Search

De Waterwijzer Landbouw (WWL) is een recent ontwikkeld instrumentarium waarmee de gevolgen van veranderingen in het grondwaterstandsverloop op de verandering in droogte- en natschade en daarmee op de veranderingen in landbouwkundige opbrengsten kunnen worden gekwantificeerd. Een onderdeel van het instrumentarium, de WWL-tabel, wordt gepropageerd als vervanger van de HELP-tabel. Afgelopen jaar heeft Wetenschappelijke Adviescommissie NWM/NHI geadviseerd om de HELP-tabel niet meer toe te passen. Volgens de auteurs is dit voorbarig. De met de WWL-tabel bepaalde droogte- en natschades staan namelijk nog ter discussie. Door alle partijen wordt validatie noodzakelijk geacht. Dit artikel beschrijft de resultaten van een validatie van zowel de HELP-tabel als de WWL-tabel, uitgevoerd met in de praktijk waargenomen opbrengsten van grasland op melkveebedrijven. Met als input de GHG en GLG berekend met zowel het Landelijk Hydrologisch Model (LHM) als het grondwaterspiegeldieptemodel (GWD).

De effecten van klimaatverandering worden steeds beter voelbaar: extreme wateroverlast in 2016 en 2021 en extreem droge zomers in de tussenliggende jaren. Klimaatverandering heeft mede daardoor ook een groot effect op het leven in en onder water. Het realiseren van de ecologische doelen is sterk afhankelijk van het op orde krijgen van hydrologische randvoorwaarden in de zomerperiode: geen of beperkte droogval, voldoende doorstroming, voldoende grote stroomsnelheid en passende stromingsdynamiek. In de SGBP-plannen die Aa en Maas heeft opgesteld, is tot nu toe geen rekening gehouden met effecten van klimaatverandering, en ook is de realiseerbaarheid van de hydrologische randboorwaarden niet getoetst. Daarom is voor het beheergebied van Aa en Maas per KRW-waterlichaam verkend of de voor de ecologische doelen noodzakelijke hydrologische randvoorwaarden gerealiseerd kunnen worden bij zowel het huidig als toekomstig klimaat. Onderzocht is hoe het effect van klimaat via neerslag en verdamping leidt tot andere beekafvoeren en daarmee tot veranderingen in de hydrologische randvoorwaarden stroomsnelheid, watervoerendheid en fluctuatie in debieten. Er is geen rekening gehouden met het klimaateffect van een hogere watertemperatuur op het leven in de beek en ook is geen rekening gehouden met een wijziging in de beschibare hoeveelheid aanvoerwater als gevolg van klimaatverandering.

Wij willen graag reageren op de reactie van de Werkgroep Waterwijzer op ons artikel "Landsdekkende vergelijking van de droogteschade en natschade volgens de HELP-tabel en de WWL-tabel".

De Waterwijzer Landbouw (WWL) is een recent ontwikkeld instrument waarmee de gevolgen van veranderingen in het grondwaterstandsverloop, door ingrepen in de waterhuishouding, op de verandering in droogte- en natschade en daarmee op de veranderingen in landbouwkundige opbrengsten kunnen worden gekwantificeerd. Het instrument is ontwikkeld als vervanger van de HELP-tabel. Het is van belang aan te geven wat de gevolgen hiervan zijn om te kunnen beslissen of overgaan naar de producten van het WWL-instrument een goede keuze is. Dit artikel beschrijft de resultaten van een landsdekkende vergelijking tussen HELP en de WWL (versie 4.0.0) en eindigt met de conclusie dat de resultaten van de WWL niet plausibel worden geacht.

Waterschap Aa en Maas versterkt van Ravenstein tot Lith de dijk, gecombineerd met rivierverruimende maatregelen en gebieds- en natuurontwikkeling in de uiterwaarden. Parallel daaraan ontwikkelt zij een veelbelovende nieuwe aanpak voor piping. Maar daar is wel specialistisch onderzoek voor nodig. En het project mag niet vertragen.

Het Nationaal Hydrologisch Instrumentarium (NHI), het landsdekkende grond- en oppervlaktewatermodel van Nederland dat wordt ingezet voor zowel landelijke beleidsstudies als operationele toepassingen in droge perioden, is afgelopen jaar aangepast en verbeterd1). Tot eind dit jaar ligt de nadruk daarbij op de landelijke schaal. Daarna moet het NHI uitgroeien naar een systeem dat men ook kan gebruiken voor de onderbouwing van grote besluiten in de regio. In feite moet het NHI het 'condensatiepunt' worden voor de hydrologische kennis in Nederland. Het moet zorg dragen voor een landelijke consistentie bij landelijke en regionale analyses. In het NHI participeren momenteel de waterschappen, de drinkwaterbedrijven en het Rijk. De provincies haken zeer waarschijnlijk binnenkort aan.

De uitwisseling van grond- en oppervlaktewater is cruciaal in het Nederlandse waterbeheer. In dit artikel wordt de seizoensafhankelijke interactie tussen grond- en oppervlaktewater voor heel Nederland in beeld gebracht voor een nat, een gemiddeld en een droog jaar. Uit deze studie, waarbij gebruik gemaakt is van versie 2.1 van het Nationaal Hydrologisch Instrumentarium (NHI), blijkt die interactie overal een rol te spelen. Wel zijn er sterke ruimtelijke verschillen in de hoeveelheid en de aard ervan. Ook in de tijd bestaat een sterke variatie in de interactie tussen grond- en oppervlaktewater: zowel de verschillen tussen de jaren als de variaties van maand tot maand zijn in veel gebieden groot. De uitgevoerde studie biedt goede perspectieven voor toepassing. Zo kunnen de kaarten en de methodiek door waterbeheerders ingezet worden in het KRW-proces.

De zoetwatervoorziening van de landbouw in Nederland staat hoog op de beleidsagenda. Het Rijk verbreedt het zoeken naar oplossingen voor het zoetwatervraagstuk van alleen kijken naar aanbod vanuit het hoofdwatersysteem naar ook het verkennen van de mogelijkheden voor grotere zelfvoorzienendheid. De vraag, die in dit artikel wordt behandeld, is of vasthouden van het neerslagoverschot in zoetwaterbekkens op bedrijfsniveau een redelijk alternatief vormt voor wateraanvoer

In H2O nummer 5 van 2008 stond een Platform-artikel van de hand van de heren Van der Gaast, Vroon en Massop over 'numerieke verdroging'. Hierop is in dit nummer een tweetal reacties geplaatst. Dit eerste artikel is een reactie op een reeks van artikelen van Van der Gaast et al over numerieke verdroging. Ondergetekenden zijn het eens met hun oordeel ‘Meten is weten, mits we weten wat we meten’ en achten hun onderzoek waardevol, aangezien het inzicht verschaft in het vaststellen van het freatisch grondwaterniveau en de methodische problemen die daarbij komen kijken. Wel hebben we moeite met welke boodschap de onderzoeksresultaten naar buiten zijn gebracht en hoe daarbij het begrip verdroging is gebruikt. De lezer zou op basis van deze artikelen de indruk kunnen krijgen dat de verdrogingsproblematiek zodanig is overschat en dat we er in termen van hydrologisch herstel, voor wat betreft de grondwaterstand, al bijna zijn. Inclusief weerwoord van Van der Gaast, Massop en Vroon

Dit is een managementsamenvatting van een verkennend onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van Droogteschade Nederland B.V. teneinde een globaal beeld te krijgen van de opbrengstschade die de landbouw op landelijk niveau lijdt als gevolg van waterwinning door drinkwaterbedrijven.