Search

Over de gevolgen van droogte voor de soortensamenstelling en de verdamping van grondwateronafhankelijke duinvegetaties is heel weinig bekend. Op basis van verkennend onderzoek verwachten we dat meer droogte in de zomer leidt tot een toename van het aandeel mossen en kale grond. Daardoor daalt de verdamping en neemt de winderosie toe. Klimaatverandering zou zo gunstig kunnen uitpakken voor zowel de noodzakelijke dynamiek in het duin, als voor de aanvulling van de ondergrond met neerslagwater

Om de kosten en de baten te bepalen van maatregelen, die de gevolgen van droogte door klimaatverandering verminderen, zijn in opdracht van het deelprogramma Zoetwater (DPZW) van het deltaprogramma maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA) uitgevoerd (onder andere Stratelligence, 2014). Op basis van deze analyses is uit de kansrijke maatregelen een voorkeursstrategie geselecteerd. De landbouw is een grote gebruiker van water, vandaar dat de kosten en baten van maatregelen voor deze sector een belangrijk deel van de MKBA zijn. Een goede bepaling van de baten voor de landbouw is daarom essentieel voor betrouwbare MKBA-resultaten. In dit rapport werken we de baten uit van maatregelen om de effecten van droogte tegen te gaan. Dezelfde aanpak kan worden gebruikt voor andere weersextremen (zoals extreme neerslag).

Voor het bepalen van de effecten van de ingrepen in de waterhuishouding op landbouwopbrengsten zijn in Nederland al geruime tijd drie methodes in gebruik: de HELPtabellen, de TCGB-tabellen en AGRICOM. In bijna elke berekening wordt gebruik gemaakt van een van deze methodes. Landbouw, waterbeheerders en waterleidingbedrijven dringen al langere tijd aan op een herziening van deze methodes, onder meer omdat ze gebaseerd zijn op verouderde meteorologische gegevens en ze niet klimaatrobuust zijn.

Enkele jaren geleden is voor het westelijk veenweidegebied aangetoond dat een warmer klimaat leidt tot snellere afbraak van veenbodems. Nu zijn er ook gegevens over de Friese veenweiden. Als het echt opwarmt is in Friesland halverwege deze eeuw op veel plekken het veen praktisch verdwenen.

Enkele jaren geleden is voor het westelijk veenweidegebied aangetoond dat een warmer klimaat leidt tot snellere afbraak van veenbodems. Nu zijn er ook gegevens over de Friese veenweiden. Als het echt opwarmt is in Friesland halverwege deze eeuw op veel plekken het veen praktisch verdwenen.

Om de kosten en de baten te bepalen van maatregelen, die de gevolgen van droogte door klimaatverandering verminderen, zijn in opdracht van het deelprogramma Zoetwater (DPZW) van het deltaprogramma maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA) uitgevoerd (onder andere Stratelligence, 2014). Op basis van deze analyses is uit de kansrijke maatregelen een voorkeursstrategie geselecteerd. De landbouw is een grote gebruiker van water, vandaar dat de kosten en baten van maatregelen voor deze sector een belangrijk deel van de MKBA zijn. Een goede bepaling van de baten voor de landbouw is daarom essentieel voor betrouwbare MKBA-resultaten. In dit rapport werken we de baten uit van maatregelen om de effecten van droogte tegen te gaan. Dezelfde aanpak kan worden gebruikt voor andere weersextremen (zoals extreme neerslag).

Voor het bepalen van de effecten van de ingrepen in de waterhuishouding op landbouwopbrengsten zijn in Nederland al geruime tijd drie methodes in gebruik: de HELPtabellen, de TCGB-tabellen en AGRICOM. In bijna elke berekening wordt gebruik gemaakt van een van deze methodes. Landbouw, waterbeheerders en waterleidingbedrijven dringen al langere tijd aan op een herziening van deze methodes, onder meer omdat ze gebaseerd zijn op verouderde meteorologische gegevens en ze niet klimaatrobuust zijn.

De verwachting is dat door klimaatverandering de intensiteit van droogte zal toenemen in verschillende gebieden op de wereld. Uitkomsten van vijf hydrologische modellen in combinate met drie klimaatmodellen voor het A2 emissie scenario zijn gebruikt om effecten van klimaatverandering op hydrologische droogte te analyseren voor verschillende stroomgebieden. Droogtes en lage afvoeren (maandelijkse 20ste percentiel waarden, Q20) zijn geïdentificeerd uit de uitkomsten van de hydrologische modellen voor een historische periode (1971–2000) en een periode in de toekomst (2071–2100). De gesimuleerde lage afvoeren voor de historische periode zijn vergeleken met geobserveerde lage afvoeren van de verschillende stroomgebieden. De modelcombinaties (combinatie van een klimaatmodel en een hydrologisch model), die de beste resultaten gaven, zijn gebruikt voor verdere analyse. In koude klimaten werd een verschuiving in het hydrologische regime (de piek van sneeuwsmelt zal eerder optreden) waargenomen en een verhoging van de lage afvoeren tussen de historische periode en de periode in de toekomst. Voor aride klimaten gaven de modelcombinaties aan dat omstandigheden nog droger zullen worden in de toekomst. Voor vochtige klimaten werden zowel drogere als nattere situaties verwacht op basis van de modelcombinaties

De verwachting is dat door klimaatverandering de intensiteit van droogte zal toenemen in verschillende gebieden op de wereld. Uitkomsten van vijf hydrologische modellen in combinate met drie klimaatmodellen voor het A2 emissie scenario zijn gebruikt om effecten van klimaatverandering op hydrologische droogte te analyseren voor verschillende stroomgebieden. Droogtes en lage afvoeren (maandelijkse 20ste percentiel waarden, Q20) zijn geïdentificeerd uit de uitkomsten van de hydrologische modellen voor een historische periode (1971–2000) en een periode in de toekomst (2071–2100). De gesimuleerde lage afvoeren voor de historische periode zijn vergeleken met geobserveerde lage afvoeren van de verschillende stroomgebieden. De modelcombinaties (combinatie van een klimaatmodel en een hydrologisch model), die de beste resultaten gaven, zijn gebruikt voor verdere analyse. In koude klimaten werd een verschuiving in het hydrologische regime (de piek van sneeuwsmelt zal eerder optreden) waargenomen en een verhoging van de lage afvoeren tussen de historische periode en de periode in de toekomst. Voor aride klimaten gaven de modelcombinaties aan dat omstandigheden nog droger zullen worden in de toekomst. Voor vochtige klimaten werden zowel drogere als nattere situaties verwacht op basis van de modelcombinaties

Enkele jaren geleden is voor het westelijk veenweidegebied aangetoond dat een warmer klimaat leidt tot snellere afbraak van veenbodems. Nu zijn er ook gegevens over de Friese veenweiden. Als het echt opwarmt is in Friesland halverwege deze eeuw op veel plekken het veen praktisch verdwenen.

The latest climate impact assessments show that climate change will cause an increasing mismatch between demand and supply of fresh water in many densely populated deltas around the world. Recent studies for the Netherlands show that the current water supply strategy is not climate proof in the long-run. Therefore, a future ‘climate proof’ fresh water supply is national priority on the Dutch water policy agenda

Droogteperioden zullen in de komende decennia wellicht frequenter optreden. Ook wordt een verdere stijging van de zeespiegel verwacht. Deze fenomenen betekenen voor de Zuidwestelijke Delta: meer invloed van droogte en zout op de binnendijkse natuur. In deze studie is onderzocht waar in de Zuidwestelijke Delta droogte en verzilting wellicht nu al knelpunten vormen voor binnendijkse natuur en waar en wanneer dergelijke knelpunten in de toekomst kunnen ontstaan. Voor de toekomst wordt hierbij enerzijds uitgegaan van autonome ontwikkeling en anderzijds van de vier deltascenario’s.

Over de gevolgen van droogte voor de soortensamenstelling en de verdamping van grondwateronafhankelijke duinvegetaties is heel weinig bekend. Op basis van verkennend onderzoek verwachten we dat meer droogte in de zomer leidt tot een toename van het aandeel mossen en kale grond. Daardoor daalt de verdamping en neemt de winderosie toe. Klimaatverandering zou zo gunstig kunnen uitpakken voor zowel de noodzakelijke dynamiek in het duin, als voor de aanvulling van de ondergrond met neerslagwater

Klimaatverandering, zeespiegelstijging, autonome verzilting en de toenemende watervraag maken de zoetwatervoorziening in Nederland in de toekomst complexer, ondanks dat er, onder normale omstandigheden, zoet water in overvloed is. De kans op extremere perioden van droogte neemt toe en daarmee ook de risico’s op zout- en droogteschade voor landbouw, natuur en drinkwatervoorziening. Het wordt daarmee steeds moeilijker om de juiste hoeveelheid zoetwater met de gewenste chlorideconcentratie op de juiste tijd en plaats beschikbaar te hebben.

The latest climate impact assessments show that climate change will cause an increasing mismatch between demand and supply of fresh water in many densely populated deltas around the world. Recent studies for the Netherlands show that the current water supply strategy is not climate proof in the long-run. Therefore, a future ‘climate proof’ fresh water supply is national priority on the Dutch water policy agenda

Droogteperioden zullen in de komende decennia wellicht frequenter optreden. Ook wordt een verdere stijging van de zeespiegel verwacht. Deze fenomenen betekenen voor de Zuidwestelijke Delta: meer invloed van droogte en zout op de binnendijkse natuur. In deze studie is onderzocht waar in de Zuidwestelijke Delta droogte en verzilting wellicht nu al knelpunten vormen voor binnendijkse natuur en waar en wanneer dergelijke knelpunten in de toekomst kunnen ontstaan. Voor de toekomst wordt hierbij enerzijds uitgegaan van autonome ontwikkeling en anderzijds van de vier deltascenario’s.

Klimaatverandering, zeespiegelstijging, autonome verzilting en de toenemende watervraag maken de zoetwatervoorziening in Nederland in de toekomst complexer, ondanks dat er, onder normale omstandigheden, zoet water in overvloed is. De kans op extremere perioden van droogte neemt toe en daarmee ook de risico’s op zout- en droogteschade voor landbouw, natuur en drinkwatervoorziening. Het wordt daarmee steeds moeilijker om de juiste hoeveelheid zoetwater met de gewenste chlorideconcentratie op de juiste tijd en plaats beschikbaar te hebben.

Atmospheric CO2-concentration, temperature and rainfall variability are all expected to increase in the near future. The resulting increased dynamics of soil moisture contents, together with increased plant physiological demands for both oxygen and water, will lead to an increased occurrence of wet and dry extremes of plant stresses, i.e., of oxygen and drought stress, respectively, alone and in interaction. The use of indirect environmental variables in previous studies and a focus on individual stresses rather than their combined effects has hampered understanding of the causal impact of climate change on plant species composition through changes in abiotic site conditions. Here, we use process-based simulations of oxygen and drought stresses in conjunction with a downscaled national version of IPCC scenarios in order to show that these stresses will increase (on average by ∼20% at sites where both stresses occur) in a warmer and more variable future (2050) climate. These two types of stresses will increasingly coincide, i.e. both stresses will occur more often (but not at the same time) within a single vegetation plot. We further show that this increased coincidence of water-related stresses will negatively affect the future occurrence of currently endangered plant species (causing a reduction of ∼16%), while apparently no such decrease will occur among common species. Individual stresses did not appear to affect the occurrence of endangered plant species. Consequently, our study demonstrates that species that are already threatened under the current climate will suffer most from the effects of climate change. Copyright 2011 by the American Geophysical Union.

The international research community is beginning to realise that climate extremes may be more powerful drivers of vegetation change and species extinctions than slow-and-steady climatic changes, but the causal mechanisms of such changes are presently unknown. In order to quantify oxygen and drought stress with causal measures, we focused on interacting meteorological, soil physical, microbial, and plant physiological processes in the soil-plant-atmosphere system. Contribution to the EGU General Assembly 2011.

Farmers in poor countries are among the most vulnerable victims of increasing climate variability and climate change. They receive, however, little assistance from governments and scholars alike. Those working in the hard agricultural sciences often don’t know the actual needs and potentials for grassroot climate adaptation. Those working in the soft sciences supporting farmers often don’t understand vulnerabilities or opportunities of poor people created by the consequences of a changing climate. Absence of extension services well trained in the degrading environmental and social conditions of farmers worsens the situation. A rural response to climate change must bring among others applied anthropology and applied agrometeorology closer to the livelihood of farmers. Farmers must get the opportunity to learn about climate preparedness and climate adaptation potentials in a true partnership with dedicated scholars. This book reports on some attempts to bring farmers and scholars together in a few of such partnerships in Indonesia. Agrometeorological learning of farmers to better cope with climate change is shown to be difficult but possible if scholars want to listen to farmers.

The international research community is beginning to realise that climate extremes may be more powerful drivers of vegetation change and species extinctions than slow-and-steady climatic changes, but the causal mechanisms of such changes are presently unknown. In order to quantify oxygen and drought stress with causal measures, we focused on interacting meteorological, soil physical, microbial, and plant physiological processes in the soil-plant-atmosphere system. Contribution to the EGU General Assembly 2011.

Klimaatverandering met al z'n neveneffecten via bodem en (grond)water is één van de factoren die mogelijk een rol gaan spelen bij de keuzes over toekomstige nieuwbouw en herstructurering. Dit rapport heeft als doel inzicht te geven in de stand van kennis voor wat betreft de fysieke aspecten (bodem, water, klimaat) die samenhangen met nieuwbouw en herstructurering.

Farmers in poor countries are among the most vulnerable victims of increasing climate variability and climate change. They receive, however, little assistance from governments and scholars alike. Those working in the hard agricultural sciences often don’t know the actual needs and potentials for grassroot climate adaptation. Those working in the soft sciences supporting farmers often don’t understand vulnerabilities or opportunities of poor people created by the consequences of a changing climate. Absence of extension services well trained in the degrading environmental and social conditions of farmers worsens the situation. A rural response to climate change must bring among others applied anthropology and applied agrometeorology closer to the livelihood of farmers. Farmers must get the opportunity to learn about climate preparedness and climate adaptation potentials in a true partnership with dedicated scholars. This book reports on some attempts to bring farmers and scholars together in a few of such partnerships in Indonesia. Agrometeorological learning of farmers to better cope with climate change is shown to be difficult but possible if scholars want to listen to farmers.

Klimaatverandering met al z'n neveneffecten via bodem en (grond)water is één van de factoren die mogelijk een rol gaan spelen bij de keuzes over toekomstige nieuwbouw en herstructurering. Dit rapport heeft als doel inzicht te geven in de stand van kennis voor wat betreft de fysieke aspecten (bodem, water, klimaat) die samenhangen met nieuwbouw en herstructurering.

The aim of this study was to assess, spatially explicit, the potential impact of climate change on Dutch forests. To deal with the uncertainty of climate change, the effects of four climate scenarios were studied. The following aspects of climate change were taken into account: decreased water availability in case of summer droughts, increased soil water levels in case of increasing precipitation, forest fire, salinization and insect pests. Information on the sensitivity of tree species to these aspects was combined with information on the composition of forests and with information on the exposure to these aspects. If drought occurs more often, this might reduce tree growth in a large proportion of the forests

The aim of this study was to assess, spatially explicit, the potential impact of climate change on Dutch forests. To deal with the uncertainty of climate change, the effects of four climate scenarios were studied. The following aspects of climate change were taken into account: decreased water availability in case of summer droughts, increased soil water levels in case of increasing precipitation, forest fire, salinization and insect pests. Information on the sensitivity of tree species to these aspects was combined with information on the composition of forests and with information on the exposure to these aspects. If drought occurs more often, this might reduce tree growth in a large proportion of the forests

Veranderingen in klimaat zullen gevolgen hebben voor gewasopbrengsten en op termijn zal ook de veehouderij als geheel gevolgen ondervinden. In deze korte notitie worden mogelijke effecten geïnventariseerd en per sector aangegeven hoe hierop te reageren. Deze notitie maakt onderdeel uit van "Wegen naar een klimaatbestendiger Nederland" (studie van Planbureau voor de Leefomgeving)

Veranderingen in klimaat zullen gevolgen hebben voor gewasopbrengsten en op termijn zal ook de veehouderij als geheel gevolgen ondervinden. In deze korte notitie worden mogelijke effecten geïnventariseerd en per sector aangegeven hoe hierop te reageren. Deze notitie maakt onderdeel uit van "Wegen naar een klimaatbestendiger Nederland" (studie van Planbureau voor de Leefomgeving)

Development actions focusing on land degradation in Sub-Saharan Africa have not been particularly successful in changing farmers’ agricultural practices towards a more sustainable use of natural resources. Over time, programs have become more localized and participative, which is a positive step forward. However, these programs still depart from the productivity-reducing problems that are identified and perceived by scientists. Subsistence farmers in this region believe that other problems, such as drought are bigger constraints to them. Very little is known about how subsistence farmers in semi-arid East Africa perceive drought. The aim of this research is to bridge this gap between farmers and scientists to improve the impact of interventions aimed at improving agricultural productivity. The research focuses on two study areas within Tanzania and Ethiopia, where during the period between 2004 and 2006, sociological and biophysical studies were conducted. Both case studies demonstrate the inter-relationship of human and natural systems. This is also part of farmers’ knowledge. Farmers’ perceptions of drought relate to the scientific concept of agricultural drought. Rainfall patterns are perceived to be negatively affected by deforestation, while soil erosion and continuous cultivation diminish soil fertility and a soil’s capacity to retain water. Farmers recognize that one has to be an active farmer to be productive and to withstand drought conditions. No one-size-fits-all solution exists for which SWC strategies to use, or for strategies to deal with climate variability and drought. Actions have to be area-specific and focused on local practices and the constraints that farmers have to deal with. Farmers’ strategies for dealing with the insecurity of the rains are multifocal. Interventions should target these multiple sectors and spheres in which people are engaged. The seemingly different problems of land degradation and drought are linked. Rather than “bridging a gap”, the issue is to find where both paths are connected. To achieve this, emphasis should lie on integrated studies and on improving the interaction between farmers and scientists.

Development actions focusing on land degradation in Sub-Saharan Africa have not been particularly successful in changing farmers’ agricultural practices towards a more sustainable use of natural resources. Over time, programs have become more localized and participative, which is a positive step forward. However, these programs still depart from the productivity-reducing problems that are identified and perceived by scientists. Subsistence farmers in this region believe that other problems, such as drought are bigger constraints to them. Very little is known about how subsistence farmers in semi-arid East Africa perceive drought. The aim of this research is to bridge this gap between farmers and scientists to improve the impact of interventions aimed at improving agricultural productivity. The research focuses on two study areas within Tanzania and Ethiopia, where during the period between 2004 and 2006, sociological and biophysical studies were conducted. Both case studies demonstrate the inter-relationship of human and natural systems. This is also part of farmers’ knowledge. Farmers’ perceptions of drought relate to the scientific concept of agricultural drought. Rainfall patterns are perceived to be negatively affected by deforestation, while soil erosion and continuous cultivation diminish soil fertility and a soil’s capacity to retain water. Farmers recognize that one has to be an active farmer to be productive and to withstand drought conditions. No one-size-fits-all solution exists for which SWC strategies to use, or for strategies to deal with climate variability and drought. Actions have to be area-specific and focused on local practices and the constraints that farmers have to deal with. Farmers’ strategies for dealing with the insecurity of the rains are multifocal. Interventions should target these multiple sectors and spheres in which people are engaged. The seemingly different problems of land degradation and drought are linked. Rather than “bridging a gap”, the issue is to find where both paths are connected. To achieve this, emphasis should lie on integrated studies and on improving the interaction between farmers and scientists.

In deze studie is een uitgebreid literatuuronderzoek uitgevoerd en zijn voor een beperkt aantal waterkwaliteitsparameters metingen geanalyseerd voor het beheergebied van Wetterskip Fryslân. Ook is er een set van relevante vragen opgesteld die in een mogelijke vervolgstudie kunnen worden vertaald naar toekomstig beleid en maatregelen. Van de drie in deze studie onderzochte drivers voor veranderingen in waterkwaliteit; luchttemperatuur, neerslag en wind, blijkt temperatuur het meeste effect te hebben op de waterkwaliteit gevolgd door neerslag. Over wind als driver voor veranderingen in waterkwaliteit is weinig literatuur gevonden en ook de analyse in Friesland toont weinig correlaties. Uit de literatuur en ook de analyse van de effecten van klimaatverandering op de verschillende waterkwaliteitsparameters in Fryslân blijkt dat de beïnvloeding door klimaatverandering het meest coherent is voor fysische parameters (b.v. watertemperatuur). Verwachte veranderingen in het chemische regime (b.v. versnelde eutrofiëring) is minder coherent en is sterk afhankelijk van lokale condities. Biologische veranderingen door klimaatverandering zijn door de complexe interacties inherent onvoorspelbaar. Kleine veranderingen in het klimaat kunnen dramatische effecten hebben

In deze studie is een uitgebreid literatuuronderzoek uitgevoerd en zijn voor een beperkt aantal waterkwaliteitsparameters metingen geanalyseerd voor het beheergebied van Wetterskip Fryslân. Ook is er een set van relevante vragen opgesteld die in een mogelijke vervolgstudie kunnen worden vertaald naar toekomstig beleid en maatregelen. Van de drie in deze studie onderzochte drivers voor veranderingen in waterkwaliteit; luchttemperatuur, neerslag en wind, blijkt temperatuur het meeste effect te hebben op de waterkwaliteit gevolgd door neerslag. Over wind als driver voor veranderingen in waterkwaliteit is weinig literatuur gevonden en ook de analyse in Friesland toont weinig correlaties. Uit de literatuur en ook de analyse van de effecten van klimaatverandering op de verschillende waterkwaliteitsparameters in Fryslân blijkt dat de beïnvloeding door klimaatverandering het meest coherent is voor fysische parameters (b.v. watertemperatuur). Verwachte veranderingen in het chemische regime (b.v. versnelde eutrofiëring) is minder coherent en is sterk afhankelijk van lokale condities. Biologische veranderingen door klimaatverandering zijn door de complexe interacties inherent onvoorspelbaar. Kleine veranderingen in het klimaat kunnen dramatische effecten hebben

The hydrological cycle continuously replenishes the world¿s water resources and is the foundation of life on earth. Now we find that a combination of natural and human activities is having a disturbing influence on the cycle. Dramatically changing weather patterns mean that the replenishing water arrives as intense rainfall, overwhelming flood defences and escaping to the ocean before it can be stored to quench thirsts, irrigate crops, sustain ecosystems, drive hydroelectric turbines or meet the needs of industry. Distinguishing long-term climate change (CC) from short/medium-term climate variability (CV) is the first step in understanding and tackling our vulnerability to extreme weather events like typhoons, floods and droughts. In Chapter 1, graphs, charts and examples illustrate the way that weather patterns are changing. As our understanding of El Niño, La Niña and other climate-varying phenomena gets better, can we find better ways to cope with the resulting weather extremes? What will the trends towards more extreme weather mean for today¿s and tomorrow¿s water managers? Forecasting next week¿s weather and next season¿s climate is a crucial part of disaster preparedness and long-term planning. How good are the forecasts and the modelling systems, and do they really meet the needs of water managers? What we find is that scientists feel more confident about predicting what the world¿s climate might be like in 50 or 100 years time for different development scenarios than they do about forecasting when the next drought might hit Kenya. Which is not the way that Kenya¿s long-suffering farmers would prefer it

The hydrological cycle continuously replenishes the world¿s water resources and is the foundation of life on earth. Now we find that a combination of natural and human activities is having a disturbing influence on the cycle. Dramatically changing weather patterns mean that the replenishing water arrives as intense rainfall, overwhelming flood defences and escaping to the ocean before it can be stored to quench thirsts, irrigate crops, sustain ecosystems, drive hydroelectric turbines or meet the needs of industry. Distinguishing long-term climate change (CC) from short/medium-term climate variability (CV) is the first step in understanding and tackling our vulnerability to extreme weather events like typhoons, floods and droughts. In Chapter 1, graphs, charts and examples illustrate the way that weather patterns are changing. As our understanding of El Niño, La Niña and other climate-varying phenomena gets better, can we find better ways to cope with the resulting weather extremes? What will the trends towards more extreme weather mean for today¿s and tomorrow¿s water managers? Forecasting next week¿s weather and next season¿s climate is a crucial part of disaster preparedness and long-term planning. How good are the forecasts and the modelling systems, and do they really meet the needs of water managers? What we find is that scientists feel more confident about predicting what the world¿s climate might be like in 50 or 100 years time for different development scenarios than they do about forecasting when the next drought might hit Kenya. Which is not the way that Kenya¿s long-suffering farmers would prefer it

The hydrological cycle continuously replenishes the world¿s water resources and is the foundation of life on earth. Now we find that a combination of natural and human activities is having a disturbing influence on the cycle. Dramatically changing weather patterns mean that the replenishing water arrives as intense rainfall, overwhelming flood defences and escaping to the ocean before it can be stored to quench thirsts, irrigate crops, sustain ecosystems, drive hydroelectric turbines or meet the needs of industry. Distinguishing long-term climate change (CC) from short/medium-term climate variability (CV) is the first step in understanding and tackling our vulnerability to extreme weather events like typhoons, floods and droughts. In Chapter 1, graphs, charts and examples illustrate the way that weather patterns are changing. As our understanding of El Niño, La Niña and other climate-varying phenomena gets better, can we find better ways to cope with the resulting weather extremes? What will the trends towards more extreme weather mean for today¿s and tomorrow¿s water managers? Forecasting next week¿s weather and next season¿s climate is a crucial part of disaster preparedness and long-term planning. How good are the forecasts and the modelling systems, and do they really meet the needs of water managers? What we find is that scientists feel more confident about predicting what the world¿s climate might be like in 50 or 100 years time for different development scenarios than they do about forecasting when the next drought might hit Kenya. Which is not the way that Kenya¿s long-suffering farmers would prefer it