Search

Şirketler, günümüz iş dünyasındaki gelişmeler karşısında, mevcudiyetini devam ettirmek, yeni pazarlar oluşturmak veya pazara hâkim olmak, riski dağıtmak gibi nedenler ile yatırımlara yönelmektedirler. Günümüzde yaşanan yoğun rekabet ortamı zamanında ve doğru karar almanın önemini ön plana çıkarırken finansal tablo kullanıcıları olası yatırımların riskini belirleyebilmek için şirketler hakkında bilgi talep etmektir.Bu yatırım kontrol gücü oluşturacak şekilde yapılan bir yatırım ise, hâkim şirketin faaliyetlerini tek bir işletme şeklinde yani konsolide ederek finansal tablo okuyucularına sunmaktadır. Uluslararası muhasebe standartlarından `Konsolide Finansal Tablolar TFRS 10`, konsolidasyon prosedürlerini açıklarken, konsolidasyon kapsamına girecek işletmelerin belirlenmesin kontrol gücü değerlendirmesine göre yapılması gerektiğini açıklamıştır. Bu çalışmanın amacı, Ocak 2012- Aralık 2017 dönemi için Borsa İstanbul A.Ş. (BİST)'de işlem gören `Holdingler ve Yatırım Şirketleri` sektör kategorisinde bulunan şirketlerin özel durum açıklamaları ile finansal tablolarında belirttikleri olayları incelemek ve kontrol gücü doğurması veya kontrol kaybı oluşturmasının hisse performansına etkisi `TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar` standardı çerçevesinde panel veri modeli kullanılarak araştırmaktır. In the face of the developments in today's business world, companies in order to create new markets or dominate the market, distribute their risks, to continue their sustainability, they make investment. Today, the importance of timely and accurate decision highlighted in the intense competitive environment. Thus, the users of the financial statement demand information about the companies in order to determine the risk of possible investments.This investment is an investment made in a way to create control power, consolidating the activities of the parent company in a single business form, the financial statements are presented to investors.While IFRS 10 Consolidated Financial Statements which is one of the international accounting standards, explains consolidation procedure and which companies must be under the consolidation procedures according to single control model.The purpose of this thesis is that to determine occurred special notifications and events in the financial statement of the companies listed in the Holding and Investing Companies at Borsa İstanbul from January 2012 to December 2017 period. And, control power and control power loss analyze company's stock price effect using panel data model under the framework of IFRS 10 Consolidated Financial Statements. 98

Deniz taşımacılığının uluslararası ticaret ile güçlü bir ilişkisi vardır ve ulaştırmada en etkin ve ekonomik taşımacılık türü olmaya halen devam etmektedir. Günümüzde dünya ticaretinin yaklaşık %85'i deniz taşımacılığı ile sağlanmaktadır. Deniz taşımacılığında rekabetin çok şiddetli olması onu diğer büyük sektörlerden farklı kılmaktadır.Bu çalışmada deniz taşımacılığında rekabet hukuku ve uygulamaları konuları Avrupa Birliği ve Türkiye ile ilişkili olarak incelenmiştir. Çalışma birçok disiplini içerisinde barındırmaktadır. İlk olarak deniz taşımacılığı türleri ve deniz taşımacılığının dağıtım kanalları bu çalışmada ayrıntı olarak araştırılmıştır.Rekabet hukuku ile ilgili olarak, hâkim durumun tespiti, hâkim durumun kötüye kullanılması halleri ve zorunlu unsur doktrini incelenmiştir. Çalışmada bu konulara ilişkin, Avrupa Toplulukları Komisyonu ve Rekabet Kurulu'nun deniz ulaştırmasına ilişkin kararlarına yer verilmiştir.Deniz ulaştırması, Türkiye'de halen gelişmekte olan bir sektördür. Bu durum rekabet hukuku açısından, birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada, deniz ulaştırmasında en çok görülen rekabet ihlallerinden biri olan hâkim durumun kötüye kullanılması, ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Maritime transport has a strong relationships with international trade and remains the most efficient and economical form of transport. Today, about %85 of world trade is provided by maritime transport. The very severe competition in maritime transport makes it different from other big sector .This thesis deals with competition law and practice in maritime transport with specific reference EU and Turkey, and it incorporates many disciplines. Firstly, distribution channels and types of maritime transport have been examined in detail.In terms of competition law, the determination of dominant power in the market, situations of the abuse of dominant power and the doctrine of essential facilities have been examined. Also EU Commission and Turkish Competition Authority's Board decisions relating to maritime transport have taken place in this study.Maritime transport is still developing industry in Turkey. Therefore, this situation bring about many problems in terms of competition law . The abuse of dominant power, which is one of the most common violations of competition in maritime transport, has been examined in detail. 326

Ticari hayatta faaliyette bulunan teşebbüslerin nihai hedefi, rakiplerine göre daha fazla kârelde etmek, belirli bir ekonomik güce sahip olmak ve piyasada hakim konuma gelmektir.Hakim durumda olmak, hiç şüphesiz, ticari teşebbüsün başarılı olduğunun bir göstergesidir.Rekabet kuralları da elbette hakim durumda bulunmayı yasaklamamaktadır. Ancak, bununlabirlikte, teşebbüsün bu hakim durumunu rakiplerinin, müşterilerinin, tüketicilerin ve genelolarak piyasanın zararına yol açacak şekilde kötüye kullanması, gerek Avrupa Birliği'ndegerekse Türkiye'de düzenlenen rekabet kuraları ile yasaklanmıştır. Kötüye kullanma, değişikşekillerde görülebilmektedir. Avrupa Birliği ve Türkiye'de hakim durumun kötüye kullanılmaşekilleri ve bunun sonuçları, Avrupa Topluluğu Antlaşması'nın 82. maddesi ve Türkiye'dehalihazırda uygulanmakta olan 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 6.maddesi çerçevesinde düzenlenmiş ve mahkeme kararları nezdinde geliştirilmiştir. Buçalışmanın konusu, Avrupa Birliği ve Türkiye'de, hakim durumun fiyatlama dışındakiyöntemlerle kötüye kullanılması hallerinin incelenmesini kapsamaktadır. The final aim of the undertakings operating in the commercial life is to gain profit more thantheir competitors, to have a specific economical power and to be in dominant position in themarket. To be in a dominant position, without any doubt, is an indication that the commercialundertaking is successful. Of course, the competition rules do not prohibit being in adominant position. However, nevertheless, to abuse the dominant position by the undertakingas to cause damage to its competitors, customers, consumers and in general the market isprohibited through competition rules regulated both in European Union and in Turkey.Abusing can be seen as different forms. The types and consequences of abuse of dominantposition are regulated in the framework of the Article 82 of EC Treaty and the Article 6 of theAct on Protection of Competition numbered 4054 currently being applied in Turkey and isdeveloped under the court decisions. The subject of this study covers the analysis in EuropeanUnion and in Turkey, the aspects of abuse of dominant positions through the methods otherthan pricing. 95

ÖZET REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN'A GÖRE HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANDLMASI Bu çalışma 1999-2000 akademik yılı, yaz sömestrinde İstanbul Teknik Üniversitesi, îşletme Fakültesi Hukuk Anabilim Dalı'nda; Prof. Dr. Devrim Ulucan danışmanlığında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Çalışmada, 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 'un 6. Maddesinde yeralan hakim durumun kötüye kullanılması fiilinin teorik ve uygulama bazında irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm Rekabet Hukuku'na genel bir bakıştan oluşmaktadır.Rekabet Hukuku' nun tarihçesinden kısaca bahsedilmiştir.Tarihçe kısmında, Shermann Act ve Statue of Monopoly örnekleri üzerinde durulmuştur. Yasaklama,kötüye kullanmayı yasaklama ve karma sistemler örnekleri ile açıklanmıştır. İkinci bölüm, genel olarak Rekabet Hukuku işlenirken,4054 sayılı Kanun çerçevesinde hakim durumun kötüye kullanılması eylemi irdelenmiştir. 4054 sayılı Kanun'da 6.Madde'ye konu olan bu fiilin Roma Anlaşmasının 82.Madde'si ile paralellikleri incelenmiştir. Üçüncü bölüm tamamen hakim durumun kötüye kullanılmasına ayrılmıştır. Hem 4054 Sayılı Kanun'da hen de Avrupa Birliği Komisyonu Kararlarında geçen kötüye kullanma çeşitleri güncel örneklerle açıklanmıştır. Dördüncü bölüm ise, hakim durumun kötüye kullanılmasına ilişkin 4054 Sayılı kanundaki yaptırımları içermektedir. Bu bölümde para ve tazminat cezaları üzerinde durulmuştur.Ülkemizde rekabete ilişkin problemlerle ilgilenecek bağımsız bir rekabet mahkemesinin mevcut olmamasından doğan sorunlar üzerinde durulmuştur. vıBeşinci bölümde ise çalışmanın sonuçlan yer almıştır. 4054 Sayılı Kanunu' un genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Kanun 'un ülkemizdeki ekonomik hayata getirdiği olumlu etkilerden bahsedildiği gibi, teori ve uygulamadaki bir takım eksikliklerinin de üzerinde durulmuş; bu eksiklikleri gidermek amacı ile yapılmış ve yapılması gerekli olan düzenlemelere değinilmiştir. Çalışmanın oluşumu sırasında çok çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Çalışma sırasında kullanılan temel kaynak 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ve ikincil düzenlemeler olarak adledilen Rekabet Kurulu Tebliğleri olmuştur. Bunun yanında özellikle Avrupa Birliği Rekabet Hukuku Mevzuatı 'ndan, Avrupa Topluluğu Adalet Divanı ve Avrupa Topluluğu Komisyonu kararlarından ve çok değerli Türk ve yabancı bilim insanlarının kitaplarından, makalelerinden yararlanılmıştır. vı SUMMARY ABUSE OF DOMINANT POSITION IN FREE MARKETS ACCORDING TO THE LAW OF PROTECTION OF COMPETITON This work is prepared between the 1999-2000 academic year, in the summer semester; as a master's degree thesis within the consultancy of Prof.Dr.Devrim Ulucan, in the Law Department of the Management Engineering Class, of Istanbul Technical University. This work aims to focus on the 6th. Article of the Law which is numbered as 4054 and is put in application so as to form protection for the competition in the freemarket. The 6th. Article of this law is about the abuse of dominant position in competitive market economy. The work is composed of five parts.The first part is dealing with the concept of competition law in general. In this first part, knowledge about the history of competion law has been given.In the history part examples of Sherman Act and Statue of Monopoly has been given. And the various systems of competition law has been explained. The second part of the work is wholly related with the abuse of dominant position in free markets.There has been a comparison between the 6.th Article of Law numbered 4054 and the Law numberder 82 in Rome Agreement. The third part is whoolly about the various types abusing act of dominat positions of some establishments.There has been given examples about such kind of cases both from our country and from the records of decisions of European Commission. The fourth part is about the sanctions that law numbered 4054; is putting on the organizations and organization unions because of abuse of their dominant positions in free markets.Compensation and penalties due to money are explainedAlso the vuproblems that are rising because of not having any independant court which is specialized in compettion casees. And in the fifth part of the study; a general look to the law numbered 4054 has been made.lt has been mensioned about the positive effects that it had brought to our economical life.Besides it has been mensioned about it s failures in practical and theorical area and the ways to come over theese problems. During the preparation of the thesis ;The Law About The Protection Of Competition numbered 4054 ; and the secondary regulations which are declared by the Competition Council had been taken as major guides. Besides these sources; it had been facilitated a lot from the European Union Competition Legislation ^specially from the decreeses of The Eropean Union Justice Council and European Union Committee. While using these legislations about competition law both according to our legislation and to The European Union Legislation ; it had been benefited a lot from the articles and books of many scientists both foreign and Turkish; who were experts in their branches of competition concept in liberal economy. IX 100