Search

RIVM rapport:In Nederland krijgen kinderen vaccinaties tegen dertien besmettelijke ziekten die ernstig kunnen verlopen. Het RIVM beschrijft elk jaar het percentage kinderen dat is gevaccineerd (vaccinatiegraad). Ook beschrijft het RIVM de ontwikkelingen binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Vaccinatiegraad Het lijkt erop dat de vaccinatiegraad bij zuigelingen en kleuters hetzelfde is als het jaar ervoor. Voor BMR (bof, mazelen, rodehond) en meningokokkenziekte ACWY is deze misschien zelfs iets hoger geworden. Bij oudere leeftijdsgroepen (vanaf 9 jaar) lijkt de vaccinatiegraad voor de meeste vaccinaties verder te zijn gedaald. De veranderingen in de vaccinatiegraad zijn zo goed als mogelijk ingeschat. Hierbij is rekening gehouden met anonieme vaccinaties. Sinds 2022 ontvangt het RIVM een deel van de vaccinaties anoniem. Hierdoor weet het RIVM niet meer precies hoe hoog de vaccinatiegraad is. Het is namelijk niet mogelijk om anonieme vaccinaties mee te tellen. Dat komt doordat de informatie die nodig is om de vaccinatiegraad te bepalen dan niet bekend is. Bijvoorbeeld in welk jaar het gevaccineerde kind is geboren. De geregistreerde vaccinatiegraad is daarom lager dan de werkelijke vaccinatiegraad. Ontwikkelingen 2023 Besmettelijke ziekten kwamen door de maatregelen tijdens de coronacrisis minder vaak voor, ook de ziekten waartegen vanuit het RVP wordt gevaccineerd. In 2023 zijn er weer meer mensen die bof, meningokokkenziekte of kinkhoest kregen dan tijdens de pandemie. Nieuw is dat de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) vanaf griepseizoen 2023/2024 ook de griepvaccinatie voor zwangeren zonder medische indicatie uitvoert. Verder kregen de nog niet (volledig) gevaccineerde jongeren tot en met 26 jaar de kans om zich nog tegen HPV te laten vaccineren. Een peiling van het RIVM in 2023 liet opnieuw zien dat de meeste ouders positief denken over vaccineren. Dat jaar waren iets minder ouders van kinderen van 9 tot en met 14 jaar positief over vaccineren dan in 2022. Bij ouders van kinderen, In the Netherlands, children can be vaccinated against 13 infectious diseases that could have serious consequences. Every year, RIVM reports the percentage of children who are vaccinated (the vaccination coverage). RIVM also outlines developments in the National Immunisation Programme (NIP). Vaccination coverage It appears that the vaccination coverage for infants and toddlers is the same as last year. For MMR (measles, mumps, rubella) and meningococcal ACWY disease, the vaccination coverage may have even increased slightly. In older age groups (9 years and over), the coverage for most vaccinations has continued to fall. The changes in vaccination coverage have been estimated as accurately as possible, taking into account anonymous vaccinations. Since 2022, RIVM has been receiving anonymised data for some vaccinations. This means that RIVM no longer knows exactly how high the vaccination coverage is. Anonymous vaccinations cannot be included in vaccination coverage calculations. This is because the information necessary to determine vaccination coverage is unknown, such as the year in which the vaccinated child was born. The registered vaccination coverage is therefore lower than the actual vaccination coverage. Developments in 2023 Infectious diseases, including diseases for which vaccinations are available through the NIP, occurred less frequently due to the measures taken during the COVID-19 pandemic. In 2023, more people contracted mumps, meningococcal disease, or whooping cough than during the pandemic. A new development is that, from the 2023/2024 flu season, pregnant women without a medical indication can turn to Youth Healthcare Services (JGZ) to get vaccinated against the flu. In addition, young people up to and including the age of 26 who were not yet fully vaccinated have been given the opportunity to get vaccinated against HPV. An RIVM survey in 2023 showed once again that most parents have a positive view of vaccination. That year, slightly fewer parent

RIVM rapport:De afgelopen jaren hebben iets minder kinderen zich laten vaccineren tegen ziekten vanuit het Rijksvaccinatieprogramma. De daling is sterker voor de HPV-vaccinatie die aan meisjes wordt aangeboden. Er is nog geen sluitende verklaring voor gevonden. Het RIVM heeft onderzocht of organisatorische veranderingen bij de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) hier invloed op hebben; zij zijn verantwoordelijk voor de vaccinaties, die voor het merendeel via de consultatiebureaus worden gegeven. Uit het onderzoek blijkt dat er zowel positieve als negatieve organisatorische veranderingen zijn geweest. Er is geen verband gevonden met de daling in aantal vaccinaties. Ongeveer twee derde van de jeugdgezondheidsorganisaties heeft aan het onderzoek meegedaan, waardoor op basis van dit onderzoek geen volledig beeld van Nederland is gekregen. Vanuit de jeugdgezondheidszorg kwamen signalen dat ouders minder vaak op het consultatiebureau komen en zij het gebruik van JGZ minder als vanzelfsprekend zien. Dit zou te maken kunnen hebben met een afnemende toegankelijkheid van de Jeugdgezondheidszorg inzake de vaccinaties. Het RIVM heeft daarom in kaart gebracht welke organisatorische veranderingen tussen 2013 en 2017 bij de Jeugdgezondheidszorg hebben plaatsgevonden. Hoewel een aantal locaties zijn gesloten, is de gemiddelde afstand tot het consultatiebureau gelijk gebleven. De openingstijden van consultatiebureaus zijn verruimd ten opzichte van 2000 (bijvoorbeeld ook in de weekenden en 's avonds). Het aantal kinderen dat een consultatiebureau bezocht was in 2016 iets lager dan in 2015. Ook wordt het aantal bezoeken aan een consultatiebureau vaker aangepast aan de behoeften van de ouder. De vier 'contactmomenten' per jaar waarop de vaccinaties aan baby's en peuters worden toegediend, zijn niet veranderd. Verder hebben meer consultatiebureaus ouders een herinnering voorafgaand aan het bezoek gestuurd. Ook bieden een aantal organisaties extra voorlichting voor ouders over vaccinaties. De Jeugdgezondheids, Over recent years, slightly fewer children are getting vaccinated against diseases through the National Immunisation Programme. The drop is stronger for the HPV vaccination that is only offered to girls. No definite explanation has yet been found for this. The National Institute for Public Health (RIVM) has investigated whether organisational changes in youth healthcare services (JGZ) could have affected this; they are responsible for the vaccinations, which are to a large extent given at child health clinics. The investigation showed that there have been both positive and negative organisational changes. No link was found with the fall in the number of vaccinations. About two thirds of youth healthcare organisations took part in this study, which therefore did not obtain a complete picture of the situation in the Netherlands. The message that came from the youth healthcare sector was that parents are coming to child health clinics less often and are seeing utilisation of youth healthcare services as less self-evident. This could be related to declining accessibility of the JGZ for the vaccinations. RIVM therefore created a picture of the organisational changes that have taken place in the youth healthcare sector between 2013 and 2017. Although a number of locations have been closed, average distances to the child health clinics have remained unchanged. The opening hours of the child health clinics have been extended with respect to 2000 (for example in the weekends and evenings as well). The number of children who came to the child health clinics was slightly lower in 2016 than in 2015. The number of visits to child health clinics has also been adjusted on a number of occasions to suit the parents' needs. The four 'contact moments' per year at which vaccinations are given to babies and toddlers have not changed. Moreover, more child health clinics have been sending reminders to parents before the visits. A number of organisations also offer extra information to par

RIVM rapport:Het RIVM beschrijft jaarlijks de ontwikkelingen binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), zowel inhoudelijk als organisatorisch. Hierbij wordt aandacht besteed aan de belangrijkste gebeurtenissen in het afgelopen jaar en de ontwikkelingen op het gebied van de vaccinatiegraad. Belangrijke gebeurtenissen In 2017 waren er geen opvallende uitbraken van ziekten waartegen via het RVP wordt ingeënt. Wel is het aantal patiënten met meningokokkenziekte W verder toegenomen ten opzichte van 2015 en 2016. In mei 2018 wordt daarom de meningokokken C-vaccinatie op de leeftijd van veertien maanden vervangen door meningokokken ACWY-vaccinatie. Deze vaccinatie zal in het najaar 2018 ook worden aangeboden aan kinderen geboren tussen 1 mei 2004 en 31 december 2004. In 2017 zijn de e-learning Achtergronden RVP en de vernieuwde website (https://rijksvaccinatieprogramma.nl/) beschikbaar gekomen. Verder zijn voorbereidingen getroffen voor de invoering van het vaccinatieconsult, waarin ouders vragen over het RVP kunnen bespreken. Vaccinatiegraad De vaccinatiegraad, oftewel het aandeel zuigelingen, kleuters en schoolkinderen dat de vaccinaties uit het RVP krijgt, is nog steeds hoog maar daalt de laatste jaren licht. Voor de HPV-vaccinatie is de verdere daling in de vaccinatiegraad van 8 procent ten opzichte van vorig jaar opmerkelijk. Overigens is niet alleen in Nederland een daling te zien. Belangrijkste reden om niet tegen HPV te vaccineren of daarover te twijfelen, zijn zorgen over mogelijke bijwerkingen van het HPV-vaccin. De Gezondheidsraad zal opnieuw advies uitbrengen over HPV-vaccinatie in Nederland. Een hoge vaccinatiegraad is belangrijk. Wanneer veel mensen zijn ingeënt tegen een infectieziekte, komt deze ziekte minder vaak voor (groepsbescherming). Ook kwetsbare mensen en mensen die (nog) niet zijn ingeënt, lopen dan minder risico de ziekte te krijgen. Ze worden als het ware beschermd door de ingeënte groep. Om dit effect te behouden is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen, The RIVM annually describes the developments within the Dutch National Immunisation Programme (NIP), both substantively and organisationally. Attention is paid to the most important events in the past year and the developments in the field of immunisation coverage. Important events In 2017, there were no noticeable outbreaks of diseases which are vaccinated against within the NIP. However, the number of patients with meningococcal W disease has increased further compared to 2015 and 2016. In May 2018, the meningococcal C vaccination at the age of 14 months will therefore be replaced by meningococcal ACWY vaccination. In autumn 2018, this vaccination will also be offered to children born between 1 May 2004 and 31 December 2004. In 2017, the e-learning Backgrounds NIP and the renewed website (https://rijksvaccinatieprogramma.nl) became available. Preparations have also been made for the introduction of the vaccination consultation in which parents can discuss questions about the NIP. Immunisation coverage The immunisation coverage, i.e. the proportion of newborns, toddlers and schoolchildren who receive the vaccinations within the NIP, is still high but has declined slightly in recent years. For the HPV vaccination, the further decrease in the immunisation coverage of 8 percent compared to last year is remarkable. However, there is not only a decline seen in the Netherlands. The main reason not to vaccinate against HPV or to doubt this is concerns about possible side effects of the HPV vaccine. The Health Council will again issue an advice on HPV vaccination in the Netherlands. A high vaccination coverage is important. When many people have been vaccinated against an infectious disease, this disease occurs less frequently (group protection). Vulnerable people and people who have not (yet) been vaccinated are also less likely to get the disease. They are protected, as it were, by the vaccinated group. To maintain this effect, it is important that as many people as poss

RIVM rapport:Meningococcal disease is a very serious infectious disease caused by a bacterium, the meningococcus. There are different types of meningococcus; people become ill mainly from the B, C, W and Y serogroups. Since 2002, vaccination against serogroup C meningococcal disease has been included in the National Immunisation Programme for children of 14 months. As a result, serogroup C meningococcal disease has virtually disappeared. Vaccines against serogroup B have recently become available. In addition, since 2015, there has been a rapid increase in serogroup W meningococcal disease. Multi-component vaccines are available against A, C, W and Y serogroups. Based on these developments, among others, the Health Council will advise the Minister for Health, Welfare and Sport on whether and how the current immunisation programme against meningococcal disease should be adapted. To this end, RIVM has collected background information and recent data on meningococcal disease in the Netherlands. It includes the number of people in the Netherlands who become ill each year, the efficacy and safety of the vaccines, and what the public thinks about vaccination against invasive meningococcal disease. The infection causes a severe medical condition such as meningitis or blood poisoning, which can rapidly develop into shock, frequently causing death. The disease often begins with flu-like symptoms and fever which subsequently worsen very rapidly. The infection is relatively rare in the Netherlands; there are currently 100 to 150 patients a year. Five to ten percent of these patients die despite antibiotics and intensive care. Thirty percent of the patients are left with lifelong impairments such as hearing loss, limb amputation or epilepsy. Meningococcal disease is most common in children under the age of 5, adolescents and the elderly., Meningokokkenziekte is een zeer ernstige infectieziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie, de meningokok. Er zijn verschillende typen meningokokken; mensen worden vooral ziek van de serogroepen B, C, W en Y. Vaccinatie tegen meningokokkenziekte serogroep C is in Nederland sinds 2002 opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen van 14 maanden. Hierdoor komt meningokokkenziekte door serogroep C nauwelijks meer voor. Sinds kort zijn vaccins beschikbaar tegen serogroep B. Daarnaast is er sinds 2015 een snelle toename in meningokokkenziekte door serogroep W. Er zijn combinatievaccins beschikbaar tegen serogroep A, C, W en Y. Vanwege ondermeer deze ontwikkelingen gaat de Gezondheidsraad de minister van VWS adviseren of, en op welke manier, het huidige vaccinatieprogramma tegen meningokokkenziekte aangepast moet worden. Daartoe heeft het RIVM achtergrondinformatie en recente data over meningokokkenziekte in Nederland verzameld. Het gaat onder meer om het aantal mensen in Nederland dat jaarlijks ziek wordt, de effectiviteit en veiligheid van de vaccins, en hoe het publiek denkt over vaccinatie tegen invasieve meningokokkenziekte. De infectie geeft een ernstig ziektebeeld zoals hersenvliesontsteking of een bloedvergiftiging, die zich snel kan ontwikkelen tot een shock waar veel mensen aan overlijden. De ziekte begint vaak met griepachtige verschijnselen en koorts die vervolgens zeer snel verergeren. De infectie is in Nederland relatief zeldzaam; op dit moment zijn er 100 tot 150 patiënten per jaar. Van deze patiënten overlijdt 5-10 procent ondanks antibiotica en intensieve zorg. 30 procent van de patiënten houdt er levenslang beperkingen aan over zoals gehoorverlies, amputatie van een ledemaat of epilepsie. Meningokokkenziekte komt het meest voor bij kinderen jonger dan 5 jaar, adolescenten en ouderen

RIVM rapport:Het RIVM beschrijft jaarlijks de ontwikkelingen binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), zowel inhoudelijk als organisatorisch. Vanaf dit jaar zijn de belangrijkste gebeurtenissen en de ontwikkelingen op het gebied van de vaccinatiegraad gebundeld. Belangrijke gebeurtenissen In 2016 waren er geen opvallende uitbraken van RVP-ziekten. Wel stijgt sinds oktober 2015 het aantal patiënten met meningokokkenziekte W, terwijl in het RVP tegen meningokokkenziekte C wordt ingeënt. Opvallend was het stevige debat dat in november 2016 in diverse media is gevoerd tussen voor- en tegenstanders van vaccinatie. Verder heeft het RIVM factsheets gemaakt voor zowel professionals als het publiek met informatie over vaccinaties tegen ziekten die wel beschikbaar zijn maar niet in het RVP zijn opgenomen. Voorbeelden zijn waterpokken, gordelroos en het rotavirus (www.rivm.nl/vaccinaties). Vaccinatiegraad De vaccinatiegraad, oftewel het aandeel zuigelingen, kleuters en schoolkinderen dat de vaccinaties uit het RVP krijgt, is nog steeds hoog. De vaccinatiegraad voor bof, mazelen en rodehond (BMR) daalt al een paar jaar licht. De norm van 95 procent van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die nodig is om mazelen uit te bannen, wordt in Nederland bij de eerste BMR-vaccinatie niet meer gehaald. Voor de tweede BMR-vaccinatie was dit al langer zo. Ook bij andere vaccinaties in het RVP is een lichte daling te zien. De deelname aan de HPV-vaccinatie tegen baarmoederhalskanker is voor het eerst afgenomen, van 61 naar 53 procent. Een hoge vaccinatiegraad zorgt ervoor dat kwetsbare en (nog) niet gevaccineerde kinderen tegen ziekten worden beschermd (groepsbescherming). Een dalende vaccinatiegraad vergroot de kans dat in de toekomst ziekten zoals mazelen uitbreken., The RIVM annually describes the developments within the Dutch National Immunisation Programme (NIP), both substantively and organisationally. From this year, the most important events and developments in the field of immunisation coverage have been bundled. Important events In 2016, there were no significant outbreaks of NIP diseases. However, since October 2015, the number of meningococcal disease patients by a different serogroup (W) than the serogroup C which is vaccinated against within the NIP, has risen. Striking was the vigorous debate that was conducted in various media in November 2016 between advocates and opponents of immunisation. Furthermore, the RIVM has made factsheets for professionals as well as the public with information on vaccines against diseases that are available but not included in the NIP. Examples include varicella, herpes zoster and rotavirus (www.rivm.nl/vaccinations). Immunisation coverage The immunisation coverage, i.e. the proportion of newborns, toddlers and schoolchildren who receive vaccinations within the NIP is still high. The immunisation coverage for mumps, measles and rubella (MMR) has declined slightly for a few years. The 95 per cent threshold of the World Health Organization (WHO) needed to eliminate measles is no longer achieved in the Netherlands for the first MMR vaccination. For the second MMR vaccination this has been for longer. Also for other NIP vaccinations there is a slight decrease in participation. The participation in HPV vaccination against cervical cancer has decreased for the first time, from 61 to 53 per cent. A high immunisation coverage ensures that vulnerable and not (yet) vaccinated children are protected against diseases (herd protection). A decreasing immunisation coverage increases the likelihood that diseases such as measles cause outbreaks in the future.

RIVM rapport:Net als in voorgaande jaren is de vaccinatiegraad, oftewel de deelname aan de verschillende vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), in verslagjaar 2016 met 92 tot 99 procent hoog. Wel is de deelname aan de meeste vaccinaties met ongeveer 0,5 procent afgenomen. Voor zuigelingen is deze afname voor het tweede achtereenvolgende jaar zichtbaar. In het verleden zijn regionaal vaker dergelijke schommelingen waargenomen, maar ze zijn nu voor het eerst in het hele land geconstateerd. Een verklaring hiervoor ontbreekt. De deelname aan de HPV-vaccinatie tegen baarmoederhalskanker is met 61 procent gelijk gebleven. De deelname onder zuigelingen in Caribisch Nederland is met 92 tot 100 procent ook onveranderd gebleven. Nieuw kerncijfer Sinds dit jaar wordt de stand van zaken op de verschillende beleidsterreinen van het ministerie van VWS weergegeven in zogeheten kerncijfers om het beleid te kunnen volgen en verantwoorden. Ook voor de vaccinatiegraad is een kerncijfer vastgesteld, namelijk het percentage van alle kinderen dat op de dag dat ze 2 jaar worden alle RVP-vaccinaties heeft gekregen. Voor kinderen die geboren zijn in 2013 ligt dit op 93 procent. Hepatitis B risicogroepen Vanaf 2012 wordt niet alleen aan kinderen van risicogroepen, maar aan alle kinderen de hepatitis B-vaccinatie aangeboden. Het blijkt echter dat juist de kinderen van wie ten minste één ouder geboren is in een land waar hepatitis B veel voorkomt, de vaccinatie niet altijd krijgen. Daarnaast wordt het hepatitis B-controleonderzoek naar de effectiviteit van het vaccin onder kinderen van moeders die drager zijn van het hepatitis B-virus, niet altijd uitgevoerd. Juist voor deze twee risicogroepen is bescherming tegen hepatitis B belangrijk. In Nederland wordt met vrijwillige vaccinatie een hoge vaccinatiegraad bereikt. Dit blijkt uit het landelijke registratiesysteem voor de vaccinaties van het RIVM. Een hoge deelname aan het programma is belangrijk om te voorkomen dat infectieziekten weer terugk, As in previous years, the immunisation coverage or the participation for the different vaccinations included in the National Immunisation Programme (NIP) is with 92 to 99 per cent high in report year 2016. However, the participation for most vaccinations declined about 0.5 per cent. For infants, this decline is seen for the second consecutive year. In the past, such fluctuations were observed before at regional level, but they are now for the first time found in the whole country. An explanation is lacking. The participation for the HPV vaccination against cervical cancer has remained unchanged at 61 per cent. Participation among infants in the Caribbean Netherlands has also remained unchanged with 92 to 100 per cent. New key figure Starting this year, the situation on the different policy areas of the Ministry of Health, Welfare and Sport appears in so-called key figures to monitor and justify the policy. For the vaccination coverage, a key figure has also been established, namely the percentage of all children who received all NIP vaccinations at the day they reach their second birthday. For children who were born in 2013, this is 93 per cent. Hepatitis B risk groups From 2012 onwards, not only children at risk but all children are offered hepatitis B vaccination. However, it appears that just the children of whom at least one parent is born in a country where hepatitis B is common, do not always receive the vaccination. In addition, the hepatitis B control research on the effectiveness of the vaccine among children of mothers who are carriers of hepatitis B virus, is not always conducted. Especially for these two risk groups, protection against hepatitis B is important. With voluntary vaccination, a high vaccination coverage is reached in the Netherlands. This is evident from the national registration system for the vaccinations of the RIVM. A high participation in the programme is important to prevent infectious diseases coming back again. A high vaccination cov

RIVM rapport:Net als in voorgaande jaren is de vaccinatiegraad, oftewel de deelname aan de verschillende vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), in verslagjaar 2016 met 92 tot 99 procent hoog. Wel is de deelname aan de meeste vaccinaties met ongeveer 0,5 procent afgenomen. Voor zuigelingen is deze afname voor het tweede achtereenvolgende jaar zichtbaar. In het verleden zijn regionaal vaker dergelijke schommelingen waargenomen, maar ze zijn nu voor het eerst in het hele land geconstateerd. Een verklaring hiervoor ontbreekt. De deelname aan de HPV-vaccinatie tegen baarmoederhalskanker is met 61 procent gelijk gebleven. De deelname onder zuigelingen in Caribisch Nederland is met 92 tot 100 procent ook onveranderd gebleven. Nieuw kerncijfer Sinds dit jaar wordt de stand van zaken op de verschillende beleidsterreinen van het ministerie van VWS weergegeven in zogeheten kerncijfers om het beleid te kunnen volgen en verantwoorden. Ook voor de vaccinatiegraad is een kerncijfer vastgesteld, namelijk het percentage van alle kinderen dat op de dag dat ze 2 jaar worden alle RVP-vaccinaties heeft gekregen. Voor kinderen die geboren zijn in 2013 ligt dit op 93 procent. Hepatitis B risicogroepen Vanaf 2012 wordt niet alleen aan kinderen van risicogroepen, maar aan alle kinderen de hepatitis B-vaccinatie aangeboden. Het blijkt echter dat juist de kinderen van wie ten minste één ouder geboren is in een land waar hepatitis B veel voorkomt, de vaccinatie niet altijd krijgen. Daarnaast wordt het hepatitis B-controleonderzoek naar de effectiviteit van het vaccin onder kinderen van moeders die drager zijn van het hepatitis B-virus, niet altijd uitgevoerd. Juist voor deze twee risicogroepen is bescherming tegen hepatitis B belangrijk. In Nederland wordt met vrijwillige vaccinatie een hoge vaccinatiegraad bereikt. Dit blijkt uit het landelijke registratiesysteem voor de vaccinaties van het RIVM. Een hoge deelname aan het programma is belangrijk om te voorkomen dat infectieziekten weer terugk, As in previous years, the immunisation coverage or the participation for the different vaccinations included in the National Immunisation Programme (NIP) is with 92 to 99 per cent high in report year 2016. However, the participation for most vaccinations declined about 0.5 per cent. For infants, this decline is seen for the second consecutive year. In the past, such fluctuations were observed before at regional level, but they are now for the first time found in the whole country. An explanation is lacking. The participation for the HPV vaccination against cervical cancer has remained unchanged at 61 per cent. Participation among infants in the Caribbean Netherlands has also remained unchanged with 92 to 100 per cent. New key figure Starting this year, the situation on the different policy areas of the Ministry of Health, Welfare and Sport appears in so-called key figures to monitor and justify the policy. For the vaccination coverage, a key figure has also been established, namely the percentage of all children who received all NIP vaccinations at the day they reach their second birthday. For children who were born in 2013, this is 93 per cent. Hepatitis B risk groups From 2012 onwards, not only children at risk but all children are offered hepatitis B vaccination. However, it appears that just the children of whom at least one parent is born in a country where hepatitis B is common, do not always receive the vaccination. In addition, the hepatitis B control research on the effectiveness of the vaccine among children of mothers who are carriers of hepatitis B virus, is not always conducted. Especially for these two risk groups, protection against hepatitis B is important. With voluntary vaccination, a high vaccination coverage is reached in the Netherlands. This is evident from the national registration system for the vaccinations of the RIVM. A high participation in the programme is important to prevent infectious diseases coming back again. A high vaccination cov

RIVM rapport:De Nieuwe Influenza A (H1N1) 2009/2010 pandemie vormde een unieke testcase voor de infectieziektebestrijding in Nederland. Tijdens de pandemie werden er op nationaal en internationaal niveau veel maatregelen getroffen. Gebeurtenissen volgden elkaar snel op en waren complex van karakter, want behalve de virustransmissie in Nederland waren er ook de reacties van internationale instanties, de bevindingen van wetenschappers en de publieke reactie. In Nederland was de coördinatie van de bestrijding in handen van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), onder wiens verantwoordelijkheid het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM samen met een groot aantal organisaties nauw samenwerkte. De reactie van het Centrum Infectieziektebestrijding was allerminst routinematig, er moest onder grote tijdsdruk maar wel zorgvuldig en in overleg met betrokkenen crisisrichtlijnen gemaakt en aangepast worden. De vele activiteiten moesten steeds aangepast worden aan de veranderende omstandigheden. De tijd van terugblikken en evalueren is aangebroken. Doel van dit rapport is om de vele gebeurtenissen en maatregelen rond de Nieuwe Influenza A (H1N1)-pandemie vanuit het oogpunt van het Centrum Infectieziektebestrijding op een overzichtelijke wijze chronologisch in kaart te brengen. Het is geschreven voor beleidsmakers en professionals die betrokken waren bij de bestrijding van (de gevolgen van) deze pandemie. Dit rapport werd opgesteld in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om - naast andere bronnen - als basisinformatie te dienen voor een evaluatie van het beleid rondom de Nieuwe Influenza A (H1N1)-pandemie., The outbreak of the 2009/2010 H1N1 pandemic was a unique test case for infectious disease control in the Netherlands. During the pandemic numerous control measures were implemented at both national and international levels. Events unfolded in rapid succession and were mostly complex in nature, due not only to the actual transmission of the virus in the Netherlands but also to the reactions and responses of international authorities, findings of scientists and the reactions of the public at large. In the Netherlands, the Minister of Health, Welfare and Sport (VWS) bore the responsibility of coordinating the national response to the influenza pandemic. The Centre for Infectious Disease Control (CIb) of the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM), under the authority of VWS, worked in close collaboration with a large number of organizations. The actions undertaken by the CIb went well beyond its routine activities. Under tremendous time pressure, crisis response guidelines needed to be developed and existing ones modified to meet the demands of the situation - all with great care and in close consultation with all parties involved. The many response activities had to be continuously adapted to the changing circumstances. It is now time to review and evaluate the response. The aim of this report is to provide a systematically documented chronological overview of the many events that took place and the control measures taken during the 2009 H1N1 pandemic from the viewpoint of the CIb. It has been written for policy-makers and health care professionals who were actively involved in the control and the effects of this pandemic. This report was commissioned by the Ministry of Health, Welfare and Sport and is intended to serve - alongside other sources - as core information for the evaluation of the policy adopted in the Netherlands during the 2009 H1N1 pandemic.

RIVM rapport:In het strategisch beleidsplan is een selectie gemaakt van onderwerpen waarvoor het RIVM-CIb zich de komende jaren extra moet inspannen om haar regierol en haar functie als netwerkorganisatie te versterken. Het beleidsplan is gebaseerd op de ervaringen van de afgelopen vijf jaar en de resultaten van verschillende evaluaties. Belangrijke keuze voor de toekomst is die voor de versterking van het RIVM-CIb als netwerkorganisatie om zo tot een optimale preventie en bestrijding van infectieziekten te komen. Met dit doel zorgt het RIVM-CIb ook voor internationale samenwerking op het gebied van infectieziekten, voor een nationale laboratoriuminfrastructuur en voor een stevige onderzoeksbasis. Daarnaast zal het RIVM-CIb subsidies verlenen voor activiteiten, gericht op de preventie van infectieziekten, die effectief en efficiënt door andere organisatie dan het RIVM-CIb worden uitgevoerd. Het RIVM-CIb streeft naar het garanderen van de effectiviteit van het Rijksvaccinatieprogramma en naar het verminderen van de ziektelast door antimicrobiële resistentie en zorggerelateerde infecties. Ten slotte streeft het RIVM-CIb naar het verminderen van soa door regie te voeren op de soabestrijding, en naar het verminderen van het risico en de ziektelast van zoönosen, door samen met netwerkpartners op basis van signalering en onderzoek relevante sectoren en ministeries hierover te adviseren., In the strategic policy plan topics are identified that will require additional attention in the years ahead in order to improve the RIVM-CIb fulfilling of its directing role and to strengthen the RIVM-CIb as a network organisation. The policy plan is based on the experience gained in the past five years and the findings of several evaluations. Key feature of the strategy is a commitment to strengthening the RIVM-CIb's role as a network organisation in order to facilitate optimal prevention en control of infectious diseases. In this view, the RIVM-CIb also commits to international cooperation in the field of infectious diseases, commits to ensuring the existence of a national laboratory infrastructure and commits to consolidating the solid basis of research. In addition, the RIVM-CIb aims to award grants to support activities, which aid the prevention of infections/infectious diseases and which are effectively and efficiently undertaken by organisations other than the RIVM. The RIVM-CIb aims to assure the effectiveness of the National Immunisation Programme (NIP) and to reduce the burden of disease attributable to antimicrobial resistance and healthcare-related infections. The RIVM-CIb aims to reduce the burden of STDs by coordinating STD control, and to reduce the risk and burden of disease related to zoonoses by working with its network partners to provide relevant sectors and government departments with advice that is based on early detection and research.

RIVM rapport:In het strategisch beleidsplan is een selectie gemaakt van onderwerpen waarvoor het RIVM-CIb zich de komende jaren extra moet inspannen om haar regierol en haar functie als netwerkorganisatie te versterken. Het beleidsplan is gebaseerd op de ervaringen van de afgelopen vijf jaar en de resultaten van verschillende evaluaties. Belangrijke keuze voor de toekomst is die voor de versterking van het RIVM-CIb als netwerkorganisatie om zo tot een optimale preventie en bestrijding van infectieziekten te komen. Met dit doel zorgt het RIVM-CIb ook voor internationale samenwerking op het gebied van infectieziekten, voor een nationale laboratoriuminfrastructuur en voor een stevige onderzoeksbasis. Daarnaast zal het RIVM-CIb subsidies verlenen voor activiteiten, gericht op de preventie van infectieziekten, die effectief en efficient door andere organisatie dan het RIVM-CIb worden uitgevoerd. Het RIVM-CIb streeft naar het garanderen van de effectiviteit van het Rijksvaccinatieprogramma en streeft naar het verminderen van de ziektelast door antimicrobiele resistentie en zorggerelateerde infecties. Ten slotte streeft het RIVM-CIb naar het verminderen van soa door regie te voeren op de soabestrijding, en naar het verminderen van het risico en de ziektelast van zoonosen, door samen met netwerkpartners op basis van signalering en onderzoek relevante sectoren en ministeries hierover te adviseren., In the strategic policy plan topics are identified that will require additional attention in the years ahead in order to improve the RIVM-CIb fulfilling of its directing role and to strengthen the RIVM-CIb's role as a network organisation. The policy plan is based on the experience gained in the past five years and the findings of several evaluations. Key feature of the strategy is a commitment to strengthening the RIVM-CIb's role as a network organisation in order to facilitate optimal prevention en control of infectious diseases. In this view, the RIVM-CIb also commits to international cooperation in the field of infectious diseases, commits to ensuring the existence of a national laboratory infrastructure and commits to consolidating the solid basis of research. In addition, the RIVM-CIb aims to award grants to support activities, which aid the prevention of infections/infectious diseases and which are effectively and efficiently undertaken by organisations other than the RIVM. The RIVM-CIb aims to assure the effectiveness of the National Immunisation Programme and to reduce the burden of disease attributable to antimicrobial resistance and healthcare-related infections. The RIVM-CIb aims to reduce the burden of STDs by coordinating STD control, and to reduce the risk and burden of disease related to zoonoses, by working with its network partners to provide relevant sectors and government departments with advice that is based on early detection and research.

RIVM rapport:De Nieuwe Influenza A (H1N1) 2009/2010 pandemie vormde een unieke testcase voor de infectieziektebestrijding in Nederland. Tijdens de pandemie werden er op nationaal en internationaal niveau veel maatregelen getroffen. Gebeurtenissen volgden elkaar snel op en waren complex van karakter, want behalve de virustransmissie in Nederland waren er ook de reacties van internationale instanties, de bevindingen van wetenschappers en de publieke reactie. In Nederland was de coordinatie van de bestrijding in handen van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), onder wiens verantwoordelijkheid het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM samen met een groot aantal organisaties nauw samenwerkte. De reactie van het Centrum Infectieziektebestrijding was allerminst routinematig, er moest onder grote tijdsdruk maar wel zorgvuldig en in overleg met betrokkenen crisisrichtlijnen gemaakt en aangepast worden. De vele activiteiten moesten steeds aangepast worden aan de veranderende omstandigheden. De tijd van terugblikken en evalueren is aangebroken. Doel van dit rapport is om de vele gebeurtenissen en maatregelen rond de Nieuwe Influenza A (H1N1)-pandemie vanuit het oogpunt van het Centrum Infectieziektebestrijding op een overzichtelijke wijze chronologisch in kaart te brengen. Het is geschreven voor beleidsmakers en professionals die betrokken waren bij de bestrijding van (de gevolgen van) deze pandemie. Dit rapport werd opgesteld in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om - naast andere bronnen - als basisinformatie te dienen voor een evaluatie van het beleid rondom de Nieuwe Influenza A (H1N1)- pandemie., The outbreak of the 2009/2010 H1N1 pandemic was a unique test case for infectious disease control in the Netherlands. During the pandemic numerous control measures were implemented at both national and international levels. Events unfolded in rapid succession and were mostly complex in nature, due not only to the actual transmission of the virus in the Netherlands but also to the reactions and responses of international authorities, findings of scientists and the reactions of the public at large. In the Netherlands, the Minister of Health, Welfare and Sport (VWS) bore the responsibility of coordinating the national response to the influenza pandemic. The Centre for Infectious Disease Control (CIb) of the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM), under the authority of VWS, worked in close collaboration with a large number of organizations. The actions undertaken by the CIb went well beyond its routine activities. Under tremendous time pressure, crisis response guidelines needed to be developed and existing ones modified to meet the demands of the situation - all with great care and in close consultation with all parties involved. The many response activities had to be continuously adapted to the changing circumstances. It is now time to review and evaluate the response. The aim of this report is to provide a systematically documented chronological overview of the many events that took place and the control measures taken during the 2009 H1N1 pandemic from the viewpoint of the CIb. It has been written for policy-makers and health care professionals who were actively involved in the control and the effects of this pandemic. This report was commissioned by the Ministry of Health, Welfare and Sport and is intended to serve - alongside other sources - as core information for the evaluation of the policy adopted in the Netherlands during the 2009 H1N1 pandemic.

RIVM rapport:De Staat van Infectieziekten geeft inzicht in epidemiologische ontwikkelingen van infectieziekten in Nederland. Het beschrijft ook de ontwikkelingen in het buitenland die voor Nederland relevant zijn. Deze jaarlijkse uitgave informeert beleidsmakers bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en bij het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM. In 2008 en de eerste helft van 2009 waren de meest in het oog springende gebeurtenissen in Nederland: de uitbraak van Q-koorts, de toename van bof, enkele clusters van mazelen en de verspreiding van nieuwe influenza A/H1N1. Elk jaar komt een thema aan bod. Dit keer is dat vergrijzing en de mogelijke infectieziektenrisico's voor de volksgezondheid. In 2050 zal naar verwachting een kwart van de Nederlandse bevolking uit 65-plussers bestaan; in 2008 was dit nog 15%. Bij het bekijken van de verwachte invloed van deze demografische verandering op het voorkomen van infectieziekten komen een aantal conclusies naar voren: 1. Bepaalde infectieziekten (gordelroos, luchtweginfecties en urineweginfecties) zullen overwegend bij ouderen gaan voorkomen. Ouderen hebben vaak minder duidelijke symptomen waardoor de ziekte minder goed door behandelaars wordt herkend. Bovendien hebben infectieziekten bij deze groep vaker een ernstig beloop. 2. Het jaarlijkse aantal nieuwe gevallen van sommige infectieziekten (gordelroos, luchtweginfecties en urineweginfecties) zal sterk toenemen. Hierdoor neemt het effect van deze ziekten op de volksgezondheid toe ten opzichte van ziekten die meer bij jongeren voorkomen of die een meer gelijkmatige leeftijdsverdeling kennen. 3. De vergrijzing zorgt er voor dat de ongevoeligheid voor antibiotica, bovenop andere ontwikkelingen rond antibioticaresistentie, toe zal nemen. 4. Een aantal aandoeningen zal in de toekomst vaker voorkomen omdat leeftijdscohorten, die nu besmet zijn met verwekkers die langetermijncomplicaties veroorzaken, verouderen. Gezondheidszorg voor bijvoorbeeld groepen, The aim of the State of Infectious Diseases is to provide insight into developments occuring in infectious diseases in the Dutch population. This report also describes current developments abroad that are relevant to the Netherlands. The information contained in this yearly publication is used by policymakers at the Ministery of Health, Welfare and Sport (VWS) and the Centre for Infectious Disease Control (CIb) of the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM). In 2008 and the first half of 2009 the outbreak of Q-fever, the increase of mumps, some clusters of measles and the spread of a new type of influenza A/H1N1 were the most striking events in the Netherlands. One particular topic is highlighted each year. This time the focus was placed on ageing and the possible risks for public health regarding infectious diseases. Expectations are that 25% of the Dutch population will be aged 65 years or older in 2050 whilst in 2008 this was only 15%. Looking at the expected influence of this demographic change on the occurrence of infectious diseases, four conclusions can be drawn: 1. Certain infectious diseases (herpes zoster, respiratory tract infections, urinary tract infactions) will occur tract infections, urinary tract infactions) will occur less clear symptoms making it harder for doctors to recognize the disease. Furthermore, in this age group infectious diseases are often more serious. 2. The yearly number of new cases of a number of infectious diseases (herpes zoster, respiratory tract infections, urinary tract infections) will increase sharply. Because of this, the effect of these diseases on public health will increase compared to diseases that are more common in younger people or those with a more uniform age distribution. 3. Ageing will cause an increase of antibiotic insensitivity on top of other developments in the field of antibiotic resistance. 4. A number of infectious diseases that cause longterm complications will occur more frequent

RIVM rapport:De Staat van Infectieziekten geeft inzicht in epidemiologische ontwikkelingen van infectieziekten in Nederland. Het beschrijft ook de ontwikkelingen in het buitenland die voor Nederland relevant zijn. Deze jaarlijkse uitgave informeert beleidsmakers bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en bij het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM. In 2007 waren de meest in het oog springende gebeurtenissen in Nederland de uitbraken van Q-koorts en van psittacose (papegaaienziekte) en de toename van bof. Elk jaar komt een thema aan bod. Dit keer zijn dat ontwikkelingen binnen de commerciele veehouderij met mogelijk infectieziekterisico's voor de volksgezondheid: 1. De toename van antibioticagebruik: Dit bevordert dat micro-organismen bij vee resistentie ontwikkelen, zoals MRSA en ESBL-producerende E. coli. De mens kan via voedsel of via direct contact met vee besmet raken met resistente micro-organismen. Hierna is verdere verspreiding van mens-op-mens mogelijk. Het voorkomen en de toename van resistente micro-organismen is een van de hoofdproblemen in de huidige infectieziektebestrijding. 2. De schaalvergroting bij bedrijven: Bij gelijkblijvende bedrijfsvoering is er een grotere kans op introductie en verspreiding van micro-organismen onder dieren op het bedrijf, met risico op verspreiding naar de mens. Bijvoorbeeld Q-koorts, psittacose en bepaalde vogelgriepvormen. 3. De verbreding van bedrijven met nevenactiviteiten: Hierdoor ontstaat een grotere kans op contact tussen mens en dier en daaraan gerelateerde infectieziekten, zoals infecties veroorzaakt door E. coli O157 (STEC) en Campylobacter. 4. De toename van biologische landbouw: Hierdoor is er een grotere kans op contact tussen dier en natuurlijke omgeving, zoals vroeger gebruikelijk was, en daaraan gerelateerde infectieziekten, zoals toxoplasmose en trichinellose (veroorzaakt door de larven van een rondworm). Als de Wet publieke gezondheid binnenkort van kracht wordt, verandert de lij, The purpose of the State of Infectious Diseases is to provide insight into epidemiological developments of infectious diseases in the Netherlands. This report also describes current developments abroad that are relevant to the Netherlands. The information contained in this yearly publication is used by policymakers at the Ministry of Health, Welfare and Sport (VWS) and the Centre for Infectious Disease Control (CIb) of the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM). In 2007, the outbreaks of Q-fever, psittacosis (parrot disease) and the increase in the incidence of mumps were the most striking events in the Netherlands. One particular theme is highlighted each year. This time the focus has been placed on developments taking place in the commercial cattle breeding sector. These developments carry possible public health risks as follows: 1. The increase in the use of antibiotics: This gives a higher chance of micro-organisms in cattle developing resistance, such as with MRSA and ESBL-producing E. coli. Humans can become infected with resistant micro-organisms through food or direct contact with cattle. After this, further spread from human-to-human is possible. The existence and continuing spread of resistant micro-organisms is one of the major problems in the control of infectious diseases. 2. The increase in the scale of farms: If farm management remains the same, the risk of introduction and the spread of micro-organisms among the animals on the farm will increase; this leads to potential spread to humans - for example, with Q-fever, psittacosis and certain forms of avian influenza. 3. The broadening farm business with sideline activities: This leads to more contact between humans and animals, therefore increasing the risk of certain infectious diseases, for example, those caused by E. coli O157 (STEC) and Campylobacter. 4. The increase in biological agriculture: This leads to more contact between animals and the natural environment, therefore

RIVM rapport:Per 1 december 2008 wordt de meldingsplicht van infectieziekten gewijzigd. Behalve de behandelende artsen en de hoofden van instellingen waar kwetsbare personen verblijven, moeten laboratoriumhoofden voortaan infectieziekten melden aan de GGD. Ook het aantal meldingsplichtige ziekten is verhoogd van 36 naar 42. De overheid heeft de meldingen nodig om bestrijdingsmaatregelen te kunnen nemen. Naar aanleiding van de nieuwe wet heeft het RIVM de achtergronden ervan en de meldingsplicht beschreven. Daarnaast geeft het een overzicht van de kenmerken van elke meldingsplichtige ziekte en wordt het nut van de meldingsplicht aan de hand van praktijkvoorbeelden geillustreerd. De wijzigingen zijn een gevolg van de wetswijziging van de Infectieziektenwet uit 1998, die op 1 december 2008 opgaat in de Wet publieke gezondheid. De meldingen worden gedaan aan de GGD, die de geanonimiseerde gegevens doorgeeft aan het Centrum Infectieziektebestrijding bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De GGD gebruikt de informatie om bestrijdingsmaatregelen te kunnen nemen, om de bron op te sporen (bijvoorbeeld van een voedselinfectie), evenals de mensen die in contact zijn geweest met een ziek of geinfecteerde persoon. Bovendien kunnen geneesmiddelen preventief worden toegediend en hygieneadviezen worden gegeven. Ook kan aanvullende diagnostiek worden aangevraagd en kunnen uitbraken worden gesignaleerd. Het RIVM zet de informatie in voor toezicht (surveillance) en voor het beoordelen van de effectiviteit van vaccinaties. In bijzondere gevallen waarbij de kans bestaat dat de ziekte internationaal wordt verspreid, waarschuwt het RIVM de WHO., The rules for the compulsory notification of infectious diseases in the Netherlands will change as of 1 December 2008. Apart from the treating physicians and the managers of institutions housing vulnerable persons, in future, laboratory managers will also have to report infectious diseases to the Municipal Health Services (GGD). The number of notifiable diseases has also been increased from 36 to 42. The government needs the reports in order to take prevention and control measures. In response, the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) has documented the background of the new Act including the information on compulsory notification. In addition, an overview is given of the characteristics of each notifiable disease and the purpose of the compulsory notification is illustrated by using examples taken from daily practice. The above changes result from legislation changes of the Infectious Diseases Act 1998 that will be incorporated into the Public Health Act as from 1 December 2008. The reports will be made to the GGD who will pass on the anonymous data to the Centre for Infectious Disease Control at the RIVM. The GGD uses this information in order to take prevention and control measures, to detect a source of infection (for example, in food) or for contact management purposes - to find someone who may have been in contact with a sick or infected person. A further reason behind notification is that preventive drugs and hygiene advice can be given where appropriate. Also, additional diagnostic testing can be requested and outbreaks can be reported. The information is used for surveillance purposes by the RIVM and for monitoring the efficacy of vaccinations. In rare cases, where there is a risk that the disease may spread at international level, the RIVM will inform the WHO of the situation.

RIVM rapport:Er is nog niet met zekerheid vastgesteld of het middel oseltamivir griepuitbraken in verpleeg- en verzorgingshuizen verkort. De lage vaccinatiegraad onder het personeel en verlate inzet van oseltamivir veroorzaken deze onzekerheid. Dit blijkt uit een surveillance in negen zorginstellingen in het winterseizoen 2003-2004. Deze surveillance is uitgevoerd door het RIVM, GGD'en en verpleeghuisartsen. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport beschikbaar werd gesteld. Het middel zou bewoners van zorginstellingen extra moeten beschermen tegen griep en griepuitbraken kunnen verkorten. In de negen zorginstellingen was de vaccinatiegraad onder bewoners gemiddeld 93% en onder personeel 20%. In 6 instellingen kregen de bewoners oseltamivir om zowel griep te behandelen (therapeutisch) als te voorkomen (profylactisch). In 2 zorginstellingen werd oseltamivir alleen gebruikt om de bewoners te behandelen. In 1 instelling werd oseltamivir in sommige zorgeenheden gebruikt als therapie terwijl het in andere zorgeenheden gebruikt werd om griep te voorkomen. Door de vertraagde inzet van oseltamivir ter voorkoming van nieuwe grieppatienten en de afwezigheid van controles (grieppatienten waarbij geen oseltamivir toegediend is) is het onzeker of nieuwe casussen zijn uitgebleven door de behandeling of door de natuurlijke uitdoving van de epidemie., Nursing home surveillance in the winter of 2003-2004 did not produce conclusive evidence as to the effect of oseltamivir on the course of influenza outbreaks after its administration to nursing home residents as post-exposition profylaxis and/or therapy. Surveillance was carried out to assess the effect of oseltamivir in protecting nursing home residents from influenza infection. The Dutch Ministry of Health had urged provision of oseltamivir to this group after a mismatch between the epidemic influenza A(H3N2) strain and the A(H3N2) vaccine strain. In our study of the effect of oseltamivir on influenza outbreaks in institutions, we found that in 6 institutions residents of all care units were administered oseltamvir profylaxis and/or therapy, while in 2 institutions all residents received only oseltamivir therapy. In one institution the method of administration varied per care-unit. Of care-units with a known treatment starting-date, no additional cases were found after the start of treatment both in 50% of the care-units that administered oseltamivir profylaxis and/or therapy (n=12) and 50% of the care-units that administered only oseltamivir therapy (n=4). One additional case of clinical influenza was found in 2 care-units administered oseltamivir profylaxis and/or therapy. Due to absence of control institutions and delayed administration of oseltamivir for profylaxis, it is unclear if the few additional cases were the result of oseltamivir treatment or of a natural decline in the influenza epidemic in nursing homes. A study comparing the course of the influenza outbreaks in nursing homes administering oseltamivir with those not adminstering oseltamivir could clarify the effect of oseltamivir.

RIVM rapport:Het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland is zeer effectief en veilig. Om het succes en de effectiviteit van het vaccinatieprogramma te vergroten, is vaccinatie van andere (leeftijds)groepen aan te bevelen. Uitbreiding van het programma met nieuwe doelziekten kan voor een aantal ziekten aanzienlijke gezondheidswinst opleveren. De ziekten waartegen wordt gevaccineerd zijn grotendeels onder controle, maar bewaking van de effectiviteit van het programma is van groot belang. Handhaven van de hoge vaccinatiegraad is essentieel om terugkeer van de ziekten te voorkomen. Vaccinatie van (jong) volwassenen nu (kinkhoest) of in de toekomst (bof, mazelen, rodehond, hepatitis B) zal verder verbetering kunnen geven. Ook andere vaccinatiestrategieen verdienen aandacht, zoals vaccinatie van pasgeborenen of aanstaande ouders. De vervanging van het huidige difterie, tetanus, poliomyelitis, hele-cel kinkhoest en Haemophilus influenzae vaccin (DKTP/Hib) door een combinatievaccin met een a-cellulaire kinkhoestcomponent (DKATP/Hib) ingevoerd begin 2005 moet nauwkeurig worden gemonitored, zowel voor kinkhoest als de overige vaccincomponenten. Het Rijksvaccinatieprogramma kan met vaccins tegen andere ziekten uitgebreid worden. Pneumokokken-vaccinatie van kinderen levert belangrijke gezondheidswinst op. De wenselijkheid om waterpokken-vaccinatie te introduceren - mogelijk in een combinatievaccin met bof, mazelen en rodehond - moet bestudeerd worden. Als tegen meningokokken B, respiratoir syncytieel virus en humaan papillomavirus effectieve en veilige vaccins op de markt komen, is uitbreiding van het vaccinatieprogramma naar verwachting raadzaam. Dit geldt (nog) niet (of in mindere mate) voor de al beschikbare vaccins tegen influenza, hepatitis A en tuberculose. Voor deze ziekten is continuering van het huidige beleid nodig met mogelijke verlaging van de leeftijd voor influenzavaccinatie van 65 jaar naar 50 jaar. De wenselijkheid van vaccinatie van kinderen tegen influenza is een punt voor n, The national immunisation programme in the Netherlands is very effective and safe. To improve the success and effectiveness of the immunisation programme, vaccination of other (age)groups is indicated. Extension of the programme with new target diseases can result in considerable health gain for some diseases. The target diseases are largely under control. However, monitoring the effectiveness of the programme is important. Maintaining high vaccin uptake is vital to prevent (re)emergence of disease. Vaccination of (young) adults now (pertussis) and in the future (mumps, measles, rubella, hepatitis B) could give further improvement. Also other vaccination strategies need attention such as maternal or newborn vaccination for pertussis. The switch to a DTPa-IPV/Hib combination vaccine in 2005 should be monitored carefully both for pertussis and other components. The national immunisation programme could be extended with new target diseases. Pneumococcal vaccination for children is expected to give important health gain. The desirability to introduce varicella vaccination - possibly in combination with mumps, measles and rubella - needs further study. When effective and safe vaccines become available for meningococcal serogroup B, respiratory syncytial virus and human papillomavirus, extension of the immunisation programme might be advisable. Extension of the programme with available vaccines for influenza, hepatitis A or tuberculosis is not (yet) recommended. For these diseases the current policy needs to be continued, possibly with lowering the age of influenza vaccination from 65 years to 50 years of age. The desirability to vaccinate children against influenza needs additional investigation, like pneumococcal vaccination for elderly. Vaccination against HSV-2 or rotavirus is not possible yet. The health gain is expected to be limited for HSV-2. When a vaccine for rotavirus comes available a cost-effectiveness analysis is needed.

RIVM rapport:The national immunisation programme in the Netherlands is very effective and safe. To improve the success and effectiveness of the immunisation programme, vaccination of other (age)groups is indicated. Extension of the programme with new target diseases can result in considerable health gain for some diseases. The target diseases are largely under control. However, monitoring the effectiveness of the programme is important. Maintaining high vaccin uptake is vital to prevent (re)emergence of disease. Vaccination of (young) adults now (pertussis) and in the future (mumps, measles, rubella, hepatitis B) could give further improvement. Also other vaccination strategies need attention such as maternal or newborn vaccination for pertussis. The switch to a DTPa-IPV/Hib combination vaccine in 2005 should be monitored carefully both for pertussis and other components. The national immunisation programme could be extended with new target diseases. Pneumococcal vaccination for children is expected to give important health gain. The desirability to introduce varicella vaccination - possibly in combination with mumps, measles and rubella - needs further study. When effective and safe vaccines become available for meningococcal serogroup B, respiratory syncytial virus and human papillomavirus, extension of the immunisation programme might be advisable. Extension of the programme with available vaccines for influenza, hepatitis A or tuberculosis is not (yet) recommended. For these diseases the current policy needs to be continued, possibly with lowering the age of influenza vaccination from 65 years to 50 years of age. The desirability to vaccinate children against influenza needs additional investigation, like pneumococcal vaccination for elderly. Vaccination against HSV-2 or rotavirus is not possible yet. The health gain is expected to be limited for HSV-2. When a vaccine for rotavirus comes available a cost-effectiveness analysis is needed., Het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland is zeer effectief en veilig. Om het succes en de effectiviteit van het vaccinatieprogramma te vergroten, is vaccinatie van andere (leeftijds)groepen aan te bevelen. Uitbreiding van het programma met nieuwe doelziekten kan voor een aantal ziekten aanzienlijke gezondheidswinst opleveren. De ziekten waartegen wordt gevaccineerd zijn grotendeels onder controle, maar bewaking van de effectiviteit van het programma is van groot belang. Handhaven van de hoge vaccinatiegraad is essentieel om terugkeer van de ziekten te voorkomen. Vaccinatie van (jong) volwassenen nu (kinkhoest) of in de toekomst (bof, mazelen, rodehond, hepatitis B) zal verder verbetering kunnen geven. Ook andere vaccinatiestrategieen verdienen aandacht, zoals vaccinatie van pasgeborenen of aanstaande ouders. De vervanging van het huidige difterie, tetanus, poliomyelitis, hele-cel kinkhoest en Haemophilus influenzae vaccin (DKTP/Hib) door een combinatievaccin met een a-cellulaire kinkhoestcomponent (DKATP/Hib) ingevoerd begin 2005 moet nauwkeurig worden gemonitored, zowel voor kinkhoest als de overige vaccincomponenten. Het Rijksvaccinatieprogramma kan met vaccins tegen andere ziekten uitgebreid worden. Pneumokokken-vaccinatie van kinderen levert belangrijke gezondheidswinst op. De wenselijkheid om waterpokken-vaccinatie te introduceren - mogelijk in een combinatievaccin met bof, mazelen en rodehond - moet bestudeerd worden. Als tegen meningokokken B, respiratoir syncytieel virus en humaan papillomavirus effectieve en veilige vaccins op de markt komen, is uitbreiding van het vaccinatieprogramma naar verwachting raadzaam. Dit geldt (nog) niet (of in mindere mate) voor de al beschikbare vaccins tegen influenza, hepatitis A en tuberculose. Voor deze ziekten is continuering van het huidige beleid nodig met mogelijke verlaging van de leeftijd voor influenzavaccinatie van 65 jaar naar 50 jaar. De wenselijkheid van vaccinatie van kinderen tegen influenza is een punt voor n

RIVM rapport:This study was aimed at contributing to finding the source of a epidemic of Legionnaire's disease (LD) in visitors of the Westfriese Flora 1999 (West-Frisian Flower-show). The Westfriese Flora is a yearly flower exhibition combined with an agricultural and consumer products fair. The study targeted all persons without LD who had been working on the Westfriese Flora as volunteer, employee to the exhibition-organization or exhibitor. These persons were asked to fill in a questionnaire on their health status before and after the exhibition and their whereabouts during the exhibition. They were also asked to have a paired blood-sample taken to be tested for antibodies against L. pneumophila. No clear relations between health complaints and specific places or other factors, like drinking tap-water, were seen. However, antibody levels were clearly increased in those working in hall 3, but not in those working at other places and therefore the main LD spreading source should be sought in hall 3. The exact location, however, can not be inferred from this study with any certainty. From the two potential sources in hall 3 (a whirlpoolspa and a bubblemat) our data seem to indicate the whirlpoolspa as the more likely source, but this is not conclusive. From these findings we conclude that exposure to L. pneumophila seems to cause a slight elevation of antibody titers in those who do not develop LD, but that this increase is not accompanied by a demonstrable amount of milder forms of disease (apart from LD)., Dit onderzoek bedoelt een bijdrage te leveren aan het vinden van de bron van de epidemie van Veteranenziekte onder bezoekers van de Westfriese Flora 1999. De onderzoekspopulatie bestond uit alle standmedewerkers op de Floraen de medewerkers en vrijwilligers van de Flora-organisatie die geen veteranenziekte hadden ontwikkeld. Deze personen kregen een vragenlijst toegestuurd met vragen over hun gezondheid voor en na de Flora, en hun verblijf (duur en plaats) op de Flora. Zij werden ook gevraagd tweemaal een bloedmonster te laten nemen voor onderzoek naar antistoffen tegen L. pneumophila. Er werd geen verband gevonden tussen gezondheidsklachten en het werken op specifieke plaatsen op de Flora, noch met enkele andere factoren (zoals het drinken van kraanwater op de Flora). De hoeveelheid antilichamen tegen L. pneumophila in bloed daarentegen was duidelijk hoger in personen die werkten in hal 3, waar een deel van de consumentenbeurs was gehuisvest. Er waren geen verschillen in de concentratie van antilichamen binnen de groep personen die op andere plekken werkten. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de belangrijkste bron van L. pneumophila zich in hal 3 heeft bevonden. Met behulp van ruimtelijke smoothing technieken kon de hoogte van de concentraties antilichamen worden weergegeven op de plattegrond kaart van de consumentenbeurs. Daaruit kan de exacte locatie van de bron binnen hal 3 echter niet worden afgeleid.kten in hal 3 gaat niet samen te gaan met aantoonbaar meer op legionellosis lijkende gezondheidsklachten (afgezien van het optreden van veteranenziekten).

RIVM rapport:Door de Geneeskundige Hoofdinspectie (nu Inspectie voor de Gezondheidszorg) werd in 1992 een multidisciplinair overleg 'Contaminanten in relatie tot (on)gezondheid' (CONTO) opgericht, met als doel signalen betreffende effecten van milieuverontreiniging te beoordelen op hun betekenis voor de volksgezondheid. Deze signalen komen uit de praktijk van de deelnemers werkzaam op het terrein van de gezondheidsbescherming, wetenschappelijke publikaties, de media of maatschappelijke groeperingen. De deelnemers aan het overleg zijn afkomstig van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, van de ministeries van VROM en VWS en van het RIVM. Om deze signalen snel, inzichtelijk en navolgbaar te kunnen beoordelen is een checklist opgesteld. Dit is gebeurd op basis van interviews met de deelnemers over de beslisregels die zij impliciet en expliciet hanteren. De checklist is gegroepeerd rond vier hoofdvragen over het betreffende signaal, namelijk:- Wetenschappelijke plausibiliteit, - Effecten voor de volksgezondheid, - Beleving door het publiek, - Relevantie voor het beleid. Elke hoofdvraag is onderverdeeld in een aantal subvragen, waarmee de hoofdvraag gestructureerd benaderd kan worden. Op basis van de antwoorden op de vier hoofdvragen kan gekozen worden tussen een of meer van de volgende opties: - Terzijde leggen; reden?, - (voorlopig) Afwachten ; tot wanneer?, - (advies voor) Nader onderzoek ; welk?, - (advies voor) Maatregelen: welke?. In een bijlage zijn enkele signalen opgenomen waarvan de beoordeling plaats heeft gevonden volgens de checklist., In 1992 a multi-disciplinary consultation group was formed by the Dutch Medical Inspectorate of Health ('Geneeskundige Hoofdinspectie'), called 'Contaminants in relation to public health' ('CONTO'). Its aim is to assess emerging signals about possible adverse effects of environmental pollution and their public health significance. Signals arise from the practice of the group members working in health protection, publications, the media and social interest groups. In order to assess these signals efficiently as well as transparantly and reproducibly, a checklist was designed, based on interviews about the decision rules which the members explicitly and implicitly used in their evaluations. This checklist focusses on four main questions regarding the signal: - Scientific plausibility, - Significance for the public health, - Perception by the general public, - Relevance for health protection policies. The checklist provides detailed sub-questions for each of the main questions, thereby facilitating a thorough and consistent consideration of all important aspects of the signalled environmental health problem. Evaluation of the signal results in four options: - Ignore, no real problem in the Netherlands; reasons?, - Wait, follow up and re-evaluation after a specified period of time, - Initiate further study ; of what?, - Suggest interventions ; which measures? Examples of this approach will be given for a few signals.