Search

Yüksek Lisans Tezi, Bu çalışma içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda küresel dünyada insanlığın şahit olduğu en büyük salgın afetlerden olan Covid-19'un, toplumların ve bireylerin dini düşünce ve yaşantıya etkilerini Afyonkarahisar örneğinde ele almıştır. Çalışma salgınla birlikte ortaya çıkan olay, olgu ve sorunların toplumların ve bireylerin dini düşünce ve yaşantısına olan etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, salgın süreci ve sonrasında bireysel veya sosyal açıdan ortaya çıkan davranış ve düşünce değişiklerini ele almaktadır. Yani araştırmada salgının sosyal ve duygusal etkilerine odaklanılmıştır. Giriş ve sonuç kısmı dışında iki bölümden oluşan araştırmanın birinci bölümünde, tarihi süreç içerisinde salgınlar ve özellikle Covid-19 salgınının ortaya çıkışı ele alınmıştır. Ayrıca salgının Türkiye'deki seyri, toplumsal hayata etkileri ve alınan önlemler üzerinde durulmuştur. Bu bölümde daha çok güncel veriler ve değişkenler üzerinde konu genişletilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise salgının dini ve sosyal boyutu 32 katılımcı ile yapılan derinlemesine mülakatlar sonucunda ulaşılan bulgular çerçevesinde incelenmiştir. Bu bölümde daha çok dini göstergeler üzerinden hareket edilmiştir., This study deals with the effects of Covid-19, which is one of the biggest epidemic disasters witnessed by humanity in the global world in the 21st century, on there ligious thoughtand life of societies andindividuals in the example of Afyonkarahisar. The study was conducted to investigate the effects of events, phenomen on and problems that emerged with the epidemic on there ligiousthoughtand life of societies and individuals. There search deals with the individual or social changes in behavior and thought during and after the epidemic. In other words, there search focused on the social and emotional effects of the epidemic. In the first part of there search, which consists of two parts apart from the introduction and conclusion part, epidemics in the historical process and especially the emergence of the Covid-19 epidemic are discussed. In addition, the course of the epidemic in Turkey, its effects on social life and the measure staken are emphasized. In this section, the subject has been expanded on mostly current data and variables. In the last part of the study, there ligious and social dimensions of the epidemic were examined with in the frame work of the findings obtained as a result of in-depthinter views with 32 participants. In this section, mostly religious indicators have been actedupon.

18. yüzyılın ilk yarısında Konya'nın siyasi, idari, fiziki yapısı ve sosyal hayat konularını araştıran bu tez 3 bölümden oluşmaktadır. Tezin ana kaynağı arşiv belgeleridir. Tezin ilk bölümü, 18. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu siyasi durum, bunun Konya'ya yansımaları ve Karaman Eyaleti ile Konya'nın idari yapısı konularını ele almaktadır. Karaman Eyaleti'nin merkezi olan Konya Şehri'ndeki kamu binalarının şehirdeki konumları da bu bölümün konuları arasındadır.Tezin ikinci bölümünde Konya ve çevresinin fiziki yapısı ile incelenen dönemdeki Konya'nın nüfusuna ilişkin bilgiler verilmektedir. Bu bölümde Konya şehrinin fiziki yapısı ve yerleşmeleri; `İç Kale`, `Sur İçi` ve `Sur Dışı` olarak 3 başlık altında incelenmiştir. Bu başlıklara ek olarak şehrin çevresindeki bağlar ve bahçeler ile şehrin su ihtiyacını karşılayan kaynakların tespit edilmesi, dönemin Konyası ve çevresinin fiziki yapısı, yerleşmeleri ile ilgili detaylı bilgiler elde edilmiştir. Bu bölümdeki Nüfus başlığı altında ise ilk olarak nüfusun tespit edilmesinde uygulanacak yöntemler ve bu kapsamda nüfus hesaplamalarında kullanılacak rakamsal değerler belirlenmiştir. Bu belirlemeler sonrası 18. yüzyılın ilk yarısında Konya nüfusuna ilişkin veriler tespit edilmiş ve bu veriler, 16. ve 17. yüzyıllardaki nüfus verileriyle kıyaslanmıştır. Şehirdeki gayrimüslimlerin nüfusuna ilişkin bilgiler ve nüfusa etki eden faktörler de bu bölümün konuları arasında yer almaktadır.Üçüncü bölümün konusu Konya'da sosyal yaşamdır. Bu bölümdeki ilk 3 başlıkta Konya sakinlerinin şehirli olma bilinci, toplumsal kuralların mahalle yaşamına etkileri, kamusal alan ve mekanların Konyalıların sosyal hayatındaki yeri incelenmiştir. Konyalıların gündelik yaşamına ilişkin değerlendirmeler; `Gündelik Yaşamda Erkekler`, `Gündelik Yaşamda Kadınlar` ve `Gündelik Yaşamda Çocuklar` başlıkları altında yapılmıştır. `Kadın-Erkek İlişkileri` başlığı altında da evlilik dışı ilişkiler ve taciz ile nişan, evlilik ve boşanma konuları ele alınmıştır. Toplumsal düzenin dışında olan Konyalılar; `Sakıncalı Erkekler` ve `Sakıncalı Kadınlar` başlıkları altında incelenmiştir. Bu kişilerin Konya'da sosyalleştikleri mekanlara ilişkin özellikler de `Sakıncalı Evler` başlığı altında değerlendirilmiştir. Konya'da görülen hastalıklara ve tedavi süreçlerine ilişkin bilgilere de `Sağlık Sorunları` başlığında yer verilmiştir.Anahtar SözcüklerOsmanlı, Şehir, Konya, İdari Yapı, Fiziki Yapı, Nüfus, Sosyal Yaşam This thesis is composed of 3 chapters, which focus on political, administrative, physical structures and social life of Konya, in the first half of the 18th century. The main sources of the thesis are archival documents. In this context, main subjects of the first chapter are; political landscape of the Ottoman Empire, its reflections on Konya and administrative structure of Karaman Province and Konya in the first half of the 18th century. Locations of administrative buildings in city of Konya, which was administrative center of Karaman Province, are also presented in this chapter.The second chapter sheds the light on physical and demographical structure of Konya and its surrounding in the first half of the 18th century. In this chapter, physical structure and settlements of Konya city, are studied under 3 sections which are; `Inner Citadel`, `Bailey and Outer Part of the City Walls`. In addition to these sections; by locating vineyards, orchards and water supplies of the city, detailed information is ascertained about physical structure and settlements of Konya and its surrounding in the first half of the 18th century. Under the section entitled as `Demography`, at first, methods and numeric values that are used for calculating and defining the population are determined. Afterwards population data of Konya in the first half of the 18th century are analysed and compared with population data of 16th and 17th centuries. Lastly, population data of non-muslim community and factors, which were influencing the population, focused on in this chapter. The third chapter focuses on `Social Life`. In the first 3 sections of this chapter; urban counsciousness of Konya inhabitants, effects of social norms to neighbourhood experience and the role of public sphere and spaces are analysed in detail. Under the section of `Female-Male Relations`; cohabitation, abuse, engagement, marriage and divorce subjects are reviewed. Analysis related to daily life of Konya inhabitants are studied in 3 sections as `Men in Daily Life, `Women in Daily Life` and `Children in Daily Life`. Konya inhabitants who acted against social rules are defined and studied as `Troublesome Men` and `Troublesome Women`. Places where these `Troublesome Inhabitants` were socialized are considered under the section of `Inconvenient Places`. Diseases, which were seen in Konya and their recovery processes are considered in the section of `Health Problems`.Key WordsOttoman, City, Konya, Administrative Structure, Physical Structure, Demography, Social Life 297

Türk kültürünün kıymetli bir parçası olan Ahıska Türklüğü iki bin yılı aşkın süredir Ahıska'yı yurt bilmiştir. Önemli bir geçiş güzergâhında bulunduğu için de doğal olarak farklı Türk ve diğer etnik gruplar ve kültürlerle de etkileşim içinde olmuştur. Ancak bu Rusların ve Gürcülerin etnik asimilasyon çabalarının da bir parçası olan melez bir toplum iddiaları Ahıska Türk toplumunun tarihine, sahip olduğu maddi ve manevi kültür değerleriyle çelişmektedir.Ahıskalı Türkler birçok sürgün ve göç yaşamışlardır. Sürgün ve göçe bağlı olarak yaşadıkları coğrafyalar değişmiş olsa da kendi kültürlerinden taviz vermemişlerdir. Hatta gittikleri coğrafyalara kültürel miras bırakıp; yaşadıkları coğrafyalardan faydalanarak kültürlerini genişletmişlerdir. Bağlı bulundukları devletlerin dillerini öğrenmiş lakin kendi dil yapılarında tahribata izin vermemişlerdir.Ahıskalı Türklerin sosyal ve kültürel yaşamlarının incelendiği bu çalışma, Erzincan'ın Üzümlü ilçesinde gerçekleştirilmiştir. 3 Ana Bölümden oluşan çalışmanın 1. Bölümünde, Ahıskalıların Üzümlü ilçesine gelinceye kadar yaşadıkları tarihi göçler anlatılmıştır. 2. Bölümde, Üzümlü ilçesinde bulunan Ahıskalıların sosyal hayatları; 3. Bölümde ise kültürel yaşamları incelenmiştir. Görüşme, gözlem ve doküman analizi teknikleriyle elde edilen verilerden, Ahıskalı Türklerin Üzümlü ilçesinde uyum sorunu yaşamalarına rağmen Türkiye'yi vatanları olarak kabul ettiği; defalarca göç ve sürgün edilmelerine rağmen gelenek-göreneklerini günümüze kadar ulaştırabildikleri sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ahıskalı Türkler, Göç, Sosyal Hayat, Kültürel Yaşam, Üzümlü Ahıska Turkishness, which is a precious part of Turkish culture, is over two thousand years Ahıska Turks has been knowing as a homeland the Ahıska region. As it is located on an important transit route, it has been naturally interacted with different Turkish and other ethnic groups and cultures. However, the claims of a mixed society, which is also part of the ethnic assimilation efforts of these Russians and Georgians, contradict the history of the Ahiska Turkish society with its substantial and spiritual cultural values.Ahıska Turks have experienced many exiles and migrations. Although the geographies they lived due to exile and migration have changed, they have not compromised their own culture. Even leaving cultural heritage to the geographies they go to; they have expanded their culture by making use of the geographies they live in. They learned the languages of the states they belong but they did not allow destruction in their language structures.This study, which examines the social and cultural lives of the Ahıska Turks, was carried out in the Uzumlu district of Erzincan. This study consists of 3 main chapters. In the first chapter, the historical migrations that the people of Ahiska lived until the town of Uzumlu are explained. In the second chapter, social life of Ahiska people in Uzumlu district; In chapter third, their cultural life is examined. Interview, observation and Ahıskalı from the data obtained by document analysis, technical compatibility problems despite living in the district of Uzumlu Turkey, they have accepted Turkey as their homeland; it has been concluded that although they have been exiled and exiled many times, they have been able to reach their traditions until today.Keywords: Ahiska Turks, Migration, Social Life, Cultural Life, Uzumlu 113

Osmanlı Devletinin sosyal ve ekonomik tarihinin önemli kaynaklarından biri, şer'iyye sicilleri ve genellikle bu sicillerin içerisinde kayıtlı olan terekelerdir. Şer'iyye sicilleri aynı zamanda ait oldukları yerleşim yeri için de önemli bir şehir tarihi kaynağıdır. Siciller, ilgili kişilerin kasabası, köyü veya mezrasının idari açıdan nereye bağlı olduğunu, eski yer ve bölge isimlerini, ailelerin kullandıkları eşyaları, giyim kuşamları, evlerinin yapısını, kişi sayılarını, isimlerini, unvanlarını, mensubiyetlerini, uğraş alanlarını, ürettikleri ve tükettiklerini, yapılan ticareti ve ekonomik durumlarını barındırması açısından yerleşim yeri ile ilgili genel bilgilere ulaşmayı sağlayacak temek kaynaklardır. Bu bağlamda Savur Kazasının sosyal ve ekonomik hayatını ortaya koymak için 5 Mayıs 1900 ile 18 Mart 1907 tarihlerini kapsayan 233 numaralı Savur şer'iyye sicili, çalışmanın ana kaynağını oluşturmuştur.Bu çalışma giriş üç bölüm ve sonuç kısımlarından meydana gelmiştir. Giriş kısmında konumuza kaynaklık eden Savur şer'iyye sicili şekil ve içerik yönünden tanıtılmıştır. Bölgenin demografik yapısını, idari yapısını ve tarihsel süreç içerisindeki rolünü anlamak için kısa tarihçe verilmiştir. Ayrıca Savur'un bölgedeki stratejik konumu, ticaret yolları ve yürütülen tarım faaliyetleri açısından tarihi coğrafya açıklanmıştır. Birinci bölümde gündelik hayat içerisinde toplumun en küçük birimi olan aile ele alınarak aile yaşantısı, aile bireyleri arasındaki ilişkiler ve anlaşmazlıklar üzerinden toplumsal yapı çözülmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde Savur halkının yaşam alanları, yaşadıkları evlerin özellikleri, evlerde kullanılan eşyalar, süs ve giyim eşyaları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Savur'da ekonomik faaliyetler içerisinde yetiştirilen ve ticareti yapılan tarım ürünleri, üretimde kullanılan tarım aletleri, üretimde hayvan varlığı ve tüketilen gıdalar ele alınmıştır.Anahtar kelimeler: Savur, Avine, ġer‟iyye Sicili, Tereke One of the main resources of the social and economic history of the Ottoman State is the registries of religious courts and the heritages which are generally recorded within these registries. These registries are also main history resources for the places they are located. The registries are the major resources, which provide access to general information of a certain place and shows where this town, village or hamlet is officially annexed to, the names of ancient places and regions, the materials used by families, their clothing, structures of their dwellings, number of people, their names, titles, origins, occupations, productions and consumptions, trade and economic status. In this aspect the main resource of this study, which aims to show the socio-economic life of the district of Savur, is the Savur Religious Court registry numbered 233 and covering the period between 5 May 1900 and 18 March 1907.This study consists of an introduction, three sections and conclusion. In the introduction part, Savur Religious Court registry is introduced in terms of form and contents. A brief history is presented to understand the demographic status, administrative structure and the role of the region within the historical process. In addition, the historical geography is presented in terms of strategic position of Savur in the region, trade routes and agricultural activities. In the first section, family, which forms the smallest unit of the society is addressed and the social structure is studied via family life, relations between family members and the disputes. In the second section, the social environment, features of their dwellings and the materials, ornaments and clothes used are studied. In the third section, agricultural products produced and used for trading in Savur, agricultural tools used in production, the livestock existence in production and the foods consumed are mentioned.Keywords: Savur, Avine, Religious Court registry, Heritage 160

Hatay, insanlık tarihine ilişkin ilk yerleşim alanlarından biri olup, tarih boyunca farklı din ve etnik kimliğe mensup toplumların çekişme sahası olmuştur. Farklı toplumların Hatay'da egemenlik kurma düşüncelerinin altında ise şüphesiz ki sahip olduğu konumu, iklimi ve iklimine bağlı olarak verimli tarım arazileri ile tarihî arka planı önemli bir etken olmuştur.Toplumsal yapısı, farklılıklar üzerine kurulan Hatay, zaman içinde ev sahipliği yaptığı her kültürden kendi hazinesine kattığı değerler sayesinde farklılıkların zenginlik olarak görüldüğü hoşgörü ve barış kenti hüviyeti kazandırmıştır.İnceleme dönemimiz olan 1960-1971 yılları arasındaki süreçte Hatay toplumundaki çeşitliliğin devam ettiği ve farklı din ve kimliklere sahip gruplar arasında herhangi bir problemin olmadığı gözlemlenmiştir. Hatay, diğer Anadolu şehirleri gibi 1960 Darbesi ve 1971 Askerî Muhtırası'ndan etkilenmiş olmakla beraber olayların fazla büyümediği ve kayıpların daha az olduğu bir şehir panoroması çizmiştir.Hatay, sıcak iklimi ve verimli toprakları sayesinde Türkiye Cumhuriyeti'ne katılan son toprak parçası olmasına rağmen kısa süre içinde yapılan reformlar ve yatırımlar sayesinde ekonomisini canlandırmış ve gerek ülke ekonomisiyle ve gerekse uluslararası ekonomiyle entegre olmayı başarabilmiştir.Kültürel hayatı da oldukça renkli ve bu bağlamda faaliyetlerin yoğun yaşandığı Hatay, 1960'lı yılların başından itibaren yatırım yaptığı öncelilikli alanların başında eğitim ve sağlık gibi hayati alanlar olmuştur. 1970'li yıllara gelindiğinde Hatay, eğitim ve sağlık gibi insan hayatı açısından elzem olan alanlardaki yatırımlarını yapabilmiş ve kendi nüfusuna yetecek bir hale getirmeyi başarabilmiştir. Hatay as apreliminary residental area of human history has witnessed conflicts between societies who have different religions believes and ethnic identities. Sovereignty wills of different societies are mainly arise from that area's strategical location, climation fertile agricultural lands related to its good climation and rich historical background.Hatay as its Social structure built on differences has been identified as city of leniency and peace by earning different valves from the societies been hasted in the interval.During the years between 1960-1971 which was the time scope of our study it was observed that the diversity in Hatay society continued. And there weren't any conflicts between groups with different religions and identities. Hatay like other Anatolian cities, was affected by the 1960 coup and 1971 Military Memoranelum, but revealed a city character in which events did not grow much and losses were less.Hatay respect to its warm climate and fertile lands annexed to the Pepuclic of Turkey as a last part was able to be integrated with both national and international economy throygh reforms and investments made in a short time.Hatay as a city where cultural life is quite lively and cultural activities are intense, has been defined vital areas such as education and health as a priority since beginning of 1960's. By the 1970's, Hatay was able to make investments in areas such as education and health, which are essential to human life and was able to became sufficient for its own population. 105

Sanayi sosyolojisi kavramları üzerinde yapılan literatür araştırması ile öncelikle örgütlerdeki sosyal süreçler, çalışan memnuniyeti ve memnuniyete etki eden faktörler ve bireyin gereksinimi ile ilgili kuramlar incelenmiştir. Tarihsel süreç içerisinde değerlendirilen bilimsel yönetim, fordizm, postfordizm ile vasıfsızlaştırma, yabancılaştırma, burjuvalaşma, yoksulluk kültürü gibi sosyoloji kuramları kapsamında Türkiye'nin ilk demir-çelik sanayi tesisi Kardemir A.Ş. de çalışan işçilerin iş memnuniyetlerinin sosyal yaşantıları ve iş verimi üzerindeki etkilerinin araştırılması tez konusu olarak değerlendirilmiştir. Tezin uygulamalı araştırma bölümünde Kardemir A.Ş. de 2013, 2014 ve 2015 yıllarında yapılan çalışan memnuniyet anket verileri değerlendirilerek vaka analizi örnekleriyle hipotezler irdelenmiştir. İncelemeye destek olması amacıyla Kardemir A.Ş.' nin yönetsel faaliyetlerinin sosyal uygulamaları da ayrıca yansıtılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda; çalışan memnuniyet anketi verileri ile yönetim faaliyetlerinin çalışanlar üzerindeki bütünleşme ve özümseme süreçlerine etkisi başka bir tezin konusuna bulgu olarak da değerlendirilebilir. Yönetimin liderliği çerçevesinde geliştirilen çalışanların performans değerlendirilmesi süreçlerinin de muhalefet, rekabet ve çatışma olgularını doğurduğu söylenebilir. Sanayi örgütlerinin fonksiyonlarında temel ihtiyaç alanlarındaki güvenlik, enerji, hareketlilik, sağlık v.b. ihtiyaçların karşılanma düzeyinin verimliliği olumlu yönde etkilediği, yönetimin çalışan performansını olumlu yönde etkilemediği durumlarda ise liderliğin burjuvalaşması ciddi bir bulgu olarak görülmelidir. İş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin bütünleşme, benzeşme ve uyum süreçlerini güçlü yönde etkilediği, sürdürülebilir verimli çalışmanın olması için de kurumsal kimlik kazandıracak tanıma – takdir, kariyer, motivasyon konularında çalışanların katılımı önemsenmelidir. Tüm iletişim kanallarının sağlıklı yürütülmesi çalışanın saygınlığını, örgütsel davranış biçimlerini ve motivasyonu pozitif yönde etkilemektedir. Örgüt kültürüne uygun davranış sergilenememesinin sonucunda motivasyon düşmesi ve sosyal yapıların sağlıklı olarak kendini gerçekleştirememesi durumu karşımıza çıkmaktadır. With the literature research on the concepts of industrial sociology, firstly the social processes in the organizations, the factors affecting employee satisfaction and satisfaction and the theories of the individual's needs are examined. Reviewed scientific management in the historical process, fordism, unskilled with postfordism, alienation, bourgeois on the scope of sociological theories such as poverty culture of Turkey's first iron and steel industrial plant Kardemir The aim of this study is to investigate the effects of job satisfaction of workers on social life and job yield. In the applied research section of the thesis, Kardemir Inc. in 2013, 2014 and 2015, employee satisfaction survey data were evaluated and case analysis examples were hypothesized. In order to support the review, the social practices of the administrative activities of Kardemir inc.In this context; The impact of employee satisfaction survey data and management activities on the integration and assimilation processes on employees can be considered as a finding for the subject of another thesis. It can be said that the performance evaluation processes of the employees developed within the leadership of management lead to the phenomena of opposition, competition and conflict.Security, energy, mobility, health etc. in the basic needs of industrial organizations. If the level of meeting the needs positively affects productivity and management does not affect employee performance positively, the bourgeoisie of leadership should be seen as a serious finding. Employees' participation in recognition - appreciation, career and motivation issues should be considered in order to ensure a sustainable productive work in which occupational health and safety activities strongly affect integration, similarity and adaptation processes. The healthy conduct of all communication channels positively affects employee dignity, organizational behavior and motivation. As a result of inability to exhibit appropriate behaviors in organizational culture, motivation decreases and social structures fail to realize themselves in a healthy way. 87

Eski Çağ'ın en özgün medeniyetlerinden biri olan Mısır; coğrafi konumu, yaşam alanı,iklimi, kültürü, dinî hayatı, sosyal ve ekonomik yaşamı ve Nil Nehri'nin Mısır ülkesinekattığı mucizeler açısından önemli bir yere sahiptir. Mısır'ın gelişimini daha iyi anlamakiçin eski çağlarda Mısır'ın sosyal, ekonomik ve dinî hayatı tezde birçok açıdanincelenmiştir. Konunun daha iyi anlaşılması için de sosyal, ekonomik ve dinî hayat birçokbasamakta analiz edilmiştir. Bu bağlamda eski Mısır'ı aydınlatmaya çalışan arkeolojikkaynaklar, papirüslerden elde edilen bilgiler, mezar kültürüne ait veriler gibi birçok açıdanyapılmış değerlendirme ışığında hem antik hem modern araştırmacıların çalışmalarıayrıntılarıyla incelenmiştir. Çalışmamızın amacı; eski Mısır'da sosyal hayatı oluşturanunsurların ülkeyi şekillendirmesi, ekonomik hayatın Mısır ülkesindeki çeşitliliğini ortayakoyup Mısır'ın geçim kaynaklarını değerlendirmek ayrıca Mısır'ın öteki dünya kavramını,ruhun ölümsüzlüğünü, Mısır tanrıları ve tanrıçalarını, din-mitoloji ilişkisini, mezarmimarisini, mumyacılığı ve daha birçok unsurun Mısır'ın dinsel hayatına getirisinideğerlendirmektir. Egypt is one of the most ancient civilizations of the prehistoric age with its geographicallocation, habitat, climate, culture, religious life, social and economic life and the miraclesthat the Nile brings to Egypt. This thesis discusses the social, economic and religious lifein Egypt to better understand the development of Egypt and those subjects have beenanalyzed in many steps throughout the dissertation. The studies of both ancient and modernresearchers in the light of the evaluation of the archaeological sources, informationobtained from the papyrus, and the data on the tomb culture were analyzed in detail.Theaim of this study is to investigate the components of social life that shapes the country, toexhibit the variety of economical life in order to evaluate the livelihood of Egypt, and toevaluate the contributions of immortality of the soul, the concept of otherworld in Egypt,Egyptian gods and goddesses, religion-mythology relationship, tomb architecture,mummification and many other factors to the religion life of Egypt. 211

Osmanlı gündelik yaşamında halk; ev, cami, çarşı gibi sınırlı bir sosyal çevrede hayatını sürdürmekteydi. Kahvehane, meyhane, lokanta gibi yeme-içme mekânlarının ortaya çıkması ile birlikte insanlar arasındaki iletişim de çok yönlü bir hale dönüşmüştür. Osmanlı Devleti'nde Tanzimat'tan sonra birçok alanda batılılaşmanın etkisinden söz etmek mümkündür. Halkın vaktinin önemli bir kısmını geçirdiği sosyal mekânlar olan yeme-içme mekânları da bu değişimden payını almıştır. Bu dönemde Tanzimat'ın etkisiyle bazı mekânlar tamamen ortadan kaldırılırken bazıları da değişime uğrayıp varlıklarını sürdürmüşlerdir. Ayrıca tamamen geleneksel mekânlardan farklı olarak batılı tarzda yeni mekânlar da ortaya çıkmıştır. Yeme-içme mekânlarındaki bu değişim sadece mekânla sınırlı kalmamış, buralardaki eğlence anlayışı da değişime uğramıştır.Bu tez ile orta sınıf halkın sosyal hayatını geçirdiği mekânlardaki değişime ışık tutulmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu mekânların ilk açıldığı dönemle Tanzimat'tan sonraki dönem arasında karşılaştırma yapabilme fırsatını da bizlere sunmuştur. Bu çalışma tarihsel araştırma yöntemi ile yürütülmüş ve veriler doküman incelemesi ile toplanmıştır.Anahtar Kelimeler: Yeme-içme, Sosyal mekân, Tanzimat, Galata, Beyoğlu. In the daily life of the Ottoman Empire, people lived in a limited social environment such as houses, mosques and bazaars. With the emergence of food and beverage locations such as coffeehouses, taverns and restaurants, communication between people has become a multi-faceted state. It is possible to talk about the effect of westernization in many areas after the Tanzimat in the Ottoman Empire. The social spaces where the public spends a significant part of their time, food and beverage locations also took their share from this change. During this period, some locations were completely destroyed by the influence of the Tanzimat, while others changed and survived. In addition, completely different from traditional locations, new western-style locations have also emerged. This change in food and beverage locations was not only limited to the location, but also the concept of entertainment in those places has changed.With this thesis, it is tried to shed light on the changes in the places where the middle class people spend their social lives. It also offered us the opportunity to make comparisons between the period in which these locations have first opened and the period after the Tanzimat. This study was conducted with historical research method and data were collected by document analysis.Key words: Food & Beverage, Social space, the Tanzimat, Galata, Beyoğlu. 119

Belensiye Valencia adıyla Roma döneminde İspanya'da kurulmuş bir sahil şehridir. İber Yarımadasının doğusunda bulunan şehir, Müslüman kuvvetleri tarafından 95/714 senesinde fethedilmiş, yaklaşık beş asır boyunca İslâm hakimiyetinde kalmıştır.Bu çalışma, Belensiye'nin Endülüs tarihindeki siyasî ve kültürel yerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma esnasında Arapça ve İspanyolca kaynaklar kullanılarak Belensiye özelinde Endülüs genel havzasına değinilmiştir. Bunun dışında şehir, İslam öncesi dönemleri, coğrafî yapısı, ilmî hayatı ve sosyo-kültürel açıdan da incelenmiştir. Balansiya is a seaside town estabslished in Spain during the Roman period under the name of Valencia. The City conqured by Muslim forces in 95/714 and nearly remanied under Islamic rule for five centuries.This study aims to determine the political and cultural place of Balansiya in the history of Andalusia. During the study, the general basin of Andalusia was mentioned in relation to Balansiya by using Arabic and Spanish sources. In addition, the city was examined in terms of pre-Islamic periods, geographical structure, scientific life and socio-cultural status. 151

`Anadolu Demir Çağ Toplumlarının Sosyal, Siyasal, Dinsel Hayatlarında At` başlığı altında sunulan bu çalışmanın amacı: Demir Çağ Anadolu'sunda at - insan ilişkisini, atın sosyal, siyasal, dinsel yaşamdaki yerini, bu sürecin geçirdiği tarihsel aşamaları osteolojik buluntular, maddi kültür kalıntıları ve epigrafik veriler ışığında araştırmak ve Anadolu kültür tarihine katkıda bulunmaktır. Anadolu özelinde at ile ilişkili kapsamlı bir çalışmanın yapılmamış olması tez çalışmasının önemini ve gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmada farklı disiplinlerin birbirinden bağımsız yaptıkları kazılar ve araştırmalar içerisinde yeralan at ile ilişkili veriler derlendi ve irdelendi. Bu kapsamda araştırma konusu multi - disipliner bir yapı içerisinde bütüncül bir bakış açısı ve kronolojik bir anlatımla ele alındı. Çalışmada sunulan materyallerin hepsi literatür taraması ile elde edilmiştir. Müzelerde korunan, kaçırılma, satınalma ya da zor alım yöntemiyle ele geçen ve yayını yapılan arkeolojik materyaller çalışmamıza dahil edildi. Ayrıca Anadolu ve Anadolu ile ilgili bilgilere ulaştığımız Mezopotamya yazılı kaynakları, arkeolojik veriler ile birlikte değerlendirilerek kültürler arası bağlantılar takip edilmiştir. Kronolojik süreç içerisinde tez çalışması iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Prehistorik ve Tunç Çağ olarak iki alt başlıkta ele alındı. Tunç Çağ kapsamında Anadolu Tunç Çağ'ına ait at ile ilişkili buluntular derlendi ve irdelendi. Çalışmamızda Tunç Çağ'e ait verilerin detaylı araştırılması, Demir Çağ'da ortaya çıkan değişim ve gelişimin daha net anlaşılabilmesi için önemli olmuştur. İkinci bölümde Demir Çağ'a ait buluntular araştırma coğrafyasında yeralan uygarlıkları kapsayan alt başlıklar altında incelendi. Urartu, Yeni Hitit Şehir Devletleri, Phryg, Lydia ve diğer Batı Anadolu merkezleri başlığı altında beş bölüm oluşturuldu. Bu kapsamda ata dair maddi kültür kalıntıları (gemler, at koşum takımları ve süsleme malzemeleri) ve ikonografik verileri oluşturan sanat eserlerini (kabartma, heykel, pişmiş toprak figürinler, seramik ve duvar resimleri vb.) kapsayan iki ana katalog hazırlandı. Katalogların literatürü, eserlerin ve benzerlerinin bulunduğu yayınları kapsamaktadır. Ayrıca osteolojik veriler ayrı başlıklar altında ele alındı. Araştırma süreci M.Ö. 1000 – 500 yılları arasını kapsamaktadır. M. Ö. 9. yüzyıl ile birlikte süvariler betimlemeler üzerinde görülmeye ve yazılı kaynaklarda savaş ile ilişkili metinlerde anılmaya başlar. Erken Demir Çağ toplumlarının yaşamında ortaya çıkan at ile ilişkili bu önemli yenilik, at koşum takımlarını içeren materyallerde çeşitlenme ve artış, demir gemlerin kullanımının yaygınlaşması ile birlikte görülür. Bu aynı zamanda demir madeninin yaygın kullanımı ile ilişkili değişimin ve teknik ilerlemenin de önemli göstergelerinden biridir. Araştırma sürecinin belirlenmesinde; atın insan ve toplumlar için kullanımında ortaya çıkan bu yenilikler ve değişimler temel oluşturmuştur.Tez konusu erken veriler ışığında, geniş kapsamlı ele alınarak, Anadolu Demir Çağ Toplumlarının yaşamında atın yeri ve erken süvarilerin çıkışına ilişkin yeni bilgilere ulaşılmıştır. Ayrıca hazırlanan kapsamlı iki katolog ışığında ortaya konan çalışma araştırma konusu ile ilişkili devam edecek araştırmalar için de temel bir kaynakça oluşturmuştur. Horse in Social, Political and Religious Lives of Iron-Age Anatolian CivilizationsThe aim of this study entitled `Horse in Social, Political and Religious Lives of Iron-Age Anatolian Civilizations` is to investigate the horse-human relationship, and the position of horses in the social, political and religious life in Iron-Age Anatolia, as well as to explore the concept throughout historical periods in light of osteological findings, physical cultural remains and epigraphic data, thereby to contribute to the Anatolian cultural history. The fact that an extensive analysis of horses specifically in Anatolia is missing demonstrates the importance and necessity of this study. Horse-related data from excavations and research carried out by independent groups from distinct disciplines were compiled and reviewed for the study. In this context, the subject was addressed with a multidisciplinary structure, integrative point of view and chronological narrative. All materials presented in the study were gathered by reviewing the literature. Published archeological materials housed in museums, smuggled, bought or seized were included in the study. Additionally, Anatolian written sources and Mesopotamian sources on Anatolia were investigated together with archeological data in order to establish connections between cultures. Chronologically, this thesis consists of two main parts. The first part is subdivided into two as Prehistoric and Bronze Age Periods. In the scope of Bronze Age, horse-related findings dating to the Anatolian Bronze Age were compiled and reviewed. Detailed analysis of Bronze Age records is crucial for better understanding the transition and progress that took place during the Iron Age. In the second part of the thesis, findings from the Iron Age were given in subheadings for each civilization located within the study region. As such, five subheadings were used dedicated to Urartu, New Hittite City States, Phrygia, Lydia and other Western Anatolia centers. In this context, two main catalogs were prepared that involved physical remains (bridles, horse harnesses and decorative materials) and art pieces that constitute the iconographic data (stone carvings, statues, baked clay figurines, ceramics, wall paintings, etc.). The literature related to the catalogs is comprised of publications on these records or their analogues. Osteological data were also discussed in distinct headings. The study period covered 1.000 – 500 BC. cavalries have begun to appear on decorative materials and war-related written records as early as 9th century BC. This important horse-related alteration in the lives of Early Iron Age societies is demonstrated by variation and increase in horse harnesses, and widespread use of iron bridles. This phenomenon is also a major indicator of coincident transition and technical advancement in the use of iron ore. These innovations and alterations related to the use of horses by individuals and communities were pivotal for determining the study period. Thorough analysis of the early data studied in the thesis has led to novel findings related to the status of horse and the emergence of early cavalries in Iron-Age Anatolian civilizations. Furthermore, this thesis, accompanied with the two comprehensive catalogs prepared, will serve as an elementary reference to future studies in related subjects. 370

Çocukluk dönemi insan yaşamının en kritik dönemlerinden biridir. Çünkü bu dönem, insanın; kişiliğinin, sosyal ilişkilerinin, dini yaşamının tohumlarının atıldığı bir dönemdir. Bu yüzden bu dönemde çocuğun gelişiminin çok iyi takip edilmesi ve verilmek istenen eğitimin buna göre planlanması gerekir. Alternatif eğitim yaklaşımlarından biri olan `Montessori yöntemi` çocukların gelişim evrelerine uygun olarak eğitim vermeyi önemseyen bir yaklaşımdır. Dünyanın çocukları merkeze alarak en iyi noktaya gelebileceğini savunan Montessori yöntemi günümüzde oldukça ilgi görmektedir. Çocuğun doğuştan iyi olması felsefesi ile hareket eden, çocuk haklarına saygılı olmayı temel alan ve bununla beraber birçok insani değeri içinde barındıran bir yöntemin milli ve manevi değerlerine bağlı bir toplum inşa edilmesi hususunda ne derece etkin olduğu bizleri bu çalışmayı yapmaya teşvik etti. Konuyla ilgili daha önce alan araştırmasının henüz yapılmamış olması da araştırmanın önemini artırmaktadır.Araştırmamızın birinci bölümünde, Maria Montessori'nin hayatına, mesleki geçmişine, Montessori yönteminin felsefi temellerine, etkilenmiş olduğu kişilere ve bu yönteme yönelik yapılan eleştirilere yer verilmiştir. İkinci bölümünde, Montessori eğitiminin dayandığı temel ilkeler, Montessori eğitim programının özellikleri ve geleneksel eğitim sistemine göre farklılıkları ele alınmıştır. Üçüncü bölümünde, din ve ahlak eğitimi, Montessori yöntemi ile din ve ahlak gelişimi, Montessori yönteminin ahlaki gelişim sonuçları ve sınıf düzeni ile ilgili Unsurların din ve ahlak eğitimine katkılarından bahsedilmiştir. Son bölümde ise Montessori yöntemi ile verilen din ve ahlak eğitiminin öğrencilerin sosyal yaşamındaki tezahürlerini görebilmek amacıyla Özel Palet İlkokulu'nda okuyan öğrenci velilerine uygulanan anket sonuçları, veriler ışığında ve yaptığımız gözlemler esas alınarak değerlendirilmiştir.Anahtar kelimeler: Maria Montessori, Montessori yöntemi, alternatif eğitim, sosyalleşme, din, ahlak, eğitim, değerler, ilkokul dönemi Childhood is one of the most critical periods of human life. Because this is the period which the seeds of personality, social relations and religious life are laid. Therefore, it is necessary to follow the development of the child very well during this period and to plan the training to be given accordingly.Montessori method, which is one of the alternative education approaches, is an approach that gives importance to education in accordance with the developmental stages of children. Montessori method, which advocates that the world can come to the best version of it by taking the children to the center, is very popular nowadays.It is an educational system which is giving importance to well-being of the children and it is based on respecting children's rights. The national and moral values of a method that contains many human values, encouraged us to do this study. The fact that the field research has not been conducted on the subject has increased the importance of the research.In our study, the life of Maria Montessori, her professional background, the philosophical foundations of the Montessori education, the people she was influenced and the criticisms made about it. The basic principles of Montessori education, the features of the Montessori education program and the differences according to the traditional education system are discussed. Religion and moral education, a moral development with Montessori educational system, and the results of a moral education in Montessori system and the contribution of classroom order in the system to moral development were discussed. The moral development results of Montessori method, the contributions to religious and moral education were mentioned. A questionnaire was applied to the parents of the students attending the Private Palet Primary School in order to see the religious and moral education given by the Montessori method in the social life of the students. In the light of the data, evaluations were made based on our observations.Key words: Maria Montessori, Montessori method, alternative education, socialization, religion, morality, education, values, primary school period. 109

Araştırmanın amacı, öğrencilerde ve bu öğrencilerin ebeveynlerinde sosyal fobi görülme sıklığı ve bu ikisi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Kesitsel bir çalışma olarak tasarlanan araştırma, 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında Nisan 2018- Mayıs 2018 tarihleri arasında Adana merkez ilçelerinde tesadüfi olarak seçilen 4 ortaokul ve 8 lisede yapılmıştır. Ortaokulların 8, liselerin 9 ve 10. sınıflarda öğrenim gören 178 kız, 190 erkek olmak üzere toplam 368 öğrenci örnekleme alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan sosyodemografik değişkenlerden oluşan bireysel bilgi formu, liebowitz sosyal kaygı ölçeği kullanılmıştır. Belirgin düzeyde sosyal fobi görülme sıklığı hem çocuklarda (%17,1) hem de ebeveylerde (%13,6) yüksektir. Ebeveyn sosyal fobi puanı ile çocuk sosyal fobi puanı arasında orta derece korelasyon olduğu saptanmıştır (r=0,59, p

Cambridge Sosyoloji Sözlüğü'ne göre 17. yüzyılda İngilizcedeki günlük yaşam kavramı; günlük işlerin rutinleri, bireylerin davranışları gibi yaşam biçimlerini ve gündelik yaşamın giyim ve dekorasyon gibi kültürel unsurlarla bağlantısını ifade eder. Aynı şekilde bu kavram; toplumsal sınıflarına göre insanların kutsal günlerindeki gelenek görenekleri, yas günlerinde, sevinçlerinde ve bayramlarında tezahür eden adetlerini de ele alır.Günlük hayat kavramının tarihi, bilim adamları tarafından, önemi artan konular arasında farz edilmektedir. Nitekim bu kavram İslam toplumundaki bir dizi siyasi, içtimai, iktisadi ve kültürel olguları açığa çıkarmada katkıda bulunmakta, özellikle de doğuya yeni bir tarih getiren hatta genel anlamda Ortadoğu'ya yeni bir tarih getiren Fatımilerin hilafet başkenti olan Kahire'den bahsediyorsak, günlük yaşam tarihi bahsedilen bu olguları gün yüzüne çıkarmada katkı sağlamaktadır. Fatımi Devleti Tunus'un el-Mehdiyye kentini kendine başkent olarak benimsedikten sonra, devletin batı İslam coğrafyasında kurulmasını müteakiben yaklaşık yarım asır sonra devletin ilgisi çeşitli nedenlerle Mısır'a yönelmiştir. Fatımi Devleti'nin yaşamındaki bu tarihi dönüşüm ve Yakındoğu ve Arap yarımadasındaki politik yaşam, şüphesiz Mısır toplumu üzerinde büyük bir etkisi olan bir dizi sonuç doğurmuştur. Mısır'da özellikle de başkent Kahire'de bu duruma ilişkin olarak belirgin göstergeler var olmuştur The concept of daily life in English in the seventeenth century, according to The Cambridge Institute of Sociology, refers to life styles such as daily routines and the behavior of individuals, as well as the connection of everyday life to cultural elements such as clothing and decoration. The concept of daily life also usually addresses people in the holy days, days of mourning, joy and feasts, according to their social strata.The history of everyday life is one of the topics of increasing interest by scholars. It contributes to the discovery of a wide range of political, social, economic and cultural phenomena in the Islamic society, especially if this is the city of Cairo, the capital of the Fatimid Caliphate. New to the East in particular and to the Mediterranean world in general. After the Fatimid state was taken from the city of Mahdia in Tunisia as its capital, it shifted its attention to a number of reasons to Egypt about half a century after the establishment of their state in the Islamic Maghreb. This historic transformation in the life of the Fatimid state, the political life in the Near East and the Arabian Peninsula, has produced a series of results that undoubtedly had a great impact on Egyptian society, which had clear indications of the lives of people in Egypt, especially in the capital Cairo. 181

Değişme ve dönüşme olgularının, toplumsal ve kültürel hayata düzenlemeler, yenilikler ve farklılıklar getirmesinin yanında toplumsal sorunlara da yol açması muhakkaktır. Hedefteki toplumun değişmeye yatkın olup-olmaması, söz konusu sonuçların farklı şekillerde tezahür etmesine yol açar. Değişmenin tarafında saf tutanlar ve karşısında cephe alanlar, aynı toplumun üyeleri arasında söz konusu ise –dozu ne kadar olursa olsun- toplumsal çatışmaya neden olur. Değişmenin hızı ve yönü de toplumun bu karmaşık özelliğine göre şekillenir. Yine değişmeden mütevelli sorunlar da toplumsal yapıya göre çeşitlilik arz eder. Toplumun bilgi, tutum, davranış, inanç ve ideolojik yapısı da, kültürel değişmelerin istikametini belirler.Değişme, toplumsal dinamikleri olumlu ya da olumsuz şekillerde yönlendireceği gibi nötr durumların yaşanması da ihtimal dâhilindedir. Mütemadiyen devam eden değişim süreçleri veya değişim olgusunun enstrümanları karşısında, kendilerine özgü düşünsel dünyalarına bağlı olarak geliştirdikleri aidiyet duygusu sahibi toplumsal grupların tepkisiz kalmalarını, söz konusu ihtimale dâhil edebiliriz. Değişmeye karşı farklı tavırlar sergileyen toplumsal grupların, üç farklı durum geliştirdikleri sonucuna varmaktayız: 1.Değişime gönüllü uymak, 2.Değişime karşı çıkmak, 3.Değişime tepkisiz kalmak. Ancak bir farklı durum da vardır ki, onu da gözden kaçırmamak gerekir: Değişime karşı olup, fiiliyatta tepkisiz kalarak, değişimi onaylayan çoğunluğun tepkisinden sakınmak.Değişimin beklenenden hızlı yaşandığı toplumlarda ve değişime karşı duran toplumlarda; değişim sonrası süreçte yaşanan sorunların çeşitliliği de dikkat çekmektedir. Değişme sonucu ortaya çıkan toplumsal ve kültürel karmaşaya bakarak, bu durumu tahlil edebiliriz. Bireysel ve toplumsal yıpranmaları, ideolojik kamplaşmaları, kimlik bunalımlarını, ötekileştirme/ötekileşme çabalarını, töre cinayetlerini, bu sorunlardan sayabiliriz. It is a fact that changing and transforming phenomena lead to social problems besides bringing regulations, innovations and differences to social and cultural life. Whether the target population is prone to change or not it may leads to emerge the point in question in different ways. Those who are support the changing and the side against it leads to social conflict even when it comes to among the same society's member.(- no matter how much -).The speed and direction of change are shaped according to this complicated feature of society. Also the problems due to changing vary according to social structure. The knowledge, attitude, behavior, belief and ideological structure of the society also determine the direction of cultural changes.Changing, can direct social dynamics in a positive or negative way, as well as neutral situations are likely to be happened. We can include to the possibility in question the unresponsive social groups that have a sense of belonging that they have developed in depending on their own peculiar intellectual worlds, in the face of continuous change processes or instruments of change phenomenon. We conclude that social groups exhibiting different attitudes towards changing, have developed three different situations.1. Voluntary change 2. Resisting to change 3. Unresponsive to change. However, there is a different situation that should not be overlooked. Those who against to the change and remain unresponsive to the fact that they avoid the reaction of the majority approve the change. Variety of problems in the post-change process are also noteworthy in societies where change is faster than expected and in societies opposing change. We can analyze this situation by looking at the social and cultural confusion that arises as a result of change. These problems include individual and social attrition, ideological campaigning, identity crises, marginalization / otherization efforts and honor killings. 224

Bu doktora projesi Türkiye'nin orta ölçekli bir şehrinde yaşayan mülteci ve yerel kadınlar arasındaki günlük etkileşimin dinamiklerini inceler. Bu dilbilimsel etnografik çalışma, bir yıl boyunca yerli ve Iraklı Türkmen mülteci kadınların ev içindeki buluşmalarına odaklanarak katılımcı kadınların diyaloglar aracılığıyla duruşlarını ve kimlik konumlanmalarını nasıl müzakere edip inşaa ettiklerini araştırır. Düzenli saha gözlemleri, sosyal etkinlikler, röportajlar ve ev ziyaretlerindeki toplam 70 saatlik spontane etkileşimin ses kayıtları ile desteklenir. Bulgular bu etkileşimlerdeki söylemlerin nasıl kuralcı ve duruş-doygun olduğu ve baskın milliyetçi, dindar ve ataerkil söylemlerin ne kadar yaygın olduğunu ortaya çıkarır. Bu çalışmanın bulguları, aynı zamanda, Iraklı Türkmen kadınların ortak kimlikleri üzerinden sermaye sağlama çabalarının `sıkı olmasına karşın daimi olmayan ve kısa ömürlü gruplaşma anlarının` (Blommaert, 2017, s. 35) ortaya çıkmasına sebep olduğunu ve, uzun vadede, mülteci kimliklerinin kendileri için iddia ettikleri kimlikleri gölgede bıraktığını gösterir. This doctoral project investigates the dynamics of everyday interaction between refugee and local women residing in a mid-size Turkish city. Focusing on social gatherings of local and Iraqi Turkmen refugee women in domestic spaces for one year, the linguistic ethnographic study undertaken in this project explores the dialogical processes through which these women construct and negotiate their stances and identity positions. Regular field observations were supplemented by a total of 70-hour of audio-recordings of spontaneous interactions in Turkish ininformal social gatherings, interviews, and home visits. Findings reveal how these interactions were observed to be normative and stance-saturated, and the hegemonic nationalist, religious and patriarchal discourses were all-pervasive. They also show that while the Iraqi Turkmen women's efforts to capitalise on the shared identities resulted in the emergence of `brief moments of tight but temporary and ephemeral groupness` (Blommaert, 2017, p. 35), in the long run, their refugee identity overshadowed other identities which they claimed for themselves. 380

Çalışmamız giriş, beş bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Çalışmanın amacı Hicri birinci asırda Güney Arap Kabilelerinin (Kahtâniler) ilk siyasî oluşumlardaki rolünü tespit etmektir. Araştırmada klasik İslâm Tarihi kaynakları ve modern araştırmalardan yararlanmıştır. Kahtâniler Adnânîlerden çok önce tarih sahnesine çıkarak Yemen'de büyük medeniyetler kurmuşlardır. İslâmiyet'in doğuşundan önce yaklaşık bir asır boyunca Habeş ve Sasâni boyunduruğuna girerek eski ihtişamlarını kaybetmişlerdir. Hicri 9-10. Yıllarında Müslüman olmuşlardır. Adnânîlere oranla daha az irtidat eden Yemenli kabilelerin bir kısmı Ridde isyanlarının bastırılmasında aktif rol almıştır. Irak, Suriye ve Mısır fetihlerine bütün güçleri ile katılarak fetih hareketlerinde büyük rol almışlardır. Hz. Ömer Yemenlilerin isteğinin hilafına Suriye yerine onları ekseriyetle Irak fetihlerine yönlendirerek Irak'a yerleştirmiştir. Hz. Osman dönemindeki karışıklıklarda başrol oynayan kabileler, Hz. Ali'nin halife seçilmesine öncülük etmişlerdir. Suriye'ye yerleşen Yemenli kabileler daha çok Emevî taraftarlığı, Irak'a yerleşenler ise Hz. Ali taraftarlığı ile öne çıkmışlardır. Kûfe'deki Yemenli kabileler Şiiliğin Irak ve İran'da kök salmasında öncü rol oynamışlardır. Kahtânî kabileler Nizarîlere göre Haricilere daha az destek vermişlerdir. Kabilelerin siyasî- dinî merkezlere tarafarlık veya muhalefetlerinde belirleyici olan hususlar sırasıyla: Kabilenin yerleştiği coğrafya, ekonomik çıkarlar, kabile asabiyeti ve dinî saikler olarak tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Yemen, Kahtânî, taraftarlık, asabiyet, Haricilik, Şiîlik, rol. Our study consists of introduction, five chapters and conclusion. The aim of the study is to determine the role of South Arab tribes (Kahtânis) of political formations in the first century of Hijr. In this study, we benefited from the classical sources of Islamic History and modern research. Kahtânis have made great civilizations in Yemen by going on the stage of history long before Adnânîs. For nearly a century before the birth of Islam, they had lost their former glory by entering the yoke of Ethiopian and Sassani. They have become muslim at the 9-10th years of Hijr. Some of the Yemenî tribes who were less apostated from religion than the Adnanis played an active role in the suppression of Ridde rebellions. They participated with all their power to the conquest and took part an important role of the movement of Iraq, Syria and Egypt. Hz. Omar, by conducting them to the conquest of Iraq against the desire of their will instead of Syria, he placed them in Iraq. The tribes that played the leading role in the turmoil in the St. Osman period, pioneered in the election of caliphate of St.Ali. The Yemeni tribes who settled in Syria have come to the forefront advocates of Umayyad, and those who settled in Iraq were St. Ali's advocacy. The Yemeni tribes in Kufa played a leading role in the take-up of Shiism in Iraq and Iran. The Kahtânî tribes gave less support to the Kharijis than the Nizaris. The determinants of the tribes' opposition or partiality to political-religious centers were determined as; The geography of the tribe, economic interests, tribal irritation and religious motives.Key Words: Yemen, Kahtânî, Partiality, Irritation, Kharijite, Shiism, Role. 435

Kadın, ait olduğu toplumun ekonomik, sosyal ve siyasal öğeleri çerçevesinde var olmaktadır. Geçmişten günümüze kadının toplumsal hayattaki görünürlüğü bu öğelere bağlı olarak değişmektedir. Günümüzde, küreselleşme sürecinin etkisiyle bireyselleşmenin ve kimlik meselesinin daha görünür hale gelmesi, uzun uğraşlar ve mücadeleler sonucunda çeşitli kazanımlar elde eden kadınların haklarının ulusal ve uluslararası kurumlar tarafından da kabul edilmesini sağlamıştır. Günümüzde kadınların toplumsal hayata katılımı ve görünürlüğü açısından yerel yönetimlerin rolü son derece önemlidir. . Bu bağlamda yerel yönetimler, uyguladığı politika ve stratejilerle kadınların hayatına doğrudan etkide bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yerel yönetimlerin kadınların ekonomi ve sosyal hayata katılımındaki rolünü feminist bir perspektiften inceleyerek, dirlik temelli yapılabilirlikler kuramı çerçevesinde Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi'nin politikalarının kadınların toplumsal hayata katılımı ve görünürlülüğü açısından etkisini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında 17 kadınla görüşülmüştür, bunlardan 5'i hizmet veren 12'si hizmet alan kadınlardır. Ayrıca hizmet alan kadınlar bekar ve evli olarak 6'şar kişilik iki gruba ayrılmıştır. Çalışmada yüz yüze derinlemesine mülakat yöntemi ve literatür tarama tekniği kullanılarak Kahramanmaraş'ta yerel yönetimlerin kadınlar üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda yerel yönetimlerin kadınların ekonomi ve sosyal hayata katılımında evli ve bekar kadınlar üzerinde farklı alanlarda olumlu ve olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiştir. Bekar kadınların, kamusal alanı kullanımı ve sosyal hayata katılımında belediyenin olumlu etkide bulunduğu saptanmış, evli kadınlara ise toplumun muhafazakar yapısından dolayı istenilen etkide bulunamamış olduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber, evli kadınların ekonomik hayata katılımında belediyenin iyileştirici bir etkide bulunduğu ancak yeterli seviyede olmadığı ve devamlılığı sağlama açısından eksik kaldığı saptanmıştır. Women exist within the framework of economic, social and political elements of the society they belong. From past to present, the visibility of women in the social life gets changed based on these elements. Nowadays, with the effect of globalisation, the fact that the issue of identity and individualization has become more visible, ensured the recognition of women rights, which were gained through struggle, by the national and international institutions. Nowadays, in terms of participation and visibility of women in social life, the role of local governments is extremely important. In this context, Local Government's policies and strategies has a direct impact on women's lives. The purpose of this study is to research the role of the local governments in women's participation in economic and social life through a feminist perspective, and to present the effects of Kahramanmaraş Metropolitan Municipality's policies on the women's participation in social life and their visibility within the framework of dirlik theory. As part of this study; 17 women were interviewed, 5% of them were serving women and 12% of them were service-getting women. Also women who get service were divided into 2 groups as single and married with 6 people in each group. The study used face-in-depth interview method and literature review technique to examine the effect of local governments in Kahramanmaraş on women. As a result of the study, it has been found that, local governments have positive and negative effects on married and single women on different areas in women's participation in economic and social life. It has been found that the municipality has a big effect on single women's use of public spaces, however, for married women, there has been no significant effect found. And it has been determined that the municipality has an improving effect on the married women's participation in economic life however it is not enough and is incomplete in providing continuance. 81

Gündelik hayat, çok sık işitilen bir sözcük olmasına karşın felsefi ve akademik içeriği çok fazla merak edilmeyen bir kavramdır. Buna neden olarak gündelik hayat kavramının, tekdüze ve sıradan olayların devindiği zaman dilimini ifade ettiği düşüncesinin varlığına işaret edilebilir. Oysa bu kavramın, daha derin ve incelenmeyi gerektiren bir içeriği olduğu düşünülmektedir. Üstelik sanayi devriminden sonra toplumların gündelik hayat pratikleri köklü değişimlere uğramıştır. Artık toplumsal yaşam, iş ve seri üretim süreçleri etrafında şekillenmektedir. Bu durum, gündelik hayatın hızlanması ve bayağılaşması algısını doğurabilmektedir. Bahsedilen sürecin neticesinde, bireylerin bazı gündelik işleri kolaylaşsa da hayatı anlamlandırma ve değerleri yerine koyabilme konularında ciddi zorluklar çekilebilmiştir. Özetlenen yaşantının içeriğini düşünce dünyası, `modernite` şeklinde kavramlaştırmaktadır. Gündelik hayatın incelenmesi, hayatın en küçük biriminin tüm yönleriyle irdelenmesini ve yapılan tespitlerden yola çıkarak hayatın bütününe dair çıkarımlar yapılabilmesini amaçlamaktadır. Gündelik hayatın kapsayıcı bir kavram olması, onun içeriğinin de kapsayıcı bir araştırma ile incelenmesini gerektirmektedir. Bu nedenle bu araştırma, kavramın içeriğini tarih, sosyoloji, psikoloji, felsefe, edebiyat, gibi farklı ve birbirini tamamlayıcı alanlara başvurarak açıklamaya gayret etmiştir. Yapılan tespitler neticesinde gelinen nokta, en kuşatıcı sanat dallarından olduğu düşünülen sinema sanatı ile tamamlanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın odaklandığı süreç, 1960-1970 arası dönemdir. Bu dönemde Türkiye'de gözlenen gündelik hayat pratikleri ve bu pratiklerin içeriği, araştırmanın esas merak konusudur. Ancak söz konusu araştırma, yukarıda da özetlenen sebeplerden dolayı daha geniş bir literatür taramasının yapılmasını gerektirmiştir. Buna rağmen yazma aşamasında, konunun özünden uzaklaşmamaya ve konuyu karmaşıklaştırmamaya özen gösterilmiştir. Sanatçılar, içinde bulundukları zamanı -tuhaf ama aslında- en objektif şekilde yorumlayan insanlardır. Sanat eserleri, tamamen kişisel bakış açılarıyla meydana getirilen yapıtlar olsalar da insan ruhunun hakikatlerinin bilgisini taşımaktadırlar. Zira sanat, hem zaman ötesi kolektif bilinçdışı ile hem de yaşanılan zamanın bireysel ve toplumsal bilinciyle ilişkiye girmeden üretilememektedir. Dolayısıyla sanat, herhangi bir zamanın içeriğini araştıran araştırıcılar için en az bilimsel çalışmalar kadar değerli kaynaklardır. Bu bakışla; gündelik olanın bilgisine, Türk sinemasının bu yıllarda ürettiği filmlerden faydalanarak ulaşmaya çalışmak bu araştırmanın öncelikli hedeflerinden biri olmuştur. Anahtar Kelimeler: 1960'lı Yıllar, Türkiye, Gündelik Hayat, Sinema, Modernite ABSTRACTAlthough it is a heard word too often, everyday life is a notion that is not worried as philosophic and academical. The reason of this is that everyday life has monotony and ordinary events as a content. But this notion is thought to involve deeper research. Besides, after industrial evolution, everyday life practices of communities have changed radically. Communal living is shaped by job and duplicate production processes. Thus causes communal living to accelerate and became vulgar. As a result of process mentioned, though individuals' everyday works became easy, they have difficulties explaining life and values. The world of thought conceptualizes this life as modernity. The research of everyday life aims to study the smallest units of life in all its parts and to make a deduction about whole life. Being an inclusive notion of everyday life requires to be examined with an inclusive research. So this research tries hard to explain the content of notion consulting subsidiary areas such as history, sociology, psychology, philosophy and literature. As a result of determination, it is tried to be completed with the cinema which is the one of the most surrounding art branches. The process that the research focuses is between 1960 and 1970. In this era, everyday life practices and the content of these practices have become object of curiosity. However, topic research has required deeper literature scanning due to reasons mentioned above. However, at writing stage, it is taken care of not moving away essence of the matter and not complicating the matter. The artists are the people who interpret the time they are in – oddly, but actually- the most objectively. Art works carry the knowledge of the truths of the human soul even though they are works created entirely from personal perspective. For art cannot be produced without associating it with both the collective unconscious beyond time and the individual and social consciousness of the time that is experienced. Hence, art is a resource as valuable as scientific researches for researchers who investigate the facts of any time. With this perspective in mind, for everyday life information, making use of Turkish cinemas' films has become one of the main purposes.Key Words: 1960s, Turkey, Everyday Life, Cinema, Modernity 168

Bu çalışma Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Araştırmamızın giriş bölümünde, araştırma metodu ve teknikleri hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde din ve toplum kavramlarına değinilmiştir. İkinci bölümde Doğanhisar hakkında genel bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde Doğanhisar'da sosyal hayatla ilgili bulgular incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise Doğanhisar'da dini hayatla ilgili bulgular incelenmiştir. Son olarak araştırmamızın genel bir değerlendirmesini yapıp çalışmamızı sona erdirdik. Anahtar kelimeler: Din, Sosyal ve dini hayat, Doğanhisar. This research is a master's thesis prepared in Necmettin Erbakan University, School of Social Sciences. It consists of four parts. The introduction part of the research includes information about the research method and techniques used in the study. The first part has information about religion and society. The second part has general information about Doğanhisar. The third part deals with thefindings about social life and the fourth part deals with the findings about religious life. Lastly, the research concludes with a general evaluation of the research. Key words: Religion, Social and Religious Life, Doğanhisar. 121

Cengiz Han döneminde siyasi birliğini sağlayarak büyük bir imparatorluk haline gelen Moğollar, Uygurların etkisiyle Türk kültürünü benimsemeye başlamıştır. Türkistan coğrafyasının XIII. Asırdan itibaren Moğol istilasına girmesi ve Cengiz Han'ın ülke topraklarını Türk geleneğine göre hanedan üyeleri içinde pay etmesi yeni bir dünya tarihinin de kapılarını aralamıştır. Öyle ki bu kapı, Çin'den Avrupa'ya; İran'dan Anadolu'ya kadar geniş bir sahaya açılarak Cengiz Han'ın 1227 yılında ölümünün ardından toprakları üzerinde ardıllarının hakimiyet dönemini başlatmıştır. Karadeniz'in kuzeyinde Deşt-i Kıpçak Hanlığı; İran'da İlhanlılar; Moğolistan ve Çin sahasında Kubilay Hanlığı ve Maveraünnehir ile Doğu Türkistan'da Çağataylılar ortaya çıkmıştır. Kubilay Hanlığı Çinlileşirken, İlhanlılar İslam kimliğini, Altınorda ve Çağataylılar da Türk-İslam kimliğini kazanarak siyasi yaşamlarını idame ettirmiştir. Timur istilasına kadar uzun süre Çağataylılar, Maveraünnehir bölgesinde yerleşiklerin temsilcisi iken Doğu Türkistan ve Moğolistan coğrafyasında da zamanla göçebelerin egemen gücü olmuştur. Çağatay Han döneminde Moğol yasalarına göre idare edilen devlet, Tarmaşirin Han'dan itibaren İslami geleneklerin etkisine girmiştir. Bu durum İslam ülkeleri ile ticari faaliyetlerin canlanmasını hızlandırırken göçebe Moğolların özellikle yasa taraftarlarının ciddi anlamda tepkisini çekmiştir. Bir dizi isyan hareketleri sonunda da devlet ikiye ayrılmak zorunda kalmıştır. Böylece hanlığın toprakları üzerinde iki güçlü Türk aile olan Barlas ve Duğlat kabilelerinin egemenliği başlamıştır. Hükümdarlar bu iki ailenin etkisinde hüküm sürmüşlerdir. Maveraünnehir Çağataylıları Barlas kabilesinin boyunduruğuna girerken; Doğu Çağataylılar da Duğlat emirlerinin nüfuzu altında kalmışlardır. Maveraünnehir'de Barlaslardan Timur, 1370 yılında üstünlüğü tamamen ele geçirerek kendi devletini kurmuş bölgedeki Çağatay Ulusu Timur Devleti'nin halkını oluşturmuştur. Çağatay hanları da Timur ve devamında gelen emirlerin hakimiyetinde `kukla` birer han olarak kalmışlardır.Anahtar Kelimeler: Moğol, Çağatay, Türkistan, Cengiz Han Mongols became a huge empire by ensuring their political unity during Chengis Khan era, they started adopting Turkish culture with the effect of Uighurs, as well. As Mongolians invaded Turkistan region starting from XIII.th century and Chengis Khan allocated country soil between dynasty members according to Turkish traditions, a new world history was just began. After the death of Chengis Khan in 1227, his successors took control over his soils. Deşt-i Kıpçak in Altınorda, İlkhanids in Iran, Kublai Khanete in the region of China and Mongolia, Jaghatai State in Fararood and East Turkistan appeared as new countries. Except of Kublai and Ilkhanids, Altınorda and Jaghatais pursued their political agendas by adopting Turkish-Islamic identity. While the Jaghatais had the control over the communities in the region of Fararood, they also became the dominant power over the nomads in the regions of East Turkistan and Mongolia. While state was governed according to the rules of Mongolians during Jaghatai Khan era, it was affected by Islamic traditions with Tarmaşirin Khan. This situation accelerated the trade relations whit other Islamic countries but Mongolian nomads, especially law supporters, reacted against it. The state was split in half due to rebellions. After the divisions, Barlas and Duğlat tribes took control over the soils. Emperors run the state either under the effect or under the pressure of the clans. While Jaghatais from Fararood were dominated by Barlas tribe; East Jaghatais were hold by Duğlat khanate. Timurlenk from Barlas in Fararood took the complete control over the state in 1397 and built his own state and established Jaghatai nation folks of Timurlenk State.Keywords : Mongol, Cagatay, Turkestan, Genghis Khan. 200

Isparta, Akdeniz Bölgesinin batı kesiminde bulunan Antalya bölümünün iç kısmı olan Göller Yöresinde yer almaktadır. Isparta adının nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte; Baris, Barida, Spart, Saporat, Saporta, Isporata vb. birbirinden türetilen isimlerle anılmıştır. Isparta'nın Türk hakimiyetine geçişi, Selçuklu devletinin Batı Anadolu'da hakimiyeti ele alması ile III. Kılıçarslan döneminde gerçekleşmiştir. Anadolu Selçuklu devletinin Moğol istilaları nedeniyle yıpranıp güçsüzleşmesiyle, Türkmen beyliklerinden olan Hamitoğulları beyliği idaresine geçen Isparta, XIV. yüzyılda Sultan Beyazıt döneminde Osmanlı Hakimiyetine geçmiştir. Osmanlı devletinde merkezi Kütahya olan Anadolu eyaleti sancağı olan Isparta, 19. yüzyılda Konya vilayetine bağlı Hamit Sancağı merkezi olmuştur. Hamitoğulları beyliği ve Osmanlı yönetiminde dokumacılığıyla ön plana çıkan Isparta'nın en önde gelen tarım ürünü tahıllar olup, burada en fazla buğday üretilmiştir. Diğer üretilen tarım ürünleri; arpa, darı, yulaf, çavdar, nohut, fasulye, susam vb. olmuştur. Ayrıca, haşhaş ekimi de yapılmıştır. Hayvancılık ise; mera hayvancılığı ile keçi ve koyun besiciliği ağırlıklı olmuştur. Millî Mücadele döneminde Isparta'ya bakıldığında, Anadolu'daki işgallerden sınırlı etkilenen yerlerden olan Isparta işgale uğramamıştır. Isparta'da Demiralay Örgütü ile Anadolu'daki işgallere karşı durulmuş ve yerel milis kuvvetlerle işgalci güçlere karşı durulmuştur. Isparta'da Cumhuriyet döneminde dokumacılık adına 1926 yılında İplik fabrikası, 1935'te Gülyağı fabrikası üretime başlamıştır. Güller diyarı Isparta'ya gülcülük; Mehmet İzzet Efendi'nin oğlu İsmail Efendi tarafından 1889 yılında getirilmiştir. İsmail Efendi, Bulgaristan'ın Kızanlık kasabasından getirttiği gül dalları, gülcülükle ilgili araçlar ve ustalar ile Isparta'da gülcülüğün mimarı olmuştur. Lozan antlaşmasından sonra Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan mübadele gereği Isparta'nın ticaret yaşamında etkin olan gayrimüslim nüfusun buradan ayrılması şehrin ekonomisinde boşluğa neden olmuşsa da Cumhuriyet döneminde getirilen ekonomik kalkınma planı doğrultusunda ekonomi düzeltilmiştir. Ancak 1929 Dünya ekonomik buhranı buradaki gülyağı ve halı üretimini tekrar duraklatsa da 1936 yılında demiryolu ve 1950'den sonra da karayolu ulaşım ağlarının geliştirilmesiyle ekonomi tekrar canlandırılmıştır. Isparta el sanatları olarak halıcılık, dericilik ve kunduracılık başta gelmekte ve urgancılık, bakırcılık, nalbantlık, semercilik ve mutaflık diğer el sanatlarıdır. Gelenek ve göreneklerine sahip çıkan Isparta, Atalar kültürünü yaşamlarına yansıtmış, milli ve dini bayramlarını canlı tutmuştur. 19. yüzyılda Isparta sancağının eğitim seviyesinin gelişmiş olup, Cumhuriyetle birlikte Isparta'da eğitimde önemli adımlar atılmıştır. Harf inkılabı ve millet mekteplerine karşı ilgili olan Isparta halkının okuma arzusunun çok fazla olduğu görülmüştür. Sağlık kuruluşları açısından gelişmiş olan Isparta'da eğitim ve sağlık yatırımları Türkiye ortalamasına bakıldığında yeterli seviyede olmuştur. 6 başbakan yetiştiren Isparta, 1923-1980 yılları arasında 35 farklı milletvekiline sahip olmuştur. Ayrıca 1960'dan sonra Türkiye'nin siyasi yaşamına yön veren AP Genel Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Bakanlık gibi önemli görevlerde bulunan siyaset adamı Süleyman Demirel, Ispartalı olup, Isparta'nın yaşamında etkin rol oynamıştır. Isparta is located in the Lakes Region which is the inner part of the Antalya part in the western part of the Mediterranean Region. Although the name of Isparta is not known exactly; Baris, Barida, Spart, Saporat, Saporta, Isporata and so on. names are derived from each other. The transition of Isparta to Turkish domination took place during the 3rd Kılıçarslan period when the Seljuk state took over the domination in Western Anatolia. Isparta, which became one of the Turkmen principalities with the weakening of the Anatolian Seljuk state due to the Mongol invasions, became the ruler of the Hamitoğulları Principality. Isparta, the banner of the Anatolian province, the center of Kütahya in the Ottoman state, became the center of the Hamit Sanjak of Konya in the 19th century. The most prominent agricultural product of Isparta, which came to the forefront with Hamitoğulları principality and weaving under Ottoman rule, is the highest wheat produced here. Other produced agricultural products; barley, millet, oats, rye, chickpeas, beans, sesame etc. It has been. In addition, poppy was cultivated. Livestock breeding; rangelands and goat and sheep fattening. Looking at Isparta during the National Struggle period, Isparta, which is one of the most affected areas of the invasions in Anatolia, was not occupied. With the Demiralay Organization in Isparta, the invasions in Anatolia were fought and local militia forces and occupation forces were fought.In the Republican period in Isparta, the yarn factory started to be produced in 1926 in the name of weaving and in 1935 the Gülyağı factory started production. The laughter to Isparta, the land of roses; It was brought in 1889 by İsmail Efendi, the son of Mehmet İzzet Efendi. İsmail Efendi became the architect of the rose in Isparta with the rose branches, tools and craftsmen related to rose making brought from the village of Kızanlık in Bulgaria. After the Lausanne Treaty, Turkey and Greece exchanged should be made between the life business of Isparta active Muslim population is caused gaps in the economy of the town of leaving also brought in the Republican era economic development plan has been corrected economy in line. However, although the 1929 World Economic Depression paused the production of rosewood and carpet, the economy was revitalized with the development of railways in 1936 and road transport networks after 1950. Carpets, leather and shoemaking are the main handicrafts of Isparta and other handicrafts are urgentism, coppersmith, farrier, saddle and weaver. Isparta, which maintains its traditions and traditions, has reflected the Atalar culture to their lives and kept its national and religious holidays alive. In the 19th century, the education level of Isparta sanjak was improved and important steps were taken in education in Isparta with the Republic. It is seen that the people of Isparta who are interested in the letter revolution and nation schools have a great desire to read. Isparta is advanced in terms of health care organizations in the education and health investments in Turkey have been sufficient Considering the average. Isparta, who trained 6 prime ministers, had 35 deputies from 1923-1980. In addition, Turkey's political life after 1960, guiding the AP General Presidency, the President, the Prime Minister, Suleyman Demirel politician in important tasks such as the Ministry is the Spartan, has played an active role in the life of Isparta. 578

Tezin odak noktası, değişen üretim ilişkilerinin toplumsal hayata ve ideolojilere ne ölçüde etki ettiğidir. Çıkış noktası olarak üretim ilişkilerinin üst yapı üzerindeki belirleyiciliğini tartışan tez, üretim ilişkilerinin toplumsal hayat ve buna ilaveten din, milliyetçilik, paternalizm gibi ideolojilerde asıl belirleyici olduğu fikrini savunmaktadır. Tez nitel araştırma yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırma sahası olarak Polatlı'nın seçilmesinin ana sebepleri; köylülük, işçi-köylülük ve işçiliğin dönüşümünün, çok uzun bir zamana yayılmadan meydana gelmesi, bu değişimin takibinin kolay olması ve araştırmada detaylıca bahsedilen 2015 metal grevine doğrudan iştirak etmesidir. Araştırmada evrenimizin ana odağı geçmiş ve güncel 'Ortadoğu Rulman Sanayi işçileridir The focus of the thesis is the effect of the relations of products on social life and the ideologies. As a starting point, thesis discuss the determiner of relations of product on superstructure and reveal that relations of products is the main determiner on the social life and ideologies like religion, nationalizm and paternalism . Thesis was constituted by using qualitative research. The reason of chosing Polatlı as searching sector is to have the possibility of observing the transiation of provincializm to proletarian class and participation of ORS to the Metal workers strike in 2015. As told, searching base of our thesis is ORS workers. During the thesis, we interviewed with 220 workers 185

Osmanlı arşiv kaynaklarımızda Kızılbaşlık, Râfizîlik, Bektâşîlik gibi isimlerin kullanıldığı sözlü geleneğimizde de Abdallar, Yörükler, Zazalar, Baraklar, Avşarlar, Nalcılar, Çepniler, Sıraçlar, Amucalar, Bedreddinîler, Terekemeler ve Türkmen gibi farklı isimlerin kullanıldığı Anadolu Alevîliği, Orta Asya Türk tarih ve kültüründen izler taşıyarak Türklerin topluluklar halinde İslâm'a girdikleri siyasî, sosyal, coğrafî ve tarihî bir dönemin günümüze yansıyan yüzüdür. Alevî-Bektaşi toplulukları yapılanması bakımından dergâhlar ve ocaklara bağlıdırlar. Alevîliğin eğitim, inanç, hukuk gibi önemli içyapısal ve sosyal-dinsel organizasyonu ocaklar tarafından sağlanır. Coğrafi yönden Teke yöresinde bulunan Antalya civarında yaşayan Türkmen-Alevî gruplar da genellikle Elmalı Abdal Musa Ocağına bağlıdırlar. Çalışmamızda tarihi veriler ışığında ve çağdaş araştırmalar ile yerinde gözlem yöntemleri esas alınarak günümüzde Teke yöresi olarak adlandırılan Antalya ve yöresinde yaşayan Alevî-Bektaşî toplulukların sosyo kültürel birikimleri ve değerleri İslâm Mezhepleri Tarihi bilimsel metodolojisi içerisinde tespit edilmeye çalışılmıştır. For Alevîsm, names such as Qizilbash, Rafida, Bektashism are used in our Ottoman archival sources. Different names such as Abdal, Yorouk, Zazas People, Barak People, Afshar People, Nalchies, Chepni People, Saricas, Amuca Tribes, Bedreddinîes, Terekeme People and Turkmen were used in our oral tradition for Anatolian Alevîsm. This situation is reflected in the political, social, geographical and historical period of Central Asian Turkish history and culture.The Alevîs-Bektashi communities depend on the monasteries and dergahs in terms of their construction. The monotheks have provided Alevîsm with important internal social-religious organizations such as education, faith, and law. The Turkmen-Alawiten< groups living in Antalya, located in the Teke region in the geographical direction, are also generally depend on the Abdal Musa Dergah.In our study, socio-cultural values of Alevî-Bektashi communities living in Antalya and its provinces have been tried to be determined within the scientific methodology of History of Islamic sects. 110

Kadınlar, geçmiş dönemlerde birçok medeniyette çeşitli haksız uygulamalarla karşı karşıya kalmış ve birtakım zulümlere uğramışlardır. İslam öncesi cahiliye döneminde kız çocukları utanç vesilesi olarak değerlendirilip diri diri toprağa gömüldükleri gibi, günümüzde de töre adı altında kadın cinayetlerine devam edildiği görülmektedir. İslamiyet'in gelişiyle birlikte kadın sosyal, siyasal, medeni, hukuki, içtimai ve edebi alanda birtakım haklara sahip olmuştur. Bu araştırmada kadının sosyal hayatta sahip oldukları haklar ve İslamiyet'teki konumu Mahmud Es'ad Coşan'ın Kadın ve Aile Dergisi'ndeki başmakaleleri çerçevesinde incelenmiştir. Çalışma sonucunda Mahmud Es'ad Coşan'ın aile hayatında, evlilik öncesinde ve evlilik sürecinde eşine ve çocuklarına karşı birtakım sorumluluklarının ve haklarının bulunduğunu, çocuklarına ergenlik dönemine girmeden önce dini, adap ve görgü kurallarını öğretme sorumluluklarının bulunduğunu ifade ettiği görülmüştür. Women have faced various unjust practices in many civilizations in the past and have suffered some cruelty. The murders of women, which are still under the name of the people, have appeared in various ways in the previous periods, and the girls were considered to be embarrassed during the jahiliyya period and they were buried alive. With the arrival of Islam, they have a number of rights in social, political, civil, legal, social and literary fields. In this research, the rights of women in social life and their position in Islam have been examined in the framework of the editorials of Mahmud Es Cad Coşan in the Journal of Women and Family. At the end of the study, it was observed that Mahmud Es'ad Coşan had a number of responsibilities and rights to his wife and children before marriage and during the marriage process. 102

Bu çalışmanın amacı, Kayseri, Uzunyayla bölgesinde yaşayan Kuzey Kafkasya kökenli Çerkesleri, Türkiye diasporası genel yapısından koparmadan, aile yapıları, bireylerin aile yaşamlarını, birbirleriyle, komşularıyla ve başka toplumlarla olan ilişkilerini ele alacağız. Çerkeslerin Anadolu'ya yerleşim süreçlerinden günümüze değin sıralanan bir zaman akışını göz önünde bulunduracağız. Konuları ele alırken o günden bugüne, gelene kadar diasporada değiştirmeden veya çok az değişikliklerle sürdürdükleri ya da tamamen göstermiş oldukları değişimleri irdeleyeceğiz. Değişimlerin sebeplerini belirtirken konunun özünü bozmadan, olumlu ya da olumsuz tüm olguları olabildiğince aktarmaya özen göstermek vazgeçilmezimiz olacaktır. Bazen, toplumlar da insanlar gibi içinde bulundukları durumların farkında olamayabiliyorlar. Doğup-büyüdüğünüz ailenize yıllar sonra döndüğünüz zaman, ailenizin hal ve hareketlerindeki değişimi belirgin bir şekilde fark etmeniz gibi onlar da sizdeki değişimi mutlaka fark edeceklerdir. Ancak bir arada yaşayan insanların aynı evi paylaşıyor olmalarına rağmen meydana gelen bazı değişimleri fark etmeleri daha zor veya daha geç olacaktır. Evimizde büyüyen çiçeğin büyüdüğünü fark edemediğimiz gibi. Okuyucu, bu yazının okumasını bitirdiği zaman, hemen yanı başındaki en yakın akrabasının nasıl bir sosyal atmosferden süzülerek geldiğini anlayacaktır. İnsan çoğu kez, değişimin baş döndürücü hızı karşısında ne olup bittiğinin farkında bile olamamaktadır. Ancak, bazı şeylerin farkına varmamız için onun bizlere gösterilmesi gerekmektedir. Bu yazının da onlardan biri olacaktır. Yaşı gereği, bin dokuz yüz ellili, altmışlı yılları hatırlayan insanlar Türkiye ölçeği gibi ülkelerde sanayileşmenin ilk yıllarına şahit olmuş demektir. Doğup büyüdüğüm Malak Köyüne ilk giren ''Türk Traktör'' marka traktörü hatırlıyorum. Rahmetli babamın altmış yılını, rahmetli dedemin de son on yılını biliyorum. Rahmetli dedem, on beş yaşında zorunlu olarak anayurdundan koparılarak Anadolu'ya gelip yerleşen Koblı sülalesinden Hatram'ın oğlu Hamdi Lhaş'tır. (Topal Hamdi). Dikkat çekmeye çalıştığım konu şudur: Benim yaş grubumun, yani en az yarım yüzyılı devirmiş insanların çoğu Anadolu'da ilk dünyaya gelen Çerkesleri görmüş, biliyor ve onların taşıdığı Milli Çerkes Kültürüne şahit olmuş insanlardır. Bu kuşak, aynı zamanda Türkiye özelinde sanayileşme ve bilgi toplumuna geçiş süreçlerini de yaşamış veya şahit olmuş kuşaktır. Bu açıdan bu çalışmada Çerkesya topraklarından Anadolu topraklarına taşınan kültürün ve Çerkes Aile yapısı, aile bireyleri ve bireyler arasındaki ilişkiler arasındaki değişiminin irdeleniyor olması açısından da oldukça büyük bir öneme sahiptir. Özellikle Kafkasya'dan Anadolu'ya getirmiş oldukları sözünde durma, görgü kurallarına uyma, özgür ve özgün huuk anlayışı, adaletli bir mülkiyet anlayışı, kabul görmüş kurallara uyma, insanla – doğa – eşya üçlüsünü uyum içinde bir arada bulundurabilme, cesaret ve dik duruş… bugün hala medeni alemin ulaşamadığı bu nadide toplumsal değerlerden ne kadarını koruyabilmiş ve ne kadarı niçin ve neden değiştiğinin bilinmesi açısından da son derece önemli bir çalışma olacağı kanısındayım. Haddi zatında bu çalışmanın bu konudan bağımsız yapılması ayrı bir öneme haizdir. Hunharca katledilmiş olan rahmetli Adın O. Erkan, Tarih Boyunca Kafkasya adlı eserinde batılı bazı bilim insanlarından şu derlemeleri yapmış: 'Kuzeybatı Kafkasya halklarından Çerkesler hakkında yazılmış en önemli, kapsamlı ve belgesel eser hiç şüphe yok ki İngiliz James Stanislaus Bell'in 1840 yılında Londra'da `1837, 1838 ve 1839 Yıllarında Çerkesya'da Bir İkametin Günlüğü` adıyla yayınladığı kitaptır. İki ciltlik bu kitap Bell'in özel bir dava sonucu Kafkasya'ya gelişinin anılarıdır. Bell anılarında şöyle yazar: `...Kafkasya'da belli bir kişinin egemenliği yoktur. Tek egemen güç sözdür. Herkes kendini, verdiği sözü tutmakla yükümlü görür. - `... Çerkes milleti, şimdiye kadar tanıdığım, işittiğim ve okuduğum milletlerin hepsinden daha kibar ve naziktir. - `... Çerkeslerde hapishane yoktur. Cezalar mal ile ödetilir. Çerkesya'da toprak mülkiyeti yoktur, yararlanma hakkı vardır. Müller (Alman-Şair): `... Çerkes gerek yaya gerek atlı olsun, daima yenilmez ve eğilmez bir varlık sahibidir, ''- demektedir.Anahtar Sözcükler: Çerkeslerde Yaşam, Xabze, Aile İçi İlişkiler, Uzunyayla ve Çerkesler, Çerkes Sürgünü The goals of this study are to focus on Circassians who are originally from North Caucasus territory of today's Russia and currently live in Uzunyayla region of Turkey and examine, without deviating from the general structure of the Circassian diaspora of Turkey, their family structures, domestic family lives, interactions between individuals, their neighbors and other communities. I consider a timeline starting from the settlement of Cherkessian in Anatolia (the early 1860s) to the present day. During this period, I investigate societal transformations at various levels and present the root causes of such changes without deviating from the main topic of the study.Sometimes, societies, similar to individuals, may not be aware of the situations that lead to a gradual transformation in their structures. When an individual return back to his/her family after several years of absence, parents will easily recognize the behavioral changes, similarly, returned individual can detect changes in the family members. On the other hand, if individuals live together in the same house, it is harder or takes more time for them to recognize the changes between one another. Once the reader finishes reading this thesis, I have the hope that the reader will better understand the type of social atmosphere his/her relatives have passed through. Mankind often is not aware of the changing facts in the presence of fast-evolving things. To realize such changes things may need to be pointed out. To that end, I hope this thesis will be a reference for understanding such societal and individual transformations. As someone in mid-sixties, I remember the first industrialization of villages in 1950s and 60s. I can explicitly remember the time when the first tractor, `Turk Traktor`, came to my village, Malak Köyü, where I was born and raised. I remember the last sixty years of my late father and the last ten years of my late grandfather. My late grandfather Hamdi Lhaş (or Topal Hamdi) was the son of Hatram, who was forced to leave his motherland at the age of fifteen and settled in Anatolia. The point I am trying to make is people at my age, have seen and lived with the first generation Cherkessians and observed their national Circassian culture. This generation has further experienced the transition towards industrialization and information age in Turkey. To that end, it is critical to investigate the changes in Circassian culture, family structure, and relations among the individuals. More specifically, some cultural identities include; keeping one's word, following the rules of etiquette, free and unique justice systems, fair property ownership, being brave, and living in harmony with nature and the surrounding things. This study will discuss and examine the extent to which such values have been protected, and the reasons for losing such qualities which have not been adopted by civilizations of today. In his book, Tarih Boyunca Kafkasya (Circassia Throughout the History), Aydin O. Erkan has presented the followings from the western literatüre written about Circassians: `The most important and comprehensive study was published in London by British author James Stanislaus Bell in 1840 entitled `Journal of a Residence in Circassia: During the Years 1837, 1838 and 1839`. This two-volume book tells the memories of the authors when he went to Circassia due to a court order. Bell writes the following:` …In Circassia, there is no clear ruler. Only dominant force is the word. Everyone is responsible for keeping his/her word…` …Circassian Nation is the kindest and the most polite people I have ever met…` … `In Circassians, there is no jail. Punishment is paid by goods. There is no property ownership in Circassia, people in need can use available land…` In addition, German poet Muller said: Circassian, horseman or not, never loses or gives up. Keywords: Life of Circassians, Xabze, Domestic Family Relations, Uzunyayla and Circassians, Circassian Exile 123

Göç olgusunun, bireylerin dini tutumları ve sosyal hayat üzerindeki etkisini ele alan bu araştırma, konuyu Konya/Ereğli örneğinden hareketle açıklamayı amaçlamaktadır. Araştırma, bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır.Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı, önemi, problemi, kapsam ve sınırlılıkları, yöntemi ve hipotezleri üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde konuyla ilişkili teorik çerçeve anlatılmıştır. Tez, genel olarak göç, din ve göç-din ilişkisini ele almaktadır. Bu çerçevede birinci bölümde göç ve din kavramları tanıtılmış, kuramsal yaklaşımlar açıklanmış ve göç ile din ilişkisinin boyutlarına yer verilmiştir. Aynı zamanda, örneklem grubunun yaşadığı Ereğli'nin tarihi, coğrafi yapısı, demografisi, ekonomisi ve dini kurumlarına dair bilgiler de bu bölümde aktarılmıştır. İkinci bölümde ise araştırmaya katılanların cinsiyet, doğum yeri, göç öncesinde yaşanılan yer, Ereğli'den ayrılma durumu, göç nedeni, göç etmek için Ereğli'yi tercih etme nedeni, Ereğli'de geçirilen süre ve yaş değişkenlerine göre dinin inanç, ibadet ve ahlak boyutlarına yönelik göç öncesi ve göç sonrasındaki tutumlarının analizine yer verilmiştir. Sonuç olarak tecrübe edilen değişimlerde göç olgusunun ne boyutta etkili olduğu tartışılmıştır. This research, which examines the influence of migration on individuals' religious attitudes and social life, aims to explain the subject with reference to the example of Konya/Eregli. The research comprises of an introduction and of two chapters.The introduction emphasizes the subject of the study, its objectives, importance, problem, scope and limitedness, method and hypotheses. In the first chapter, the related theoretical framework is explained. In this context, the concepts of migration and religion, the theorotic approaches and the relation between migration and religion are given place. Also the information about the history, geographical structure, demography, economy and the religious institutions of Eregli where the sample group lived is explained in this chapter. In the second chapter, general informations about the sample group are given. Also the effects of the independent variables on participants' religious attitudes are discussed. After all it is discussed in what rate migration phenomenon affected the social and religious attitude. 189

Çalışmada, XVIII. yüzyılın ilk çeyreğinde Eyüp şehrinin sosyal ve iktisadî yapısı etraflıca ele alınmıştır. Zikredilen dönemde şehrin kendine özgü niteliklerinin ortaya çıkartılmasında başta şer'iyye sicilleri olmak üzere diğer arşiv kaynaklarından istifade edilmiştir. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde Eyüp şehrinin mekânsal organizasyonu ile idarî ve adlî yapısı incelenmiştir. Bu bölümde, kara sur kapıları ve civarındaki yerleşim düzeni, şehrin ticarî mekânları, mezarlık ve gezinti yerleri, yaşam alanları, orta halli halkın ve varlıklı zümrenin ikamet ettiği konutlar hakkında değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca kazanın yöneticileri, suçluların kovuşturmasında görev alan kolluk kuvvetleri, şehirde vuku bulan darp, yaralama ve cinayet gibi hâdiseler de birinci bölümde tetkik edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde İstanbul'un nüfusu üzerine yapılan değerlendirmelere yer verilip Eyüp'te iskân süreci ele alınmış, şehirde ikamet eden farklı dinî ve etnik kimliğe sahip unsurların sosyal ve iktisadî hayatlarından kesitler verilmiştir. Eyüp'te aile yapısı, toplumsal ve ekonomik hayatta kadının rolü; köle ve cariyeler; cami, mescit, tekke, medrese ve mektepler; suyolları ve çeşmeler ikinci bölümde yer alan diğer başlıklardır. Üçüncü bölümde ise şehirdeki ekonomik faaliyetler incelenmiştir. Eyüp'te faaliyet gösteren işletmeler ve esnaf grupları bu bölümde değerlendirilmiştir. Ayrıca bu bölümde Eyüp'teki tarımsal faaliyetlere de yer verilmiştir. This study thoroughly examines the social and economical structure of Eyüp in the first quarter of the century XVIII. Court records and other archival sources were used to uncover distinctive characteristics of Eyüp district during the abovementioned period. The study consists of three parts of which the first part studies spatial organization, as well as administrative and judicial structure of Eyüp district. That section provides an evaluation of the land wall gates and layout of the settlements around such gates, as well as district's commercial places, graveyards, leisure points, living spaces, and residences where the middle class and propertied class domiciled. The first part also examines district administrators, law enforcement forces in charge of prosecution of criminals, and incidents that occurred in the district including battery, injury, and murders. Second part of the study provides evaluations relating to population of Istanbul, and describes the settlement process in Eyüp, providing insights into social and economical life of religious and ethnical groups residing in the district. The second part also includes other headings such as Eyüp's family structure; role of women in the social and economic life; slaves and concubines; mosques, prayer rooms, dervish lodges, madrasahs, and schools; watercourses and fountains. The third part provides a review of economic activities in the district. This part evaluates enterprises and artisan groups operated in Eyüp. That part also provides information on agricultural activities in Eyüp. 327

İnsanlık tarihi boyunca toplumda insanlardan bazılarının öne çıktığı veya çıkartıldığı görülmektedir. Örneklerine sıklıkla rastlanan bu insanlar, kimi zaman beşeri kuvvetler tarafından kimi zaman da bizzat kendi gayret ve özellikleriyle öne çıkmışlar veya çıkartılmışlardır. Hicri birinci asrın sonlarından ikinci asrın ortalarına kadar yaşayan Cafer-i Sadık da olağanüstü vasıflarla tavsif edilen kişilere örnek olarak verilebilir. Ehl-i Beyt imamlarından İmam Cafer-i Sadık'ın İslami görüşleri etrafında oluşan Caferi Mezhebi, Ehl-i Beyt mektebinin fıkhi cephesine verilen isimdir. Bu araştırmada Türkiye'de yaşayan Caferilerde dini ve sosyal hayat incelenmiştir. Bu kapsamda çalışma iki bölümden oluşturulmuştur. İlk bölümde Caferilerde dini hayat, ikinci bölümde Caferilerde sosyal hayatla ilgili bilgiler aktarılmıştır. Çalışmanın Caferi mezhebi ve Türkiye'de dini bir grup olarak var olan Caferiler hakkında bilgi edinmek açısından önemli olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Türkiye, Cafer-i Sadık, Caferilik. Thesis Advisor: Associate Professor Doctor A. Yılmaz SOYYERThroughout the human history it has seen that some people become prominent in the society or they are brought to the forefront. Those people whose examples can often be found become prominent by a human attempt or their own capacity. Cafer-i Sadık who lived between the end of the first century and the mid-second century of the hijri calendar can also be given as an example of a person who has extraordinary features.Caferi sect which adopts the doctrines of Imam Cafer-i Sadık is the name of the Islamic rules defined by Ehl-i Beyt school. This research includes the study of religious and the social life of Caferies living in Turkey. Within this framework the research consists of two parts. While the first part includes the religious life of Caferies the second part involves the information about the social life of Caferies. This study is thought to be important for giving brief information about Caferi sect and Caferies as a religious group in Turkey. Keywords: Turkey, Cafer-i Sadık, Caferi 81

Bu çalışma, Pazarcık'taki Sinemli ve Atmalı Aşiretlerinin sosyal ve kültürel hayatlarını ele almaktadır. Bu tez kapsamında Pazarcık ilçesi Alevi aşiretlerinin yoğun olarak yaşadıkları yerler, mahalle, köy ve obaları incelenmiştir. Bununla birlikte aşiret kavramı ve bölgedeki Türkmenlerin tarihçesi ele alınmıştır. Sinemili ve Atmalı Aşiretleri geniş olarak incelenecek, hem bu iki aşiret arasında var olan, hem de genel olarak aşiretler arasında bağlar ve değişim süreçleri araştırılmıştır. Tez, genel olarak her iki aşiretin tarihine ilişkin araştırmaları içermektedir. Bu çalışmanın amacı, Pazarcık'ta mevcut en önemli iki Alevi aşiretin, tarihçesi, sosyo-kültürel yapısı, çevre ile ilişkilerive özelliklerini araştırmaktır. Araştırmada genel olarak saha araştırması esas alınarak kaynak kişilerle yapılan görüşmeler, Alevi kanaat önderleri ile yapılan röportajlar, kitabi bilgilerle karşılaştırmak suretiyle belirli bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Böylece Maraş'ta ilk Türkmen akınlarından Dulkadirli Türkmenlerine, Osmanlı'dan Cumhuriyete uzanan süreçte yöremizde yaşanan inançlar, Alevi aşiretlerinin sosyo-kültürel hayatları, Sinemili ve Atmalı aşiretlerinin tarihçesi ve geçirdikleri dini-kültürel gelişim ve değişim süreçleri ele alınmış olacaktır. Bununla birlikte bir Türkmen bölgesi olanPazrcık'ın siyasî, sosyal ve kültürel hayatı ele alınmış olacaktır.Anahtar kelimeler: Maraş, Aşiret, Türkmen, Alevi, Atmalı, Sinemili. This study deals with the social and cultural life of the Sinemli and Atmali tribes in Pazarcık.In this thesis, the places where Alevi tribes of Pazarcık district, densely inhabited, neighborhoods, villages and hamlets were examined. However, the concept of tribal and the history of the Turkmens in the region are discussed. Sinemili and Atmalı Tribes will be examined extensively and the links between these two tribes, as well as the tribes in general, and change processes have been investigated. The thesis generally includes research on the history of both tribes.The aim of this study is to investigate two of the most important Alevi tribes, their history, socio-cultural structure, relations with the environment and their characteristics.Interviews with source persons on the basis of field research in general interviews with Alevi opinion leaders by comparing them with the book information a specific result has been tried to be reached.Thus, from the first Turkmen raids in the Marash, to the Dulkadirli Turkmen, The beliefs in our region from the Ottoman period to the Republic Socio-cultural life of Alevi tribes History of Sinemili and Atmalı tribes and religious-cultural development and change processes will be discussed. In addition, the political, social and cultural life of a Turkmen region, Pazarcık, will be discussed.Keywords: Marash, Tribe, Türkoman, Alevi, Atmalı, Sinemili. 173

Türk milleti tarihin hemen her döneminde mezar ve mezar taşı mimarisine önem göstererek mezarlıklarını titizlikle düzenlemiştir. İnşa edildiği dönemin zihniyetini yansıtan mezar taşları; devrin kültür, medeniyet ve inançlarını gösteren önemli kaynaklardandır. Birbirlerinden farklı dönemlerde oluşturulmuş mezar taşlarında, tarihsel değişim ve dönüşüm süreci izlendiğinde atalarımızın Müslümanlığı kabulünden önceki mezar gelenekleri, İslâmiyet'e geçiş ile birlikte terk edilmemiş, İslâmi gelenekle birleşip pekişen, zengin bir mezar geleneği oluşturulduğu gözlemlenmektedir. Bu durumun en somut örneklerini bünyesinde barındıran Osmanlı devletinin klasik dönemlerine gelindiğinde son derece olgun ve kültürel yoğunluğu yüksek mezarlıklar oluşturulmuştur. Bu durumun neticesinde Osmanlı toplumu, mezar bölgelerini medeniyet bahçelerine dönüştürmüştür.Bu denli zengin mezar geleneğinin arkasında yatan en temel etmenin Allah'a ve ebedi dünyaya kavuşma isteğidir. Bu kavuşma hasretiyle beraber ölüm son olmaktan çıkmış hakiki ve kalıcı olan dünyaya giriş kapısı niteliğini almıştır. Bu nedenlerden dolayı Osmanlı mezar taşlarında ölümün soğutucu ürpertisi yok edilerek gerek içerik gerekse şekilsel işleme ve motifleriyle mezarlıklarımız, kültürel ve inançsal değerleri yansıtan son derece canlı mekânlara bürünmüştür. Bu mekânların en güzel örneklerinden biri olarak Eyüp Sultan Hazretlerinin ebedi ev sahipliğini yaptığı İstanbul-Eyüp ilçesini göstermek mümkündür. Eyüp Hazretlerine yakın olabilmek adına Osmanlı toplumu buraya gömülmeyi arzu etmiş ve bunun sonucunda Eyüp, oldukça zengin ve kültürel çeşitliliğe sahip bir mezarlıklar bölgesi konumuna ulaşmıştır. Bu çalışma kapsamında İstanbul-Eyüp bölgesinde yer alan Osmanlı mezar taşları vasıtasıyla Osmanlı devletine medeniyet özelliği katan; yüksek kültür, düşünüş ve toplumsal yaşayış örnekleri sunularak ecdadımızın ölüme karşı tutumu, inanç dünyası, insana verdiği değer ve dünya anlayışı hakkında fikir sahibi olunacaktır. In almost every period of history, the Turkish nation has organized its cemeteries meticulously, paying attention to the architecture of tombs and tombstones. The tombstones reflecting the mentality of the period in which they were built are among the important sources showing the culture, civilization and beliefs of the period. When the historical change and transformation process is observed in the gravestones created in different periods, it is observed that the grave traditions before the adoption of Islam by our ancestors were not abandoned with the transition to Islam, and a rich grave tradition which was combined with the Islamic tradition was established. When the classical period of the Ottoman Empire, which contains the most concrete examples of this situation, is extremely mature and has high cultural density, cemeteries have been created. As a result of this situation, Ottoman society turned the grave areas into the gardens of civilization.The most fundamental thing behind such a rich burial tradition is the desire to meet God and the eternal world. With this longing for reunion, death has become the gateway to the world that has ceased to be the last and which is genuine and permanent. For these reasons, the cold fears of death were destroyed in the Ottoman tombstones and our cemeteries, with their content and formal processing and motifs, became extremely lively places reflecting cultural and religious values.As one of the most beautiful examples of these places, it is possible to show the Eyüp district of Istanbul, where Eyüp Sultan Hazreti is the eternal host. Ottoman society wanted to be buried here to be close to Eyüp Sultan, and as a result Eyüp became a very rich and culturally graveyard.The Ottoman tombstones in the Eyüp district of Istanbul add civilization to the Ottoman state. Examples of high culture, thought and social life, the attitude of our ancestors to death, the world of faith, the value it attaches to human and the idea of understanding the world will be learned. 135

Bu çalışma, otobiyografik anıların hatırlanmasında Türk kültüründeki yaşam senaryosunun etkisini anlamak için yaşam senaryosunun ve yaşam öyküsünün farklı yönlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Önceki çalışmaların ışığında, otobiyografik bellekle kültürel yaşam senaryosu olayları arasındaki ilişki psikoloji disiplinindeki yaklaşımlarla sosyolojik yaklaşımlar bütünleştirilerek ele alınmıştır. Toplamda, 241 kadın ve 168 erkek çalışmaya katılarak Kültürel Yaşam Senaryosu Olayları Anketi, Kişisel Yaşam Öyküsü Olayları Anketi ve demografik bilgi formunu hem kendi cinsiyetlerinden ve karşı cinsiyetten yenidoğan için hem de kendileri için doldurmuşlardır. Olayların içerik analizi, katılımcıların çoğunluğu tarafından tekrarlanan (üniversiteye başlamak, işe girmek, evlenmek, okula başlamak, çocuk sahibi olmak) bazı olaylar olduğunu ve bu olayların hem erkek hem de kadın yaşam senaryolarında ortak olduklarını ortaya koymuştur. Çalışmanın tüm hipotezleri, en sık karşılaşılan ilk altı olaydan çoğu için desteklenmiştir. The current study aims to identify the different aspects of the life script and life story to examine whether autobiographical memory recall is guided by the life script in Turkish culture. In this study, the psychological analysis was integrated with the sociological approach by addressing the relationship between autobiographical memory and cultural life script events in the light of previous studies. In total, 241 women and 168 men participated in the study by filling out demographic information form, The Personal Life Story Events Questionnaire, and The Cultural Life Script Events Questionnaire for an imagined same-sex new-born and an imagined opposite-sex new-born. The content analysis of the events revealed that there were some events (getting into college, having a job, getting married, starting school, having a child) repeated by the majority of participants and they were common to both male and female life scripts. All hypotheses of the study were supported for most of the events out of the top six with the highest frequency. 87

Dürzilik Fâtımî halifelerinden Hâkim-Biemrillâh döneminde (996-1021) VezirHamza b. Ali tarafından kurulan bir fırkadır. Şii eğilimli bir mezhep ya da inanışolmakla birlikte Dürzilik gizliliğin sürdürülmesi için takiyyeye büyük önemvermektedir. Dürziliğin bu özelliğinden dolayı bu inanç hakkında net bir bilgiedinilmesi mümkün olmamıştır. Yapılan çalışmaların da çoğu mezhebin inançlarınımetinler üzerinden analiz etmiştir ya da daha çok tarihçesi üzerine odaklanmıştır. Buçalışmanın amacı ise Lübnan'da bulunan Dürzi topluluğunun dini ve sosyal yaşamınıyarı yapılandırılmış anket kullanılarak din sosyolojisi perpektifinden incelemektir. Beşkişi ile anket görüşmesi yapılmıştır, bu beş kişi `cuhhal` diye adlandırılan Dürzilerinkutsal bilgilerine ve kitaplarına ulaşma hakları olmayan gruptandı. İkisi ise ileri düzeyDürzi şeyhi olmak üzere toplamda yedi kişi ile görüşme yapılmış ve bulgular içerikanalizine göre yorumlanmıştır. Sonuç olarak Dürzilerin dini ve sosyal yaşamı `cuhhal`ve `ukkal` denilen ayrı gruptan farklı cinsiyet, yaş ve meslekten insanların verdikleribilgiler ve ilgili literatür ışığında incelenmiş ve güncel bilgiler edinilmiştir. Druzism is a sect which was founded by Vizier Hamza b. Ali during the periodof Hâkim-Biemrillâh, one of the Fâtımî caliphs. Although being a Shi'a-minded sect orbelief, Druzism attaches great importance to the pursuit of maintaining your privacy.Due to this feature of Druzism, it is not possible to obtain a clear information about thisbelief. Also many studies done about the sect analyzed religious texts or focused on thehistory of the sect. This study aims to explore Druze people's religious and social livesthrough semi-structured interview questions from the perspective of Sociology ofReligion. Five people from `cuhhal` group who do not have right to reach religiousknowledge and secret books participated in the study. Also two people from Sheikhgroup were interviewed and content analysis was applied to the findings. In conclusion,religious and social life of Druze people was analyzed according to interview results ofDruze people from both `ukkal` and `cuhhal` group with different age, occupation andgender. Also with related literature, contemporary knowledge about the sect wascompiled. 69

Her ne sebeple olursa olsun her savaşın bütün dünyaya etki eden çeşitli sonuçları vardır. Sosyal hayatı derinden etkileyen savaşın konu edildiği alanlardan biri de edebiyat ürünleridir. Bu çalışmada roman sahasındaki eserlerde savaşın işlenişi ele alınmıştır. Bu amaçla günümüz Türk edebiyatında Bosna Savaşı'nı konu alan beş eser, anlatım teknikleri bakımından incelenerek bu eserlere yansıyan savaşa ait unsurlar, yazarların işlediği ortak konular ve farklılıklara değinilmiştir. Böylece savaşın sosyal hayata etkisinin ve bıraktığı izlerin en az askeri sonuçlar kadar kalıcı ve hasar verici olabileceği üzerinde durulmuştur.Çalışma; Giriş, Birinci Bölüm (Balkanlar ve Bosna Savaşı Üzerine), İkinci Bölüm (Savaş ve Edebiyat), Üçüncü Bölüm (Savaşın İşlenişinde Kullanılan Yöntemler), Dördüncü Bölüm (Romanlardaki Savaş Motifleri) ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Anahtar Kelimeler: Bosna Savaşı, tarih, edebiyat, roman. For whatever reason, any war has several effects on diverse fields of whole word. Literature products is one of these fields in which the war that deeply effects social life is handled in products like novels is focused on in this essay. Therefore, five literature pieces whose main issues are Bosnia war are analyzed in terms of expression techniques and components related to war reflecting in this pieces and common issues and diversities handled by writers are touched in the essay. Accordingly, it has been demonstrated that effects of war on the social life and its traces left behind are as perminent and detrimental as its martial effects.This study consist of the introduction chapter; chapter one on Balkans and Bosnia war; chapter two, war and literature; chapter three, methods used in the handling of war; chapter four, war motifs in novels and conclusion chapter.Key words: War of Bosnia, history, literature, novel. 124

Batı Karadeniz bölgesinin Zonguldak iline bağlı olan Karadeniz Ereğli tarihi, M.Ö. 2500'lü yıllara dayanır. Karadeniz Ereğli, M.Ö. 2500 tarihinden günümüze kadar bünyesinde birçok medeniyeti barındırmıştır.Karadeniz Ereğli, ele alınan 17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlı hâkimiyetindedir ve bu dönemde Bendereğli/Benderekli olarak adlandırılmıştır. Ereğli için 1829 yılında taş kömürünün bulunmasıyla şehir farklı bir vizyona girmiştir. Karadeniz Ereğli tarihi alanında yapılan çalışmalar ise genellikle ilk çağlar ve 1829 sonrası kömürün bulunması ile ilgili olan dönemdir. Ele aldığımız 17. ve 18. yüzyıl tarihi alanında yapılan çalışmaların eksik olması bu çalışmanın amacını belirlemiştir.Çalışmamızda Ereğli'nin 17. ve 18. Yüzyıllardaki sosyal ve ekonomik tarihini aydınlatılması amaçlanmıştır.Yapılan araştırmalarda ele aldığımız 17. ve 18. yüzyıllara dair arşiv belgeleri, yabancı ve yerli seyyahların eserlerinde Ereğli hakkında ele aldıkları bölümler ve Karadeniz Ereğli hakkında yapılan çalışmalar ışığında bir genel değerlendirme yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Karadeniz Ereğli, Bendereğli, Heraklia, Bolu Sancağı. History of the Karadeniz Eregli which is bound to the Zonguldak province of the Western Black Sea region is based on 2500 B.C. Since that time the Black Sea Eregli has hosted many civilizations in it. During the 17-th and 18-th centuries the Karadeniz Eregli was under Ottoman rule and was called Benderegli or Benderekli. In 1829 stone coal were found in Eregli. With it city earned a new different vision. The studies about Karadeniz Eregli history are generally related to the first centuries and after finding a stone coal in 1829. The lack of studies in the 17-th and 18-th century history that we have dealt with has determined the purpose of this work. Our aim was to illuminate the social and economical life of Eregli in the 17-th and 18-th centuries:A general valuation about the Karadeniz Eregli was made in the light of the archive documents about 17-th and 18-th centuries and works about Eregli which were written down by foreign and native traveler:Key words: Karadeniz Eregli, Benderegli, Heraklia, Sanjak of Bolu 117

Göç toplumsal bir olgu olarak birçok sebepten dolayı oluşabilmektedir. Bu sebeplerin bazıları ülke içerisinde şehirler arasında göçe sebep olurken bazıları daha büyük çaplı ve sınır aşan göç hareketlerine sebep olabilmektedir. Bu sebepledir ki göç tek başına bir insanın bir yerden başka bir yere göç etmesi olarak algılanabilecek kadar basit bir kavram değildir.Göç çok eski tarihlerden beridir insanlar tarafından gerçekleştirilen ve temeli ekonomik, siyasi ve toplumsal olgulara dayanabilen bir kavramdır. Bazı durumlarda bireyler veya gruplar kendi istekleri ile daha iyi imkânlara sahip olmak için göç ederlerken bazı durumlarda ise yaşanan olaylar sebebiyle zorunlu göçe tabi tutulmuşlardır.Anadolu coğrafyası Afro-Avrasya kıtasının merkezinde olması sebebiyle dünyanın en önemli göç rotalarından birisi olmuştur. Ekonomik gelişmişlik ve kalkınmışlık düzeylerinin az olduğu Ortadoğu, Afrika ve Orta Asya ülkeleri ile ekonomik gelişmişlik düzeyleri üst düzey olan Avrupa ülkeleri arasında bulunan Türkiye, transit göçmen alma konusunda da dünyanın önde gelen ülkelerinden birisidir.Cumhuriyetin kurulmasından beri büyük göç dalgaları ile karşı karşıya kalan Türkiye bu dalgaların en büyüğü ile Arap baharı sonrasında iç savaşın çıktığı Suriye'den gelen göçmenler sonucunda karşı karşıya kalmıştır. Bu göçmenler gerek savaştan gerekse ekonomik kısıtlı imkânlardan kaçarak Türkiye'ye gelmişlerdir. Burada dikkat edilmesi gereken husus Suriyeli göçmenlerin içerisinde hem zorunlu olarak Türkiye'ye göç eden hem de mevcut durumu bir fırsat olarak göç edenlerin bulunması durumudur.Bu çalışmada, Suriye'de 2011 yılı Mart ayında toplumsal bir hareket olarak başlayan ve halen iç savaş şeklinde devam eden olaylar neticesinde Türkiye'de Hatay'a göç eden Suriyeli sığınmacıların farklı sosyo-ekonomik kesimlerin ikamet ettiği Antakya'nın toplumsal hayatına etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu etki incelenirken öncelikle Suriyeli göçmenlerin neden Antakya'yı tercih ettiği sorusunu cevaplamak için göç teorilerinden faydalanılmıştır. Bununla birlikte şu sorulara cevap aranmaktadır: Suriyeli göçmenler sosyo-ekonomik alanda olumlu/olumsuz bazı değişikliklere yol açmış mıdır? Suriyeli göçmenler iş gücü piyasasını nasıl etkilemiştir? Yoğun göç alan illerden birisi olan Hatay ilinin Antakya ilçesinde barınma ve emlak sorunları ortaya çıkmış mıdır? Bu soruların cevapları evet ise çözüm yolları nelerdir?Anahtar Sözcükler: Türkiye, Suriye, göç, Hatay, sosyo-ekonomik değişim Migration may arise due to many reasons as a social phenomenon. While some of these reasons cause migration from cities to another city within a country, others lead to larger scale and cross-border migration movements. It is for this reason that migration, on its own, is not a concept as simple as to be perceived as movement of people from one place to another. Dating back to ancient times, migration is a concept based on economic, political and social phenomena. While individuals or groups willingly migrate under certain circumstances to have better opportunities, they are sometimes forced to migrate due to turmoil taking place in their place of residence. Since the Anatolian geography is at the center of the Afro-Eurasian continent, it has been one of the most important migration routes of the world. Located between Middle East, Africa and Central Asia where economic growth and development levels are low and European countries where economic development is at high levels, Turkey is among the pioneering countries in terms of receiving transit migrants. Having faced great migration waves since the foundation of the Republic, Turkey received the largest of these migration movements from Syria where civil war broke out after the Arab Spring. Migrants from Syria have come to Turkey fleeing the war and limited economic means in their country. The point to pay attention here is that among Syrian migrants to Turkey, there are both the ones who forcefully migrated and those who took the situation as an opportunity to come to Turkey. In this study, it is aimed to analyze the effect of Syrian migrants in Turkey's Hatay province as a result of the incidents starting in March 2011 as a social movement and have been continuing so far as a civil war on social life in Antakya where people from various economic factions reside. When analyzing this effect, theories of migration are benefited first to answer the question why Syrian migrants preferred Antakya. Furthermore, answers are sought for the following questions: Have Syrian migrants caused any negative/positive changes in socio-economic field? How have Syrian migrants affected the labor market? Have problems of sheltering and real estate emerged in Antakya district of Hatay which is one of the provinces receiving large groups of immigrants in the country? If answers to these questions are all yes, what are the methods for solution? Key Words: Turkey, Syria, Migration, Hatay, socio-economic change 104

Şer'iyye sicilleri Osmanlı Tarihinin en önemli arşiv kaynaklarından birisidir. Bunlar Osmanlı toplumunun iktisadi, sosyal ve hukuki hayatını, adet gelenek ve göreneklerini toplumsal hayatını en iyi şekilde bize aktaran kaynaklardır. Bu kayıtlar, halkın talepleri, devlet merkezi ile olan yazışmalar, fermanlar, beratlar vs. gibi konulara ait bilgilerin yanı sıra, bölgede yetişen ürünler, köle-cariyeler, vakfiyeler ve aile hayatı gibi konuları da içermektedir. Tezimiz, Rodosçuk'a ait 1531 numaralı Rodosçuk Şer'iyye Sicili'nin çeviri ve tahlilini içermektedir. Bunun yanısıra şer'iyye sicillerinin Osmanlı Tarihi'ndeki yeri ve Rodosçuk'a dair genel bir bilgi de çalışmanın başında verilmiştir. 56 varak 112 sayfadan oluşan bu tarihi kaynak, H. 995-998, 1033 (M. 1586-1589, 1623-1624) yılları arasındaki dönemi kapsamaktadır. Tezimizde, 1531 numaralı Rodosçuk Şer'iyye Sicili aracılığıyla Rodosçuk'un idari, sosyal, ekonomik ve kültürel durumunun aydınlatılmasına katkı sağlamaya çalışılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: OSMANLI, RODOSÇUK, MAHKEME, GAYRİMÜSLİM, KADIN, KÖLE One of the most important archival sources of the Ottoman History is the court registers. These historical sources have transferred financial, social and juridical lifes and customs of Ottoman Society. These records include not only public petitions, information about correspondence among state institutions, ferman, berat but also agricultural products grown in the region, foundations, slave and family life. This thesis consists of analysis and transliteration of court record numbered 1531 concerning with Rodosçuk. Besides the place of court records in ottoman history and an overall information about Rodosçuk were released by the beginning of the study. This record that consisting of 56 leaves or 112 pages comprises analysis of the years between 995 and 998, 1033. The current study was set out to explore administrational, social, economical and cultural situation of the Rodosçuk bymeans of Rodosçuk court record numbered 1531.KEY WORDS: OTTOMAN, RODOSÇUK, COURT, NON-MUSLIM, WOMAN, SLAVE 610

Dünya tarihinde önemli bir yere sahip olan Bizans imparatorluğu gerek Avrupa coğrafyasında kurulan Roma imparatorluğu gerekse Anadolu coğrafyasında kurulan Bizans İmparatorluğu büyük zamanlar pek çok halkı etkilemiş ve yaptıkları uygulamalar ile bu devlet yıkıldıktan sonra da başka devletlere ilham kaynağı olmuştur.Bizans İmparatorluğu'nun idari-siyasi ve askeri alandaki başarıları ve başarısızlıkları sosyal hayata da yansımıştır. Ülke muazzam sınırlara ulaştığı vakit özellikle kentlerde soylu sınıf kırsal kesime nazaran bolluk ve bereket içinde güzel yerlerde yaşamış daha iyi daha güzel giysiler giymiş ve genelde eğlencelere aşırı düşkün olmuşlardır. Kentli halk çoğunlukla tüccar ya da kendinden soylu büyük toprak ve mülk sahipleriydi. Şehirlerde yaşamak daha kolaydı. Kırsal kesimlerdeki halk mallarını kent pazarlarında satarlardı. Taşradaki halk genellikle tarımla uğraşırdı. Özgür olmayan köylü kesimi de genelde köle olarak bulunurlardı. Bunların vatandaşlık hakkı yoktu. Bizans toplumunda aile önemliydi ve ataerkil bir anlayış vardı. Kadının toplumda önemi çok azdı hatta hiç söz hakkı olmayan bir bireydi. Hıristiyanlık dininin kadınlara yönelik katı davranışları zamanla bile değiştirmemiştir ancak bu katı tutumu Justinianus kanunlarından sonra biraz yumuşamıştır.Bizans imparatorluğun'da dinin yeri önemliydi. Ortodoks Bizans, Katolik Roma ile din konusunda bir ara yarış içinde olmuş ve Konstantinopolis'i Ortodoksluğun başkenti yapmıştır. Dine bu kadar önem verse de dinin toplumu ve devleti ele geçirmesine asla müsaade etmemiştir. İmparatorlukta din ile siyaset dengelenmiş, Ortaçağdaki Katolik kilisesi kadar hür olamamıştır. Bu da devletin uzun soluklu olmasında bir etken olmuştur.Bizans imparatorluğu Konstantinopolis başkent olmak üzere Anadolu coğrafyasında kurulduğu zaman zengin bir kültürün temelleri üzerinde kurulmuştur ve bu kültürleri kendi içinde yoğurarak devletin her alanında uygulamış ve sosyal hayattaki yaşam stiliyle de bu kültürün kalitesini yansıtmıştır. Have an important place in world history from the Byzantine Empire founded in Anatolia as well as both the European geography of the Roman Empire Byzantine Empire established many great times with the people affected and their applications, it has been a source of inspiration to other countries after the fall of the government.The Byzantine Empire, administrative - political and military successes and failures reflected in social life. Time limits, especially in urban areas has reached an enormous country of plenty and abundance of the noble class who lived in beautiful places, dressed in nice clothes and plenty eğlenmişlerdir. Urban public in general or self-noble merchant sahipleriydi largest land and property. Easy to live in cities. The public and sold in rural areas and urban markets. Pickin 'on agriculture in the provinces the public generally. The general non-ffee peasant sector where used as slaves, they did not have much of a non-citizen. Patriarchal family was important and had an understanding of Byzantine society, women in society was a person with very little or even no right to speak. Alter the behavior of Christianity, even women. After this change, the laws of lustinianus changed slightly.Important place of religion in the Byzantine empire. Orthodox Byzantine Catholic in a race would be a break with Rome and Constantinople in the religion makes it the capital of Orthodoxy. Although so much attention to religion, that religion did not allowsociety and the state never to compromise. Religion and politics balanced, Receptiv- ity-were as free as the Catholic Church in the Middle Ages. This has been a factor in the state is long-term.Istanbul, the capital of the Byzantine Empire in Anatolia, including institutions established on the basis of a culture common in older men, and the rich culture of the state by kneading it in every area of their life-style applied, and social life reflected in the quality of this culture. 129

Birinci Dünya Savaşı, Doğu Anadolu vilayetleri üzerinde diğer Osmanlı vilayetleriyle kıyaslanmayacak düzeyde sosyal ve ekonomik bir yıkım bırakmıştır. Bölgede Rusya ile Osmanlı İmparatorluklarının mücadelesi yaşanırken, Osmanlı İmparatorluğunun tebaası olan Ermenilerin Rusların yanında mücadeleye katılması mücadelede belirleyici rol oynamıştır. Sarıkamış Harekâtının başarısızlıkla sonuçlanması sonrasında Erzurum, Van, Trabzon ve Bitlis gibi vilayetlerin düşman işgaline uğramış, halkın yıllar sürecek yokluk, açlık ve ölümlerle dolu yaşam mücadelesi başlamıştır. İşgaller 1918 yılında sona erse de halkın yaşadığı zorluklar ve yaşam mücadelesi devam etmiştir. 1918 öncesi ve sonrasında halkın yaşadıklarının araştırılması geçmişi sıradan insan yaşamları üzerinden anlamaya imkân vermesi yönüyle önemlidir. Bu kapsamda çalışmamız, 1915-1916 yıllarında Rus işgaline uğramış, 1918 yılı ile birlikte işgalden kurtarılan (Vilayat-ı Müstahlasa) Erzurum ve Van vilayetlerinde yaşayan halkın işgal sonrası sosyal ve ekonomik yaşamlarını konu edinmektedir. Çalışmada Birinci Dünya Savaşı'nın başlaması ile birlikte doğu vilayetlerinin işgale uğramasına neden olan Kafkas Cephesi'ndeki gelişmelere, söz konusu vilayetlerde kurulan Rus idaresine, kurtarılışı sonrası Erzurum ve Van'daki mevcut şartlara yer verilmiştir. Ayrıca her iki vilayetin 1918 öncesi ve sonrası iktisadi, ticari, ulaşım, haberleşme, durumları karşılaştırılmış, sağlık, eğitim, kimsesiz çocukların durumu ile ilgili tespitler yapılarak bölge üzerindeki Ermeni iddiaları ele alınmıştır.Sonuç olarak imar ve iskân yönünden harabe haldeki vilayetlerin sosyal yaşamını yeniden canlandırma konusunda Osmanlı Devleti'nin bütün çabalarının parasal imkansızlıklar nedeniyle sonuçsuz kaldığı tespit edilmiş, halkın kendi ihtiyaçlarını kendisinin temin etmesini sağlayacak ortamın bir türlü sağlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır. World War I destroyed provinces of Eastern Anatolia socially and economically, which was incredibly higher than other Ottoman provinces. While Russia and Ottoman empires were fighting, Armenians who are one of minorities of Ottoman Empires has played determinative roles in the war by joining the war in Russians' side. After having negative results from Sarıkamış Operation, provinces such as Erzurum, Van, Trabzon, and Bitlis were occupied by enemies and public's struggle for life which continues for years and involves famine, poverty, and deaths have started. Even though occupations were done in 1918, public's struggle for life has been continuing for years. Searching what publics struggle continued erienced before and after 1918 is important because it gives opportunity to learn about history from ordinary people. In this context, our study handles with social and economic life of public who lives in Erzurum and Van provinces, whose land was occupied by Russia between 1915 and 1916, and whose land was saved from the occupation together (Vilayat-ı Müstahlasa).The study involves events in Kafkas front, which caused the occupation of Eastern Anatolia provinces, Russian administration in such provinces with the the beginning of the World War I, and existing conditions in Erzurum and Van after the emancipation of these provinces. Additionally, each of these provinces' conditions of economy, commerce, transportation, communication are compared, and health education, situation of gamins are determined after and before 1918. By this way, Armenians' claims about the region of Erzurum and Van are handled.As a consequence, it was determined that all Ottoman efforts about reviving social life of provinces which are ruined in terms of public work and housing were not enough due to the lack of money. It was concluded that public couldn't supply their own needs. 153

Bu çalışmada geç dönem Osmanlı Urfa'sında özellikle Müslüman kadının yaşantısı, sosyo-ekonomik statüsü ve mahrem sınırları incelenmektedir. Tezin ana amacı Urfa kadınının toplumsal hayattaki sınırlarını anlamaya çalışmaktır. Bu sebeple şehrin kadınlara bakan yönüyle sosyal, ekonomik ve mekânsal yönü mercek altına alınmıştır. Böylece kentin imkânlar dâhilinde sunduğu verileri mekân-insan ilişkisi düzleminde kadın perspektifinden açıklamak mümkün olmuştur. Osmanlı mahkeme kayıtları olan şer'iyye sicilleri toplumun her tabakasına mensup insanların dünyasını anlamak için büyük önem taşımaktadır. Urfa şer'iyye sicilleri de zengin muhteviyatıyla yereldeki kadının dünyasını belli ölçüde sunacak önemli ipuçlarını içermektedir. Dolayısıyla çoğunlukla 1845-1915 yıl aralığını kapsayan sicillerin kullanıldığı bu çalışmada özellikle Müslüman Urfa kadını ile ilgili sorunsal çerçeve tespit edildikten sonra metne soru sorarak ve çözümleme yaparak etraflıca bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.Sicillerden, diğer bazı arşiv kaynaklarından, fetvalardan, seyyahların ve dönemin tanıklarının gözlemlerinden elde edilen veriler Urfa'da kadının geçmişini ele alırken öncesiyle veya güncelle bir devamlılığın ya da kopukluğun olup olmadığı hususunda bizi yönlendirdi. Buradan hareketle ulaştığımız sonuçlar Urfa toplum okumalarına ve Osmanlı dönemi taşra kadınının dünyasını öğrenmeye dair katkı sağlayacaktır.Anahtar Sözcükler: Osmanlı, Urfa, Kadın, Şer'iyye Sicilleri, Sosyal Yaşam. In this study; experience, socio-economic status and intimate borders of Muslim woman in the late Ottoman Urfa are examined. The main aim of the thesis is to try to understand the social life limits of Urfa woman. For this reason, the social, economic and spatial aspects of the city facing the women have been examined. Thus, it was possible to explain the data presented by the city within the scope of the space-human relationship from the perspective of woman.Sharriya records, which are Ottoman court records, have great importance to understand the world of people from every layer of society. With its rich content, Urfa Sharriya registers also contain important clues to present the world of the local woman to a certain extent. Therefore, in this study which mostly covers the period of 1845-1915, the problematic framework related to the Muslim Urfa woman has been determined and a detailed evaluation has been made by asking questions and analyzing the text.Data from the registers, some other archival sources, fatwas, observations of travelers and witnesses of the period guided us in terms of whether or not there is a continuity or a break in the life of woman in Urfa. From this point of view, our results will contribute to the studying of Urfa society and learning the world of Ottoman woman in country life.Key Words: Ottoman, Urfa, Woman, Sharriya Records, Social Life. 147

Bizans İmparatorluğu tarihin en büyük imparatorluklarından birisidir. İmparatorluk tarihi boyunca özellikle soylu kadınlar, ataerkil toplum yapısına karşın siyasetten sanata, sanattan kültüre, kültürden dini hayata kadar uzanan pek çok alanda faaliyet göstermişlerdir. Bizans İmparatorluğunda sosyal ve günlük hayatta kadınlar üzerinde kurulan baskıya rağmen kadınların farklı alanlara yönelmesinin önüne geçilememiştir.Bizans toplumunda kadınlar cinsel kimliklerine bağlı olarak annelik ve doğurganlıkları ile ön plana çıkarılmıştır. Kadınları toplum içerisinde saygın konuma getiren bir diğer özellikleri ise dindarlıklarıdır. İmparatoriçeler, hanedan mensupları ve soylu kadınlar dahil olmak üzere bütün Bizans kadınlarının toplum tarafından benimsenmesinde etkili olan ana faktörler; dindarlıkları, hayırseverlikleri ve banilikleridir.Araştırmamızda Eskiçağ ve Ortaçağ'da kadın, ilahi dinlerde kadın konular ele alındıktan sonra Bizans İmparatorluğunda kadınların sosyal yapı içindeki yerleri, günlük yaşamları, kadınlar tarafından yürütülen meslek grupları, dini hayatta kadınlar, sanat ve edebiyatta kadınlar gibi konular üzerinde durduktan sonra Bizans tarihinde ön plana çıkan imparatoriçeler ve soylu kadınların biyografilerine yer verilmiştir. The Byzantine Empire is one of the greatest empires in history. Throughout the history of the empire, particularly noble women, despite their patriarchal society, they have been active in politics, art, sanatology, culture and culture. In the Byzantine Empire, despite the oppression on women in social and daily life, it has not been possible for women to turn to different fields.In the Byzantine society, women were brought to the forefront with maternity and fertility depending on their sexual identity. Another characteristic that brings women into a respectable position in society is their religiosity. The main factors influencing the adoption of society by all Byzantine women, including empresses, dynasties and noble women; religiosity, benevolence, and subjugation.In our study, after discussing women's issues in ancient and medieval religions and after discussing women's issues in the Byzantine Empire, we focused on topics such as the place of women in the social structure, daily life, professional groups conducted by women, women in religious life, women in art and literature, emperors and nobility of noble women. 198

Bu araştırmamızda kutsal metinler bağlamında `kadın`ın konumu feminist bakış açısıyla ele alınmıştır. Tarihi süreç incelendiğinde kadının toplum içerisindeki hak ettiği konumu elde edemediğini görmekteyiz. Bu durumun oluşmasında ataerkil yapıyı güçlü kılan toplumsal normlar da etkili olmuştur. Dini konularda yapılan ataerkil yorumlar, kadının toplumsal hayatta geri kalmasına neden olan sebeplerden biridir.Araştırmamız bir diğer kısmı olan Feminizm hareketi ise toplumda görülen ataerkil bakış açısının yol açtığı kadına dönük olumsuzluklarla mücadele etmeyi amaçlamıştır. Çalışmamızda kadınların kutsal metinlerdeki konumunu ele alırken feminist bakış açısını da dikkate almaya çalıştık.Toplumsal cinsiyet de kadının toplum içerisindeki görünümünü açıklamada tamamlayıcı bir özellik taşımaktadır. Feminist hareketin karşı çıktığı uygulamaların meydana gelmesinde süregelen cinsiyetçi, erkek egemen dünyanın rolü oldukça fazladır.Çalışmamızda kadının tarihsel süreç içerisindeki yerini de vererek Feminist hareketin ortaya sürecini de ortaya koymaya çalıştık. Bu sürecin oluşmasında fazlasıyla etkili olan toplumsal cinsiyetin din ile olan ilişkisini de temel kavramlardan hareketle inceledik. Kutsal metinlere kadın konusunda yöneltilen eleştirileri; metinden hareketle karşılaştırmalı bir metotla sunduk.Anahtar Kelimeler : Kadın, din, toplumsal cinsiyet, feminizm In this research, women's situation within the context of the holy writings is studied in a feministic point of view. Analysing the historical process, one can see that women have not attained the position they deserve in the society. Social norms, which are strongly patriarchal in the formation of this situation, are also influentialThe partriarchal comments made on the religious issues are among the reasons that is why women have remained behind in social life.The feminist movements, which is another part of our study, aim to struggle with the women-related negative situations caused by the patriarchal viewpoints which are apparent in the society. We also tried to give special attention to the feminist viewpoints while analysing the women's situation in the holy writings.Gender is also complementary in explaining the appearance of women in society. The role of the sexist, male-dominated world ongoing in the practice of opposition to the feminist movement is considerable. Moreover, we introduced the emergence process of the feminist movements by indicating the women's situation within the historical process. We also analysed the relationship between the religion and gender which is highly effective on the comprise of this process. We presented the women-related criticisms which are related to the holy writings in a comparative way and with references to the writings.Key Words: Women, Religion, Gender, Feminism 159

Eyüp, Galata ve Üsküdar ile birlikte, Osmanlı İstanbul'unun üç büyük sur dışı yerleşiminden biriydi. İstanbul'un fethinden sonra, eski Bizans başkenti Konstantinopolis'e yeni bir İslami kimlik kazandırma amacının bir parçası olarak, Hazreti Muhammed'in yakın arkadaşı ve sancaktarı olarak bilinen Eyüp Sultan'ın türbe kompleksi Fatih Sultan Mehmet'in emriyle Eyüp'te inşa edildi. Bu hem dinsel hem politik yönü dikkate alınarak, başta tarih alanı olmak üzere Eyüp üzerine pek çok akademik çalışma yapılmıştır. Ancak bunun ötesinde, Eyüp'ün, erken modern İstanbul'unda önemli bir sosyal ve kültürel merkez olma özelliği genellikle ıskalanmıştır. Bu tez, bahçeleri, gezinti yerleri, tekkeleri, türbeleri, yalıları, konakları, kahvehaneleri, tavernaları ve çok çeşitli dükkanları ile, sanatçılar, zanaatkarlar, şairler, bilginler ve sıradan halkın buluşma noktası olan Eyüp'e farklı bir açıdan bakmayı amaçlamaktadır. Osmanlı İstanbul'unun sosyal ve kültürel yaşamındaki öneminin yanında, Eyüp aynı zamanda, tarım, bahçecilik ve hayvancılık için sunduğu doğal imkanlar ile kentin gıda temininde de önemli bir yer tutmuştur. Bu bağlamda, bu çalışma, erken modern dönemde Eyüp'te yakın bir ilişki içinde konumlanan ve hatta iç içe geçen kutsal mekanlar, eğlence ve sosyalleşme mekanları ve üretim mekanlarını ele almayı amaçlamaktadır. On beşinci ve on yedinci yüzyıllar arasında Eyüp'ün kentsel ve mimari gelişimi ele alınmış, kamusal alanlar, buralarda gerçekleşen aktiviteler ve devletin günlük hayatı düzenlemedeki rolü üzerinde durulmuştur. The district of Eyüp was one of the three largest extra muros settlements of Ottoman Constantinople/ Istanbul along with Galata and Üsküdar. Eyüp has received much attention in academia as a sacred site where a funerary complex dedicated to Abu Ayyub al-Ansari (a.k.a. Eyüp Sultan in Turkish) —a companion of the Prophet Muhammad— was constructed as a marker of the new Islamic identity of Constantinople after the Ottoman conquest in 1453. Besides its religio-political importance, Eyüp developed into a significant social and cultural center with its gardens, promenades, lodges, shrines, waterside mansions, taverns, and shops, where artists, craftsmen, poets, scholars, and commoners were meeting. Furthermore, it was an agricultural production area which played a crucial role in provisioning the city. As a result of the multifunctional uses of spaces in Eyüp, there were fluid relationships between sacred, recreational, and agricultural sites; its tomb courtyards and orchards were used as excursion destinations and picnic spots, and cemeteries were utilized as market gardens. Thus, my purpose in this research is to understand the visual and spatial reflections of the entangled social, cultural, and environmental histories and the changes in functions, practices, and conceptions of public spaces from the conquest until the eighteenth century. 229

Kölelik genelde Afrika kıtası, özelde ise Sudan'da önemli bir olgu olarak tarihi süreçte büyük bir rol oynamıştır. Zenci köle kaynağı olan kıtadaki köleliğin etkileri ağır olmuş, bu etkiler çeşitli şekillerde Sudan'ı şekillendirmiş, günümüzde de şekillendirmeye devam etmektedir.Sudan tarihinin en hızlı ve canlı dönemi XIX. yüzyıldır. Bu yüzyıl Sudan'da köle ticaretinin artmasına rağmen aynı zamanda kölelik ve köle ticaretinin yasaklanmaya çalışıldığı bir dönem olması sebebiyle ayrı bir önem kazanmıştır. Kölelik ve köle ticareti özellikle XIX. yüzyılda meydana gelen ve tarihi dönüm noktalarını oluşturan olayların sebebi, tetikleyicisi veya sonucudur. Bu çalışma, köle ticaretinin XIX. yüzyılda Sudan'ı sosyal, siyasal ve iktisadi olarak nasıl etkilediğini ortaya çıkarmayı hedeflemiştir.Bu amaçla I. Bölümde; öncelikle Sudan'ın yönetim hakkını elinde bulunduran Osmanlı Devleti'ndeki kölelik uygulamaları üzerinde durulmuştur. II. Bölümde; Sudan'daki köleliğin tarihi süreci aktarıldıktan sonra XIX. yüzyılda Sudan ve Darfur'daki kölelik hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Mehmed Ali Paşa'nın Sudan'a gelişi, köle ticareti üzerinden değerlendirilmiş ve köle ticaretinin Sudan'da sultanlık (derebeyilik) yapılanmasına ne şekilde sebep olduğu açıklanmıştır. III. Bölümde; Köleliğin, Sudan ve bağlantılı bölgelerde köleliğin devamı veya kaldırılması için yapılan faaliyetler açıklanmıştır. Ayrıca XIX. yüzyıl son çeyreğinin önemli bir gelişmesi olan Mehdi isyanı ve kölelik ile ilişkisi üzerinde durulmuştur. IV.Bölümde; kölelik ve köle ticaretinin Sudan'a olan çeşitli alanlardaki etkileri incelenmiştir. Ayrıca kölelik ve köle ticaretinin etkilerinin Sudan'ı günümüzde nasıl etkilemeye devam ettiği üzerinde durulmuştur. Slavery, in general in Africa, and specifically in Sudan, has played a crucial role as significant phenomenon within the historical process. In the continent, that was a source of black slaves, the effects of slavery have been destructive and these effects has shaped the Sudan in various ways, and it keeps doing so even today.The most attractive period of the Sudan is the 19th century. This century was considered important as then, despite the increase of the slave trade, there were attempts of prohibition of slavery and slave trade. Slavery and slave trade have been the result, trigger and result of events that took place and marks historical turning points of the 19th century. This study is aimed at finding out how the slave trade affected the Sudan in the 19th century in regards of social, political and economic levels.To this end, in Part I, firstly the slavery application of the Ottoman Empire, that controls the Sudanese land, is examined. In Part II, following information on the historical process of slavery in the Sudan, the details of slavery in the Sudan and Darfur is given. Moreover, the arrival of Muhammad Ali Pasha to the Sudan is examined through slave trade and the question of how the slave trade let to the rise of sultanate (landlord ship). In Part III, the abandonment or continuation activities of slavery in the Sudan and connected regions areexplained. Moreover, as an important development of the last quarter of the 19th century,the Mahdi revolt and its relations with slavery is examined. In Part IV, different impacts of slavery and slave trade on the Sudan are examined in social and military fields. Moreover, the effects of slavery and slave trade on the Sudan in current times, is examined. 362

Şer'iyye Sicilleri Osmanlı'da kaza kadılarının her türlü davalarda verdikleri kararları ve merkezden gelen emirleri kaydettirdikleri mahkeme kayıtlarıdır. Bu kayıtların özellikle de kaza merkezlerinde kaydedilmiş olması, onları yerel tarih araştırmaları açısından çok önemli kaynak haline getirmektedir. Bundan dolayı bir şehrin Osmanlı dönemindeki sosyal, ekonomik, iktisadi, içtimai, askeri ve kültürel mazisini daha iyi derk etmek ve bir kanaate varmak için o şehre ait şer'iyye sicillerine başvurmak büyük önem arz etmektedir.Bu çalışmanın birinci bölümünde Urfa'nın tarihi, coğrafi konumu, adının kaynağı ie alakalı genel bilgilere yer verilirken ikinci bölümde şer'iyye mahkemelerinin tarihçesi, işleyiş tarzı ve mahkeme görevlileri hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmamızın son bölümünde ise 216 numaralı Urfa şer'iyye sicilinin 187- 366. Sayfalarının transkripsiyonu ve değerlendirmesi yapılmıştır.206 Numaralı defterden yararlanılarak Urfa'nın sosyal, kültürel, ekonomik, hukuki ve siyasi hayatı hakkında bilgi sahibi olabiliriz. The Sharia records are court records in which the judges of the village in the Ottoman Empire make decisions in all kinds of cases and record the orders received from the center. The fact that these records are recorded in village centers, in particular, makes them a very important resource for local history research. It is therefore of utmost importance to refer to the Sharia records of that city in order to better understand a city's social, economic, economic and economic, military, and cultural heritage in the Ottoman period. In the first part of this work, the history, geographical position of Urfa, the source of the name ie relevant general information was given, whereas in the second part Sharia the history of the courts, the way of operation and the court officials were given. In the last part of our study, transcription and evaluation of 187-366 pages of Urfa Sharia record 216 were made.We may have information about the social, cultural, economic, legal and political life of Urfa by making use of book number 206. 521

Türkiye Selçuklu Devleti'nin hâkim olduğu bölgenin stratejik konumu bu coğrafyanın sürekli mücadelelere sahne olmasına sebep olmuştur. Bu durum Türkiye Selçuklu Devleti'nin dost ve müttefik arayışı içerinde bulunmasına yol açmıştır. Bunu gerçekleştirmek için bölgede yer alan devletler veya beyler ile kız alıp vererek akrabalık kurmuşlardır. Böylece yapılan evlilikler tarafların siyasi hadiselerinde önemli rol oynamıştır. Diğer taraftan Türkiye Selçuklu Devleti'nde önemli devlet adamlarının yapmış olduğu evlilikler de birçok olayın vuku bulmasında etkili olmuştur. Buhadiselerin yaşanması gerek devlet içerisinde gerek halk arasında tepkiyle karşılanmıştır. Bütün bunlar devlet kademesi dâhil birçok alanda değişimi beraberinde getirmiştir. Ayrıca Türkiye Selçuklu'nun Türk, Rum, Ermeni, Süryani, Gürcü vs. milletleri barındıran yapısı kaynaşma ortamına zemin hazırlamıştır. Bu yakınlaşma evlilik yoluyla kuvvetlenmiştir. Bilhassa sosyal hayatta mühim bir yeri olan dinî zümrelerin yapmış olduğu evlilikler ve kurmuş olduğu akrabalıklar toplumun şekillenmesinde büyük önem taşımıştır., Strategic location of the Turkey Seljuk State dominated the scene of continuous fighting that has led to this area. This situation has led to the presence in Turkey includes the Seljuk State in search of friends and allies. To accomplish this, they established kinship by buying and giving girls with governor or states who are in the region. Thus, the marriages played an important role in the political asylum of the parties. On the other hand Turkey Seljuk important dignitaries that have made their marriage in the state has also been effective in many events to occur. The lives of these horses have been welcomed both within the state and among the people. All of this brought with it many changes in the field including the state level. In addition, the Seljuks in Turkey Turkish, Greek, Armenian, Syriac, Georgian, etc. the nations-hosting structure has laid the groundwork for cohesion. This rapprochement is strengthened through marriage. In particular, the marriages and religious relationships established by religious groups, which are important in social life, were of great importance in shaping the society.

Eski çağın en önemli medeniyet merkezlerinden olan Anadolu, Mezopotamya ve Mısır tarihi ilk dönemlerinden itibaren birçok kavmin, insan oğlunun göç ettiği, yeni yurtlar edindiği, hakimiyet kurmak için yoğun savaşlar verdiği topraklar olmuştur. Sürekli göç alan ve farklı kavimlerin göçü nedeniyle de kültürlerin harman olduğu toprak olma özelliği de kendiliğinden gelmiştir.M.Ö. 2. Binyılda temelleri atılan Hititler kısa sürede sınırlarını genişletmiş ve imparatorluk haline gelmiştir. M.Ö. 13. yy sonlarında meydana gelen ege göçleriyle beraber eski gücünü yitirmiş ve yıkılmıştır. Artık Hitit İmparatorluğu yerine teşkilatsız kabile devletleri ortaya çıkmıştır. M.Ö. 2. Binyılda Dicle Nehri kıyılarında yaşayan yarı göçebe Sami halkı Asur adını taşıyan bir kent kurdular ve Ur Hanedanının yıkılmasından sonra Asur Krallığı kuruldu. Bulunduğu konum neticesinde hızla genişledi. Ege göçlerinin etkisiyle gücünü kaybeden Hitit Devletinden sonra Anadolu'da yeni güçler ortaya çıkmıştır. M.Ö. 1. Bin yılda Anadolu'da Urartu, Frigya ve Lidya gibi krallıklar siyasi yönden güçlü devletler olmasının yanı sıra kültürel anlamda da Anadolu'da etkiler bırakmış krallıklardır. Bu güçlü siyasi oluşumların Ön Asya'da üzerinde bıraktığı etkiler içerisinde kadının konumunu, durumunu, birbirlerinden etkilenmelerini ortaya koymak için `M.Ö. 1. Binyılda Ön Asya'da Kadın` başlıklı tezde çalışmamızın amacını oluşturmuştur.Çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Hitit tarihi ve Hititlerde kadının siyasi, sosyal ve dini hayattaki rolleri işlenmiştir. İkinci bölümde Asur Devleti ve Asur Devletinde kadının siyasi, sosyal ve dini hayattaki rolü işlenmiştir. Üçüncü bölümde ise Urartu, Frigya ve Lidya krallıklarının tarihi ve bu krallıklardaki kadının rolü işlenmiştir. Dördüncü bölüm ise Hitit, Asur, Urartu, Frigya ve Lidya toplumlarında kadının rolünün karşılaştırması yapılmıştır. Anahtar kelimeler: Asur, Frigya, Hitit, Lidya, Urartu, Siyaset Kadın, Kraliçe, Rahibe Some of the most importance centers of Anatolia, Mediterranean and Egypt have always been the lands of immigration, residence of for numerous tribes and humanities, as well as wars and rivalries for hegemony. Constantly receiving migrations, these lands have been the cradle for a large number of civilizations and cultures.Having established the foundation of their civilization in the 2nd millennium B.C., the Hittites soon enlarged their borders thus becoming an emperorship. As a result of Aegean migration taking place through the end of 13th century B.C. they started to lose their power and finally collapsed. Then, un-organized tribal states emerged in the place of Hittite Empire. The nomadic Sami community, which lived in the proximity of Tigris River in the 2nd millennium B.C., established a city called Asur and after the collapse of Ur Dynasty Assyrian (Asur) Kingdom was established. Thanks to its location, the kingdom soon enlarged quickly. New power emerged in Anatolia after the Hittite State which lost its power under the influence of Aegean migrations. The Urartian's, Phrygians and Lydian's were powerful both in terms of policy and culture which left important traces in Anatolia in 1st Millennium B.C.The aim of this thesis study, named as `Women in Asia Minor in the First Millennium B.C.`, is to clarify some of the influences of these powerful political formations on Anatolia which could be listed as the place, status of women, as well as how they influenced each other.The study includes four parts. In the first part, the Hittite history, the role of woman in political, social and religious life in Hittites is analyzed. The second part includes the Assyrian State and the role of woman in the political, social and religious life in Assyrian State. The third part reveals the history of Urartian's, Phrygians and Lydian's kingdoms and the role of women in these kingdoms. The fourth part makes a comparison between the roles of woman in the Hittite, Assyrian, Urartian's, Phrygians and Lydian's. Keywords: Assyrian, Phrygians, Hittites, Lydian's, Urartian's, Policy, Woman, Queen, Priestess 85

Türkiye 1945 yılından itibaren önemli bir dönüşüm içerisine girer. Çok partili hayata geçilir, Amerika ile yakınlaşılır ve dış yardımlar alınarak daha liberal ekonomi politikaları takip edilmeye başlanır. 1950 yılında yapılan genel seçimlerle iktidara gelen Demokrat Parti (DP) döneminde bu liberalleşme eğilimleri artarak devam eder. Modernleşmenin temel dayanakları olan ekonomik ve siyasi liberalleşme ile birlikte toplumsal alanda da önemli dönüşümler yaşanır. İthalatın serbestleşmesiyle birlikte Batı'dan gelen yeni ürünler piyasaları doldururken, kanaatkâr ve tasarrufçu tüketim anlayışı yerini gösterişçi ve lüks tüketime bırakmaya başlar. Tezin temel sorunsalı, DP döneminde yaşanan bu ekonomik dönüşümü, kurumlarda ve devlet istatistiklerinde yaptığı rakamsal ve bürokratik değişimler açısından değil, sıradan insanların gündelik yaşamlarında yarattığı etkileri açısından ortaya koymaktır. Toplumsal dönüşümü anlamlandırmada onların neler tükettikleri, tüketim nesnelerine ulaşma koşulları ve alım güçleri önemli bilgiler sunar. Bu bağlamda tezin odaklandığı noktalardan biri üretim ve üretim ilişkilerinden ziyade tüketim ve tüketim kültürüdür. Konu, Adnan Menderes'in değişimine bizzat elleriyle katkıda bulunduğu, yaşanan değişimden en çok etkilenen kentlerden olduğu için İstanbul özelinde çalışılmıştır. Tez, İstanbul'da ekonomik ve siyasi liberalleşme ile birlikte kent ve kır yapısının, nüfus hareketlerinin, konut, ulaşım, eğlence ve yeme kültürünün, boş zaman etkinliklerinin değişimini ortaya koymaktadır. Turkey enters into a significant transformation since 1945. Multiparty life is passed, it is got closer to America, and bu signification foreign aid, more liberal economic policies are started. During the Democratic Party, which took power in the general elections held in 1950, these liberalization tendencies continued increasingly. Along with economic and political liberalization, which are the fundamental pivots of modernization, important transformations also take place in the social area. With the liberalization of imports, new products coming from the West fill the markets, abstinent and saver conception of consumption is beginning to give way to the spectacular and luxurious consumption. The basic problematic of the thesis is; to present the economic transformation which occurred in Democratic Party's term; and its the effects upon ordinary people have in their everyday lives, not in terms of numerical and bureaucratic changes in institutions and state statistics. The signification of social transformation presents an important information about the conditions and the purchasing power of the society to reach the consumption objects they consume. In this context, one of the points that the thesis focuses on is consumption and consumption culture rather than production and production relations. The issue has been worked in Istanbul especially, because it is one of the cities most affected by the changes by Menderes himself. The thesis presents the changes of urban and rural structure, population movements, housing, transportation, entertainment and eating culture, leisure activities with economic and political liberalization in Istanbul. 253

Bu çalışma sosyal medyadaki gelişimler ve sosyal medyanın yaygın kullanımı nedeniyle üniversite öğrencilerinin online ve günlük hayatlarındaki yaşadıkları değişiklikleri incelemek adına tasarlanmıştır. Çalışmanın daha kapsamlı olması için ve bağlamın bu değişikliklere etkisini gözlemlemek adına, çalışma özellikle çapraz durum çalışması olarak planlanmıştır. Çalışmanın temel odak konuları aile, arkadaşlar (yakın, uzak, romantik) ile olan ve resmi ilişkiler, iletişim, mahremiyet, paylaşım kültürü ve sosyal medya kullanımı ile bağlantılı yaşanan günlük hayattaki değişimlerdir. Çalışma, sosyal medya kullanımıyla özellikle sosyal hayatta ortaya çıkan sosyal değişim ve dönüşüm anlayışına katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Bu çapraz durum çalışmasına İstanbul ve Roma'daki çeşitli özel üniversite ve devlet üniversitelerinin farklı bölümlerinden öğrenciler katılım sağlamıştır. Katılımcı olarak seçilen öğrenciler yirmi ve otuz yaşları arasında, lisans veya yüksek lisans okumakta ve en az bir sosyal medya platformu veya uygulamasını aktif kullanmaktadır. Veriler katılımcılar ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmıştır. Bulgular sosyal medyanın farklı ilişkiler üzerinde farklı etkilerinin olduğunu göstermiştir. Paylaşma alışkanlık olarak yapılan, otomatik, kolektif bir eylem olarak görülmektedir. Paylaşmanın 'gösterme'ye evrimleştiği ve farklı amaçlarla kullanıldığına inanılmaktadır. Ciddi tartışmalar ve haberler için bir zemin olmalarına rağmen sosyal medya platformları aynı zamanda eğlenmek ve stress atmak için kullanılan alanlardır. Sosyal medyanın önemli bir fonksiyonu da kullanıcıların kolayca ulaşabilecekleri bir arşiv görevi görmesidir. Sosyal medyanın günlük hayata olan pozitif ve negatif etkileri neredeyse eşit derecede gözlemlenmiştir. Mahremiyet önemini korumaktadır. Fakat farklı platform veya içerikler için açıklık tercih edilebilmektedir. Çalışmanın iki durumunda da çok benzer sonuçlar bulunmuştur, farkılıklar küçük farklılıklar olarak tespit edilmiştir. This study has been designed to explore the changes in social life of university students both online and in daily life due to the developments and wide usage of social media. Moreover, it was particularly chosen to be a comparative case study to examine whether the context affects these changes and to make the study more comprehensive. The study focused on issues such as relationships and communication with family, friends (close, far, romantic) and formal contacts on social media, privacy, the sharing culture and changes in daily life due to using social media. The study aims to contribute to the understanding of social change and transformation especially in social life brought about by using social media. The study was conducted as a comparative case study in which students from different departments of various public and private universities in Istanbul and Rome took part. Participants were chosen from undergraduate and graduate students who were between the ages of twenty to thirty and active users on at least one social media platform or application. Data were collected through semi-structured interviews with students. The findings of the study indicated that social media has different effects on various kind of relationships. Sharing is seen as a habitual, automatic, collective action. Sharing is believed to have evolved into 'showing' and serves different purposes. Tough they may be ground for serious debates and news, social media platforms are also spaces to have fun and to hang out. One important function of social media is the fact that it works like an archive which is easy to reach for users. Its positive and negative effects on daily life are observed to be almost equal. Privacy is still important, however, for certain platforms or content publicity can be preferred. The results in the two cases of the study were found to be very similar, there were only a small number of minor differences. 110

1944 sürgünü ile topraklarından sürgün edilen Ahıska Türkleri, dünyanın birçok yerine dağılmış ve buralarda yaşamlarını devam ettirmektedirler. Bu çalışmada `Kazakistan'da yaşayan Ahıska Türkleri'nin Folklorunun İncelenmesi` başlığı altında ilk bölümde sürgünden önceki Ahıska coğrafyasından bahsedildi. Daha sonra ise Ahıska Bölgesi'nin işgal edilmesi ve Ahıska Türkleri'nin sürgün edilmesinden bahsedildi. İkinci bölümde Kazakistan'da yaşayan Ahıska Türkleri'nin kültürü başlığı altında halk hikâyeleri, mâniler, ninniler, bilmeceler, değişmeler, türküler, dualar, ağıtlar, atasözleri ve destanlardan bahsedilerek örnekler verildi. Ayrıca Ahıskalı âşıklara yer verildi. Son olarak üçüncü bölümde ise öncelikle Kazakistan'da yaşayan Ahıska Türkleri'nin dini ve batıl inanışlarından, evlilik, doğum ve ölüm gibi geçiş dönemlerine ve daha sonra ise Ahıskalıların sosyal yaşantısına değinildi. The Ahıska Turks, who were expelled from their lands by the 1944 exile, are scattered throughout many parts of the world and continue their lives there. In this study, under the heading of `Analysis of the Folklore of Ahıska Turks living in Kazakistan`, the first chapter was mentioned from the previous Ahıska geography. Later on the occupation of Ahıska Region and the exile of Ahıska Turks were mentioned. In the second part, examples of people's stories, manners, ninnies, knowledge, changes, türküler, dualar, cadets, proverbs and epics were given under the culture heading of Ahıska Turks living in Kazakistan. In addition, there were Ahıskalı lovers.Finally, in the third chapter, firstly the religious and superstitious beliefs of the Ahıska Turks living in Kazakistan, the transition periods such as marriage, birth and death, and later on, the social life of Ahıskalılar. 112

Cumhuriyet sonrasında toplumsal meseleleri ele alan Türk hikâye ve roman yazarları arasında önemli bir yere sahip olan Necati Cumalı pek çok eserinde sosyal meselelere değinmiştir. `Necati Cumalı'nın Hikâye ve Romanlarında Sosyal Meseleler` başlıklı bu çalışmada yazarın hikâye ve romanlarındaki sosyal meseleler incelenmiştir. Çalışmamamızda Necati Cumalı'nın hikâye ve romanlarındaki sosyal meselelerin ailevi, kültürel ekonomik vb. boyutlarının olduğu tespit edilmiş ve bu meselelerin toplumla olan bağlantısı üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: Necati Cumalı, hikâye, roman, sosyal, mesele Necati Cumali, who has an important place among the Turkish story and novel writers who deal with social issues after the Republic, has mentioned social issues in many works. This work, titled `Social Issues in Necati Cumali's Stories and Novels,` examines the social issues of the author's stories and novels. In our study, the social issues in Necati Cumalı's stories and novels are related to family, cultural, dimensions and the connection of these issues to the society has been emphasized.Key words: Necati Cumal, story, novel, social, issue 102