Search

The folklore “Jaka Tingkir” is a form of Javanese culture and literature which is popular in Sragen, Jawa Tengah, Indonesia. The story takes place in the Kingdom of Demak (when Jaka Tingkir devoted himself as leader of the soldiers), as well as in the Kingdom of Pajang (when Jaka Tingkir becomes the king with “Sultan Hadiwijaya” title). UNESCO has recognized this folklore as ‘Indonesian culture’ and stated that it has a good value, therefore people can use it as a way to build (improve) their characters in daily life. This research aims to describe the ‘values of heroism’ in this particular folklore. The heroic values are emphasized in the main character; Jaka Tingkir. This research was conducted in Butuh, Desa Gedongan, Kecamatan Plupuh, Kabupaten Sragen, Jawa Tengah, Indonesia. This is a cultural qualitative research with a folklore approach and consists of two data sources. The sources of the verbal data as well as the primary data are from four people; namely Muhammad Aziz, Suparno, Andun Jailani and Iswahyudi - while the sources of the written data as well as the secondary data are Buku Cerita Rakyat Jawa Tengah Jaka, novel epik Jaka Tingkir: Jalan Berliku Menjemput Wahyu, and Babad Demak 2. The researcher used purposive sampling for the sample selection. Meanwhile, the data were collected through narrative interviews (for the verbal data) and literature study (for the written data). The validity of the data in this research is processed with source triangulation, while the data analysis method is functional and document analysis. The results of this research suggest that the values of heroism in the folklore “Jaka Tingkir” are good morals, the willingness to sacrifice, loyal to the country (willing to defend it), discipline, relentless, brave, honest, responsible, confident and great leadership skills. Living creatures, such as humans (both male and female) or animals can imply these values in life, which can be addressed to an individual or many people. The reason these particular values were examined is because they can be useful as a way to build and improve one’s character, especially in today’s society, Jaka Tingkir folkloru, Endonezya Merkez Java’da bulunan Sragen’deki popüler bir kültür biçimidir. Bu folklorik veriler, Demak Krallığı’nda Jaka Tingkir’in kendisini Pajang askerlerinin liderine ve Pajang Krallığı’ na adadığı zamanlarda, Tingkir’in Sultan Hadiwijaya ismini alıp kral olmasıyla ortaya çıkmıştır. UNESCO bu önem ve özgünlüğü nedeniyle kültür formunu Endonezya’ya ait olarak kabul etmiştir. Böylelikle günlük hayatta bu folklor türünden toplumdaki karakter yapısını biçimlendirmek üzere faydalanmak mümkün olacaktır. Kahramansal değerler, Jaka Tingkir Folklor’unun ana karakteri olan Jaka Tingkir’e odaklıdır. Bu araştırma çalışması Endonezya, Merkez Java’da Butuh, Gedongan, Plupuh ve Sragen’de gerçekleştirilmiştir. Çalışma, folklor yaklaşımlı bir kültürel araştırmadır. Araştırma iki veri kaynağından oluşmaktadır. Muhammad Aziz, Suparno, Andun Jailani ve Iswahyudi, sözlü verilerden meydana gelen birincil kaynağı sağlamışlardır. İkincil ve yazılı kaynağı oluşturanlar ise Merkez Java, Jaka Tingkir Halk Hikâyesi Kitabı: Vahiy Dolambaçlı Yollardan Gelir ve Babad Demak 2’dir. Örnek seçimi için amaçsal örnekleme metodu kullanılmışır. Bu çalışmadaki veri toplama yöntemi, sözlü verilerden gelen öykü mülakatlarının sonuç raporlarından ve yazılı veri için gerçekleştirilen edebî çalışmalardan faydalanmaya dayalıdır. Toplanan bu verinin geçerliliği için kaynak üçgenlemesi kullanılmaktadır. Bu çalışmadaki veri analizi metodları fonksiyonel analiz ve döküman analizlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmanın sonuçları, Jaka Tingkir folklorundaki iyi ahlak, fedakârlık için duyulanistek, ülkeyi savunma, disiplin, asla pes etmeme, cesur, dürüst, sorumluluk sahibi, özgüvenli olma ve liderlik olarak bilinen kahramanlık değerleridir. İnsanlar ve hayvanlar bu değerleri hayatlarında uygulayabilirler. Bahsi geçen bu değerler, bir ya da birden çok insana hitap edilebilir. Bu kahramansal değerler hakkında incelemeler yapılmasının sebebi, bahsi geçen bu değerlerin, topluma karakter oluşturma açısından sağlayacağı faydaların varlığıdır.