Search

Birçok sektörde olduğu gibi tekstil endüstrisinde de giderek artan çevre kirliliği, endüstriyel atıkların toksikolojik etkileri ve doğal kaynakların giderek tükenmesinin yansımaları sonucu, çevre dostu üretim yöntemleri ve yenilenebilir kaynaklardan elde edilen polimerlerin kullanımı ön plana çıkmıştır. Canlılara karşı toksik olmayan, biyobozunur ve biyouyumluluğa sahip olan kitosan tekstil endüstrisinde geniş kullanım alanı bulmuştur. Nanoteknolojinin hayatımıza girmesiyle birlikte kitosandan daha etkin bir şekilde yararlanmak için boyutu küçültülerek daha az miktarda kullanarak daha etkili sonuçlar veren nanokitosan elde edilmiştir. Kitosanın boyutunu küçültmek için birçok yöntem kullanılmasına rağmen iyonik jelleşme yöntemi kolay olması ve toksik kimyasal madde kullanımı gerektirmemesi nedeniyle en çok kullanılan yöntemdir. Bu tez çalışmasında; farklı formlardaki kitosan (nanokitosan ve kitosan-metal nanokompozit) ile normal (makro) boyuttaki kitosanı klasik terbiye işlemlerine alternatif çevreci yöntemler olan atmosferik plazma ve sol jel yöntemleriyle pamuklu ve yünlü kumaşlara uygulanmıştır. İşlem görmüş kumaşlar fiziksel ve kimyasal açıdan (FTIR, SEM, XPS, mukavemet, sürtünme katsayısı, hava geçirgenliği, haslık ve boyanma özellikleri vb.) değerlendirilerek karşılaştırılmıştır., Because of constantly increasing environmental pollution, toxicological effects of industrial waste and the reflection of decreasing natural resources, environmental friendly manufacturing methods and usage of biopolymers obtained from sustainable resources became an important issue in textile industry. Chitosan has several application areas in textile industry because of its biodegradability, biocompatibility and nontoxicological effects on living organisms. With the introduction of nanotechnology into our lives, nanochitosan particles were obtained in order to take the advantage of macro-sized chitosan more effectively. Therefore, more effective results were achieved by using less amount of chitosan. Although there are several methods to reduce the size of chitosan, ionic gelation is most the commonly used method because it is an easy method and it does not require the use of toxic chemicals In this study; to make the applicaton of different forms of chitosan (nanochitosan and chitosan-metal nanocomposites) and normal (macro) sized chitosan onto the cotton and wool fabrics by environmental friendly methods such as plasma and sol gel as an alternative to conventional finishing methods. The treated fabrics are compared to physically and chemically (FTIR, SEM, XPS, strength, friction coefficient, air permeability, colour fastness and dyeing properties, etc.).

Kitosan dünyada en çok bulunan ikinci biyopolimer olan kitinin en önemli türevidir. Bu yenilenebilir kaynaktan daha etkili bir şekilde yararlanmak için kitosanın boyutlarını küçültme çalışmaları son yıllarda hız kazanmaya başlamıştır. Kitosanın boyutunu küçültmek için birçok yöntem kullanılmasına rağmen iyonik jelleşme yöntemi kolay olması ve toksik kimyasal madde kullanımı gerektirmemesi nedeniyle en çok kullanılan yöntemdir.Çevre bilinci ve tüketici farkındalığı, günümüzde tekstil terbiyesinde uygulanan geleneksel kimyasal işlemler yerine çevre dostu yeni teknolojilerin kullanımını gündeme getirmiştir. Ekolojik yöntemler olarak atmosferik plazma ve enzimatik işlem tekstil terbiyesinde çok önemli bir yere sahiptir.Bu tez çalışmasında; ham, enzim ve/veya plazma ile işlem görmüş yünlü kumaşların boyama, haslık, çekmezlik ve mukavemet gibi özellikleri üzerinde kitosan ve nanokitosanın etkisi karşılaştırmalı olarak araştırılmıştır. Antimikrobiyal aktivite deneylerinde gümüş yüklü nanokitosan partikülleri de kullanılmıştır. Kitosan, nanokitosan ve gümüş yüklü nanokitosan ile işlem gören yün liflerinin antimikrobiyal aktivitesi incelenmiştir. Chitosan is the most important derivative of chitin which is the second most abundant biopolymer in the world. To take advantage of this renewable resource more effectively, size reduction efforts has begun to gain momentum in recent years. Although there are several methods to reduce the size of chitosan, ionic gelation is most the commonly used method because it is an easy method and it does not require the use of toxic chemicals. Environmental concerns and consumer awareness has brought prominence to eco-friendly new technologies as an alternative to the traditional chemical processes in textile finishing today. As two of the ecological methods, the atmospheric plasma method and enzymatic method have a very significant place among the rest of the textile finishing processes.In this study, the use of chitosan and nanochitosan are investigated on untreated, enzyme or/and plasma treated wool fabrics. The effects of chitosan and nanochitosan are compared in regards to their performances such as dyeing, fastness, anti-shrinkage properties and strenght. For the antimicrobial property activity test, silver loaded nanochitosan particles are also used. Chitosan, nanochitosan and silver loaded nanochitosan treated wool fabrics of antimicrobial activity are invesigated. 145