Search

Türker, Dilek (Balikesir Author), In this study, diet composition of bluefish Pomatomus saltatrix (Linnaeus, 1766) was investigated. A total of 512 bluefish samples were monthly collected from commercial fishing boats operating in the Sea of Marmara between January and December 2014. It was determined that the total length distribution of the samples varied between 12.3-47.3 cm. 367 of them (71.67%) were found to be the full of the stomach. The nutritional composition of stomach contents only two main prey groups (teleostei and crustacean) were identified. In evaluation, relative importance indexes (IRI) food groups were calculated. According to the relative importance index (IRI=91.8%) anchovy (Engraulis encrasicolus) has been found to be the most preferred food group. The number of individuals whose stomachs were found to be full was low in the winter months; it started to rise with spring and reached the highest level in the autumn months. It was determined that the increase in the total number of stomachs occurred between August and October in relation to the reproductive period. It was found that stomach fullness rates significantly relationship between sex and seasons (p

Bu çalışmada, Marmara Denizi'ndeki (Türkiye) mezgit (Merlangius merlangus Linnaeus, 1758) popülasyonunun büyüme ve ölüm oranları tahmin edilerek mevcut durumu değerlendirilmektedir. Cinsiyet oranı (E:D) 1:1,36 olarak hesaplanmıştır. LWR b değeri her iki cinsiyet için 2,8904 olarak hesaplandı ve Pauly's t-testi sonuçlarına göre mezgit popülasyonu negatif allometrik büyüme gösterdi. Popülasyondaki bireylerin yaşları I ile VI arasında değişim göstermiştir. Büyüme parametreleri, tüm bireyler için L∞ = 35,74 cm, k = 0,124 yıl-1, and t0 = -1,338 yıl olarak tahmin edilmiştir. Toplam ölüm (Z), doğal ölüm (M) ve balıkçılık ölüm (F) oranları sırasıyla 1,35 yıl-1, 0,34 yıl-1 and 1,01 yıl-1 olarak hesaplanmıştır. Popülasyonun Phi-prime büyüme indeksi (φ′) ve sömürü oranı (E) 2,20 ve 0,75 yıl-1 olarak hesaplanmıştır. Sonuçlara göre Marmara Denizi'ndeki mezgit stoklarının şu anda yüksek kapasitede kullanıldığı aşikardır (E = 0,75). Aşırı avlanmanın etkisi, genel popülasyon büyüklüğü üzerinde giderek daha fazla zararlı etkiye sebep olabilir. Marmara Denizi'ndeki ekosistem değişimi, balıkçı filosu ve rapor edilmemiş av verileri dikkate alınarak balıkçılık yönetimi uygulamaları düzenlenmelidir. Av araçlarının seçiciliği artırılarak zamansal veya mekânsal avlanma yasakları uygulanabilir., The current status of whiting (Merlangius merlangus Linnaeus, 1758) populations in the Sea of Marmara (Turkey) was evaluated by estimating growth and mortality rates in this study. The overall sex ratio (M:F) was calculated as 1:1.36. b value of LWR computed as 2.8904 for both sex groups, and M. merlangus showed a negative allometric growth type by Pauly's t-test result. The age of individuals in the population ranged from I to VI. The growth parameters were estimated as L∞ = 35.74 cm, k = 0.124 yr-1, and t0 = -1.338 years for all individuals. Total mortality (Z), natural mortality (M), and fishing mortality (F) rates were calculated as 1.35 yr-1, 0.34 yr-1, and 1.01 yr-1, respectively. The Phi-prime growth index (φ′) and exploitation rate (E) of the population were calculated as 2.20 and 0.75 yr-1. According to the results, it is obvious that the whiting stocks in the Marmara Sea are currently used at a high capacity (E = 0.75 yr-1). The impact of over-fishing can have increasingly detrimental effects on the overall population size of this population. Fisheries management practices in the Marmara Sea should be regulated by taking into account the ecosystem change, fishing fleet, and unreported catch data. In addition, temporal or spatial fishing bans can be applied by increasing the selectivity of fishing gear.

53 striped surmullet, Mullus surmuletus Linnaeus, 1758 (Teleostei, Mullidae), were collected from the Marmara Sea, Turkey and examined for metazoan parasites in July 2017. The parasitic copepod, Peniculus fistula fistula Nordmann, 1832 (Pennellidae), was collected from all the hosts, both on fins and body surface. This is the second report of this copepod in Turkish marine waters. Although Peniculus fistula fistula was reported for the first time on Coryphaena hippurus Linnaeus, 1758 by Öktener (2008), there was an indefiniteness and doubt about the occurrence of this parasite. This study aimed to confirm occurrence of Peniculus fistula fistula in Turkey and to present revised host list with comments.

In this study, length-frequency, length-weight and length-length relationships and condition factors of Atlantic mackerel Scomber scombrus Linnaeus, 1758 were investigated. In 2016, a total of 163 individuals were examined by random sampling from commercial fishermen in the Sea of Marmara. It was determined that the total length distribution of the samples varied between 12.0-27.0 cm. The length-weight relationships were calculated as W=0.0040L3.2975 (r2=0.978) for females, W=0.0045L3.2537 (r2=0.973) for males and W=0.0042L3.2782 (r2=0.976) for all specimens. The t-test showed that the growth pattern was positive for all sex groups and for all samples (b˃3, P

Consumption rates of polystyrene microplastics (beads of 6, 12, and 26 μm diameter) and their effects on energy metabolism and motor activity of the copepodCalanus helgolandicusliving in the Marmara Sea were investigated. All sizes of microplastic particles were actively consumed and excreted via fecal pellets, however, copepods displayed a significant preference for beads sized 6 μm. In a mixture of algae and microplastics beads of 6 μm, microplastics consumption rates linearly (r2= 0.78,n= 154) increased 800 times from 50.8 ± 17.3 to 8,612 ± 5,972 beads ind–1day–1with an increase in bead concentration from 10 to 44,000 beads ml–1. The total and basal metabolic rates as well as time spent swimming forC. helgolandicus, decreased 1.7, 1.8 and about 3-fold, respectively after 7–8 days exposure to microplastic treatments, which was similar to the metabolism and activity of starving animals in filtered water. In copepods consuming microplastics, all vital parameters decreased on the first day of exposure, indicating either accelerated starvation, probably due to increased losses of energy and biological matter in the formation of fecal pellets and/or traumatic/toxic effects of the polystyrene beads on the copepods. Our data from laboratory experiments indicate that the presence of large concentrations of microplastics in water, even when mixed with algae, lowered energy metabolism levels ofC. helgolandicus.

Makroalgler denizel biyoçeşitliliğin önemli canlıları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Marmara Denizi'nin Ceramiales ordosu türleri araştırılmıştır. Örneklemeler Mayıs 2015, Kasım 2015, Mart 2016, Haziran 2016, Kasım 2016 ve Şubat 2017 tarihlerinde Marmara Denizi'nde 25 istasyonda (İntepe, Çanakkale, Eceabat, Gelibolu, Şarköy, Tekirdağ, Marmara Ereğlisi, Silivri, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Haliç, Üsküdar, Adalar, Hereke, Kocaeli, Yalova, Armutlu, Gemlik, Mudanya, Susurluk-Boğaz, Bandırma, Erdek, Paşalimanı-Marmara Adası, Karabiga, Lapseki) gerçekleştirilmiştir. Örnekleme işlemleri 0-5 m derinliğinde yapılmıştır. Ayrıca Marmara Denizi'nde Büyük Ada ve Tavşan Adası (Neandros Adası) çevresinde aletli dalış (SCUBA) yapılmıştır. Örneklemeler sonucunda en fazla takson sayısına Mayıs 2015 tarihinde (55 takson), en az takson sayısına ise Şubat 2017 tarihinde (22 takson) rastlanılmıştır. Her istasyonda yüzey suyundan anlık olarak pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen, turbidite, iletkenlik ve tuzluluk değerleri ölçülmüştür. Ayrıca polietilen şişelerle su örnekleri alınarak laboratuvarda fosfat ve amonyum azotu miktarları belirlenmiştir. Ölçümler sonucunda Marmara Denizi'nin yüzey sularının en yüksek pH değeri 8,91 (Silivri), en düşük 7,91 (Haliç); sıcaklığı en yüksek 27,5 °C (Kocaeli), en düşük 5,9 °C (Gelibolu); çözünmüş oksijen değerleri en yüksek 12,12 mg/L (Silivri), en düşük 3,71 mg/L (Şarköy); turbidite değeri en yüksek 53,1 mg/L (Kocaeli); iletkenlik değeri en yüksek 4,71 µS (İntepe), en düşük 2,12 µS (Gemlik); tuzluluk değeri en yüksek ‰ 29,4 (İntepe), en düşük ‰ 13,1 (K.Çekmece); fosfat değeri en yüksek 0,333 mg/L (Paşalimanı-Marmara Adası), en düşük 0,001 mg/L (Armutlu); amonyum değeri en yüksek 2,019 mg/L (Silivri), en düşük 0,002 mg/L (Mudanya) olarak ölçülmüştür. Yapılan incelemeler sonucunda Marmara Denizi'ndeki 25 istasyondan Ceramiales ordosuna ait tür ve tür altı seviyesinde toplam 80 takson tespit edilmiştir. İnceleme işlemi tamamlanan örnekler polietilen kaplarda %4-5'lik formaldehit ile fikse edilerek ve herbaryumları yapılarak saklanmıştır. Tespit edilen türlerden Antithamnion hubbsii E.Y.Dawson, Polysiphonia kampsaxii Børgesen ve Polysiphonia morrowii Harvey türleri yabancı makroalg kategorisinde yer almaktadır. Antithamnion hubbsii E.Y.Dawson türü Türkiye ve Doğu Akdeniz için yeni kayıt olarak belirlemiştir. Tayin edilen türlerden bazılarının filogenetik analizleri yapılmıştır. İstatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak suyun fiziko-kimyasal özellikleri ile türlerin dağılımı arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Macroalgae are among the important components of marine biodiversity. In this study, species of the order Ceramiales from the Sea of Marmara were investigated. The samplings were taken in May 2015, November 2015, June 2016, November 2016 and February 2017 at 25 stations in the Sea of Marmara (İntepe, Çanakkale, Eceabat, Gelibolu, Şarköy, Tekirdağ, Marmara Ereğlisi, Silivri, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Haliç, Üsküdar, Adalar, Hereke, Kocaeli, Yalova, Armutlu, Gemlik, Mudanya, Susurluk-Boğaz, Bandırma, Erdek, Paşalimanı-Marmara Adası, Karabiga and Lapseki). Sampling processes have been carried out at between 0-5m depth. In addition, scuba diving has been carried out around Büyük Ada and Tavşan Ada (Neandros) in the sea of Marmara. As a result of sampling, the highest number of taxa was found in May 2015 (55 taxa) and the lowest in February 2017 (22 taxa). In each station, pH, temperature, dissolved oxygen, turbidite, conductivity and salinity were measured from surface water in the field. In addition, water samples were put in polyethylene bottles and transferred to the laboratory for determining phosphate and ammonium nitrogen amounts. As a result of the measurements, the surface waters of the Sea of Marmara, the maximum pH value was 8,91 (Silivri), the minimum value was 7.91 (Haliç); the maximum temperature value was 27.5 oC (Kocaeli), the minumum temperature value was 5,9 oC (Gelibolu); the maximum dissolved oxygen value 12.12 mg/L (Silivri), the minimum dissolved oxygen value was 3.71 mg/L (Şarköy); the maximum turbidite value was 53.1 mg/L (Kocaeli); the maximum conductivity value was 4.71 µS (Intepe), the minimum conductivity value was 2.12 µS (Gemlik); the maximum salinity value was 29.4‰ (Intepe), the minimum salinity value was 13.1‰ (K.Çekmece); the maximum phosphate value was 0.333 mg/L (Paşalimanı-Marmara Adası), the minimum phosphate value was 0.001 mg/L (Armutlu); the maximum ammonium nitrogen value was 2.019 mg/L (Silivri), the minimum amonium nitrogen value was 0.002 mg/L (Mudanya). As a result of the investigations, a total of 80 taxa (at species and subspecies levels) belonging to the order Ceramiales were determined in at 25 stations in the Sea of Marmara. The algae specimens were stored in polyethylene bottles by fixing with 4-5% formaldehyde and herbariums. Among the species, Antithamnion hubbsii E.Y.Dawson, Polysiphonia kampsaxii Børgesen and Polysiphonia morrowii Harvey are alien species. Antithamnion hubbsii E.Y.Dawson is a new record for the marine flora of Turkeyand the Eastern Mediterranean. Phylogenetic analysis of some species identified were carried out. The relationships between the physico-chemical features of waters and the species distributions were assessed by using some statistical analyses. 348

Marmara Denizindeki Büyükada'nın Coleoptera (Kınkanatlılar) Türlerinin Belirlenmesi` isimli bu çalışmada İstanbul ili - Adalar ilçesi Büyükada'da yaşayan kınkanatlı faunasının tespit edilmesi, konukçu türlerinin belirlenmesi, biyolojileri ve morfolojilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Adalardaki böcek türlerine yönelik çeşitli çalışmalar mevcut olmakla beraber Büyükada'da Coleoptera türlerinin çeşitliliğine yönelik doğrudan bir çalışma bulunmamaktadır. Bu açıdan araştırmamız alan için önem arz etmektedir.İstanbul Adalarının en büyüğü Büyükada olup, yaklaşık 5.4 km2 bir alana sahiptir. Jeolojik yapı ve oluşum süreçleri açısından İstanbul'un zenginliğine önemli katkı sağlayan adada, Pinus brutia orman oluşturan tek ağaç türüdür, daha sonra yer örtücü olarak maki elemanları gelmektedir.Araştırmamızda öncelikle literatür çalışması yapılmıştır. Böceklerin araziden toplanmasında atrap, feromon, çukur ve ışık tuzaklarından yararlanılmış ve toplanan böcek örnekleri Orman Entomoloji ve Koruma Anabilim Dalının Laboratuvarında preparasyonları yapıldıktan sonra teşhisleri yapılmıştır. Çalışmamız sonucunda Büyükada'da yaşayan Coleoptera takımına ait 19 familyaya bağlı 58 Kınkanatlı türü tespit edilmiştir. Araziden getirilen örneklerden 317 birey teşhis edilebilmiştir. Adada Coleoptera takımına ait Curculionidae (12 tür) ve Cerambycidae (7 tür) türleri kabukta ve odunda zarar yapan familyalar olarak göze çarpmaktadır. Ayrıca ekzotik türlerden Palmiyede zararlı bir tür olan Kırmızı palmiye böceği de (Rhynchophorus ferrugineus (Olivier, 1791) (Dryophthoridae)) tespit edilen türlerdendir. Çalışmamızda predatör böceklerden Coccinellidae (4 tür), Tenebrionidae (2 tür) ve Oedemeridae (3 tür) familyalarına ait Coleoptera türleri de tespit edilmiştir. Ayrıca Büyükada'da Adalar Orman İşletme Müdürlüğü tarafından üretilen Calasoma sycophanta (Carabidae), Çamkese böceğine (Thamumetopoea pityocampa) karşı biyolojik mücadelede başarıyla kullanılmaktadır. The aim of this study is to determine the beetle fauna, determination of host species, biology and morphology in Buyukada, Istanbul province. Although there are various studies and thesis on insect species for Buyukada, there are no direct studies on the diversity of Coleoptera species in Büyükada, From this point of view, our research is important for the field.The largest of the Istanbul Islands is Buyukada and covers approximately 5.4 km2. In terms of geological structure and formation processes, Buyukada contributes to the rich line of Istanbul. Pinus brutia is the only tree species forming the forest in the island and then the maquis elements are important as ground cover.Firstly, literature study was conducted in our research. The insect specimens were collected by using atrap, pheromone, pitfall and light traps. The collected insect specimens were diagnosed after the preparations were made in the Laboratory of Forest Entomology and Protection Department.As a result of our study, 317 individuals including 59 beetles species that belong to 19 families of Coleopteran order living in Büyükada were identified. Curculionidae (12 species) and Cerambycidae (7 species) families are the most harmfull Coleopteran species in the island. In addition, the red palm beetle (Rhynchophorus ferrugineus (Olivier, 1791) (Dryophthoridae)) is an exotic and harmful species in Palmiya was determined in Buyukada. Predator insects belonging to Coleoptera order that are Coccinellidae (4 species), Tenebrionidae (2 species) and Oedemeridae (3 species) were also determined during the study. Calasoma sycophanta (Carabidae) are produced by Adalar Forestry Directorate and and used succesfully as biological control agent to Pine Processionary Moth (Thamumetopoea pityocampa) in Buyukada. 119

Bu çalışmada Marmara Denizi'nin Kuzey kıyılarında belirlenen 3 farklı istasyondan dört mevsim boyunca yapılan örneklemelerden elde edilen Mytilus galloprovincialis Lamarck, 1819'te Polisiklik Aromatik Hidrokarbon (PAH) bileşiklerinin birikim düzeylerinin ölçülmesi, bu bileşiklerin enzimatik ve moleküler düzeydeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, PAH kirliliğinin M. galloprovincialis'te tetiklediği antioksidan savunma mekanizmaları ve gen anlatım profilleri gerçek zamanlı PZR ile incelenerek ortaya konmuştur.Elde edilen midye örneklerinde t-PAH konsantrasyonları, EPA 8100 metoduna göre Alev İyonlaşma Dedektörlü Gaz kromatografi cihazı kullanılarak kuru ağırlıkta 348,1-1.525,97 ng/g arasında ölçülmüştür. En yüksek t-PAH konsantrasyonu kış mevsiminde Eskihisar, en düşük t-PAH konsantrasyonu sonbahar mevsiminde Büyükçekmece istasyonunda belirlenmiştir. Bilinen en kanserojen PAH bileşiği olan Benzo(a)pyrene konsantrasyonu, en yüksek değerlere kış mevsimi dışındaki tüm mevsimlerde Marmara Ereğlisi istasyonundan toplanan midyelerde ulaşmıştır. Bu bileşik için ölçülen değerler 5,4-131,3 ng/g kuru ağırlık arasında olup bazı istasyonlarda sınır değerin 13 katına kadar çıkmıştır. En yüksek Katalaz (KAT) ve Peroksidaz (POD) enzim aktiviteleri ilkbahar mevsiminde Büyükçekmece istasyonunda ölçülmüştür. En yüksek Süperoksit Dismutaz (SOD) enzim aktivitesi ise sonbahar mevsiminde Büyükçekmece istasyonunda ölçülmüştür. Midyelerin gen anlatım profillerinin çıkarılmasında içsel gen olarak aktin, hedef genler olarak cox1, cyp41, gst, mt ve nad2 kullanılmıştır. Genlerin çoğaltıma girdiği döngü sayısı ve nispi kantitasyon değerleri (∆∆CT) hesaplanarak aktine göre gen anlatım düzeyleri belirlenmişir. En yüksek gen anlatımının kış mevsiminde Büyükçekmece istasyonundan toplanan midyelere ait cox1 geninde (3500), en düşük gen anlatımının ise yaz mevsiminde Eskihisar istasyonundan toplanan midyelere ait nad2 geninde gerçekleştiği görülmüştür. cox1 geninin İlkbahar mevsiminde Eskihisar istasyonundan toplanan midyeler haricinde tüm mevsim ve istasyonlarda aktin'e göre anlatımı artırılan gen olduğu ortaya konmuştur. Sonbahar mevsiminde cox1 geni dışındaki tüm genlerin her üç istasyondaki midyeler için de down regülasyon ile kontrol edildiği tespit edilmiştir. Kış mevsiminde Büyükçekmece istasyonundan toplanan midyelerde nad2 geni dışındaki tüm genlerin up regülasyon ile kontrol edildiği belirlenmiştir. İlkbahar mevsiminde Büyükçekmece istasyonundan toplanan midyelerdeki cox1 ve Marmara Ereğlisi istasyonundan toplanan midyelerdeki cox1 ve nad2 genlerinin up regülasyon ile, bunların dışındaki tüm istasyonlardaki genlerin down regülasyon ile kontrol edildiği belirlenmiştir. Yaz mevsiminde her üç istasyondaki cox1 geninin up regülasyon ile kontrol edildiği, diğer tüm istasyonlar için genlerin hepsinin down regülasyon ile kontrol edildiği tespit edilmiştir. Spearman korelasyon yöntemi kullanılarak PAH miktarları ile enzim aktiviteleri ve gen anlatım düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Her bir mevsim için istatistiksel olarak anlam ifade eden ilişkilerin (pozitif veya negatif) tümünün, hesaplanan korelasyon katsayı değerlerine göre çok kuvvetli ve anlamlı olduğu ortaya konmuştur. In this study, it was purposed to determine accumulation of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) and their effects at molecular and enzymatic levels in Mytilus galloprovincialis Lamarck, 1819 sampled seasonally from 3 different locations of the northern Marmara Sea. Within this framework antioxidant defense mechanisms and gene expression profiles of M. galloprovincialis which were induced by PAH pollution were determined by real time PCR.Total PAH concentrations in mussel samples were identified according to EPA 8100 method using GC-FID and the results were determined between 348.1 and 1,525.97 ng/g dry weight. Maximum t-PAH concentration was measured at Eskihisar station in winter while minimum value was measured at Büyükçekmece station in autumun. Concentration of Benzo(a)pyrene, known as the most carcinogenic PAH compound, was reached its maximum levels in mussels sampled from Marmara Ereğlisi in all the seasons except winter. Concentrations for B(a)pyr were measured between 5.4 and 131.3 ng/g dry weight and it was pointed that for some sampling stations they were thirteen times higher of allowed limit. Maximum Catalase (CAT) and Peroxidase (POD) enzyme activities were measured at Büyükçekmece station in spring season while maximum Superoxide Dismutase (SOD) enzyme activity was determined also at Büyükçekmece in autumn season.Gene expression profiles of mussels were studied at 5 target (cox1, cyp41, gst, mt and nad2) and 1 endogen (actin) gene. Average cross point and relative quantification values were calculated and gene expression levels of mussels were determined. The highest gene expression was detected in cox1 gene (3500) belonging to mussels from Büyükçekmece in winter and the lowest one was observed in nad2 gene of mussels from Eskihisar in summer. cox1 gene was revealed to be the gene which increases expression according to actine in all seasons and stations except Eskihisar station in spring. It was determined that all genes except cox1 gene in the autumn were controlled by down regulation for the mussels in all three stations. During winter in the mussels collected from Büyükçekmece station all genes except nad2 gene were controlled by up regulation. It was determined that cox1 gene in mussels from Büyükçekmece and nad2 gene in mussels collected from Marmara Ereğlisi station in spring were controlled by up regulation while all the others were controlled by down regulation. cox1 gene in all three stations in summer was controlled by up regulation and all of the other genes were controlled by down regulation. Spearman correlation method was used to investigate the relationship between PAH levels with enzyme activities and gene expression levels. It has been shown that all of the statistically meaningful relations (positive or negative) for each season are very strong and significant compared to the calculated correlation coefficient values. 92

The composition and abundance of zooplankton and the corresponding environmental conditions were investigated during the 2008 mucilage event (April–December 2008) in the Marmara Sea. As a result, 46 zooplanktonic taxa were identified. Copepods and cladocerans were generally the most abundant groups. Mnemiopsis leidyi had a significant seasonality, and abundance was related to fluctuations in temperature and salinity. The most important species were Acartia clausi and Penilia avirostris , but these species did not reach their usual autumn maximum. As a result, the mucilage event in 2008 caused significant shifts in zooplankton abundance and community structure in the Marmara Sea.

Scopthalmus rhombus is rarely occurred and restricted to marine and estuarine sites in the eastern Marmara Sea and western Black Sea coast of Turkey. S. rhombus is occasionally caught in low numbers and continuously decreased in abundance due to overfishing and habitat degradations. This species should be considered to be threatened for Turkish marine waters. This species might also be recorded in the IUCN Red List of Threatened Species as Near Threatened (NT).

This study was performed to determine the concentrations of some trace metals (Cd, Cu, Pb, Ni, Zn, and Fe) in Holothuria tubuosa (Gmelin, 1788) belonging to Echinoderm species and in sediments that they live at three different stations (Gelibolu, Umur Bey/Lapseki, and Dardanos) on Dardanelles Strait between April 2013 and March 2014. The mean trace metal concentrations determined in H. tubulosa and sediment were as follows: Cd 0.18 mg/kg, Cu 2.43 mg/kg, Pb 2.09 mg/kg, Ni 14.58 mg/kg, Zn 16.86 mg/kg, and Fe 73.46 mg/kg and Cd 0.70 mg/kg, Cu 5.03 mg/kg, Pb 14.57 mg/kg, Ni 27.15 mg/kg, Zn 54.52 mg/kg, and Fe 3779.9 mg/kg, respectively. It was detected that the statistical difference between trace metals determined seasonally in muscle tissue of H. tubulosa was significant (p > 0.05). As a result of the study, it was detected that H. tubulosa is a bioindicator species in determining Ni trace metal in sediment. The results were compared to the limit values of National and International Food Safety, and it was detected that Cd and Ni concentrations measured in sediment were above LEL of Ni and Cd concentrations according to Sediment Quality Guidelines.

Species composition and abundance of octocoral assemblages were investigated in the Sea of Marmara, which forms the connection between the Mediterranean and the Black Seas, two semi-enclosed seas with peculiar oceanographic conditions. Fourteen octocoral species were collected in the saline layer of the Marmara Sea (20-40 m), with a mean coral abundance of 5.21±5.11 colonies m–2 (mean ± SD) calculated from a total of 1390 colonies counted in transects. In spite of severe anthropogenic disturbances, dense assemblages of corals/gorgonians were observed during this study. The coralligenous communities—one of the most valuable structures of the Mediterranean Sea—harbored either Eunicella cavolini or Paramuricea macrospina as the dominant gorgonian in the Marmara Sea. Furthermore, the gorgonian assemblages of the Marmara Sea differed from those of the Mediterranean in their high abundance of P. macrospina and Spinimuricea klavereni, two species rarely encountered in the Mediterranean Sea at the studied depth range. The factors behind the observed differences are discussed in regard to the particular oceanographic conditions of the Marmara Sea. Finally, we revised the main threats to corals/gorgonians in the Marmara Sea and provided some insights on management recommendations for coral conservation in this area., En este trabajo se ha analizado la composición y abundancia de especies de octocorales de las comunidades bentónicas del mar de Mármara. Este mar conecta el Mediterráneo y el mar Negro, dos mares semicerrados con condiciones oceanográficas particulares. En la capa salina del mar de Mármara (20-40 m) se encontraron un total de catorce especies de octocorales. La abundancia media de colonias de las diferentes especies se obtuvo mediante la realización de transectos. En total se censaron 1390 colonias resultando en una abundancia media de corales de 5.21±5.11 colonias m–2 (media±DE). A pesar de que el mar de Mármara está sometido a severas perturbaciones antropogénicas, se observaron densas agregaciones de corales/ gorgonias durante este estudio. En las comunidades de coralígeno—una de las comunidades más emblemáticas del mar Mediterráneo—que se desarrollan en el mar de Mármara están dominadas por dos especies de gorgonias Eunicella cavolini o Paramuricea macrospina. Además las agregaciones de gorgonias del mar de Mármara diferían de las del Mediterráneo por su alta abundancia de P. macrospina y Spinimuricea klavereni, dos especies raramente encontradas en el mar Mediterráneo en el rango de profundidades estudiado. Los factores que podrían explicar los resultados se discuten teniendo en cuenta las condiciones oceanográficas particulares del mar de Mármara y las principales amenazas para los corales/gorgonias en el mar de Mármara. Finalmente, ofrecemos algunas recomendaciones de gestión para la conservación de los corales en esta área.

WOS: 000180281800007 Bryozoan and foraminiferal assemblages from a core drilled in the Kusdili (Kadikoy, Istanbul) Upper Pleistocene-Holocene sequence were studied. Assemblages are absent from the very basal and top parts but they are well represented all along the middle part of the sequence. All the species found presently live in the Mediterranean. In the area sedimentation seemingly started about 13 000 years ago in very shallow near-shore environments with the deposition of pebbly sediments rapidly evolving to mud. Near the base, the presence of erosional surface allows to recognize three successive sedimentary cycles. Bryozoan and foraminiferal assemblages found in the middle part of the sequence testify to a shallow water, estuarine or lagoonal paleo-environment, in which effects of low salinity waters, more obvious toward the top, could be related to the reestablishment of a connection between the Marmara Sea and the Black Sea through the Bosphorus, about 7000 years BP. (C) 2002 Editions scientifiques et medicales Elsevier SAS. All rights reserved.

ÖZETEkim ve Aralık 2011 tarihleri arasında Kocaeli ilinde bulunan balık hallerinden, Karadeniz ve Marmara Denizi'nden yakalanan ve besin olarak tüketilen 3 omurgasız türü ve 20 balık türü alındı. Tüm örneklerin yenilebilir dokularında ve 15 örneğin karaciğer dokusunda ICP-MS kullanılarak As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Pb, Se, ve Zn miktarları ölçüldü. Ölçümler sonucunda elementlerin ortalama miktarlarının sıralaması yenilebilir dokuda, Fe>Zn>As>Cu>Mn>Se>Cr>Hg>Pb> Ni>Cd>Co, karaciğer dokusunda Fe>Zn>Cu>As>Se>Mn>Co>Cr>Cd>Ni>Hg>Pb olarak belirlendi. As için 3 türde, Cu ve Zn için birer türde Türk gıda kodeksi (TGK, 2011) ve FAO (1983) nun belirlediği kabul edilebilir limitlerin üzerinde değerler belirlendi. Bölgede yaşayan bireyler için deniz ürünlerinden yıllık alınan ağır metal miktarı 235,04 mg olarak hesaplandı.Anahtar kelimeler: Ağır metal, Deniz ürünü, Karadeniz, Kocaeli, Marmara Denizi ABSTRACT3 invertebrate and 20 fish species were taken from primary fish markets of Kocaeli district, between October and December of 2011. Edible tissue of all samples and liver tissue of 15 samples were analyzed for As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Pb, Se, and Zn using ICP-MS. Order of average element concentration in edible tissue is Fe>Zn>As>Cu>Mn>Se>Cr>Hg>Pb>Ni>Cd>Co, and in liver tissue is Fe>Zn> Cu>As>Se>Mn>Co>Cr>Cd>Ni>Hg>Pb. Maximum allowed values by Turkish food codex (TGK, 2011) and FAO (1983) were exceeded in 3 species for As and 1 species for Cu and Zn. Annual intake of heavy metals by inhabitants of the province calculated as 235,04 mg.Keywords: Heavy metal, Seafood, Blacksea, Kocaeli, Marmara Sea 73

International audience; The study of benthic foraminifera in a complex marine system, like the Marmara Sea, is a key for understanding the influence of environmental factors on foraminiferal species, density, assemblage composition, and shell construction. This kind of study is important for further extensive use of foraminifera-based investigation of water mass and sediment exchange between the eastern Mediterranean and Black Sea through the Marmara Sea. Based on proximal-distal transect from the southwest coast of the Erdek Bay to the top of canyon close to the North Anatolian Fault, this study aims at defining the geochemical conditions at the seafloor and identifying the sediment constraints that act upon agglutinated test construction for selected species (Eggerelloides scaber, Textularia agglutinans, Textularia sagittula, Textularia truncata and Textularia bocki). Grain size, mineralogical, and chemical analyses of their shells were investigated and confronted with the main geochemical conditions prevailing during deposition and within the sediment. Among grains used to construct the agglutinated foraminiferal tests from available grains, both grain size selection and sorting have been evidenced. This suggests that the mineralogical composition is related to the species and the sample localization within the basin. Our observations further suggest that bottom water conditions of the Marmara Sea do not have a significant influence on agglutinated foraminiferal shell development, which is primarily driven by sediment characteristics. Our results are thus transposable to other environments.

Recently, small Idas-like mussels have been discovered living on carbonate crusts associated with cold-seeps in the Marmara Sea. These mussels, here referred to as Idas-like nov. sp., differ morphologically and genetically from another species identified as Idas aff. modiolaeformis, living in the same type of ecosystem in the Nile Deep-Sea Fan (eastern Mediterranean Sea). A phylogenetic analysis confirms the distinction between the two species, which belong to highly divergent lineages. Carbon stable isotope values, as well as the detection of thiotroph-related bacteria in the gill tissue, support the presence of a symbiotic, thiotroph-derived nutrition. In contrast, Idas aff. modiolaeformis displays six different types of symbionts. Finally our size-frequency data suggest that the recruitment is continuous in the examined area. The present study extends the documented distribution of symbiont-bearing mussels to the Marmara Sea, and contributes to the characterisation of biological communities in this recently explored area. (c) 2012 Elsevier Ltd. All rights reserved.

Endüstri ve sanayinin gelişmesi ile bu sektörlerden kaynaklanan atıkların miktarında hızlı bir artış meydana gelmiştir. Denizlere deşarj olan bu ve benzeri sektörlerden kaynaklı atıkların içeriğindeki metal iyonları sucul ortamda yaşayan organizmaların bünyelerine girerek çeşitli zararlı etkiler meydana gelir. Sanayi ve insan etkilerinin yanı sıra toprak erozyonuyla, atmosferdeki gazlar yoluyla, akarsularla, tarım yoluyla, denizaltı volkanik aktiviteler gibi yollarla denizlere metal iyonları taşınır. Deniz suyunda metaller fiziksel olarak dört esas formda bulunur. Bunlar; Suda çözünmüş olarak, kolloid parçacıkları olarak, canlı organizmaların bünyesinde, diğer kolloid parçacıkları üzerindedir. Ağır metaller denizlerde daha çok dibe (sedimente) çökerler bu nedenle dipte yaşayan canlılarda özellikle midyelerde birikiminin yüksek olduğu yapılan biyoakümülasyon çalışmalarında görülmüştür. Besin zincirinde bu canlılarla beslenen diğer balıkların bünyesinde ağır metal birikiminin devam etmesi ve soframıza kadar gelmesi kısa zamanda olmasa da uzun zamanda insan sağlığını olumsuz etkilediği bilinmektedir. Gerekli ölçüde alındığında insan sağlığına yararı olan birkaç metalin dışında ağır metaller vücuda alındığında toksik etki göstermektedir ve insan vücudundan atılmaları metabolik yollarla oldukça güç olmaktadır.Bu çalışmada, İstanbul Pendik İlçesi kıyı hattı boyunca belirlenen 5 istasyondan Temmuz 2011 ? Haziran 2012 tarihleri arasında aylık örnekleme yöntemi ile toplanan toplam 60 kara midyesi örneğinin incelenmesi ile kurşun ve kadmiyum seviyeleri belirlenmiştir. Bu inceleme neticesinde; kurşun içeriğinin 0,15 ? 8,66 mg/kg arasında değişen değerlerde olduğu kadmiyum (Cd) miktarının ise 0,01 mg/kg - 0,19 mg/kg olduğu tespit edilmiştir. 17.05.2008 Tarih ve 26879 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ?Gıda Maddelerindeki Bulaşanların Maksimum Limitleri Hakkında Tebliğ? de belirtilen bazı ağır metal türlerinin gıda maddelerinde bulunabilecekleri sınır değerleri kurşun için 1,5 mg/ kg, kadmiyum için ise 1,0 mg/kg olarak ifade edilmiştir.Sonuç olarak Pendik sahilinden toplanan örneklerde; kadmiyum düzeylerinin mevzuatta belirtilen sınır değerlerin altında olduğu bununla birlikte örneklerin % 60'ının kurşun düzeyinin sınır değerin üzerinde olduğu ve bu çalışmada incelemeye alınan, İstanbul İli Pendik İlçesi kıyılarından avlanmış Kara Midyeler (Mytilus galloprovincialis)'lerde ortalama kurşun Değerinin yaklaşık 2,63 mg/kg olduğu, bununla birlikte ortalama kadmiyum miktarının ise yaklaşık 0,01 mg/kg olduğu tespit edilmiş olup, bölgenin her ne kadar kadmiyum açısından sınır değerlerin altında kaldığı tespit edilmiş ise de kirlilik bileşenlerinden en az birinin (kurşun (Pb)) mevzuatla belirlenen sınır değerlerin üzerinde kalması sebebiyle gıda olarak tüketilememesi gerektiği anlaşılmıştır.Aralık, 2012Yasin GÜNER By the development of industry, there have been rapid increases in the rate of wastes generating from this sector. Metal ions contained by the wastes discharged to the seas produced by such types of sectors get involved in the body of organisms living in aqueous media, which as a result cause various detrimental effects. Along with industrial and human originated effects, metal ions are carried into the seas through soil erosion, gases in the atmosphere, streams and rivers, agriculture and undersea volcanic activities. Metals in sea water exist in four essential forms: as dissolved in water, as colloid particles, within the body of live organisms, on other colloid particles. Heavy metals usually sink onto the bottoms (sediment) of the seas, hence in bioaccumulation works illustrate that the living creatures especially in mussels living on the bottom of the sea have a high rate of accumulation. It is known that in the long run if not in a short period, other types of fishes which are fed with these creatures in the food chain sustain heavy metals, and thus affect human health negatively as they reach our dinner tables. Heavy metals, except those which are good for health when taken in required measurement, show toxic effects on the body and excreting them from the body through metabolic ways is very difficult.In this study, the five stations along the line of the coastal district of Pendik July 2011 - June 2012 between the black mussel total of 60 samples collected by monthly sampling method by examining the levels of lead and cadmium were determined. As a result of this study, lead levels from 0.1450 to 8.6620 mg / kg is changing between cadmium (Cd) value in the range of 0.0080 mg / kg - 0.1880 mg / kg were determined. Date and entered into force 05.17.2008 published in Official Gazette No. 26879 77

During 2005-2008 species composition, abundance patterns, natural mortality rates and salinity effects on zooplankton were studied in the Bosphorus regions of the Black and Marmara Seas. The tendencies to diminish for abundance and biomass of the Black Sea originated zooplankton species and to increase for the proportion of their carcasses in the direction from the Black Sea toward the Marmara Sea were found. The mortality in the Black Sea species increased with depth in the Marmara Sea. The contribution of organic matter of carcasses of the Black Sea originated organisms to bacterial processes in the deep strata of the Marmara Sea was estimated. Different salinity and temperature regimes restrict mutual penetration of the species in these seas. (C) 2010 Elsevier B.V. All rights reserved.

Sarıkuyruk istavrit balığı, Trachurus mediterraneus, hamsi ile birlikte Marmara Denizi balıkçılığı açısından oldukça önemli balık türüdür. Bu doktora çalışması Kuzeydoğu Marmara Denizi'nde bulunan sarıkuyruk istavrit balığının üreme biyolojisinin ayrıntılı olarak anlaşılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Örnekler, Prens Adaları çevresinde avcılık yapan ticari balıkçı teknelerinden ve Haliç'de Galata Köprüsü üzerinden olta ile avlanan balıkçılardan aylık olarak elde edilmiştir.Çalışma boyunca 1244 birey örneklenmiştir. Prens Adaları çevresi için dişi-erkek cinsiyet oranlarının aylık dağılımında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuş (X2 = 25, s.d.= 11, p< 0,05); buna karşın Haliç'de ise anlamlı bir fark bulunmamıştır (X2 = 10, s.d.= 11, p? 0,05). Yaş okumaları sonucu bireylerin yaş değerlerinin 0+-VI arasında olduğu belirlenmiştir. Elde edilen örneklerde ortalama toplam boy değeri 14,3 ±0,12 olarak bulunmuştur. Boy-ağırlık ilişkisine göre Marmara Denizi'nin kuzeydoğusunda türün pozitif allometri gösterdiği (b=3,26, b>3) belirlenmiştir. Dişilerde ilk cinsel olgunluk boyu 12,2 cm erkeklerde ise 12,5 cm olarak hesaplanmıştır.Ortalama % gonadosomatik indeks (GSI) değerleri, gonad evreleri ve oosit çap-sıklık dağılımı sonuçları üremenin mayısta başlayıp eylülde bittiğini göstermektedir. Üremenin en yoğun olduğu aylar haziran-temmuz aylarıdır. Türün batın fekonditesi değeri 9704±703 oosit/birey olarak hesaplanmıştır. Bir üreme sezonundaki potansiyel yumurtlama sıklığının ortalama 16 olduğu ve türün 6,5 günde bir yumurta bıraktığı tespit edilmiştir.T. mediterraneus türünün üreme biyolojisi Marmara Denizi'nde ilk defa çalışılmıştır. Elde edilen sonuçların, stok belirleme ve stok yönetimi gibi ileri çalışmaların temelini oluşturacağı düşünülmektedir. Trachurus mediterraneus, Mediterranean horse mackerel, together with anchovy, is the most commercially significant fish species in the Marmara Sea. This doctoral dissertation study was undertaken to understand the detailed reproductive biology of this important species in the Northwestern part of the Marmara Sea. Samples were collected monthly from commercial fishing boats around Prince Islands and from anglers in Golden Horn.A total of 1244 individuals were collected. Monthly distribution of the sex ratio was found significant (X2 = 25, s.d.= 11, p< 0,05) in Prince Islands samples and insignificant in Golden Horn samples (X2 = 10, s.d.= 11, p? 0,05). Age determination analysis showed that samples were between 0+ and VI year. Average total length was calculated to be 14,3 ±0,12 for all samples. Estimation of parameter b indicate that T. mediterraneus shows positive allometry (b=3,26, b>3). The smallest size of mature individuals was found as 11,5 cm for both sexes. First maturity length was calculated to be 12,2 cm for females and 12,5 cm for males.Monthly changes of mean percentage of Gonadosomatic Index values, gonadal development stages and oocytes size distribution showed that the spawning season starts in May and lasts in September. The peak spawning season was determined as June and July. Batch fecundity was found as 9704±703 oocytes. Potential spawning frequency was calculated as 16 which means females spawn each 6,5 days.Reproductive biology of T. mediterraneus has been studied for the first time in the Marmara Sea. These results will provide the basis for future stock assessment and management studies on this species. 104

Bu çalışma, Marmara Denizi'nin kuzeydoğusunda 2001 yılı boyunca fitoplankton dağılımını ve bu dağılıma etki eden ekolojik etkenleri kapsamaktadır. İSKİ Su Kalitesi İzleme Projesi kapsamında belirlenen 9 istasyonda yürütülen çalışmada, aylık ve mevsimlik örneklemeler 0.5, 5, 10, 20 m derinliklerde yapılmıştır. Yapılan kantitatif analizler sonucunda hemen hemen tüm istasyonlarda dinoflagellatlar yüksek konsantrasyonlarda bulunmuş, bazı aylarda ise diyatomların artış gösterdiği belirlenmiştir.Fitoplanktonun kalitatif analizleri için Nansen plankton kepçesiyle 15 m'den yüzeye vertikal çekimler yapılarak örnekler alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda hemen hemen tüm istasyonlarda kış ve bahar mevsiminde, yaz mevsimine göre nispeten daha fazla sayıda türün olduğu görülmüştür.Fitoplankton tür çeşitliliğinin hesaplanmasında Shannon-Wiener çeşitlilik indeksi (H') kullanılmış ve yıl boyunca bu indeksin (H') 0.13-3.85 değerleri arasında değiştiği, bu değerlerin (H') aylık örnekleme istasyonlarında diğerlerine göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.Su ve kepçe örneklerindeki analizler sonucunda 42'si Dinophyceae, 54'ü Bacillariophyceae, 4'ü Dictyochophyceae ve 5'i diğer gruplar (Chlorophyceae, Gamophyceae ve Cyanophyceae'den 1'er tür ile Euglenophyceae'den 2 tür) olmak üzere toplam 105 fitoplankton türü tespit edilmiş, bunlardan 12 türün Marmara Denizi için yeni kaydedildiği, 3 türün ise Türkiye Denizleri için yeni kayıt olabileceği belirlenmiştir. UNESCO'ya bağlı IOC (Intergovernmental Oceanografic Commission) tarafından belirlenen Toksik Alg Listesi'ne göre bu çalışmada 6 türün zararlı ya da toksik özellikte olduğu, ancak bunlardan hiçbirinin aşırı üremeye neden olmadığı gözlenmiştir. Ancak Pseudo-nitzschia pungens'in Aralık ayında belli bölgelerde artış göstermesi dikkati çekmiştir. This study concerns the distribution of phytoplankton and ecological factors influencing distribution patterns in 2001 in the northeastern Sea of Marmara.Monthly and seasonal samplings were carried out 0.5, 5, 10 and 20 meters depth of 9 stations within the frame work of ISKI Water Quality Control Poject. As a result of these quantitative analyses, dinoflagellate were found in high concentrations nearly at all stations, but in some months an increase in diatoms were detected.For qualitative analyses, samples were collected by vertical tows of a Nansen plankton net from 15 meter to the surface. Qualitative analyses pointed that number of phytoplankton species were higher in winter, fall and spring when compared summer.Shannon-Wiener index (H') was used as a measure of diversity and it was determined that the diversity fluctuated within the range of 0.13-3.85 and diversity was higher at the monthly sampling stations when compared to the others.As a result of analyses of water and plankton net samples, 105 phytoplankton species were identified from Dinophyceae (42 species), Bacillariophyceae (54 species), Dictyochophyceae (4 species) and the other groups ( 1 for Chlorophyceae, Gamophyceae and Cyanophyceae; 2 for Euglenophyceae). It was detected that 12 of these species were new record for Marmara Sea and 3 of them would be new record for Turkish Seas. 6 species were listed in Harmful Algae List of IOC (Intergovernmental Oceanografic Commission) of UNESCO while it was seen that none of them were represented in bloom levels. On the other hand, important increase in Pseudo-nitzschia pungens in December is notable. 111

Marmara Denizi'nin güneyinde yer alan Bandırma ve Erdek körfezlerinde yaşayan bentik amfipod türleri ile dağılımlarına etki eden ortam faktörlerinin belirlenmesini amaçlayan bu çalışmada, Mayıs 2007 ile Şubat 2008 tarihleri arasında 6'sı kıyıda(0.5 m) olmak üzere toplam 16 istasyonda 1-30 m arasındaki derinliklerden (1 m, 5 m, 10 m, 20 m, 30 m) mevsimsel olarak alınan örneklerin incelenmesi sonucunda 20 familyaya ait toplam 66 tür saptanmıştır. Eldeki literatür bilgilerine göre, 1 türün (Bathyporeia elegans Watkin, 1938) Türkiye denizleri için, 37 türün ise Marmara Denizi için yeni kayıt olduğu belirlenmiş ve türlerin renkli fotoğrafları da verilmiştir.Bandırma Körfezi'nde tüm örnekleme dönemi boyunca toplam 49, Erdek Körfezi'nde ise 52 amfipod türü belirlenmiştir. Körfezler arasında tür sayısı bakımından büyük bir fark olmadığı görülmüştür. Bandırma Körfezi'nde en yüksek tür ve birey sayısı ilkbahar mevsiminde elde edilmiştir. Diğer mevsimlerde belirlenen tür sayıları birbirine yakındır ancak birey sayılarının kış mevsimine doğru giderek azaldığı saptanmıştır. Erdek Körfezi'nde de en yüksek tür ve birey sayısı ilkbaharda belirlenmiştir. Bu körfezde hem tür hem de birey sayısı kış mevsimine doğru azalmıştır.Örnekleme yapılan istasyonlarda belirlenen tür ve birey sayısı kompozisyonundan yararlanılarak Shannon-Weaver çeşitlilik indeksi (H'), örnekleme yapılan istasyonlar arasındaki benzerliği belirlemek için Bray-Curtis benzerlik indeksi ve bölgesel dağılım modelini çözümlemek amacıyla çok boyutlu ölçekleme (MDS) yöntemleri ile yığın analizi sonucunda oluşan grupların kendi içlerindeki benzerlik ve farklılıklarına her bir türün yüzde katkısını saptamak amacıyla SIMPER analizleri uygulanmıştır.Bandırma Körfezi'nde, ortamın ekolojik değişkenlerinden sıcaklığın 6.6-27 °C, tuzluluğun ? 21.32-36.03, çözünmüş oksijenin 4.04-11.26 mg l-1, PO4-3-P değerlerinin 0.05-51.80 ?g-at l-1, Silikat-Si değerlerinin 1.37-55.97 ?g-at l-1, NO2-+NO3--N değerlerinin 1.16-18.2 ?g-at l-1 ve pH'ın 8.00 ile 8.38 arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Erdek Körfezi'nde ise sıcaklık 6.7-27 °C, tuzluluk ? 21.93-35.54, çözünmüş oksijen 3.67-13.26 mg l-1, PO4-3-P 0.05-2.78 ?g-at l-1, Silikat-Si 1.37 -16.96 ?g-at l-1, NO2-+NO3--N 0.27-4.93 ?g-at l-1 ve pH 8.06-8.36 arasında değişmiştir. Bandırma Körfezi'nde örnekleme sürecinde çalışılan istasyonlardaki yüzey sedimanında belirlenen toplam organik karbon değerleri % 0.07 ile 4.42, toplam kalsiyum karbonat % 0.88 ile 84.82, toplam fosfor 609 ile 12740 ?g g-1 ve çamur yüzdesi % 1.38 ile 79.93 arasındadır. Erdek Körfezi'nde ise toplam organik karbonun % 0.08 ile 2.89, toplam kalsiyum karbonatın % 0.74 ile 80.06, toplam fosforun 376 ile 3614 ?g g-1 ve çamur yüzdesinin % 2.12 ile 95.65 arasında değiştiği belirlenmiştir. In this study which aims to determine the environmental factors affecting the fauna and distribution of benthic amphipoda species inhabiting in the the Gulf of Bandırma and the Gulf of Erdek which are located on the north of the Marmara Sea, totally 66 species belonging to 22 families were identified after analyzing the samples collected seasonally from the depths ranging between 1 and 30 m (1 m, 5 m, 10 m, 20 m, 30 m) from 16 stations in total, 6 of which were on the coast (0.5 m) between May 2007 and February 2008. According to the data gathered from the literature, it was determined that one species (Bathyporeia elegans Watkin, 1938) was a new record for Turkish seas and 37 species for the Marmara Sea, and the coloured photograhps of the species were given.During the sampling period, totally 49 amphipoda species were identified in the Gulf of Bandırma and 52 in the Gulf of Erdek. It was seen that there was no considerable difference in terms of the number of individuals between the stations. The highest number of species and the highest number of individuals in the Gulf of Bandırma were recorded in spring. The numbers of species determined in other seasons were close to each other; however, it was determined that the numbers of individuals decreased gradually towards winter. In the Gulf of Erdek, the highest number of species and the highest number of individuals were determined in spring. Both the number of species and the number of individuals in this gulf decreased gradually towards winter.Using the composition of the number of species and the number of individuals at the sampling stations Shannon-Weaver Diversity Index (H') was performed, Bray-Curtis Similarity Index was performed in order to determine the similarity between the sampling stations, Multidimensional Scaling (MDS) was performed in order to analyze the regional distribution pattern and SIMPER analyses were performed in order to identify the percentage of the contribution of each species to the simiarities and differences within the groups formed after mass analysis.In the Gulf of Bandırma, of the ecological variables of the environment temperature was determined to range between 6.6 and 27°C, salinity 21.32 and 36.03?, dissolved oxygen between 4.04 and 11.26 mg l-1, PO4-3-P values between 0.05 and 51.80 ?g-at l-1, Silicate-Si values between 1.37 and 55.97 ?g-at l-1, NO2-+NO3--N values between 1.16 and 18.2 ?g-at l-1 and pH between 8.00 and 8.38. On the other hand, in the Gulf of Erdek, temperature ranged between 6.7 and 27°C, salinity between 21.93 and 35.54?, dissolved oxygen between 3.67 and 13.26 mg l-1, PO4-3-P between 0.05 and 2.78 ?g-at l-1, Silicate-Si between 1.37 and 16.96 ?g-at l-1, NO2-+NO3--N between 0.27 and 4.93 ?g-at l-1 and pH between 8.06 and 8.36. In the Gulf of Bandırma, in the surface sediment at the sampling stations during the sampling peiod total organic carbon values were between 0.07 and 4.42%, total calcium carbonate between 0.88 and 84.82%, total phosphorus between 609 and 12740 ?g g-1 and the percentage of mud between 1.38 and 79.93%. In the Gulf of Erdek, total organic carbon ranged between 0.08 and 2.89%, total calcium carbonate between 0.74 and 80.06%, total phosphorus between 376 and 3614 ?g g-1 and the percentage of mud between 2.12 and 95.65%. 217

The seagrass Posidonia oceanica is a stenohaline species endemic to the Mediterranean Sea, where it normally lives at a salinity of between 36.5 and 39.5 ppt. Surveys carried out at the North-eastern distribution limits revealed large beds in the Dardanelles Strait and isolated beds in the Marmara Sea, where the salinity ranges between 21.5 and 28 ppt. Microsatellite analysis of these low-salinity tolerant P. oceanica beds, show different signs of genetic isolation: excess of heterozygosity and a presence of fixed alleles. These particularities are rarely found in the whole distributional range of the species. Moreover, all the populations considered in the analysis have a very low genetic diversity in comparison with most of the meadows sampled throughout the Mediterranean Sea. Taking into consideration the genetic data, rhizome expansion rate and the actual extent of the isolated beds in the Marmara Sea and knowing the reproductive rate and dissemination characteristics of P. oceanica, we hypothesize that the isolated population of the Marmara Sea has been established since the Middle Holocene, before the catastrophic intrusion of brackish water into the Marmara Sea and the strong and persistent flow coming from the Black Sea. (c) 2008 Elsevier B.V. All rights reserved.

Bu tez çalışması, Marmara Adası litoral bölgesinde yaşayan dekapod krustase türlerini ve bu türlerin bazı ekolojik özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, 12-17 Mayıs 2008 ve 17-22 Kasım 2008 tarihlerinde, belirlenen 12 istasyondan (6'sı kıyı, 6'sı açık) dekapod krustase örnekleri toplanmıştır. Örnekler kıyıdan el ve el kepçesi, açıktan ise algarna ile elde edilmiştir. Ayrıca her istasyonda deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk ve çözünmüş oksijen değerleri de ölçülmüştür.Çalışma sonucunda, 13 familyanın 15 cinsine ait toplam 17 tür ve 1199 birey elde edilmiştir. Bu türlerden biri (Parapenaeus longirostris Lucas, 1846) Dendrobranchiata, üçü [Palaemon elegans Rathke, 1837; Plesionika heterocarpus (A.Costa, 1871); Aegaeon lacazei (Gourrent, 1887)] Caridea subordosuna, biri [Nephrops norvegicus (Linnaeus, 1758)] Reptantia subordosunun Nephropidea infraordosuna, beşi [Pisidia bluteli (Risso, 1816); Pisidia longimana (Risso, 1816); Porcellana platycheles (Pennant, 1777); Clibanarius erythropus (Latreille, 1818); Diogenes pugilator (P.Roux, 1829)] Anomura infraordosuna ve yedisi [Dromia personata (Linnaeus, 1758); Maja squinado (Herbst, 1788); Carcinus aestuarii Nardo, 1847; Polybius (Polybius) depurator (Linnaeus, 1758); Polybius (Polybius) vernalis (Risso, 1827); Xantho poressa (Olivi, 1792); Pilumnus hirtellus (Linnaeus, 1761)] Brachyura infraordosuna dahildir. Elde edilen türlerden Parapenaeus longirostris (429 birey), Diogenes pugilator (153 birey), Polybius (Polybius) depurator (362 birey) ve Xantho poressa'nın (137 birey) yaşadıkları ortamda diğer türlere göre birey sayısı bakımından daha baskın olduğu görülmüştür. Ayrıca, Marmara Adası litoral bölgesinden şimdiye kadar bildirilmiş türlere ek olarak sekiz tür [Aegaeon lacazei, Nephrops norvegicus Pisidia bluteli, Pisidia longimana, Porcellana platycheles, Diogenes pugilator, Dromia personata, Polybius (Polybius) vernalis] rapor edilmiştir.Bu çalışma ile, Marmara Adası litoralinden bildirilen 17 türün yaşadıkları ortamların bazı ekolojik özellikleri (sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen) aydınlatılmıştır. This study was carried out to determine the decapod crustacea species living on the littoral zone of Marmara Island and to discover some ecological properties of these species. Decapod crustacea species were collected from 12 stations (6 of them from shore, 6 of them from offshore) on May 12-17, 2008 and November 17-22, 2008. Decapod species were collected by hand and handscoop from the shore and by beam trawl from offshore stations. Furthermore, temperature, salinity and dissolved oxgyen values of the sea water were determined at each station.Totally 17 species and 1199 individuals belong to 15 genus of 13 familia were obtained at the end of the study. One of these species (Parapenaeus longirostris Lucas, 1846) belongs to Dendrobranchiata, three of them [Palaemon elegans Rathke, 1837; Plesionika heterocarpus (A.Costa, 1871); Aegaeon lacazei (Gourrent, 1887)] belong to subordo Caridea, one of them [Nephrops norvegicus (Linnaeus, 1758)] belongs to infraordo Nephropidea, five of them [Pisidia bluteli (Risso, 1816); Pisidia longimana (Risso, 1816); Porcellana platycheles (Pennant, 1777); Clibanarius erythropus (Latreille, 1818); Diogenes pugilator (P.Roux, 1829)] belong to infraordo Anomura and seven of them [Dromia personata (Linnaeus, 1758); Maja squinado (Herbst, 1788); Carcinus aestuarii Nardo, 1847; Polybius (Polybius) depurator (Linnaeus, 1758); Polybius (Polybius) vernalis (Risso, 1827); Xantho poressa (Olivi, 1792); Pilumnus hirtellus (Linnaeus, 1761)] belong to infraordo Brachyura of subordo Reptantia. Parapenaeus longirostris (429 individuals), Diogenes pugilator (153 individuals), Polybius (Polybius) depurator (362 individuals) and Xantho poressa (137 individuals) were observed as dominant when compare with the others according to individual numbers in their habitats. Moreover, 8 new species [Aegaeon lacazei, Nephrops norvegicus, Pisidia bluteli, Pisidia longimana, Porcellana platycheles, Diogenes pugilator, Dromia personata, Polybius (Polybius) vernalis] were recorded in this study additionally to recent reported species from the littoral zone of Marmara Island.Some ecological properties (temperature, salinity, dissolved oxygen) of living habitats of 17 species which were reported from littoral of Marmara Island were brought to light with this study. 52

Bu yapılan çalışmada, 1999, 2000, 2004, 2005 ve 2006 yıllarının çeşitli zamanlarındayapılan deniz çalışmalarından elde edilen güncel veriler kullanılarak, iki tabakalı yapıyasahip, Haliç, İzmit Körfezi, Gemlik Körfezi, Bandırma Körfezi ve Erdek Körfezi'ninoşinografileri ayrıntılı bir şekilde ortaya konup, bu yapıların bir birleriyle olan benzerlikleritespit edilmiştir.Bu ölçümler sonucunda, Haliç girişi üst tabaka tuzluluğu 18-20psu aralığında olduğugörülmüştür. Alt tabaka tuzluluk değeri ise 38psu'dur. Üst tabaka kalınlığı rüzgar durumunagöre 15-25m, ara tabaka kalınlığı ise 5-15m civarındadır. Üst tabaka sıcaklığı mevsimselolarak değişim gösterirken, alt tabaka sıcaklığı yıl boyunca yaklaşık 15oC'de sabitlenmiştir.Marmara Denizi üst tabakası Karadeniz kökenli İstanbul Boğazı üst akıntısınınkontrolünde iken, alt tabakası ise Akdeniz kökenli Çanakkale alt akıntısının kontrolündedir.Alt tabaka tazelenme süresi 6-7 sene gibi uzun bire süre alırken, üst tabaka suyununundeğişimi 5-6 ayı almaktadır.İstanbul halici ve Marmara Denizi körfezlerinin hepsinde bu iki tabakalı yapıyıgörmekteyiz. Yarı kapalı, sirkülasyonun kısıtlı olduğu körfezlerde, çift tabakalı yapı daeklenince, özellikle alt tabaka suyunun tazelenme süresinde artış olmaktadır. Bu durum, evselve sanayi atıklarının havzaya katılmasıyla, çevresel problemler doğurmaktadır. Bu nedenle,İzmit Körfezi'nin iç kesimleri ve derin çukurlarında, Gemlik Körfezi ve Haliç'in içkesimlerinde anoksik koşullar görülmektedir.Bu çalışmada güncel veriler toplanılıp bir araya getirilip, İstanbul halici ve MarmaraDenizi körfezlerinin oşinografisi ortaya konmuştur. Tüm körfezleri kapsayan ve geniş veriseti ile oluşturulan bir çalışma olduğundan, körfezlerde ileride yapılacak fiziksel, kimyasal,biyolojik vb, çalışmalara alt yapı oluşturacaktır. In this study, by using the current data collected from the synoptic cruises made indifferent time segments of the years; 1999, 2000, 2004, 2005 and 2006, the oceanography ofthe Golden Horn, İzmit Bay, Gemlik Bay, Bandırma Bay and Erdek Bay, all which have twolayered stratification, is presented and the similarities are determined.The results of these measurements show that the upper layer water salinity is rangedbetween18-20psu at the entrance of the Golden Horn. The lower layer salinity value is 38psu.The thickness of the upper layer water ranged between 15-25 meters according to the windsituations. The thickness of the transition intermediate layer changed in the range of 5-25meters by wind effect. The salinity value of the lower layer reached up to 38psu. Whiletemperature of the upper layer was changed seasonally, the lower layer temperature wasremained nearly the same at about 15oC during the whole year.The upper layer water of the Marmara Sea is controlled by the Black Sea originated upperstream of the Bosporus and the lower layer is controlled by the Mediterranean Sea originatedlower stream of the Dardanelles Strait. While the refreshing time of the lower layer takesalong time of nearly 6-7 years, the upper layer changes in about 5-6 months.We can observe this two layered stratification in the Golden Horn and in all the bays of theMarmara Sea. In the semi-enclosed bays where the circulation is restricted, the flushing time,of especially the lower layer increases, if there is also a stratified system. By the addition ofthe domestic and the industrial discharges into the catchment area, this situation results withenvironmental problems. For this reason, the anoxic situations are observed in the innermostpart and in the deep sunken of the İzmit Bay, the Gemlik Bay and in the innermost part of theGolden Horn in several times.In this study, by collecting and gathering the current data together, the oceanography of theGolden Horn and the bays of the Marmara Sea is exposed. This study, which is shaped by awide data set and which covers all of the bays, will be the infrastructure for the furtherphysical, chemical, biological and etc studies. 176

Küçükçekmece Koyu'nun Ekolojik Kalite Durumu'nun belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada, koyu temsil edecek sayıda 10 istasyondan Van Veen Grab ile üçer tekrarlı örnekleme yapılarak, makrozoobentik organizmalar elde edilmiştir. Ayrıca deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk ve çözünmüş oksijen değerleri ile sedimanın çamur içeriği ve toplam organik karbon (TOC) miktarı belirlenmiştir.Elde edilen bentik örneklerin değerlendirilmesi sonucunda 143 türe ait 8221 birey saptanmıştır. Birim alan başına ortalama tür sayısı 1 (ist. 4) ile 66 (ist. 7) arasında, ortalama birey sayısı ise 4 (ist. 4) ile 1203 (ist. 7) arasında değişmiştir. Türlerin araştırma bölgesinde bulunma sıklıkları incelendiğinde 6 türün (Heteromastus filiformis, Nephtys hombergii, Owenia fusiformis, Corbula gibba, Sphaeroma serratum ve Jassa marmorata) ?devamlı?, 18 türün (Capitella capitata, Melinna palmata, Pholoe inornata, Polydora caeca, Pomatoceros triqueter, Sigambra tentaculata, Syllis gracilis, Heteronemertea (sp. A), Nemertina (sp.B), Aspidosiphon muelleri, Abra alba, Mytilus galloprovincialis, Pitar rudis, Spisula subtruncata, Calyptraea chinensis, Nassarius reticulatus, Diogenes pugilator ve Iphinoe elisae) ?yaygın? ve geriye kalan 119 türün ?nadir? türler grubuna girdiği görülmüştür. Örnekleme istasyonlarında belirlenen tür ve birey sayısı kompozisyonundan yararlanarak hesaplanan Shannon-Weaver çeşitlilik indeksi (H'), AMBI ve BENTIX sonuçlarının yanı sıra o istasyonlarda ki ortalama tür sayısı ve indikatör türlerin varlığı ile sedimanın TOC içeriği gibi parametreler de göz önüne alınarak her bir istasyonun Ekolojik Kalite Durumu hakkında bir yargıya varılmıştır. H' değerleri 0 (ist. 4) ile 3,9 (ist. 7) arasında, AMBI 0,1 (ist.1) ile 4,6 (ist.5) ile BENTIX değerleri 2,1 (ist. 9) ile 6 (ist. 4) arasında belirlenmiştir.Küçükçekmece Koyu'ndaki istasyonlar ekolojik kalite yönünden % 20'si ?iyi?, % 20'si ?orta?, % 20'si ?zayıf? ve % 40'ı ?kötü? olarak değerlendirilmiş koyun bentik ekosistem sağlığının iyi olmadığı sonucuna varılmıştır. Macrozoobenthic organisms were collected from ten stations, which represent Kucukcekmece Bay, with three replicated sampling by using Van Veen Grab in this study that was attempted to determine ecological quality status of the bay. Additionally, temperature, salinity and dissolved oxygen values of sea water were measured with together contents of mud and amount of total organic carbon (TOC).At the end of the study, 8221 individuals belonging to 143 species were recorded. The average number of species and individuals per unit area changed between 1 (4th station) to 66 (7th station) and 4 (4th station) to 1203 (7th station). As a result of evaluating of the data according to existence frequency of the species, three groups were obtained such as 6 ?continuous? species (Heteromastus filiformis, Nephtys hombergii, Owenia fusiformis, Corbula gibba, Sphaeroma serratum ve Jassa marmorata), 18 ?common? species (Capitella capitata, Melinna palmata, Pholoe inornata, Polydora caeca, Pomatoceros triqueter, Sigambra tentaculata, Syllis gracilis, Heteronemertea [sp. A], Nemertina [sp.B], Aspidosiphon muelleri, Abra alba, Mytilus galloprovincialis, Pitar rudis, Spisula subtruncata, Calyptraea chinensis, Nassarius reticulatus, Diogenes pugilator ve Iphinoe elisae), and 119 other ?rare? species. The results of study were evaluated to determine ecological quality status of the each stations whereby AMBI, BENTIX, Shannon-Weaver diversity index (H') which are calculated according to species and individual compositions of the sampling stations and also some parameters such as average species number, existence of indicator species and TOC contents of the sediment samples. H', AMBI and BENTIX values were recorded between 0 (4th station) to 3.9 (7th station), 0.1 (9th station) to 4.6 (5th station) and 2.1 (9th station) to 6 (4th station).At the end of the study, it was concluded that the health of benthic ecosystem is not good and also ecological quality of the stations of Kucukcekmece Bay were evaluated into three groups as 20 percent is ?good?, 20 percent is ?average?, 20 percent is poor and 40 percent is ?bad?. 455

Bu tez çalışmasında bakteriyoplanktonun Karadeniz, İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı'ndaki dağılımları ve ekosistemdeki rolleri incelenmiştir. İki yıl süren araştırmalarda toplam heterotrofik bakteri bolluğunun Karadeniz yüzey sularında Marmara Denizi'nden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, Çanakkale Boğazı'ndan giren Akdeniz kökenli sulardaki bakteri bolluğunun Karadeniz'e ulaşana kadar yaklaşık beş kat artış gösterdiği tespit edilmiştir. Bakteri bollukları en fazla kıyı sularında, deşarj etkisi altındaki alanlarda saptanmıştır. Güneybatı Karadeniz kıyılarının bakteri bolluk değerleri, Doğu Karadeniz sınırı kıyılarından yaklaşık iki kat daha yüksek olup, kuzeybatı Karadeniz kökenli substrat bakımından zengin suların kıyılarımızda ikincil üretimi beslediği sonucuna varılmıştır. Marmara Denizi'nde bakteri bolluğunun en yüksek olduğu noktalar körfez içleri olarak tespit edilmiştir. Çevresel şartlar arasında bakteriyoplankton dağılımı etkileyen en önemli faktörün sıcaklık olduğu sonucuna varılmıştır. Sıcaklığın sabitlendiği dönemlerde bakteri bolluğu en yüksek seviyelere ulaşmakta, sıcaklığın hızlı iniş ya da çıkış gösterdiği mevsim dönümlerinde bakteri bolluk değerlerinde gerileme gerçekleşmektedir.16S rRNA dizi analizi ve standart mikrobiyolojik tayin metodları bir arada kullanılarak Karadeniz ve Marmara Denizi'nin bakteriyoplankton tür kompozisyonu ilk kez kayıt altına alınmıştır. Denizlerimizde baskın olan kültür edilebilir türlerin filogenetik çalışmaları sonucunda alfa Proteobacteria, gamma-Proteobacteria, Cytophaga-Flexibacter-Bacterioides grubu ve Gram pozitif grup olmak üzere toplam dört ana gruba ait 70 tür tayin edilmiştir. Bunlardan alfa ve gamma Proteobacteria grupları çalışma alanında tespit edilen baskın gruplar olup, Karadeniz ve Marmara Denizi denizel bakteri kompozisyonunun dünya denizleri ile uyum gösterdiği saptanmıştır. Tayin edilen türlerin morfolojik ve biyokimyasal özellikleri incelendiğinde %71'inin hareket yeteneği olduğu, %81'inin nitratı indirgeyebildiği, %85'inin jelatinazı parçalayabildiği ve %33'ünün üreyi azot kaynağı olarak kullanabildiği saptanmış, bu özellikleri ile Karadeniz ve Marmara Denizi ötrofikasyon riski taşıyan sularına adaptasyon yeteneği yüksek türlerin baskın olduğu sonucuna varılmıştır. The spatiotemporal distribution of bacterioplankton in the Black Sea, İstanbul Strait, Marmara Sea and Çanakkale Strait and their role in the marine ecosystem was studied. The heterotrophic bacterial abundance in the Black Sea was higher than the Marmara Sea during the study period. The bacterial abundance of the Mediterrenean originated water enhanced approximately five times within the Marmara Sea before reaching to the Black Sea. The bacterial abundance was highest at coastal waters and discharge areas. The surface bacterial abundance at the southwestern shelf of the Black Sea was two times higher that the eastern shelf. Therefore, it is concluded that the substrates carried from the northwestern shelf originated waters enrich the secondary production along the Turkish coastal waters. The bacterial abundance was the highest at the inner parts of the bays in the Marmara Sea. Temperature was the most important factor among the environmental parameters affecting the bacterial abundance. The bacterial abundance was the highest during the stable temperature periods whilst values decreased during seasonal changes.Bacterioplankton species composition was analyzed for the first time in the Turkish waters of the Black Sea and the Marmara Sea, using standard microbiological methods and 16S rRNA sequencing technique. According to the results obtained from phylogenetic studies, four distinct groups dominated our waters; alpha Proteobacteria, gamma-Proteobacteria, Cytophaga-Flexibacter-Bacterioides group and Gram positive group. The alpha and gamm Proteobacteria groups were the most abundant groups among the cultrable species in the area, similar to the rest of the world?s oceans. Among the 70 taxa identified within the study area, 71 % were motile, 81 % were capable of nitrate reduction, 85 % were able to hydrolyse gelatin and 33 % use urea as nitrogen source. Therefore, it is concluded that the species capable of adaptation to the waters of the Black and the Marmara seas with high eutrophication risk. 180

Bu çalışmada, SeaWiFS ve MODIS-Aqua sensörleri tarafından 1997-2007 yılları arasında toplanmış aylık klorofil a verileri kullanılmıştır. 100' e yakın örnekleme istasyonundan alınan klorofil a değerleri fitoplankton biyokütlesi ve birincil üretimin en önemli göstergesidir. En kayda değer fitoplankton artışı, kış ve ilkbahar mevsiminde gözlemlenmiştir. Bu büyük artışı, sonbaharda meydana gelen küçük bir artış takip etmektedir. Marmara Denizi'nin doğu kıyıları, en yüksek fitoplankton artışlarına sahne olmaktadır. Sanayi bölgelerinden denize akan atık sular, yüksek miktarda besin tuzu içerdiğinden bu yüksek artışların nedeni olabilir. Aylık deniz suyu sıcaklığı ve klorofil a değerleri arasında yapılan regresyon analizi, bu iki parametrenin ters orantılı ve %1 ölçüsünde istatistiksel olarak anlamlı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu analize uygun modeli ortaya koyan denklem aşağıdaki gibidir (r= -0.53):Chlorophyll a = 7.09199 ? 0.215402* SSTDeniz suyu sıcaklığındaki azalma denizin alt kesimindeki soğuk su tabakasının yüzeye çıkmasının ve düşey karışımın bir işaretidir. Bu durum da birincil üretimdeki büyük artışların nedenidir.Bunların haricinde aylık klorofil a değerleri arasında yapılan analizler, SeaWiFS and MODIS-Aqua sensörlerinin birbirleriyle çok uyumlu olduğunu ve datalarının birlikte kullanılabileceğini ortaya koymuştur.Anahtar Sözcükler: Birincil Üretim, Marmara Denizi, Uzaktan Algılama, Klorofil a, SeaWiFS, MODIS-Aqua. Temporal and spatial variations in the Sea of Marmara based on monthly averages of chlorophyll a, which is the major indicator of phytoplankton biomass and primary production, recorded by SeaWiFS and MODIS-Aqua sensors at nearly 100 stations have been analyzed for the period of 1997-2007. Majority of phytoplankton blooms occur during the winter and spring seasons, followed by a smaller secondary bloom during the fall season. The majority of high magnitude blooms occur at the Eastern part of the Sea which may be attributed to an increase in the amount of discharge of water contaminated with nutrients originating on land where the industries are located.The correlations between monthly averages of sea surface temperature (SST) and corresponding chlorophyll a values are statistically significant (inverse) at 1% level, where r= -0.53 and the equation of the fitted model is:Chlorophyll a = 7.09199 ? 0.215402* SSTThis correlation is expected because a relative decrease in SST is an indicative of upwelling and vertical mixing which are the primary processes for the formation of phytoplankton blooms.We have also found that monthly averages of chlorophyll a recorded by SeaWiFS and MODIS-Aqua are nearly identical and either data set can be used in place of the other.Keywords: Primary Productivity, Sea of Marmara, Remote Sensing, Chlorophyll a, SeaWiFS, MODIS-Aqua. 64

ÖZET Bu araştırmada, Türkiye balıkçılığında önemli bir yer teşkil eden hamsi balığının Karadeniz ve Marmara'da ki stoklarının durumu ile hamsinin İstanbul balık halindeki önemi üzerinde çalışılmıştır. Elde edilen verilere göre Karadeniz'den elde edilen örneklerin % 80'nin 1 yaşını doldurduğu ve Karadeniz hamsisinin stoklarında bilinçsiz avcılıktan dolayı bir gençleşme olduğu bulunmuştur. Marmara'dan alman örneklerin ise % 68'nin 1 yaşını doldurduğunu ve kontrollü avcılıktan dolayı Marmara'daki hamsi stoklarının, Karadeniz'e oranla daha sağlıklı bir yapıya sahip olduğu görülmüştür. Marmara ve Karadeniz'den alınan hamsi örneklerinin yaklaşık % 60 'ının 11-12 cm boylan arasındaki balıklardan oluştuğu, bu balıkların boylan gibi ağırlıklarının da benzerlik gösterdiği bulunmuştur. Yapılan araştırmada İstanbul Balık Halinde Marmara hamsisinin öneminin her geçen gün arttığı görülmüştür. Karadeniz'de ki hamsi stoklarının iyileştirilmesi ve hamsinin ülke ekonomisindeki yerinin korunabilmesi için hamsi avcılığı hakkında önemli kararların alınması gerekmektedir. ıı ABSTRACT In this study, the emphasis has been given on the condition of the stocks of anchovy in the sea of Marmara which hold an important place in Turkish fishing industry and on its importance at Istanbul fish market as well. According to the data obtained about anchovy seized at Black Sea, 80 per cent of it were determined to be 1 year old and due to the uncontrolled fishing, an underaging has been occuring in the stocks of Black Sea anchovy. But of the anchovy seized at Marmara Sea, 68 per cent were determined to be 1 year old and due to controlled fishing, the anchovy stocks at Marmara Sea, in comparison with the Black Sea, were seen to be having a more healthy structure. Of the anchovy samples taken from both Marmara and Black Sea, 60 per cent were set to be constituting of the fish that range from 11 to 12 cm of stretch and having a similarity in sizes in terms of their stretch and weight. In the end of search conducted, it was understood that the importance of Marmara anchovy has been increasing at Istanbul Fish Market every other day. In order to improve the anchovy stocks at Black Sea and protect its place in the Turkish Economy, an urgent decisions have to be taken scientifically about the techniques of anchovy fishing m 47

ÖZET Bu çalışmada İstanbul'un atıksu deşarjlarının denizel ortamda mikrobiyolojik kirlilik indikatörleri ile izlenmesi amacıyla, Nisan 1996-Nisan 2002 döneminde ikisi mevsimlik, yirmi sekizi aylık olmak üzere toplam 30 istasyonda örnekleme yapılmıştır. Mikroorganizmaların boğaz kanalı boyunca hareketi eş zamanlı ölçülen sıcaklık ve tuzluluk parametreleri ile takip edilirken, deşarj yükünün ve ortamın trofık durumunun göstergesi olarak besin elementlerinden nitrit, nitrat, toplam azot, fosfat ve toplam fosfat konsantrasyonları da ayrıca ölçülmüştür. Mikrobiyolojik kirlilik indikatörü olarak seçilen fekal koliform ve fekal streptokok bakterilerin yoğunluğu, istasyon, bölge, mevsimler ve yıllar olarak dört farklı grupta değerlendirilmiştir. Buna göre İstanbul metropolü etkisi altında kalarak en fazla yüzey kirliliğinin tespit edildiği saha, tüm örneklemelerde boğazın güney kesimi olmuştur. Noktasal deşarjlar bakımından özellikle boğazın Avrupa yakasında su kalitesinde mikrobiyolojik kirliliğin önemli oranda azaldığı tespit edilmiştir. Öte yandan, boğazın alt akıntısına verilen deşarj, kısmi blokaj dönemlerinde özellikle güneyde kirliliği kısmen arttırmış, ancak tüm çalışma boyunca İstanbul'un atık sularının Karadeniz'in anoksik tabakasına ulaştığı görülmüştür. Nisan 2000-Nisan 2002 döneminde boğazda toplam altı istasyonda tuzluluk gradienti boyunca fekal koliform ve fekal streptokok izlenmiş, alt tabakaya verilen deşarjın en fazla ara tabakaya kadar yükseldiği, daha üst derinliklere çıkamadığı saptanmıştır. Öte yandan, meteorolojik koşulların da etkisiyle, boğazın geometrik yapısının dikey karışımlara uygun güney kesimde bazı dönemlerde alt tabaka ile üst tabaka karışımı tespit edilmiş, bu dönemlerde yüzeyde mikrobiyolojik kirliliğin arttığı görülmüştür. Fekal koliform ve fekal streptokok değerleri arasındaki korelasyon incelenmiş, deşarja yakın olan istasyonlarda anlamlı ilişki tespit edilirken deşarjdan uzaklaştıkça iki bakteri grubunun deniz suyunda ölüm hızlarının farklı olmasından dolayı ilişkinin kaybolduğu tespit edilmiştir. Sedimentte enterik bakterilerin davranışı incelenmiş, organik aktivitenin zengin olduğu sedimentlerde fekal koliform tespit edilemezken bu durumun fekal streptokok için geçerli olmadığı anlaşılmıştır. ABSTRACT This study concerns monitoring of discharges of Istanbul metropolis by means of microbiological indicators. Samplings were performed at 30 stations (2 seasonally, 28 monthly studied) for a period of 6 years from April 1996 to April 2002. Temperature and salinity data were used to investigate state of stratification, whilst nitrite, nitrate, total nitrogen, phosphate and total phosphate data were chosen to predict the trophic state of water column and amount of discharge load. Temporal and spatial patterns in densities of fecal coliform and fecal streptococci chosen as indicator species were evaluated in four categories; stations, basins, seasons and years. Results of variance analysis indicated that highest contamination at surface were at the southern parts of the Strait of Istanbul. Evaluation of data obtained from point discharges; located at both sides of the Strait, indicated that pollution load at European side decreased notably during the study period. Deep discharges given at lower layer of the Strait reached successfully to the anoxic layer of the Black Sea in most occasions, excluding periods of blockage, increasing contamination at surface waters. Additionally, fecal coliform and streptococci were studied vertically at six stations located at the Strait from April 2000 to April-2002. Results indicate that discharges did not rise above intermediate layer and did not contaminate surface normal circumstances. However, the strait geometry and meteorological conditions, particularly at southern parts of the Strait, caused vertical mixing and contamination at the upper layer. The relations between fecal coliform and fecal streptococci were also examined. The correlation results were meaningful at stations close to the discharge points whilst it weakened and disappeared with distance and attributed to the variations in survival rates of both groups. In addition to the water column contamination studies, fecal coliform and streptococci distribution in sediments were also studied. Results indicated that fecal coliform bacteria diffred from streptococci since the first one was not capable of surviving in organic activity rich conditions, mean while this pattern is not valid for the latter. m 94

This study describes the ostracode faunal composition and distribution on the continental shelf of the southern Marmara Sea in Turkey. Twenty-three bottom samples were collected from the shelf. These samples are characterized by silt-clay (mud), sand and gravel in the studied area. A total of 46 species belonging to 32 genera were determined from these samples. Seven species were dominant from 46 ostracode species. Three assemblages were identified by their dominant species. These are characterized by: Costa edwardsii (Roemer); a mixed assemblage which consists of Cytheridea neapolitana Kollmann, Pterygocythereis ceratoptera (Bosquet), Tegmenia rugosa (Costa), Acanthocythereis hystrix (Reuss) and Xestoleberis communis (G.W. Müller); and Aurila convexa (Baird). The relations between the dominant species, lithology and CaCO3 concentration have been investigated, and the results are compared with other shelf environments within the Mediterranean and Aegean regions. Pterygocynthereis, Costa, Tegmenia and Cytheridea are abundant in muddy substrates; Aurila and Acanthocythereis are abundant in sandy substrates. Acanthocythereis hystrix (Reuss), Aurila convexa (Baird), Buntonia subulata Ruggieri, Carinocynthereis anti-quata (Baird), Carinocynthereis carinata (Roemer), Costa batei (Brady), Costa edwardsii (Roemer), Cyntheridea neapolitana Kollmann, Celtia quadridentata (Baird), Loxoconcha rhomboidea (Fischer), Pterygocythereis jonesii (Baird) and Semicytherura acuticostata (Sars) are common, and similar species are recorded from other continental shelves of the Mediterranean. Copyright © 2001 John Wiley & Sons, Ltd.

ÖZET Büyükçekmece Koyu (Marmara Denizi) Fitoplankton Türlerinin Kalitatif, Kantitatif Yönden Araştırılması ve Dağılımlarını Etkileyen Ortam Faktörleri Marmara Denizi Büyükçekmece Koyu'ndaki fitoplankton türlerinin ve dağılımları üzerinde etkili olan ortam faktörlerinin belirlenmesi amacıyla, Nisan 1998-Mart 1999 sürecinde, 0.5-30 m arasındaki derinliklerde belirlenen 5 istasyondan plankton kepçesiyle horizontal ve vertikal çekimlerden elde edilen örneklerin incelenmesi sonucunda, 7 sınıfa ait 125 fitoplankton türü saptanmıştır. Eldeki literatür bilgilerine göre, bunlar arasında Marmara Denizi için yeni kayıt oldukları anlaşılan 58 türden 4 tanesi (Torodinium sp., Dinobryon baltîcum (Schütt) Lemmermann, 1900, Gyrosigma fasciola (Ehrenberg) Cleve, Pleurosigma macrum W.Smith, 1852)'nin tüm Türkiye denizleri için de yeni kayıt olduğu belirlenmiş ve saptanan türlerden 1 12'sinin renkli fotoğrafları verilmiştir. Tür ve birey sayısı bakımından Dinophyceae ve Bacillariophyceae öteki sınıflara oranla baskındır. En yüksek birey sayısına Dinophyceae Mayıs ayında (ortalama 66605 h/L), Bacillariophyceae ise Mart ayında (ortalama 136071 h/L) ulaşmıştır. Tür ve birey sayısı esas alınarak istasyonlarda her ay derinliklere göre hesaplanan Shannon-Weaver çeşitlilik indeksi sonuçlarına göre, türlerin aşın üreme gösterdiği dönemlerde, fitoplankton çeşitlilik indeksinin düşük olduğu görülmüştür. En yüksek çeşitlilik indeksi değeri Ağustos ayında 0.5 m derinlikte (IT=3.84), en düşük ise Nisan ayında 30 m derinlikte (H*=0) ve Mart ayında 0.5 m derinlikte (HMÎ.60) elde edilmiştir. Türlerin dağılımları üzerinde etkili olabilen sıcaklık bir yıl süresince 6.5-24.0 °C, tuzluluk %o 19.28-37.34, çözünmüş oksijen 2.18-12.89 mg/L, N02 +NO3 -N 0.04-10.79 ug-at N/L, P04~3-P 0.10-1.06 ug-at P/L ve Silikat-Si 1.06-35.23 ug-at Si/L arasında değişmektedir. Klorofil a değişimleri de 0.05-9.45 ug/L arasındadır. Genellikle besin elementlerinin düşük, sıcaklığın da yüksek olduğu ilkbahar ve yaz ile sonbahar başında Dinophyceae, besin elementlerinin yüksek, sıcaklığın da düşük olduğu kış mevsiminde ve ilkbahar başında ise Bacillariophyceae gelişim göstermiştir. Nisan- Aralık 1998 sürecinde düşük çözünmüş oksijen (2.28-3.54 mg/L) içeren 30 m derinlikteki sularda fitoplankton tür ve birey sayılarında azalma olmuştur. Türler, 2.5-9.0 m olarak ölçülen seki diski derinliğine göre belirlenen, öfotik zon derinliğinin en düşük 6.75 m ve en fazla 24.30 m olduğu derinliklerin üzerindeki öfotik zonda daha yoğun dağılım göstermişlerdir. Bu bölgede İSKİ tarafindan yapımı sürdürülen Atıksu Arıtma ve Deniz Deşarj Sisteminin devreye girmesinden sonra, ortamdaki besin elementi miktarının fazlalaşması ile toksisitesi yüksek türlerin birey sayılarının artışına yol açılarak, yaşamın olumsuz yönde etkilenmemesi için kurulacak sistemde biyolojik arıtma yapılması önerilmektedir. XII SUMMARY Qualitative and Quantitative Investigations on Phytoplankton Species of Bttyfikçekmece Bay (Sea of Marmara) and Environmental Factors Affecting Their Distribution In order to determine phytoplankton species of Büyükçekmece Bay in the Sea of Marmara, and the environmental factors that affect the distributions of the species, the samples were collected vertically and horizontally with a plankton net at 0.5-30 m depths at 5 stations in the period of April 1998-March 1999. From the examination of the samples, 125 phytoplankton species belonging to 7 classes were identified. According to the present literature, of 58 new records for the Sea of Marmara, 4 species (Torodinium sp., Dinobryon balticum (Schütt) Lemmermann, 1900, Gyrosigma fasciola (Ehrenberg) Cleve, Pleurosigma macrum W.Smith, 1852) were found to be also new records for all Turkish seas. This study gives colour photographs of 1 12 species. Compared to other classes, Dinophyceae and Bacillariophyceae dominated in terms of species and cell numbers. The highest cell numbers of Dinophyceae were recorded in May (mean 66605 cells/L) and Bacillariophyceae in March (mean 136071 cells/L). The results of diversity index of Shannon- Weaver, employing the monthly estimation of species and cell numbers at chosen depths, revealed that diversity index of phytoplankton decreased in the periods of blooms of the species. The highest diversity index was obtained in August at 0.5 m depth (11=3.84) and the lowest in April at 30 m (H*=0) and in March at 0.5 m (rT=0.60). The temperature that could be affective in the distribution pattern of species varied between; 6.5-24.0 °C, salinity 19.28-37.34 %o, dissolved oxygen 2.18-12.89 mg/L, NO2 +N03~-N 0.04-10.79 ug-at N/L, PO4-3-P 0.10-1.06 ug-at P/L and Silicate-Si 1.06-35.23 ug-at Si/L. Chi a distribution changed between 0.05-9.45 ug/L. Generally in spring, summer and early autumn periods with low nutrient and high temperature Dinophyceae density increased, on the other hand in winter and early spring Bacillariophyceae density increased with low temperature and high nutrients. During April-December 1998 phytoplankton species and biomass decreased at 30 m depth containing less dissolved oxygen (2.28-3.54 mg/L). Phytoplankton distribution was denser on euphotic zone depths as lowest 6.75 m and highest 24.30 m which was determined by secchi disc measurements between 2.5-9.0 m. When the Waste Water Treatment and Sea Drainage System, in construction by ISKI, gets in operation, nutrient concentrations at the area will increase and may lead to increase in toxic species biomass. Therefore it is suggested to perform biological waste water treatment at the treatment system. Xin 214

ÖZET Marmara Denizi'nin Güneyinde Dip Trolü ile Yakalanan Balıklar ve Kırlangıç Balığı (Trigla lucerna Linnaeus, 1758)'nın Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar. Dip trolü ile yakalanan balıkların belirlenmesi amacı ile Marmara Denizi'nin güneyinde 1992 ve 1995 yıllarında İÜ. Arar Araştırma Gemisi ile yapılan 47 dip trolü çekimi sonucunda 13 'ü kıkırdaklı balık, 49'u kemikli balık olmak üzere toplam 62 balık türü yakalanmış ve bunların tanınma özellikleri ile yakalandıkları yer ve derinlikler verilmiştir. Karadeniz'den bilinen Ahsa pontica (Eichwald, 1838)'nın Marmara Denizi 'ndeki varlığı bu çalışma ile saptanmıştır. Trollerde yakalanan balıkların, miktar olarak çokluğunu ekonomik öneme sahip 9 tür ve ekonomik önemi olmayan 6 tür oluşturmakta, diğerleri bireyce az olan türler grubuna girmektedir. Trigla lucerna Linnaeus, 1758 'in biyolojisini incelemek için Kasım 1996 - Kasım 1997 sürecinde her ay elde edilen toplam 224 örneğine göre balığın yaş, boy ve ağırlık olarak büyümesi, boy-ağırlık ilişkisi, kondisyon faktörü, eşey oranları, ilk eşeysel olgunluk yaşı ve boyu ile üreme süreci saptanmaya çalışılmıştır. Örneklerin yaşları I - VI arasında olup, III. yaş grubu % 76.79 ile en fazla örnek içermektedir. Ölçülen en küçük ve en büyük total boy değerleri 123 - 415 mm, ağırlık değerleri ise 15 - 617 gr.dır. Boy - ağırlık ilişkisi W = 0.00001088-L2'9775, kondisyon faktörü 0,9612 olarak saptanmıştır. İlk eşeysel olgunluk yaşı ve boyu erkeklerde II. - III. yaş grubu ve 173 mm, dişilerde III. yaş grubu ve 193 mm.dir. Gonad evrelerine göre üremenin yıl süresince devam ettiği söylenebilir XII ABSTRACT A Study on the Fishes Caught with the Bottom Trawling in the South of the Sea of Marmara and the Biology of the Tub Gurnard (Trigla lucerna Linnaeus, 1758) In the result of 47 bottom trawlings performed in the south of the Sea of Marmara with the İ.Ü. Arar Research Vessel in 1992 and 1995, with the aim of determining the fishes caught by the bottom trawling ; totally 62 fish species had been caught, that 13 were cartilaginous fish and 49 were bony fish and their diagnostic characteristics, the place and the depth where they have been caught are given. The presence of Alosa pontica (Eichwald, 1838) known from the Black Sea is determined in the Sea of Marmara in this study. The majority of fishes in terms of quantity caught with the bottom trawling is composed of 9 species economically important and 6 species economically unimportant, and the rest are placed in the group of the species with little individuals. According to 224 examples obtained each month in the period of November 1996 - November 1997 with the aim of examining the biology of Trigla lucerna Linnaeus, 1758 ; the age, the growth as length and weight, the length - weight relationship, the condition factor, male to female ratio, first sexual maturity age and length and spawning period of the fish have been determined. The ages of the examples are between I - VI and the III age group contains the most example with 76.79 %. The minimum and maximum total length values are 123 - 415 mm and the weight values are 15 - 617 gr. The length - weight relationship is calculated to W = 0.00001088-L2'9775 and condition factor to 0,9612. The first sexual maturity age and length are II - III age groups and 173 mm in the males and III age group and 193 mm in the females. We can say that the reproduction continues during the year according to the gonad maturity stages. XIII 132

in OZ Marmara Denizi' ndeki Sardalya Balığı {S ardına pilchardus Walb.1792)' nın Biyolojisi. Bu çalışmada Sardalya Balığı (Sardina pilchardus Walb.1792)' nm Marmara Denizi'ndeki yaş kompozisyonu, yaş-eşey kompozisyonu, yaş - boy, yaş - ağırlık ve boy - ağırlık ilişkileri ile ilk eşeysel olgunluğa erişme yaş ve boyu, yumurtlama periyodu ve kondüsyon faktörü saptanmıştır. ABSTRACT Biological aspects of Sardine (Sardina pilchardus Walb.1792) in the Sea of Marmara. In this research the age composition, age-sex composition, age - length, age - weight, length - weight relationship, maturity ages, condition index, length and spawning time were determined for the population of Sardine (Sardina pilchardus Walb.1792) in the Sea of Marmara. in OZ Marmara Denizi' ndeki Sardalya Balığı {S ardına pilchardus Walb.1792)' nın Biyolojisi. Bu çalışmada Sardalya Balığı (Sardina pilchardus Walb.1792)' nm Marmara Denizi'ndeki yaş kompozisyonu, yaş-eşey kompozisyonu, yaş - boy, yaş - ağırlık ve boy - ağırlık ilişkileri ile ilk eşeysel olgunluğa erişme yaş ve boyu, yumurtlama periyodu ve kondüsyon faktörü saptanmıştır. ABSTRACT Biological aspects of Sardine (Sardina pilchardus Walb.1792) in the Sea of Marmara. In this research the age composition, age-sex composition, age - length, age - weight, length - weight relationship, maturity ages, condition index, length and spawning time were determined for the population of Sardine (Sardina pilchardus Walb.1792) in the Sea of Marmara. 87

V. ÖZET Bu araştırma için 1990-1994 yılları arasında Marmara Denizi'nin 0-110 m arasında kalan derinliklerinden, 254 istasyondan trol, bimtrol, direç, uzatma ağı ve el kepçesi ile dip materyali alınmıştır. Bu 254 istasyonun 185 tanesinden yengeç materyali elde edilmiştir. Yengeçler deniz suyu ile hazırlanmış %5'lik formol içinde tespit ve muhafaza edilmişlerdir. Tayin işlemi sonunda Marmara Denizi'nde 4 seksiyon, 8 familya, 16 cinse ait 21 türün yaşadığı saptanmıştır. Bu türler şunlardır: Dromia personata, Medorippe lanata, Liocarcinus arcuatus, Liocarcinus depurator, Liocarcinus holsatus, Carcinus aestuarii, Goneplax rhomboides, Eriphia verrucosa, PHumnus hirtellus, Monodaeus couchi, Xantho pilipes, Xantho poressa, Pinnotheres pisum, Pinnotheres pinnotheres, Pachygrapsus marmoratus, Brachynotus sexdentatus, Inachus dorsettensis, Macropodia rostrata, Macropodia longirostris, Eurynome aspera, Maja crispata. Bu türlerden 1 tanesi (Xantho pilipes) Marmara Denizi için yeni kayıttır. Ayrıca bu türlerin hangi bölgelerde yaşadıkları, ekolojik özellikleri, zonlara ve derinliklere, substrata, tuzluluğa ve sıcaklığa göre dağılımları da ilk defa araştırılmıştır. Türlerin 18 tanesinin infralittoral zonda, 3 tanesinin (Medorippe lanata, Pinnotheres pinnotheres, Eurynome aspera) sirkalittoral zonda yaşadıkları belirlenmiştir. Substrata göre dağılımlarında çoğunun öritop olduğu, bunlardan Dromia personata, Eriphia verrucosa, Pachygrapsus marmoratus, Liocarcinus holsatus, Medorippe lanata ve Eurynome aspera'nın monotipik formlar oldukları gözlenmiştir. Tuzluluğa göre dağılımlarında ise 20 türün örihalin 81oldukları, sadece bir türün (Medorippe lanata) tipik Akdeniz suyunda %o 38 tuzlulukta yaşayan stenohalin bir form olduğu, deniz suyunun sıcaklığına göre dağılımlarında da 20 türün öriterm formlar olduğu ve yine aynı türün (Medorippe lanata) 14.5-15.0 T°C'de yaşayan stenoterm bir form olduğu ortaya çıkarılmıştır..y 82 ¥>. SUMMARY Deep materials employed in this study were collected in 254 stations choosen in the Sea of Marmara. Collecting was carried out from the depths, ranging between 0-110 m, by using trawl, beamtrawl, dredge, net and scoop net during 4 years between 1990- 1994. The crabs were obtained from 185 of 254 stations, and then fixed and preserved in 5% formalin prepared in marine water. It was established that 21 species belonging to 4 sections, 8 families and 16 genera occur in Marmara Sea. These species are as follows: Dromia personata, Medorippe lanata, Liocarcinus arcuatus, Liocarcinus depurator, Liocarcinus holsatus, Carcinus aestuarii, Goneplax rhomboides, Eriphia verrucosa, Pilumnus hirtellus, Monodaeus couchi, Xantho pilipes, Xantho poressa, Pinnotheres pisum, Pinnotheres pinnotheres, Pachygrapsus marmoratus, Brachynotus sexdentatus, Inachus dorsettensis, Macropodia rostrata, Macropodia longirostris, Eurynome aspera, Maja crispata. Of these, Xantho pilipes is a new record for Marmara Sea. Localities and ecological characteristics of these crabs, and their distributions on the basis of depth, zone, substrate, salinity and temperature have been explored in this study for the first time. 18 species were determined to live in infralittoral zone, whereas 3 species (Medorippe lanata, Pinnotheres pinnotheres and Eurynome aspera) in circalittoral zone. In terms of their distributions according to substrate, most of them are eurytopic, with the exception of Dromia personata, Eriphia verrucosa, Pachygrapsus marmoratus, liocarcinus holsatus, Medorippe lanata and Eurynome aspera which are monotopic forms. In consideration of their distributions with respect to salinity and temperature of the marine 83water, all but one are euryhaline and eurytherm. The exceptional species which is stenohaline and stenotherm is Medorippe lanata, and this crab can live in the salinity of 38%o, which is typical mediterranean water, and in the temperatures of 14.5-15.0 T°C. 84 105

ÖZET ; Bu çalışmada Midye ve İstiridyelerde kirlenmenin bir parametresi olan Cıva, Kadmiyum ve Kurşun düzeyleri Atomik Absorpsiyon Spektrofotometresi ile saptanmıştır. Marmara denizinin değişik yörelerinden avlanan 17 numunede, ortalama miktarlar cıva için 0.46 mg/kg, Kadmiyum için U.25 mg/kb, kurşun için 0.304 mg/kg olarak bulunmuştur. Bu değerler 2b Mayıs 1991 tarih ve 20884 sayılı resmi gazetenin 5'ci sayfasında `Su ürünlerinde kabul edilebilir ağır metal değerleri` limitlerinin altındadır. Sözkonusu ağır metallerin normal deniz suyundaki düzeylerinin mikrogr/1 olduğu düşünüldüğünde midye ve istiridyelerdeki miktarların yüksekliği Marmara denizinin endüstriyel atıklarca kirlendiğinin kanıtıdır. Ölçümlerin sonunda yapılan istatistik değerlendirmeler sonunda cıva-kadmiyum arasında kuvvetli, kadmiyum-kurşun arasında bir miktar ilişki bulunduğu ancak buna karşılık cıva-kurşun arasında birikme açısından anlamlı bir ilişki bulunmadığı ortaya çıkartılmıştır. SUMMARY The scope of the study is the examine the Mercury, Cadmium and Lead concentration in the `Mussel` and `Oyster` in the Harmaru sea with Atomic absorption spectrophotometer which effect the environmental pollution. For this purpose 17 samples approx. 0.46 nig/Kg mercury, 0.25 mg/Kg cadmium and Ü.3U4 mg/Kg lead have been detected. This parameters are down to the limits which are indicated in the law of `Permissible limits of seafoods` of official paper Wo: 20884 dated May. 28. 1991 on page 5. On the other hand these parameters is less than normal sea water heavy metal concentration. Normal (non-polluted) sea water heavy metal concentration (as mercury.cadmium and lead) is microgr per liter. Other statistical studies show us, there is the strong corelation mercury and cadmium, poor corelation to cadmium and lead and non detected any ineaningf ull corelation mercury and lead. 38