Search

Bu çalışmada Fotovoltaik Etki ile Çalışan Güneş Enerjili Sulama Sisteminin tasarım parametreleri araştırılmış ve bilgisayar ortamında modellemesi yapılmıştır. Bu amaçla, İç Anadolu Bölgesi’nin güneş enerjisi potansiyeli hesaplanmış ve bölgede özellikle de Niğde ilinde oldukça yüksek bir güneş enerjisi potansiyeli olduğu belirlenmiştir. Bu potansiyelden yararlanmak üzere Niğde’de teorik olarak kurulan örnek bir pompaj tesisinin elektrik ihtiyacını karşılayacak fotovoltaik sistemin kurulu gücü hesaplanmış, aynı hesaplamalar modelleme programına da yaptırılarak benzer sonuçlar elde edilmiştir. Sonuçlar değerlendirilerek Fotovoltaik Etki ile Çalışan Güneş Enerjili Sulama Sisteminin tasarımını oldukça pratik hale getiren bir bilgisayar yazılımı geliştirilmiş ve geliştirilen yazılımın yenilenebilir enerji kaynakları kullanımına katkısı açısından önemi vurgulanmıştır, In this study the design parameters of solar powered irrigation system that operates with photovoltaic effect have been researched and patterned in computer programming. For this purpose, the potential of solar power in the Central Anatolia region has been calculated and it has been determined that there is a high potential of solar power in the region, particularly in Niğde. In order to benefit from this potential, installed power of photovoltaic system which will provide the required electricity of a sample pumping facility established by theory in Niğde has been calculated, and similar results have been obtained upon making the same calculations in the modelling programme. By assessing the outputs, a computer software, which renders the design of solar powered irrigation system that operates with photovoltaic effect quite practical, has been developed and the significance of the developed computer software in terms of its contribution to the utilization of renewable energy

Bazı briyofit türlerinin geçmişte kanamaların durdurulması, morluk ve yaraların iyileştirilmesinde kullanılmış olduğu, ayrıca güçlü antimikrobiyal ve biyolojik etkilerine dair bilimsel çalışmalar mevcuttur. Briyofitler fenolik bileşikler bakımından çok çeşitli içeriğe sahiptir. Fakat bugüne kadar sadece %5’inin kimyasal analizi yapılmıştır. Bu nedenle briyofitlerin fenolik içeriklerinin araştırılması önem kazanmaktadır ve briyofitler ülkemizde doğal olarak yetişen potansiyel bir kaynaktır. Ayrıca fenolik bileşikler doğal antioksidan maddelerdir. Serbest radikallerin meydana getirdiği reaksiyonları durdurarak veya engelleyerek onkolojik, kardiyovasküler ve akciğer hastalıkları gibi pek çok hastalıkların oluşumuna engel olurlar. Briyofitlerin doğal ürünler veya sekonder metabolitlerin yeni bir kaynağı olduğu düşünülmektedir., There are also scientific studies regarding some bryophyte species as having strong antimicrobial and biological effects as well as their usage for cessation of bleeding, healing wounds and bruises. Bryophytes have various contents in terms of phenolic compounds, but only %5 of them have been analyzed up to date. In this respect, the investigation of phenolic components of bryophytes gains importance. Bryophytes are potential sources that naturally grow in our country. As well as that phenolic compounds are natural antioxidant substances. They prevent oncological, cardiovascular and lung diseases by inhibiting or preventing reactions formed by free radicals. Bryophytes are considered as the new sources of natural products or secondary metabolites

Dünya üzerindeki bitki kaynaklı lignoselülozik biyokütle miktarı 1012 ton kadar olup, sadece yenilenebilir değil çok miktarda bulunan da bir kaynaktır. Ksilan, doğada selülozdan sonra en çok bulunan ikinci polisakkarittir ve parçalanmasından ksilanaz sorumludur. Ksilanazın endüstriyel kullanım alanı gıda endüstrisinden tekstil endüstrisine, kağıt endüstrisinden biyoyakıt üretimine kadar geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Her geçen gün farklı özelliklere sahip ksilanazların bulunmasıyla ticari kapasitesi de artmaktadır. Bu sebepten dolayı bu çalışmada topraktan ksilanaz pozitif mikroorganizmaların taranması, lignoselülozik materyaller üzerinde denenmesi ve seçilen mikroorganizmaya ait ksilanazın kısmi karakterizasyonu amaçlanmıştır. Tarama işlemi kongo kırmızısı boyama metoduyla gerçekleştirilmiştir. Tarama sonrası 11 mikroorganizma ksilan içeren sıvı kültür ortamına ekilmiş ve en yüksek ksilanaz aktivitesine 73 IU/mL sahip mikroorganizma Bacillus spp. olarak tanımlanmıştır. Lignoselülozik materyaller olarak ot, mısır koçanı, ayçiçek sapı ve buğday samanı arasında en yüksek aktiviteyi buğday samanı üzerinde 37 IU/mL olarak göstermiştir. Biyokimyasal karakterizasyon sonrası, ksilanazın yüksek derecede alkali koşullara dayanıklı olduğu bulunmuştur. Dolayısıyla, özellikle kağıt endüstrisi için aranan bir özelliğe sahiptir, Dünya üzerindeki bitki kaynaklı lignoselülozik biyokütle miktarı 1012 ton kadar olup, hem yenilenebilir hem de bol bulunan bir kaynaktır. Ksilan, doğada selülozdan sonra en çok bulunan ikinci polisakkarittir ve parçalanmasından ksilanaz sorumludur. Ksilanazın endüstriyel kullanım alanı gıda endüstrisinden tekstil endüstrisine, kağıt endüstrisinden biyoyakıt üretimine kadar geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Her geçen gün farklı özelliklere sahip ksilanazların bulunmasıyla ticari kapasitesi de artmaktadır. Bu sebepten dolayı bu çalışmada topraktan ksilanaz pozitif mikroorganizmaların taranması, lignoselülozik materyaller üzerinde denenmesi ve seçilen mikroorganizmaya ait ksilanazın kısmi karakterizasyonu amaçlanmıştır. Tarama işlemi kongo kırmızısı boyama metoduyla gerçekleştirilmiştir. Tarama sonrası 11 mikroorganizma ksilan içeren sıvı kültür ortamına ekilmiş ve en yüksek ksilanaz aktivitesine 73 IU/mL sahip mikroorganizma Bacillus spp. olarak tanımlanmıştır. Lignoselülozik materyaller arasında en yüksek aktiviteyi buğday samanı üzerinde 37 IU/mL olarak göstermiştir. Biyokimyasal karakterizasyon sonrası, ksilanaz yüksek derecede alkali dayanır olarak bulunmuştur. Dolayısıyla, özellikle kağıt endüstrisi için aranan bir özelliğe sahiptir.

Bu çalışmada, tekil olmayan descriptor tanımlayıcı belirsiz sistemler için kestirim yapılabilir yâda sensörle ölçülebilir bozucuları bastırmak için aynı anda statik ileri beslemeli ve geri beslemeli kontrol tasarımı önerilmektedir. Geri beslemeli ve ileri beslemeli kontrol, doğrusal zamanla değişmeyen belirsiz sistemler için bozucuları bastırmak ve etkisini ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir. Kontrol dizaynı, doğrusal matris eşitsizlikleri yardımıyla H∞ kontrol teorisine dayanılarak gerçekleştirilmiştir. Robot kolu gibi çoğu mekanik sistemler tekil olmayan belirsiz descriptor sistemler şeklinde modellenir. Bu yüzden bu çalışmada tekil olmayan belirsiz sistemler ele alınmıştır. Önerilen tasarımın başarımı simülasyon örnekleriyle desteklenmektedir, Bu çalışmada, tekil olmayan descriptor tanımlayıcı belirsiz sistemler için kestirim yapılabilir yâda sensörle ölçülebilir bozucuları bastırmak için aynı anda statik ileri beslemeli ve geri beslemeli kontrol tasarımı önerilmektedir. Geri beslemeli ve ileri beslemeli kontrol, doğrusal zamanla değişmeyen belirsiz sistemler için bozucuları bastırmak ve etkisini ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir. Kontrol dizaynı, doğrusal matris eşitsizlikleri yardımıyla H∞ kontrol teorisine dayanılarak gerçekleştirilmiştir. Robot kolu gibi çoğu mekanik sistemler tekil olmayan belirsiz descriptor sistemler şeklinde modellenir. Bu yüzden bu çalışmada tekil olmayan belirsiz sistemler ele alınmıştır. Önerilen tasarımın başarımı simülasyon örneklerinde sunulmaktadır.

Bu çalışmada, iyonkürenin E bölgesi elektron yoğunluğu parametresi kullanılarak, bir iyonküre modeli olan NeQuick modeli, özellikle ekvator bölgesinde yaklaşık iki yılda bir meydana gelen salınımlar Quasi-Biennial Oscillation-QBO açısından değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme ekvator bölgesinde bulunan Learmonth istasyonu için Yerel Zaman YZ 24:00 ve 12:00 de NeQuick modelinden NmENeQuick ve iyonosondadan elde edilen NmEölç maksimum elektron yoğunluğu değerlerinin farkının ∆NmE= NmEölç-NmENeQuick QBO verileri ile ilişkisi, solar maksimum ve solar minimum durumları da göz önünde bulundurularak, istatistiksel çoklu regresyon modeli aracılığıyla yapılmıştır. Değerlendirme sonucunda, hem gece hem de gündüz durumlarında solar maksimum durumundaki ilişkinin solar minimum durumundaki ilişkiden daha güçlü olduğu görüldü. Solar minimum durumunda, her iki zaman dilimi için QBO ile ∆NmE arasındaki ilişki negatiftir. YZ 24:00 için, ∆NmE değişimlerin solar maksimum durumunda %55 i, solar minimum durumunda % 37 si QBO ile açıklanabilmektedir. YZ 12:00 için, ∆NmE değişimlerin solar maksimum durumunda %58 i, solar minimum durumunda % 22 i QBO ile açıklanabilmektedir. Hem gece hem de gündüz için QBO’nun tüm setinin ∆NmE deki değişimleri QBO’nun doğu ve batı yönlerinden daha az etkilediği görüldü. QBO’nun dalgalar aracılığıyla momentum taşıması sonucunda, ölçülen ve NeQuick model ile hesaplanan elektron yoğunluğu değerleri arasındaki farkın azaldığı belirtilebilir. Sonuç olarak NeQuick modele QBO nun eklenmesiyle modelin ekvator bölgesi için gerçek verilere daha yakın hesaplamalar yapacağı düşünülmektedir, Bu çalışmada, iyonkürenin E bölgesi elektron yoğunluğu parametresi kullanılarak, bir iyonküre modeli olan NeQuick modeli özellikle ekvator bölgesi parametresi olan QBO açısından değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, ekvator bölgesinde bulunan Learmonth istasyonu için Yerel Zaman YZ 24:00 ve 12:00 de NeQuick modelinden ve iyonsondadan elde edilen elektron yoğunluğu değerlerinin farkının ∆NmE= NeEölç-NeENeQuick QBO verileri ile ilişkisi, solar maksimum ve solar minimum durumları da göz önünde bulundurularak, istatistiksel çoklu regresyon modeli aracılığıyla incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda, hem gece hem de gündüz durumlarında solar maksimum durumundaki ilişkinin solar minimum durumundaki ilişkiden daha güçlü olduğu görüldü. Solar minimum durumunda, her iki zaman dilimi için QBO ile ∆NmE arasındaki ilişki negatiftir. 24:00 YZ için, ∆NmE değişimlerin solar maksimum durumunda %55 i, solar minimum durumunda % 37 si QBO ile açıklanabilmektedir. 12:00 YZ için, ∆NmE değişimlerin solar maksimum durumunda %58 i, solar minimum durumunda % 22 i QBO ile açıklanabilmektedir. Hem gece hem de gündüz durumlarında QBO nun tüm setinin QBO doğu ve batı değerlerinden ∆NmE deki değişimleri daha az etkilediği ve QBO’nun dalgalar aracılığıyla momentum taşıması sonucunda, ölçülen ve NeQuick model ile hesaplanan elektron değerleri arasındaki farkın azaldığı görüldü. Böylece, NeQuick modele QBO nun eklenmesiyle modelin ekvator bölgesi için gerçek verilere daha yakın hesaplamalar yapacağı düşünülmektedir.

Robotik uygulamalarda görme destekli sistemlerin kullanımı giderek yaygınlaşmakta ve görüntü işleme metodu kullanılarak robotik destekli al ve yerleştir uygulamaları geliştirilmektedir. Bu çalışmada, al ve yerleştir robotun imalatı yapılmış ve üretim hattı üzerindeki ürünlerin anlık resim bilgileri bir kamera yardımıyla alınmıştır. Robotun çalışma alanı içerisine giren ürünlerin çalışma hattından alınarak çıkış hattına yerleştirilmesi için robotun yörünge planlaması yapılmıştır. Bunun için ürünün ağırlık merkezinin koordinatları ve üretim hattında bulunduğu konumun koordinatları bulunarak robota gönderilmiştir. Robota gelen koordinat bilgilerine göre al ve yerleştirme işlemi gerçekleştirmektedir. Bu çalışma ile otomasyon sektöründeki küçük ve orta ölçekli işletmeler için ihtiyaca yönelik istenen tüm uyarlamaların görüntü işleme fonksiyonlarıyla kolaylıkla yapılabilecek bir sistem geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Özellikle seri üretim yapılan plastik şişe, boru gibi parçaların form kontrolü, en boy ölçümü gibi kontrolleri, eksik parça kontrolü, modele göre montaj hatası kontrolü gibi uygulama alanı olan sektörlere adapte edilebileceği düşünülmektedir, Robotik uygulamalarda görme destekli sistemlerin kullanımı giderek yaygınlaşmakta ve görüntü işleme metodu kullanılarak robotik destekli al ve yerleştir uygulamaları geliştirilmektedir. Bu çalışmada, al ve yerleştir robotun imalatı yapılmış ve üretim hattı üzerindeki ürünlerin anlık resim bilgileri bir kamera yardımıyla alınmıştır. Robotun çalışma alanı içerisine giren ürünlerin çalışma hattından alınarak çıkış hattına yerleştirilmesi için robotun yörünge planlaması yapılmıştır. Bunun için ürünün ağırlık merkezinin koordinatları ve üretim hattında bulunduğu konumun koordinatları bulunarak robota gönderilmiştir. Robota gelen koordinat bilgilerine göre al ve yerleştirme işlemi gerçekleştirmektedir. Bu çalışma ile otomasyon sektöründe olan küçük ve orta ölçekli işletmelere için ihtiyaca yönelik istenen tüm uyarlamaları görüntü işleme fonksiyonlarıyla kolaylıkla yapılabilecek bir sistem geliştirmiştir. Özellikle seri üretim yapılan plastik şişe, boru gibi parçaların form kontrolü, en boy ölçümü gibi kontrolleri, eksik parça kontrolü, modele göre montaj hatası kontrolü gibi uygulama alanı olan sektörlere adapte edilebileceği düşünülmektedir.

Rüzgâr enerjisinin elektrik şebekesine entegrasyonu, ekonomik dağıtımı için ayrıca rüzgâr türbinlerinin güvenli işletilebilmesi kontrolü için kısa-dönem rüzgâr hızı tahmini önemli bir konudur. Rüzgâr hızının anlık değişkenliği problemi zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, kısa-dönem rüzgâr hızı tahmini için doğrusal otoregresif, AR ve doğrusal olmayan yapay sinir ağları, YSA modelleri aynı anda kullanan yeni hibrit bir model önerilmektedir. AR modeller yaygın olarak tahmin problemlerinde kullanılan istatiksel yöntemlerdir. YSA yaklaşımı başlıca modelleme, tahmin ve sınıflandırma problemlerinde kullanılan insan beynindeki sinir ağlarına benzer şekilde çalışan bir yaklaşımdır. Bu çalışmada tahmin problemlerinde kullanılan iki güçlü yöntem birleştirilerek kısa dönem rüzgâr hızının belirlenmesinde yeni bir hibrit yaklaşım olarak sunulmuştur. Bu yaklaşım ile sadece AR yöntemin kullanıldığı ya da sadece YSA yönteminin kullanıldığı yöntemlere göre rüzgâr hızı tahmininde daha başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Çalışmanın doğruluğunu göstermek amacıyla meteoroloji istasyonundan alınan Eskişehir bölgesine ait sekiz yıllık gerçek saatlik ortalama rüzgâr hızı değerleri kullanılmıştır. Yedi yıllık rüzgâr hızı değerleri eğitim verileri olarak kullanılmış, kalan bir yıllık değerler test amacıyla kullanılmıştır. Farklı durumlar için önerilen hibrit yaklaşımın kök ortalama kare hata değerleri RMSE ve ortalama mutlak hata MAE değerleri AR ve YSA yöntemlerinin doğrudan kullanılmasına göre daha düşük sonuçlara ulaştığı gösterilmiştir, Rüzgâr enerjisinin elektrik şebekesine entegrasyonu, ekonomik dağıtımı için ayrıca rüzgâr türbinlerinin güvenli işletilebilmesi kontrolü için kısa-dönem rüzgâr hızı tahmini önemli bir konudur. Rüzgâr hızının anlık değişkenliği problemi zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, kısa-dönem rüzgâr hızı tahmini için doğrusal otoregresif, AR ve doğrusal olmayan yapay sinir ağları, YSA modelleri aynı anda kullanan yeni hibrit bir model önerilmektedir. AR modeller yaygın olarak tahmin problemlerinde kullanılan istatiksel yöntemlerdir. YSA yaklaşımı başlıca modelleme, tahmin ve sınıflandırma problemlerinde kullanılan insan beynindeki sinir ağlarına benzer şekilde çalışan bir yaklaşımdır. Bu çalışmada tahmin problemlerinde kullanılan iki güçlü yöntem birleştirilerek kısa dönem rüzgâr hızının belirlenmesinde yeni bir hibrit yaklaşım olarak sunulmuştur. Bu yaklaşım ile sadece AR yöntemin kullanıldığı ya da sadece YSA yönteminin kullanıldığı yöntemlere göre rüzgâr hızı tahmininde daha başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Çalışmanın doğruluğunu göstermek amacıyla meteoroloji istasyonundan alınan Eskişehir bölgesine ait sekiz yıllık gerçek saatlik ortalama rüzgâr hızı değerleri kullanılmıştır. Yedi yıllık rüzgâr hızı değerleri eğitim verileri olarak kullanılmış, kalan bir yıllık değerler test amacıyla kullanılmıştır. Farklı durumlar için önerilen hibrit yaklaşımın kök ortalama kare hata değerleri RMSE ve ortalama mutlak hata MAE değerleri AR ve YSA yöntemlerinin doğrudan kullanılmasına göre daha düşük sonuçlara ulaştığı gösterilmiştir.

Bu çalışmada, ilk olarak kısmi türevli denklemler için Cauchy probleminin çözümünün varlığı ve tekliği ile ilgili literatürde mevcut olan başlıca çalışmalar ele alınmıştır. Daha sonra değişken katsayılı ultrahiperbolik denklemler için bir Carleman değerlendirmesi elde edilmiştir. Bu değerlendirmeler, ultrahiperbolik denklemler için ters problemlerin çözümlerinin tekliğinin ve kararlılığının araştırılmasında önemli bir araçtır., In this study, we first review some of the major results in the literature on the existence and uniqueness of the solution of Cauchy problem for partial differential equations. Next, we obtain a Carleman estimate for ultrahyperbolic equations with variable coefficients which is an important tool to study the uniqueness and stability in inverse problems for these equations.

Madencilik, ülke ekonomisine olumlu katkı sağlamasına rağmen, üretimin gerçekleştiği sahanın üzerinde ya da yanındaki yerleşim alanları tasman tehlikesi altındadır. Madencilik tasmanı, yeraltı üretiminden doğan zemin içi hareketlerinin yeryüzündeki etkisidir. Tasmanın etki alanı üzerinde ve içinde bulunan yollar, tüneller, yeraltı galerileri, maden kuyuları, binalar, santraller, barajlar, su, gaz, elektrik, kanal ve kanalizasyon hatlarının, işletmelerin, kentlerin ve ülkenin sürdürülebilir yaşamı açısından büyük önemi bulunduğundan etki alanlarının belirlenmesi gereklidir. Bu çalışmada, Zonguldak Taşkömür havzası Kozlu üretim bölgesinde gerçekleştirilen yeraltı madencilik faaliyeti sonucunda yer yüzeyinde oluşan tasman etki alanlarının Python programlama dilinde bilgisayar kodları geliştirilerek ArcGIS yazılımına entegre edilmesi ile hesaplanması amaçlanmıştır, Madencilik, ülke ekonomisine olumlu katkı sağlamasına rağmen, üretimin gerçekleştiği sahanın üzerinde yada yanındaki yerleşim alanları tasman tehlikesi altındadır. Madencilik tasmanı, yer altı üretiminden doğan zemin içi hareketlerinin yeryüzündeki etkisidir. Bu nedenle etki alanındaki alan üzerinde ve içinde bulunan yollar, tüneller, yer altı galerileri, maden kuyuları, binalar, santraller, barajlar, su, gaz, elektrik, kanal ve kanalizasyon hatlarının, işletmelerin, kentlerin ve ülkenin sürdürülebilir yaşamı açısından büyük önemi bulunduğundan etki alanlarının belirlenmesi gereklidir.Bu çalışmada, Zonguldak Taşkömür havzası kozlu üretim bölgesinde gerçekleştirilen yeraltı madencilik faaliyeti sonucunda yer yüzeyinde oluşan tasman etki alanlarının Python programlama dilinde bilgisayar kodları geliştirilerek ArcGIS yazılımına entegre edilmesi ile hesaplanması amaçlanmıştır.