Search

Müçtehitlerin genel olarak üzerinde ittifak ettikleri şer'î kaynaklar kitap, sünnet, icma ve kıyas olmak üzere dörttür. Bu temel kaynaklardan birisi olan Sünnet'in bir kısmını teşkil eden ef'âlu'r-rasûl de, fıkıh usûlünun önemli konularından biridir. Dinî hükümlerin Kitap'tan sonra ikinci sırada gelen Sünnet'ten istinbat edilmeleri, bu konunun bilinmesinin nedenli gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. Şer'î hükümlerde taklidi kabul etmeyip, içtihad yoluyla hükümleri belirlemeyi prensip edinen Şevkânî, diğer ilimlerde olduğu gibi fıkıh ve fıkıh usulü ilimlerinde de önemli bir farklılığa sahiptir. Bu farklılığı sergilediği alanlardan birisi de fıkıh usulü ile ilgili günümüze ulaşan `İrşâdü'l-fuhûl ilâ tahkiki'l-hak min 'ilmi'l-usûl` adlı eseridir. Memzûc metodla yazılmış yani mütekellim ve fukahâ usulünün herbirinden istifade edilerek kÂleme alınmış usûl kitaplarındandır.Tek cilt olarak basılan eserin 16 sayfası ef'âlu'r-rasûl konusuna ayrılmıştır. Tezimizde Şevkânî'nin usulü ile ilgili genel kanaatin yanında onun ef'âlü'r-rasûl hakkında görüşü verilmeye çalışılmıştır. Zira onun bu konudaki görüşleri günümüzde kendilerine selefi, neo selefi veya reformist diyen bazı anlayışlara ilham kaynağı olmaktadır. Tezimizde, Şevkânî'nin usulde mütekellimun ve fukahâ metodunu mezc eden `İrşâdü'l-fuhûl ilâ tahkiki'l-hak min 'ilmi'l-usûl` adlı eseri çerçevesinde ef'âlu'r-rasûl konusu işlenmektedir. Bu çerçevede memzûc usulle ef'âlu'r-rasûl kavramı, kısımları ve ilgili konular ele alınıp tahlil edilmeye çalışılmıştır.Çalışmamızda, genelde kavramlara yüklenen anlamlar ile ilgili farklı ekoller arasındaki ayrılıklar ve tartışmalar Şevkânî'nin bakış açısı ile tahlil edilip sunulmaktadır.Anahtar SözcüklerŞevkânî, Rasûl, Nebi, Ef'Âlu'r-Rasûl The shari'a law sources that mujtahids confederated are consist of Quran, Sunnah, Ijma and Qiyas. Ef'âlu'r-rasûl which is a fundamental part of Sunnah, is a substantial topic of Usûlu'l-fıkıh. Obtaining religious provisions from the second source which is Sunnah, shows the importance of the subject.Şevkânî, who does not accept taqlid/imitation in Sharia provisions and adopts the principle of determining judgments through ijtihad, sees a significant difference in fıkıh and Usûlu'l-fıkıh as in other sciences. One of the areas in which he exhibited this difference is his work `İrşâdü'l-fuhûl ilâ tahkiki'l-hak min 'ilmi'l-usûl` which is printed. The book is written by using Mazmuc method which is taking advantage of each of the Mutakallim and Fukahâ methods.The book is published in one volume and 16 pages of the book are devoted to the topic of ef'âlu'r-rasûl. In our thesis, in addition to the general opinion about Şevkânî's method, his opinion about ef'âlu'r-rasûl is given. His views on this subject are the inspiration for some approaches that call themselves Salafi, Neo-Salafi or Reformists.In our thesis, the subject of `efâlu'r-rasûl` is being discussed in regard to Şevkanî's book `İrşâdü'l-fuhûl ilâ tahkiki'l-hak min 'ilmi'l-usûl` where he combines Mutkallimun and fukahâ methods. In this context, the concept of ef'âlu'r-rasûl, its parts and related subjects are tried to be analyzed by using a mezmuc/combined method.In our study, the differences and debates between various cults; generally related to the meanings attributed to the concepts are analyzed and presented from Şevkânî's point of view.KeywordsShawkani, Rasul, Nebı, Ef'âlu' Is-Rasul 167

Bu çalısmamızda, ondukuzuncu yüzyılda Yemen’in sayılı âlimlerinden biri olan Sevkânî’nin (1173-1250/1760-1834), 1223/1808 yılında baslayıp 1229/1814 yılında tamamladıgı “Fethü’l-kadîr” isimli tefsirindeki kaynaklarını ve metodunu incelemeye çalıstık. Çalısmamız bir giris ve iki bölümden olusmustur. Giris kısmında; çalısmamızın önemini, amacını ve metodunu açıkladık. Birinci bölümde; müellifimizin hayatını, ailesini, yetistigi ortamı, ilmî sahsiyetini, hocalarını, talebelerini, çesitli alanlardaki ilmî eserlerini ve kaynaklarını inceledik. Ve tefsirin mukaddimesi, yazılıs gayesi ve özellikleri üzerinde durduk. kinci bölümde ise tefsiri rivâyet, dirâyet ve Kur’ân ilimleri açısından inceledik. Neticede gördük ki Fethü’l-kadîr’de, Kur’ân’ın Kur’ân’la ve Sünnetle tefsirine öncelikle dikkat edilmis; ayetlerdeki belâgî inceliklere yer verilmistir. Tefsirde lügat, sarf ve nahiv konularına deginilmis, kıraat noktasında bolca örnekler verilmis; Fıkhî ve Kelâmî konular kendine has üslupla ele alınmıstır. Kaynaklar özenle seçilmis; slâm dünyasında muteber kabul edilen tefsirlerden nakiller yapılarak birçok görüs bir arada sunulmustur. Kısacası bu eserle, tefsir sahasında kendisinden sonraki nesillere kalıcı ve oldukça zengin bir miras bırakılmıstır., In this study, we examined the sources and method of Shawkânî (1173- 1250/1760- 1834), was one of the scholars of Yemen, in his Qur’anic exegesis “Fath al-Qadir.” began to write his exegesis in 1223/1808 (a.d.) and finished in 1229/1814 (a.d.). Our work consists of an introduction and two chapters. In the introduction, we presented the significance, object, and methodology of our study. In the first chapter we examined his life, his family, his environment, his scholarly character, his teachers and students, his works on various Islamic sciences and sources. And we studied the prologue of the exegesis, its purpose and main characteristics. In the second chapter, we examined the exegesis from the perspective of of dirayah (comprehension) and riwayah (narrative) methods and Qur’anic sciences. In the conclusion, we found out that riwayah and dirayah methods were used in “Fath al-Qadir” equally. The author paid attention to interpreting Qur’anic verses with the help of other verses and the sayings of the Prophet. He also pointed out the rhetorical aspects of the verses. Linguistic and grammatical issues were stated; and different styles of recitation were explained through several examples. Legal and theological matters were examined by means of a specific approach. Sources were selected with special care and quotations from widely-accepted works of exegesis were presented along with various views. In short, the author has left a significant and rich work for the future generations in the field of Qur’anic exegesis.

360