Search

Yüksek Lisans Tezi, Bu çalışma içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda küresel dünyada insanlığın şahit olduğu en büyük salgın afetlerden olan Covid-19'un, toplumların ve bireylerin dini düşünce ve yaşantıya etkilerini Afyonkarahisar örneğinde ele almıştır. Çalışma salgınla birlikte ortaya çıkan olay, olgu ve sorunların toplumların ve bireylerin dini düşünce ve yaşantısına olan etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, salgın süreci ve sonrasında bireysel veya sosyal açıdan ortaya çıkan davranış ve düşünce değişiklerini ele almaktadır. Yani araştırmada salgının sosyal ve duygusal etkilerine odaklanılmıştır. Giriş ve sonuç kısmı dışında iki bölümden oluşan araştırmanın birinci bölümünde, tarihi süreç içerisinde salgınlar ve özellikle Covid-19 salgınının ortaya çıkışı ele alınmıştır. Ayrıca salgının Türkiye'deki seyri, toplumsal hayata etkileri ve alınan önlemler üzerinde durulmuştur. Bu bölümde daha çok güncel veriler ve değişkenler üzerinde konu genişletilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise salgının dini ve sosyal boyutu 32 katılımcı ile yapılan derinlemesine mülakatlar sonucunda ulaşılan bulgular çerçevesinde incelenmiştir. Bu bölümde daha çok dini göstergeler üzerinden hareket edilmiştir., This study deals with the effects of Covid-19, which is one of the biggest epidemic disasters witnessed by humanity in the global world in the 21st century, on there ligious thoughtand life of societies andindividuals in the example of Afyonkarahisar. The study was conducted to investigate the effects of events, phenomen on and problems that emerged with the epidemic on there ligiousthoughtand life of societies and individuals. There search deals with the individual or social changes in behavior and thought during and after the epidemic. In other words, there search focused on the social and emotional effects of the epidemic. In the first part of there search, which consists of two parts apart from the introduction and conclusion part, epidemics in the historical process and especially the emergence of the Covid-19 epidemic are discussed. In addition, the course of the epidemic in Turkey, its effects on social life and the measure staken are emphasized. In this section, the subject has been expanded on mostly current data and variables. In the last part of the study, there ligious and social dimensions of the epidemic were examined with in the frame work of the findings obtained as a result of in-depthinter views with 32 participants. In this section, mostly religious indicators have been actedupon.

Artvin ve merkez köyleri kapsamında yapmış olduğumuz tezimiz bölgede uygulanan inanç ve pratikleri içermektedir. Giriş kısmında çalışmanın konusu, amacı ve yöntemi hakkında bilgiler verilmiştir.Birinci bölümde araştırma yapılan alan, Artvin'in tarihi, coğrafi, beşeri ve ekonomik yapıları hakkında genel bilgilendirme yapılmıştır.İkinci bölümde ise araştırmanın kavramsal çerçevesi hakkında bilgi verilmiştir.Üçüncü bölümde ise insan, hayvan ve bitki hastalıklarına karşı yapılan tedaviler hakkında bilgiler verilmiştirDördüncü ve son bölümde ise; kullanılan malzemeler bitkisel, hayvansal, madensel ve diğer kullanılan malzemeler kendi içlerinde sınıflandırılarak hangi hastalıklarda kullanıldıkları yazılmıştır.Bu çalışmanın sonucunda Artvin'de yapılan uygulamaların unutulmasını engellemek ve çalışmanın halkbilimi ve halk edebiyatı alanında çalışma yapacak kişilere yararlı olması amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Artvin, Halkbilimi, Halk Hekimliği, Sağlık, Hastalık, Tedavi Our thesis, which we made with in the context of Artvin and its central villages, includes belief sand practices in the region. In the introduction part of the study, the subject, purpose and method are given.In the first part, the general information about the historical, geographical, human and economic structure of Artvin, which is our research area, has been given.In the second part, the conceptual framework of our research is given.In the third section, information about treatment of human, animal and plant diseases is given.In the fourth and last section; The materials used are vegetable, animal, mineral and other used materials are classified in their own and which diseases are used.The result of this study is top revent the forgetting of the applications in Artvin and to make the study useful to the people who will work in folklore and folk literature.KeyWords: Artvin, Folklore, Folk Medicine, Health, Disease, Treatment 156

Hastalıklar, birey ve toplum sağlığını tehdit eden önemli olaylardır. Osmanlı Devleti'nin son döneminde de birçok salgın hastalık ortaya çıkmıştır. XIX. yüzyılda Konya Vilayeti'nde görülen salgınlardan en şiddetlisi Kolera salgınlarıdır. XIX. yüzyıl süresince, koleranın yanı sıra kuduz, sıtma, tifo, frengi, çiçek, veba ve tifüs hastalıkları da görülmüştür. Bu hastalıklar bazen birkaç vaka ile sınırlı kalmış, bazen ise büyük salgınlar halini almıştır. Salgınların ortaya çıkması ile hem Konya Vilayeti hem de Osmanlı Devleti çeşitli önlemler almış ve salgınların ortadan kaldırılması amacıyla birçok uygulama yapmıştır. Bu uygulamalardan bazıları; kordon bölgesi oluşturmak, tedavihaneler inşa etmek, karantina uygulamak ve aşılar yaptırmaktır. XIX. yüzyılda salgınlar ile mücadele ederken Konya Vilayeti'nin yaşadığı en büyük sorun doktor ve tıbbi malzeme eksikliği olmuştur. Bunun yanında salgınların yaşanması, halk sağlığını bozmuş, devletin ekonomisini olumsuz yönde etkilemiş ve toplumda huzursuzluk ortamı yaratmıştır., Diseases are important events threatening individual and community health. During the last period of the Ottoman Empire, many epidemics emerged. The most severe outbreaks in the province of Konya in the XIXth century are cholera epidemics. In addition to cholera, rabies, malaria, typhoid, syphilis, flowers, plague and typhus diseases were also seen in the XIXth century. These diseases are sometimes limited to a few cases, sometimes they have become large outbreaks. With the emergence of the outbreaks, both the Konya Province and the Ottoman State took various measures and carried out many practices in order to eliminate the outbreaks. Some of these applications; to create a cord area, to build treatment centers, to apply quarantine and vaccines. While struggling with the outbreaks in the XIXth century, the biggest problem of the province of Konya was the lack of doctors and medical equipment. In addition, the outbreak of the epidemics has disturbed public health, negatively affected the economy of the state and created an atmosphere of unrest in the society.

Bu çalışma Kütahya ve çevresinde halk hekimliği ile ocak kültü konusunu içermektedir. Çalışma sahası Kütahya merkez ve merkeze bağlı on üç ilçe ile bu ilçelerin 149 köyünü kapsamaktadır. Beş bölümden oluşan tezin ilk kısmı araştırma alanı ile ilgili genel bilgilerden ve konu ile ilgili yapılan çalışmalardan oluşmaktadır.İkinci bölümünde halk hekimliği ile ilgili genel kavramlar hakkında bilgi verildikten sonra halk hekimliğinin tarihi süreci ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Türk halk hekimliğinde ocak kavramı ve ocağın farklı tanımları ile tarihi hakkında bilgi verilmiştir. Tezin dördüncü bölümünde Kütahya ocaklarının yapısal özellikleri incelenmiştir. Bu bölümde Kütahya ocaklarında; ocaklı olmanın yolları, ocaklarda tedavi yöntemleri, ocaklarda yaş dağılımı, kadın-erkek oranı, eğitim durumu, meslek grupları, tedavi şekilleri ile tedavi öncesi yapılan uygulamalar, tedavide kullanılan malzemeler, tedavide tercih edilen renkler, okunan dualar, tedavi sonrası alınan hediyeler ve ocağa başvuran hastaların yapması gereken uygulamalar ele alınmıştır.Son bölümde ise dört yüz yetmiş üç sağaltıcı ile görüşme sonucu elde edilen altmış iki çeşit hastalık ve bunların sağaltım şekilleri, `Kütahya ocaklarında tedavi edilen hastalıklar ve tedavi yöntemleri` başlığı altında ele alınmıştır.Anahtar Sözcükler: Halk Hekimliği, Ocak, Hasta, Hastalık, Tedavi, Kütahya The study area covers Kutahya city center, thirteen districts and 149 villages of these districts. In the first part of the thesis work and research were informed about the work done on the subject with general information .After giving information about the general concepts of folk medicine in the second part of the thesis, the historical process of folk medicine was discussed. The third part provides information about the history of the hearths and different definitions of them in Turkish folk medicine. The structural features of the hearths in Kutahya were examined in the fourt part of the thesis. In this section; ways of being a member of the hearths, treatment methods, the practices carried out before treatment, age distribution, female-male ratio, level of education, occupation, the materials used in the treatment, the preferred colors in treatment, prayers, the gifts after the treatment and the regulations that patients should obey were discussed.In the last chapter, sixty two types diseases obtained from the interviews with four hundred and seventy-three hearth members and their treatment were discussed under the heading of `Diseases and treatments methods in the hearths in Kutahya`.Keywords: Folk Medicine, Hearth, Patient, Disease, Treatment, Kutahya 314

Bu çalışma genelde halk hekimliği özelde ise uygulanan ve uygulanmakta olan Aydın halk hekimliği uygulamalarını içermektedir. Çalışma alanı kartopu yöntemine göre seçilmiş olan Aydın Merkez mahallelerini, ilçelerini ve ilçe köylerini kapsamaktadır.Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm giriş bölümüdür. Bu bölümde, çalışma alanı, amacı, metodu, kapsam ve sınırları yer almaktadır. Daha sonra çalışmanın birinci bölümünde, halk hekimliği kavramı ve genel özellikleri, halk hekimliği uygulamalarının tarihsel, geleneksel, dinsel sebepleri, Türklerde halk hekimliğinin tarihine, Türkiye'de halk hekimliği hakkında yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Daha sonra çalışmanın ikinci bölümü olan Aydın Halk Hekimliğinde Hastalıklar ve Sağaltımları bölümü yer almaktadır. Bu bölümde hastalıklar sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan her hastalık hakkında gerek literatürden gerekse sözlü kaynaklardan tanıtıcı bilgiler verilmiş, hastalığa dair tedavi örnekleri verilmiş, bu bölümün son kısmında da hastalıkların hangi tedavi yöntemi içerisinde yer aldığı belirtilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Halk Hekimliğinde Sağaltım Yöntemleri bulunmaktadır. Çalışmanın dördüncü bölümde Halk Hekimliğinde Sağaltım Merkezleri, son bölüm olan beşinci bölümde ise sağaltım malzemeleri ve ürünleri bulunmaktadır. Bundan sonraki kısımlarda ise sonuç, kaynakça ve eklere yer verilerek çalışma sonlandırılmıştır.Anahtar Sözcükler: Aydın, hastalık, halk hekimliği, sağaltım yöntemler This study includes generally to applications of Aydın Folk Medicine that applied and appling if folk medicine is in private sector. The study field includes to center streets, districts and district villages of Aydın that selected according to snowball method.The study consists of five sections. First section is prologue. In this section, work area, purpose, method, extent and limitations are included. Then first section of the study, the consept of folk medicine and its general characteristics, religious reasons, traditional, historical of applications folk medicine; history of folk medicine among Turks, the studies about the folk medicine in Turkey are located. Then diseases in Aydın folk medicine which second section of the study and section their treatments are located. In this section, diseases are classified. From literature and oral sources about each disease, which is classified, introductory informations are gived, samples of treatment about disase are gived, precondition which treatment methods of applications are indicated last part of the disease also.,The methods in folk medicine are described at third section of the study. The treatment centers are described in the fourth section of study. In the fifth section that last section of study treatment materials and products described. In the next section, result, bibliography and appendices are described and the study has been finished.Keywords: Aydın, disease, folk medicine, treatment methods 315

Kader ve insan hürriyeti inancı, insanların yaşayışlarını, olaylara bakış açılarını ve toplumsal olayları her zaman etkilemiş ve yönlendirmiştir. Kelâm ilminin kader konusunun teorik bilgilerle beraber pratik olarak toplumda yansımasının nasıl olduğu da önemlidir. İnsanlar, rahat bir şekilde yaşarlarken kaderi unutmakta, fakat herhangi bir olumsuz olayla karşılaştıklarında, kader inancı hemen akıllarına gelmektedir. Toplumumuzda insanların düşünce yapılarına kader ile olumsuz olaylar eş anlamlı kavramlar olarak yerleşmiştir.Bu çalışmanın amacı çeşitli nedenlerden dolayı hürriyetleri kısmen kısıtlı olarak, başkalarının gözetimi altında belli bir süre yaşayan cezaevindeki mahkûmların kader bağlamında olaylara bakış açılarını incelemektir. Çalışmada elde edilen veriler cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumları, sosyo-ekonomik ve dindarlık durumları gibi bağımsız değişkenler açısından değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklem gurubu, Ferizli L Tipi Cezaevindeki 288 erkek ve 19 kadın mahkûm olmak üzere toplam 307 denekten oluşmaktadır. Çalışma teorik ve amprik olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Amprik bölümde anket tekniği kullanılmış ve elde edilen veriler SPSS for WİNDOWS 17.0 istatistik paket programından yararlanılarak değerlendirilmiştir.Elde edilen sonuçlara bakıldığında, cezaevindeki mahkûmların kader inancına sahip oldukları fakat kaderci bir anlayışa sahip olmadıkları, cüzi iradeyi ön plana çıkaran bir anlayışa sahip oldukları görülmüştür. Bu bağlamda insanın fiillerinden sorumlu olduğunu kabul ettikleri anlaşılmıştır.Anahtar Kavramlar: Allah, Kader anlayışı, İnsanın sorumluluğu, Kelam İlmi, Ferizli L tipi cezaevi Belief in fate and human freedom has always influenced and directed people?s way of living, their aspects towards incidents and social events. How the reflection in the society is of the subject fate in scientific theology has also been important through practically as well as its theoretical information. People have a tendency to forget fate while living in a comfortable way; however, they remember it instantly right after they experience any negative incidents. In our society, people?s frame of minds have already accepted fate and negative incidents as synonymous concepts.The purpose of this study is to analyze the aspects towards incidents of prisoners in prison in terms of fate, who lives for a particular length of time under the observance of someone with partially restricted freedom depending on various reasons. The data obtained from this study were evaluated in terms of independent variables such as gender, age, marital status, educational status, socioeconomic status and religiosity status. The sample group of the research consists of 307 experimental subject in Ferizli L-Type Prison including 288 male and 19 female prisoners. The research is formed of two sections that are theoretical and empirical. In empirical section, survey technique was used and the data obtained were evaluated by availing the packaged software for statistics SPSS for WINDOWS 17.0.From the results obtained, prisoners in prison had a sense of fate but rather than a fatalistic discernment they had a discernment featuring their slight will. In this sense, it was understood that they accepted one?s responsibility for the acts of her/his.Key Words: God, Sense of fate, One?s responsibility, Scientific Theology, Ferizli L-Type Prison 133

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARINDA TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (İŞÇİ-İŞVEREN-SİGORTA) ŞENSOY, Erdal Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Bilim Dalı Danışman : Doç. Dr. İlknur Kılkış 2002, Sayfa.152 Jüri : Prof. Dr. Zeyyat Sabuncuoğlu Prof. Dr. Yusuf Alper Doç. Dr. İlknur Kılkış İncelemeye çalıştığımız konu iş kazası ve meslek hastalıklarında işçi,işveren, Sosyal Sigortalar Kurumunun karşılıklı olarak hak ve yükümlülükleridir. Çalışma hayatının en önemli sorunları arasında yer alan iş kazası ve meslek hastalıklarının boyutları ülkemizde de yüksek oranlardadır. Sanayileşmenin artmasıyla birlikte iş kazası ve meslek hastalıkları da artmış ve özellikle ülkemiz gibi azgelişmiş ülkelerde çalışan kesimin başlıca problemlerinden biri olmuştur. Tezimizde öncelikle,iş kazası ve meslek hastalıkları sigortasının doğuşu, Dünya da ve Türkiye deki tarihsel gelişimi ele alınmaya çalışılmıştır. Sonraki aşamada, kaza ile iş kazası ve meslek hastalıkları terimlerinin açıklamalarıyla, 506 sayılı kanunun kaza ve hastalık konusundaki hükümleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde işçi işveren ve Sosyal Sigortalar Kurumunun sırasıyla hak ve yükümlülükleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde kaza ve hastalıktan dolayı zarara uğrayan sigortalının görmüş olduğu zararlardan dolayı maddi ve manevi tazminat hakları incelenmiştir. Kaza ve hastalık sonucu ölen sigortalının yakınlarının talep hakları da belirtilmeye çalışılmıştır. Bu bölümün sonunda Sosyal sigortalar Kurumunun kaza ve hastalık geçiren sigortalı ve yakınlarına yapmış olduğu ödemelerden dolayı işverene ve diğer üçüncü kişilere karşı başvurma hakkı incelenmiştir. İncelemeye çalıştığımız konuyu tüm kapsamları ile değerlendirdiğimizde, ülkemizde dünya ortalamasının üzerinde iş kazası ve meslek hastalığı bulunduğu,bunu önlemek için ülkemizde işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınması için yeterli yasal düzenlemelerin bulunduğu, ancak mevzuatın dağınık olduğu görülmektedir.İş kazası ve meslek hastalıklarının değerlendirilmesinde bazı olaylarda tanımlamada tereddüde düşüldüğü ve yargı kararları ışığında bunun giderilmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Kaza ve hastalık nedeniyle sağlanan yardımların da yeterli boyutlara ulaşamadığı,bu konuda Sosyal Sigortalar Kurumunun içinde bulunduğu finansal yetersizliğin de etken olduğu görülmektedir. Sayı olarak kaza ve hastalıkları incelendiğinde ülkemizde işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin yeterince alınamadığı anlaşılmaktadır. Sorunların çözümünde ülkenin gelişmişlik düzeyinin ana etken olduğu ve bu düzey yükseltilmeden çağdaş ülkelerdeki işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin düzeyine çıkılamayacağı anlaşılmaktadır. Anahtar Sözcükler ; İş, Kaza, Meslek,Hastalık,Kurum,Sigorta,İşçi,İşveren RIGHT AND DEBTS OF SIDES (WORKERS, EMPLOYERS, INSURANCE COMPANY) IN WORK RELATED ACCIDENTS AND WORK- RELATED ILLNESSES ABSTRACT MASTER THESIS Erdal ŞENSOY Adviser : Lec.Dr. İlknur Kılkış Jury : Prof. Dr. Zeyyat Sabuncuoğlu Prof. Dr. Yusuf Alper Lee. Dr. İlknur Kılkış The subject we focus on is the rights and debts of sides worker, employer, Turkish Formal Insurance Association(TFIA) in work -related accidents and work-related illnesses. Work-related accidents and work-related illnesses are high in number in our country, as well as, other countries. As industrial developments have occured in Turkey, this number has increased and become a significant problem. In our thesis, we studied how the insurance system is utilized on work- related accidents and illnesses in a chronological sequence,in both Turkey and the rest of the world. Next, we discussed the vocabulary of accidents,injuries, work-related illnesses and how they relate to constitutional law 506 which determines the situations related to work-related injuries and illnesses. In the third part, we studied the write and responsibilities of the workers,employers and TFIA. In the fourth part, we investigated harm and injuries(either physically or socially) as it pertains to the insured worker. In addition to the insured worker, the right of each family member involved is investigated. Closing the fourth part, we investigated the claims against employers and third parties and the settlements paid to workers or their families, as result of a work-related injury. Finally, when we assess all aspects of the subject we can easily see that the number of workers harmed or injuried in Turkey is greater than the numbers in other countries.Furthermore,we realize enough laws are in place to reduce or eliminate work related accidents; they just need to be properly enforced. It is also understandable that the judges in some cases hesitate in setting precedence in cases concerningwork-related accidents and illnesses. More often they prefer to applyprevious decisions given in similar cases. Moreover, the money paid to injuryed workers by TFIA is insufficient. In conclusion, if we make an overall assessment on the numbers of accidents and illnesses occurring in Turkey we can say the precautions taken for workers' health and safety are insufficient. We suggest Turkey's health and safety standards need to keep pace with industrial development to afford maximum protection to the worker. Key words: Work,accident, occupation, disease, institution- association, insurance, worker, employer 152