Tarımsal faaliyetlerde gübreleme verim ve kalite üzerinde önemli etkiye sahiptir. Yemeklik tane baklagiller üretildiği alanlarda bitki besleme ihtiyacı az veya hiç olmayan bitki grubu olarak tanınmaktadır. Ancak son yıllarda nohut da dâhil olmak üzere bu bitki grubunda gübreleme yapılmaya başlanmıştır. Nohutta gübrelemenin şekli ve miktarı üzerine üreticiler arasında değişik fikirler bulunmaktadır. Bu araştırmada nohutta farklı içerikli gübrelerin verim ve kalite üzerine artışının ne düzeyde sağlandığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2020 ve 2021 yıllarında ilkbahar yetiştirme mevsiminde Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında tarla ve sera koşullarında yürütülmüştür. Araştırmada farklı nohut çeşitleri (Arda, Gökçe ve Yerli nohut) ve farklı bitki besin elementleri (kontrol, alg (20.000 cc/ha), küçükbaş hayvan gübresi (5 ton/ha), büyükbaş hayvan gübresi (5 ton/ha), azot bağlayıcı bakteri, katı solucan gübresi (3 ton/ha), sıvı solucan (10.000 cc/ha), leonardit (750 kg/ha), ticari organik gübre (500 kg/ha), tavuk gübresi (3 ton/ha) ve kimyasal gübre (50 kg N/ha, 90 kg P/ha) kullanılmıştır. Tarla denemelerinde parseller 4 sıra ve sıra uzunluğu 4 metre, sıra aralığı 45 cm olacak şekilde ve tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Sera denemeleri her dönem için (çiçeklenme, bakla bağlama ve hasat dönemleri) 3 tekrarlamalı ve tesadüf parsellerinde bölünmüş parseller deneme deseninde (ana parseller çeşit alt parseller ise uygulamalar) yürütülmüştür. Tarla ve sera denemelerinde bitkiler çiçeklenme, bakla bağlama ve hasat dönemlerinde olmak üzere bitkisel ölçümler için üç defa hasat edilmiştir. Tarla ve sera denemelerinde çiçeklenme ve bakla bağlama dönemlerinde; bitki boyu, kök uzunluğu, bitki gövde, kök, sap, yaprak, nodul, bakla yaş ve kuru ağırlıkları ve yaprak alanı ölçümleri yapılmıştır. Tarla denemesinde ayrıca tüm bitki ve bakla ağırlğı, bitkide tüm, dolu ve boş bakla sayısı, tane sayısı, bitki ve birim alan tane verimi, biyolojik verim,100 tane ağırlığı, yabancı ot yoğunluğu, klorofilmetre değeri, kanopi genişliği ve green seeker özellikleri incelenmiştir. Tohum ve yaprakta azot, fosfor, potasyum içerikleri ile tohumda protein oranı, pişme süresi, şişme ve su alma kapasiteleri incelenmiştir. Tarla denemelerinde iki yıllık analiz sonuçlarına göre; bitki boyu, bitkide bakla ağırlığı, toplam bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitki tane verimi, biyolojik verim ve birim alan tane verimi bakımından çeşitler ve uygulamalar arasındaki farklılıklar önemli bulunmuştur. Katı solucan gübresi uygulaması, kontrol grubu ve diğer uygulamalara göre bu özellikleri arttırmıştır. Tane verimi (153,5 kg/da-204,1 kg/da) kontrol grubu (189,7 kg/da) ve diğer uygulamalara göre en yüksek tavuk gübresi uygulamasında saptanmıştır. Tarla koşullarında bakla bağlama döneminde bitkide yaprak kuru ağırlığı, yaprak sayısı, yaprak alanı, bakla kuru ağırlığı ve bakla sayısı sıvı solucan gübresinde diğer uygulamalara ve kontrol grubuna göre yüksek bulunmuştur. Nodul yaş ağırlığı leonardit uygulamasında yüksek, kimyasal gübre (NP) uygulamasında düşük bulunmuş, ayrıca sera koşullarında kimyasal gübre uygulaması nodul oluşumunu engellemiştir. Küçükbaş hayvan gübresi pişme süresini arttırmış NP uygulaması ise azaltmıştır. Tane protein oranı Arda çeşidinde azot bağlayıcı bakteri (%31,36), Gökçe çeşidinde büyükbaş hayvan gübresi (%29,79), Yerli çeşidinde küçükbaş hayvan gübresi (%29,43) uygulamalarında yüksek bulunmuştur. Araştırma sonucunda bitki büyüme ve gelişim dönemlerinde incelenen bitkisel özelliklerde kontrol ve inorganik gübre uygulamasına göre organik gübre uygulamalarında yüksek sonuçların elde edilmesi nohut yetiştiriciliğinde organik gübre kullanımının uygun olacağını göstermiştir. Fertilization has a significant effect on yield and quality in agricultural activities. Food legumes are known as a group of plants that have little or no plant nutrition need in areas where they are produced. However, in recent years, fertilization has been started in this plant group, including chickpea. There are different opinions among producers on the form and amount of fertilization in chickpeas. In this research, it is aimed to determine to what extent chickpea fertilization increases on yield and quality. The research was carried out in Dicle University Faculty of Agriculture Field Crops trial area in the spring growing season in 2020 and 2021. The trials were carried out in field conditions in 2020 and 2021, and in both field and pot conditions in 2020. In the research, different chickpea varieties (Arda, Gökçe and Yerli chickpeas) and different plant nutrients (control, algae (20.000 cc/ha), ovine manure (5 tons/ha), cattle manure (5 tons/ha), nitrogen fixing bacteria, solid vermicompost (3 tons/ha), liquid vermicompost (10.000 cc/ha), leonardite (750 kg/ha), commercial organic fertilizer (500 kg/ha), chicken manure (3 tons/ha) and chemical fertilizer (50 kg N/ha, 90 kg P/ha) were used. In the field trials, the plots were set up in 4 rows, 4 meters in row length, 45 cm row spacing, and in randomized complete blocks in split plots design with three replications. Greenhouse experiments were carried out for each period (blooming, pod setting and harvest periods) and in randomized plots design in split plots with 3 replications (applications if the main plots are cultivar sub-plots). In the field and greenhouse experiments, the plants were harvested three times for vegetative measurements, during the flowering, podding and harvestting. During flowering and poding periods in field and pot trials; plant height, root length, plant stem, root, stem, leaf, nodule, pod dry weights and leaf area measurements were made. In the field experiment, weight of whole plant and pod, number of whole pod, full and empty pods per plant, number of seeds per plant and grain yield per unit area, biological yield, 100 seed weight, weed density, protein content of seed, cooking time, chlorophyllometer value, canopy width and green seeker properties were investigated. When the combined analysis results in field trials are examined the differences between the treatments were significant for plant weight, plant height, pod weight per plant, number of total pods, full pods, empty pods, seeds per plant, and seed yield per plant in harvestting time. Solid vermicompost application increased these properties compared to the control group and other applications. Grain yield ranged from 1535 kg/ha to 2041 kg/ha, and chicken manure application had higher than control group (1897 kg/ha) and other applications. In the field experiment, in podding time, leaf dry weight, number of leaves and leaf area were higher in ovine manure applications than other applications. It gave higher results in liquid vermicompost compared to other applications and the control group, plant height during pod tying leaf dry weight, number of leaves, leaf area, pod dry weight, and number of pods per plant. Nodule fresh weight was high in leonardite applications and low in chemical fertilizer applications (NP), nodule fresh and dry weight were negatively affected by chemical fertilizer application (NP) under greenhouse conditions also. Cooking time is higher in ovine manure application than other applications, but lower in chemical fertilizer application. According to the control group of the grain dry matter ratio was found higher in the Arda variety commercial organic fertilizer (93,95%), in the Gökçe variety chemical fertilizer (94,14%) and in the Yerli variety Leonardite (94,08%). The grain protein ratio was found highly in applications of nitrogen fixing bacteria (31,36%) in the Arda variety, cattle manure (29,79%) in Gökçe variety, ovine manure (29,43%) in the Yerli variety. As a result of the research, obtaining high results in organic fertilizer applications compared to control and inorganic fertilizer application in plant characteristics examined during plant growth and development periods showed that organic fertilizer use in chickpea cultivation would be appropriate. Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (DÜBAP) tarafından DÜBAP-ZİRAAT.21.006 no'lu proje kapsamında desteklenmiştir. YÖK 100/2000 Öncelikli Alanlar Organik Tarım kapsamında desteklenmiştir.