Search

anemon Omar Khayyâm started to work with Isfahan (Maliksah) Observatory to update Iran (Farisi) Calendar together with the leading scientists of the period. It was planned to continue its activities with a long-term study program, astronomical studies lasted only 18 years. The astronomical studies carried out at the Isfahan (Malikşah) Observatory were written with the works of Omer Khayyâm's Zîj-î Malikşahî and Navruzname. It is not possible to state that the entire work called Zîj-î Malikşahî has reached today. It is claimed that only a small part of this work-whose author is not known- was preserved and reproduced by the Isma'i li. Another work, Navruzname, has survived to the present day. In particular, the work we have benefited from in writing this article is the source published by Iranian writer Mücteba Minovi in 1933. This resource contains information on astronomical elements and calendar studies. With this aspect, the work named Navruzname has value Ömer Hayyâm, İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’nde dönemin önde gelen bilim insanları ile birlikte İran (Farisi) Takvimi’ni güncellemek için çalışmalara başlamıştır. Uzun süreli bir çalışma programı ile faaliyetlerini sürdürmesi planlanmasına rağmen, astronomik çalışmalar ancak 18 yıl sürmüştür. İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’nde sürdürülen astronomik çalışmalar Ömer Hayyâm’ın, Zîc-i Melikşahî ve Nevruzname adlı eserleri ile kaleme alınmıştır. Zîc-i Melikşahî adlı eserin tamamının günümüze kadar ulaştığını ifade etmek pek mümkün görünmemektedir. Yalnız bu eserin küçük bir kısmının -yazarı belli değil- İsmailliler tarafından muhafaza edildiği ve çoğaltıldığı iddia edilmektedir. Diğer bir eser olan Nevruzname adlı eser ise günümüze kadar ulaşmıştır. Özellikle bu makalemizin yazılmasında istifade ettiğimiz eser, İranlı yazar Mücteba Minovi’nin 1933 yılında neşrettiği kaynaktır. Bu kaynakta astronomik öğelere ve takvim çalışmalarına ilişkin bilgiler bulunmaktadır. Bu yönü ile Nevruzname adlı eser kıymete haiz bulunmaktadır. 599566

İlk uygarlıklar dini, ekonomik ve siyasi aktivitelerini düzenlemek için astronomi bilimine önem vermişlerdir. Astronomi bilimi doğu uygarlıklarında kozmoloji anlayışından dolayı gelişmiştir. Özellikle Aristoteles ve Batlamyus'un yer merkezli evren anlayışı yaygın bir düşünce olarak benimsenmiştir.İslâmi Dönemde Aristoteles ve Batlamyus'un savunduğu evren anlayışı kabul edilmiştir. Ancak bu anlayışta bulunan eksiklikler tamamlanmaya ve yanlışlar düzeltilmeye çalışılmıştır.Selçuklular Dönemi'nde ise ilk uygarlıkların ve İslâm Dünyası'nın benimsediği astronomi anlayışında çok fazla bir değişiklik yapılmamıştır. Aristoteles ve Batlamyus'un evren ve astronomi anlayışı devam ettirilmiştir. Ancak bu dönemde Batlamyus'un eserleri eleştirilmiş ve söz konusu olan yanlışlıklar düzeltilmeye çalışılmıştır. Büyük Selçuklular Arap-İslâm dünyasının, Türkiye Selçukluları ise Moğolların astronomi anlayışının etkisi altında kalmışlardır. Selçuklular Dönemi'nde açılan çeşitli rasathânelerde astronomi gözlemleri ve takvim çalışmaları yapılmıştır. Above all, the first civilization cared about the science of astronomy in order to regulate their religious, economic and political activities. The science of astronomy aims the needs and practive in the Eastern Civilization.İn the Western Civilizations it come from the apprehension of cosmology. The place-centered universe apprehension of Aristotle and Ptolemy (Ptolemeios) is adopted as prevalent and acceptable idea.İn the İslâmic Era the universe apprehension of Aristotle and Ptolemy (Ptolemeios) was accepted. However, the deficiency in this apprehension was tried to be completed and the mistakes to be correctedHowever, in the Period of Seljuks, there wasn't many changes in the astronomy apprehension that the first civilizations and İslâmic world adopted. The universe and astronomy apprehension of Aristotle and Ptolemy (Ptolemeios) was maintained. Nevertheles, the Works of Ptolemy (Ptolemeios) were criticized in this era, and the wrongs in question were tried to be correted. The Great Seljuks were impressed by the astronomy apprehension of Arab-İslâmic World and the Turkish Seljuks were impressed by woks the Moghul's. Besides, there were studies of calender Works and astronomy observation in the various observatories opend in Seljuk's Era 286