to serve their needs.There are lots of and kinds of cooperatives in Turkey that have financial problems like insufficient capital and insufficent credit. Because of these financial problems cooperatives can?t develop. If wanting that cooperatives have more powerful and dynamic role in Turkey, these financial problems have to be solved. Cooperative Banking system is constituted such a suggestion to solve these financial problems. Cooperative Banks provide credit to cooperatives. Also this cooperative banking model is managed and founded by cooperatives.In this thesis named that Cooperative Banking System in European Union and Practicability in Turkey is composed three section. In the first section of the thesis gives general information about cooperatives and cooperative banking systems. In the second section it is investigated historical development of cooperative banks. Another important point which examined in the second section is cooperative banking models in the European Union countries. In the last part of the thesis is emphasized if A Bank Of Cooperative in Turkey can be founded in present conditions and cooperative banking model suggestions for Turkey. 117

Köy Kalkınma Kooperatifleri özellikle 1960'lı yıllarda Türk kooperatifçilik hareketinin öncüsü konumunda olup demokratik kooperatifçilik açısından olumlu katkılar sağlamışlardır. Türk kooperatifçiliği o döneme kadar gerçek anlamda tabandan gelen bir kooperatifçilik hareketi ile tanışmamıştır. Ancak ülkemiz ekonomisinde, özellikle de tarımın gelişmesi açısından kooperatifçiliğin önemi bu kooperatiflerle ortaya çıkmıştır. Fakat bu hareket özellikle 1980'li yıllara gelindiğinde o dönemde uygulanan politikalar aracılığı ile hızını kaybetmiş ve son yıllara kadar gerçek anlamda yerini bulamamıştır.Kooperatifçiliğin gelişmesinin çok yönlü ilişkilerle düşünülmesi, bunun için de gerekli tedbirlerin bir an önce alınması gerekmektedir. Ülkemiz ekonomisinde tarımda çalışan nüfus hala %29,4 iken, bu kooperatifler 6850 kooperatif, 748.000 ortak, 78 birlik sayısı ile ülkemiz tarımındaki önemini korumaktadır. Günümüzde kooperatiflerin sorunları ortaya konulup çözüm önerileri defalarca tekrar edilmektedir. Ancak sorunları çözmek yerine yeni sorunlar eklenmektedir. Kooperatiflere alternatif olarak üretici birlikleri, köylere hizmet götürme birlikleri gibi yeni örgütler önerilmektedir. Köylü kendi örgütünü kurup, yönetebileceğini zaten ispatlamıştır. Tarımın sorunları bir bütün olarak düşünülüp, bir an önce bağımsız demokratik kooperatiflerinin sorunlarının ciddiyetle ve titizlikle çözülmesi gerekmektedir. Bugün örnek aldığımız AB tarımını kooperatiflerle kalkındırmıştır. Küçük üreticiler bu kooperatifler sayesinde ayakta kalmıştır.İşte bu nedenlerle bu çalışmada, Türk kooperatifçilik hareketi açısından önemi yadsınamayacak, Köy Kalkınma Kooperatifleri daha derinlemesine incelenmiş ve bu hareket içerisinde yer alan kişilerle görüşülerek analiz edilmiş, ülkemiz kooperatifçiliğinin gelişmesi açısından gerekli ipuçları ortaya çıkarılmıştır.Özellikle 1980 öncesi ve sonrası yöneticilik yapmış kooperatifçilerin devletle ilişkiler ve finansman açısından görüşleri oldukça dikkat çekicidir. Bu kooperatiflerin Devletle ilişkileri tekrar gözden geçirilmelidir. Araştırma sonucunda kooperatif işletmelerin profesyonel yöneticilerle yönetilmesi gerçeği, politika oluşturmada daha etkin katılım, asıl çalışma konularında yatırım yapması ve ekonomik çıkarlar gözetilerek daha etkin işbirliği gereği ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Kooperatifçilik, Tarım, Köy Kalkınma Kooperatifleri, Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Devletle ilişkiler Especially in 1960s Köy-Koops were in the situation of being a pioneer of the Turkish cooperative movement and in terms of democratic cooperative system made positive contributions. Until that period of time, Turkish cooperative system had not really been introduced with a cooperative movement based on members. However, in Turkish economy, especially in terms of developing the agriculture, the importance of the cooperative system was realized with these cooperatives. Unfortunately cooperative movement, especially in 1980?s lost its development due to the policies applied and until the recent years, they really could not find their places.It is necessary to think the development of cooperative system with versatile relations, so the necessary precautions should be taken as soon as possible. In our country's economy, people that have been working in agriculture still has a share of %29,4 ,these cooperatives 6850 in number 748.000 members with the number of 78 regional cooperative unions, have still been keeping their importance in agriculture. At present, the problems of the cooperatives have been set forth, but the solutions to the problems are suggested again and again. Instead of solving the problems, new problems are added ( like developing new organization models ).There is no need for new models. Villagers have already proved that they can establish and govern their own organizations. The problems of agriculture should be thought as a whole, because it is necessary to solve the problems of independent and democratic cooperatives as soon as possible and meticulously. EU, which we have taken as a model today, developed its agriculture by the help of cooperatives. The small producers have survived thanks to these cooperatives.For these reasons, in this study, in terms of Turkish cooperative system movement, the importance cannot be inconvertible, the Village Development Cooperatives have been studied in depth and by making interviews with the people of this movement has been analyzed, in terms of developing our country's cooperative system the necessary clues have been come into open. Especially the members of cooperatives who were in cooperative management before and after 1980, the opinions of those in terms of the relationship with the government and finance are remarkable. The relations of these cooperatives with the government should be revised again.As a result of the research, it has been clear that cooperatives should be managed by professional managers, efficient participation for creating cooperative policy investing funds in basic cooperative activities and more efficient cooperation considering the economic profits were seen necessary.Key Words: The Cooperative System, Agriculture, The Village Development Cooperatives, Agricultural Development Cooperatives, Relations With The Government 83

Bu çalışmada, ?Türk siyasi partilerinin kooperatiflere ve kooperatifçiliğe bakışı? siyasi partilerin parti programlarından ve literatürden yararlanılarak teorik olarak araştırılmıştır.Ayrıca, Uşak'ta örgütlü siyasi parti yöneticilerine yönelik anket çalışmasıyla, partilerin ve partili yöneticilerin kooperatiflere ve kooperatifçiliğe verdikleri önem uygulamalı olarak araştırılmıştır. Uygulamadan elde edilen bulgular çizelgeler yardımıyla yorumlanmıştır. Bu yorumlar teorik verilerle karşılaştırılarak bazı sonuçlara varılmıştır. Buna göre; DSP'nin kooperatifçiliğe ve kooperatiflere en yakın parti olduğu ve ulusal kalkınmada ekonomik ve sosyal bir araç olarak düşünüp ?Köy-Kent? olarak sistemleştirdiği ortaya çıkmıştır. CHP ile MHP'nin ise; DSP kadar olmasa bile, kooperatifçiliği benimsedikleri söylenebilir.Anahtar Sözcükler1.Siyasi parti yöneticisi2.Siyasi parti programı3.Kooperatifçilik ilkeleri4.Kooperatifçilik politikası5.Kooperatifçilik görüşü6. Kooperatif çözümler In this working is ?Approach of the Turkish political parties to cooperative system in Turkey?. The issue have been searched from the programmes on concepts of political parties and literature as theoretical.In addition, a questionnaire has been made to administrators of political parties that organized in Uşak. To attach importance of the political parties and administrators to cooperative system have been searched as practical. The findings from this research have been interpreted by tables. This interpretations have been compared with theoretical data and have been inferred. Accordingly, The DSP (Democratic Left Party) is the closest party to the cooperativism (cooperative system) and cooperative enterprises. It was found out that is shown as an economic and social instrument and systemized as an ?Urbanized Country? (Köy-Kent) in the National Development by DSP. It can be said that CHP (Republic People Party) and MHP (Nationalist Action Party) adopt it not rather than DSP.Key Words1.The Administators of Political Parties2.The Programme of Political Parties3.The Principles of Cooperative4.The Cooperative Policies5.The Cooperative Aspects6.The Cooperative Solitions 85

ÖZETECZA KOOPERATİFLERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİİlaç dağıtım kanalı; üretici ile tüketici yada arz ve talep arasındaki ilişki sürecinde üretilen hizmetlerdir. İlacı üreticiden tüketiciye ulaştıran yollar üzerinde ilaç depoları, eczaneler ve hastaneler bulunmaktadır. İlaç dağıtım kanallarının mevcudiyetini gerektiren nedenler, tüketicilerin ekonomik olarak küçük, etkisiz ve hareketsiz olmasıdır. İlaç depoları, İlaç üreticilerinden büyük ölçekli alımlar gerçekleştirerek elde ettikleri fiyat indirimlerini perakende satıcı olan eczanelere aktararak faaliyet göstermektedirler.Ecza kooperatifleri, “üretim, temin, dağıtım kooperatifi” tanımı içerisinde yer alırlar. Geleneksel kooperatifçilik ilkelerine bağlı olmak koşulu ile mesleki bir boyutları da vardır ve eczacı odasına kayıtlı eczacılardan oluşmaktadır.Çalışmada, ilaç endüstrisinin, dağıtım sektörünün ve ecza kooperatiflerinin mevcut durumunun incelenmesi ile kooperatifçiliğimizin genel sorunları çerçevesinde ecza kooperatiflerinin öznel sorunlarına değinilmesi ve çözüm önerilerine yer verilmesi hedeflenmiştir.Bu hedefler doğrultusunda; Birinci bölümde, Cumhuriyetten günümüze eczacılığımıza kısaca değinilmiş, ülkemizde ve dünyada ilaç endüstrisi hakkında genel bilgiler verilmiş ayrıca ilaç dağıtım kanallarının unsurları incelenmiştir. İkinci bölümde, kooperatifçilik kavramı üzerinde durulmuş, ecza kooperatiflerimizin örgütlenmesini gerektiren nedenlere değinilmiş, rakamlar ışığında ülkemiz ve Avrupa Birliğinde ecza kooperatiflerinin durumuna bakılmış son olarak ecza kooperatiflerinin ülkemize katkılarına yer verilmiştir.Üçüncü ve son bölümde ise, ülkemizdeki kooperatifçilik türlerinin birçoğu için geçerli olan, finansman, üst örgütlenme, eğitim, insan kaynakları, pazarlama, mevzuat vb. sorunlarına ecza kooperatifleri açısından yaklaşılarak ecza kooperatiflerinin öznel sorunlarına maddeler halinde değinilmiştir. Ülkemizdeki ilaç dağıtım sektörü ve ecza kooperatiflerinin mevcut mevzuat ve uygulamalar çerçevesindeki işleyişi ile sorunları incelenerek, çalışmadan elde edilen veriler ışığında sektördeki sorunların ecza kooperatifleri açısından ne şekilde çözülebileceğine dair bazı saptamalar ve çözüm önerilerine yer verilmiştir.SUMMARYPROBLEMS MET IN DRUG COOPERATIONS AND ITS SOLUTION ADVICESDrug distribution channel are the services produced during the relation process between producer and consumer or between supply and demand.There are drug stores,pharmacies and hospitals and on the way conveying the drug from producer to consumer.Resons necessiating the drug distribution channels are being the small,uneffective and motionless of the consumers economically.Drug Stores are activating by transfering the price discounts to wholesaler pharmacies by purchasing in great amount from the drug manufacturers.Drug cooperatives take place in the description of the '' production,supplying and distribution cooperative''.They have also a occupational dimension provided that they are loyal to the principles of traditional cooperative system and are composed of pharmacists registered to pharmacist foundationIn working,it was aimed that the examination the avaliable situation of drug industry,distribution sector and drug cooperatives and within the general frame of problems of our cooperative system,subjective problems and solution advices' giving were aimed. In accordence with these targets;In the first part,it was mentioned about the pharmaceutics from Republic to nowadays,general informations were given about the drug industry in our country and world,also elements of drug distribution channels were examined. In the second part,Concept of cooperative system was discussed,reason necessiating that drug foundation should be organized were discussed,In terms of numerical,situaiton of druf cooperatives of our country and Europe was discussed and lastly Contributions of the drug cooperatives to our country was examined.In the third and last part,problems of drug cooperatives were dealt with by approaching one by one in terms of drug cooperatives whose problems are financial,top organization,education,human source,marketing,regulations...etc which is valid for many types of cooperative systems in our country.

Türkiye 'deki kooperatiflerin ve üst örgütlerinin hemen hepsi sermaye güçlüğü içerisindedirler. Bu durum dikkate alındığında başta finansman sorununun çözümlenebilmesi için kooperatif ve çeşitli kaynaklardan mevduat toplayıp bunları kooperatiflere kredi olarak veren bir Kooperatifler Bankası kurulması ihtiyacı olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda bankanın faaliyetleri incelenerek, Kooperatif Bankası önerileri sunulmuş ve bu önerilere eleştiriler getirilmiştir. Bu çalışmada Kooperatifler Bankası'nın dünyadaki uygulamaları araştırılarak bankanın kuruluşu için gerekli olan finansman ve kredi kaynağının nasıl sağlanabileceği açıklanmıştır. Her iş alanında olduğu gibi Kooperatifler Bankacılığında da personel eğitiminin önemi vurgulanmış ve bu amaçla eğitim önerisi sunulmuştur. Türkiye'de kooperatifçilik hareketi kendisinden beklenilen ekonomik ve sosyal görevlerini yerine getirebilmesi için kendi bağımsız finansman kurumuna, yani bir Kooperatifler Bankası 'na sahip olması gerekir. Cooperatives and almost all of their upper organizations have problem to get capital. In this framework, a need emerged to from a Bank of Cooperatives which aims to collect deposits and provides cooperatives credit with the purpose of solving problem of finance. There fore activities in the field of banking ar analyzed in order to offer ideas about the Bank of Cooperatives. In this study, style of work of Bank of Cooperatives has been observed and potential ways to create financing and credit sources were explained. As it is in the all field of bussiness, in the field of Cooperative Banking, training of the staff has been emphesized. To have an independent institution offers financial resources is vital to make economic and social duties of cooperatives. 134

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Kayıt no: 164502, Ülkemiz için konut önemli ve edinimi güç olan bir tüketim malıdır. Bugün gelişmiş ülkelerde bulunan konut edinimi yollarını incelediğimizde, bütün bireylerin kullanabileceği yerleşmiş bazı sistemler uygulandığı görülmektedir. Ancak, ülkemizde konut edinmek isteyen bireylerin yararlanabileceği tek bir yol bulunmaktadır. O da kendi birikimleridir. Günümüzde dünya genelinde uygulanan 4 tip konut finansman sistemi vardır. Bunlar sırasıyla Doğrudan Finansman Sistemi, Mukavele Sistemi, Mevduat Finansman Sistemi ve İpotek Bankası Sistemi'dir. Bu dört sisteminde çalışma prensipleri birbirinden farklıdır. Örneğin doğrudan finansman ve mukavele sistemleri daha çok gelişmekte olan ülkelerde yaygın olarak kullanılmasına karşın, doğrudan finansman sisteminde kişi konut edinmek üzere gereksinimi olan fonu kendisi ile aile ve yakın çevresindeki kişilerden temin ederken, mukavele sisteminde konut edinmek isteyen kişiler, bankada belli bir dönem tasarruflarını biriktirdikten sonra konutedinmek için gereksinimleri olan fonu almaya hak kazanırlar. Mevduat finansman sisteminde ise, reel faiz ile mevduat toplayıp, toplanan bu fon fazlalıklarını gereksinimi olan kişilere aktarması şeklinde gerçekleşmekte ve enflasyon kaygısı olmayan gelişmiş ülkelerde uygulanmaktadır. Yapılan bu çalışmamızda en son finansman sistemi olan ipotek bankacılığına değinilmiş ve bu sistemin ülkemizde işlerliği tartışılmıştır. Genel olarak ipotek bankası modeli enflasyonun belirsiz olduğu ülkelerde değişik faiz alternatifleriyle sunulduğunda başarıya ulaşmış bir finansman sistemidir. Ülkemiz için önerdiğimiz ipotek bankasının gelişmiş ülkelerde uygulanan örneklerinden farkı, mevduat toplama yetkisidir. Gelişmiş ülkelerde ipotek bankaları mevduat toplamazlar. Aksine finansman temin ederler. Ülkemiz gibi enflasyonist ülkelerde konut edineceklere gereksinim duydukları fiııansmanı sağlayabilmek içiıı kaynağa gereksinim vardır. İpotek bankalarına mevduat toplama yetkisinin verilmesi ve toplanan bu mevduatlara serbest piyasada oluşan faiz oranlarının 1-2 puan üstünde reel faiz verilmesi, faiz gelirlerinin gelir vergisinden istisna tutulması ve bunun gibi kolaylıkların gösterilmesi eldeki kıt kaynakları ve yastık altında kalan paraları bankaya çekerek hem ekonomiye yeni bir katkı sağlayacak hem de konut edinmek isteyenleri tasarrufa yöneltecektir. Konut kooperatifleri dar ve orta gelirli kişilerin gereksinimlerini gidermek üzere biraraya geldikleri ve konutu daha ucuza fiyatlandırdıkları, amacı içinde kar olgusu olmayan bir tüzel kişiliktir. Kooperatif ipotek bankası modeliyle amaçları ortak olan bu kooperatifler bir araya getirilerek ülkemizde çok pahalı bir finansman aracı olan parayı daha Uygun koşullarla sağlayacak ve gereksinim içindeki konut kooperatiflerine kullandıracaktır. Kooperatif ipotek bankacılığının uygulanabilmesi için, ülkemizde yapılması gereken yasal değişikliklerin neler olduğu açıklanmaya çalışılmıştır.

177 ÖZET Kooperatifler, insanların kendi başlarına yapamadıkları işleri yapmak üzere bir araya gelerek kurdukları bir sistemdir. Bu sebeple de kooperatifler kuruluşlarında finansman imkanlarından etkin bir şekilde yararlanamamaktadırlar. Yapılan çalışmalarda Türkiye'de kurulmuş olan kooperatiflerin sıkıntılarının en başında finansman sorunu geldiği tespit edilmiştir. Gelişmiş ülkelerde bu sorun kooperatif bankaları kurularak çözülmüştür. Kooperatif bankacılığı, kooperatif ve üst örgütlerine kredi veren bir kuruluştur. Aynı zamanda kooperatif bankacılığı; kooperatif üst örgütleri tarafından kurulup işletilen, onlar tarafından sahip olunan bankacılık sistemidir. Kooperatif bankacılık sisteminin özelliği, sadece kooperatiflere kredi vermesi değil, bankanın yönetim ve finansmanına kooperatif ve üst örgütlerinin egemen olmasıdır. Kooperatif bankacılığının temelleri 19.yüzyılın ortalarında Almanya ve İngiltere'de hemen hemen aynı zamanlarda atılmıştır. Dünyadaki uygulamalarından hareketle kooperatif bankacılığı sistemi genelde iki model altında incelenebilir. Bunlardan ilki, belirli bir noktaya kadar tamamen kooperatiflerin hakim olduğu bankacılık şubeleri ve üstlerinde bir merkez kooperatif bankasının bulunduğu, Alman modeli diye de adlandırabileceğimiz modeldir. Diğer yapı ise kooperatiflerin ortağı olduğu anonim şirket şeklinde kurulan ve şube ağı ile hizmet sunan, İngiliz modelinde olduğu gibi bankacılık hizmeti veren İngiliz Kooperatif Bankacılığı olarak adlandırabileceğimiz modeldir. Türkiye'de kooperatiflerin finansman problemlerini gidermek için yapılacak önerilerden birisi de kooperatif bankası kurulmasıdır. Tezde178 Türkiye'de bir kooperatifler bankası kurulması gerekliliğinden hareketle model önerileri yapılmıştır. Bu modelleri ise aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür. 1. Temel değişikleri gerektirmeyen Kooperatif Bankası Modeli, 2. Alman ve İngiliz modellerinden birisi baz alınarak kurulacak Kooperatif Bankası Modeli, 3. Yeni bir model kapsamında kurulacak Kooperatif Bankası uygulaması. Bu üç modelin ortak noktaları ise; bankanın tüm kooperatiflere hizmet götürmesi ve bankanın sermayesinin tamamının tüm kooperatiflerin mali güçleri oranındaki taahhütleriyle oluşturulmasıdır. 179 ABSTRACT Cooperatives are a system that human can't do himselves and for do things together. Therefore, cooperatives aren' t efficiently utulize financial possibility in their settings. In working, eminent problems that cooperative 's set ups in Turkey are establised financial problems. That problems have been solved by setting cooperative banks in developed countries. Cooperative banking is an organization which gives loans to cooperatives and their top organization. In same time, cooperative banking is an banking system who set ups by cooperatives and/or their top organizations. Properties of cooperative bankings system, is not only gives loans to cooperatives but also provide financing and managing of bank by has a top organizations. Fundementals of cooperative banking system are determined in middle of 19. century at Germany and United Kingdom (England) in same time. Cooperative banking system have inspected by under two models in the world practicies. One of all, is called German Model. In that model, cooperatives are own the banking branches until determined point. Central Cooperative Bank is at the top of the model. The other model is called English Model. In that model, copperative banking system set up by a joint- stock company which stuff cooperatives. One of the suggest is set up a cooperative banking for to eliminate the financial problems of cooperatives in Turkey. In this thesis, suggested a models which have to set up obligation cooperative banking in Turkey. These models are listing below;180 1. Cooperative banking model which is not responsible for based changes, 2. Cooperative banking model which is modified by German or English Models, 3. A new model of cooperative banking, All of these three models common points are to serves all cooperatives and bank capital consist of cooperatives financial force..w*w' tic. 191