Search

Bu araştırma kronik hastalığı olan bireylerin öz bakım yönetimi ile bakım veren aile üyelerinin bakım yükü arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla gerçekleştirilen tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Burdur Devlet Hastanesi dahili birimlerinde, Ekim 2018 ile Eylül 2019 tarihleri arasında yatan, kronik hastalığı olan 235 hasta ve bakım veren aile üyeleri oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Hastaya Ait Tanıtıcı Bilgi Formu, Barthel İndeksi ve Bakım Verene Ait Tanıtıcı Bilgi Formu, Kronik Hastalıklarda Öz bakım yönetimi Ölçeği ve Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPPS 25 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı bulgular ortalama, standart sapma, ortanca, minimum, maksimum, dağılım aralığı çeyrekler arası aralık ve Cronbach Alfa testi ile değerlendirilmiştir. İki grup arasındaki farklılıklar Mann Whitney U testi ile üç ve daha fazla grup karşılaştırması ise Kruskal Wallis Testi ile analiz edilmiştir. Sürekli değişkenler arasındaki ilişki Spearman Korelasyon Katsayısı ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p0.05) sosyal koruma ile pozitif yönlü zayıf ilişki bulunmaktadır (p0.05). There was a statistically significant weak and positive relationship between social-protection and the caregiver burden of family members (r=-0.399, p

Araştırmada yaşlı hastaya bakım verenlerin bakım yükü ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tanımlayıcı modeline uygun olarak yapılan bu araştırma, 2019 yılında Ordu ilinde bir devlet hastanesinin Evde Bakım Hizmetleri merkezine kayıtlı 65 yaş ve üzeri bireylere bakım veren ve araştırmaya katılmayı kabul eden 199 bakım veren ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında bakım veren aile bireylerine “Kişisel Bilgiler Anket Formu”, “Bakım Verme Yükü Ölçeği” ile “Durumluk Kaygı ve Süreklilik Kaygı Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırmada cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, kronik hastalık, evde kaç kişi yaşadığı, bakım vermekten memnun olma durumu gibi etmenlerin bakım yükü üzerinde istatistiksel olarak anlamlılık bulunmuştur. Araştırmada cinsiyet, aylık gelir, kronik hastalık, yaşlıya bakım verme nedeni, bakım vermekten memnun olma gibi etmenlerin de anksiyete düzeyi üzerinde istatistiksel olarak anlamlılık bulunmuştur. Yaşlı hastaya bakım verenlerde bakım yükü puan ortalamaları arttıkça durumluk kaygı ve süreklilik kaygı puan ortalamalarının arttığı sonucu saptanmıştır., In this research, we aimed to determine the care burden and anxiety levels of people who take care for elderly patient. The population of the study consisted of 199 people who care for individuals aged 65 in Ordu province. In collecting the data, ‘’Personal Information Questionnaire’’, ‘’Caregiving Load Scale Form’’ and ‘’Responsibility Anxiety and Continuity Anxiety Scales’’ were applied to caregiving family members. Gender, marital status, being a child, chronic disease, how many people live at home, gender, occupation, monthly income, chronic disease, the reason for giving elderly care, being satisfied with giving care are also stated to affect the level of anxiety. It was determined that the level of anxiety increased as the burden of care increased. In line with these results, in order to reduce care load and anxiety levels in caregivers; physical, social, psychological and emotional health teams, especially nurses and counseling programs can be suggested.

Bu araştırmanın amacı palyatif bakım hastalarına bakım verenlerin(aile üyelerinin) yaşam kalitesinin değerlendirilmesi ve bakım verenlerin yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Araştırmada nicel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma nüfusunu Karabük Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Servisinde hastaya primer bakım veren 18 yaşından büyük, psikiyatrik sorunu olmayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü 124 bakım veren oluşturmuştur. Palyatif bakım hastalarına bakım verenlerin sosyo-demografik özelliklerini ve hastaya ait özelliklerini ortaya koymak için Görüşme Formu, palyatif bakım hastalarının sosyo-demografik özelliklerini ve hastalığa ait özelliklerini ortaya koymak için Hasta Tanılama Formu ve palyatif bakım hastalarına bakım verenlerin yaşam kalitesini ortaya koymak için SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır.Palyatif bakım hastalarına bakım verenlerin sosyo-demografik özelliklerine göre yaşam kalitesinden aldıkları puanlar incelendiğinde yaşı yüksek olanların, eğitim seviyesi düşük olanların, geliri seviyesi düşük olanların, çocuk sahibi olanların yaşam kalitesi düzeylerinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Palyatif bakım hastalarına bakım verenlerin bakım verme sürecine ilişkin özelliklerine göre yaşam kalitesinden aldıkları puanlar incelendiğinde hastaya yakınlığı fazla olanların, ailede başka bakım veren olmayanların, bakım verme sürecinde kendini ihmal edenlerin, sağlığı olumsuz etkilenenlerin, sosyal hayatı olumsuz etkilenenlerin, çalışma hayatı olumsuz etkilenenlerin, aile ilişkileri olumsuz etkilenenlerin, uyku problemi yaşayanların, psikososyal desteğe ihtiyaç duyanların yaşam kalitesi düzeylerinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Sözcükler: Palyatif bakım, bakım veren, yaşam kalitesi, sosyal hizmet uzmanı. The aim of this study is to evaluate the quality of life of caregivers(family members) of palliative care patients and to determine the factors affecting the quality of life of caregivers.Quantitative research design was used in the study. The research population of the study consisted of 124 caregivers in Karabuk University Training and Research Hospital Palliative Care Service over 18 years of age who did not have psychiatric problems and who volunteered to participate in the study. Interview Form for revealing socio-demographic characteristics and patient characteristics of palliative caregivers, Patient Identification Form for revealing socio-demographic characteristics and disease characteristics of palliative care patients and The MOS 36 Item Short Form Health Survey for revealing quality of life of palliative care patients was used as data collecting tool in this study.The scores of the caregivers of palliative care patients according to their socio-demographic characteristics were examined, it was found that the quality of life levels of those with high age, those with low education level, those with low income, and those with children were lower. When the scores of caregivers of palliative care patients according to their characteristics of the caregiving process were examined, it was found that quality of life levels of those who have more affinity to the patient, those who lack other caregivers in the family, who neglect themselves during the caregiving process, those whose health is negatively affected, those whose social life is negatively affected, those whose working life is negatively affected, those who had sleep problems and those who needed psychosocial support were lower.Keywords: Palliative care, caregiver, quality of life, social worker. 164

Amaç: Bu araştırma inmeli hastalara bakım verenlerin bakıma hazır olma durumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel - tanımlayıcı tipteki araştırmanın örneklemini Kasım 2018 – Mart 2019 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöroloji Kliniği ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Bozyaka Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği'ne başvuran, örnekleme dahil edilme ölçütlerine uyan ve çalışmaya katılmaya gönüllü 185 bakım veren oluşturmuştur. Araştırmada veriler, araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile bazı veriler de hasta dosyasından toplanmıştır. Araştırmada literatür incelenerek hazırlanan 'Bakım Veren Tanıtım Formu', 'Hasta Tanıtım Formu', 'Barthel Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi', 'Bakım Vermeye Hazır Oluşluk Ölçeği' kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplamalar, ortalama, Student t-test, Mann Whitney-U, ANOVA, Kruskal Wallis analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan bakım verenlerin Bakım Vermeye Hazır Oluşluk Ölçeği toplam puan ortalaması 29.27+2.17 olarak bulunmuştur. Bakım verenlerin sosyodemografik özellikleri ile bakım vermeye hazır oluşluk ölçeği toplam puan ortalaması arasında yapılan analizlerde; cinsiyet (p= 0.034), yaş grubu (p= 0.000), eğitim düzeyi (p= 0.004), çalışma durumu (p= 0.024), medeni durum (p= 0.002), çocuk sayısı (p= 0.000), kronik hastalık bulunma durumu (p= 0.007) ve hasta bakım deneyimi (p= 0.001) ile bakım verenlerin bakım vermeye hazır oluşluk ölçeği toplam puan ortalaması arasında anlamlı fark bulunmuştur. Araştırmaya alınan hastaların sosyodemografik özellikleri ile bakım verenlerin bakım vermeye hazır oluşluk ölçeği toplam puan .ortalaması arasında yapılan analizlerde; çocuk sayısı (p= 0.01) ve eğitim durumu (p= 0.001) ile bakım verenlerin bakım vermeye hazır oluşluk ölçeği toplam puan ortalaması arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Bakım verenlerin bilgi almak istedikleri durumlar incelendiğinde %26.5'inin hastanın günlük bakımı ile ilgili bilgi almak istediği bildirilmiştir. Sonuç: İnmeli hastalara bakım verenlerin bakım vermeye hazır oluşluk ölçeği toplam puan ortalaması bakım vermeye yüksek düzey hazır hissettiklerini göstermektedir. Bakıma hazır olma durumunu bakım veren ve hastaya ait bazı sosyodemografik özelliklerin etkilediği görülmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda bilgi istenen konulara yönelik taburculuk eğitiminin etkinliğinin arttırılması, bakım vermeye hazır oluşluğu artırmaya yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi, bakım verenin izlenmesi ve gerekli kurumsal desteğin verilmesi önerilmektedir., Objective: The present study aims to investigate the factors affecting the readiness of caregivers for stroke patients. Method: This cross-sectional descriptive study included 185 caregivers who met the inclusion criteria and volunteered to participate in the study and who applied to the Neurology Clinic of Neurology Department of Dokuz Eylül University Research and Application Hospital and to the Neurology Clinic of İzmir Bozyaka Research Hospital of İzmir Provincial Health Directorate between November 2018 - March 2019. The data were collected by the researcher through face to face interviews; however, some data were collected from the patients' files. Based on the available literature, "Caregiver Presentation Form", "Patient Information Form", "Barthel Daily Living Activities Index", and "Preparedness For Caregiving Scale" were used in the study. Percentage calculations, mean values, Student t-test, Mann Whitney-U, ANOVA, and Kruskal Wallis analyzes were used to evaluate the data. Results: The mean total score of the "Preparedness For Caregiving Scale" of the caregivers participating in the study was 29.27 + 2.17. In the analyzes performed between the sociodemographic characteristics of the caregivers and their readiness; there was a significant difference between gender (p = 0.034), age group (p = 0.000), educational level (p = 0.004), working condition (p = 0.024), marital status (p = 0.002), number of children (p = 0.000), presence of chronic disease (p = 0.007), and caregivers with patient care experience (p = 0.001); there was a significant difference between the mean total score of the readiness scale. The analyzes performed between the sociodemographic characteristics of the patients included in the study and the readiness of caregivers revealed a significant difference between the mean total score of the readiness scale and the number of children (p = 0.01) and educational level (p = 0.001). Furthermore, 26.5% of the caregivers were eager to get information regarding the daily care of the patients. Conclusion: The mean total score of the caregivers readiness for stroke patients shows that they feel moderate readiness for caregiving. According to the results of the present study, it is recommended to increase the effectiveness of discharge training, to organize training and consultancy programs to increase the readiness of the caregivers, to monitor the caregivers at regular intervals, and to provide the necessary institutional support for them.

Bu çalışma farklı kanser türüne sahip bireyler ile bakım veren aile üyelerinin fiziksel aktivite ve yorgunluk düzeyinin incelenmesi amacıyla planlandı. Çalışmaya farklı türde evre 3 kanser tanısı alan 180 hasta (70 erkek, 110 kadın) ve 180 bakım veren aile bireyi (86 erkek, 94 kadın) olmak üzere toplam 360 birey dahil edildi. Hastalar ve bakım verenler kolon, meme, akciğer olmak üzere üç gruba ayrıldı. Kanser hastası bireylerin yaş ortalaması 52,66 yıl ve bakım verenlerin yaş ortalaması 42,78 yıldı. Hasta ve bakım verenlerin oluşturduğu gruplardaki bireylere; IPAQ-Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (kısa form), Piper Yorgunluk Ölçeği, EORTC-QLQ-30, SF-36 yaşam kalitesi ölçekleri ve tanımlama anketleri uygulandı. Yorgunluğa verilen yanıtların hasta grubunda orta düzey şiddette, bakım verenlerin grubunda ise hafif-orta düzey şiddette olduğu görüldü. Hasta ve bakım verenlerin aktivite düzeyinin minimal aktif olduğu görüldü. Kanser tanısının hasta grubunda fiziksel aktivite ve yorgunluk açısından etkisi olduğu görüldü (p0,05). Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre hastalar kadar bakım verenlerin de süreçten etkilendiği, sağlık çalışanlarının ailelerinde içinde olabileceği bütüncül yaklaşımlardan faydalanabileceği düşünüldü. This study was planned to investigate the physical activity and fatigue levels of individuals with different types of cancer and caring family members. A total of 360 individuals, 180 patients (70 males, 110 females) who were diagnosed with different types of stage 3 cancer and 180 caregivers (86 males, 94 females), were included in the study. The patients and caregivers were divided into three groups: colon, breast, lung. The mean age of cancer patients was 52,66 years and the mean age of caregivers was 42,78 years. The patients and their caregivers were applied to IPAQ-International Physical Activity Questionnaire (short form) and Piper Fatigue Scale, EORTC-QLQ-30 and SF-36 quality of life scales and identification surveys. The responses to fatigue were moderate in the patient group and mild to moderate in the caregivers group. It has appeared that the activity level of the patients and their caregivers are minimally active. The diagnosis of cancer had an effect on physical activity and fatigue in the patient group (p0,05). According to the results of the study, it has been noted that patients as well as caregivers were affected by the process and that health workers can benefit from integrated approaches including their families. 92

İnme, bilişsel fonksiyonları ve günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlığı etkileyebilen bir hastalıktır. İnmeli bireylere bakım verenler stresin artması, uyku kalitesinin bozulması ve yaşam kalitesinin azalması gibi sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, inme hastalarına bakım veren bireylerin stres, uyku, bakım yükü ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesidir. Çalışmamıza 40 inmeli hasta ve bu hastalara bakım veren 40 birey dahil edildi. Hastalar Mini Mental Durum Testi, Barthel İndeksi ve Beck Depresyon Ölçeği ile; bakım verenler ise Zarit Bakıcı Yük Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği, SF-36 ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi ile değerlendirildi. Değerlendirme sonuçlarından elde ettiğimiz verilere göre bakım verenlerin bakım yükünün düşük olduğu, orta düzeyde strese sahip oldukları, uyku kalitelerinin kötü olduğu ve mental ve fiziksel iyilik hallerinin orta düzeyde oldukları belirlendi. Hastaların bağımsızlık düzeyi ile bakım verenin bakım yükü arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu(p

The study was conducted as a qualitative research based on the phenomenological approach in order to determine the experiences of patients with tracheostomy and their caregivers at hospital and home. The study was carried out with 13 patients with tracheostomy and their caregivers in Otorhinolaryngology (ENT) wards of Ankara University İbni Sina Hospital of and Hacettepe University Adult Hospital between December 2018 and July 2019. Data was collected with data sheet and semi-structured interview questions. The research was completed in two stages. In the first stage, patients’ and their caregivers’ experiences about tracheostomy process were determined during hospitalization. In the second stage their experiences about tracheostomy process were determined one month after discharge at home. Text printing method was used for patients and voice recording was used for their caregivers as data collection method. The data was transcribed and content analysis was performed by inductive method. It was determined that the majority of patients and caregivers experienced sadness and communication difficulties because of tracheostomy during hospitalization. Besides obstruction of cannula and aspiration experience were defined the worst discomfortable situations. It was found that majority of patients’ and caregivers’ social life, psychology and economic conditions were negatively affected by the thracheostomy at home. Patients and caregivers had difficulty in communication and bathing and concerned about infection and obstruction of cannula at home. According to these results, it is recommended to support the patients’ and caregivers’ during hospitalization and after discharge about physical, social, economical and psycologial aspects of the procedure and necessary regulations should taken. İÇİNDEKİLER Sayfa ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYAN iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xii ŞEKİLLER xiii TABLOLAR xiv 1.GİRİŞ 1 1.1. Problem Tanımı ve Önemi 1 1.2. Araştırmanın Amacı 4 1.3. Araştırma Soruları 4 2.GENEL BİLGİLER 5 2.1. Trakeostomi 5 2.1.1. Komplikasyonlar 8 2.2. Trakeostomili Bireylerin Yaşadıkları Sorunlar 11 2.2.1. Fizyolojik Sorunlar 11 2.2.2. Psikolojik Sorunlar 13 2.2.3. Ekonomik Sorunlar 13 2.3. Trakeostomili Bireylerin Hemşirelik Bakımı 13 2.4. Bakım Verme ve Bakım Veren Olma 18 2.5. Bakım Verenlerin Gereksinimleri 19 2.6. Bakım Verenlerin Desteklenmesinde Hemşirelik Girişimleri 19 3. GEREÇ VE YÖNTEM 21 3.1. Araştırmanın Şekli 21 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman 21 3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi 22 3.3.1. Trakeostomili Hasta ve Bakım Verenlerinin Tanıtıcı Özellikleri 23 3.4. Veri Toplama Araçları 26 3.4.1. Hasta Tanıtıcı Bilgi Formu 26 3.4.2. Bakım Veren Tanıtıcı Bilgi Formu 26 3.4.3. Hastaya Ait Görüşme Soruları 26 3.4.4. Bakım Verene Ait Görüşme Soruları 27 3.5. Verilerin Ön Uygulaması 27 3.6. Araştırmanın Uygulanması 27 3.7. Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi 29 3.8. Araştırmanın Etik Yönü 31 3.9. Araştırmanın Sınırlılıkları 32 4. BULGULAR 33 4.1. Trakeostomili Hastaların Hastane ve Evdeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 33 4.1.1. Trakeostomili Hastaların Hastanedeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 35 4.1.2. Trakeostomili Hastaların Evdeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 49 4.2. Trakeostomili Hastalara Bakım Verenlerin Hastane ve Evdeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 59 4.2.1. Trakeostomili Hastalara Bakım Verenlerin Hastanedeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 59 4.2.2. Trakeostomili Hastalara Bakım Verenlerin Evdeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 75 5. TARTIŞMA 87 5.1. Trakeostomili Hastaların Hastane ve Evdeki Deneyimleri 87 5.2. Trakeostomili Hastalara Bakım Verenlerin Hastane ve Evdeki 93 Deneyimleri 6. SONUÇ ve ÖNERİLER 96 6.1. Sonuçlar 96 6.2. Öneriler 98 7. KAYNAKLAR 99 8. EKLER EK-1. Hasta Tanıtıcı Bilgi Formu Ek-2. Bakım Veren Tanıtıcı Bilgi Formu Ek-3. Hastaya Ait Bireysel Görüşme Soruları Ek-4. Bakım Verene Ait Bireysel Görüşme Soruları Ek-5. Hacettepe Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu İzni Ek-6. Araştırmanın Yapıldığı Kurumların İzni Ek-7. Aydınlatılmış Onam Formları Ek-8. Turnitin Dijital Makbuz Ek-9. Turnitin Ekran Görüntüsü 9.ÖZGEÇMİŞ SİMGELER VE KISALTMALAR AS : Ankilozan Spondilit Ca : Kanser DM : Diabetes Mellitus HT : Hipertansiyon KBB : Kulak Burun Boğaz KOAH : Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı M.Ö : Milattan Önce PCO2 : Parsiyel Karbondioksit PO2 : Parsiyel Oksijen ŞEKİLLER Şekil Sayfa 3.1. Veri analiz Şeması 31 TABLOLAR Tablo Sayfa 4.1. Hastalara İlişkin Tanıtıcı Özellikler 24 4.2. Bakım Verenlere İlişkin Tanıtıcı Özellikler 25 4.3. Trakeostomili Hastaların Hastane ve Evdeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 34 4.4. Trakeostomili Hastalara Bakım Verenlerin Hastane ve Evdeki Deneyimlerine İlişkin Kategoriler, Temalar ve Alt Temalar 58 Araştırma, trakeostomili hastalar ve bakım verenlerinin hastane ve evdeki deneyimlerinin belirlenmesi amacıyla fenomenolojik yaklaşım temel alınarak niteliksel araştırma olarak yapılmıştır. Çalışma Aralık 2018- Temmuz 2019 tarihleri arasında İbni Sina Hastanesi ve Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Kulak Burun Boğaz (KBB) servislerinde trakeostomi açılmış olan 13 hasta ve 13 bakım veren ile gerçekleştirilmiştir. Veriler tanıtıcı bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılarak toplanmıştır. Araştırma iki aşamada tamamlanmıştır. Birinci aşamada trakeostomi açılan hasta ve bakım verenlerinin hastane ortamındaki deneyimleri, ikinci aşamada ise taburculuktan bir ay sonraki hasta ve bakım verenlerinin evde bakım sürecine ilişkin deneyimleri belirlenmiştir. Veriler hastalarla olan görüşmelerde metin yazdırma yöntemi ile bakım verenlerle olan görüşmelerde ise ses kaydı cihazı kullanılarak toplanmıştır. Verilerin transkripsiyonu yapılarak tümevarımsal yöntem ile içerik analizi yapılmış ve temalar belirlenmiştir. Çalışmada hastanede yatarken hastaların ve bakım verenlerin çoğunluğunun trakeostomi açılma süreci nedeniyle üzüntü yaşadıkları, iletişimde zorlandıkları belirlenmiştir. Ayrıca hastaların bu süreçte trakeostomi kanülünün tıkanmasını ve aspirasyon işlemini en kötü deneyimler olarak tanımladıkları bulunmuştur. Evde hastaların ve bakım verenlerin çoğunluğunun sosyal hayatlarının, psikolojilerinin, ekonomik durumlarının olumsuz etkilendiği saptanmıştır. Hastaların ve bakım verenlerin evde iletişim ve banyo konusunda zorlandıkları, enfeksiyon ve trakeostomi kanülünün tıkanması konusunda endişe yaşadıkları saptanmıştır. Elde edilen veriler ışığında; trakeostomili hastaların ve bakım verenlerinin hastane ve evde fiziksel, sosyal, ekonomik, psikolojik alanlarda desteklenmesini sağlayacak düzenlemelerin gerçekleştirilmesi önerilmiştir.

Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Ana Bilim Dalı, Çalışma, palyatif bakım alan PEG ve NG’li hastalara bakım verenlerin bakım yükü ve yaşam kalitesinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Analitik nitelikteki çalışmanın evrenini, Ege Bölgesindeki bir ilde palyatif bakım servisi bulunan toplam 5 hastanenin palyatif bakım ünitesinde yatmış ve PEG ve ya NG uygulanan 68 hastaya bakım veren; örneklemini ise bu bakım verenler arasından araştırmaya katılmayı kabul eden 56 bakım verici birey oluşturmuştur. Veriler, sosyodemografik özellikleri, hastaların ve bakım verenlerin sağlık durumuna ilişkin özellikleri ve enteral beslenme (PEG veya NG) hakkındaki soruları içeren genel bilgi formu, Zarit Bakım Yükü Ölçeği ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelikler, ortalamalar, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve spearman korelasyon testi kullanılmıştır. Yaş ortalamaları 48.55±10.47 olan bakım verenlerin %80.4’ü kadındır. Hastaların %73.2’sinin tıbbi tanısı nörolojik hastalıklar grubunda yer almaktadır. Hastaların %82.1’i PEG ile beslenmektedir. Bakım verenlerin yaşam kalitesi ölçeğinden aldığı en düşük yaşam kalitesi puanının zindelik alt boyutundan (35.98±14.28), en yüksek puanın sosyal fonksiyon alt boyutundan aldığı (59.92±10.16) ve toplam yaşam kalitesi puanının 49.78±19.92; bakım verenlerin bakım yükü ölçeği puanının 45.50±13.77 olduğu görülmektedir. Bakım verenin çocuk sahibi olma durumunun, bakım verenlerde ameliyat öyküsü varlığının, bakım verenin çalışma durumunun, bakım verilen hastalarda diğer kronik hastalıkların varlığının, hastanın sosyal yardım alma durumunun, hasta ile aynı evde yaşama durumunun, hastalığın beslenme durumunu etkileme düzeyinin, beslenme malzemelerini bulmada sorun yaşama durumunun bakım yükünü etkilediği belirlenmiştir (p, The study was carried out to examine the the care burden and quality of life of the caregivers of PEG (Percutaneous Endoscopic Gastrostomy) and NG (Nasogastric) patients who received palliative care. The universe of the analytical study included 68 caregivers of patients who were hospitalized in a palliative care unit of a total of five hospitals in a province of Aegean with palliative care services and who underwent PEG or NG; the sample included 56 caregivers who agreed to participate in the study. The data were collected by means of sociodemographic characteristics, characteristics of patients and caregivers, and general information form including questions about enteral nutrition (PEG or NG), Zarit Care Burden Scale and SF-36 Quality of Life Scale. In the evaluation of the data; Percentages, averages, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test and spearman correlation test were used. 80.4% of caregivers with a mean age of 48.55±10.47 were female. The medical diagnosis of 73.2% of the patients is in the group of neurological diseases. 82.1% of the patients were fed with PEG. The lowest quality of life score of caregivers from the quality of life scale (35.98±14.28) was obtained from the subscale of the social life subscale (59.92±10.16) and the total quality of life score was 49.78±19.92; it is observed that the caregiver's care load scale score is 45.50±13.77. The condition of the caregiver to have a child, the presence of a history of surgery in the caregivers, the working status of the caregiver, the presence of other chronic diseases in the caregivers, the status of receiving the patient's social care, the condition of living with the patient at home, the level of the nutritional status of the patient, status was found to affect the care load (p

Amaç: Meme kanseri kadınlarda en sıkgörülen kanser olması nedeniyle önemlidir. Literatürde meme kanserinin aileninhastalığı olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu çalışmada,meme kanserli hasta yakınlarının sosyodemografik özellikleri ile bakım yüklerive yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.Materyalve Metot: ÇalışmamızaManisa Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Tıbbi Onkoloji veRadyasyon Onkolojisi polikliniklerine Kasım 2016-Mart 2017 tarihleri arasındabaşvuran 100 meme kanserli hastanın öncelikli yakını dâhil edilmiştir. Veritoplama aracı olarak sosyodemografik form, Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği, WHOQOLBREF-TR (Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği – Türkçe Ulusal Kısa Sürümü)kullanılmıştır. Anketler yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacı tarafındanuygulanmıştır.Bulgular: Meme kanserli hasta yakınlarının %68,00 oranında erkek ve %54,00oranında hastanın eşi olduğu, %56,00 oranında ilköğretim eğitim seviyesinde,%53,00 oranında gelir düzeylerinin orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Yaşam kalitesi sosyal alan puanının erkek cinsiyette ve hastaya yakınlığa göreeşlerde daha düşük olduğu; bakım verenin yaş ortalaması arttıkça sosyal alandayaşam kalitesinin azaldığı; gelir seviyesi arttıkça çevresel, ulusal çevreselve sosyal alanda yaşam kalitesinin arttığı; eğitim seviyesi arttıkça çevreselve ulusal çevresel alanda yaşam kalitesinin arttığı; bakım verme süresiaçısından ilk 6 ay sosyal alan yaşam kalitesi puanlarının en yüksek düzeydeolduğu ve bakım yükü arttıkça çevresel, ulusal çevresel ve sosyal alanda yaşamkalitesinin azaldığı, bakım yükünün ise gelir seviyesi azaldıkça arttığı,cerrahi, kemoterapi, radyoterapi süreçlerini tamamladıktan sonraki süreçte dahafazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Sonuç: Meme kanserli hastayakınlarının bakım yükleri ve yaşam kaliteleri periyodik aralıklarladeğerlendirilmeli, meme kanserli hastalar kadar onlara bakım veren hastayakınları; sosyoekonomik durumları göz önünde bulundurularak sosyal açıdan,özellikle hastanın eşi eğitim açısından desteklenmelidir. Bakım verenlerineğitim alanında, sosyal ve ekonomik alanda gereksinimlerinin belirlenmesi vekarşılanması, sorunlarının göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Böylece bakımverenlerin bakım yüklerinin azaltılması ve yaşam kalitelerinin iyileşmesi, memekanseri tedavisi alan hastaların tedavi süreçlerini ve hastalıkla başa çıkabilmeçabalarını da olumlu etkileyecektir., Objectives: Breast cancer is vital because it’s the most frequent type of cancer observed in women. It’s stressed in the literature that breast cancer needs to be considered as a family disease. In this study, the aim is to examine the relationship between the sociodemographic characteristics as well as the burden of caregiving on the patient’s relatives and their life quality. Materials and Methods: The close relatives of 100 patients with breast cancer admitted to the Medical Oncology and Radiation Oncology Polyclinics of Hafsa Sultan Hospital in Manisa Celal Bayar University between November 2016 and March 2017, are included in our study. As data collection tool, sociodemographic form, the Zarit caregiver burden scale, WHOQOL BREF-TR (World Health Organization Quality of Life Scale – Turkish national short version) were used. Surveys were implemented by the researcher with face-to-face interview technique.Results: The results show that 68.00% and 54.00% of patient relatives with breast cancer are male and are the patient's spouses, and 56.00% and 53.00% are at the primary education level and at the middle-income level, respectively. The results are as follows: Life quality score in social domain is lower in males and spouses when considered in terms of kinship. As age average of caregivers increases, their life quality decreases in social domain. As income level goes up, life quality in environmental, national environmental and social domain increases. When education level arises, life quality increases in environmental and national environmental domain. In terms of caregiving period, the first six months have the highest scores of life quality in social domain and as caregiving burden rises, life quality in environmental, national environmental and social domain reduces. Moreover, when income level decreases, caregiving burden increases and it rises dramatically in the period after surgical, chemotherapy, radiotherapy processes are completed. Conclusion: Caregiving burdens and life quality of patient’s relatives should be evaluated at periodic intervals. Both patients with breast cancer and patient relatives, especially spouses, should be supported in terms of education by their socio-economic conditions being taken into consideration. The educational, social and economic needs of caregivers should be determined and fulfilled and their problems should not be ignored. In that way, burdens of the caregivers would be reduced and their life quality would improve and this would have a positive impact on the treatment process of the patients and on their efforts to cope with the cancer.

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves: 43-48) xi, 60 leaves Problemin Tanımı: Şizofreni hasta bireyi etkilediği gibi hastaya bakım veren ve birlikte yaşamakta olduğu bireyleri de etkileyen bir hastalıktır. Bu araştırmanın amacı, şizofreni tanılı hastalara birincil bakım veren bireylerin duygu dışavurumlarının incelenmesi ve hastaların hangi klinik özellikleri ile ilişkili olduğunun araştırılmasıdır. Yöntem: Çalışmada, şizofreni tanısı almış olan hastaların ve bu hastalara birincil bakım vermekte olan kişilerin özellikleri araştırılarak bakım verenlerin duygu dışavurumları açısından incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yatarak ve ayaktan tedavi görmekte olan 53 şizofreni tanılı hasta ve bu hastalara birincil olarak bakım veren 53 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler, Hastaya Ait Özellikler Bilgi Formu, Bakım Verene Ait Özellikler Bilgi Formu, Duygu Dışavurumu Ölçeği (DDÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) kullanılarak elde edilmiştir. Bulgular: Hasta grubunun 28’i kadın ve 25’i erkektir ve yaş ortalaması 40,98±12,82’dir. Bakım veren grubunun ise 35’i kadın 18’i erkek olup yaş ortalaması 49,34±15,15’tir ve 23’ü hastanın ebeveynidir. Ebeveyn bakım verenlerde DDÖ’nün düşmancıl/eleştirel oluş (EDO) puanlarının diğer bakım verenlere oranla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bakım verenler arasında, kadın, çalışma hayatı olmayan ve hastanın ebeveyni olan bireylerde BDÖ ve BAÖ puanlarının erkek ve çalışma hayatı olan bakım verenlere oranla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Şizofreni başlangıç yaşı daha küçük olan hastaların bakım verenlerinin, başlangıç yaşı daha yüksek olanlara oranla DDÖ toplam puanlarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Hastaneye yatışı olan şizofreni hastalarına bakım verenlerin DDÖ puanlarının, hastaneye yatışı olmayan hastaların bakım verenlerine oranla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Bakım veren grupta DDÖ toplam ve alt ölçek puanları ile BDÖ ve BAÖ arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Şizofreni hastalarının yaşları ile bakım veren bireylerin BDÖ ve BAÖ puanları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Şizofreni hastalarının hastalık başlangıç yaşı ile bakım veren bireylerin DDÖ toplam, BDÖ ve BAÖ puanları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Hastaneye yatış sayıları ile hastalara bakım verenlerin DDÖ toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Özetle çalışmamızda, şizofreni tanılı hastalara bakım veren bireylerin duygu dışavurumlarının, hastaların hastalık başlangıç yaşı, hastaneye yatış sıklığı ve bakım verenin hastanın kendi ebeveyni olması ilişkili bulunmuştur. The Statement of the Problem: Schizophrenia is a disease, that affects not only the patient but also the caregivers and those individuals living together, as well. The aim of this study was to investigate the expressed emotion of the individuals who are the primary caregivers of schizophrenia patients and to identify possible relationships with the patients’ disease characteristics. Method: In this study, the expressed emotion of the primary caregivers of patiens with schizophrenia were examined. The sample consisted of patients with schizophrenia, who were hospitalized and followed-up at Bakırköy Psychiatry and Neurological Diseases Training and Research Hospital, and their primary caregivers, with 53 individuals in both groups. All participants were applied a Patient or Caregiver Data Form, the Expressed Emotion Scale (EE), the Beck Depression Inventory (BDI) and the Beck Anxiety Scale (BAI). Results: The patient group consisted of 28 females and 25 males, with a mean age of 40,98±12,82 years and the caregiver group consisted of 35 females and 18 males, with a mean age of 49,34±15,15 years. In the caregiver group, 23 individuals were the parents of the patient. Compared to others, the parent caregivers had significantly higher scores on hostility/criticism subscale of EE scale. Among the caregivers, females, parents, and those without a job had significantly higher scores on BDI and BAI. The caregivers of those patients with younger age of disease onset had significantly higher total scores of EE scale compared to those with higher age of disease onset. It was observed that the caregivers of schizophrenia patients with hospitalizations had significantly higher EE scale scores than those without. In the caregiver group, a significant and positive relationship was found between the total and all subscale scores of EE scale and the BDI and the BAI scores. The age of schizophrenia patients had a statistically significant negative relationship with the BDI and BAI scores of the caregivers. Besides, the age of disease onset of the schizophrenia patients had a statistically significant negative relationship with the total EE scale, BDI and BAI scores of the caregivers. A significant and positive relationship was observed between the number of hospitalizations of the patients and the EE scale total scores of the caregivers. Conclusion: In summary, our study suggests a relationship between the expressed emotion levels of the primary caregivers and the age of onset of schizophrenia and the number of hospitalizations. GİRİŞ Araştırmanın Amacı Araştırmanın Başlıca Hipotezleri Araştırmanın Önemi Araştırmanın Sayıltıları GENEL BİLGİLER Şizofreninin Tanımı Şizofreninin Epidemiyolojisi Şizofrenide Klinik Belirtiler ve Alt Tipler Şizofrenide Gidiş Şizofrenide Nüks Şizofrenide Psikososyal Faktörler Şizofrenide Ailenin Önemi Şizofrenide Bakım Veren Kavramı Şizofrenide Yük Kavramı Duygu Dışavurumu Kavramı Şizofrenide Duygu Dışavurumu Kavramı YÖNTEM Örneklem Veri Toplama Araçları Hastaya Ait Özellikler Bilgi Formu Bakım Verene Ait Özellikler Bilgi Formu Duygu Dışavurumu Ölçeği (DDÖ) Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) Verilerin Analizi BULGULAR Sosyodemografik Özelliklerin İncelenmesi Hasta ve Bakım Veren Grubunun Sosyodemografik Özellikleri Katılımcıların Klinik ve Diğer Özellikleri Hasta Grubunun Klinik Özellikleri Bakım Veren Grubunun Diğer Özellikleri Ölçeklerin İncelenmesi Bakım Veren Grubunun Ölçek Puanları Ölçeklerin Normallik Testi Bakım Verenler Grubunda Duygu Dışavurumu Düzeylerinin Sosyodemografik Özellikler ve Diğer Değişkenlerle İlişkisi Bakım Veren Grubunda Depresyon ve Anksiyete Düzeylerinin Sosyodemografik Özellikler ve Diğer Değişkenlerle İlişkisi Hastaların Klinik Özellikleri ile Bakım Verenlerin Duygu Dışavurumu Düzeyleri ile İlişkisi Bakım Veren Grubunda Ölçekler Arası Korelasyon Hasta Grubunun Klinik Özellikleri ve Bakım Veren Grubunun Yaş ve Bakım Verme Süresi ile Ölçekler Arası Korelasyon TARTIŞMA SONUÇ VE ÖNERİLER Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu Hastaya Ait Özellikler Bilgi Formu Bakım Verene Ait Özellikler Bilgi Formu Duygu Dışavurumu Ölçeği (DDÖ) Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ)

TEZ13086 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2017. Kaynakça (s. 31-35) var. VIII, 41 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Bakım verme yükü; Kronik hastalığı, fiziksel veya ruhsal yetersizliği olan çocuk, genç, yaşlı aile üyesine ya da bir başkasına bakım veren kişinin zorlanması, anksiyete yaşaması, kendini yük ve baskı altında hissetmesi olaraktanımlanabilir. Epilepsi hastaları da bakım vericiler için yük oluşturabilmektedir. Bu araştırma epilepsi hastalarına bakım verenlerin bakım verme yükünün incelenmesi amacı ile tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Adana Dr. Ekrem Tok Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi nöroloji polikliniğinde Haziran-Kasım 2016 tarihleri arasında ayaktan tedavi görmekte olan epilepsi tanılı tüm hastaların yakınları oluşturmuştur. Örneklemi ise araştırma kriterlerine uyan ve gönüllü olan 122 hasta yakını oluşturmuştur. Veriler literatür taranarak araştırmacı tarafından oluşturulmuş “Hasta ve Hasta Yakını Tanılama Formu” ile Bakım verme yükü ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada epilepsi hastalarına bakım verenlerin ZARİT Bakım Verme Yükü ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 27,19±13,70 olarak bulunmuştur. Epilepsi süresi (yıl) arttıkça, bakım verme yükü ölçek puan ortalaması artmaktadır (X2=13,753, p=0,003). Ailede başka bir epilepsi hastasının daha olması bakım yükünü artırmaktadır (Z=-1,995;p=0,046). Bakım verenlerin bakım verme yükü ölçeğinden aldıkları puan ortalamasının yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu arasında anlamlı fark bulunmamaktadır (p>0,05). Araştırmanın sonucunda epilepsi hastalarının tanı alma sürelerinin artması ve ailesinde başka bir epilepsi hastası daha olmasının bakım yükünü arttırdığı belirlenmiştir. Hemşirelerin, epilepsi hatalarına bakım verenlerin bakım yükünü değerlendirerek, eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde bakım verenlerin sorunlarının belirlenmesi, bu sorunlarla baş etme becerilerinin geliştirilmesi ve bakım vericilerinin desteklenmesi gerektiği konusunda farkındalık yaratılması önerilebilir. Caregiver burden can be defined as the difficulty, anxiety, and pressure and burden felt by the person who provides care to a child, adolescent, or an elderly family member or someone else with a chronic disease or physical or mental disability. Patients with epilepsy could also cause burden for caregivers. This study was conducted as a descriptive and cross-sectional one in order to analyse the caregiver burden of people providing care for patients with epilepsy Target population of the study was the relatives of all outpatients who were diagnosed with epilepsy and treated in the neurology polyclinic of Adana Dr.EkremTok Psychiatry Hospital between June and November, 2016; and the sample was 122 volunteer patient relatives who met the research criteria. Data were collected through the “Patient and Patient Relative Identification Form” developed by the researcher in line with the related literature and “Caregiver Burden Questionnaire”. ZARIT Caregiver Burden Questionnaire mean score of the caregivers who provide care to epilepsy patients in this study was found 27,19±13,70. Caregiver Burden Questionnaire scores increased with the increase in the epilepsy duration (year) (X2=13,753, p=0,003). Presence of someone else with epilepsy in the family increased caregiver burden (Z=-1,995;p=0,046). Caregiver Burden Questionnaire mean scores did not indicate any significant differences in terms of age, gender, marital status, and education level (p>0,05). Results show that caregiver burden increases with the duration of diagnosis and presence of someone else with epilepsy in the family. It was found that burden increased in those who had another epilepsy patient in the family. It is recommended that awareness of nurses should be increased about assessing caregiver burden of people who provide care to epilepsy patients, identifying problems of caregivers in the training and consultancy services, improving their coping skills about these problems and providing them with support.