Search

Procédese á revisión dos traballos de prospección previa na serra do Barbanza e ampliados aos montes de Macenda e Bealo na procura de asentamentos gandeiros/pastorís, no curso deses traballos localizáronse ademáis un interesante xacemento de cronoloxía calcolítca e un castro inédito. Asemade, dáse conta dos resultados das intervencións en dous xacementos, un de carácter gandeiro que presenta un palimpsesto estrutural e cronolóxico (Río Barbanza), e outro relacionado con sistemas de control territorial (Outeiro da Torre). We review the survey works carried through in the district of Barbanza, now extended to the parishes of Macenda and Bealo in search of livestock / pastoral settlements. In the course of these explorations a Copper Age site was discovered and, nearby, a previously unknown hillfort. An account is given of the results of the digging in two sites; one related to husbandry tasks, that presents a structural and chronological palimpsest (Rio Barbanza); and another more, related to territorial control systems (Outeiro da Torre).

Este traballo céntrase na identificación dun parcelario histórico singular: o dextro, destral ou diestral; un elemento presente na toponimia actual e que se pode rastrexar na documentación histórica galega e estudada tanto por historiadores medievalistas como por xuristas, pero que pasou inadvertido para os estudos arqueolóxicos. Rastréxase a orixe histórica do destral, xustifícase o seu análise como elemento de estudo e se procede a súa identificación describindo a metodoloxía empregada, para finalmente delimitar fisicamente nove casos de estudo e comparalos resultados métricos coa información procedente das fontes históricas.

O fenómeno tumular, é un dos temas máis tratados nos estudos da Prehistoria do Noroeste Ibérico, e concretamente da Península do Barbanza. A devandita cuestión está condicionada aínda a día de hoxe por toda unha serie de interrogantes que se van mantendo no tempo, a pesar desa produción historiográfica. Para contribuír modestamente a resolver algunha delas, levamos a cabo unha análise da distribución espacial dos túmulos da área de estudo, comparando as súas características, mediante o uso conxunto de Sistemas de Información Xeográfica (fundamentalmente GRASS GIS) e de ferramentas estatísticas (R). Os resultados amosan que a distribución dos túmulos na Península do Barbanza está moi condicionada polas fortes encostas da Serra, e que estes están ubicados en espazos abertos, pero en puntos en puntos non especialmente prominentes.

A Serra do Barbanza espertou especial interese entre os investigadores galegos para o estudo do fenómeno tumular dada a gran concentración que presenta, contrastando coa total ausencia de xacementos domésticos; pero nos últimos anos están aflorando un conxunto de xacementos arqueolóxicos extraordinarios, tanto pola densidade dos mesmos como polas súas características, que modifica substancialmente a imaxe que se tiña da Serra como unha área marxinal cara un espazo intensamente ocupado e explotado. A escavación de varios destes novos xacementos permitiron constatar a presenza de hábitats domésticos e de ocupacións reiteradas no tempo dende o Bronce Final ou Idade do Ferro ata a Alta Idade Media.