Search

De belangrijkste appelrassen van dit moment (Elstar, Junami, Kanzi, Rubens) hebben gemeen dat zij allemaal regelmatig gedund moeten worden om het juiste drachtniveau te verkrijgen, de gewenste vruchtmaat en vruchtkwaliteit (maat, suikergehalte) te behalen en om beurtjaren in de productie te vermijden. Handdunnen is arbeidsintensief en dus kostbaar. Bovendien vindt handdunnen uit praktische overwegingen pas plaats na de junirui, wat te laat is om beurtjaren te voorkomen. Een betrouwbare chemische vruchtdunning betekent een grote besparing op arbeidskosten voor dunnen en geeft de beste garantie op het vermijden van beurtjaren. Met de thans gebruikte dunmiddelen ATS en MaxCel lukt het niet om onder alle omstandigheden en bij elk ras de gewenste mate van dunning te behalen. Weersomstandigheden, het bloeistadium dan wel het ontwikkelingsstadium van de jonge vruchtjes, het groeiniveau van de boom en verschillen tussen de takken binnen de boom spelen een belangrijke rol bij de mate van dunnende werking.

Met name op zandgronden speelt de problematiek van herinplantziekte. Zonder grondontsmetting lijkt herinplant van fruitbomen niet rendabel. Een van de veroorzakers van herinplantziekte is het wortellesieaaltje (Pratylenchus penetrans). Op een appelperceel met een vrij hoge bodembesmetting van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans (één van de veroorzakers van bodemmoeheid) zijn na het rooien van de bomen in het voor en najaar van 2007 zeven verschillende behandelingen toegepast: Tagetes (‘Afrikaantje’), Tagetes + biologische grondontsmetting, Japanse haver (Avena strigosa) + late biologische grondontsmetting, biofumigatie met Sarepta mosterd, compost, zwarte braak en natte grondontsmetting (controle behandelingen). De methode met Afrikaantjes en die met Afrikaantjes gecombineerd met Biologische grondontsmetting (BGO) bleken de populaties van Pratylenchus aanzienlijk te reduceren, bijna net zo goed als natte grondontsmetting. Afrikaantjes bestrijden de aaltjes en door de combinatie met BGO worden ook andere (bodemmoeheid veroorzakende) ziekteverwekkers bestreden. Compost en late BGO hadden een vergelijkbaar effect als onbehandelde grond. Na biofumigatie was de aaltjespopulatie toegenomen.

De effectiviteit waarmee ATS de vruchtzetting vermindert neemt af met de tijd tussen bestuiving en ATS bespuiting en vertoont een zeer goede relatie met de via het pollenbuisgroeimodel berekende groei van de pollenbuis vanaf de stempel naar het vruchtbeginsel. Bij 50% pollenbuisgroei is de remmende werking van ATS op de vruchtzetting verminderd tot circa 50%. Bij bomen met grote aantallen bloemclusters, waarbij het streven is om appels te laten groeien uit de koningsbloem van ieder cluster, is de aanbeveling om de bloeiontwikkeling en bestuiving door bijen en andere insecten nauwkeurig te volgen. Op basis van het pollenbuisgroeimodel dient de eerste ATS- bespuiting dan uitgevoerd te worden zodra de pollenbuisgroei van het gewenste aantal geopende koningsbloemen, inclusief de gewenste marge, dat nodig is om het streefdrachtniveau van de boom te bereiken volgens het model op 50 tot 80% uitkomt. Met herhaalde bespuiten moet daarna de vruchtzetting van later opengaande bloemen zo volledig mogelijk worden voorkomen. Dit is eerder dan in de thans gangbare strategie gebruikelijk is en waarbij de eerste bespuiting 1 dag na volle bloei wordt uitgevoerd.

Met de bestaande appelonderstam ‘M 8’ is het mogelijk om even goede fruitteeltresultaten te behalen als met ‘M 9’. Dat blijkt uit vijfjarig onderzoek door PPO in Randwijk. ‘M 8’ staat te boek als minder vatbaar voor bacterievuur en biedt daarom perspectief om schade door deze ziekte te beperken.

Bacterievuur is in toenemende mate een bedreiging voor de appelteelt in Europa. Nederlandse boomkwekers produceren veel onderstammen en bomen bestemd voor export naar vrijwel alle landen in Europa. Door het toenemende handelsverkeer van plantmateriaal in de EU neemt de kans op verspreiding van en aantasting door bacterievuur nog steeds toe.

Bacterievuur is in toenemende mate een bedreiging voor de appelteelt in Europa. Nederlandse boomkwekers produceren veel onderstammen en bomen bestemd voor export naar vrijwel alle landen in Europa. Door het toenemende handelsverkeer van plantmateriaal in de EU neemt de kans op verspreiding van en aantasting door bacterievuur nog steeds toe. De vraag naar onderstammen die minder vatbaar zijn voor bacterievuur dan de veel gebruikte appelonderstam M.9, zal naar verwachting toenemen. M.9 geldt namelijk als zeer vatbaar voor bacterievuur. Gebruik van minder vatbare onderstammen kan bijdragen aan inperking van de verspreiding, aantasting en schade door bacterievuur in de appelteelt. De weinig bekende zwakke onderstam M.8 staat te boek als matig vatbaar voor bacterievuur en is daarmee veel minder gevoelig dan de veel bekendere M.9. Er is niet veel informatie over de gebruikswaarde van M.8 als onderstam, maar de eigenschappen lijken dicht bij die van M.9 te liggen. Introductie van M.8 op grote schaal zal echter pas kans van slagen hebben, indien de teeltkundige waarde niet onderdoet voor die van M.9. Met het doel om onder normale Nederlandse teeltcondities vast te stellen of M.8 even goede resultaten kan geven als M.9, is van 2007 tot en met 2011 in een demonstratieperceel van WUR Praktijkonderzoek Plant en Omgeving in Randwijk de groei en productie van virusvrije M.8 vergeleken met die van de gangbare onderstammen M.9 T337 en M.9 Fleuren 56. De vergelijking is uitgevoerd met Elstar en Golden Delicious.

Met de bestaande appelonderstam ‘M 8’ is het mogelijk om even goede fruitteeltresultaten te behalen als met ‘M 9’. Dat blijkt uit vijfjarig onderzoek door PPO in Randwijk. ‘M 8’ staat te boek als minder vatbaar voor bacterievuur en biedt daarom perspectief om schade door deze ziekte te beperken.

In 2012 vergeleek PPO voor het derde jaar op rij verschillende bloemdunstrategieën bij appel. In tegenstelling tot 2011 gaven verschillende behandelingen een behoorlijke dunning. Dit ondanks, of misschien wel dankzij het wisselvallige weer van 2012.

Mechanisatie van snoei, dunning en pluk is een mogelijkheid om te besparen op arbeidskosten. Daarmee verhoogt de rentabiliteit van de teelt. In Nederland passen diverse telers al jaren het systeem Le mur fruitier met mechanische snoei bij appel toe. PPO Randwijk en Erik Buitenhuis (EB Fruit Projects)voerden in 2010 en 2011 twee demo's uit met mechanische snoei.

In 2012 onderzoekt PPo in Randwijk het ideale tijdstip en de ideale omstandigheden om de vruchtzetting van Elstar te beïnvloeden door middel van een bespuiting met de bladmeststof ammoniumthiosulfaat (ATS).

Vruchtboomkanker (Neonectria ditissima) veroorzaakt hoge kosten in de teelt van appel. Het middelenpakket voor de beheersing van vruchtboomkanker krimpt. Sinds 30 november 2010 is Topsin M, het best werkende bekende middel tegen vruchtboomkanker, niet meer toegelaten in Nederland. Het huidige middelenpakket bestaat uit captan (Merpan), kalkmelk (Neccal, Nexit, celkalk) en Folicur. Het doel van het onderzoek was het vinden van nieuwe, goedwerkende middelen die een reële kans op toelating hebben. Daarom is door WUR/PPO Fruit van 2009 tot en met 2011 de werking van een aantal nieuwe middelen getest en vergeleken met de effectiviteit van een aantal bestaande middelen, die al dan niet in combinatie zijn toegepast.

In 2012 onderzoekt PPo in Randwijk het ideale tijdstip en de ideale omstandigheden om de vruchtzetting van Elstar te beïnvloeden door middel van een bespuiting met de bladmeststof ammoniumthiosulfaat (ATS).

In 2012 vergeleek PPO voor het derde jaar op rij verschillende bloemdunstrategieën bij appel. In tegenstelling tot 2011 gaven verschillende behandelingen een behoorlijke dunning. Dit ondanks, of misschien wel dankzij het wisselvallige weer van 2012.

Bacterievuur is in toenemende mate een bedreiging voor de appelteelt in Europa. Nederlandse boomkwekers produceren veel onderstammen en bomen bestemd voor export naar vrijwel alle landen in Europa. Door het toenemende handelsverkeer van plantmateriaal in de EU neemt de kans op verspreiding van en aantasting door bacterievuur nog steeds toe.

Dunning bij appel is en blijft een belangrijk aandachtspunt tijdens de teelt. Om meer kennis en ervaring op te doen en om meer inzicht te krijgen, zette PPO Fruit in 2010 een driejarig project op.

Het Productschap Tuinbouw financiert dit onderzoek

Het Productschap Tuinbouw financiert dit onderzoek

PPO project 61004421

Bij veel appelrassen en met name bij kleinvruchtige rassen als Elstar is dunnen noodzakelijk om tijdig de vruchtdracht tot het gewenste niveau terug te brengen. Bij onvoldoende dunning blijft een te groot aandeel van de vruchten te klein en is de kans groot dat de boom het volgende seizoen een beurtjaar zal vertonen. Te veel vruchten in een jaar remt de ontwikkeling van bloemknoppen en daarmee de productie in het volgende teeltseizoen. Voor een regelmatige productie van jaar tot jaar is ook om deze reden dunning noodzakelijk. Chemisch dunnen is de meest gebruikte manier van dunnen in de praktijk. Het werkt over het algemeen beter dan handdunnen omdat het eerder kan worden uitgevoerd en daardoor een groter effect heeft. Bovendien is handdunnen zeer arbeidsintensief en dus duur. De ontwikkeling van niet chemische dunmethoden is echter dringend gewenst vanwege de steeds verder gaande inperking van toegelaten middelen alsmede voor de biologische teelt waarin geen chemische middelen mogen worden gebruikt. Licht speelt als energiebron voor de aanmaak van suikers een belangrijke rol bij vruchtzetting en vruchtgroei. Tijdelijk beschaduwing van bomen kan een sterke vruchtrui veroorzaken. In dit onderzoek werd onderzocht of een eind van de dag belichting met verrood licht in de boomgaard gebruikt kan worden om bij Elstar een verminderde vruchtzetting of versterkte vruchtrui te bewerkstelligen. Voor diverse andere gewassen is waargenomen dat deze behandeling de verdeling van suikers binnen de plant sterk kan beïnvloeden en kan leiden tot een snelle veroudering van bladeren en de abortie van jonge bloemknoppen. In 2002 werd vanaf het begin van de bloei tot 8 weken na volle bloei een aantal bomen aan het begin van de donkerperiode gedurende een half uur aan verrood licht blootgesteld. Gedurende het seizoen werd de zetting voor en na de junirui bepaald, het aantal ruivruchten geteld. Bij de oogst werd het aantal vruchten per boom en de kilogramproductie per boom bepaald. Tijdens de winter 2002-2003 werd de scheutgroei van de bomen bepaald door het aantal en de lengte van scheuten langer dan 10 cm te bepalen. De gebruikte verrood belichting had geen betrouwbare effecten op de vruchtrui, het aantal vruchten en de productie per boom. Ook werden er geen verschillen waargenomen in de scheutgroei van de boom. Uit de bloemtrostellingen voorjaar 2003 bleek dat noch handdunnen noch de behandelingen met verrood licht de bloemknopaanleg in 2002 hebben beïnvloed. Gemiddeld hadden alle bomen in 2003 177 bloemtrossen, 23% minder dan in 2002, maar bij een goede zetting ruim voldoende voor een goede productie in 2003.

Het in dit rapport beschreven onderzoek werd verricht in opdracht van het Productschap Tuinbouw en het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij

Gefinancierd door het Productschap Tuinbouw

Dit onderzoek is gefinancierd door het Productschap Tuinbouw. Proef 195.30 is medegefinancierd door Syngenta Crop protection BV en werd uitgevoerd in samenwerking met de heer J. Houter van het Fruitteelt Advies Team, Hoorn

Dit onderzoek is gefinancierd door het Productschap Tuinbouw

Dit onderzoek is gefinacierd door het productschap Tuinbouw

Onderzoek door PT, Produktschap Tuinbouw gefinancierd

Vruchtverruwing bij appels is voornamelijk een kwaliteitsprobleem. Over de oorzaken van het ontstaan van verruwing bestaan verschillende theoriën. Als voornaamste factoren worden klimaatsomstandigheden en aantasten van de schil door gisten en schimmels gezien. In Nederland speelt het probleem van vruchtverruwing en waardevermindering vooral bij Elstar. In 1998 trad, verspreid over geheel Nederland, ernstige vruchtverruwing bij Elstar op. Dit was aanleiding voor het starten van onderzoek naar teeltkundige aspecten om het optreden van vruchtverruwing in Elstar te verminderen of te voorkomen. De hoofdaspecten in het onderzoek waren: tegengaan van temperatuurschokken tijdens de vruchtgroei, gebruik van GA 4+7 om verruwing te beperken, en de invloed van bladvoedermengsels (spuit mixen) op vruchtverruwing. Aanname bij het onderzoek was dat sterke schommelingen in temperatuur en relatieve luchtvochtigheid leiden tot te veel krimpen en rekken van de vruchten waardoor scheurtjes in de waslaag ontstaan. Gewaskoeling zou tot een verminderde verdamping van de bladeren moeten leiden, waardoor de vochtontrekking aan de vruchten beperkt blijft. Van gibberellinen (GA 4+7) wordt aangenomen dat ze, via hun effect op de opbouw van de buitenste cellagen van de appelschil, vruchtverruwing tegengaan ;bladvoedermengsels kunnen vruchtverruwing mogelijk verergeren. Verondersteld wordt dat de gevoelige periode voor ruchtverruwing de eerste zes weken na volle bloei beslaat.