Search

Bij het streven naar diversiteit of naar diversiteitsbeleid komt natuurlijk ook de vraag aan de orde welke investering daarbij verantwoord is, en welke baten er verwacht worden. Lastig daarbij is dat zowel de kosten als de baten dikwijls niet in cijfers zijn uit te drukken. Want wat is bijvoorbeeld de waarde van een beter imago? Bovendien is het vaak ook moeilijk om vast te stellen welke investering precies verantwoordelijk is voor welk resultaat. Toch moet organisatie afwegen welke investeringen wel en welke niet gedaan kunnen worden met het oog op het te verwachten rendement. Het hiervoorliggende instrument is een hulpmiddel om deze afwegingen zo gefundeerd mogelijk te maken. Uitgangspunt daarbij is dat de keuzen tot stand komen in een discussie met verschillende functionarissen uit de organisatie tijdens een werkbijeenkomst. Het instrument bevat verschillende stappen, afhankelijk van de situatie in organisatie kiest men met welk stap begonnen wordt. Het kan zijn een stap overgeslagen kan worden gedurende het proces, maar ook dat men een stap terug gaat. Dit instrument is één van de producten van het project ‘Hoe werkt diversiteit?’ van het TNO onderzoeksprogramma ‘Goed Werkgeverschap’. Het programma is uitgevoerd in het kader van de aan TNO toegewezen overheidsfinanciering door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Goed werkgeverschap en goed werknemerschap leiden niet alleen tot een betere inzet van medewerkers en een hogere productiviteit, maar ook tot een betere gezondheid van de medewerkers en minder verloop. Goed werkgeverschap lokt tot goed werknemerschap uit, en visa versa. Deze handleiding beschrijft hoe men binnen de organisatie activiteiten opzet die goed werkgever- en werknemerschap versterkt. Hiervoor wordt informatie gegeven over het uitvoeren van een quickscan waarmee een diagnose gemaakt kan worden van goed werkgeverschap en goed werknemerschap in de organisatie. Deze momentopname vormt een uitgangspunt voor verdere activiteiten. Het zelf uitvoeren van een project met de daarbij behorende quickscan staat centraal in de handleiding. Er wordt verteld waar men aan moet denken vóórdat de quickscan wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld ten aanzien van draagvlak en communicatie. Er wordt een voorzet gegeven voor informatieteksten voor interne communicatie. Daarnaast bevat het document een praktische leidraad voor de discussiebijeenkomsten. Daarin wordt ingegaan op zaken die voor de discussieleiders belangrijk zijn, mogelijke werkvormen en spelregels die van tevoren met de deelnemers zijn afgesproken. Er worden ook aanwijzingen gegeven voor de verslaglegging van de discussiebijeenkomsten. Deze zijn belangrijk omdat zij het startpunt vormt voor het actieplan. Tot slot bevat de handleiding een checklist van punten die men kan 'afvinken' lopende het goed werkgeverschap–project.

Uitgangspunt voor dit onderzoek van TNO Strategie, Technologie en Beleid met medewerking van TNO Arbeid, is de gedachte dat als gevolg van een proces van 'ontgrenzing', de manier waarop medewerkers in een organisatie vorm geven aan hun interne en externe werkverbanden en aan hun werkprocessen sterk zal veranderen. Dit proces is onder meer door ICT-ontwikkelingen in gang gezet. In deze studie onderzoeken we dit proces van ontgrenzing binnen de overheidsorganisatie. Doel van het hier gepresenteerde onderzoek is om input te leveren voor een debat over ontgrenzing en beleidsvorming op strategisch niveau, meer concreet in het Directeurennetwerk Strategische Kennisontwikkeling van het Ministerie van BZK. Het project 'Ontgrenzing en beleidsvorming' valt uiteen in drie delen; een analytische verkenning, een empirische verkenning en een strategische verkenning.

In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste onderwerpen die aan de orde kwamen tijdens een kennisinvesteringsproject uitgevoerd door het team Arbomanagement in 1999. Adviseurs van dit team bewegen zich steeds meer in complexe politiek-bestuurlijke omgevingen en hebben de behoefte hun adviesgedrag hierop aan te passen. Hans Vermeeren van V.I.A.-Consult begeleidde het traject dat bestond uit enkele bijeenkomsten waarin methoden en concepten werden gepresenteerd en verwerkt door de deelnemers. Zij gebruikten hiervoor hun eigen projecten ter analyse. Achtereenvolgens komen aan de orde: beleidsprocessen bij de opdrachtgever; het speelveld van de opdrachtgever; interventies in het krachtenveld van de opdrachtgever. Het rapport is tevens bedoeld als een leidraad voor collega-adviseurs en -onderzoekers bij TNO Arbeid die opereren in complexe politiek-bestuurlijke omgevingen. Deze kennisinvestering kan ertoe bijdragen dat het lukt effectiever om te gaan met opdrachtgevers in complexe politieke omgevingen.