Search

Devletlerin dış politika inşasında pek çok iç ve dış faktör etkilidir. Dış politika analizinde uluslararası sistemin yapısı, diğer devletlerin dış politikaları, bölgesel ve küresel güç dağılımı gibi dış faktörler ele alınırken, ülkenin siyasal sistemi, hükümetin yapısı, yasama organı, bürokrasi, kamuoyu ve karar vericilerin nitelikleri gibi iç faktörler dikkat çekmektedir. Karar vericilerin en önemlilerinden birisi olan liderler, sahip olduğu güç ve yetenek sayesinde dış politikada alınacak kararların oluşturulmasında hayati derecede rol sahibi olabilmektedir. Türklerde liderlik kültü, geçmişten bugüne siyasal süreçlerde önemini korumaktadır. İki dünya savaşı arası dönemi kapsayan 1923-1938 döneminde dış politikada karar alma süreci açısından güçlü liderlerin rolü dikkat çekmektedir. Büyük Buhran'ın da etkisi ile Avrupa'da yükselen Nazizim ve Faşizm ortamında, Türkiye'de lider odaklılık ekseninde bir dış politika çizgisi benimsenmiştir. Bu dönemde Türkiye'de dış politika, Atatürk gibi güçlü bir liderin ağırlığını hissettirdiği bir çizgidedir. Çalışmada, Atatürk'ün liderlik özelliklerinin 1923-1938 dönemi Türk Dış Politikası'nın şekillenmesinde nasıl etkiler yaratığı, çeşitli örnekler üzerinden incelenmektedir. Atatürk'ün liderliği ve dış politika vizyonu, 1923-1938 yılları arasındaki bölgesel gelişmeler, ikili ilişkiler, ittifak ilişkileri, çok taraflı işbirliği girişimleri ve dış politika kazanımlarında önemli katkılar sağlamıştır. Many internal and external factors are influential in building the foreign policy agenda of states. As external factors such as the structure of the international system, foreign policies of other states, regional and global power distribution are examined, the political system of the country, the structure of the government, the legislative body, the bureaucracy, the public opinion and the nature of the decision makers draw attention. Leaders, one of the most important decision makers, can have vital role in creating decisions to be made in foreign policy through the power and talent they have. Leadership cult in Turks maintains its significance in political processes from past to present. In the period of 1923-1938, covering the period between two world wars, the role of strong leaders in terms of decision-making process is remarkable. In rising Nazism and Fascizm atmosphere in Europe with the influence of Great Depression, Turkey adopted a foreign policy which is on the axis of leader-oriented. During this period, the foreign policy in Turkey is in a line with a strong leader as Atatürk. In this study, how Atatürk's leadership charasteristics did effect formation of Turkish Foreign Policy in the period of 1923-1938 is examined through various examples. Atatürk's leadership and foreign policy vision contributed substantially in terms of regional developments between 1923-1938, bilateral relations, alliance relationships, multilateral cooperation initiatives and foreign policy gains. 196

Büyük önder Atatürk'ün gerçekleştirerek Türk Milleti'ne hediye ettiği büyük devrimlerinden, üzerinde en çok durduğu ve önem verdiği konu millî eğitim olmuştur. Kurtuluş Savaşı'nın başlarında, Atatürk, 23 Nisan 1920'de kurduğu ve başkanı olduğu Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) hükümetinde millî kelimesini sadece iki bakanlığın başına getirmiştir; ?Millî Eğitim ve Millî Savunma Bakanlıkları?.Kurtuluş savaşının parlak bir askeri zaferle sonuçlandığı ilk günlerde, Türk ve yabancı gazetecilerin ?İşte memleketi kurtardınız. Şimdi ne yapmak istersiniz?? sorusuna Atatürk, ?Maarif vekili olmak ve millî irfanı yükseltmeye çalışmak en büyük emelimdir.? cevabını vermiştir. Ulu önder daima muhafaza ettiği bu fikrini birçok yerde tekrar ederek ?Eğer Cumhurreisi olmasam, Maarif vekili olmak isterim? demiştir.Atatürk'ün eğitim konusunda yaptığı devrim ani olarak verilmiş bir kararın sonucu değildir. Atatürk yüzyıllar boyu süren ve ulusumuzu uçurumun kenarına getiren felaketlerin sebeplerini ve bunların eğitimle olan ilişkilerini çok iyi tahlil etmiş ve sonuca ulaşmıştır. Samsun'a vardığı andan itibaren yaptığı çalışmaların ağırlık noktasını eğitim teşkil etmiştir. Kurtuluş savaşının başından ölümüne kadar geçen sürede hiçbir askeri harekât, siyasi ya da askeri buhran, Atatürk'ün Türk ulusunun eğitim seviyesini yükseltmek ve çağdaş uygarlık yoluna ulaşmak için giriştiği çabalarını engelleyememiştir.O, kurduğu Türkiye Cumhuriyeti'nde millî eğitimi hem uygulama açısından hem de kuramsal açıdan ele almıştır. Bu nedenle Atatürk, kısa zamanda çok işler yapma mecburiyetinde olma bilinci ve sorumluluğuyla, Türk milletinin sosyal bünyesine uyabilecek çeşitli görüşlerden yararlanarak, Türkiye'nin eğitim sorunlarını çözecek bir senteze gitmeyi tercih etmiştir. National education has been the most emphasized and stressed reform among the great reforms made and gifted to Turkish Nation by Great Leader Atatürk. In the Turkish Grand National Assembly Government, which was founded on 23 April 1920 in the early period of the Turkish War of Independence, Atatürk, who is also the first chairman of the Assembly Government, named only two ministries with the word `nation`: Ministries of National Education and National Defence.In the first glorious days of the triumph after the Turkish War of Independence, Turkish and foreign journalists asked a question to Atatürk: ?You saved the country! What would you do now?? Atatürk's reply was: ?My greatest ambition is to be the Minister of National Education and work for advancing the level of national enlightenment.? Great Leader Atatürk, by repeating his idea in so many other occasions, also stated that: ?If I had not been the President, I would be the Minister of National Education of Turkish Republic.?Atatürk's educational reforms were not an outcome of a sudden decision. Atatürk analyzed the reasons of the disasters which took the nation to the edge and relations between those disasters and education by looking them from a visionary perspective. Therefore, education had been the core of his efforts since he arrived at Samsun. From the beginning of the Turkish War of Independence to the death of the Great Leader, neither a military operation nor a political or military crisis could have hindered the efforts to increase the educational level of the nation and achieve the modern way of civilization.Atatürk considered national education in Turkish Republic from both theoretical and empirical perspectives. By taking advantage of various opinions which were adaptable to the social structure of Turkish nation and under the awareness and responsibility of working hard in a short time, he preferred to obtain a synthesis that would resolve the educational problems of Turkey. 142