196 results on '"hikmet"'
Search Results
2. İsmail Hakkı Bursevî'nin Ruhu'l-Beyan'ında Hikmetin Temsilcisi Olarak Hz. Lokman.
- Author
-
Arslan, Abdülrakip
- Subjects
SPIRITUAL formation ,INDIVIDUAL development ,HONESTY ,PATIENCE ,ADVICE ,GRATITUDE - Abstract
Copyright of Turkey Journal of Theological Studies is the property of Turkey Journal of Theological Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2024
- Full Text
- View/download PDF
3. Hikmet Kavramı Üzerinden Alevi Gelenek Hakkında Bir İnceleme.
- Author
-
ÜÇER, Cenksu
- Abstract
This study examines the understanding of wisdom within the Alawī tradition and emphasizes the importance of mentality analysis in the field of the History of Islamic Sects. In this analytical framework, concepts play a central role, as the mentality of every sect, school, or tradition is shaped by the meanings ascribed to its key concepts. Among these, the concept of wisdom stands out as one of the fundamental notions present across various sects, schools, and traditions. Exploring the understanding of wisdom within the Alawī tradition will contribute to clarifying the position of this tradition, which has been the subject of various discussions. This study aims to examine the concept of wisdom as understood by members of the tradition, who have historically been associated with figures such as Aguchan, Dede Gārkin, Hājī Baktāsh, Khidir Abdāl, Hubyār, Shujāuddin Walī, and Uryān Khizir, and more recently described as Alawī. The main hypothesis of this research is that the understanding of wisdom in the Alawī tradition aligns with the understanding of wisdom in both Sufism generally and Yasavism specifically, due to the Sufi character of the tradition and its connection with Yasavism. In this qualitative study, the concept of wisdom is identified as the dependent variable, while Sufism, Yasavism, and the Alawī tradition are designated as independent variables. This research, conducted using a phenomenological approach, includes the analysis of documents, particularly works on Yasawī wisdom and texts containing sayings or breaths considered significant in the Alawī tradition. The data obtained were examined comparatively according to the independent variables within a descriptive framework, and content analysis was carried out. The understanding of wisdom in the Alawī tradition is observed to align with the understanding of wisdom in both Sufism and Yasavism. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2024
- Full Text
- View/download PDF
4. Modern Dönemde Bilge Olmak: Charron Çalışmaları Üzerine Bir Değerlendirme
- Author
-
Evren Belkız
- Subjects
Hikmet ,Epoke ,Bilgi ve Erdem Tohumları ,İnsan İlmi ,Descartes ,Social Sciences ,Language and Literature ,Arts in general ,NX1-820 - Abstract
Bu makalede 1950’li yıllardan itibaren Pierre Charron’un modern felsefedeki yerini tartışan çalışmaların bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Charron, başta Descartes olmak üzere modern felsefenin önde gelen temsilcilerini etkilemiş olan bir filozof olarak bilinmektedir. Literatür, Charron’un modern düşüncenin erken bir temsilcisi olduğu konusunda uzlaşmıştır. Ancak mevcut çalışmaların bir kısmı düşünürü Septik, Stoacı veya Aristocu olarak nitelendirirken; diğerleri onun seküler etik anlayışının, insan bilimlerinin ve rasyonalizmin temellerini oluşturması bakımından modern felsefeye öncülük ettiğini öne sürmektedirler. Bu makalede Charron hakkındaki sunulan ihtilaflı görüşlere ilişkin bir tasavvur oluşturulması, mevcut çalışmaların metotları ve sonuçları üzerinden eleştirel bir değerlendirme yapılması amaçlanmaktadır. Değerlendirme sonucunda incelenen çalışmaların başlıca iki yöntem kullandıkları tespit edilmiştir. Bir kısmı Charron’u belli bir düşünce ekolüne nispet ederken; diğerleri düşünürün anlayışını kavramsal bir yaklaşım üzerinden tartışmaktadır. Değerlendirmemiz bu çalışmaların Charron’un hikmetini bütünüyle ve tutarlı olarak açıklayamadıklarını göstermiştir. Charron’un düşünce tarihindeki konumunun tam anlamıyla kavranabilmesi için hikmet anlayışını aydınlatacak alternatif yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır.
- Published
- 2025
5. İbn Dureyd'in Söylediği Hikmet Şiirlerinin Tema ve Üslup Bakımından İncelenmesi.
- Author
-
BAĞCI, Abdullah Esat
- Subjects
- *
ARABS , *SCIENTIFIC knowledge , *ENCYCLOPEDIAS & dictionaries , *POETRY writing , *POETS - Abstract
Poetry is a mirror that reflects the characteristics of Arab society as in many societies. In this respect, poets conveyed their feelings and thoughts such as praise, criticism, sadness, joy, and love through poems. In addition, poems were written to describe objects or places to people, to reflect historical events to their readers or to guide people. These guiding poems, which are included in the content of the concept of wisdom, are important in terms of demonstrating people's need for guidance from the period of ignorance and subjects of guiding. Like many of his predecessors, Ibn al-Durayd wrote poems on this subject. Ibn al-Durayd, who gained fame for his dictionary named Jamherat al-dictionary, was a good poet in addition to his scientific knowledge in many fields. The problem of the study is the poetic ability of Ibn al-Durayd within the framework of his poems of wisdom. The study attempted to determine to what extent he succesfully used poetry within the concept of wisdom. The references on the subject were identified thorough literature review and the wisdom poems were analyzed according to the principles of Arabic poetry criticism using the document analysis method. As a result of the examination, it is concluded that Ibn al-Durayd, partly used current styles and methods of poetry. It was determined that the word preferences, sentence structures, declarative styles, and artistic arts in his poems are largely appropriate and successful according to the criteria mentioned. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2024
- Full Text
- View/download PDF
6. Abdüllatif Harpûtî’nin Hikmet Anlayışına Bakış.
- Author
-
Ataman, Buket
- Abstract
ʿAbd al-Latīf al-Kharpūṭī is a modern theologian based in Turkiye in the 19th century and took the first concrete step to introduce new ilm al-kalām. He aimed at defending Islam using both rational (‘aql) and narrative (nass) evidence, thereby envisioning a methodological renewal in kalām. Using wisdom, al-Kharpūṭī wanted to eliminate the issues that would harm the Islamic faith through wisdom. Such objectives are evident in the definition of wisdom, he quoted from Qādī Bayzāwī. He interpreted wisdom in the sense of demonstrations (burhan) that express certain knowledge and rhetorical (khitabī) and falsifiable (zannī) proofs in order to eliminate doubt and uncertainty. Al-Kharpūṭī considered the demonstrations and evidences used in kalām as wisdom. He attached so much importance to wisdom, and he claimed that Islam was built on wisdom. With the meaning he attributed to wisdom, he aimed to interpret the Qurʾān and Sunnah and to uncover the secrets of religion. He believed that through wisdom, religion could reach great masses of people. In this way, both the common (hawas) and elite (ʿavām) people would benefit from religion. He used wisdom as a method and emphasized its encompassing, functional and enlightening characteristics. The fact that al-Kharpūṭī’s definition of wisdom supports the purpose of the science of kalām is a clear manifestation of the relationship between the science of kalām and wisdom. At the same time, wisdom’s characteristic of precise knowledge that eliminates doubt and its persuasive appeals with evidence and demonstrations are also among the goals of kalām. Evaluating wisdom based on the rules of logic, al-Kharpūṭī established a relationship between reason and science through wisdom. A concrete example of this can be found in his treatise “On the Tawjīh and Tawfīq of the Apparent (Zahirī) Dispute Between ‘Ilm al-Hay’at and Qurʾāb al-Muqaddasa” and in his work Tanqīh al-Kalām. In this treatise, he established a relationship between revelation and science, emphasized the science of hayat and wisdom,, mentioned some earlier astronomical theories, and tried to prove that Islam was not opposed to science and reason by supporting them with verses. Al-Kharpūṭī often referred to natural sciences and scientific facts and emphasized the power and wisdom of Allah. He associated various verses from the Qurʾān with scientific informations, thereby drawing attention to the wisdom in religion. Al-Kharpūṭī considered all humanity in the service of science as a portal of service to Islam, regardless of whether it is through the hands of a disbeliever or a Muslim. For him, service to Islam is wisdom, and it is this wisdom that will continue for centuries. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2024
- Full Text
- View/download PDF
7. Allah-İnsan İlişkisi Bağlamında İnsan Hakları
- Author
-
Sibel Kaya
- Subjects
kalām ,allah ,human rights ,mīsāk ,obligation ,wisdom ,kelâm ,i̇nsan hakları ,mîsâk ,mükellefiyet ,hikmet ,Islam ,BP1-253 ,Practical Theology ,BV1-5099 ,Moral theology ,BV4625-4780 - Abstract
İnsan, varlık bilincine sahip olan bir canlıdır. İnsan olmak bakımından nasıl bir değer taşıdığı ve bununla ilişkili olarak hangi hak ve sorumluluklara sahip olduğu soruları insanın kadim zamanlardan beri yanıt aradığı soruların başında gelmektedir. “İnsan hakları (human rights)” ifadesi bu sorgulama süreci ile doğrudan bağlantılı bir şekilde ortaya çıkmış modern kavramlardan biridir. Kavramın gelişimi itibarıyla siyasî ve seküler bir anlam çerçevesi bulunmaktadır. Ancak bugün insan hakları felsefî, ahlâkî, teolojik pek çok boyutu kapsayan geniş bir anlam alanı içerisinde tartışılmaktadır. Bu çalışmada, insan hakları kavramı Allah-insan ilişkisi bakımından incelenmiştir. Nitekim İslâm dini söz konusu olduğunda, “hak” kavramının hem ilâhî hem de beşerî çağrışımları olan geniş bir anlam içeriğine sahip olduğu görülmektedir. Kur’ân’da insan haklarının teolojik çerçevesi, Allah ile insan arasında gerçekleşen mîsâktan/ahidden hareketle çizilmektedir. Mîsâkın bir gereği olarak Allah, insana bir emanet teslim etmiş, onu halife olarak görevlendirmiş ve insanı bununla onurlandırmıştır. Bu onurlandırmanın mahiyeti, Allah’ın yasalarını yeryüzünde hâkim kılma görevi ve bunun için yeryüzünün insanın hizmetine verilmesidir. Bu şekilde varlık sahnesinde yerini aldıktan sonra, insanın sahip olduğu hakların iki boyutu vardır. Birinci boyutu insanın dünyevî-toplumsal bağlamda, insan olmak bakımından sahip olduğu haklardır. Batılı toplumların kavramsallaştırdığı insan hakları kavramı doğrudan bu boyutla ilişkilidir. İkinci boyutta ise insan hakları, insanın Allah ile ilişkisi/mükellefiyeti söz konusu edildiğinde ortaya çıkan haklar olarak dinî-mânevî bir içerik taşımaktadır. Bu haklar, dünyevî-toplumsal alanda olduğu gibi kaynağını Allah’ın insanı yaratılış bakımından mümtaz kılmasından ve insanla olan ahdinden almaktadır. İnsan hakları tartışmalarının teolojik boyutu olarak da ifade edilebilecek bu haklar kulun mükellefiyetine ilişkin haklardır. Mükellef olduğu hususlarda bilgi sahibi olması, bunlara güç yetirebilmesi (istitâat), özgür iradeyle eylemde bulunabilmesi, tüm bunların karşılığında mükâfat veya ceza alması kulun mükellefiyeti ve dinî-manevî bakımdan insan hakları konusu içine dâhil edilebilecek meseleler olarak öne çıkmaktadır. Kelâm âlimleri çoğunlukla, kulun mükellefiyeti çerçevesinde ortaya çıkan bu tür hakları, Allah’tan bağımsız ve O’na rağmen ortaya çıkan haklar olarak değil bilakis Allah’tan doğan O’nun Hak, mutlak iyi olmasının ve ilim, adalet, hikmet gibi niteliklerinin bir ifadesi olarak görmüşlerdir. Bu çalışmada insan haklarının teolojik dayanakları ele alınarak kavramı seküler bir bakış açısıyla temellendirmenin neden olduğu sınırlılıkları gidermek ve insan haklarının daha bütüncül ve kapsamlı bir metafizik temellendirmesini sunmak amaçlanmıştır.
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
8. Abbasi Şairi İbnü'r-Rûmî Divanında Ahlakî Tespit ve Tavsiyeler
- Author
-
Adnan Arslan
- Subjects
arap dili ve belagatı ,abbasi şiiri ,i̇bnü’r-rûmî ,hikmet ,ahlak ,arabic language and rhetoric ,abbasid poetry ,ibn al-rūmī ,wisdom ,morality ,Religions. Mythology. Rationalism ,BL1-2790 - Abstract
Abbasiler döneminde şiirlerinin nitelik ve niceliği bakımından en çok dikkat çeken şairlerinden biri olan İbnü'r-Rûmî’nin (ö. 283/896) şairliği, bariz bir şekilde hiciv temasıyla ön plana çıkmıştır. Ancak bu, şairin diğer temalarda başarılı olmadığı anlamına gelmemektedir. İbnü'r-Rûmî’nin gazel, methiye ve hikmet temalı şiirlerinde de sanatsal seviyeyi yakalamış pek çok kasidesi bulunur. Şair hakkında Arap dünyasında yapılmış akademik çalışmalara bakıldığında çoğu araştırmanın onu hiciv şiirlerine odaklandığı görülür. Hâlbuki İbnü’r-Rûmî’nin methiye ve hiciv temalı şiirleri içerisinde serpiştirilmiş hikmet içerikli beyitleri de hatırı sayılır bir kemiyettedir. Hatta şairin hikmet temasına tahsis ettiği kasideleri vardır. Bu çalışmada şairin hikmet içerikli kaside ve beyitlerinde sıklıkla ele aldığı ahlakî tespitleri incelenmiştir. Biyografi kaynakları ve şiirlerinden hareketle şair, kendisini kuşatan toplumun çoğunluğu ile sürekli bir çatışma ve çekişme halinde ömür sürmüştür. Bunun bir sonucu olarak ahlak konusunda pek çok deneyimleri olmuş ve şiirlerinde bu ahlakî tespitlerini nazma dökmüştür. Ahlaka dair izlenimlerini paylaştığı bu şiirlerinde İbnü'r-Rûmî, ahlakîyatçı bir bilge olarak karşımıza çıkar. Tespitlerini edebiyatın imkânları ile birleştirip akılda kalıcı ve etkili kılmakta başarılıdır. Çalışmada şairin bu kabilden beyitleri içerik ve edebi dil açısından eleştiriye tabi tutulmuştur.
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
9. Muhammed Abduh’un Hikmet Kavramına Yaklaşımı
- Author
-
Ahmet Çelik and Buket Ataman
- Subjects
kelâm ,muhammed abduh ,hikmet ,dini söylem ,yenilenme ,din-akıl i̇lişkisi ,islamic theology ,muhammad abduh ,wisdom (hikmah) ,religious discourse ,renewal ,relationship between religion and reason ,Philosophy. Psychology. Religion - Abstract
Muhammed Abduh, yeni ilm-i kelâm döneminde Mısır coğrafyasında yaşamış önemli bir düşünürdür. Yazmış olduğu eserler ile İslam düşüncesine katkıda bulunmuştur. O, İslâm düşünce dünyasına yeni aklî bakış açısı kazandırmak istemiştir. Dinin ilmî ve aklî hakikatlerine ulaşmayı amaçlamıştır. Bu minvalde o, çağdaş bilim anlayışına ve verilerine önem vermiştir.Abduh, akıl ve ilim arasındaki ilişkinin önemini vurgulayarak dinin rolünü etkin hale getirmeyi hedeflemiştir. Çünkü ilerleyen zamanla birlikte 19. yüzyıl dünya şartları ve düşünceyapısı haylideğişmiştir. O, bu amaçla Batı dünyasının İslam’a yönelik felsefî cereyanlarına vebâtıl akımlarına karşı söylemler geliştirmiştir. Abduh, geliştirmiş olduğu söylemlerinde“Hikmet” kavramınıbir yöntem olarak kullanmıştır.O, mevcut asırda özellikle batıda gelişen mutlak akılcı ve determinist bilim anlayışı karşısında İslam’ı hikmet kavramıyla anlatmanın uygun olacağını düşünmüştür. Abduh, Müslümanların eğitim, bilim, teknoloji, ekonomi, sosyo-psikolojik vs. tüm alanlarda söz sahibi olmasını istemiştir. Abduh bu hedeflerini gerçekleştirmek, dîni düşünce yapısını ihya etmek vecanlandırmak için mücadele etmiştir. Allah Teâla’nın fiilleri, mahlûkatı, dinin maksatları üzerinde düşünmek için hikmeti bir araç ve metot olarak kullanmıştır. Bunun için o,klasik kelâmdaki gibi Allah’ın zatı ve sıfatları hakkında detaylarda saplanıp kalmaktan yahut teorik tartışmalara girmekten ziyade farklıbir yöntem tercih etmiştir. Bu amaçlaAbduh, mahlûkat üzerinde tefekkürün, nasların hikmet ve maksatları üzerinde düşünmenin önemine vurgu yapmıştır. Onun düşünce dünyasında Kur’an’ın ruhuna uygun ve isabetli yorumlar yapma, varlıkların özündeki manaları anlama, kâinatın yaratılmasındaki gayeleri bilme, insanların ihtiyacına uygun içtihatlar üretme hedeflenmiştir.İşte o bu hedefleri gerçekleştirmek için hikmeti uygun bir yöntem olarak düşünmüştür. Aynı zamanda Abduhhikmet vasıtasıyla getirdiği özgün yorumları ve akılcı yaklaşımlarıyla taklit ve taassup anlayışı ile mücadele etmeye çalışmıştır. Ona göre, sağlam bilgi olan hikmet, iradeye hâkim olarak insanı amele sevketmektedir. Hikmetin nazarî boyutu değil, insanı amele sevkeden pratik yönü üzerinde durmuştur. Onun perspektifinde hikmet ile insan, şeriatın asıl sırlarına vakıf olabilir. Çünkü dinin, amellerin hikmetini kavramak ve bunun da Allah’a itaat demek olduğunu, inanan kimse bilmelidir. Akl-ı selim aracılığı ile İslam düşüncesinde içtihat kanalları tekrar canlandırılabilir. Böylece insan,tabiattaki sebep sonuç ilişkisini hikmet vasıtası ile doğru anlamlandırarak, her şeyin ilk yaratıcısına, bütün sebeplerin ilk sebebine doğru yol almaktadır. Sebeplilik ilkesine önem veren Abduh, gök cisimlerinin durumlarından modern kozmolojik örneklerden hareketle sebep sonuç ilkesine dikkat çekmiştir.O bu söylemi ile doğa yasalarındaki nedenselliği, düzeni ve kurallarıdesteklemiştir. Dolayısıyla rastlantılara, efsanelere, gizemlere pâye vermemişhikmet ile bilim arasındaki ilişkiyi vurgulamıştır. Evrende hâkim olan biricik düzenin arkasındaki sebep ve güç benimsenmiş, hikmet dine ulaştıran bir vasıta olmuştur. Zira Kur’ân-ı Kerimve peygamberlertevhidin hikmetini ortaya koymak için gelmiştir.İnsan ibret alarak tevhide ulaşabilir. Hikmet ise ibretin yoludur. Bu yorumlarıyla Abduh’un hikmeti dini düşüncede bir yenilenme biçimi olarak kabul ettiği görülmektedir. Bu söylem, klasik kelâm hikmet söyleminden farklıdır. Çünkü klasik kelâm hikmet söylemi muhtelif teorik tartışmaları barındırmaktadır. Abduh isefarklı bir hikmet boyutunu ile ilahi fiillerde, yaratılanlar üzerinde tefekkürle, din ve bilim kardeşliği vurgusu ile Müslümanları batı karşısında yükseltmeyi hedeflemektedir.
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
10. Allah-İnsan İlişkisi Bağlamında İnsan Hakları.
- Author
-
KAYA, Sibel
- Subjects
ISLAMIC theology ,HUMAN rights - Abstract
Copyright of KADER is the property of Kelam Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
11. Abdülvehhâb eş-Şaʻrânî'nin Abdest ve Namaz Hakkındaki Âyetlere Dair İşârî Yorumları.
- Author
-
Nur HAKLI, Esra
- Abstract
Copyright of ULUM Journal of Religious Inquiries is the property of ULUM Journal of Religious Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
12. Mâtürîdî Ahlakına Felsefi Bir Bakış: Sevgi
- Author
-
Ruveyda Aksel
- Subjects
i̇slam felsefesi ,mâtürîdî ,ahlak ,sevgi ,erdem ,hikmet ,islamic philosophy ,māturīdī ,morality ,love ,virtue ,wisdom ,Religion (General) ,BL1-50 - Abstract
Sevgi, Mâtürîdî ahlak anlayışının dayandığı genel karakterlerden biridir. Ahlak içerisinde iradi bir eylem ön planda yer almış olsa da aslında bu eylem sevgi temeline dayanaklık etmektedir. Mâtürîdî’nin sevgi anlayışının temelinde, varlıklara sevginin Allah tarafından verildiğinin bilinmesi gerekliliği vardır. Çünkü insan fıtratında olan bu duygunun yani sevginin, sıradan bir yönelimin dışına çıkması ve insanı yücelten bir nitelik kazandırması bu temele dayanmaktadır. Mâtürîdî, her insanda doğuştan gelen bir güzellik eğilimi ya da güzel olana sevgi besleme gibi bir yatkınlığın olduğunu ifade etmiştir. Allah sevgisinin de insanda fıtri bir duygu olduğu düşüncesindedir. Yaratılıştan gelen bu duygu kişiyi ahlaki açıdan Rabbinin rızasını kazanma ve insanın Rabbini sevme düşüncesinden ayrı değildir. Kendisine karşı sevgi duyulan bir Allah düşüncesi kişide övülen ahlaki fiillere yönlendiren önemli bir unsur olarak görülmektedir. Bu temel sevgi anlayışının bilinmesi, kişinin kendisiyle yüceleceği bir erdeme dönüşmesine zemin hazırlamaktadır. Mâtürîdî’nin izahlarında genellikle fiilde sevgiyi Allah ile bağlantılı olarak ele aldığını görmekteyiz. Ayrıca sevgi erdemi (el-Fadl fi’l-Mevedde), bir fiili gerçekleştirirken Yaratan’ın memnun olması için onu severek yapmak ve sevmediği bir fiilden de sırf O memnun olmayacağı için uzaklaşmak düşüncesini içinde barındırır. Mâtürîdî’nin izahlarının genelinde Allah’tan korkma anlamında “takva” ve bu kökten türeyen kelimelerde içinde sevgiyi barındıran bir korku olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca ifrat ve tefrite düşerek ‘orta yol’dan ayrılanın durumu da ‘takva’ya uygunluktan uzaklaşmakla eşittir. Öyle ki takvaya uygun olan fiilin ifrattan, tefritten uzakta ve ortada, dengeli olması gereklidir. Ayrıca Mâtürîdî adaleti ‘orta yol’ olarak tanımlar ve bir şeyin orta yolunun adalet üzere olmasına bağlar. Bir başka açıdan buna, ‘fiillerde hikmetli davranmak’ da diyebiliriz. Zaten Mâtürîdî’ye göre ‘Hikmet’ isabet etmek demektir. Yani her şeyin yerli yerine konulmasıdır. Mâtürîdî, kalpteki sevgi duygusunun hakikatinin bilinemeyeceğini ifade ederken insandaki muhabbet duygusunun da ancak kendisinden fayda gördüğü kişiye olacağını, fayda görmediği kişiye sevgi duyamayacağını ifade eder. Mâtürîdî’ye göre insan neyin kendisi için iyi olduğunu veya neyin kötü olduğunu, hakiki amaçlarının neler olması gerektiğini belirlemeye çalışan ve erdemli bir yaşayışı nasıl gerçekleştirmesi gerektiğini anlamlandırmakla görevli olan bir varlıktır. İnsanın ahlaki yapısına baktığımızda da hangi gayeler etrafında yaşam sürmesi gerektiğini, iyi ve kötünün, ödev ve sorumlulukların belirlenmesi gibi düşüncelerin insan varlığında ahlaki temel bir amaca dayandığını ya da dayanması gerektiğini görmekteyiz. Biz de bu çalışmamızda Mâtürîdî ahlakına felsefi bir bakışla kavramsal olarak sevgiyi nasıl anlamlandırdığını ele almaya çalışacağız.
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
13. Kelâmda Hikmet Teorileri ve Hikmet-İlahî Fiil İlişkisi
- Author
-
Hasan Cansız
- Subjects
kelâm ,hikmet ,i̇lahî fiiller ,fayda ,i̇rade ,kalām ,ḥikma ,divine acts ,benefit ,divine will ,Religions. Mythology. Rationalism ,BL1-2790 - Abstract
Bu çalışmada, Mu‘tezile, Eş‘ariyye ve Mâtürîdiyye mezheplerinin hikmet mefhumuna yaklaşımları ve bu yaklaşımların ilahî fiillerin kapsamını tespit için kullanma eğilimleri incelenmiştir. Hikmet, dinin gelişiyle Müslümanların anlam dünyasına girmiş bir mefhumdur. Bu mefhum, özgün bir disiplin olan Kelâm ilminde ilahî fiilleri çözümleme bağlamında kullanılmış, hatta ilahî fiillerin kapsamına ilişkin tartışmalarda başat rol üstlenmiştir. Bu kavramı her mezhep kendi teorik yaklaşımına uygun şekilde tanımlamayı tercih etmiştir. Mu‘tezile hikmetin şahitteki tecrübeden hareketle kula yönelik fayda bağlamında anlaşılması gerektiğini savunmuş ve hikmeti tespit edilemeyen fiillerin Allah’a nispet edilemeyeceğini iddia etmiştir. Bu yaklaşıma aksülamel olarak Eş‘arîler ilahî fillerdeki hikmeti, meydana gelen fiilin ilahî iradeye uygunluğu olarak kabul etmeyi tercih etmiş ve hikmetin rasyonel değerlendirmeye konu olmayacağını savunmuştur. Onların bu yaklaşımının temel nedeni ilahî fiillerin illet içermesi konusunda taşıdıkları kaygıdır. Ancak bu tutum hikmetin açıklanamaz bir olgu olarak kabul edilmesi nedeniyle anlamını yitirmesi sonucunu doğurmuştur. Mâtürîdîler ise bu iki teoriyi daha dengeli bir noktada buluşturmayı denemiş ve hikmeti övülmeye değer sonucu olan fiillerin sıfatı olarak kabul ederek hem aklı Mu‘tezile’nin aksine ilahî fiillere hâkim bir konuma yükseltmemiş hem de sınırlarını vurgulamak kaydıyla ilahî fiillerin kapsam ve anlamını tespit konusunda akla gereken önemi vermiştir.
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
14. Abbasi Şairi Ebû Firâs’ın Şiirlerinde Hikmet
- Author
-
Adnan Arslan
- Subjects
arabic language and rhetoric ,abbasid poetry ,abū firās ,wisdom ,diwan. ,arap dili ve belagatı ,abbasi şiiri ,ebû firâs ,hikmet ,divan. ,Doctrinal Theology ,BT10-1480 - Abstract
İnsanların kişisel özellikleri olduğu gibi toplumların da kültür denilen kendilerine özgü değer yargıları ve alışkanlıkları vardır. Kültür, geçmişin yükünü taşır ve gelecek kuşaklara da gebe olur. Arapların, kendi kültürlerini bir kuşaktan diğerine aktarmak için başvurdukları en güçlü vasıta şiirleridir. İslam öncesi dönemden bugünlere kadar Arapların savaşlarda gösterdikleri kahramanlıklar, övgüye layık gördükleri kişiler, korunması için özen gösterdikleri ahlaki değerler, ölen kişiye yakılan ağıtlar, bir sevgili için söylenebilecek en güzel sözler vb. pek çok kültürel birikim bugünlere şiir yoluyla aktarılmıştır. Bu itibarla, kültürel birikimin bir hazinesi yahut arşivi olması bakımından şiir Arapların divanı haline gelmiştir. Onların şiir kaydıyla nesilden nesle aktararak muhafaza etmek istedikleri değerlerden birisi de hikmetli sözlerdir. Gözlemlerini ve hayat tecrübelerini çoğu zaman ikna edici teşbihlerle tek bir beyitte ifade etmek Arap şiirinde sanatsal bir gelenektir. Kasidenin garaz denilen teması mersiye, methiye hatta gazel de olsa ara ara hikmetli sözler serpiştirmek yahut şiire bilgece bir hayat tecrübesiyle hatime vermek estetik bir ölçü olarak kabul edilmiştir. Bu çalışmada Abbasi dönemi şairlerinden Ebû Firâs’ın (ö. 357/968) işbu hikmet içerikli şiirleri muhteva ve edebî sanatlar açısından incelenmiştir. Çoğunluğunu methiyelerin oluşturduğu divanından seçilen hikmet beyitlerinde şairin ne denli üslup sahibi olduğu tartışılmıştır.
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
15. MAKASİDÜŞ-ŞERİ'A VE FIKIH METODOLOJİSİNİN BİRBİRİYLE İLİŞKİSİ.
- Author
-
ALTUN, Muhammed Latif
- Abstract
Mutekellim reflects its purpose through words. However, words may not always clearly convey the purpose of the mutakallim to the addressee. In this case, other presumptions are used to understand what the purpose of the mutakallim is. The current environment, time, the sound of the word and the rest constitute the most important of these presumptions. Accordingly, in understanding the purpose of mutekellimin, only words are not enough, but these presumptions must also be taken into consideration. Based on this thought, it can be said that determining Shari's purpose/will and provisions is not possible only with the expressions used by Shari. Along with his word, factors such as the reason for its revelation and the reason for its arrival should also be taken into consideration. For this reason, the scholars state that Shari's intention should be taken into consideration along with his words. Because of this necessity, the relationship between makâsıdü'ş-şerîʻa and fiqh usûl is important. In the study, especially Tahir b., one of the late scholars. It has been discussed whether the claim that Âşûr'un makâsıdü'ş-şerîʻa fiqh should be considered and developed as a separate branch of science from the fiqh method is correct or not. In this context, definitions of makâsıdü'ş-şerîʻa and fiqh usûl are included. In addition, ijtihad, which has a relationship with both maqāsidu'sh-sharīʻa and fiqh usūl sciences, Concepts such as masâlih, wisdom and cause are also included. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
16. Kur'ân-Sünnet Birlikteliği Açısından Peygamberlerin Beşer Cinsinden Gönderilme Hikmetleri.
- Author
-
Koçak, Abdullah
- Subjects
HADITH ,WISDOM ,PROPHETS ,HUMAN beings - Abstract
Copyright of Nisar: Journal of Religious Studies / Dini Tetkikler Dergisi is the property of NISAR and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
17. DEVONI HIKMAT.
- Author
-
TADZHİYEV, HAMİDULLA
- Subjects
RESEARCH personnel ,SCIENCE education ,PUBLISHING ,COLLEGE teachers ,SECTS - Abstract
Copyright of Turkish Culture & Haci Bektas Veli Research Quarterly is the property of Turkish Cultur & Haci Bektas Veli Research Quarterly and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
18. XOJA AHMAD YASSAVİY: UMRING YELDEK O'TARO, HIKMATLAR.
- Author
-
UTANOVA, SİRDERYAHAN
- Subjects
PUBLISHING ,WISDOM ,MANUSCRIPTS - Abstract
Copyright of Turkish Culture & Haci Bektas Veli Research Quarterly is the property of Turkish Cultur & Haci Bektas Veli Research Quarterly and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
19. Fıkıh Usûlünün Tatbiki Açısından Serahsî’nin el-Mebsût’unda Şüf‘ayla İlgili Bazı Konular.
- Author
-
DEMİR, Bayram
- Abstract
Copyright of Journal of Young Intellectuals / Genç Mütefekkirler Dergisi is the property of Journal of Young Intellectuals and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
20. Muhammed Abduh'un Hikmet Kavramına Yaklaşımı.
- Author
-
Ataman, Buket and Çelik, Ahmet
- Abstract
Copyright of Eskiyeni is the property of Anadolu Ilahiyat Akademisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
21. Bilim ve Din Birliktelikleri
- Author
-
Mustafa Barış
- Subjects
kelam ,kur’an-ı kerim ,i̇slam ,i̇lim ,hikmet ,mantık ,diyalektik ,kalam ,the kur’an ,islam ,science ,wisdom ,logic ,dialectic ,Islam ,BP1-253 ,Practical Theology ,BV1-5099 ,Moral theology ,BV4625-4780 - Abstract
Bir kitaba gösterilecek saygı onu anlamaya çalışmakla başlar. Herhangi bir metne, burada Kur’an’a, saygı duymadan onu anlayamaz, Kur’an’ı anlamadan da ona saygı duyamazsınız. Kur’an’a saygı göstermek isteyenin de, bu dünya ile ilgili Müslüman hidayetini anlamak isteyenin de yolu Kur’an’ı doğru okumak, anlamak ve anlamlandırmaktan geçmektedir. Allah’ın esirgeme ve zenginliği, ona inanan ve tövbe eden kullar için hem doğrudan/sevaptan hem hatadan/günahtan kazançlar yaratır. Akıl ve özgürlük sahibi insanlara, "daha iyi" olma yolunda sorumluluklar vardır. Bunun en özet ve nihai ifadesini; “Bir (a) akıl yürütmesiyle, yapabilirliklerine vakıf olduğum, iyilik değerlemesi artan şekilde olan (-), (+) ve (+b)’den, (+b)’yi yapmayı tercih ettim.” şeklinde formüle ettik.
- Published
- 2022
22. Serahsî’de Hikmet Kavramı
- Author
-
Aydın Taş
- Subjects
islamic law (fiqh) ,wisdom (hikmah) ,hanafi ,shamsul a’immah al-sarakhsi ,al-usul ,al-mabsut ,sharh al-siyar al-kabir ,sharh al-jami al-saghir ,i̇slam hukuku (fıkıh) ,hikmet ,hanefî ,şemsü’l-eimme es-serahsî ,el-mebsût ,el-usûl ,şerhu’s-siyeri’l-kebîr ,şerhu’l-câmii’s-sagîr. ,Philosophy. Psychology. Religion - Abstract
Hikmet kelimesi, Kitap, Sünnet ve kıyas delillerinde geçen önemli bir kavramdır. Söz konusu kavram usûl, furû ve fıkhın diğer alt türlerine ait literatürde de değişik münasebetlerle kullanılmaktadır. Bu çalışmada hikmet kavramının fıkıh edebiyatında hangi anlamlarda kullanıldığı Hanefî fakih Serahsî özelinde tespit edilmeye çalışmıştır. Bahsi geçen gayeye matuf olarak onun el-Mebsût, el-Usûl, Şerhu’s-Siyeri’l-kebîr, Şerhu’l-Câmii’s-sagîr ve en-Nüket adlı eserleri incelenmiştir. Serahsî, hikmet kelimesinin bir kısmını sözlük ve örfteki anlamında, diğer bir kısmını ise fıkıh usulündeki ıstılâhî anlamda kullanmıştır. Kendisi zaman zaman hükümlerin hikmetini belirtmişse de hükmün hikmete göre değil illete göre belirleneceğini açıkça ifade etmiştir. Şu var ki el-Usûl adlı eserinde bunun üzerinde özel olarak durmamıştır. Bu durumun onun döneminde mezkûr konuya dair ciddî bir tartışmanın yaşanmamış olması, zihninin net olması ve konuyu bir problem olarak görmemesinden kaynaklanmış olması muhtemeldir. Serahsî’nin de aralarında yer aldığı cumhura göre, illetin tespitinden maksat şer‘î hükmün bilinmesidir. Dolayısıyla illetin herhangi bir karışıklığa meydan vermeyecek şekilde açık, kişi veya durumlara göre değişiklik göstermeyen istikrarlı bir vasıf olması gerekir. Hâlbuki hikmette bu özellikler bulunmamaktadır. Hikmet, kıyasa konu edilmese de hükmün hikmetinin beyan edilmesinin, o hükmün daha net anlaşılmasını sağlamak ve kişiyi ona uyma konusunda ikna etmek gibi faydaları vardır. İnsanoğlunun ikna olduğu ve faydasına inandığı hususlarda emre imtisalde zorluk çekmeyeceği açıktır.
- Published
- 2022
23. Mâtürîdî Düşüncede İbadetlerin Hikmetleri.
- Author
-
Kurt, Fatih
- Subjects
- *
WISDOM , *SCIENCE , *KUTTABS , *GODS , *PROHIBITION, United States, 1920-1933 - Abstract
Wisdom, which is one of the basic concepts in the field of thought and science in the Islamic tradition and is discussed in the context of knowing the truth of things and placing them in their place in accordance with their own value, is present in all divine acts. In this regard, it is unthinkable that God's actions are far from wisdom. However, it is possible that some wisdom remains far from human comprehension. This situation requires making an effort to understand it, not to deny it. The basic approach on this issue is that everything created in the universe is for a purpose and nothing is created in vain. Māturīdī, one of the pioneers of Ahl al-Sunnah, attached special importance to the issue of wisdom in creation in his works. This special situation for wisdom is also necessary for divine commands. Because, according to Māturīdī, in the context of Allah being wise in all His divine acts in accordance with His name "Wise", all the commands He commands have more than one wisdom. In this study, in which we deal with the issue of wisdom in line with Māturīdī's approaches, his approaches to the wisdom of worship are discussed in the axis of the basic principles he created in terms of understanding and interpreting wisdom. According to Māturīdī, the wisdom in both creation and divine commands, especially in worship, is a manifestation of monotheism and is a situation that requires gratitude. Because the existing commandments such as prayer, fasting, pilgrimage and alms, which are summarized as the conditions of Islam, have more than one wisdom. In this case, the issues related to the wisdom of worship in general, in terms of the necessity of thanking Allah, are also conducive to the upbringing, education and evolution of people. This will lead to the improvement of both individual and social life in this world and the hereafter. According to the author, Allah Almighty has wisdom in every command and prohibition, and there is more than one wisdom in ordering worship. The basic approach that emerged here was to criticize the approaches of schools such as Muʿtazila. For this reason, this study also includes an evaluation of schools with different understandings of wisdom in line with Māturīdī's understanding. While revealing this, the method of this study was to identify and convey Māturīdī's views on the subject in his works. While creating his own method on the subject, Māturīdī created a method in line with a textcentered rational approach, by creating a method that is not completely reduced to reason in line with the relationship between reason and narration, but does not adopt a literal form of presentation without passing the narration through the filter of reason. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
24. Abbâsî Şairi Ebû Temmâm'ın Şiirlerinde Ahlakî Tespit ve Tavsiyeler.
- Author
-
ARSLAN, Adnan
- Abstract
Copyright of ULUM Journal of Religious Inquiries is the property of ULUM Journal of Religious Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
25. Kelâmda Hikmet Teorileri ve Hikmet-İlahî Fiil İlişkisi1.
- Author
-
CANSIZ, Hasan
- Subjects
WILL of God ,SECTS ,RELIGIONS ,CONFORMITY ,WORLDVIEW ,WISDOM ,ISLAMIC theology ,ATTRIBUTES of God - Abstract
Copyright of Akif is the property of Necmettin Erbakan University Press and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
26. Mâtürîdî Ahlakına Felsefi Bir Bakış: Sevgi.
- Author
-
Aksel, Ruveyda
- Abstract
Copyright of Atebe is the property of Social Sciences University of Ankara and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
27. Te'vîlde Mana Hikmet İlişkisi -Ebû Mansûr Mâturîdî Örneği-.
- Author
-
ÇAKIR, Erkan
- Abstract
Copyright of Journal of Islamic Research / İslâmi Araştırmalar Dergisi is the property of Turkey Economical & Cultural Solidarity (TEK-DAV) Foundation and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
28. Salât Teolojisi ve Sosyal Hayata Yönelik Psikososyal Bazı Hikmetleri.
- Author
-
Oral, Osman
- Abstract
Copyright of Turkish Studies - Comparative Religious Studies is the property of Electronic Turkish Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
29. Abbasi Şairi Ebû Firâs'ın Şiirlerinde Hikmet.
- Author
-
Arslan, Adnan
- Subjects
VALUES (Ethics) ,ELEGIAC poetry ,EULOGIES ,POETRY (Literary form) ,ARABIC language ,WISDOM - Abstract
Copyright of Trabzon Theology Journal / Trabzon İlahiyat Dergisi is the property of Trabzon Theology Journal and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
30. Kur’ân’da Hayvanlarin Zikredilmesi, Hikmetleri ve Faydaları
- Author
-
Mehmet Yolcu
- Subjects
tafsir ,quran ,animal ,wisdom ,benefit ,tefsir ,kur’ân-ı kerîm ,hayvan ,hikmet ,fayda ,By religion ,B5800-5802 ,Islam ,BP1-253 - Abstract
Kur'an'da Allah birçok âlemi yarattığından bahsetmektedir. Bu âlemlerden biri de hayvanlar âlemidir. Allah, hayvanların insanlara önemli bir nimet olarak verildiğini, insanların hayvanlardan çeşitli şekillerde istifade ettiğini, hayvanların dünya hayatının bir süsü olduğunu ve insanların hayvanlardan ibret alması gerektiğini ifade etmiştir. Kur’ân’da hayvanlar Allah'ın varlığının, peygamberliğin ve yeniden dirilmenin bir ispatı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Hayvanlardan bahseden bu ayetler tetkik edildiğinde Allah’ın varlığı, birliği ve hayvanların yaratılış hikmetleri daha iyi anlaşılmış olacaktır. İnsanın, kendisi için birçok fayda barındıran hayvanların yaratılışlarındaki gaye ve hikmetleri anlayarak onların haklarına riayet etmesi, bir şükür ifadesi olmasının yanında dünyadaki ekolojik dengenin korunması açısından da son derece önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Kur’ân’da bahsi geçen hayvanların tespit edilmesi ve onların Kur’ân’a göre sağladıkları faydaların ortaya konulmasıdır. Sonuç olarak insanlar, hayvanların yaratılış gaye ve hikmetlerini daha iyi anlamalı ve onların haklarına riayet etmelidir.
- Published
- 2022
31. Züheyr b. Ebî Sülmâ’nın Muallakası ve İhtiva Ettiği Hikmetli Sözler
- Author
-
Yaşar Seracettin Baytar
- Subjects
arap şiiri ,câhiliye şairi ,muallaka ,züheyr ,hikmet ,arabic poetry ,pre-islamic poet ,muallaqa ,zuhayr ,wisdom ,Islam ,BP1-253 - Abstract
Bu çalışma, Câhiliye döneminin önde gelen şairlerinden Züheyr b. Ebî Sülmâ’nın hayatı, muallakası ve şiirlerinde yer alan hikmetli sözler hakkındadır. Çalışmada şairin hayatı ve yetiştiği edebî çevre hakkında kısaca bilgi verildikten sonra Türkçe tercümesiyle birlikte yer verilen muallakası, şekil ve muhteva bakımından incelenmiştir. Çalışmanın devam eden bölümünde “hikmet” kavramı hakkında özet olarak bilgi verildikten sonra şiirlerinde hikmetli sözlere yer veren muallaka şairlerinden seçkiler sunulmuştur. Çalışmanın sonunda ise Züheyr’in muallakasındaki hikmetli sözler içeren beyitler, müstakil olarak değerlendirilmiştir. Züheyr’in kasîdesinin de içinde bulunduğu muallakalar, taşıdıkları edebî değerin yanı sıra, ihtiva ettikleri hayata dair özlü ve veciz sözler yönüyle de klasik Arap şiirinin şaheserlerinden sayılmışlardır. Uzun hayat tecrübesi, analitik gözlem, tefekkür ve genel toplumsal kabullere dayanan söz konusu özlü sözlerden oluşan hikmetli ifadelere şairin muallakasında çokça rastlamak mümkündür. Eski Arap şiirinin hemen hemen her mevzusunda şiirleri bulunan Züheyr’in şiirleri arasında medih temalı kasîdeler daha fazla yer tutmaktadır. Nitekim şairin en önemli kasidesi olan muallakası da bunlardan biri olup, ‘Abs ve Zübyân kabileleri arasında uzun yıllar süren bir savaşı sonlandıran Herim b. Sinân ile el-Hâris b. ‘Avf’ın medhi hakkındadır. Züheyr’in, klasik Arap şiir geleneğine uygun olarak inşa ettiği altmış iki beyitlik kasidesi, dört ana bölümden oluşmaktadır. Şiirin ilk on beş beyitten oluşan birinci bölümü, sevgilinin bir zamanlar yaşadığı yurdun kalıntılarının özlem ve hasretle anılmasıyla başlamaktadır. Şair, nesîb diye de adlandırılan bu bölümde engin müşahede gücünü ve üstün ifade kabiliyetini gösteren detaylı tasvirler eşliğinde sevgilisinden geriye kalan harabeleri ve bunların içerisinde bulunduğu tabii çevreyi duygusal bir dille anmaktadır. Şair, kasidesinin dokuz beyitlik ikinci bölümünde ise yukarıda değinilen savaşın sonlanmasında aktif rol oynayan Herim b. Sinân ile el-Hâris b. ‘Avf’a yönelik samimi övgülerine yer vermiştir. Kasîdenin ana omurgasını oluşturan bu bölüm, içerdiği yemin ve dua muhtevalı beyitlerle şairin hanîflik inancına dair önemli ipuçları sunduğu gibi ihtiva ettiği tarihî bilgilerle de ön plana çıkmaktadır. Kasîdenin yirmi beyitlik üçüncü bölümünde ise şair, uzun hayat tecrübesinden ve bilge kişiliğinden izler taşıyan hikmetli beyitleriyle zikri geçen savaşın taraflarına etkili uyarılarda bulunmakta, onları akıl ve sağduyu yoluyla barışa ikna etmeye çalışmaktadır. Bu cümleden olmak üzere şair, mensubu olduğu hanîflik inancına dair ahlaki ve itikadî ilkelerden bazılarını hikmet formatında dile getirerek bunları, muhataplarını ikna etmede bir araç olarak kullanmaktadır. Muallaka şairleri içerisinde hikmet içerikli beyitlere muallakasında en fazla yer veren ve bu sebeple “şairlerin bilgesi” veya “şairlerin kadısı” unvanıyla anılan Züheyr, muallakasının son bölümünü evrensel ahlaki değerleri ve insanî erdemleri konu edinen hikmet içerikli beyitlerle şekillendirmiştir. Söz konusu hikmetli sözler, toplumun ortak aklını yansıtması, dinleyicilerin duygu dünyalarına tercüman olması, genel anlamda tecrübe edilmiş doğruları veciz bir şekilde dile getirmesi sayesinde toplum tarafından benimsenmiş ve nesilden nesile aktarılmıştır. Züheyr’in muallakasındaki hikmetli sözler çerçevesinde şekillenen bu çalışmanın genel olarak Câhiliye şiirine ve özel olarak da diğer muallaka şiirlerine ilgi uyandıracağı ümit edilmektedir.
- Published
- 2022
- Full Text
- View/download PDF
32. Nahl Sûresi 125. Âyet Bağlamında Müfessirlerin ‘Hikmet, Mev‘ize-i Hasene ve Cidâl’ Kavramlarına Yaklaşımları
- Author
-
Servet Demirbaş
- Subjects
tafsīr ,sūrat al-nahl 125. verse ,hikmat ,maw’iza hasana ,jidāl ,tefsir ,nahl sûresi 125. ayet ,hikmet ,mev‘ize-i hasene ,cidâl ,Doctrinal Theology ,BT10-1480 - Abstract
Bir metni anlamanın en önemli unsurlarından biri onu inşa eden kelime ve kavramları iyi kavramaktan geçer. Kelimeler, kendilerine yüklenen manalarla cümleleri oluşturan yapı taşları görevini üstlenirken kavramlar da objelerin, dış dünyadaki varlıkların ve nesnelerin insan zihnindeki tasavvurlarını ifade ederler. Kelimeler ve kavramlar, metni inşa ederken kendilerine yüklenen manalarla değer kazanırlar. Bu itibarla dilsel bir yapı olan metnin içerdiği manaları doğru bir şekilde anlamak ve yorumlamak için kavramların ifade ettiği anlam katmanlarına inmek gerekir. Konu Kur’an’ın ihtiva ettiği kelimeler ve kavramlar olunca daha titiz bir araştırma yapmak gerekir. Kur’an, Arapça olarak inzal edildiği için indirildiği dilin kurallarını, özelliklerini, anlatım üslûbunu ve imkânlarını i‘câz derecesinde ortaya koyarken cahiliye döneminde kullanılan kavramlara da yer vermiştir. Ancak, Kur’an’da kullanılan bu kavramların çoğu yeni anlamlar kazanmıştır. Kur’an kavramlarını sadece kök anlamlarına veya nüzul öncesi dönemdeki kullanımlarına hapsetmek, Kur’an’ı anlamaya yardımcı olamaz. Müfessirler, Kur’an kavramlarını açıklarken âyetlerin bağlamından hareketle farklı yönelişlerle farklı yorumlar geliştirmişlerdir. Anlam arayışını sürdüren müfessirler, nüzul döneminden sonraki dönemlerde kavramlara yüklenen manaları tespit etmeye çalışmışlardır. Çünkü ilmî gelişmelere ve etkileşimlere paralel olarak birçok kavramın manası değişirken, yeni kavramlar da ortaya çıkmıştır. Müfessirler, bu faaliyetlerini sürdürürken Kur’an ilimlerinin yanı sıra diğer ilmî disiplinlerden de yararlanmışlardır. Bu çalışmada, müfessirlerin Nahl sûresi 125. âyette yer alan “hikmet, mev‘ize-i hasene ve cidâl” kavramlarına yaklaşımları incelenecektir. Tarihi süreçte bu kavramlara yüklenen anlamlar ve bu anlamlardaki değişim tespit edilecektir.
- Published
- 2022
- Full Text
- View/download PDF
33. Hikâyet-i Nuşirevân: Yeni bir mensur nasihatnâme örneği.
- Author
-
ÖZYURT, Salih
- Abstract
Copyright of RumeliDE Journal of Language & Literature Research / RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi is the property of RumeliDE Uluslararasi Hakemli Dil & Edebiyat Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
34. ABBÂSÎ ŞAİRİ İBNÜ'R-RÛMÎ'NİN ŞİİRLERİNDE HİKMET.
- Author
-
ARSLAN, Adnan
- Abstract
Copyright of Bozok University Journal of Faculty of Theology / Bozok Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Bozok University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2023
- Full Text
- View/download PDF
35. Bilim ve Din Birliktelikleri.
- Author
-
BARIŞ, Mustafa
- Subjects
- *
ISLAMIC theology , *DIALECTIC , *ISLAM , *LOGIC - Abstract
Respecting a book begins with an attempt to understand it. The way to respect and understand the Qur'ān and the Muslim way of life is to read the Qur'ān correctly and understand its meaning. Allah's mercy and wealth create gains for those who believe in Him and repent of their wrongdoings through from both truth/good deeds and mistakes/sins. People with reason and freedom have a responsibility to become "better." The most concise and definitive summary of this is formulated as "Through (a) reasoning, among (-), (+), and (+b), which are the things that I am able to do and are in an ascending order of moral value, I chose to do (+b)". [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2022
36. Serahsî'de Hikmet Kavramı.
- Author
-
TAŞ, Aydın
- Abstract
Copyright of Firat University Faculty of Theology / Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Firat University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2022
- Full Text
- View/download PDF
37. Dövme Yaptırmayı, Kaş Aldırmayı ve Dişleri Ayırıp İnceltmeyi Yasaklayan Hadislerin, İllet ve Hikmet Açısından Değerlendirilmesi.
- Author
-
Yusufoğlu, Kazim
- Abstract
One of the provisions revealed by the sunnah, which is accepted as the second source of Islamic law, is the prohibition of tattooing, eyebrow plucking, and separating and thinning the teeth. The narrations conveying this prohibition can be found in almost all hadith books starting from 'Abd alRazzak al-San'ānī's Musannaf. It is accepted that expressions such as "the Prophet forbade" and "the Prophet cursed", which are used to express the judgement of these acts, are used to declare the forbidden act. For this reason, the majority of jurists have argued that these acts are haram. Abdullah b. Mas'ûd, while narrating the forbidden of tattooing, eyebrow plucking, and separating and thinning the teeth, characterised these acts as changing Allah's creation. Most of the jurists accepted that this characterisation belonged to the Prophet and argued that the reason for the prohibition of these acts was "changing the creation of Allah". However, the fact that the acts in question are narrated in three different sentences in the hadith sources as "Allah cursed", "the Prophet cursed" and "Abdullah cursed" reveals the possibility that the characterisation of "changing the creation of Allah" belongs to Ibn Mas'ūd, not the Prophet. Considering that Ibn Mas'ūd was a Companion and that there is a difference of opinion among the sects regarding the acceptance of the opinions expressed by the Companions individually, the cause in question will cease to be mansūs. Ibn Ashūr, citing the use of the word curse for the great sin and the fact that in Islamic law it is permissible in principle to perform some procedures on the body for beautification, stated that the cause of these acts may not be "changing what Allah has created". According to him, the reason for tattooing, eyebrow plucking, and separating and thinning the teeth is that these acts were symbols of unchaste women or idolatrous women during the jahiliyyah period. Ibn Ashūr's view is supported by some of al-Qarāfī's evaluations as well as some fatwas that these acts are permissible under certain conditions. Since the ruling is based on the cause, the ruling will change according to the determination of the cause. If the cause is determined to be changing Allah's creation, then the prohibition on tattooing, eyebrow plucking, and separating and thinning the teeth will continue because of the continuation of the cause. If the cause is considered to be a symbol, then the continuation of the ruling will depend on whether these acts are signs of sin/sinners. If they are considered by the Muslim community at large to be a symbol of a particular sin(s), then they will be haram otherwise, they will be halal. The ruling on different types of tattoos will also change according to the reason determined. Accordingly, if the reason for the prohibition of these acts is considered to be changing Allah's creation, then decorations made on the skin with henna, dye and similar substances without being injected under the skin will be considered permissible. If the reason is considered to be that these acts are symbols of unchastity, it will be examined whether the figures drawn on the skin symbolise a certain sin/sinners. If these acts are perceived by the general Muslim community as a characteristic of superstitious beliefs and ideologies or as a sign of an act forbidden by Allah, they will be considered haram otherwise, they will be considered halal. The wisdom of tattooing, eyebrow plucking, and separating and thinning the teeth varies according to the cause. If the reason is determined as changing Allah's creation, it is possible to determine the wisdom as harming health and deceiving people by hiding the truth. Since these acts are harmful to people's health and conceal the true age of those who do them, Shāri' has prohibited them on the grounds of changing Allah's creation. If we accept that the reason is that these acts are prohibited because they are symbols of sin/sinners, we can determine the wisdom as getting rid of being passive in the face of sin/sinners and preventing these acts from causing turmoil and unrest in society. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2022
- Full Text
- View/download PDF
38. şık Paşa'nın Garibnâme'de Hikmete Bakışı.
- Author
-
Alptekin Sarıoğlu, Leylâ
- Subjects
TURKISH literature ,WILL of God ,CLASSICAL literature ,IMAGINATION ,PROPHETS ,SUFISM - Abstract
Copyright of Journal of Ottoman Literature Studies / Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Literature Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2022
39. Bir Teodise (Ta'dîl) Anlayışı Olarak Kelâm'da Bütüncül Teolojik Perspektif.
- Author
-
ARVAS, Hamdullah
- Abstract
Copyright of Journal of Islamic Research / İslâmi Araştırmalar Dergisi is the property of Turkey Economical & Cultural Solidarity (TEK-DAV) Foundation and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2022
40. Mustafa Agâh Cahiliyye Arap Şiirinde Hikmet Züheyr b. Ebi Sulma Örneği
- Author
-
Yusuf Buhan
- Subjects
cahiliye ,arap şiiri ,hikmet ,züheyr ,muallaka ,Social Sciences - Abstract
Kitap incelemesini konu edinen bu çalışma, Mustafa Agâh'ın Cahiliyye Arap Şiirinde Hikmet Züheyr b. Ebi Sulma Örneği adındaki kitabını tanıtmaktadır.
- Published
- 2021
- Full Text
- View/download PDF
41. Matüridi'de Kalbin Yaratılış Hikmeti
- Author
-
Osman ORAL
- Subjects
mâtürîdî ,kalp ,akıl ,yaratılış ,hikmet ,al-maturidi ,heart ,mind ,creation ,wisdom ,Social Sciences - Abstract
İmam Mâtürîdî’ye (ö. 333/944) göre biyolojik kalp beden için çok önemli olduğu gibi ruhanî kalp de sağlıklı yaşayabilmesi için değerlidir. Kalp eylemlerinin sebep ve sonuçlarını iyi bir şekilde bilen, iyi ve güzel eylemlerle bulunursa hem dünyada hem de âhirette mutlu ve huzurlu bir şekilde yaşayabilir. Dini-ahlâki yaşayışların merkezi “iman yatağı” olan ruhani kalp cebrî/determinist görüşlerin aksine iyi-kötü hallerini kendi özgür iradesinin seçimiyle hazırlar, sorumluluğu üstlenir. Allah’ın kulundan istediği râzı olduğu kalp; selim, temiz, münip, sekîne, ürperen ve mutmain kalp halleridir. Bu tür kalpler; Allah anılınca yani emirlerini yapmada yasaklarından kaçınmada sorumluluğunu bilir. İçindeki güzel inançlar, dışarıya sevgi, merhamet, hoşgörü ve güzellik olarak çıkar. Kalbin yaratılmasının hikmeti; ilimlerle güzellik, mutluluk, huzurlu yaşayabilme, Allah’ı isim, fiil ve sıfatlarıyla tanıma, onu sevme ve onun istediği şekilde kulluktur. İşlevsel aklı, hakikati sorgulamayı, ilmi, tefekkürü ve psikososyal eylemleri önemseyen Mâtürîdî’nin bu önerileri ve görüşleri, günümüz inanç ve ahlâkî problemlere çözümler olarak görülebilir. EXTENDED SUMMARY Research Problem The aim of this study is to investigate and examine in a deskriptive manner the wisdom of the creation of the heart within the framework of his works “Kitab at-Tawhid” and “Ta’vilat al-Qur’an” in the special of al-Maturidi (d. 333/944), the founder of faith school named “Maturidism” or “Maturidiyye”, the great thinker who grew up in the Turkish-Islamic world, and his suggestions for solutions to kalam/theological and philosophical problems. Research Questions Why was the heart, one of the most important limbs of man, created? It is said that if the heart is good, man has good moral, if the heart is bad, man has bad moral. Then is it in one’s hands whether the heart is good or bad? Is it in man’s will that the heart be hardened and sealed? What are the views and theses of the Islamic scholar al-Maturidi on this subject? In addition to the organs of the body having the biological heart, such as the eye and ear, the heart of the soul is considered to have actions such as the eye, the hearing, the understanding and the reasoning. It is also debated whether the facts and states such as curtain, solidification, petrification, blinding and sealing of the heart are facts or metaphors. According to al-Maturidi, the causes and consequences of heart actions should be well known in accordance with the principle of “know your lord who knows his own structure” so that the heart can be used in accordance with the wisdom of creation and divine wisdom can be understood. Literature Review First, the conceptual framework of the heart and wisdom is examined. In addition to academic studies on this subject, classical lugats and dictionaries such as Ragıb Al-Isfehani’s “Al-Müfradat” and Ibn Manzur’s (d. 711/1311) “Lisan al-Arab” are also applied. On the other hand, the wisdom of the creation of the heart is applied to the works of al-Maturidi called “Kitab al-Tawhid” and “Ta’vilat al-Qur’an”. In order to evaluate the subject, works such as Hakim at-Tirmizi’s (d. 320/932) “Beyan al-Fark Beyn al-Sadri al-Kalb al-Fuad al-Lübb”, Haris al-Muhasibi’s (d. 243/857) “ar-Riaye”, az-Zemahsheri’s (d. 538/1144) “Al-Kashshaf” and al-Razi’s (d. 606/1210) “Mafatih al-Gayb”, “Kitab al-Nefs ar-Ruh ve Şarh Kavahuma” will also be applied. Methodology According to al-Maturidi, the concept of the creation wisdom of the heart is first examined with the title “the concept of heart and wisdom”. Later the subject is examined and evaluated with the titles “different states of the heart”, “function of the heart and the wisdom of creation; functional reason, faith-choice of blasphemy, love, mercy, regret, forgiveness, piety, awe, patience and gratitude” and results. Results and Conclusions According to Imam Maturidi, an important scholar of the Turkish-Islamic world, the biological heart is very important for the body, and the spiritual heart is valuable for its healthy life. A person who knows the causes and consequences of heart actions well can live happily and peacefully both in the world and in the hereafter if he is found with good and beautiful actions. The spiritual heart, which is the center of religious-moral lives and the “bed of faith”, prepares its good-bad states by the choice of its own free will, in contrast to the forced/determinist views, and takes responsibility. Allah creates all the states of the heart, good and evil. The heart deserves punishment for choosing evil, and reward for choosing good and beauty. It is important for a person to take all kinds of responsibility for his actions, material and spiritual. The heart that Allah desires from his servant and is pleased with is a naturel, pure, munip (prepared to die), sekine (peaceful), trembling and happy heart. Such hearts know their responsibility when Allah is mentioned, that is, to avoid his prohibitions in doing his commandments. The beautiful beliefs within come out as love, compassion, tolerance and beauty. He can evaluate his time, every state with beauty and useful psychosocial actions, and turn his world and the hereafter into heavens. The heart that believes and denies reflects as great a change in psychosocial life as the difference between the dead and the living. A person can live life happily and peacefully with a perception that can overcome difficulties and make more reasonable sense of events. The wisdom of the creation of the heart is to be able to live beauty, happiness and peace with knowledge, to know Allah by his names, verbs and adjectives, to love him and to worship him as he wants. Contrary to Mu'tezilah and philosophical views that say, “Allah does not create the states and actions of the bad heart”, Al-Maturidi argues that the heart prefers actions with free will and old age, and that Allah, who creates everything good and bad, creates both the actions of the heart and the power to perform these actions in the servant. It can be said that this situation is of great importance for the servant to take on all kinds of material and spiritual responsibility for his actions. These suggestions and opinions of al-Maturidi, who cares about functional reason, questioning truth, science, contemplation and psychosocial actions, can also offer solutions to today's faith and moral problems.
- Published
- 2021
- Full Text
- View/download PDF
42. İSLÂM HUKUKUNDA RUHSAT VERİLMEYEN HARAM FİİLLERE TEORİK BAKIŞ.
- Author
-
YILMAZ, AYŞEGÜL
- Abstract
Allāh has set the shar'ī rules within the framework of specific purposes and wisdom, considering the interests of the servants. The dominance of the principle of facilitating and removing hardship in Islamic law is an indicator of this. The unavoidable circumstances that go beyond the will and intent of the servant are always considered in divine legislation. Therefore, most harāms are allowed in cases of necessity and complete coercion. However, it turns out that the principle of facilitation does not apply to some harāms. This study aims to analyze the harāms, which are not allowed in any case, and determine the reasons for not changing the rules of these acts. For this purpose, first, harām acts that are never allowed have been identified, and then the features of these acts that affect the fact that they are not permissible even in cases of necessity and complete coercion have been revealed. Finally, the legal and theoretical reasons why these acts are not allowed under any circumstances has been determined. The study reached some important results in terms of Islamic law, theory of Islamic law, Islamic belief, and penal and legal philosophy. [ABSTRACT FROM AUTHOR]
- Published
- 2022
43. 19.YÜZYIL SONLARINDA VE 20.YÜZYILIN BAŞLARINDA TÜRKİSTAN DİNÎ-MAARİFİ EDEBİYATINDA AHMED YESEVİ İZLERİ
- Author
-
Khamidulla TADZHİYEV, Nodirkhon KHASANOV, and Torali KYDYR
- Subjects
azim hâce ,meczub ,hilvetî ,edebiyat ,tasavvuf ,hikmet ,History of scholarship and learning. The humanities ,AZ20-999 ,Social sciences (General) ,H1-99 - Abstract
Türk-İslam dünyası tarihinde bir taraftan emperyalizmin zulmü, diğer taraftan millî uyanış hareketi ve düşüncelerinin ortaya çıkış dönemi olan 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarında Türkistan’da edebiyatın hem klasik hem de yeni gelenekleri devam etmekteydi. Eski devirlere nazaran çok verimli olmasa da dini-tasavvufi edebiyat kısmen idame etmekte, ancak son süreçlerini yaşamaktaydı. Zira Türkistan halkları edebiyatında “Hikmet” adlı dinî-tasavvufi ekolün kurucusu olarak anılan “Pîr-i Türkistan” Hoca Ahmed Yesevi ve onun kurduğu ilk Türk tarikatı olan “Yesevilik”, Orta Asya Türklerinin sosyal ve manevi hayatını asırlardır geniş bir şekilde etkilemiştir. Bu etkinin neticesinde Türk dünyasında Ahmed Yesevi’nin fikir ve görüşleri yayılmıştır. Nitekim Süleyman Hakîm Ata, Kul Ubeydî, Kul Umurî, Nimetullah, Miskin Kasım, Halis gibi birçok Yesevi takipçisi manzumeleriyle “Hikmet” geleneğini geliştirmişlerdir. Diğer taraftan ise Sufi Muhammed Danışmend, Hüsameddin Sığnâkî, Mevlâna Koylaki, Hoca İshak Ata, Übeydi, Hudaydâd-ı Veli, Hazinî, Âlim Şeyh, Muhammed Hüseyin Buhârî, Zinde Ali, Molla Hudaydâd gibi farklı zaman ve mekânlarda yaşayan birçok mutasavvıf yazar ilmî, tarihî, edebî ve tasavvufi eserleriyle Yesevilik edebiyatını oluşturmuşlardır. 19.yüzyıldaki dinî-maarifi edebiyata göz attığımızda bu geleneği devam ettiren, Yesevi şiirlerinden ilham alarak eser veren Hudaydâd, Nizami-Hokandi, Hazini-Hokandi, Kul Nadirî gibi onlarca arif şairi görebiliriz. Yazıda, Hoca Ahmed Yesevi fikir ve görüşlerinden etkilenen Azim Hâce İşan, Meczub Nemenganî, Molla Yoldaş Hilvetî gibi marifetçi şairlerin hayatı ve eserlerine kısaca değinilecek, dönem ve edebiyatın bakış açısıyla değerlendirilecektir.
- Published
- 2020
- Full Text
- View/download PDF
44. Gençlere Örnek Bir Kur’ân Kahramanı: Kur’ân’da İsmi Geçen Tek Sahabî Hz. Zeyd (V: H:8/M:629)
- Author
-
Ali Akpınar
- Subjects
kur’ân ,hz. zeyd b. hârise ,i̇sim ,sahabi ,hikmet ,القرآن ,سيدنا زيد بن حارثة ,الاسم ,الصحابي ,الحكمة ,qur’an ,zayd b. hārise ,name ,companion ,wisdom ,Islam ,BP1-253 - Abstract
Hikmetli kitabın anlatımlarında sayısız mesaj yüklü incelikler vardır. Kur’ân, mesajının evrensel olması, okuyan herkesin kendisini anlatılan kıssaların içerisinde bulması gibi hikmetlere mebni olarak yer ve şahıs isimlerini çok fazla zikretmez. Ancak bazen de çok özel sebep ve hikmetler için bazı isimlere yer verir. Sözgelimi Kur’ân’da Hz. Meryem’den başka kadın ismi açıkça geçmez. Kur’ân’da ilk muhataplarla ilgili pek çok ayet vardır, ancak onlardan Hz. Peygamber’in ismi dışında yalnızca Hz. Zeyd’in ismi açıkça geçer. Kur’ân’ın indiği dönem müşriklerinden de yalnızca Ebû Leheb künyesi açıkça geçer.Bu yazıda Kur’ân’ın açıkça andığı isimlerden biri olan Hz. Zeyd’in kısa özgeçmişi, isminin anılma sebep ve hikmeti üzerinde durulacak, Hz. Zeyd ile ilgili ayetlere temas edilecek, bu ayetlerden özellikle isminin açıkça geçtiği ayetin tahlili yapılacaktır. Bu şekilde bir Kur’ân kahramanının şahsiyeti, özelde günümüz gençlerine, genelde tüm insanlığa mesaj verici yönüyle ortaya konulacaktır.
- Published
- 2020
45. KUR’AN’DA FİİLİ TAACCÜP
- Author
-
Muzaffer Özli
- Subjects
kuran ,siğa ,sarf ,hi̇kmet ,fi̇i̇li̇ taccüp ,Philosophy. Psychology. Religion - Abstract
Kur’an-ı Kerim’de sarfın yirmi dört sığasına da örnek vardır. Bu yirmi dört sığanın son iki tanesi fiili taaccüptür. İkisi de taaccüp ifade eder yani şaşırma ifade eder. Ancak vezinleri farklıdır. Malumdur ki Kur’an hakîm bir kitaptır. Yani amaçsız bir şey içinde barındırmaz. Diğer sığalar gibi bu iki sığayı da kullanmasında hikmetler vardır. Sadece sığalar değil, Kur’an’da harflere dahi yer verilmiştir. Ancak biz bu çalışmamızda fiili taaccüplerin nerde geçtiğini ve ne mana ifade ettiğini araştırdık ve derledik. Fayda sağlayacağını umut ederek bu çalışmayı gerçekleştirdik.
- Published
- 2020
46. ZİYÂDELİK KAVRAMININ KUR'ÂN VE ARAP DİLİ AÇISINDAN TAHLİLİ
- Author
-
Abdullah Kuşçuoğlu
- Subjects
arabic language ,the qur’an ,naḥw ,ṣarf ,ziyādah ,purpose ,ḥikmah ,arap dili ,kur'ân ,nahiv ,sarf ,ziyâdelik ,gaye ,hikmet ,Islamic law ,KBP1-4860 ,Islam ,BP1-253 - Abstract
Makalemiz Arap dili nahiv meselelerinden birisi olan ziyâdelik kavramını ele almaktadır. Yapı ve anlam ilişki biçimlerinin en güzel örneklerinin verildiği alanlardan birisi de ziyâdeliktir. Makalemiz bu kavramın lügat ve terim manalarını, hangi ıstılâhların bu kavram yerine kullanıldığı bilgisini sunmaktadır. Ayrıca makalemiz genelde nahiv, tefsîr, hadîs, belâgat âlimlerin bu kavrama bakış açılarını, özelde ise Kur’an’da ziyâdelik var mıdır sorusuna verdikleri farklı cevapları içermektedir. Ziyâdelik, varlığı ile yokluğu arasında bir fark bulunmayan gereksiz bir kelime fazlalığı değildir. Ziyâdelik, zayıf olan âmili kuvvetlendirmek, dilin belâgat yönünü öne çıkarmak için yapılır. Ziyâdelik, kelâmı süsleyerek ahengi sağlayan ve nahiv disiplininde yapı ile anlam arası ilişkileri düzenleyen farklı bir edebî üslûp çeşididir. Makalemiz Kur'ân-ı Kerim'de ve Arap dilinde ziyâdelik konusunun İslâm'ın ilk dönemlerinden sonra ortaya çıktığı, kavrama bakış açılarının farklılığının akidevî yönünün bulunmasından dolayı günümüze kadar çeşitli alanlarda ve zamanlarda tartışılmasına zemin hazırladığı gerçeğini göstermiştir. Bu tartışmaların sebepleri Arap dilinin kendine has özelliklerinin tam olarak kavranamamasına, yapı ve anlam uyumunu sağlamak ve manevî hikmetlere ulaşmak olduğunun idrak edilmemesine dayandırılmaktadır. İşte makalemizde Kur'ân-ı Kerim'de ziyâde olduğu iddiâlarına karşılık yapılan reddiyeleri ve tepkileri mercek altına alıp ulaşılan sonuçları irdeleyeceğiz. Kur'ân-ı Kerim'in hem lafzî ve hem de teşriî yönden nasıl mu’cîz bir kitap olduğuna şahitlik edilerek Arap dilinin güzelliklerinden olan ziyâdelik üslûbuna vurgu yapılacaktır.
- Published
- 2020
- Full Text
- View/download PDF
47. Kur’an’dan Özgürlüğe, Hiçlikten Medeniyete
- Author
-
Mustafa Barış
- Subjects
akıl ,kelime-i tevhit ,hikmet ,özgürlük ,emanet ,cihat ,reason ,al-kalimah al-tawhid ,wisdom ,freedom ,reliability ,endavour ,Islam ,BP1-253 ,Practical Theology ,BV1-5099 ,Moral theology ,BV4625-4780 - Abstract
İlahi bir kitap olan Kur’an-ı Kerim Müslümanlar için bilginin kaynağı olması ve Allah hakkında “konuşabilmenin” çerçevesini çizmesi hem de ahlakî olanın tespitine olanak sağlaması açısından otoritesi tartışılmaz bir kaynaktır. Kur’an otoritesini hem Allah’tan hem de metin içi tutarlılıktan almaktadır. Makalede başta tevhit olmak üzere, özgürlük, yaratılış, akıl, hikmet, cehd, emanet gibi değerlerin sırf aklî-felsefî gerekçelendirilmesi üzerinde duruldu. Aynı zamanda başlı başına büyük önem taşıyan bu kavramların Kelamullah’taki kuramsal içkinliğiyle ve Rasulullah’ın örnekliğiyle dış dünyada etkinliğinin görülür olması irdelendi. Dünyada kesin bir determinizm/cebir, ahlaki nihilizm ve Yaratıcı ile beraber başka ve ‘ezel’e kadar dayandırılan materyalistik görüşler insanlar için seçme ve özelde din seçme özgürlüğünü askıya alan bir dünya görüşü ortaya çıkardığının altı çizildi. Mu’tezilîlerin bu konuda haklı olarak savunduğu gibi, bir vakıaya değer biçilebilmesi için en temel şart onun özgürlük ortamında gerçekleşmesidir. Makale, sırf aklî olarak ve Kelam disiplini içindeki akılcılıkla da ulaşılabilecek bazı değerlerin varlığına dikkat çekerek Kelam Özgürlük Teorisi adını verdiğimiz kurama ulaşmanın yolunu belirginleştiriyor. En sonunda, zorlama ve ayrımcılık olmaksızın, çok kültürlü bir dünyanın hepimiz için bir yuva olabileceğinin yolunu aydınlatıyor. Çoğulcu, özgürlükçü eğitim süreçleri başta olmak üzere, samimî niyetle gayesine ulaşması beklenen eylemler ve eylemlerin olası sonuçlarını gözeten aklîlik ‘tek değerli dünya’ ve nihilizme olanak bırakmamaktadır. Dinî, aklî ve ahlakî değerlerini yitiren toplumlar için Kur’an’ın kaos uyarısı belirgindir.
- Published
- 2020
- Full Text
- View/download PDF
48. HABİB EN-NECCAR’IN ANTAKYA HALKINA TAVSİYE ETTİĞİ PSİKOSOSYAL HİKMETLER
- Author
-
Osman Oral
- Subjects
hikmet ,tevhid ,yâsîn sûresi ,antakya ,habîb en-neccâr ,Social Sciences - Abstract
Habîb en-Neccâr, Hz. İsa’nın peygamberliği döneminde Antakya’da yaşadığı tahmin edilen biridir. O dönemde bir şehir halkına tevhid dinini tebliğ etmeleri için Allah (veya Hz. İsa) elçilerini gönderir. Şehir halkı "Siz Allah'ın elçisi değil sadece bizim gibi birer insansınız. Rahman Allah size hiçbir şey indirmemiştir. Sizin söyledikleriniz yalandan ibarettir" ve “Bize uğursuzluk getirdiniz” gibi gerekçeler öne sürerek elçileri yalanlarlar. Onları taşlayarak öldürmeye karar verirler. Bu zulme engel olmak için şehrin uzak ucundan biri koşarak gelir, “Sizden hiçbir ücret istemeyen hidayet yolunda olan bu elçilere uyun!” demektedir. O kişi kavmine; Peygamberlerin(kesme işareti gelmeli) Allah tarafından gönderildiğine inanmalarını, -akıl yeterli, peygamber’e ve vahiy bilgisine gerek yok diyen deizm türü görüşlerin aksine- onların vahiyle öğrettiği hüküm ve ilkeleri içselleştirmelerini istemektedir. Hikmet ve hakikatleri söyleyen elçileri öldürmemeleri konusunda halkına bazı nasihatlerde bulunur. Halkın zulüm ve haksızlıklarına engel olmaya çalışırken onun öldürüldüğü rivayet edilir. Son nefesinde “Keşke kavmim, Rabbimin beni bağışladığını ve beni ikrâm edilenlerden kıldığını bilseydi” diyerek halkının hikmet ve hakikatleri bilmelerini arzulamaktadır. Bu durum Kur’ân’ın kalbi olarak nitelendirilen Yâsîn Sûresi’nin 13-29. âyetlerinde geniş bir şekilde anlatılır. Bu kişinin kavmine yaptığı psiko-sosyal içerikli tavsiyeleri insanlığa sunulur. Müfessirler ve tarihçilere göre bu şehir; ‘Antakya’, anlatılan prototip şahsiyet de ‘Habib en-Neccâr’dır. O’nun halkına tavsiye ettiği psiko-sosyal hikmetlerin yaşamsal ilkelerden olduğu söylenebilir.
- Published
- 2020
- Full Text
- View/download PDF
49. Züheyr b. Ebî Sülmâ’nın Muallakası ve İhtiva Ettiği Hikmetli Sözler.
- Author
-
Baytar, Yaşar Seracettin
- Abstract
Copyright of Journal of Theology Academy / Ilahiyat Akademi is the property of Journal of Theology Academy and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2022
- Full Text
- View/download PDF
50. Mâtürîdî ile Kâdî Abdülcebbâr'a Göre Fâtiha Sûresinde İnsanlığa Sunulan Hikmetler.
- Author
-
ORAL, Osman
- Abstract
Copyright of Journal of Islamic Research / İslâmi Araştırmalar Dergisi is the property of Turkey Economical & Cultural Solidarity (TEK-DAV) Foundation and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)
- Published
- 2022
Catalog
Discovery Service for Jio Institute Digital Library
For full access to our library's resources, please sign in.