Search

During the Ottoman Empire, which was established in Anatolia after the Seljuks, many developments were made in the name of art for 600 years. Especially thanks to the Ottoman Empire's value to the artist and art, very good works have been produced in many fields. In addition to branches such as calligraphy, illumination, miniature and marbling, fabrics, carpets and rugs, which attract the attention of the whole world in the field of textile, were also woven. The art of weaving experienced its brightest period in terms of weaving technique, color and pattern in the Ottoman Empire. It is understood that weaving, which continued to be produced traditionally in Ottoman cities, continued its existence as an important cultural element and sector. The clothes of the Ottoman sultans kept after their death and the qualities of the fabrics used in the palace convey very important information at the point of understanding the importance of weaving. The diversity and richness of the weavings and textiles produced in many documents belonging to the period can be clearly seen. In this context, this rich weaving and textile diversity has taken an important place in Turkish culture. Especially this rich variety of weaving and textiles has been painted by many painters in almost every period and has gained an important place in terms of conveying information about their periods. In this study, some of Halil Pasha's paintings in which he displayed an objective and objective approach with a realistic style, some of which are in an orientalist style, are discussed as subject. In the study, will focus on Halil Pasha's life, his understanding of art and the textiles and clothing he depicted in some of his paintings. The textiles and clothes in the paintings were discussed in terms of characteristics such as color, pattern, and texture. Key Words: Textile, weaving arts, clothing, painting, carpet.

Dokumacilik dunyadaki en eski uretimlerden birisidir ve Turkler tarih boyunca dokumacilikta onemli uretimler yapmislardir. Orta Asya sonrasi Anadolu’da da Turkler, Selcuklulardan itibaren Osmanli doneminde de koy el sanati, saray sanati olarak ayrica Ahilik gelenegi icerisinde de bir ‘meslek’ olarak dokumaciligi surdurmuslerdir. Ahilik, Anadolu’da sosyal ve ticari bir muessese olarak onem kazanmistir. Tanzimat fermanina kadar da onemini korumustur. Ahilik icerisinde her dokuma turune gore ayri bir esnaf teskilati, varligini o donemlerde surdurmustur. Konu ile alakali Osmanli Arsivi’nde de cok sayida belge vardir. Ahilik sistemi icerisinde yer alan pek cok dokumacilik meslegi gunumuzde islevini kaybetmistir. Makalede ahilik sisteminde bulunan dokumacilik mesleklerinden bahsedilecektir

El sanatları milletlerin kültür tarihinde önemli bir yere sahiptir. Dokumacılık ise dünyanın en eskisanatlarından birisidir. Zemin tekstilleri içerisinde Türk dokumalarının tarihi kökeni çok eskidir. Türklergittikleri her yere kültürlerini de taşımışlardır. Hayvancılıkla uğraşan eski Türklerin kültürlerinde dedoğal olarak dokumacılık sanatı önemli olmuştur. Bu dokumalar aynı zamanda milli kültür ürünüdür.Orta Asya kökenli Türk dokumaları günümüze kadar önemini korumuştur. Kilim, halı kadar dayanıklıdeğildir. Daha çok 15. yüzyıl ve sonrasına ait örnekler günümüze gelmiştir. Yakın coğrafyalarda yaşayanGürcülerin ve Türklerin kültürel bir etkileşim içerisinde olmaları çok doğaldır. Dokumacılık sanatındayüzyıllardır önemli eserler üreten Türkler, başka milletlerin kültürlerini de etkilemiştir.Asıl ataları Hititler ve Subarlar olan Gürcüler güney Kafkasya’da Karadeniz’in doğu kenarındayer alan coğrafyada etkili bir kültüre sahiptirler. Gürcüler eskiden beri Güney Kafkasya, Karadenizve Hazar Gölü (Denizi) arasında bulunan topraklarda yaşamışlardır. Gürcülerin yaşadığı topraklartarihte bazı zamanlarda Hun, Hazar, Kıpçak, Selçuklu ve Osmanlı gibi Türk devletlerinin egemenliğialtında kalmıştır. Gürcistan, Türk dünyası ve Türkiye’nin de var olduğu bir coğrafyadadır. DolayısıylaGürcistan ve Türkiye’de ortak kültürel izlere de rastlanmaktadır. Kilimler ortak kültürel işaretleresahiptir. Gürcistan ve Anadolu Türk kilimlerinde de benzer motifler vardır. Gürcistan’da dokunanbütün kilimlerde bu benzerlik kolayca görülmektedir. Bu benzerlik sadece motiflerde yoktur. Dokumatekniği olarak da Gürcü kilimleri Türk dokumalarıyla aynıdır.Bu araştırmada Gürcistan kilimlerinden yedi tanesi incelenecektir. Söz konusu olan kilimlerBatum ve Tiflis’te evlerde ve iş yerlerinde tespit edilmiştir. Bu yedi adet kilim dört farklı desen şemasındanoluşmaktadır. Araştırmada Gürcistan kilimlerinin desen ve teknik yönleri ele alınacaktır.Konya ve Gürcistan kilimleri arasındaki desen, renk özellikleri daha çok motif bakımından karşılaştırılacaktır.

Yabancıların Türk halılarına olan ilgisi yüzyıllardır bilinmektedir. Özellikle XV. yüzyıldan sonra Avrupalı ressamlar tablolarında Türk halısı tasvirlemişlerdir.Tablolardaki renkler ile tasvirlenen halının renkleri arasında bir bağ olduğu düşünülmektedir. XV. ve XVI. yüzyılın başlarında resim yapmış Rönesans ressamlarının bir kısmının bazı tablolarında Türk halıları vardır. Bu halıların desen analizi ve halıdaki renklerle tablodaki diğer renkler arasındaki bağlantı bu araştırma ile tespit edilmeye çalışılmıştır.

El dokumalari gunumuze kadar genellikle desen, kalite, malzeme, teknik ozellikleri veya bir sehirbolge dokumasi esas alinarak makro duzeyde degerlendirilmistir. Tarihi ve kulturel ozellikleri ile sosyal bilimcilerce yeterli duzeyde arastirilmasi halen tamamlanmamistir. Madalya, nisan gibi taltif araclari ise batiya ozgu olmakla beraber Osmanli Devleti’nin son donemlerinde I. Mahmud zamaninda (1730) cikarilan Ferahi ile baslar. Padisah emri ile kimlere ne hallerde verilecegi nizamnamelerle belirlenmistir. Osmanli Devleti gerek ordu icin, gerekse tekstil mamulu olarak onemli olan geleneksel dokuma imalatinda basari gosterenleri de taltif etmistir. Devlet icin dokuma yapan fabrikalarda kimi zaman yararlilik gosteren calisanlara ya da sektorun ilerlemesi icin katki saglayanlara ve tesvik etmek amaciyla zaman zaman nisanlar vermistir. Tum bunlar ise Osmanli Arsivlerinde matbuata dokulerek belgelenmistir. Bildiride Osmanli Devleti tarafindan, dokumacilik sahasinda basari gosterenlere verilen nisan ve madalyalarla alakali Basbakanlik Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu’nde bulunan kimi belgelere deginilecektir.