Search

The study analysed three wetlands located in eastern Poland which have been subjected to varying levels of anthropogenic pressure, and conservation measures over the years (Bagno Bubnów, Krowie Bagno and Ostoja Poleska). They are the remnants of the primaeval wetlands, of Western Polesie. The objectives of this study were to: analyse the long-term changes in the frequency of occurrence of plant communities and rare plant and bird species from 1950 to 1970 (before protective measures were implemented) to 2000–2020 (when protection was in place); assess the changes of the climatic and edaphic habitat conditions during the half-century of transformation processes, using ecological indicators; and indicate the least and most transformed among the analysed areas. The wetlands of western Polesie constitute a sanctuary of great habitat and species diversity. The degree of deformation and the forms of protective activities significantly influenced the biodiversity of the analysed sites. The greatest changes in the occurrence of the plant communities and rare plant species during the half-century took place in Krowie Bagno, while the smallest in Bagno Bubnów. In all areas, the fertility of habitats increased and their humidity decreased. The downward trend is most pronounced in the declining bird populations observed across the studied areas. Strong anthropopressure (drainage) and late protection (Krowie Bagno) contributed to lower biodiversity. Our results confirm that low anthropogenic pressure and early protective measures mean an increase in the diversity of plant species and communities. Preserving the biodiversity of these naturally priceless areas is the priority. The results show that the necessary condition is to stop water loss from these areas. The observed trends in plant communities and rare plant species indicate a high threat to the least transformed wetlands.

This paper presents an environmental analysis of the impact of an emergency discharge of untreated municipal sewage from the sewage system in Warsaw. This study was based on monitoring water quality in the Vistula River at stations located before and after the discharge site. Statistical analysis, including correlation analysis and Friedmann’s test, was performed for the data covering eight measurement stations and sixteen chemical parameters. The results confirm the negative impact on the water quality in the river, especially in the mixing zone. In the mixing zone, a statistically significant increase in pollution was found for TN, N-NO3−, N-NH4+, TP, P-PO43+, SS, EC, COD, and TOC. The results of the analysis show the self-cleaning capacity of the river ecosystem and illustrate the response to a sudden, excessive influx of pollution. The direct impact of the untreated sewage discharge was found on a section of the river 1200 m after the place of the failure. The good ecological status and drinking water standards are not met in the mixing zone. The supply of water to the people requires the use of highly effective physical and chemical treatment.

W pracy przedstawiono wyniki wielkości zanikania torfowiska w dwóch przekrojach stratygraficznych oraz zmian morfologicznych w czterech profilach glebowych w latach 1974 i 2012 na terenie Polesia Lubelskiego. Złoże torfowe sklasyfikowano jako torfowisko typu niskiego, zbudowane z torfu trzcinowego o średniej miąższości 3 m w Sosnowicy i 0,64 m w Uhninie. Zmierzona geodezyjnie wielkość zanikania gleb organicznych mieści się w zakresie od 9 cm do 33 cm, podczas gdy gleb mineralnych od 0 do 4 cm. Średnia wielkość zanikania torfowiska w Sosnowicy wynosiła 24 cm w okresie 38 lat, co daje obniżenie 0,6 cm na rok, czyli ubytek masy torfowej w wysokości 11,5% całkowitych zasobów. Sytuacja jest jeszcze gorsza w przypadku torfowiska w Uhninie, gdzie mineralizacja i pożar torfowiska spowodowały zmniejszenie jego obszaru o 36%. Ubytek masy torfu, w tym w wyniku pożaru, wyniósł 53% całkowitych zasobów, co odpowiada obniżeniu 0,35 cm • rok–1. W okresie 50 lat po odwodnieniu dominuje gleba torfowo-murszowa kompleksu średnio suchego. Wartości współczynnika korelacji oraz wielkości błędu wskazują na niemożność stosowania wzorów empirycznych dla określenia wielkości zanikania.

Celem pracy jest analiza wielkości składników bilansu wodnego w odwadnianych dolinach rzek mikrozlewni różnorodnych siedlisk. W studium wykorzystano wyniki badań i obserwacji terenowych z lat 2010–2012. Badania przeprowadzone w dwóch małych zlewniach nizinnych wykazują znaczący wpływ warunków meteorologicznych, a także siedliska na wskaźnik odpływu, zmian retencji w analizowanych latach hydrologicznych. Zlewnia rowu K-2 znajduje się w dorzeczu Piwonii, a rowu Z-6 w dorzecza Bystrzycy. Najwyższe wartości odpływu odnotowano w pierwszej połowie roku 2009/10 i wynikały one z intensywnych opadów deszczu. Były prawie trzy razy wyższy niż w przeciętnym roku 2011/12. Równowaga bilansu wynika głownie z płaskiego ukształtowania terenu utrudniającego odpływ wody oraz ograniczonej chłonności podłoża, które szczególnie w okresie wiosennych nadmiarów nie może zmagazynować dużej ilości wody. Obserwowana zlewnia rowu Z-6 wykazuje znacznie wyższe zmiany niż zlewnia rowu K-2, ze względu na różną pokrywę glebową i użytkowanie terenu. Badania potwierdziły dominującą rolę parowania powierzchni w bilansie wodnym. Dowodem na to są niższe odpływy w pierwszej połowie roku w porównaniu do pierwszej połowy zimy oraz spadku retencji.

Podstawą identyfikacji warunków wilgotnościowych mogą być różne elementy siedliska, do których należą: rodzaj gleby, typ zasilania, stosunki wodne, zbiorowiska roślinne. W niniejszej pracy wykorzystano metodę fitoindykacji opartą na znajomości wymagań wilgotno-ściowych poszczególnych gatunków roślin łąkowych tworzących zbiorowisko. W tym celu zastosowano 10-stopniowa skalę Klappa, ustalając wymagania poszczególnych gatunków. Średnia liczba wilgotnościowa wyliczona na podstawie tabeli zdjęć fitosocjologicznych wynosi 5,8, co jest wynikiem sytuującym obiekt na granicy siedliska świeżego i wilgotnego przesychającego z tendencją do obniżania się uwilgotnienia. Kolejnym sposobem identyfikacji jest indykacja uwilgot-nienia siedlisk na podstawie amplitud wilgotnościowych zbiorowisk roślinnych. Najwięcej zdjęć fitosocjologicznych zaliczono do siedlisk suchych okresowo nawilżanych B3 oraz wilgotnych przesychających C2. Najmniejsze powierzchnie zajmowały siedliska bagienne E3.

The paper presents results of the study on meadows of Molinio-Arrhenatheretea on grasslands in the Ochoża Valley. The aim of the paper was to determine the phyto-sociological differentiation of plant communities depending on the water and soil conditions and the use of the land. The studies carried out will be a starting point to determine the direction of succession of the plant communities. Based on 87 phytosociological records made by the modified Braun-Blanquets method, 8 associations and 6 plant communities of unknown phytosociological position were differentiated. On the basis of the studies it was found that the largest area in the Ochoża Valley is occupied by the Festuca rubra-Poa pratensis plant community and Deschampsietum caespitosae, Holcetum lanati and Alopecuretum pratensis complexes. As a result of abandoned use of some fragments of the valley as meadows, the meadow sward exhibits a substantially lower content of species from the Molinio-Arrhenatheretea class. Numerous stretches of sward were dominated by Urtica dioica, Anthriscus sylvestris and Cardminopsis arenosa. Among the species that are rare and protected by law, the 800 specimens of Polemonium caeruleum, growing in the meadows of the Ochoża Valley, are worthy of special attention.