ÖZET ŞEMDİNLİ VE YÜKSEKOVA YÖRESİ CEVİZLERİNİN (Juglans regia L.) SELEKSİYON YOLU İLE ISLAHI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR TAŞKIN, Yusuf Yüksek Lisans Tezi, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Tarık YARILGAÇ Mayıs 2004, 51 Sayfa Ümitvar ceviz genotiplerinin belirlenmesi amacıyla 2001-2002 yılları arasında Şemdinli ve Yüksekova'da yürütülen bu seleksiyon çalışmasında; yaklaşık 5000 tohumdan yetişmiş ceviz ağacı incelenerek 77 ceviz ağacından meyve örneği alınmış ve meyve kalitesi bakımından üstün görülen 20 ceviz genotipi seçilmiştir. Seçilen bu genotiplerde, meyve ağırlıklarının 8.61-14.14 g, iç ağırlıklarının 4.28-6.71 g, iç oranlarının % 35.31-56.29, kabuk kalınlıklarının 1.21-1.91 mm, protein oranlarının %15.00-21.64 ve yağ oranlarının %52.00-64.07 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Seçilen genotiplerin 15'i protandry ve 5'i protogeyn olarak belirlenmiştir. Yan sürgünlerde meyve tutma oranlarının % 20-60 arasında değiştiği saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Ceviz, Seleksiyon, Şemdinli, Yüksekova ABSTRACT STUDIES ON BREEDING BY SELECTION OF WALNUTS (Juglans regia L.) OF ŞEMDİNLİ AND YÜKSEKOVA PLAIN TAŞKIN; Yusuf MSC, Horticultural Science Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Tarık YARILGAÇ May 2004, 51 Pages This selection study was carried out to determine the promosing walnut types, during to two years (2001-2002) in the district Şemdinli and Yüksekova. In this study 77 were selected from about 5000 seeds origine walnut trees, and fruit were sampled from these 20 walnut types that were recommended as promosing types. In these selected types, the average fruit weight were between 8.6 1-14. 14g, kernel weight were between 4.28-6.71g, kernel percentages were between 35.31- 56.29%, shell thickness were between 1.21~1.91mm, protein conteins were between 15.64-21.64% and oil conteins were between 52.00-56.29 %. 15 types out of 20 types were protoandrous and 5 types were protogenous. Lateral fruitfulness ratio were betwen 20.60 %. Key words: Walnut, Selection, Şemdinli, Yüksekova 111 59