Search

Çeşitli risklerden dolayı bireyin gelirinde geçici veya sürekli kesilme meydana geldiğinde bu açığı karşılayan sisteme sosyal güvenlik sistemi denilmektedir. Bu sistemin temel amacı ise, bireyi hastalık, iş kazası sonucu malul olma, yaşlılık gibi durumlara karşı korumaktır. Sosyal güvenlik, bireylerin geleceğini güvence altına almak ve yaşam standartlarını arttırmada önemli bir role sahipken aynı zamanda istihdamın arttırılmasında da önemli bir etkendir. Gelişmeyi hedefleyen her ülke, sosyal güvenlik sistemine kayıtlı aktif olarak çalışan sigortalı sayısını arttırmayı amaçlamaktadır. Bunun sonucunda ise sosyal güvenlik sisteminin en önemli gelir kaynağı olan prim gelirlerinin arttırılması sağlanacaktır. Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından aktif – pasif dengesi sistemin karşılaştığı ve karşılaşacağı en büyük problemlerden biri olmaktadır. Bu çalışmada sosyal güvenlik sistemine kayıtlı aktif sigortalı, pasif sigortalı ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler dahil olmak üzere 1972-2018 yılları arasındaki verileri analiz edilmiştir. Bu verilere dayanarak istatistiksel analiz yöntemlerinden biri olan zaman serileri analizi yöntemi Eviews programı aracılığıyla gelecek on beş yıl için tahminler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, gelecek on beş yılın sosyal güvenlik aktif pasif oranı değerlendirilmiştir. Ayrıca istihdam, prim tahsilat oranı, kayıt dışı istihdam gibi etkenlerin aktif – pasif oranına olan etkileri incelenerek aktüeryal denge analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal dengesindeki problemler irdelenip, asıl meselelerin çözümü göz önünde bulundurulmaya çalışılmıştır. When a temporary or permanent cut in the income of an individual occurs due to various risks, the system that compensates this deficit is called the social security system. The main purpose of this system is to protect the individual against the situations such as illnesses, work disability and old age. While social security plays an important role in securing the future of individuals and increasing living standards, it is also an important factor in increasing employment. Each country aiming to improve targets to increase the number of active insured persons registered in the social security system. As a result, the premium income, which is the most important source of income of the social security system, will be increased. In terms of sustainability of the social security system, the asset - liability balance is one of the biggest problems faced and will be faced by the system.In this study, data between 1972-2018 including active insured, passive insured and their dependents registered in social security system were analyzed. Based on these data, time series analysis method, which is one of the statistical analysis methods, is estimated through the Eviews program for the next fifteen years. According to the results, the ratio of social security assets and liabilities for the next fifteen years was evaluated. In addition, actuarial balance was analyzed by examining the effects of factors such as employment, premium collection rate and informal employment on asset - liability ratio. According to the results, the problems in the actuarial balance of the social security system were examined and the solution of the real issues was tried to be considered. 120

Bireysel Emeklilik Sistemi, 2003 yılında faaliyete geçmiş ve katılımcılarına emeklilik dönemlerinde ek bir gelir sağlamayı vadetmektedir. 2017 yılında uygulamaya başlayan ve bireysel emekliliğe katılımı artırmayı amaçlayan Otomatik Katılım Sistemi ile 45 yaşın altında olup bir kişi veya kuruma bağlı çalışan kişileri kapsamaktadır. Her iki uygulama da isteğe bağlı olup, katılımcılara %25 devlet desteği sağlanmaktadır.Erzurum ili, tarihi geçmişi ve coğrafi konumu nedeniyle tarihin çeşitli dönemlerinde olduğu gibi bugün de Anadolu'nun gözde şehirlerinden biridir. Bu nedenle yaşadığımız şehre vefa borcunu ödemek maksadıyla çalışmanın merkezi Erzurum olarak seçilmiştir. Erzurum'da yaşayan ve 25-54 yaş aralığında bulunan kişileri kapsayan çalışma, Bireysel Emeklilik Sistemine katılım durumunu etkileyen faktörleri incelemektedir. Bu bağlamda yapılan çalışmada Erzurum ilinde yaşayan ve belirtilen yaş aralığında olan kişilerin %81,46'sı sistemden haberdardır. Bu kişiler içerisinde sisteme katılım oranı %42,95 iken, katılıp ayrılanların oranı %26,6 ve sisteme hiç katılmayanların oranı %30,45'tir.Anahtar Kelimeler: Sosyal Güvenlik Sistemi, Bireysel Emeklilik Sistemi, Devlet Desteği, Otomatik Katılım Sistemi, Sigorta, Erzurum The Individual Pension System was launched in 2003 and offers its participants an additional income during retirement. With the Automatic Participation System, which started to be implemented in 2017 and aims to increase participation in individual pension, it covers people who are under 45 and working under a person or institution. Both applications are optional and 25% government support is provided to the participants.Erzurum, due to its historical background and geographical location, is one of the favorite cities of Anatolia today as it is in various periods of history. For this reason, the center of the study was selected as Erzurum to pay the loyalty to the city we live in. The study, which covers people aged between 25 and 54 who are living in Erzurum, examines the factors affecting the status of participation in the Private Pension System. In this study, 81.46% of the people living in the province of Erzurum and mentioned in the mentioned age range are aware of the system. Among those, the rate of participation in the system is 42,95%, while the rate of those who leave is 26,6% and the rate of those who do not participate in the system is 30,45%.Key Words: Social Security System, Individual Pension System, Government Support, Automatic Participation System, Insurance, Erzurum 213

Bireysel emeklilik sistemi geleneksel sosyal güvenlik sistemlerinin tamamlayıcısı olmakla beraber, bireyler açısından tasarruf ve yatırım davranışlarını şekillendirici bir fonksiyon üstlenmektedir. Bireysel emeklilik fonlarında portföy dağılımları ise, katılımcıların getiri beklentileri ve riske karşı tutumları ile şekillenmektedir. Bu noktada kişilerin ne kadar getiri için ne kadar risk üstlenebileceği kilit önem taşımaktadır. Üstlenilen risk düzeyi ve dolayısıyla elde edilebilecek getiri miktarı kişilerinin risk alma istekliliği olarak tanımlanabilecek risk toleransı kavramıyla doğrudan ilişki içerisindedir. Söz konusu çalışmanın amacı ise, kişilerin risk toleranslarını etkileyen kişisel unsurların belirlenmesidir. Geçmiş çalışmalarda yatırımcıların risk toleransı ölçümleri yatırımcıların sahip oldukları portföy yapıları incelenerek portföydeki riskli varlıkların toplam varlıklara oranı alınarak risk toleransları belirlenmiş veya risk kavramını nasıl anlamlandırdıkları saptanarak riske karşı yaklaşımları ve risk alma isteklilikleri varsayımsal senaryolardan müteşekkil anketlerle çözümlenmeye çalışılmış, yatırımcıların risk toleransları bu iki temel yöntemle belirlenmiştir. Bu çalışmada ise, Mersin Üniversitesinde akademik ve idari personel olarak görev yapan 313 kişiye anket uygulanmış, Grable'in 1999 yılında geliştirdiği risk toleransı belirleme anketinin 13 soruluk sadeleştirilmiş formatından faydalanılmıştır. Elde edilen risk toleransı skorları ise, katılımcıların demografik verileriyle ilişkilendirilmiş, iki parametre arasında anlamlı ilişkiler olup olmadığı araştırılırken literatürde benzer birçok çalışmada da uygulandığı üzere Multinominal Lojistik Regresyon Analizinden faydalanılmıştır. Katılımcıların cinsiyeti ve katılımcının eşinin ev içi gelire katkı yapması, Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik katılım sistemiyle dahil olması, birden fazla bireysel emeklilik sözleşmesi sahibi olması, katılımcıların oturdukları meskenin aitlik durumu, hane içinde bakımıyla sorumlu olunan çocuk sayısı ve çocuk sahibi olma/olmama durumu risk toleransına etkisi gözlemlenen faktörlerdir. Çalışma doğrultusunda, kişinin medeni durumu, eğitim düzeyi, yaşı, bireysel emeklilik sistemi katılımcısı olup olmaması, sistemde geçirdiği yıl sayısı, bireysel emeklilik sistemine gönüllü katılım durumu, otomatik katılım sistemiyle dahil olunduktan sonra cayma hakkı kullanımı bireylerin risk toleransı üzerinde anlamlı etkileri bulgulanamamış faktörlerdir. Individual Pension System is an important function as shaping saving and investment behaviours for invidiuals in addition to being supplementary of traditional social security systems. The portfolio structures in individual pension system depends on participant's return expectations and attitudes towards risk. At that point it's important to know how much risk indivuduals would take for the rate of return they want. The risk level indivudials would take on and thereby the rate of return they would obtain is directly in relationship with the financial risk tolerance which can be simply defined as the `willingness and bearing to take financial risks of a person`. The aim of present study is to determine personel factors and demographic variables effecting indivuduals' financial risk tolerances. In previous studies, rate of risky assets in investors' portfolios was considered or was conducted a questionnarie composed of some hypothetical scenarios to comprehend investors' attiudes towards risk and tendencies to take risk. In this study, a simplified form of Grable's 13 questioned risk tolerance survey which has developed in 1999, was conducted on 313 Mersin University staff worked as administrative and academic personnel. To examine the significant relationship between total financial risk score results and demographic factors or other indivudual determinants, multinominal logistic regression was used for as it used in similar previous studies in literature. Analysing the relationship between these two parameters, participants' gender, home ownership, having more than one individual pension contract and having children or a financially dependant person was found to be related to indivudual's risk tolerance. It was found that individuals' risk tolerance is higher if spouse works and makes an economic contribution for household income. In accordance with this study, a person's education, marital status, age, to be a participant in private pension system, the number of year staying in individual pension system, voluntary participation in pension system or using right of withdrawal is irrelevant to indivuals' financial risk tolerance scores. 155

Sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olan bireysel emeklilik sistemi, son yıllarda dünyada birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanmaya başlanmıştır. Sistem sosyal güvenlik sorunlarının giderilmesi amacıyla doğmuş olsa da uygulamada ülke ekonomilerini makro düzeyde etkilediği tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, temel ekonomik göstergeler ile bireysel emeklilik sistemi verileri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını araştırmaktır. Bu doğrultuda, bireysel emeklilik sistemi değişkenlerinden sözleşme sayısı ve toplam yatırım tutarı, makroekonomik değişkenlerden ise büyüme, döviz kuru, işsizlik, cari açık, mevduat faizi ve yatırım verileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çalışmada, Türkiye'de 2004Q1-2016Q4 dönemine ilişkin üçer aylık verilerin kullanıldığı temel makroekonomik değişkenler ile bireysel emeklilik sistemi değişkenleri arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı ARDL sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar Türkiye'de makroekonomik değişkenler ile bireysel emeklilik sistemi değişkenleri arasında eşbütünleşmenin varlığına dair bulgular ortaya koymaktadır. Uzun dönemde sözleşme sayısı ile mevduat faizi arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan yapılan kısa dönem var analizi sonuçlarına göre tüm değişkenler için, Granger nedensellik testinde yatırımdan cari açığa, yatırımdan işsizliğe, büyümeden cari açığa ve büyümeden işssizliğe tek yönlü nedensellik olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sosyal Güvenlik, Bireysel Emeklilik, ARDL, Var Analizi, The individual pension system, which is a supplement to the social security system, has been implemented in many developed and developing countries in the world in recent years. Although the system was born for the purpose of eliminating social security problems, it has been determined that the economy affects the national economies at macro level. The aim of this study is to investigate whether there is a significant relationship between basic economic indicators and individual pension system data. In this context, the relationship between the number of contracts and total investment amout of the individual pension system variables and the growth, exchange rate, unemployment, current account deficit, deposit interest and investment data from macroeconomic variables were examined. In this study, the existence of long-term connection between variables of individual pension system and macroeconomic variables that are used quarterly data for the period of 2004Q1-2016Q4 in Turkey was analyzed with the approach of ARDL boundary test. The results obtained reveals the existence of cointegration mania between macroeconomic variables and variables of individual pension system in Turkey. In the long-term, a positive relationship was found between the number of contracts and deposit rates. On the other hand, according to the results of the short-term Var analysis, in the Granger causality test, it was found that there was a one-way causality from investment to current account deficit, from investment to unemployment, from growth to current account deficit and from growth to unemployment. Key Words: Social Security, Individual Pension, ARDL, Var Analysis

Ülkemizde uygulanan sosyal güvenlik sisteminin gerek yapısı gerekse sorunları 1990'lı yılların sonlarına doğru tartışma konusu olmuş ve hala günümüzde yaygın bir şekilde eleştirilmektedir. Sosyal güvenlik sistemi SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı olmak üzere üç kurum tarafından yürütülmekteydi. Ancak sosyal güvenlik kuruluşlarında giderek artan açıkların yaşanması sebebiyle sisteme getirilen eleştirilerin daha da şiddetlenmesine neden olmaktaydı. Yaşanan açıklar sonunda ekonomik istikrarsızlıkların oluşması ve buna bağlı olarak yoksulluğun artması sistemin yetersizliğini ortaya koymaktaydı. Sosyal güvenlik sisteminde reform yönündeki çalışmaların hızlanmasını sağlamıştır. Sistemin etkinliğini artıracak olan reformun ayrım gözetmeksizin tüm vatandaşlarımıza eşit şartlarda ve kaliteli güvence sağlama olanağı yaratılmaya çalışılmıştır. Bundan hareketle çeşitli reform aşamalarından sonra, tek bir sosyal güvenlik kuruluşu öngörülerek bahsedilen üç kurumun tek çatı altında birleşmesi amacıyla 5502 sayılı Kanun yürürlüğe koyulmuştur. Bu çalışmada sosyal güvenlik sisteminin sorunları esas alınarak bu sorunlara çözüm getirmek hedefi ile uygulamaya konulan 5502 sayılı Kanunun günümüzdeki durumu değerlendirilmeye çalışılmıştır. The structure and problems of the social security system implemented in our country have been the subject of debate in the late 1990s and are widely criticized today too. Social security system was carried out by three institutions ; SSK, Bag-Kur and Emekli Sandigi . However, the growing deficits in the social security institutions caused the criticism to be exacerbated. As a result of the deficits , economic instabilities and consequently the increase of the poverty, revealed the inadequacy of the system. These reasons have accelerated the reform studies of the social security system. It was tried to create the opportunity of providing equal and high quality assurance to all citizens without any discrimination, which will increase the efficiency of the system. Thus, following the various stages of reform, Law No. 5502 was enacted in order to unite the three institutions under one roof by foreseeing a single social security institution. In this study, the current situation of Law No. 5502 which is implemented with the aim of solving these problems based on the problems of social security system has been tried to be evaluated. 108

Tez çalışmasında, Türkiye‘de 2012 yılı sosyal güvenlik prim ödemeleri ve gelir vergisi stopajı indirimi teşviklerinin istihdam üzerine etkisi 2008-2016 yıllarına ait ―TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi Yatay Kesit Mikro Veriseti‖ kullanılarak analiz edilmiştir. 1 Ocak 2012 yılında Türkiye ―Yeni Yatırım Teşvik Sistemini‖ uygulamaya koymuş olup, bu yatırım teşvikleri dört farklı program kapsamında yürürlüğe girmiştir. Bunlar sırası ile Genel Yatırım Teşvik Tasarısı, Bölgesel Yatırım Teşvik Tasarısı, Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Tasarısı ve Stratejik Yatırım Teşvik Tasarısıdır. ―Sosyal Güvenlik Prim Ödemeleri‖ ve ―Gelir Vergisi Stopajı İndirimi‖ teşvikleri ilki dışında belirtilen son üç tasarı kapsamına girmektedir. Bu programlar ile yatırımların, ekonomik ve sosyal açıdan Türkiye‘nin daha az gelişmiş bölgelerine yönlendirilmesi sağlanarak, bu bölgelerde istihdamın artırılması ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması amaçlanmıştır. Bu programlarının sadece Türkiye‘nin en az gelişmiş bölgesi olarak 2012 yılı teşvik politikasında tanımlanan 6. bölgede uygulanıyor olması, programların etki-değerlendirmesine temel oluşturan tanımlama stratejisi için büyük bir avantaj olmuştur. Böylece etki analizlerinde standart ―Farkların Farkı (FF)‖ ile ―Eğilim Skoru Eşleştirme Yaklaşımını içeren Farkların Farkı (FFESEY)‖ yöntemleri uygulanmış ve 2012 yılında uygulanan bu politikaların istihdam üzerindeki etkisi ampirik olarak ortaya koyulmuştur. Sonuçlar ilgili teşviklerin istihdamı artırma noktasında pozitif etkisi olduğunu göstermiştir ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ............................................................................... iv ÖZET ..................................................................................................................................... v ABSTRACT ........................................................................................................................... vi ÖNSÖZ .................................................................................................................................. vii ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................. x TABLOLAR DİZİNİ .............................................................................................................. xi KISALTMALAR DİZİNİ .................................................................................................... xiii GİRİŞ ..................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 3 1. İSTİHDAM .......................................................................................................................... 3 1.1. İstihdamın Tanımı ........................................................................................................ 3 1.2. Türkiye‘de İstihdam ..................................................................................................... 5 1.2.1. Türkiye‘ de İstihdamın Cinsiyete Göre Durumu ............................................... 6 1.2.2. Türkiye‘ de İstihdamın Eğitime Göre Durumu ................................................. 9 1.2.3. Türkiye‘de İstihdamın İş Durumu ve Sektörlere Göre Durumu ...................... 11 2. BÖLÜM ............................................................................................................................ 13 2. İSTİHDAM DESTEKLERİ VE İSTİHDAM TEŞVİKLERİ ........................................... 13 2.1. Tanımı ve Türleri ....................................................................................................... 13 2.1.1. Pasif İstihdam Politikaları ................................................................................ 14 2.1.1.1. Kıdem tazminatı .................................................................................. 14 2.1.1.2. İhbar tazminatı ..................................................................................... 15 2.1.1.3. Erken emeklilik ................................................................................... 15 2.1.1.4. İşsizlik sigortası ................................................................................... 16 2.1.2. Aktif İstihdam Politikaları ............................................................................... 16 2.1.2.1. Ücret ve istihdam sübvansiyonları ...................................................... 17 ix 2.1.2.2. Kendi işini kuranlara yardım ............................................................... 17 2.1.2.3. Doğrudan kamu istihdamı ................................................................... 17 2.1.2.4. Mesleki eğitim programları ................................................................. 18 2.1.2.5. Kamunun eşleştirme ve danışmanlık hizmetleri ................................. 18 2.2. Dünyada İstihdam Destekleri ve İstihdam Teşvikleri ................................................ 19 2.3. Türkiye‘ de İstihdam Destekleri ve İstihdam Teşvikleri ........................................... 31 2.3.1. Türkiye‘de Pasif İstihdam Politikaları ............................................................. 31 2.3.2. Türkiye‘de Aktif İstihdam Politikaları ............................................................ 32 2.3.2.1. Kendi hesabına çalışanlar için programlar .......................................... 35 2.3.2.2. Toplum yararı hedeflenen programlar ................................................. 36 2.3.2.3. İş ve meslek danışmanlığı ................................................................... 37 2.3.2.4. Mesleki eğitim programları ................................................................. 37 2.3.2.5. Sübvansiyonlu istihdam programları .................................................. 39 3. BÖLÜM ............................................................................................................................ 51 3. SOSYAL GÜVENLİK PRİM ÖDEMELERİ VE GELİR VERGİSİ STOPAJI İNDİRİMİNİN İSTİHDAM ÜZERİNE ETKİSİ: LİTERATÜR ARAŞTIRMASI .. 51 4. BÖLÜM ............................................................................................................................ 64 4. SOSYAL GÜVENLİK PRİM ÖDEMELERİ VE GELİR VERGİSİ STOPAJI İNDİRİMİ TEŞVİKLERİNİN İSTİHDAM ÜZERİNE ETKİSİNİN AMPİRİK ÖLÇÜMÜ .................................................................................................................. 62 4.1. Yöntem ....................................................................................................................... 62 4.2. Veri Seti ve Özet İstatistikler ..................................................................................... 72 4.3. Analiz Sonuçları ........................................................................................................ 76 5. TARTIġMA VE SONUÇ ................................................................................................ 85 6. KAYNAKLAR ................................................................................................................. 87 ÖZGEÇMĠġ ....................................................................................................................... 106

Dünyada gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkede, sosyal güvenlik sistemlerinin finansman krizi içerisine girmesi ve sunulan emeklilik hizmetlerinin etkinliğini kaybetmeye başlaması, kapsamlı bir reformu gerekli kılmıştır. Sosyal güvenlik sistemlerinde gerçekleştirilen yeniden yapılanma sonucu bireysel emeklilik sistemleri, bazı ülkelerde kamu emeklilik sistemlerini tamamlayıcı bir unsur olarak bazı ülkelerde ise onun yerine geçen bir sistem olarak önem kazanmıştır.Hem bireye hem de ülke ekonomisine sunduğu katkı ile hızla yaygınlaşan bireysel emeklilik sistemlerinde, emekliliğe yönelik sorumluluk birey ile devlet arasında paylaştırılmaktadır. Emeklilik gelirine yönelik sorumluluk alan birey, sisteme katılıp katılmama kararını kendi değerlendirmelerine göre vermektedir. Ayrıca sisteme katılım sağlayan bireyler emeklilik gelirini şekillendirecek katkı payını belirlemekte ve fon tercihi gibi konularda bireysel kararlar vermektedir. Bu konularda rasyonel kararlar alınabilmesi için bireylerin temel finansal okuryazarlık düzeyinde olması gerekmektedir.Bu çalışmada temel amaç finansal okuryazarlık ve bireysel emeklilik sistemi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Ayrıca finansal okuryazarlık seviyesinin belirlenmesi, finansal tutum ve davranışların tespit edilmesi ve bireysel emeklilik sistemine yönelik bilgi seviyesinin belirlenmesi çalışmanın diğer amaçlar arasındadır.Araştırma sonucunda finansal okuryazarlık düzeyi ile bireysel emeklilik sisteminin kullanımı arasında bir ilişki bulunmuştur. Yüksek finansal okuryazarlık seviyesine sahip bireyler arasında bireysel emeklilik sistemi kullanım oranının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. In many developed and developing countries around the world, a comprehensive reform has been required due to the fact that social security systems has fallen into the financial crisis and the pension services offered has started to lose their effectiveness. As a result of restructuring in social security systems individual pension systems have gained importance in some countries as a complement to public pension systems and in some countries substitute system.Responsibility towards retirement is shared between the individual and the state in individual pension systems, which are rapidly spreading with the contributions to both the individual and the country's economy. The individual who is responsible for the pension income gives his or her own decision to participate in the system. In addition, the individuals participating in the system determine the contribution margin that will shape the pension income and make individual decision about fund preferences. Rational decisions can be made in these matters only if the individuals are at the basic level of financial literacy.The main purpose of this study is to examine the relationship between financial literacy and the individual pension system. Besides, determination of the level of financial literacy, identification of financial attitudes and behaviors and determining the level of knowledge for the individual pension system are among the other objectives of the study.As a result of the research, there is a relationship between the level of financial literacy and the use of the individual pension system. It has been determined that the rate of use of the individual pension system is higher among individuals with a high financial literacy level. 142

Sosyal güvenlik insan hayatında ortaya çıkabilecek risklere karşı devletin almış olduğu ekonomik ve sosyal güvenlik tedbirleridir Bu noktadan Türkiye'deki sosyal güvenlik sistemi işleyişi ile birlikte anlatılmıştır. Sosyal güvenliğin günümüzde ulaştığı yer ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sosyal güvenlik sistemimizin dünya üzerindeki yeri bakımından Avrupa Birliğinde (AB) sosyal güvenlik Tüzük ve Direktiflerle belli normlara bağlanmıştır. Burada birlik içerisinde serbest dolaşımda kişinin sosyal güvenlik haklarının zarar görmemesi esas alınmıştır. Batıda gelişmiş ülkelerdeki sosyal güvenlik uygulamalarına yer verilmiştir. Bir kaç gelişmiş ülke uygulaması kısaca anlatılmıştır. Bunların ülkemizdeki sosyal güvenlik uygulamalarıyla karşılaştırılması yapılmış, farklı yönler varsa ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sosyal güvenliğin günümüz dünyasında devamlı gelişme yönünde bir seyir takıp ettiği görülmüştür. Social Security is the accumulation of economic and social security measures taken by the state against risks that could occur in everyday life. Considering this fact, social security system in Turkey is explained together with its functioning in this paper. The standing social security reached in our day has been put forward. Social Security System of European Union(EU) has been attached to certain norms via Regulations and Directives in terms of the influence social security system exerts on global scale. Hence it is purposed that social security rights of individuals are secured in free movement within the European Union Area. The paper has given space to social security practices implemented by the developed Western countries. Social security practices of few advanced countries have been briefly addressed. Comparisons have been made with our social security applications and those of abovementioned countries and varying features, if any, between the former and the latter were sought to be determined. It has been concluded that social security is following the course of ongoing development in the contemporary era. 173

Bireysel emeklilik sistemi, rahat bir emeklilik süreci ve vergi avantajı ile gündeme gelmiş bir devlet politikasıdır. Biliyoruz ki bir ülkelerin sigortacılık sektörünün boyutu ile ekonomik gelişmişlik düzeyi arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır.Bu nedenle tezimizin konusunu `Bireysel Emeklilik Sistemi (Elazığ Örneği)` oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle sigortacılığın Dünyada ve Türkiye'deki tarihsel gelişimi, sigorta kavramı ve bireysel emeklilik sistemi hakkında genel bilgiler verilmiştir. Bu bilgiler (teorik) doğrultusunda, sigortanın avantajından, dezavantajından bahsedilmiş ve bireysel emeklilik sistemine giriş-çıkış konusunda ki mevzuatlarla ilgili bilgiler de paylaşılmıştır.Öte yandan yapılan çalışma ile Elazığ'da çalışan ve çalışmayan kadın ve erkeklerin, çeşitli bağımlı ve bağımsız değişkenler üzerinden bireysel emeklilik sistemine bakışları ve algıları ölçülmüştür. The private pension system is a state policy that has come to an end with a comfortable retirement process and tax advantage. We know that there is a close relationship between the size of the insurance sector and the level of economic development of a country.For this reason, the theme of our thesis is `Individual Retirement Insurance Perception-Elazığ Example`. This study, the first historical development in Turkey and the world of insurance, insurance concepts and general information is given about the private pension system. This information (theoretical) mentions the advantages and disadvantages of the insurer and shares information on the legislation on entry and exit into the individual pension system.On the other hand, with this study, the perceptions and perceptions of the men and women working and not working in Elazığ on the individual pension system were measured through various dependent and independent variables. 105

Yönetim alanında son yıllarda en çok üzerinde durulan konulardan biri de Müşteriİlişkileri Yönetimidir. Müşteri ilişkileri yönetimi; insan, süreç, strateji ve teknolojininbir araya getirilerek harmanladığı ve kombine edildiği bir sistemdir. Bu kapsamdaamaç; müşteri hakkında en güvenilir bilgiyi alarak bu bilgiyi işleyip müşteri istek veihtiyaçlarına cevap verir hale getirmektir. Müşteri istek ve ihtiyaçları işletmeninstratejilerini şekillendirecektir. CRM sayesinde işletmeler müşterilerinibölümleyebilecek ve kendileri için en önemli olan müşterilere onların istekleridoğrultusunda ürün ve hizmet sunacaktır. Müşteri yönetimini uygulayan bir işletmedaha karlı hale gelecek maliyetlerini daha iyi şekilde yönetebilir halde olacaktır. CRMbir örgüte müşteri bazlı düşünebilmeyi öğretir. Müşteri İlişkileri Yönetimi ile sağlananmüşteri memnuniyeti neticesinde ise örgüt rakiplerine karşı avantajı elindenkaybetmeyecek ve piyasada yerini sağlamlaştırmış olacaktır. Bu çalışma kapsamındamüşterilerin sadece davranışsal (fiyat, indirim kuponu vb.) olarak değil tutumsal(duygusal, psikolojik) olarak da işletmeye sadık müşteri yapmanın yöntemlerindenbahsedilmiştir. In recent years, CRM is one of the most important issues in the field of management.CRM is a system that brings people, processes, strategies and technologies together forblending and combining. In this context, the aim is gathering the most accurateinformation about customers then processing to make customers insight. Customerinsight helps to companies to shape their strategies. Companies will be able to segmenttheir customers with the help of CRM so they provide to the most important customersproducts and services in accordance with their wishes, in this way they will be able tocreate loyal customers. Companies will become more profitable and costs manageablein the help of CRM and loyal customers. CRM teaches customer based thinking to anyrganization. Insurance companies prepare their tariff using too much data and statisticaltechniques. In addition, insurance companies sell the risks in some product groups toreinsurance companies with some special agreements. In this study, the method ofcreating loyal customers have been mentioned not only with customer behaviors (price,discount coupons etc) but also their attitudinal behaviors (emotional, psychological etc) 99

İnsanların daha güvenli bir yaşam sürebilmeleri için kurulan sosyal güvenlik sistemleri zaman zaman sorunları beraberinde getirmekte hemen hemen tüm ülkelerde sosyal güvenlik sistemleri finansal sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu sorunların çözümü amacıyla, emeklilik ödemeleri azaltılmakta, emeklilik yaşı uzatılmakta ve prim oranları artırılmaktadır. Emeklilik insanların yaşamlarında hiç şüphesiz çok önemli bir yer tutmaktadır. Güvenli bir emeklilik, çalışma hayatı boyunca, düzenli olarak, gelecek için tasarrufta bulunmayı gerektirmektedir.Sosyal güvenlik sistemleri, zorunluluk esasına dayalı modelleriyle, insanlara yatırım bilinci ve emeklilik hizmeti verirken, toplumumuzda yasal temelleri 2001 yılında atılan özel emeklilik sistemleri, gönüllülük esasına dayalı modelleriyle, insanların geleceklerini garanti altına almayı hedeflemektedir. Bireysel emeklilik sistemi, sosyal güvenlik sistemine bir alternatif olarak değil, bu sistemin tamamlayıcısı olarak tasarlanmıştır. BES ile sosyal güvenlik sistemine ek olarak kişilerin gönüllü olarak katılabilecekleri ve emekliliklerinde ek bir gelir sağlayabilecekleri bir sistem oluşturulmuştur.Bu çalışmanın amacı bireysel emeklilik sisteminin yararlı ve eksik yönlerinin tespit edilerek, bu sistemin toplumun sosyal ve ekonomik yapıya sağlayacağı katkıların ortaya çıkmasını yardımcı olmaktır. Bugün gelişmiş olan ülkelerde bu sistem, öncelikli olarak tasarruf düzeyinin yükseltilmesine, düşük maliyetli borçlanma kaynaklarının oluşmasından, yatırımların ve dolayısıyla ekonomik büyüme ve kalkınmanın artırılmasına kadar birçok amaca hizmet etmektedir. Türkiye'de gelir dağılımındaki adaletsizlik, düşük gelirlilerin vergi teşviklerinden yeterince faydalanamaması, sistemin yeniden yapılandırılarak devletin sorumluluk üstlenmesi ihtiyacını ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: 1) Sosyal Güvenlik, 2) Özel Emeklilik, 3)Bireysel Emeklilik Sistemi The social insurance systems which have been established in order to provide better lives for people sometimes bring some problems together with them, those systems face with financial problems in almost all countries. In order to solve those problems, the pension payments are decreased, the age of retirement is increased and the social insurance contribution rates are raised. Naturally, retirement has a significant importance in people's lives. The confortable retirement requires continuously saving during working life for future.While social insurance systems give people the investment consciousness and retirement service through their compulsory models, the individual retirement systems which were founded in year 2001 in terms of legislations are aiming to guarantee the people's future through their voluntariness-based models. Individual retirement system (IRS) was designed as a supplementary of social insurance system, not as an alternative to it. With IRS, an additional system where people can participate voluntarily and obtain additional income in their retirements was established.The aim of this study is to determine the deficiencies and superiorities of individual retirement system and to help revealing its contributions social and economic structure of society. In developed countries, this system contributes on raising the level of saving, providing the low-cost borrowing sources, and improving the economic growth and development. The unfair income distribution in Turkey and the deficiency of low-income groups' opportunity in making profit from tax incentives led the government to take responsibility.Keywords: Social Insurance, Private Pension, Individual Retirement System 189

Dünya'nın birçok ülkesinde sosyal güvenlik sistemlerinde yaşanan krizler, ülkelerin sosyal güvenlik sistemlerinde reform yapmalarını zorunlu hale getirmiştir. Yapılan reformlar neticesinde elde edilen başarılı sonuçlar IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlar ve birçok ülke tarafından yakından takip edilmektedir. 1999 yılında Tükiye ile IMF arasında yapılan Stand By anlaşması çevresinde uzun vadeli tasarruf kaynaklarının çeşitlendirilmesi amacıyla Bireysel Emeklilik Sisteminin oluşturulması önerisinde bulunulmuştur. Yapılan yasal düzenlemelerle, bireylere aktif çalışma dönemlerinde yapacakları tasarruflarla, sahip oldukları refah seviyelerini emeklilik dönemlerinde de koruyabilmeleri için ek bir emeklilik geliri sağlayan Bireysel Emeklilik Sistemi 2003 yılından itibaren uygulanmaktadır. Bireysel Emeklilik Sitemi aracılığıyla özendirilen tasarruflarla oluşan emeklilik fonlarının sermaye piyasalarında değerlendirilmesini finansal derinleşmeye pozitif katkılar yapması beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı söz konusu derinleşmenin analiz edilmesidir. Bu amaçla Türkiye'de bireysel emeklik sisteminin finansal derinleşmeyi nasıl etkilediği, 2003-2015 yılı aylık verileri kullanılarak ekonometrik olarak tahmin edilmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemindeki yatırıma yönlendirilen fonlar, Borsa İstanbul işlem hacmi, Sanayi Üretim Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi değişkenlerinin kullanıldığı farklı tahminler, Türkiye'de bireysel emeklilik sitemi aracılığıyla oluşturulan fonların, finansal derinleşmeye pozitif katkılarının olduğunu ortaya koymaktadır., Crises in social security systems that occurs in many countries of the world have forced countries to reform their social security systems. The successful outcomes of these reforms have been closely monitored by international organizations such as the IMF, World Bank and many other countries. In 1999, the proposal for the creation of Private Pension System which was proposed with the aim of diversify long-term sources of savings as part of Stand By Agreement between Turkey and the IMF. Since 2003, the Private Pension System has been implemented in Turkey, which provides an additional pension income, so individuals can protect their welfare levels in their retirement periods with the help of savings that they will make during their active working periods. It is anticipated that pension funds, which are created through savings pushed through Private Pension System, are expected to make positive contributions to financial deepening in capital markets and it also forms the aim of this thesis. How the Private Pension System in Turkey affects financial deepening is estimated econometrically using the monthly data's of 2003-2015. The different estimates that are used in the consumer price index variable, Istanbul stock exchange trading volume, index of industrial production and funds invested in the Private Pension System reveal that the positive contribution of pension funds created through the Private Pension System in Turkey to the financial deepening.

Bu çalışma sosyal güvenlik reformunun bir parçasını oluşturan, aynı zamanda devletin sosyal güvenlik siteminin tamamlayıcısı niteliğinde olan Hayat ve Bireysel Emeklilik Sistemlerini ele almaktadır. Hayat ve bireysel emeklilik şirketlerinin 2011-2015 yılları arasındaki finansal performanslarını ölçmek amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Emeklilik Gözetim Merkezine kayıtlı ve aktif faaliyet gösteren hayat ve bireysel emeklilik şirketlerinden belirlenen yıllar itibariyle tüm verilerine ulaşılan 10 şirket ele alınmıştır. Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden Topsis yöntemi kullanılarak hayat ve bireysel emeklilik şirketlerinin etkinlik ve verimlilik performanslarına bakılmıştır. Topsis yöntemiyle performansları hesaplanırken Microsoft Excel elektronik tablolama programından yararlanılmıştır.Topsis yöntemi uygulanırken şirketlerin 2011-2015 yıllarına ilişkin finansal performansları, belirlenen 10 finansal orana göre değerlendirilmiştir. Kullanılan veriler ve belirlenen oranlar, hayat ve bireysel emeklilik şirketlerinin bilanço ve gelir tablosu gibi mali tablolarından elde edilmiştir. Çalışma sonucunda hayat ve bireysel emeklilik şirketlerinin finansal performansları analiz sonuçlarına göre değerlendirilerek bir sıralama elde edilmiştir. This study addresses Life and Individual Pension Systems, which are part of the social security reform and at the same time complementary to the state's social security system. It is aimed to measure the financial performance of Life and Individual Pension Companies between 2011-2015. Within the scope of the study, registered and active in the Pension Monitoring Center, 10 Life And Pension Companies, whose all data were reached by the determined years were studied.The efficiency and prolificacy performances of Life and Individual Pension Companies were examined by using Topsis method of Multi Criteria Decision Making methods. Microsoft Excel spreadsheet programe was used while performance was calculated by Topsis method.When the Topsis method is applied, the financial performance of the companies for the years 2011-2015 was evaluated according to the determined 10 financial ratios. The data used and the determined rates are derived from the financial statements of Life And İndividual Pension Companies such as balance sheet and income statement.As a result of the study, the financial performances of Life and Individual Pension Companies were evaluated according to the analysis results and a ranking was obtained. 19

Sağlık, insanoğlunun hayattaki en kıymetli varlığı olarak kabul edilmektedir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde, sağlıklı yaşamak ve sağlık hizmetlerinden yararlanmak en temel sosyal güvenlik hakları arasında görülmüştür. Ruhen veya bedenen sağlığı olumsuz yönde etkilenen bireyler tekrardan eski sağlıklarına ve çalışma gücüne kavuşmak amacıyla sağlık sunucularına başvurmaktadır. Sağlık sunucularından temin edilen teşhis, tedavi, doktor muayenesi, tahlil, ameliyat ve diğer sağlık hizmetlerinin maliyetleri sağlık harcamalarını teşkil etmektedir.Sağlık harcamaları, Türkiye'de olduğu gibi diğer ülkelerde de her geçen yıl hızla artış göstermektedir. Gelişen teknoloji, bireylerin sağlık bilincinin ve farkındalığının artması, dünya nüfusunun giderek yaşlanması, beklentilerin yükselmesi ve diğer benzeri faktörler sağlık hizmetlerine talebi ve müracaatları tırmandırmıştır. Bu durum, kişilerin ve ülkelerin sağlık harcamalarında önemli ölçüde artışlara sebep olmuştur. Devletler, sürekli olarak artan sağlık taleplerini ve maliyetlerini karşılayabilmek amacıyla yeni sağlık politikaları geliştirmek ve mevcut sosyoekonomik şartlarına uygun finansman mekanizmaları uygulamak mecburiyetinde kalmaktadır. Sosyal Sağlık Sigortası, vergilerle finansman yöntemi, cepten ödemeler ve özel sağlık sigortaları sağlık harcamalarını karşılamak amacıyla tüm dünyada uygulanan başlıca sağlık finansman modelleri olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de, Bismarck Modelinin ağırlıkta olduğu Genel Sağlık Sigortası kapsamında nüfusun geneline yönelik sağlık güvencesi sunulmaktadır. Çalışmada, başlıca finansman mekanizmaları, sağlık sigortacılığı ve Türk ve İngiliz Sağlık finansman sistemlerinin genel yapısı ele alınmıştır. Türkiye'deki mevcut finansman sisteminin İngiltere'deki uygulamalarla karşılaştırması yapılarak ülkemizdeki sağlık hizmetlerinin ve finansmanının verimliliğini yükseltmeyi hedefleyen model önerisi ve görüşler ileri sürmek amaçlanmıştır.Anahtar Sözcükler: Sağlık Sigortası, Finansman, Sağlık Harcamaları, Sosyal Güvenlik Kurumu, Beveridge, NHS. Health has been regarded as the most precious asset of humanbeings in life. Living healthily and utilizing health services are accepted as some of the most fundamental social security rights in the Universal Declaration of Human Rights. Individuals whose health either physically or mentally gets affected negatively resort to health care services to regain their former health status and work-force. The costs of diagnosis, treatment, medical examination, tests, surgeries and other medical services procured from health care providers constitute health expenditures.Health expenditures are increasing rapidly in countries, as they are in Turkey. Developing technology, individuals' growing medical awareness and consciousness, the gradual aging of world population, rising expectations and other similar factors have escalated the demand and applications to health care services. That situation has led to considerable rises in individuals' and countries' health care expenditures. States get obliged to generate new health policies and implement funding mechanisms in accordance with their current socioeconomic circumstances in order to meet the continuously increasing health care demands and costs. Social Health Insurance, Taxation, Out-of-Pocket Payments and Private Health Insurances are assumed as the major health financing schemes to subsidize the health care expenditures in the whole world. In Turkey, a Bismarck Model based General Health Insurance scheme provides health coverage for the entire population. In this paper, five prominent health financing mechanisms, health insurance and the main structure of Turkish and English health financing systems are examined. By making a comparison between Turkey's current health financing system with the corresponding health implementations in England, it is intended to put forward a model proposal and arguments which aim to enhance the efficiency of health care services and financing in Turkey.Key Words: Health Insurance, Financing, Health Expenditures, Social Security Institution, Beveridge, NHS. 160

Bireysel Emeklilik Sistemi, Özel Emeklilik Sistemleri çerçevesinde ele alınan ve bireylerin yatırımlarını yönlendirebilecekleri alternatif bir tasarruf sistemidir. Bu çalışmada, bireylerin/hanelerin sisteme bakış açıları, sisteme neden dâhil oldukları, sisteme yatırdıkları miktarı belirleyen demografik ve sosyo-ekonomik özelliklerin neler olduğu değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, sisteme dâhil olmayan bireylerin neden sisteme dâhil olmadıkları, yatırımlarını hangi araçlara yönlendirdikleri de analiz edilmiştir. Bu amaçla hem istastistiksel hem de ekonometrik tekniklerden yararlanılmıştır. Marmara Bölgesi'nde seçilmiş 7 ilde anket uygulaması 3023 kişiye yapılmıştır. Anketten elde edilen verilerle, betimsel istatistiksel analizlere ilave olarak, ekonometrik modellerden, Tobit model tahminleri yapılmıştır. Tobit modellerle, seçilne özelliklere bağlı olarak örneklem sansürleme işlemi uygulanmış ve bireylerin yatırım araçlarına ayırdıkları meblağı etkileyen faktörler tespit edilmiştir. Tobit model tahminlerinin arkasından Mekânsal Ekonometrik teknikler yardımıyla, iller bazında, sisteme bakış açısı yönünden bireylerin farklılık gösterip göstermedikleri de elde edilen sonuçlar arasındadır. The Individual Pension System is an alternative system of savings that is dealt with within the framework of private pension systems and which can direct the investments of individuals. In this study, it was assessed what are the demographic and socio-economic characteristics that determine the amount of individuals / dwellings to look at the system, why they are involved in the system, and how much they invest in the system. However, it is analyzed why the non-systematic individuals are not included in the system and their investments are directed to which tools. Both statistical and econometric techniques have been used for this purpose. The survey was carried out on 3023 people in 7 regions selected in the Marmara Region. In addition to descriptive statistical analyzes, Tobit model estimates were made from econometric models. Tobit models, sample censorship is applied depending on the selected characteristics and factors affecting the amount that individuals allocate to investment instruments have been determined. Tobit model predictions are followed by Spatial Econometric techniques, illiterate, systematic viewpoints, and individuals are different from each other. 391

özet Toplumun sağlıklı bireylere sahip olması, toplumların gelişmesinde en önemli konudur. Bu sebeple sosyal güvenlik kavramı içerisinde sunulan sağlık hizmetleri önemli yer tutmaktadır. Sağlık hizmetleri ciddi bir finans kaynağı da gerektirdiği için birçok yönü ile ele alınması gereken konular arasındadır. Çalışmamızda sosyal güvenlik kapsamında ülkemizde sunulan sağlık hizmetlerine detaylı yer verilmiş ve Dünya'daki örnekler ile uygulama farklılıkları aktarılmıştır. Sağlık sigortasında kamu uygulamaları ve özel sağlık sigortacılığı ele alınarak, her iki sigortanın ayrı ya da birlikte kullanım durumları incelenmiştir. Özel sağlık sigortacılığında uygulamalar; risk kabul durumları, teminat tanım ve içerikleri ile iletilmiştir. Türkiye'deki sigorta şirketlerinden prim üretim sıralamasında ilk dörtte olan sigorta şirketlerinin özel şartları ile sektör uygulamaları da aktarılarak genel ve özel sağlık sigortası kullanıcılarına ve meslek olarak sigortacılığı seçmiş olup sağlık sigortası satışı yapan kişilere genel hatlarıyla ürün, sistem ve içerik hakkında bilgi verilmektedir.Çalışmamızın sonucu olarak; genel sağlık sisteminin, özel tamamlayıcı sağlık sigortaları ile kapsamının genişletilebileceği, ülkelerin sağlık modellerini, sağlık finansmanlarına ve sağlık bütçelerine göre belirlemelerinin gerekliliği belirtilmiştir. Sağlık sigortaları bir bütün olduğu için bu konuda çalışmalar yapılırken sosyal sağlık sistemi, özel sağlık sigortacılığı ve dünya örnekleri detaylı incelenmeli ve sağlık reformlarına açık olmaları ifade edilmektedir. ABSTRACTThe most important issue in the development of societies is having healthy people. For this reason, health services provided within the concept of social security have an important place. Due to health services requires many financial sources need to be searched in many ways. In our study, we gave details the health services offered in our country in scope of social security and the differences between the examples in the world's applications, In addition we have studied the public applications in health insurance and private health insurance which used for both insurance companies separately or in combination. Practices in private health insurance; risk acceptance status, coverage and contents. The special conditions of the insurance companies, which are the first four in the premium production line in Turkey, are also transferred to the general and private health insurance users and insurance companies by transferring the sector applications and information about the products, systems and contents are given to the persons who sell health insurance.As a result of our study; the scope of general health system should be expanded with the specific supplement health insurance model and to determine countries' health models according to health finances and health budgets. Since health insurance is the monolith, the social health system, private health insurance, and World examples should be examined in detail and stated in open to health reforms. 90

Sosyal Güvenlik kavramsal içerik olarak, `Çalışanlara belirli sosyal riskler karşısında ekonomik güvence sağlama görevi üstlenen kurumlar topluluğudur` şeklinde tanımlanabilir. Sosyal Güvenlik Sistemlerinin çalışanlara koruma sağladığı risklerden birisi de iş kazasıdır. İş kazası; basit tanımıyla Çalışanın işyerinde, eklentilerinde ve (ya) işi icabı işyeri dışında bulunduğu sırada dıştan gelen bir etkenle aniden meydana gelen bir olay sonucu uğradığı kazadır`.Bugüne kadar, iş kazaları ile ilgili birçok çalışma yapılmış ve oldukça geniş bir mevzuat oluşturulmuştur. Buna rağmen iş kazaları istenilen ölçüde önlenememiştir. Bunun birçok nedene bağlamak mümkündür. Ancak en önemlisi; şüphesiz iş kazası olgusu içerisinde yer alan Devlet, işveren ve çalışan unsurlarının sorumluluklarının etkin bir biçimde bilinip uygulanmasındaki aksaklıklar ve bu sorumluluklara çağdaş bir anlayışla yaklaşılamamasıdır.Bu çalışma, iş kazası taraflarının sorumluluklarının neler olduğunun ayrıntılı ve çağdaş bir yaklaşımla belirtilmesini, bu sorumlulukların etkin ve verimli bir biçimde uygulanarak taraflar için iş kazası olaylarının yol açacağı zararları en aza nasıl indirgenebileceğinin yollarını bulmayı hedeflemektedir. Ayrıca, iş kazalarının işletmeler üzerindeki bilinen ve bilinmeyen etkileri irdelenecektir.Anahtar Kelimeler: İş Kazası, İş Kazasının Tarafları, Tarafların Sorumlulukları, İşletmelere Etkileri Social security, as a conceptual content, is a `the community of the institutes undertaking a mission of providing an economic security fort theemployees againist certain social risks .` For employees, one of the risks againist that Social Security provides a protection is work accidents. Work accident, its additions, and out of workplace as requirement of a job,is an accident that he/she exposes to, through an external impact,as a consequence of an event immediately arises.`So far, many studies have been carried out about work accident, and comprehensive. Laws were formed. İn spite of this, the work accidents could not prevent from occurring. It is possible to relate to many reasons. However, the most important ones are the defects in applying of the responsibilities of the governmental officials and authorized members, taking place in the phenomenon of work accidents; of the private sector organizations and that one do not approach contemporarily.This study aims to determine in detail and contemporarily what the responsibilities of the parts of work accident are, and to find the ways about how the harms resulted from work accident will be reduced to minimum for the parts, applying the responsibilities effectively and efficiently. Also, the known and unknown effects of work accidents on businesses will be examined.Key Words: Work Accident, Parties in work Accidents, Responsibilities Of The Parties, The Effects On Businesses 156

Küreselleşmeyle birlikte çalışma hayatında esnekliğe olan ihtiyaç artmıştır. Günümüzde yalnızca işletmeler değil aynı zamanda işgücünün de esnek çalışma biçimlerine olan ihtiyacı söz konusu olmaktadır. İşletmeler küresel piyasalarda yer almak, talep dalgalanmalarına uyum sağlamak için esnek çalışma biçimlerini isterken, işgücü ise iş ve özel yaşam arasındaki dengeyi kurma açısından esnek olarak çalışmak istemektedir.Günümüzde meydana gelen esnek çalışma biçimlerinin İş Hukukunun işçiyi koruma ilkesi göz ardı edilmeksizin güvence boyutu ile uyum sağlanması gerekmektedir. Bu noktada güvenceli esneklik güvence ve esneklik arasındaki dengeyi sağlama açısından önemlidir. Ülkemizdeki yasal mevzuatta bu yönde düzenlemeler yapılmaktadır. Çalışmada ülkemizde Sosyal Güvenlik Hukukunda ve İş Hukukunda güvenceli esnekliğe yönelik olarak yapılan düzenlemeler incelenecektir. Güvenceli esnekliğe yönelik olarak yapılan düzenlemelerin İş Kanununda ve Sosyal Güvenlik Kanununda eş zamanlı olarak yapılması önemlidir.Anahtar Kelimeler:Esneklik, Güvence, Güvenceli Esneklik, İşgücü Piyasası. With Globalisation, the need of flexibility in the working life has increased. Nowadays, Not only business but also workers have need for flexible working style. Business want to flexible working style to take part in global market and adapting to demand fluctuations, while workers want in terms of establishing a balance between work and private life.Nowadays, flexible form of work need to align with the dimension of security without worker protection principle is ignored in the Labor Code. At this point, Flexicurity is important to balance flexibility and security. The legislation in force has regulated in this direction. In this study, regulation of flexicurity in the Labor Code and Social Security Code will be examined. It is important to make regulation simultaneously in the Labor Code and Social Security Code.Keywords: Flexibility, Security, Flexicurity, Labour Market. 184

Türkiye bireysel emeklilik sektörü gelişmiş ülkelere kıyasla çok yeni ve küçük fakat büyüme potansiyeli olan bir sektördür. Gerek Türkiye ekonomisine katkı sağlanması gerekse bireysel tasarruf alışkanlığının kazanılmasında çok önemli bir rolü bulunmaktadır.Bu çalışmada dünyaca kabul görmüş itibar ölçümü yaklaşımları genel hatlarıyla incelenmiş olup, en kapsamlı ve yaygın olarak kullanılan ölçüm modeli olan Reputation Quotient içerisinde belirtilen kurumsal itibarı etkileyen faktörler ölçülmüştür. Türkiye'de bireysel emeklilik sektöründe yer alan şirketlerin itibarını etkileyen faktörler anket vasıtasıyla sektör çalışanları tarafından önem derecesine göre sıralanarak, şirketlerin itibarının korunması ve geliştirilmesine yönelik yol gösterici sonuçlara ulaşılması amaçlanmıştır. Private pension sector in Turkey is a brand new and very small sector in comparison with developed countries. On the other hand, it has a great potential to grow up in near future. Therefore, it has a crucial role for Turkey's economy and acquiring individual saving habit.In this study, well-known reputation measurement models are generally researched and the factors affecting corporate reputation of Reputation Quotient which is the most commonly accepted model, are measured. The factors affecting reputation of private pension companies in Turkey are ranked by a survey according to their importance and the respondents of the survey are chosen from only the employees of the sector. Thus, acquiring guiding results are aimed by the survey in order to protect and maintain the reputation of the companies. 63

Türkiye'de sosyal devlet ve sosyal güvenlik hizmetleri alanında gerçekleştirilen değişikliklerin Avrupa Birliği'ne aday bir ülke olarak tam üyeliğe ulaşmayı kolaylaştırıp kolaylaştırmayacağı bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sosyal devlet ve refah devletinin tarihi gelişimi ele alınmış, refah devleti ile sosyal devlet arasındaki farklılıklar açıklanmaya çalışılmış, sosyal hizmetlerin dünyadaki gelişimi ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Avrupa Birliği'nde sosyal devlet ve refah devletinin gelişimi, Avrupa'da sosyal güvenlik hizmetlerindeki değişim ve uygulamalar ele alınmış ve Avrupa Birliğinde bu hizmetlerin nasıl finanse edildiği, Almanya, İngiltere ve İsveç'te yapılan uygulamalar örnekleriyle açıklanmaya çalışılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise, Türkiye'de sosyal devletin ve sosyal güvenliğin gelişimi örnekleriyle açıklanmış, günümüzde bu alanda yapılan yasal düzenlemeler ve uygulamalar incelenerek Avrupa Birliği sürecindeki etkileri ele alınmıştır.Dünyada 1974 petrol krizi ile başlayan Neo-liberal uygulamalar sosyal devlet alanındaki gelişmeleri olumsuz yönde etkilemiş ve sosyal devletin altın çağının bitmesine neden olmuştur. Bunun yanında ise son yıllarda meydana gelen teknolojik gelişmeler ve yaşam standartlarının yükselmesi devletlerin sosyal harcamalarını tam olarak azaltmasına engel teşkil etmektedir. Sağlık alanında yaşanan gelişmeler ile insan ömrü uzamış ve emekli olanların maaş alma ve sağlık alanında yapılan hizmetlerden yararlanan insanların sayılarını artırmıştır. Artan bu harcamaların finansmanı ile ilgili olarak yeni politikalar ve uygulama alanları oluşmaya başlamıştır. Dünya'da yaşanan gelişmeler Türkiye'de sosyal devlet ve sosyal güvenlikte önemli yasal düzenlemeler ve değişikler meydana getirmiştir. Sosyal güvenlikte emeklilik yaşı yükseltilmiş ve emekli aylığı şartları ağırlaştırılmıştır. Devletin üç kurum adı altında sürdürdüğü sosyal güvenlik hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) adı ile tek çatı altında birleştirilmiştir. Bu birleşme sosyal güvenlik harcamalarında istenen ölçüde azalma meydana getirememiştir. Sosyal güvenliğin finansmanında diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de devlet katkısının önemli bir etken olduğu görülmüştür. Sosyal güvenliğin sadece sosyal sigortalarla karşılanması istenen ölçüde başarıyı getirmesi pek mümkün gözükmemektedir.Özel sektörün bireysel emeklilik şirketleri ile sosyal güvenliğe katılımı sağlanmaya çalışılmış ve katılımın artırılması amacıyla primlere devlet katkısı yapılmaya başlanmıştır. Sosyal güvenliğin sağlam ve güçlü temellere oturtulması ve geliştirilmesi sosyal devleti güçlendirecek, huzurlu insanlardan oluşan bir toplum oluşmasına katkı sunacaktır.Anahtar Sözcükler Sosyal Devlet, Refah Devleti, Sosyal Güvenlik, Avrupa Birliği, Sosyal Hizmetler, Sosyal Yardımlar, The objective of this study is; the changes, that occurred in the field of the welfare state and social security services in Turkey, will facilitate to reach full membership to the European Union as a candidate country, or not. The study consists of three parts. In the first part; dealt with the historical development of the social state and the welfare state, has tried to explain the differences between the welfare state and the social state, is considered the development of social services in the world. In the second part; the development of the social state and the welfare state in the European Union, change and practice in social services in Europe were discussed, and how these services were financed in the European Union, tried to be explained with examples of applications made in Germany,Sweden and the UK countries. In the third and final part; the development of the social state and social security in Turkey explained with examples, current regulations and applications in this field examined, and effects in the process of the European Union are discussed.Neo-liberal practices in the world starting with the 1974 oil crisis have a negative impact on the developments in the field of social state and led to the end of the golden age of the social state. Besides, the rise of technological advances and living standards occurred in recent years is a major obstacle to the full reduction of expenditures of the states for the social services. Human lifespan prolonged with developments in the health field, and it increased the number of retired people who benefit from the services on health and they received more salaries. Regarding financing of this increasing expenditure, new policies and applications started to be developed. Developments in the world have caused important legal regulations and changes in the social state and social security in Turkey. The retirement age and pension conditions aggravated been raised. The state's social security services that operate under the name of three institutions are combined under one roof with the name Social Security Institutions (SSI - SGK). The union of institutions could not bring down the expenses to the desired amount. Contribution of the states for the financing of social security has been shown to be an important factor In Turkey, as in other countries. Social security seems unlikely to be supplied in desired level with only social insurance. Private sector with retirement companies have tried to be involved in social security and in order to enhance the participation, the state began to contribute to the Premium. Founding the social security on strong and solid ground, and devolopment will strenghten the social state and will contribute to the formation of a community of peaceful people.Keywords: Social State, Welfare State , Social Security, European Union, Social Services, Social Assistance 178

Bu tez çalışmasında, sağlığın güvence altına alınması için gerekli tedbirleri almayı amaçlayan sağlık sigorta sistemi ve Türkiye'de yeni bir finansman modeli olarak uygulanmaya başlanan GSS'nin yapısı, uygulanması ve gelişimi detaylarıyla ortaya konulması amaçlanmıştır. GSS'nin yaşanan sorunların ne kadarına çözüm olabileceği ve sistemin özellikle ekonomik açıdan sürdürülebilirliği irdelenmiştir.Sağlık harcamalarının sonuçları ve topluma katkısı, temel sağlık göstergelerine bakılarak değerlendirilmektedir. GSS ile temel sağlık göstergeleri ve sağlık hizmetlerinden duyulan memnuniyet düzeyinde olumlu gelişmeler sağlanmıştır. Örneğin, son 10 yıllık periyottaki verilere göre, sırasıyla; Bebek Ölüm Hızı (bin canlı doğumda) 31,5'ten 7,4'e, Beklenen Yaşam Süresi 71,8'den 76,8'e ve Memnuniyet oranı ise %39,5'den %74,8'e ulaşmıştır. Sosyal güvenlikte etkinliği ve sürdürülebilirliği sağlayabilmek amacıyla yasal ve pratik düzenlemelerin geliştirilerek özel sigorta ve sektörel tecrübesinden daha fazla yararlanmanın isabetli ve yararlı olacağı, özel sağlık hizmet sunucularının GSS sistemine entegre edildiği modern bir sistemin uygulanmasının daha etkin olacağı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: Sağlık Sistemi, Sağlık Hizmetleri, Sağlık Sigortası, Sosyal Güvenlik, SDP, GSS In this thesis study, it was aimed to investigate health insurance system aiming to take necessary precautions for securing health and the structure, implementation and development of GHI put into practice as a new model in Turkey. The fact that how much GHI resolves the living problems and sustainability of the new system especially economic point of view were studied.The result of health expenses and their contribution to the society are evaluated by looking at the main health indicators. Positive improvements were provided at pleasure level against main health indicators and health services. For instance; Infant Dead Rate (out of thousand living birth) was decreased from 31,5 to 7,4, Supposed Life Span was increased from 71,8 to 76,8 and Pleasure Rate was increased from 39,5 % to 74,8 %, respectively. It was concluded that, for ensuring efficiency and continuation in social security, it is well directed and beneficial for further utilization of private insurance and their sectorial experiences by improving legal and practical regulations and it will be more effective for using a modern system in which private health presenters are integrated to GHI system.Keywords: Health System, Health Services, Health Insurance, Social Security, HTP, GHI 133

Bu tezde Türkiye'de sağlık ve sosyal güvenlik politikalarında yaşanan dönüşüm üze-rinden Evde Sağlık Hizmetleri'nde hizmet alan hastalara bakım emeği veren hasta yakını kadınların yaşam deneyimlerinin ve kadınlara atfedilen bakım emeğinin ataerki ve kapitalizm öncülüğünde nasıl şekillendirildiğine değinilmektedir. Bu düzlemde bir yerel yönetim hizmeti olan Evde bakım hizmetlerinde tedavisini üstlendiğim has-taların bakım emeğinden sorumlu kadınlarla feminist bakış açısını esas alarak yaptığım nitel derinlemesine görüşmelerin de ışığında; Türkiye' de son yıllarda sosyal politikalar alanında kadın erkek eşitliğini biçimsel düzeyde çözmeye çalışan düzen-lemelerin kadınların özel alandaki yükümlülüklerini artırdığı görülmektedir. Yapılan derinlemesine görüşmeler feminist perspektiften yorumlanmaya çalışılmıştır. Tezin genelinde refah rejimi kavramının nasıl oluştuğu ve sosyal politikalar alanının kapi-talist büyüme süreci için 1980 öncesinde elzem bir noktada durduğu ve neoliberal süreçle daraltılmaya çalışılmasından başlanarak; Türkiye özelinde kurulamayan bir sosyal devlet anlayışının, günümüzde kadınlar açısından yasal düzenlemelerle koşul-larını daha da ağırlaştıran bir noktaya taşındığı gerçeği feminist bir perspektifle yo-rumlanmaya çalışılmıştır. Avrupa Birliği ile uyum sürecinde Türkiye'de cinsiyet ayrımcılığını besleyen yasal düzenlemeler kaldırılmasına rağmen sosyal politikalar alanında mevcut ataerkil ve muhafazakâr sistem yeniden üretilmeye çalışılmıştır. Sağlık politikaları alanında da kadınların özel alanda kendilerini var etmeleri bek-lenmektedir. Neoliberalleşen sağlık politikalarında önemli bir yeri olan Evde sağlık hizmetlerinin ve sosyal politikaların yeniden şekillenmesi de başat önemdedir. Ka-dınların erkek egemen sistem içerisinde belirlenmiş cinsiyetçi rolleri destekler nitelikte olduğu yargısına varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Sağlıkta dönüşüm politikaları, Sosyal güvenlik, Bakım emeği, Evde sağlık hizmetleri This thesis intends to examine how the life experience of women who take care of the people getting service from the medical home is shaped in line with the patriarchy and capitalism taking the transformation of health and social security in Turkey into consideration. As a result of my qualitative and in-depth interviews –with a feminist standpoint- with the women who are responsible for the care of the patients that I have treated in medical home, it can be understood that the regulations recently made in social politics to solve the inequality between men and women in Turkey have increased the charges of the women in private sphere. The in-depth interviews are interpreted from a feminist standpoint. Overall, the thesis examines how the welfare regime concept is shaped and how the field of social politics is limited with the neoliberal process. The understanding of a social state which cannot be established in Turkey makes the living conditions of women worse with the new regulations. This fact is analyzed with a feminist viewpoint. Although in the EU harmonization process the regulations that are for sex discrimination are repealed, the exact opposite way has been followed in the field of health politics. The current patriarchal and con-servative system is reproduced and in the field of health politics the women are ex-pected to exist in the private sphere. It has been concluded that the transformation of social politics and the medial home, which has an important place in the neoliberal health politics, supports the gendered role of women in this patriarchal system.Key words: Health transformation politics, social security, care labor, health services at home, medical care. 235

Kayıtdışı istihdamın dünyada bir çok ülkenin sosyal güvenlik sistemini tehdit ettiği gibi ülkemiz içinde büyük bir risk oluşturmaktadır. Kayıtdışı istihdamı artıcı nedenlere bakıldığında en önemlilerinden birinin sosyal güvenlik primlerinin yüksek oluşudur. Son yıllarda sosyal güvenlik primlerinin işveren üzerindeki maliyetini azaltmak için kayıtlı çalışan işverenlerin primlerin bir kısmı hazine tarafından ödenmeye başlanmıştır. Kayıtdışı istihdamda çalışanlar incelendiğinde okuma yazma oranının düşük olduğu tarım işçileri, kadın çalışanlar ve çocuk yaşta çalıştırılanların daha fazla olduğu, eğitim seviyesinin yükseldikçe kayıtdışı çalışmanın azaldığı görülmektedir. As unregistered employment threatens the social securty systems of many contries worldwıde, It also cseates a gerat risk against our country. Is we take a glance at the increasing factors of unregistered unemployment, we recognise that one of the most important factor is the high ratio of social security contributions.The treasury has been started to supply some party of social security contributions of registered employment in order to decrease the burden of cost of social security contributions on employers.When the unregistered employment is investigated, we face the agricultural workers of low literary rate, women workers and child labour in great amounts, and education and unregistered employment are inversely correlated. 97

İnsanlık tarihinin en eski çağlarından beri varolan sosyo-ekonomik, mesleki ve fiziksel riskler insanların geleceğe yönelik endişelerini arttırmıştır. Bu nedenle insanlar, kendilerini koruyacak ve geleceğe umutla bakabilmelerine yardımcı olabilecek bir sosyal güvenlik sistemine ihtiyaç duymuşlardır. Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından yürürlüğe konulan 102 sayılı sözleşmede, toplumsal riskler 9 sınıfa ayrılarak, bu risklerle mücadele edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Tezimizin de konusunu oluşturan İşsizlik, Uluslararası sözleşme metninde yer alan bir sosyo- ekonomik risk olarak tanımlanmıştır. Bizde çalışmamızda işsizliklikle ilgili bilinmesi gereken kavramları, işsizliğin nedenlerini, sonuçlarını ve çözüm önerileriyle birlikte işsizlikle mücadelede Türkiye'de uygulanan sosyal güvenlik politikalarını irdelemeye çalıştık. Özellikle sonuç bölümünde işsizlik sigortası veya sosyal yardımlar kapsamında yapılan ödeme ve yardımların etkin kullanılmasına ilişkin önerilerde bulunduk.Anahtar Kelimeler: İşsizlik, İşsizlikle Mücadele Yöntemleri, İşsizlik sigortası,Sosyal Koruma, Sosyal Güvenlik, Since the ancient eras of humanity, socio economic, pysical and occupational risks are rises people's doubt about future. For this reason, people need to a social security system to feel confident, save theirselves and look up to the future. By the agreement (nr. 102) is implemented by ILO, social risks are divided in 9 categories and struggle against them is underlined. Unemployment is defined as a social risk in the international agreements and also this is the thesis statement of our viewpoint. In our study, we take hand the social security politics of Turkey to struggle against unemployment with terms about unemployment, reasons of them, outcomes and solitions advices. At the conclusion part, we especially bring advices about using the unemployment insurence and social aids efficientlyKeywords: Unemployment, Methods of struggle Unemploymnet, Unemployment İnsurance, social protection, Social security. 127

Bu çalışma, Türkiye'de 2000 yılından sonra değişmeye başlayan sağlık sistemine ayna tutmak, pozitif ve negatif yanlarını tartışmak ve gelişmiş bir sağlık sistemine sahip olan ülkelerden Almanya ile arasındaki farklara dikkat çekmek amacı ile yapılmıştır. Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir.2003 yılında radikal bir değişime giderek bir sağlık reformu gerçekleştirmiştir. Bu reformun adı Sağlıkta Dönüşüm Programı'dır.Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur 'Sosyal Güvenlik Kurumu' adı altında birleştirilmiştir.Sağlıkta Dönüşüm Programı'nın amacı herkesin kaliteli bir sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlamak ve bunu yaparken de Türkiye'nin sağlık sisteminin finansmanında gelir-gider dengesini sağlamaktır. Ayrıca sosyal güvencesi olmayan vatandaşın kalmamasını hedeflemektedir. Sevk zinciriyle hastanelerdeki gereksiz yoğunluğu ve maliyeti azaltmak, aile hekimliği sistemiyle 'taşra' denilen yerlerde bile herkesin eşit şekilde sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlamak amacıyla sağlıkta değişime gidilmiştir.Bu çalışmada bir kamu hastanesinin acil servisinde 200 kişinin katılımıyla yapılan hasta memnuniyeti anketi mevcuttur. Yapılan bu anket çalışması gösteriyor ki Türkiye'nin sağlık sisteminde bir iyileşme söz konusudur. Ancak hala etkili bir sevk sistemi yoktur. İnsanlar acil servisleri poliklinik niyetine kullandıkları için ve beklemeden muayene oldukları için hastanelere direkt başvurmaktadırlar ve acil servislerde yoğunluğa sebep olmaktadırlar.Hala sosyal güvencesi olmayan insanların da var olduğunu bu çalışmamızda görüyoruz.Şu da göz ardı edilemeyecek bir gerçektir ki bu sağlık programı ile birlikte Türkiye'de sağlık hizmeti eskiye göre daha etkili bir şekilde birçok vatandaşa verilmektedir.Anahtar SözcüklerSağlık, hizmet, sosyal güvence, hastane. The purpose of this study is to provide an insight to the health care system which has been changed in Turkey after year 2000, and to discuss the positive and negative sides and to draw attention to the differences between Germany which has the advanced health care system and Turkey. Turkey is a developing country and made a radical change by carrying out a health care reform in 2003. The name of this reform is Health Transformation Program. Health transformation program has combined social insurance institution, state retirement fund and social security organization for artisans and the self-employed, all together under the name of Social Security Institution. Aim of the Health Transformation Program is mentioned in the second part of this study.In the third part of this study, Health Care System of Germany is explained. In addition, third part of the study includes comparison of health care systems of Turkey and Germany.This study contains answers to the Patient satisfaction survey of 200 Emergency medical staff of public hospitals.In spite of such improvement has been accomplished in our country's Health System yet density of the Emergency departments result in providing inadequate health care services because emergency services are free of charge. Also, it is seen from the study that there are still people who has no social security. Key WordsHealth, service, social security, hospital 90

Sosyal güvenlik kavramı gerek bireylerin iş hayatları gerekse sosyal hayatları açısından önem taşımaktadır. Sosyal güvenlik sistemlerine ilişkin ülke uygulamaları incelendiğinde ülkeler arasında farklılıkların olduğu görülmektedir. Türkiye'de sosyal güvenlik sistemi daha çok çalışandan prim alıp emekliye prim verme esasına dayanmaktadır. Ancak nüfusun giderek yaşlanması, genç yaşta emeklilik imkânının bulunması emekli sayısının artmasına ve sistemin krize girmesine neden olmuştur. Sosyal güvenlik sisteminde karşılaşılan sorunlara çözüm getirmek amacıyla 2001 yılında bir yasal düzenleme yapılmış ve hem piyasalara uzun vadeli fon sağlayan hem de ortaya çıkan sorunları çözmek ve çıkacak olan sorunları önlemeyi sağlayan bireysel emeklilik sisteminin uygulamaya konulması sağlanmıştır. Uygulama sırasında ise sistemin etkin olarak çalışmasını engelleyen çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalınmıştır. Sistemden erken ayrılma bireysel emeklilik sisteminin hedefine ulaşmasını engelleyen en önemli sorunlardan birisidir.Sistemden erken ayrılma hem gelişmiş ülkeler hem de gelişmekte olan ülkelerde bireysel emeklilik şirketlerinin karşılaştığı önemli sorunlardan birisidir. Yeni ve gelişmekte olan bir bireysel emeklilik sistemine sahip olan Türkiye'de bireysel emeklilik sistemi katılımcılarının yaklaşık üçte birinin emeklilik hakkı kazanmadan sistemden ayrıldığı görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye'nin en büyük bireysel emeklilik şirketinin verileri incelenerek sistemden erken ayrılmaya neden olan faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Hem lojistik regresyon hem de sağkalım analizleri kullanılarak katılımcılara ait demografik ve sosyo-ekonomik değişkenlerin (cinsiyet, ödeme oranı, medeni durum, katkı payı, çocuk sayısı ve yaş) katılımcıların sistemden ayrılmaları üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: Bireysel Emeklilik Sistemi, özel emeklilik, sosyal güvenlik, erken çıkma, lojistik regresyon, sağkalım analizi. The concept of social security is very important for both their business life and social life. When the country practices about social security systems are reviewed the differences among countriesare seen. In Turkey; social security is based on a system that contributions gained from employees are distributed to retirees. However, the aging of the population and possibility of retirement at a younger ages have increased the number of retirees, hence the social security crisis.To solve the problems faced in social security system and prevent new problems in 2001 legal regulations were set. With the help of these regulations a new system, funding the economy in the long-run, Private Pension System has started to be implemented. However in this implementation period, there were some problems caused ineffectiveness. Early withdrawals are the most important one that prevents the system from reaching the main goal.Early withdrawals are one of the main problems for the private pension companies in both developed and emerging countries. The problem is particularly significant for Turkey which has new and developing private pension sector. Currently about one-third of plan participants withdraw their savings. The aim of this study is to identify personal variables of participants who withdraw their retirement accounts before eligible for retirement by using the database of the biggest pension company of Turkey. Using both logistic regression and survival analysis some demographic and socio-economic factors (the gender, the ratio of actual contributions to committed contributions of the costumers, the marital status, the number of kids, value of monthly contributions and the age of customers) were found significant to identify participants who may quit the system earlier. Key Words: Private Pension System, private pension, social security, early withdrawals, logistic regression, survival analysis. 196

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES); bireylerin emekliliklerinde rahat etmeleri için çalışma dönemleri boyunca düzenli olarak tasarrufta bulunmalarını sağlayan, sosyal güvenlik sistemini tamamlayan, yasayla düzenlenmiş ve yatırımcılarına vergi avantajları tanınarak özendirilmiş bir geleceğe yatırım sistemidir.Gelişen teknoloji sonucu dünya sınırların önemsiz kaldığı kocaman bir köy haline gelmiş ve söz konusu gelişmeler doğrultusunda işletmelerin, varlıklarını sürdürebilmeleri ve rekabet üstünlüğü sağlayabilmeleri için müşterileriyle bire bir ilişkiye dayalı bir pazarlama anlayışı benimseyerek müşteri ilişkileri yaklaşımlarını geliştirmeleri ve müşteri odaklı bir yönetim anlayışına sahip olmaları gerekmiştir. Bu noktada en büyük yardımcı Müşteri İlişkileri Yönetimi olmaktadır. Çünkü Müşteri İlişkileri Yönetimi, müşteri sadakatini ve memnuniyetini artırmak amacıyla müşterilerle sürekli ilişki içinde olmayı gerektiren müşteri odaklı bir pazarlama stratejisidir. Bu yaklaşıma göre işletmeler, müşterileriyle gerçek zamanlı diyaloglar geliştirebilmekte, müşterilerinin ihtiyaçlarını ve isteklerini belirleyip ona göre çözümler üretebilmekte ve müşteri memnuniyetinin ötesine geçerek müşterilerine benzersiz değerler sunabilmektedir.Bu çalışmada, müşteri ilişkileri yönetiminin, bireysel emeklilik sisteminde uygulaması kapsamında, bireysel emeklilik üyesi olan kişilerin çalıştıkları şirket ve şirketin uygulamaları hakkındaki beklentilerini ölçmeyi amaçlamıştır The private pension system; for you to be comfortable in retirement individuals throughout the study period which allows you to save on a regular basis to complement the social security system, regulated by law and that has been encouraged through the recognition of tax benefits to investors investing in a future system. For employees to be able to live in peace and prosperity in the future the correct way to give direction to the retirement planning and savings. Especially in old age individuals, the escalation of health care costs is inevitable. According to a study by Eurostat, in the EU in 2060 the population constitute approximately one third of persons over the age of 65, and 65 years and above who worked for one of every two people will be there. This situation would be a huge burden on the economy and it is considered that the social security system.In this study, Customer Relationship Management, in the context of the application in the private pension system, pension funds and individuals who are members of the company they work aims to measure their satisfaction about the company's practices. 121

Bu araştırmanın amacı genç tüketicilerin bireysel emeklilik sistemine yönelik algılarının ve tutumlarının belirlenmesidir. Araştırma kapsamında genç tüketicilerin bireysel emeklilik sistemine yönelik algılarının belirlenmesi adına veri toplama yöntemi olarak anket formu uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple araştırmanın evrenini Ankara ili Keçiören ilçesi sınırlarında yaşayan 15-24 yaş aralığında olan genç tüketiciler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında 392 katılımcıya 15.03.2015 trihinde anket uygulaması yapılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler doğrultusunda genç tüketicilerin bireysel emeklilik sistemine yönelik görüş ve algıları cinsiyet, yaş, eğitim, aylık gelir, babanın sosyal güvencesi ve kardeş sayısı bakımından; T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) gibi istatistiksel teknikler kullanılarak test edilmiştir. Araştırma kapsamında ayrıca genç bireyler tarafından anket formunda yer alan sorulara ilişkin cevaplar Cross Tabb istatistik analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlara göre genç tüketiciler tarafından bireysel emeklilik sistemi ve işleyişi bilinmektedir. Ancak genç tüketicilerin bireysel emeklilik sistemi için gerek devlet gerekse de emeklilik şirketleri aracılığı ile düzenlenen tanıtım kampanyaları ve teşvik uygulamalarını yetersiz gördüğü anlaşılmıştır. Individual perception of the pension system in order to determine data collection methods within the scope of the questionnaire targeted the young consumer research to determine the perception of young consumers of the private pension system was carried out within the scope of research applications. The population of the research in this context is created with younger consumers in the 15-24 agerange living in the province of Ankara. Participation of 392 applications were made within the study questionnaire.Opinions and perceptions of young consumers in the data line obtained under research for the private pension system, gender, age, education, income, father comparison in terms of social security and the number of siblings t-test, One-way analysis of variance (ANOVA) statistical techniques are used. Numerical and percentage distribution for further answers to the questions in the questionnaire are under investigation by a young cross-examination on behalf of the Tab Bar is referenced in the statistical analysis.Pension system by young consumers based on the results obtained under the operation of research is known. However, promotion campaigns should be organized for the state pension system as well as young consumers through incentives and pension companies have understood that saw as inadequate. 92

ÖZETBİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE FAİZSİZ YAKLAŞIM: TÜRKİYE ÖRNEĞİSosyal güvenlik sistemi, toplumu oluşturan tüm fertleri, bütün hayatları boyunca ilgilendirdiği için sosyal politikanın en geniş kapsamlı vasıtasını oluşturmaktadır. Gerçek olan da şudur ki; gündemden hiç düşmeyen “Sosyal Güvenlik Reformu” tartışmaları sadece Türkiye'ye özgü değildir. Dünya genelinde sosyal güvenlik konusu ciddi ekonomik sorunlardan biri olarak görülmektedir.Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin sorunu, gelişmiş ülkelerdeki nüfusunyaşlanması ve hayatta kalma beklentisinin yükselmesi gibi demografik değildir. Temelsorun genç bir toplum olmamıza rağmen aktüeryal dengelerin yeterince gözetilmemesi,kurumsal yetersizlik ve mevcut kaynakların yanlış alanlara aktarılması, sosyal veekonomik dengelerin bozulmasına neden olmuştur.Ülkemizde sosyal güvenlik kurumlarının finansmanı, prim biriktirme yöntemine dayanmaktayken, yaşanan dengesizlikler nedeniyle biriken fonlar erimiş ve sistemin finansmanı fiilen dağıtım yöntemine dönmüştür. Çok ciddi şekilde yanlış ve çarpık kurgulanmış bu sistem sonucunda emekli aylıkları ve muhtaç yaşlılara verilen sosyal yardımlar düşük seviyelerde kalmıştır.Dünya genelinde derinleşen ekonomik kriz ve küreselleşme süreci, beraberindeişsizliğin artmasına, insanların yoksullaşmasına ve refah düzeyinin düşmesi sebebiylegelecek kaygısının artmasına neden olmuştur. Bireylerin emeklilik dönemlerindekihayat standartlarını yükseltmek için ilave gelir arayışları, sosyal güvenlik sisteminintamamlayıcısı olarak bireysel emeklilik sistemini bir model olarak ortaya çıkarmıştır.Gönüllülük esasına dayanan ve fonlama yöntemi ile finanse edilen bireysel emeklilik sisteminin kurulması çerçevesinde 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 7 Nisan 2001 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve 27 Ekim 2003’ten itibaren de üye kaydetmeye başlamıştır. Bireysel emeklilik, devletin sağladığı sosyal güvenliğin yanında, kişilerin emekliliğe yönelik birikimlerini artırmak ve kişilere emeklilikte düzenli gelir sağlamak amacıyla kurulmuş, özel şirketlerce yönetilen bir sistemdir. Bilindiği üzere ülkemizde faize duyarlı kesime yönelik bankacılık sistemi yıllar önce oluşturulmuş ve uygulamaya sokulmuştur. Katılım bankaları bankacılık sisteminde yüzde 5-6 civarında bir pay almaktadır. Bireysel emeklilik sisteminde bugüne kadar faize duyarlı kişiler 2010 yılına kadar sistemden yararlanamıyorlardı. Bir taraftan bu kişiler mağdur edilmekte öte yandan da bireysel emeklilik ile ilgili mevcut potansiyelin ortalama yüzde 15'lik kısmından şirketler; sektör, dolayısıyla ülke yararlanamıyordu. 2008 yılında fon içeriklerinde yapılan değişiklik ile kişilerin sisteme katılmalarının önü açılmış oldu.Çalışmanın ana temasını oluşturan bireysel emeklilik sistemini detaylandırmadan önce, sosyal güvenlik kavramı ve sistemiyle emeklilik uygulamaları hakkında bilgi verilmesi yararlı olacaktır. Bireysel emeklilik sisteminin yapısı ve temel özellikleri incelendikten sonra yurtdışındaki çeşitli uygulamalara yer verilecektir. Anahtar Kelimeler:Sosyal güvenlik, sosyal güvenlik sistemi, bireysel emeklilik, bireysel emeklilik sektörü, faizsiz emeklilik planları, tasarruf, kamu harcamaları dengesiABSTRACTINTEREST-FREE APPROACH IN PRIVATE PENSION SYSTEM: THE CASE OF TURKEYThe social security system, all the members that make up the society, is the most comprehensive means of social policy concerns for all their lives. In which truth is; no fall off the agenda, "Social Security Reform" discussion is not only unique to Turkey. Worldwide social security is seen as one of the serious economic problems.The problem of the social security system in our country, the population in developed countries demographic aging and survival expectations are not as high. Although they have not observed enough of the main problems a young society actuarial balance, institutional deficiencies and be transferred to the wrong area of the available resources has led to a deterioration of social and economic stability.The funding of the social security institutions in our country, while being based on primary deposition method, experienced due to imbalances accumulated funds are returned to the financing of the system actually melted and distribution methods. Given the very serious social assistance to incorrect and distorted results in the system devised pensions and needy elderly remained at low levels.Worldwide deepening economic crisis and globalization process, alongThe increase in unemployment due to a shortage of people in poverty has led to an increase in the welfare and future concerns. The search for additional income to raise the living standards of individuals of retirement, the pension system has been revealed as a complement to the social security system as a model.Voluntary basis based on and funding method and funded within the framework of the establishment of the private pension system in 4632, on Private Pension Savings and Investment System Law on April 7, 2001, entered into force upon its publication in the Official Gazette and began enrolling members and since October 27, 2003.It is known that cutting the interest rate sensitive banking system in order for our country years ago created and put into practice. Participation banks are getting a share of around 5-6 per cent in the banking system. Interest rate sensitive people so far in the private pension system could not benefit from the system until 2010. On the one hand, these people are being victimized companies, on the other hand the average of 15 percent of the existing potentials related to individual retirement; sector, and thus it did not benefit the country. The front of people's participation in the system content with the changes made to the fund in 2008 was opened.Before detailing the pension system forms the main theme of the study will be useful to provide information about the application of the concept of social security and pension system. The structure and main features of the private pension system will take place after examination of the various practices abroad.Keywords:Social security, social security, pension, private pension sector, interest-free retirement plans, savings, balance of public spending

Türkiye'de ve Dünya'da 1990'lı yıllardan itibaren benzer nedenlerle ortaya çıkan sosyal güvenlik krizleri ve birinci basamak emeklilik sistemlerinde bozulan aktüeryal dengeler neticesinde, sosyal güvenlikte reform çalışmaları başlamıştır. Bu dönemde, her ne kadar özelleşen ve sorumluluğun devletten bireye doğru kaydığı sosyal güvenlik reformları ağırlık kazansa da, ikinci ve üçüncü basamak tamamlayıcı emeklilik sistemlerinin oluşturulması için devletin düzenleyici ve denetleyici rolüne ihtiyaç duyulmuştur. Birçok ülkede, ikinci basamakta zorunlu üyelik esaslı mesleki emeklilik sistemlerini, ilerleyen yıllarda gönüllülük esaslı bireysel emeklilik sistemleri takip etmiştir. Yapılan reformlarda emeklilik yatırım fonlarının ülke ekonomisine sağladığı faydalar önemli bir sebep olarak gözükse de, bireylerin tasarruf oranlarını arttırmak ve emeklilik yıllarındaki refah düzeyini mümkün olduğunca çalışma yıllarındaki seviyeye yaklaştırmak asıl amaç olmuştur. Sosyal güvenlikte çok ayaklı yapının literatürdeki tanımı olan tamamlayıcı emeklilik bazı ülkelerde ikinci ve üçüncü basamakta ayrı reformlara tabi olurken, bazı ülkelerde bütün olarak düşünülüp bütünsel reforma gidilmiştir. Türkiye'de hâlihazırda farklı hukuki altyapıya tabi dağınık yapıdaki ikinci basamak mesleki emeklilik kuruluşlarının işleyişi devam ederken, 2003 yılında başlatılan bireysel emeklilik sistemi ile süregelen tasarruf sorununa çözüm bulunmaya çalışılmıştır. Gelinen noktada, hem bireysel emeklilik sistemi gerekli fon ve üye büyüklüğüne ulaşamamış, hem de ikinci basamak tamamlayıcı emeklilik düzenli bir işleyişe ve verimliliğe kavuşturulamamıştır. Bu tezde, ikinci basamak mesleki emeklilik kuruluşları arasında süreklilik ve işleyiş açısından ön plana çıkan Ordu Yardımlaşma Kurumu ile gelişme süreci devam eden bireysel emeklilik sistemi karşılaştırmalı olarak incelenerek tamamlayıcı emeklilik için öneriler oluşturulmuştur. Bu çalışma, tamamlayıcı emekliliği bir bütün olarak, üyelik, finansal yapı, işleyiş, hukuki yapı, denetim, devletin sisteme katkısı, riskin yönü ve derecesi gibi alt başlıklarda inceleyerek Türkiye için uygulanabilecek bir öneri sunmaktadır. Worldwide social security crisis with similar reasons beginning from 1990s and collapsing actuarial balances in public pillar social security systems resulted in reform attempts in social security. Meantime, although more private and individual social security reforms appeared, goverment's regulatory and monitory role is needed to constitute second and third pillar supplementary pension systems. In many countries, voluntary individual pension systems followed mandatory occupational pension systems. Even though pension mutual funds' contribution to the economy was seen as the primary reason, increasing individual saving ratio and securing welfare level in the retirement span as much as in working ages was the real aim for social security reforms. Whereas supplementary pension, which is description in literature of multi-pillar pension systems, was subjected to different reforms in second and third pillar, it was subjected to engaged reforms in some countries. In Turkey, while functioning of many second pillar occupational pension contitutions with different legal basis was already proceeding, onging saving problem was tired to be solved by individual pension system in 2003. At this point, neither individual pension system reached the needed fund an participant level, nor second pillar supplementary pension attained an organised and prolific running. In this thesis, OYAK (Turkish Armed Forces Assistance Fund), which has come to the forefront among the second pillar occupational pension constitutions in terms of sustainability and runnin, is comparatively analyzed with developing individual pension system and propasals for supplementary pension in Turkey was submitted. This study, analyzes supplementary pension as whole from the point of membership, financial structure, legal structure, auditing, risk, goverment's contribution and role. 153

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda güvence altına alınan sosyal güvenlik hakkının, yaşayan nüfusun tamamına eşit, kolay ulaşılabilir, kaliteli ve insan onuruna yakışır bir şekilde sunulabilmesi için etkin bir sosyal güvenlik sistemine ihtiyaç duyulmaktadır. Türkiye'de etkin bir sosyal güvenlik sisteminin tesisi amacıyla farklı statülerde çalışanların sigorta hak ve yükümlülüklerini düzenleyen T.C Emekli Sandığı Kanunu, Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu (SSK) ve Esnaf ve Sanatkârlar ile Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunlarının (Bağ-Kur) yürütümünü yapan sosyal güvenlik kurumları Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleştirilmiştir.2014 yılı verilerine göre nüfusun yaklaşık % 85'ine hizmet vermekte olan Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sunmuş olduğu hizmetlerin kapsamının ve kalitesinin artırılması için sosyal güvenlik kurumunun gelirlerinin artırılması gerekmektedir. Şüphesiz gelir artırımının en önemli yolu kayıt dışı çalışan kesimin bir an önce kayıt altına alınmasıdır. Kayıt dışı istihdamın düşürülmesi için ise sosyal güvenlik sisteminin bir takım yaptırımlarla desteklenmesi gerekmektedir. Bu yaptırımların başında idari para cezaları gelmektedir. Tez çalışmamın birinci bölümünde sosyal güvenliğin tanımı, kapsamı, Türkiye'de ve Dünyadaki tarihsel gelişimi, kullandığı teknikler ve finansman yöntemleri, çalışmanın ikinci bölümünde ise idare, idari yaptırım, idari para cezaları, idari para cezalarının Türk sosyal güvenlik sistemindeki yeri kavramları ışığında teorik çerçeve çizilmiştir. Tezin son bölümünde ise Türkiye'deki sosyal güvenlik sisteminde uygulanan idari para cezaları, idari para cezalarının uygulanma şekli, idari para cezalarına karşı kuruma itiraz ve dava yollarının neler olduğu hususlarına değinilmiş, uygulanan idari para cezaların etkinliğinin artırılması için bir takım değerlendirmelerde bulunulmuştur. Tezimin hazırlanmasında kaynak ve mevzuat taraması yöntemi izlenmiş olup herhangi bir alan araştırması yapılmamıştırAnahtar Sözcükler: Sosyal Güvenlik Kurumu, Ġdari Yaptırım, Ġdari Para Cezaları, Ġdari Para Cezalarına KarĢı Ġtiraz. An effective social security system is needed for the equal distribution of the political good of social security guaranteed by the Turkish Constitution to all citizens. An effective system distributes social security funds, in a manner that honors human dignity and provides easy accessibility. In Turkey, there are three separate social security institutions: Bağ-Kur, SSK, and Emekli Sandığı, for the self-employed, public and private sectors employees, and civil servants, respectively. In May 2006, in order to promote a more effective social security system in Turkey, these separate systems were merged into one institution, the Sosyal Güvenlik Kurumu (Social Security Institution, SGK). However, more funds are needed to increase the quality and the coverage of the service provided by SGK, which serves nearly 85% of the entire population, according to 2014 data. One way to make more funds available to the system is by preventing unreported employment. The social security system needs to be supported with sanctions in order to decrease unreported employment. The most common sanction is a monetary fine. In the first part of my thesis, the definition and the scope of social security, its historic development, techniques and financing methods are given. In the second part of the study, the theoretical framework is presented in terms of administration, administrative sanctions, and administrative fines in Turkish social security system. In the last part of the thesis, the administrative fines, their implementation method, and the litigation and lawsuit obstacles to implementation are touched upon. Further, a number of ideas for improving the efficiency of the administrative penalty tool are evaluated. In this thesis, the literature and legislation review methods are used and no field research is conducted.KeyWords: Social Security Institution, Administrative Sanctions, Administrative Fines, Litigation against Administrative Fines. 183

Türkiye'de Sağlık Hizmetlerinde Harcamalara Yönelik Ödeme Yöntemleri: Gelişmiş Ülkelerle Türkiye Kıyaslamasına Örnek Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2014. expenditure Oriented Payment Methods in Services in Turkey. An example between developed countries and Turkey 160

Gelişmiş veya gelişmekte olan ülke vatandaşlarının kendilerini sosyal ve ekonomik olarak güvende hissetmesinin en temel unsurlarından biri yaşadıkları ülkede etkin bir sosyal güvenlik sisteminin var olmasıdır. Sistemin varlığı kadar önemli olan bir başka hususda sistemin sürdürülebilirliğidir. Sistemin sürdürülebilirliği ise iyi planlanmış bir aktüeryal dengenin kurulması ve bunun mali açıdan güçlü kurumlar tarafından yönetilmesidir. Sosyal güvenliğin anayasal bir hak oluşu sosyal güvenlik faaliyetlerinin kamu kurumları tarafından yürütülmesi düşüncesini egemen kılmıştır. Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de sosyal güvenlik faaliyetleri devlet tarafından üstlenilmiş ve büyük ölçüde primli rejim olarak adlandırılan sosyal sigortalar yöntemiyle yerine getirilmeye çalışılmıştır. Sosyal sigortaların kapsamı dışında kalan kişilere ise primsiz rejimler olan sosyal yardımlar ve sosyal hizmetlerle hizmet sunulmuştur. Ancak 1990'lı yılların başında ülkede faaliyet gösteren sosyal sigorta kurumlarının içinde bulunduğu mali kriz kurumları devlet tarafından yapılan bütçe transferlerine bağımlı hale getirmiş ve bu bağımlılığı belirli bir düzeyde kontrol altında tutabilmek için devleti ciddi reform adımları atmaya zorlamıştır.Gerçekleştirilen reformlar sonucu sosyal sigorta kurumları 2006 yılında SGK çatısı altında birleştirilmiştir. Ancak, işçilerin, serbest çalışanların ve memurların sosyal sigorta programları ayrı ayrı işletilmeye devam edilmiştir. Çalışmanın ana konusu birleşme öncesi ve sonrası sosyal sigorta programlarının finansal gelişiminin analiz edilmesidir. Developed or developing country's citizens feel themselves socially and economically safe. One of the basic elements of this, the existence of an effective social security system in the country they live in.For feeling safe citizen of developed or developing countries in terms of social and economic. Main factor is an active social security system. Another issue as important as the existence of the system is the sustainability of the system.The sustainability of the system of establishing an actuarial balance, it is well planned and managed by financially strong institutions.Consisting of a constitutional right to social security has made social security activities be carried out by public institutions dominated the thinking.As in other countries, undertaken by state social security activities in Turkey and has tried to fulfil the largely contributory social insurance regime called method.The people outside the scope of social insurance and social services to non-contributory social assistance regime are presented.However, operating in the country at the beginning of the 1990s was found in the institutions of social security institutions, the financial crisis made it dependent on budgetary transfers made by the state and has forced the government to take serious reform steps to keep a certain level of dependency under control.As a result of the reforms of social security institutions have been combined into the roof Social Security in 2006. However, the workers, the self-employed and civil servants, social insurance programs separately commenced operations continued. The main subject of the study is to analyze the social insurance programs before and after the merger of financial development. 138

İş Kazaları? ve ?Meslek Hastalıkları?, Sosyal Güvenlik Sistemlerinin temelini oluşturan sigortacılık anlayışının ortaya çıkmasına neden olan faktörlerin başında gelmektedir. Sosyal Güvenlik sisteminin en eski kollarından biri olarak mesleki risk grubuna giren İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları sadece sigortalı açısından değil Sosyal Güvenlik Sistemlerinin aktüeryal dengesi açısından da bir tehdit oluşturmaktadır.Bu çalışma; ?İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları? sonucu oluşan zararların ?Sosyal Güvenlik Sistemine? etkilerini ?Yalova? özelinde inceleyerek, Sosyal Güvenliğin aktüeryal dengesi içerisindeki yerini tespit edebilmeyi amaçlamıştır.Bu amaca uygun olarak üç bölüm halinde hazırlanan çalışmanın birinci bölümünde Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Güvenliğin gelir-gider grupları, ikinci bölümde İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarına genel bir bakış, Türkiye'de İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının genel durumu ile İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları sigortasından sağlanan yardımlar anlatılmış, üçüncü bölümde ise Yalova özelinde İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının genel özellikleri ile Sosyal Güvenlik Sistemine etkileri bir analiz çalışması olarak sunulmuştur. ?Occupational Accidents? and ?Occupational Diseases? are the leading factors which cause the emergence of assurance conception that constitutes the base of Social Security Systems. Being classified within occupational risk grup as one of oldest branches of Social Security , ?Occupational Accidents? and ?Occupational Diseases? generate risk not only for insuree , also in terms of actuarial balance of Social Security Systems.This study aims to be able to figure out the place of Social Security in actuarial balance by examining the effects of harms stemmed from ?Occupational Accidents? and ?Occupational Diseases on Social Security Systems as Yalova case.In compliance with this aim , study has been prepared in 3 parts for first part of the study , Social Security Concept and Social Security income-expense groups are explained,in the second part , with broad viewpoint of Occupational Accidents and Occupational Diseases, Occupational Accidents and Occupational Diseases in Turkey are analyzed, in the third part , aids provided from Occupational Accidents and Occupational Diseases insurance are elucidated, in the fourth part , specific to Yalova , general features of Occupational Accidents and Occupational Diseases and their effects are presented as an analysis study. 116

Bugünkü anlamında olmasa da geçmişten beri meydana gelen bir ihtiyaç olansosyal güvenlik, tarihsel gelişim süreci içinde gerek niteliksel, gerekse nicelikselyönden büyük gelişmeler göstermiştir. Söz konusu gelişmelerin ayrıntılı biçimdeincelenmesi ve analizi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Türk sosyal güvenliksistemi incelendiğinde alt gelir grupları lehine güçlü bir yeniden dağılım gerçekleştiğiancak bununla birlikte kapsama aldığı tüm gelir grupları lehine geliri yeniden dağıttığıgörülmektedir. Sisteme sıkça yapılan müdahaleler nedeniyle nesiller arası gelirinyeniden dağılımı bakımından kesin bir yorum yapmak mümkün değildir. Üç bölümolarak hazırlanan çalışmanın ilk bölümünde; sosyal güvenliğin kavramsal yöndentanımlamaları ve tarihsel gelişimi ve sosyal güvenlik teknik ve modelleri elealınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde gelir dağılımı ve yeniden gelir dağılımı elealınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise özellikle tasarruflara ve sermayebirikimine olan etkileriyle yeniden gelir dağılımı üzerindeki etkileri ele alınmıştır. That have occurred since the present from the past need not be in terms ofsocial security, during the course of the historical development of qualitative andquantitative aspects has made great strides. A detailed study and analysis of thesedevelopments is the subject of this study. Turkish social security system in favor of thelower income groups examined, but it takes a strong re-distribution of income in favorof the re-income groups, all of which, however, the coverage is handed out. Often dueto misuse of the system in terms of inter-generational redistribution is not possible tomake a definitive review. Prepared in three sections, the first part of the study, in termsof conceptual definitions and the historical development of social security and socialsecurity techniques and models have been discussed. In the second part of the study ofincome distribution and re-distribution of income are discussed. In the third part of thestudy, especially the effects of savings and income redistribution effects on capitalaccumulation are discussed. 111

İnsanlar kendi iradeleri dışında gelirden veya kazançlarından yoksun kalabilmektedirler. Hastalık, kaza, işsiz kalma, yaşlanma, ölüm gibi risklerle de karşı karşıya kalınmaktadır. Sosyal güvenlik olgusu, yukarıda sayılan risklere benzer durumlarda insanların kendilerini güvende hissetmelerini, asgari de olsa bir yaşam standardına sahip olmalarını istemeleri sonucunda ortaya çıkmıştır. Sosyal güvenlik sistemi toplumsal yardımlaşmayı kişilerin vicdanına bırakmayıp Kurumsal hale getirir ve bu yardımlaşmayı devlet eliyle sağlar.Sosyal güvenliğin insan hakkı olarak kabul edilmesi, devletin sosyal güvenlik hizmeti sunumunda iyi yapılanmasını ve sosyal güvenlik uygulamasının etkinliğini sağlamasını gerektirmektedir. Bu amaçla kurulan Sosyal Güvenlik Kurumu, sosyal güvenliğin en önemli olmazsa olmazı sosyal sigortalar yani primli sistem olarak faaliyet göstermektedir.Sosyal Güvenlik Kurumu, sosyal sigorta (primli sistem) ile 2011 yılı Haziran ayı itibariyle 17.338.087 aktif sigortalıya ve 9.729.459 emekliye ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerle birlikte toplam 63.204.327 vatandaşa hizmet veren bir kurumdur. Genel sağlık sigortası da sosyal güvenliğin en önemli unsurlarından biri olup, bu hizmet de Sosyal Güvenlik Kurumunca sunulmaktadır. Bu yönüyle Sosyal Güvenlik Kurumu ülke nüfusunun tamamına yakınını ilgilendiren, tamamına yakınına hizmet sunan bir kurum durumundadır.Ülke nüfusunun tamamına yakınına hizmet veren bir kurumda, gerek suiistimallerin önlenmesi gerekse hak sahibi kişilerin bu haklarından tam olarak yararlanmasının sağlanması için denetim büyük önem taşımaktadır. Bir işin yolunda gidip gitmediği, usulüne uygun yapılıp yapılmadığı ancak denetimle ortaya çıkmaktadır. Denetim müessesesinin varlığı önemli bir husus olmakla birlikte, denetimin etkinliği daha önemli bir konudur. Etkin olmayan bir denetim sistemi Kuruma da, kurumun paydaşlara da istenilen faydayı sağlamayacaktır.Çalışmada, öncelikle sosyal güvenlikte mevcut denetim sistemi incelenmiştir. Bu sistemin yapısal sorunları üzerinde durulmuş ve bu yapısal sorunların çözüldüğü, denetim elemanlarının uzmanlaşmasını, denetim birimleri arasında işbirliği ve bilgi alışverişini sağlayacak daha etkin ve daha verimli bir denetim sistemi modeli önerilmiştir. People might be deprived of income and revenue due to reasons which are not under their control. People also face with illnesses, accidents, loss of job, ageing and death. The concept of social security emerged in response to the demands of the people against the abovementioned risks to feel secure and have a basic living standard. Social security systems do not leave social cooperation to the conscious of the people but institutionalize it and materialize this cooperation by the state.Acceptance of social security as a human right requires the state have the means to provide social security in the best and efficient way. The crux of the Social Security Institution, which is established for the purposes mentioned above, is Premium funds.Social Security Institution is providing services to 63.204.327 citizens in total according to the statistics of June 2011, among these people 17.338.087 people are paying premiums and 9.729.459 are retired people along with their dependents. General Health Insurance is also one of the most important aspects of the social security system and this service is also provided by the Social Security Institution. In this respect, Social Security Institution is proving services nearly to all of the population in the country.In order to eliminate corruption and provide services to the rightful beneficiaries in the proper manner in an institution that provides services to the whole of the population, the issue of inspection becomes crucial. Inspection reveals whether things are done according to the procedures or not. Existence of inspection is important, but efficiency of inspection crucial. An inefficient inspection system will provide required benefit neither to the Institution nor to the shareholders.In this study, first of all, existing inspection system of social security is analyzed. In this respect, institutional problems of the current system are scrutinized and an efficient and active inspection system in which institutional problems are solved, cooperation and knowledge sharing is proposed. 120

Günümüzde sosyal güvenlik çok büyük bir öneme sahiptir. İnsanlar çalışma hayatları boyunca elde ettikleri yaşam standartlarını yaşlılıklarında ya da emekliliklerinde de devam ettirmek istemektedirler. İlk başlarda sosyal güvenliğin temel amacı, sosyal risklerin hepsini kapsam altına almak iken, daha sonraları insanların refah seviyesini yükseltmek de temel amaçları arasına girmiştir. Bilimin ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte toplumların hayat standartları da yükselmiş, tıp biliminin ilerlemesi, hayat standardının yükselmesi ile ortalama yaşam süresi uzatmıştır, kadınların iş hayatına katılmaları, eğitim seviyesinin yükselmesi ile doğum artış hızı düşmüştür. Bunların sonucunda yaşlı nüfus artmış ve onu finanse edecek genç nüfus azalmıştır.Her ne kadar Türkiye henüz yaşlı nüfusun artması durumuyla karşılaşmamış olsa da yapılan araştırmalarda gelecek de bu soru Türkiye içinde kaçınılmazdır. Böylece 20.yüzyılın sonlarına doğru sosyal güvenlik sistemlerinde finansman sorunu ortaya çıkmıştır. Sosyal güvenlik sistemi zamanla devlete masraflı olmaya başlamış ve insanların ihtiyaçlarına karşılayamaz hale gelmiştir. Bu sorunlar sosyal güvenlik sisteminde reformu kaçınılmaz hale getirmiştir. Reform, temelde 2 başlık üzerine yoğunlaşmıştır. Bunlardan birincisi; mevcut sosyal güvenlik yapısının eksiklikleri giderilerek sorunların çözümü, ikincisi ise; fonlama esasına dayanan özel sektör tarafından yönetilen özel emeklilik programlarının kurulmasıdır. Sözü geçen reformlar 20. yüzyılın son çeyreğinde hayata geçirilmeye başlanmıştır.Türkiye' bireysel emeklilik sistemi ekim 2003' de 4632 sayılı yasa ile uygulanmaya başlamıştır. Bireysel emeklilik programı gelişmiş ülkelerde gönüllük esasına göre, gelişmekte olan ülkelerde ise zorunluluk esasına göre işlemektedir. Ama Türkiye' deki sistem gönüllük esasına dayanır.Bu çalışmada da reformun ikinci ayağı olan özel emeklilik programlarının ortaya çıkışı, kuruluşu, sistemin işleyişi incelenmiştir. Ayrıca Çalışmanın son bölümünde ise Türkiye' de bireysel emeklilik sisteminin kuruluşundan itibaren bireysel emeklilik fonlarının bazı ölçütlere göre performansları incelenmiştir ve sonuçlar yorumlanmıştır Today, social security has a great importance too. During working life, people have stardard of living want to keep on at the retierment and old age. social security's main aim, not only all of the social risks is enclose but also people's level of welfare is rise. With the develope of sicience and tecnology, standard of living of society was raisen, medical science was growth, avarage life span lengthened, with women has joined in working life and level of education has advanced , the birth rate has declined. As a result of these reason old population has rised andthe young population that subsidied them has decreased.Türkiye hasn't faced the old age population challange yet, but it has faced in the the future. The end of 20. centruy subsidy challenge has occured in social security system. SoTurkey need to reform in the social security system. Turkey have experienced a social security reform since 1999 and introduced a new pension system, which was estimated to start in the last quarter of 2003, to complement the mandatory public system. In Turkey, the new private pension systemis called Individual Pension System. Reform has two main aim. First, the problem of social security has solved. Second the based on funded a new individual pension system.In Turkey, individual pension systems become active in October of 2003 with the 4632nh law. Individual pension programmes generally work according to the principle of voluntary in the developed countries. Unlike this, in the developing countries it is based on the point of mandatory.İn This paper second part of the reform private pension programs' occur, found and system's checkout have analyzed. İn addition to in the end of this paper's since individual pension system's in turkey was found, performances ofi ndividual pension funds have analyzed and results have paraphrased. 116

Bu çalışmada bireysel emeklilik sisteminin önemi, sosyal güvenlik sistemi içerisindeki yeri, kurumsal yapısı, isleyişi, denetimi, vergi uygulamaları ve ceza hükümleri ele alınmıştır. Özel emeklilik sistemlerinin yapısı ülkeler bazında farklılık gösterse de genel amaç sosyal güvenlik sistemlerine tamamlayıcı ya da alternatif yaratmaktır.Türkiye, başlanan reform çalışmalarının devamında 2003'ün son çeyreğiyle beraber sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak özel emeklilik sistemi ile tanışmıştır. Türkiye'deki özel emeklilik sistemi Bireysel Emeklilik Sitemi olarak adlandırılmıştır. Bireysel emeklilik sisteminde çok yönlü ve sıkı bir denetim mekanizması vardır.Ülkemizde sosyal güvenliğin üç unsuru vardır. Bunlar; Kamu sosyal güvenlik sistemi, dayanışma sandıkları ile Medeni Kanuna dayanılarak kurulan vakıflar ve hayat sigortasıdır. In this study, the importance of private pension system, the place of it in social security system, the institutional structure, operation, audit, tax and penalty provisions of private pension system are discussed. Althoug, structure of private pension systems in countries will vary on the basis of the overall aims, the main goal of the private pension plans is to create complementary or alternative systems of social security.In the last quarter of 2003 with the continuation of reform efforts initiated to complement the social security system, Turkey was introduced with private pension system. Turkey's private pension system was named as Private Pension Plan. Private pension system is very versatile and it has a tight control.There are three elements of social security in our country. These are the public social security system, based on the civil code, foundations established solidarity funds and life insurance. 157

Sanayi Devrimi sonrasında ortaya çıkan refah devletinin en temel vasıtalarından biri olan sosyal güvenlik sistemleri 1990'lı yıllara kadar altın çağını yaşamıştır. Bununla birlikte 1970'lerde baş gösteren ekonomik kriz ve bu krizin toplumsal yansıması, sosyal güvenlik hizmetlerini sunan devletlerin üzerinde bütçe yüküne neden olmuştur. Bununla birlikte, dünyada yaşanan demografik değişimler, kayıt dışı istihdam ve işsizlik gibi yapısal sorunlar, sosyal güvenlik sistemlerinin gelir gider dengesini bozmuş ve devletin sosyal güvenlik transfer harcamalarını artırarak finansman krizi yaratmıştır.1980'lerden itibaren, dünyada ekonomik ve finansal krizlerin de etkisiyle yükselen neo-liberal politikalar ışığında bir dizi reform çalışması sürdürülmektedir. Bu bağlamda dünyadaki sosyal güvenlik sistemleri geleneksel tek ayaklı sosyal güvenlikten çok ayaklı sosyal güvenlik sistemlerine doğru dönüşmektedir. Bu boyuttan ele alındığında özel emeklilik fonları ve özel sektör girişimleri ön plana çıkmaktadır.Türkiye'de de 1990'lı yıllardan itibaren, makro-ekonomik sorunlar nedeniyle aktüeryal dengesi bozulan sosyal güvenlik sisteminin iyileştirilmesine yönelik uluslararası tecrübelerden yola çıkarak reform çalışmaları yapılmaktadır. Bu bağlamda, öncelikle devletin sunduğu sosyal güvenlik sisteminin iyileştirilmesine gidilmiş, bireysel emeklilik sisteminin kabul edilmesiyle birlikte sosyal güvenlik sistemde çok ayaklı bir yapıya doğru dönüşüm başlamıştır.Bu çalışma, Türkiye'de uzun vadeli sosyal sigorta kolu olan yaşlılık sigortasının krizine alternatif bir çözüm önerisi sunmaktadır. Sosyal sigorta tekniğinin sosyal güvenlik içindeki hacmi göz önüne alınarak, reform çalışmalarından söz edilirken, literatürde de yaygın olarak kullanıldığı gibi sosyal güvenlik sistemlerinin reformu ifadesi kullanılmıştır. Dünyada ve Türkiye'de sosyal güvenlik krizine neden olan dinamikler ele alınarak, gerçekleştirilen ve tartışmaları devam etmekte olan reform örneklerine yer verilmiştir. Sosyal devletin vazgeçilmez sosyal güvenlik ilkeleri ve uluslararası tecrübeler ışığında tamamlayıcı sosyal güvenlik sistemi içinde OYAK Modeli ele alınmıştır. Çok ayaklı sistemler göz önüne alındığında, OYAK Modeli'nin, devletin sunduğu geleneksel tek ayaklı sistemi desteklemek üzere sosyal güvenlik sisteminin ikinci ayağında yer alan, tamamlayıcı nitelikte bir model olması yönünde değerlendirme yapılmıştır. As one of the most important means of Welfare States after the Industrial Revolution, social security systems had lived its golden years until the 1990?s. On the other hand, the economic crisis that broke out during 1970?s and its societal reflections had caused a budget burden for states that offer social security services. Furthermore demographic changes and structural problems such as informal employment and unemployment, has changed income and expenditure balance of the social security systems and consequently created financial crisis by increasing the social security transfer expenses of the nations.Series of works on reforms have been continued after 1980?s; in the light of neo-liberal politics which rose by the effect of economic and financial crisis in the world. Thus, the social security systems in the world have been transformed from traditional one pillar system to a multipillar system. With respect to the context, private pension funds and private sector enterprising have become prominent.Since 1990s, in accordance with the international experiences, there have been several reform attempts in order to improve the social security system in Turkey whose actuarial balance was collapsed due to the macro-economic problems. As a result, public pillar offered by state has been given priority for improvement. Later, in accordance with the acknowledgement of individual pension system, a transition from one pillar to a multipillar structure has started.This thesis offers an alternative solution to the old age insurance crisis of Turkey. The phrase ?social security reform? has been used as it is frequently used in the literature when attempts in reforms mentioned while referring to social insurance capacity in social security. The reform practices and continuing debates are included considering the dynamics which cause the social security crisis in the world and in Turkey. OYAK was discussed as a secondary pillar model in the light of international experiences and social state?s indispensable social security principles. In this context, an evaluation of OYAK was made and the Model was offered as a supplementary occupational pension fund in the second pillar. 216

ÖZETBilgi ve iletişim teknolojilerindeki yaşanan hızlı değişim ve gelişim, ülkelerin yönetimanlayışlarını ve ekonomik, sosyal ve kültürel hayatı da etkilemektedir. Bu çok yönlü değişimile birlikte, çağdaş yönetim anlayışları çerçevesinde bilginin önemi de artmıştır. Bu açıdan,bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde kamu hizmetlerinin, vatandaşlar ve is dünyasının ihtiyaçve beklentilerine uygun olarak, bilgi ve iletişim teknolojilerinin de yardımıyla etkin, hızlı,kaliteli, sürekli, güvenilir, şeffaf ve bütünleşik şekilde sunumu önem arz etmektedir. Ancak,bu dönüşüm sürecinin bir unsuru olan E-devlet olgusu, sadece hizmetlerin elektronikkanallara taşınması anlamına gelmemekte; bunun yanı sıra verimli iş süreçlerine, kurumlararası işbirliği yeteneğine ve ortak vizyona sahip, bilgiye dayalı kamu yönetimi anlayışını ifadeetmektedir.Dünyadaki gelişmelere paralel olarak, ülkemizde de devletin vatandaşlarına dahakaliteli ve süratli hizmet vermesi ve günün gereksinimlerine uygun sistemleri oluşturması,çağdaş uygarlık seviyesine giden yolda atılması gereken en önemli adımlardan biri olarakkarsımıza çıkmaktadır.Bu kapsamda E-Devlet E-Devlet projesi, çağımızın sunduğu bütün teknolojik,elektronik ve telekomünikasyon imkanları kullanılarak, devletin vermesi gereken kamuhizmetlerini daha hızlı ve verimli bir şekilde sunması ve vatandaşın devlete karşıyükümlülüklerini daha kolay ve hızlı yerine getirebilmesi amacını taşırSummaryThe rapid growth and development in knowledges and technologies effect not onlyadministratives of countries and their economies but also their social and cultural lifes. Bymentioned deep changes, comtemporary administratives make knowledges more importatnt.In the process of being society of knowledge, public services have to be in consistence withcitizens and also the needs and expectations of business world by utilizing knowledge andcommunication technologies via effective, fast, in high quality, permanent ways.E-government is an element of this transform. Thus, e-government process is themeaning of not only a carriage of services but also efficient business process but alsocooperation among public bodies and public administratives relied on knowledges.The accordance with developments in the World, Turkey must submit public servicesto its citizens in much faster and more quality ways. Public services should meet the currenthigh standards. These mentioned steps are compulsary on the way to comtemporarycivilization.In this scope e-government project’s aim is to serve to citizens by using allcontemporary technologic changes and by using all electronic and telecomunication facilities.If the state gives its obligations to its citizens in more efficient and faster mean., citizenshould also give back its obligations in much easier and faster mean.

İnsanların gelecek kaygıları sosyal güvenliğe olan taleplerini sürekli gündemde tutmuştur. İlkçağlardan beri insanlar geleceklerini güvence altına almak için bir takım yollar uygularlarken 19. yüzyıldan sonra kurumsal yapıya dayalı organizasyonlar görülmeye başlanmıştır. Sosyal risk kavramının kabul edilmeye başlamasıyla sosyal güvenlik kurumları da uygulayıcı olarak devlet örgütlerine önemli bir fonksiyon ifa etmiştir.Bismark ve Beveridge'nin yapmış olduğu çalışmalarla modern anlamda sosyal güvenlik kurumlarının örgüt yapısı gelişmeye başlarken diğer yandan da sosyal risk kavramına bağlı olarak bu kurumların görevleri olan sosyal sigortalar da gelişmeye ve ?hak? olarak kabul edilmeye başlamıştır.Türkiye'de, 1990'lara kadar sürekli prim toplayıp, toplanan bu primleri kamu hizmetinde değerlendiren sosyal güvenlik kurumları emeklilik sisteminde yaşa bağlı olarak emekli sayılarının artması ve sağlık giderlerinin artması sonucu ciddi açıklar vermeye başlamıştır. Bu durum, ?Zelenka Raporu? ile 1970'lerde öngörülmüş ise de yöneticiler bu durumu değerlendiremediğinden 1990'lardan sonra sosyal güvenlik açıkları hızla büyümüştür.Çalışmamızda sosyal güvenlik kuruluşlarının dünyada ve Türkiye'deki kurumsal yapılarını bunların karşıladığı sosyal risklerin gelişim süreci, tarihsel boyutuyla incelenmiştir. Ülkemiz Sosyal güvenlik sisteminin tarihi geçmişini de dikkate alarak özellikle 1990'dan sonra başlayan Sosyal Güvenlik Reform süreci sebepleri ve sonuçları incelenmiş, sosyal güvenlik kurumlarını birleşmeye iten problemler araştırılmış, birleşmenin sonuçları değerlendirilmeye çalışılmıştır. The anxiety of future within human begins has always put Social Security demands on its agenda. Since primary ages people have seeked ways to guarantee their future but it is not until the 19th century when institutional organizations have started to emerge. As social risk concept started to be accepted, social security institutions have carried out important functions within the state organization.Works done by Bismarck and Beveridge has developed the organization structure of the modern social security institutions on the other hand social insurance has started to improve and accepted as a ?right? and duty of these institutions.Turkish social security institutions which gathered premiums and used these on public services has started to suffer serious deficits by 1990?s due to the increase on the number of pensioners and health expenditures. This situation has been foreseen in the ?Zelenka Report? in the 1970?s but due to bad management social security deficits has increased rapidly after 1990?s.In this study, institutional structure of the social security institutions in the world and Turkey and the historical development process of social risks that these institutions cover have been examined. Taking into account the historical development of the social security institutions in our country the reasons and outcomes of Social Security Reform starting from 1990?s has been studied, the problems which forced the social security institutions to emerge has been researched and the outcome of the emerging has been evaluated. 123

Geçtiğimiz son 15 yılda dünya genelinde, sosyal güvenlik sistemlerinin yeniden yapılandırılması konusu ağırlıklı olarak tartışılmaktadır. Tartışmaların temelini; demografik etkiler, işsizlik, değişen ekonomik ve siyasal koşullar nedeniyle gücünü kaybetmekte olan kamu emeklilik sistemlerinin iyileştirilmesi konusu oluşturmaktadır. Gelişmiş ülkelere bakıldığında kamu emeklilik sistemleri yanında tamamlayıcı özel emeklilik programlarının ve vergi avantajlı bireysel gönüllü tasarruf planlarının yaygın olarak kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Ancak bunun yanısıra kamu emeklilik sistemlerinin de ağırlıklı olarak önemlerini korumaya devam ettikleri gözlenmektedir. Türkiye'de de bu kapsamda, `Sosyal Güvenlik Reformu` adı altında bir yeniden yapılanma söz konusudur. Bu kapsamda sermaye birikiminin ve finansal piyasalara fon akışının artması beklenmektedir. Çalışmamızın amacı, dünya genelinde sosyal güvenliğin finansmanı ve Türkiye'de sosyal güvenlik sisteminin durumunu izlemek ve Türkiye'de sosyal güvenliğin özel tasarruflar üzerindeki etkilerini araştırmaktır. İnceleme dönemi 1972-2003 arası olup, sonuca doğrusal regresyon ile ulaşılmıştır.Ülkemizde sosyal güvenlik kurumlan ile ilgili olarak elde edilebilen kesin veriler 1970 sonrasına rastlamaktadır. Bu nedenle günümüze dek oluşan özel tasarrufların nisbi olarak çok yüksek olmadığı görülmektedir. Yapılan tahmin sonuçlan sosyal sigorta primleri ve özel tasarruflar arasında olumlu ve anlamlı bir ilişki ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Sosyal güvenlik, özel tasarruflar, emeklilik fonları, dağıtım sistemi, fonlama sistemi, belirli katkı emeklilik planlan, belirli katkı emeklilik planlan. There is an escalating debate about the scope and structure of national pension systems in last 15 years. In the heart of the debates, there is a desire to improve social protection in concert with improving economic conditions and respond to changing demographics, unemployment, economic and political effects. Supplementary private pension programs and voluntary individual savings accounts with tax advantage are being applied in most developed countries of the world.However public pensions are critical institutions destined to become even more important as population ageing continues throughout the world. In Turkey also a `Social Security Reform` project exists for restructuring purposes. In this respect, it is expected that capital accumulation and flowing funds to financial markets will increase. The purpose of our study is, understand the financing of the social security systems in the world and Turkey. In addition to analyze the effects of social security on private savings in Turkey. The data available for the social security institutions in Turkey starts from 1970s. The private savings are not so high respectively. Time series analysis includes 1972-2003 data and the OLS results shows a significant and pozitif relationship between private savings and social insurance premiums. Keywords: social security, private savings, pay as you go systems, funding.defined contribution, defined benefit. 182

Bu çalışmanın konusu özel emeklilik fonlarının Türkiye'de nasıl işlediğini anlatmaktır. Bu amaçla çalışmanın birinci bölümünde Türk sosyal güvenlik sistemi anlatılmıştır. İkinci bölümde ise özel emeklilik fonları ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Bu bölümde özel emeklilik fonları ile ilgili genel bir bilgi verildikten sonra emeklilik fonlarının gelişimi, işleyişi, türleri, yönetimi ve özellikleri anlatılmıştır. -' Çalışmanın üçüncü bölümünde özel emeklilik fonlarının Türkiye uygulaması olan `Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu` anlatılmıştır. Son olarak dördüncü bölümde emeklilik fonlarını kuran 11 şirket incelenmiş ve değerlendirilmiştir. V SUMMARY This study's subject can private pension funds how is working in Turkey. This intention in the part of the first this study to tell about Turk Social Security system. Seecond part is talk about as detail. In this part try to take about a general information private pension funds. Then after that told about pension funds' s dewelop, working kinds, managements and peculiaritys. In this study's third part's to be private pension funds `Individual Retirement Saving and Investment System. İn the end of fourth part to examined and to put to good used to establish to found eleven company. VI 139

Dünyada uzun süredir uygulanmakta olan özel emeklilik sistemleri, yüksek miktarlarda fon oluşturarak piyasalara derinlik kazandırmak ve ek istihdam yaratmak suretiyle içinde bulundukları ekonomilere canlılık getirmiştir. Bu sistemlere yeni bir örnek de Türkiye'de 27 Ekim 2003 itibariyle, `Bireysel Emeklilik Sistemi` (BES) adıyla devreye girmiştir. Sistemin Türkiye'de de ekonomiye yukarıda anlatılan tarzda olumlu etkileri olacaktır. BES, ayrıca Türkiye'nin gerçekleştirmekte olduğu sosyal güvenlik reformunun da bir parçasıdır. Sosyal güvenlik sisteminin geleceğiyle ilgili endişeler ve Bireysel Emeklilik Sistemi'nin Türkiye'de yeni başlıyor olması, ülkemizde bu konuda oldukça büyük bir potansiyel bulunduğuna işaret etmektedir. Şirketlerin çalışanları için bireysel emeklilik hesaplarına katkıda bulunabilmeleri, sistemi katılımcılar açısından daha da cazip hale getirecektir. BES Türkiye'de tasarruf ve yatırım eğiliminin artmasını ve böylece yastık altındaki paranın da sisteme girmesini sağlayacaktır. Büyüyen fonlar sermaye piyasalarını derinleştirecek, böylece piyasa dalgalanmalarının ve spekülasyonların önüne geçilmiş olunacaktır. Sistem aynı zamanda yeni yatırım kaynakları yaratılmasını sağlayacak ve yeni iş olanakları yaratacaktır. Büyüyen ve güçlenen ekonomi sayesinde enflasyonla mücadele ve istikrarın sağlanması kolaylaşacaktır. Bu çalışmada özel emeklilik sistemlerinin Dünya ve Türkiye'deki gelişimi anlatılacak ve bu sistem hakkında ayrıntılı bilgi verilecektir. VII Private retirement system which has been applied in the world very long time, brought liveliness economics that in. Because, it constitutes many fund and creates additional jobs. In Turkey, the pattern of look like this system which named private retirement system put in 27 September 2003. This system may be get a lot of benefits for Turkey. Beside this, private retirement system is a part of social security reform that Turkey is applying. Anxiety about the future of social security reform and private retirement system is starting newly in Turkey and signing very high potential about in this subject That firms could assist to their personels' private retirement account will make the system very attractive for participation. Private retirement system will enhance the tendency of investment and saving resulting in the increasing funds out of the monetary system. Increasing funds will deepen capital market and because of this, exchange rate and speculation will be prevented. System will create new investment resources and new job opportunity. Because of enlarging economy, struggle with inflation and obtaining stability will be easier. In this study, the development of private retirement system in Turkey and the World will be explained and information of this system will be given. VIII 98

ÖZET İnsanoğlu yaradılışından bugüne güvenlik ihtiyacı duymuştur. Fransız devrimiyle devletlerde başlayan liberalleşme, devletlerin sosyal yaşama müdahaleden çekilmesine neden olmuş, daha sonraları sanayi devrimi ile başlayan sosyal çöküntü, devletlerin sosyal yaşama müdahalesi sonucunu ortaya çıkarmıştır. Aslında tarihsel gelişim içinde devletlerin sosyal yaşama müdahalesi her zaman vardı. Ancak modern anlamda sosyal güvenlik sanayi devriminin gerçekleşmesinden sonra meydana gelen işsizlik, ahlaki çöküntü, gelecek korkusu devletleri sosyal güvenlik alanında çalışmalar yapma eğilimine itmiştir. Sosyal güvenlik kavramı, 20. yüzyılın ilk yarısında meydana gelen savaşlar, ardından meydana gelen ekonomik buhranlar, petrol krizi vs. gibi sorunlar devletlerin sosyo-ekonomik yaşama müdahalesinin gerekliliğini daha da arttırmıştır. Bunun üzerine devletler sosyal güvenlik kurumlarını kurup tekel olarak çalıştırmaya başlamışlardır. Yaşanan bu ekonomik buhranlar azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, sosyal kurumların ekonomik açıkları kapatan veya ekonomik açıkları kapatmak için fon yaratan kurumlar haline gelmesine neden olmuştur. Sosyal güvenlik sigortalarının ekonomik açıkları kapatma kaynağı olarak kullanılması yanında, azgelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde zamanla, toplanan primlerin ekonomik krizlerden (özellikle yüksek enflasyon ortamı altındaki ekonomilerde) eriyip değer kaybetmesine neden olmuştur. Bu değer kaybı sosyal güvenlik kurumlarının hizmetlerini de aksatmıştır. Özellikle azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde insanların gelecek korkusunu gidermeyi hedefleyen emeklilik, sağlık sorunlarını çözmeye çalışan sağlık hizmetleri vs. gibi hizmetler aksamıştır.Sosyal güvenlik kavramından söz edebilmek için sosyal risk kavramına da değinmek gerekir. Sosyal risk toplumun genelini tehdit eden olaylar olarak tanımlanabilir. Meydana gelebilecek sosyal risklerin büyüklüğü ve günümüz ekonomilerinde sosyal güvenlik sigortalarının kapital sıkıntısı, devletleri; sosyal güvenlik sigortaları yükümlülüğünü özel sektöre devretme eğilimine itmiştir. Çalışmanın ana teması da, birçok devletin sosyal güvenlik çalışmalarını minimum seviyede devam ettirerek, mevcut sistemin dışarıdan desteklenmesidir. Bu amaçla birçok devlet, mevcut emeklilik sistemlerini destekleyici nitelikteki özel emeklilik planlarını devreye sokmaktadır. Ülkemizde mevcut emeklilik sistemine ek katkı sağlamayı hedefleyen, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 07.11.2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun çerçevesinde, bireysel emeklilik dönüşümü için bazı şirketler bakanlıktan izin almış, ancak halen fon yönetimlerini kurup emeklilik unvanı alarak faaliyete geçememişlerdir. Ülkemiz sigortacılık sisteminde bir atılım, olacağına inandığımız özel emeklilik sistemi kişilere iyi anlatılmalı ve bu sistemin hayat sigortasından farklı olduğu konusunun vurgulanması gerekmektedir. ABSTRACT Mankind has had the need for safety since he was created. Liberalizm, started in states with French revolution, had been the cause of abandonment of states' interference for social life, but then social depression, started with Industrial Revolution, revealed the must for states' interference for social life. In fact, there has always been interference of states to social life during historical development ;however,the need for detailed study in the field of social security appeared as a concept in the means of modern social security after Industrial Revolution and its effects such as unemployment, moral depression, fear of future. Problems like the concept of social security, wars happened in the first half of the 20th' century, economic crisis which happened right after these wars, petrol crisis etc. have improved the need for the interference of states for socio-economic life. Thereupon, states established social security institutions and monopolized them. These social institutions have become institutions which meet the economic deficits or which obtain funds to meet these economic deficits as a result of these economic depressions in underdeveloped or developing countries. Social insurances have been used as sources to meet economic deficits and at the same time, in underdeveloped or developing countries, collected premiums have lost value especially in economies with high inflation. This loss of value has hindered the services of social security institutions. Especially in underdeveloped or developing countries, services like retirement aiming to eliminate the fear of future for people, health services trying to solve out the health problems and so on have hindered.In order to be able to talk about social security, it is also essential to mention the concept of social risk. It is possible to define social risk shortly as events threatening the majority of society. The greatness of social risks that may happen and the capital discomfort of social insurances in economies of today have made states transfer the responsibility of social insurance to private sector. Private retirement (individual retirement) which is aimed to contribute the current retirement systems of states, and its being in force is the subject to be worked on specifically. In Turkey, the law of the concept of individual retirement which aims extra contribution to current retirement system was put into force on November 07th, 2001. Although there have been some companies that applied for individual retirement in accordance with this law, there is not a titled company for retirement yet. Private retirement system, which is believed to be a development in Turkish insurance sector, must be explained to people very clearly and be emphasized that this system be different from a life insurance system. 168

Emeklilik Döneminin Finansmanı ve Özel Emeklilik Fonu Modelinin Türkiye'ye Uygulanabilirliği ÖZET Toplumsal yapıdaki demografik değişim ve aktüeryal dengeyi bozucu müdahaleler nedeniyle, kuşaklararası dayanışma üzerine kurulu sosyal güvenlik sistemi tüm dünyada, sınırlı sayıdaki aktif üyeden topladığı primlerle giderek artan pasif üyelerine hizmet vermekte zorlanmaktadır. Gelirlerin yükümlülükleri karşılamakta yetersiz kaldığı finansal bir krize yol açan bu durumun, sistemin kendi dengeleri içerisinde alınacak tedbirlerle düzeltilebilmesi olanak dışı olmamakla birlikte; emeklilik yaşmda artış, primlerde yükselme, emeklilik aylığı vd. hizmetlerin reel düzeyde gerilemesi gibi sosyal güvenlik kurumlarının gelirlerini arttırıp giderlerini kısmaya yönelik parametrik tedbirler, çalışanlar açısından sistemin geçmişe göre daha yüksek maliyetli ve daha düşük getirili hale gelmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada, brüt gelirlerinin sosyal güvenlik prim tavanım aşan bölümü üzerinden belirli bir emeklilik tasarrufu yapan kazanç geliri sahiplerinin, çalışma hayatlanndaki standartlarım emeklilikte de sürdürebilmelerine olanak tanıyan bir Bireysel Emeklilik Modeli önerilmektedir. Model'de emeklilik gelirinin düzeyi, sosyal güvenlik ve emeklilik aylıklarının çalışma dönemi sonundaki kazanç gelirlerine oram (değişim oram) olarak ifade edilmektedir. Düşük, orta-alt, orta-üst ve yüksek gelir gruplarını temsilen dört kazanç düzeyinde test edilen simulasyon, ekonomik büyümeye bağlı yıllık reel %2 ücret artışı ve beş yılda bir reel %3 promosyona bağlı ücret artışı koşullarında, sosyal güvenlik emeklilik aylıklarının değişim oranının yukarıda belirtilen gelir grupları için sırasıyla %48, %29, %20 ve %15 olacağını göstermektedir. %5 yıllık reel faiz oram, %15 özel emeklilik katkı payı oram varsayımı altında, özel emeklilik gelirinin katkısıyla bu gelir gruplarının eline geçecek toplam değişim oram sırasıyla %55, %63, %68 ve %70 olmaktadır. Başlangıçta özel emeklilik tasarrufu yapamayan dar gelirlilere dahi takviye edici ikinci bir emeklilik geliri sunan özel emeklilik sistemi, birikim arttıkça nemanın da yükselmesine bağlı olarak tüm gelir gruplarının çalışma yaşamlarındaki standartlarını sürdürebileceği düzeyde toplam değişim oranına ulaşmasına imkân tanımaktadır. xii Financing Retirement Period, and Implicability of the Private Pension Model to Turkey SUMMARY In every part of the world, as a result of the demographic changes in the social structure and the interruptions disturbing the actuarial balance, the social security system which is based on the principle of inter-generational cooperation, is unable to give proper service to its growing number of passive members with the premiums collected from a limited number of active ones. Besides, all the parametric precautions like raising the retirement age or the premiums paid to the system, lowering the retirement earnings or other services in real terms, with the aim of increasing the income and decreasing the expenditures of social security institutions, causes the system to become more costly but less beneficial for the working groups. In this study, an Individual Retirement Model aiming to provide a sustainable standard of living after retirement to those wage earners, who make retirement savings with the part of their gross income that exceeds the ceiling premium rate of the social security system, is proposed for Turkey. In the model, the level of retirement income is defined as the ratio (replacement ratio) of social security and retirement annuities to the wage earnings at the end of the working period. The simulation tested for four income groups representing the low, low-middle, high- middle and high income groups shows that, the replacement ratio of social security retirement annuities for the mentioned income groups will be 48%, 29%, 20% and 15% respectively under the assumptions of 2% real wage increase as a result of economic growth and 3% real wage increase due to promotion. Assuming a 5% real annual interest rate and 15% private pension contribution rate, the total replacement ratio of those income groups with their private pension earnings will be 55%, 63%, 68% and 70% respectively. The private pension system, providing initially a second source of retirement income even for low income groups that are unable to make private pension savings, enables all the income groups to reach a replacement ratio promising a better standard of living in retirement, as a result of increasing returns to growing savings. xiii 266

YÖK Tez ID: 94480 ÖZET Merkezi planlı ekonomilerdeki sosyal güvenlik programlan birçok yönden piyasa ekonomisi sistemlerindeki uygulamalardan farklıdır. Ekonomik sistem değişikliği yüksek enflasyon, işsizlik artışı ve bütçe sınırlamaları gibi bir çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Buna ek olarak geçiş sürecindeki ülkelerin hepsinde nüfus problemleri de artış göstermektedir. Merkezi planlı dönemde de ülkeler yaşlılık ve malûllük gibi emeklilik yardımları; hastalık yardımları, doğum, hamilelik ve aile yardımları ile nakdi ve gayri nakdi olmak üzere sosyal refah programlan uygulamaktadır. Bu programların içeriği ve finansmanı merkezi planlı ekonominin yapışma sıkı sıkıya bağlıdır ve böylece değişik özellikler göstermektedir. Ekonomik değişim sürecinde sosyal güvenlik programlarının uygulanmasında karşı karşıya kalınabilecek birçok sorun ve güçlük bulunmaktadır. Sorunlar çok boyutludur ancak çözümlenemez değildir. Geçiş sürecinde bu sorunlann üzerinde önemle durulmalı ve piyasa ekonomisi için en uygun altyapı oluşturulmalıdır. Sosyal yardım ve hizmet programlarının uygulanmasında, mali sınırlamalar çerçevesinde görülebilecek başarısızlık, tüm ekonomik yenilenme programlanın istenmeyen durumlara sokabilir. Geçiş sürecini desteklemek ve sosyal güvenlik programlarını piyasa ortamına uyarlamak için yardımların yapısının yenilenmesi gerekmektedir. Sosyal güvenlik kurumlarım yapısı ve finansman yöntemlerinin yenilenmesi ile özel sosyal güvenlik programlarının sisteme sokulması da son derecede önemlidir. Değişim sürecindeki ülkeler kapsamlı programlar hazırlamalarının gerektiğinin bilincindedirler. Ancak yapılacak yeniliklerin gerektirdiği politik altyapının oluşturulması ve kurumlar arasmda mali yönden denge sağlanması üzerinde durulması gereken önemli bir konudur. Yemliklerin hazırlanması ulusal ve uluslararası örgütlerin teknik yardımım da gerektirmektedir. 11 ABSTRACT Social programs in centrally planned economies are in many ways different from those operated in market economies. Furthermore the transition from a planned to a market economy raises specific problems, such as high inflation, rising unemployment and budgetary constraints. In addition in all these countries, demographic problems are increasing. The former centrally planned economies were already operating social programs, providing pension benefits like old-age, disablement, war victims etc; sickness benefits; family benefits including birth grants, maternity leave and family allowances and social welfare programmes in cash and in kind managed at local level. These programs, their scope, form of provision and financing however closely linked to the structure of a centrally planned economy and hence exhibit various characteristics. There would be many problems and difficulties that social programmes would be faced with while adopting to economic change. The problems are very large but not insurmountable. They need to be speedily addressed in older to protect the most exposed during the economic transition and to prepare the ground for a market based economy. Failure in providing a social safety net respecting the financial constraints is likely to put the whole economic reform. In an undesirable situation. In order to support the transition process and to adjust social programmes to a market oriented environment the benefit structure needs to be reformed. Equally important, for social and economic reasons is the reorganisation of social security institutions, their financing and opening the private sector provisions. Those responsible in the reform countries are fully aware of the task and have started comprehensive reform preparations. However a major challenge will be to generate the political consensus all these reforms require and to combine a balance between the fiscal concerns of the social security institutions.At a technical level, the preparation and implementation of the reform may need substantial foreign assistance for which, fortunately a number of competent international and national organisations stand ready or have already started to help.

ÖZET Bu çalışma gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanmakta olan özel emeklilik sistemleri hakkında bilgi vermeyi ve bu bilgilerin ışığında Türk Sosyal Güvenlik Sistemine bir reform teklifi sunmayı amaçlamaktadır. Birinci bölümde OECD ülkelerinde uygulanmakta olan özel emeklilik sistemleri incelenmiştir. Özel emeklilik sistemleri temel olarak iki kısma ayrılmaktadır: a) Önceden Belirlenen Emeklilik Hakkı Planlan( Defined Benefit) a) Önceden Belirlenen Katkı Paylan Planlan ( Defined Contribution) Maaş Esaslı Emeklilik Programı; emeklilik aylığı miktannm çalışanın çalışma süresine ve son yıldaki maaşına bağlı olduğu bir özel emeklilik sistemidir. Genelde son yıldaki maaşının belli bir oranında emekli aylığı hesaplanır. Çalışan, çalışma süresinin sonunda ne kadar emekli maaşı alacağım tahmin edebilir. Emekli maaşlan nominal olarak fınansal dalgalanmalardan etkilenmez. Prim Esaslı Emeklilik Programı; emeklilik aylığı miktannm çalışanın programa katkı miktarına ve fonun yatırımlanndan elde ettiği kazanç miktanna bağlı olduğu bir özel emeklilik sistemidir. Özel emeklilik sistemleri zorunlu veya isteğe bağlı olarak kurulabilmektedirler. Dünya Bankasının 1994 yılında hazırlatıp değerlendirmeye sunduğu reform seçeneklerine göre emeklilik sistemleri üç alternatifli olarak kurulabilmektedir: a) Zorunluluk esasına dayanan, kamu tarafından yönetilen, emeklilik maaş tutamım çalışma yıllanndaki ücret miktanna bağlı olduğu, vergi veya katkı paylan ile finanse edilen emeklilik programlandır, a) Zorunluluk esasma dayanmasına karşın kamu veya özel kuruluşlar tarafından yönetilebilen, maaş veya prim esasına dayanan, çalışan veya işverenin katkılanndan oluşan fonlann kaynaklık ettiği sistemler.11 a) İsteğe bağlı olan, özel kuruluşlar tarafından yönetilen, maaş veya prim esaslı, fon kaynaklarını işçi veya işverenlerin katkı paylarının oluşturduğu sistemlerdir. İkinci bölümü özel emeklilik fonlarının muhasebeleştirilmesi uygulamaları oluşturmaktadır. Bu bölümün hazırlanmasında Uluslararası Muhasebe Standartlan'ndan ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları' ndan istifade edilmiştir. Özel emeklilik fonlarının muhasebeleştirilmesi ile ilgili standartlar sürekli olarak yeniliğe uğramaktadır ve ABD' de halen muhasebeciler ve hükümet temsilcileri arasında standartlar üzerinde tartışmalar yapılmaktadır. Türkiyede de Türkiye Muhasebeciler Derneği ve Standard Kurumu( TMUDESK) da özel emeklilik haklarının muhasebeleştirme yöntemleri konusunda çalışmalar yapmaktadır. Son bölümün ana konusunu Türk Sosyal Güvenlik Sistemi ve Sosyal Güvenlik Kurumlan SSK,EMEKLİ SANDIĞI ve BAĞ KUR oluşturmaktadır. Türk sosyal güvenlik sisteminin neredeyse emekli maaşlarını ödeyemeyecek duruma gelmesinin başlıca nedenleri arasında keyfi politik uygulamalar, fonların verimsiz alanlarda değerlendirilmesi ve çalışan işçi -emekli sayısı arasındaki oranın ( Aktif/ Pasif rasyo) gittikçe azalması gösterilmektedir. Türk sosyal güvenlik sistemi acilen reforme edilmelidir. Emeklilik sistemi tamamen veya kısmen özelleştirilmeli ya da sistem yeniden yapılandırılmalıdır. Son yıllarda emeklilik sistemi literatüründe adı başarılı emeklilik reformları arasında sıkça geçen Şili yöntemi incelenerek ülke şartlarına uygun bir emeklilik sistemi geliştirime çalışmaları başlatılmalıdır. ıu ABSTRACT This study aims to analyze the private pension funds, which are being practiced in developed and developing countries, and tries to prepare a proposal for Turkish social security system in the light of those systems. In the first part, the main private pension funds were examined. Generally, two systems have been practiced in OECD countries: a) Defined Benefit ( Final Salary) a) Defined contribution ( Money Purchase) Defined Benefit, which is fixed percentage of final salary for each year of working years. Workers can know what benefits they will take and benefits values are not effected from the fluctuations. Defined Contribution, which provides benefits that is determined by the accumulated contribution and return on fund's investment performance. Those private pension systems can be established either mandatory or voluntary ways. In the world banks report (1994), three-pillar pension systems were recommended as a pension reform options. Pillar 1, mandatory, publicly managed, Defined Benefit system, tax financed or contributory. Pillar 2, mandatory, publicly or privately managed, Defined Benefit or Defined Contribution model, contributory. Pillar 3, voluntary, privately managed, Defined Benefit or Defined Contribution model, contributory. Second part stresses on accounting practice of private pension funds. American Generally Accepted Accounting Principles (GAAP) and International Accounting Standard (IAS) are examined for developed accounting practices for Pension Accounting. Actually we can say that those standards have been argued among accountants and government representatives. In Turkey, Accounting and Auditing Standards Board of Turkey (TMUDESK) has been studying on private pension fundsIV accounting standards. It has prepared a draft, which are containing 29 article about standards. Mainly stress on cost of pension fund and accounting of its. In the last parts' main subjects are the structure of Turkish social security system, its organizations, which are Social Security Fund (SSK), Pension Fund (Emekli Sandığı) and Self- Employers Security Administration (Bağ-kur), and reform options. The Turkish social security system is nearly bankrupt due to the political interventions, mismanagement of funds and deteriorated active- passive ratio. Turkish social security system must be immediately reformed by whether fully or partially privatization or restructuring of the system. Chilean pension system, which is the most argued and the government representatives must examine successful private pension system among the recently reformed systems, and initiatives should be taken for appropriate reform options. 135

ÖZET İnsanlık tarihinin her döneminde,birey kendisini yoksulluğa iten,geleceğini tehdit eden olaylardan korunma duygu ve çabası içerisinde olmuştur.Doğanın ve ekonomik yaşamın bireyin önüne çıkardığı tehlikelerin acımasız sonuçlarına karşı korunma ve güvenlik duygusu,insanlık tarihi ile özdeştir.Hastalık,sakatlık ve yaşlılık gibi insanoğlunun kaçınılmaz yazgısı niteliğindeki olayların açlık,sefalet ve yoksullukla eş anlama geldiği dönemlerde, bu olayların etki çemberini kıramayan bireyin,yann endişesinden annarakjözgürlüğüne kavuşması ve kişiliğini geüştirmesi,olgulan bir gereksinim olarak yüreğinde taşımasına karşm,olanaklı değüdir.Bunlann da ötesinde,çetin bir yaşam mücadelesi egemencür;ilkel toplumlarda,bu mücadelede yenik düşen yaşh insanların bir dağın tepesine götürülerek ölüme terk edilmeleri,yeterli yiyecek bulunmaması nedeniyle ırmak kenarında yeni doğmuş bebek cesetlerine rastlanılması;yoksulluğun,yannlara duyulan güvensizliğin ve çaresizliğin bir sonucudur.Tarihin sonraki aşamalarında belki bu denli ürkütücü olaylara tanık olunmayacaktır ama,yoksulluk sorunu ve güvenlik arayışı,bireylerin yaşamlarına ve toplumlara damgasını vurmaya devam edecektir.Ekonomik ve teknolojik alandaki gelişmelerle sosyal alandaki gelişmelerin uyumu sağlanmadıkça,sosyal tehlikeler ve bunların doğurduğu yoksulluk sorunu varlığını koruyacaktır.Bu noktadan hareket edindiğinde varılacak sonuç ise,işlevini tamamlayıp tamamlamadığı tartışma konusu edilen sosyal devlet kavramının da toplumlara damgasını vurmaya devam edeceğidir. Sosyal güvenlik kavramı da tüm boyutlarıyla VIdeğerlendirildiğinde insanlığın eski ve derin bir gereksinmesinin somut bir belirtisidir.Bu gereksinme,yanndan emin olmak isteğidir.Evrensel bir ilkeye dönüşen ve çağdaş uygarlığın simgesi olan sosyal güvenlik kavramı,özde,bireyin karşılaşacağı ve yaşamı için tehlike oluşturan olaylara karşı bir güvence arayışının ürünüdür.Tehlikeyle karşılaşan ve yoksulluğa düşen bireye,asgari bir güvence sağJamak,sosyal güvenliğin varoluş nedenidir. Gerçek bu denli basit olmasınajdşinin gerçek yaşamıyla bunu sürekli bir biçimde algılamasına karşın,sosyal güvenlik kawarmmn ve bununla bağlantılı olarak emeklilik-hayat sigortalarının herkesçe benimsenebilir bir tanımım vermek ve boyutlarım çizmek pek kolay görünmemektedir. Sosyal güvenlik politikaları,sosyal korumanın amaç ve hedeflerini;sistemler ise hem amaçlan,hem de bu amaçlara ulaşmak için oluşturulan özgün hukuksal teknikleri kapsar. Sosyal güvenlik terimi,aym anda hem bir düşünceyi,hem de bu düşünceye işlerlik kazandıran kurumsal yapıyı yansıtmaktadır. Kişiler çalışma hayatında kazandıkları gelirlerini emeklilik yıllarında sağlayamamakta,bunun sonucu olarak yaşam standartlarında belirgin bir düşüş kendini göstermektedir. `Özel Emekli Maaşı Planlaması` bu probleme bir çözüm olarak önerilmiştir.Her organizasyon kendi personel planlamasına göre özel emeklilik modelim belirleyebilir ve bazı uygun yatırım politikalarının sonucu emeklilerin yaşam standartlarına bunu yansıtabilir.Bunun dışında,kişiler bireysel olarak sigorta şirketlerinin emeklilik planlarına dahil olabilir,bu sayede de geleceklerini güvence altına alabilirler. vnDünyadaki özel emekli maaşı planlamasının kavranılan ve tarihi gelişimine baktığımızda katedilen yol göze çarpıcı bir hal almıştır. Türkiye'deki sosyal güvenlik kanunlan,GSMH ve Hayat Sigortalan prim oranlan karşılaştınldığında ve Hayat Sigortalannm,diğer yatırım araçlarına göre avantajları apaçık ortadadır. Daha sonra, örnek bir firma seçilmiş ve bu firmanın Türkiye'deki faahyetleri,yatınmlarını kullanması ve emekli maaşı belirleme politikası gösterilmiştir.Ülkemizdeki sosyal güvenlik kavramı ele ahnmış,sosyal güvenliğin hangi boyutlarda olduğu,bununla birlikte sigorta şirketlerinin hayat branşlarının ne gibi avantajlar sunduğu ele alınmıştır. Dünya çapmda özel emeklilik sigortalannın,giderek yayılmakta olduğu,bu büyümenin ana sebeplerinden birinin,bu tip sigortalann,gerek bireysel planlarda,gerekse işveren firma ya da çalışanları için zengin olanaklar sunabiliyor olması dikkat çekicidir.Belkide bu ortak çıkarlar olmasa,özel emeklilik sigortalan bugün elde etmiş olduğu başarıyı yakalayamayabilirdi.İleri yaşlara gelen bir çalışanrn,çalıştığı firmanın üretimine yapmakta olduğu katkı,almakta olduğu ücretten daha azdır.Emeklilik planlan sayesinde,çahşanlar belirli bir yaşa geldiklerinde emekli olacaklarım bilirken,işveren firmanın da çalışanların yaş haddinden dolayı doğacak sorunlarla baş etmesi kolaylaşacaktır.Bu da,çahşanlann üretkenliğini artırarak morallerini yükseltecek ve bunun yanında hırslı genç çalışanların terfi etme konusunda önlerini açacaktır. Yani özel emeklilik sigortası,işveren firmanın iyi bir çalışanı elinde tutmasını ve diğerlerine de daha cazip gelmesini sağlayacaktır.Dolayısıyla verimlilik her zaman üst seviyede,çok daha dinamik bir şekilde işleyişini sürdürebilecektir. vmBu yüksek lisans tezinin hazırlanmasında bana yol gösteren,bilgi ve sabrını esirgemeyen sayın Prof.Dr.Feryal Orhon Basık' a,dizayn ve düzenlemelerde yardımcı olan sayın Arş.Gör.Serhat Yanık'a teşekkürü bir borç bilirim. IX 122

134