Search

ÖZET Şahin, Sami, Muhammed b. el-Hasen eş-Şeybânî'nin Hadis Kültüründeki Yeri, Doktora Tezi, Danışman: Doç.Dr. t Hakkı Ünal, VHI-256 s. Tez, kısa bir giriş, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Girişte konunun amacı, önemi, kapsamı ve ilgili kaynaklara kısaca temas edilmiştir. Birinci bölümde Şeybânî'nin hayatı anlatıldıktan sonra fıkıh, hadis ve diğer konularda yazmış olduğu eserleri tanıtılmış, ilmî şahsiyetiyle ilgili hoca ve talebelerinin kimler olduğu belirtilmiş, hangi kaynakları delil olarak kullandığının anlatıldığı fıkhî yönüne temas edilmiştir. Bu bölümde ayrıca Şeybânî'nin hayatına tekabül eden toplumun siyasi, sosyal ve kültürel durumu anlatılmış, hicrî ikinci yüzyılda özellikle hadis alanında kaleme alınmış eserler genel olarak tanıtılmıştır. İkinci bölümde Şeybânî'nin hadis ilmindeki konumunun ortaya konması için hadis kültürünü yansıtan Asar, Hucce, Muvatta gibi eserleri şekil ve muhteva yönünden incelenmiş, bu eserlerdeki hadis ilmiyle ilgili kullandığı terimler ve bu terimlere hangi anlamlar yüklendiği, delil olarak kullandığı hadislerin isnadında ne türlü bir yöntem uyguladığı örnekleriyle ortaya konmuştur. Şeybânî'nin metinle ilgili kriterlerini belirlemek için, hadislerin Kur' ân' a ve maruf sünnete uygunluğu, şartların değişmesiyle bazı hükümlerin de değişebileceği ilkesi, mütezat hadislerin cem ve telifi, hadislerin nâsih ve mensuhunun bilinmesi, eserin kıyasla çatışması halinde tercihi gibi konular hakkındaki uygulamaları yeterli derecede örnekler verilerek incelenmiştir. Üçüncü bölümde Şeybânî cerh ve tadil yönünden ele alınmıştır. Önce onu cerh edenlerin, daha sonra da tadil edenlerin sözlerine yer verilmiştir. Bu bölümün sonunda gerek lehte gerekse aleyhte söylenen sözlerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Tez, araştırma boyunca ulaşılan bilgi ve bulguları içeren sonuç bölümüyle bazı teklif ve öneriler de ilave edilerek tamamlanmıştır. ABSTRACT Şahin, Sami, `The Place of Muhammed b. al-Hasan al-Shaybânî in the Hadith Culture`, Ph. D. Thesis, Superviser: Doç. Dr. L Hakkı Ünal, VTII-256 p. This thesis consists of an introduction, three parts and a conclusion. In the introduction the aim, importance and content of the study and the related sources are shortly touched on. In the first part, after telling Shay barn's life, his works in the fields of fiqh, hadith and the other subjects which he wrote are made known, and his teachers and pupils are mentioned, and his aspect of fiqh in which the sources used by him are told is touched on. In addition to this part the cultural, social and political conditions of the society during his life period are told, the works written in hadith during II. century after Hegira are generally made known. In the second part, to put out Shay barn's situation in the science of hadith, his works like Âtâr, Hucca, Muvatta are examined from the aspects of form and content, and the terms used by him in the science of hadith and meanings imposed on these terms, and methods which he used in the ascription of the traditions (hadiths) used as proofs by him are put out in examples. To determine Shay barn's criterions in connection with the text, his application about the subjects like the conformity of the traditions to Qur'an and Sunna, the principle that some judgements may change according to the altering conditions, the combination and composition of the controversial traditions, the knowledge of nâsih and mansfih about the traditions, his preference when an atar (a tradition relating the deeds and utterances of the Prophet or his companions) contradicts qiyas (analogy) are sufficiently examined in examples. In the third part Shaybânî is taken up from the aspects of earn (invalidating) and ta'dfl (validating). At first the words of those who invalidated him, and then the words of those who validated him are given place. At the end of this part, the evaluation of the words in favor of or against him is made. This thesis is completed with a conclusion comprising the information and findings reached through the research by adding some offers and suggestions. 256

102

Ru’yetullah, dünyada ve ahirette Allah’ı görmek anlamına gelmektedir. Sahabe döneminde Hz. Peygamber’in miraçta Allah’ı görüp görmediği tartışılmış, II/VIII. asırda Cehm b. Saffân ile Sümeniyyye arasında cereyan eden tartışmayla iyice alevlenerek kelâmî ekollerin düşünce sistemi çerçevesinde görüş beyân etmesiyle büyüyerek devam etmiştir. Allah’ın görülebilmesi meselesi, Mu’tezile ile Ehl-i Sünnet tarafından yoğun bir şekilde tartışılmıştır. Ehl-i Sünneti temsil eden Mâturidî ve Eş’arî mezhebleri ile Allah’a cisim izafe eden, O’nu yaratılmışlara benzeten ve bir yerde ve yönde olduğunu iddia eden Mücessime, Kerramiyye ve Müşebbihe mezhebleri Allah’ın görülebilmesinin mümkün olduğunu savunurken, nassları akıl ile tevil ederek oluşturdukları düşünce sisteminin temelini oluşturan tevhid ilkesi gereği Mu’tezile, Allah’ın görülebilmesinin mümkün olmadığını savunmuştur. İslam’da inanç esasları Kur’an ve onun açıklamaları olan hadisler tarafından oluşturulmuştur. Kur’an Allah tarafından indirilmiş ve kıyamete kadar koruma altına alınmıştır. Âlimler, Hz. Peygamberin söz, fiil ve takrirleri olan hadislerin tespiti, muhafazası ve gelecek nesillere tam ve eksiksiz olarak aktarılmasına büyük önem vermişlerdir. İslam inanç esaslarını konu edinen akâid kitaplarında, Allah’ın görülmesi meselesi de bulunmaktadır. Ru’yet konusu dayanaklarını âyetler ve hadislerden almaktadır. Bu çalışmada, mezheblerin dini anlama ve yorumlama biçimlerine uygun olarak farklı anlayışlara sahip oldukları ru’yetullah meselesine kaynaklık yapan hadislerin tespiti yapılacak, sıhhatleri ortaya konulacak ve metin tenkidi ile hadislerin doğru anlaşılmasına katkı sağlanmaya çalışılacaktır., Ru’yetullah means to see Allah in the world and the after life. It was argued that if his holines prophet saw Allah in the ascension or not under the Sahabe period, the arguement took place between Cehm b. Saffan and Sümeniyye grew flamingly in the II/VII th. Century and by expressing the opinion as part of the theologian ecoles’ thinking system continued increasingly. The issue of the visibility of Allah, had been argued intensely by Mu’tezile and Ehl-i Sünnet. Matûrîdî and Eş’arî sectarians representing the Ehl-i Sünnet and Mücessime, Kerramiyye and Müşebbihe sectarians, attributing matter to Allah and pretending him to the creatures and claiming that Allah is at one place and direction, had supported the possibility about visibility of Allah, while Mu’tezile had supported that it was not possible to see Allah by force of oneness principle which is based on the thinking system glossing of the rules by the mind. The belief rules in Islam, are created by Kur’an and its explanations named Hadith. Kur’an is inspired by Allah and put under protection until the judgement day. Scholars placed great importance for the transferring to posterity whole and completely, identification, protection of the Hadis which are his holines Prophet’s words, actions and declarations. In books outlining the doctrines of a religious faith related with Islamic belief rules, the visibility of Allah issue is also mentioned. The Ru’yet issue is based upon the verses of Kur’an and the prophet Muhammad's sayings/deeds. In this study, the Hadith resourcing to Ru’yetullah issue which is parallel to situation of sectarians about having the different ways of understanding and point of views will be determined, their precisions will be revealed and will be tried to contribute to the correct understanding of Hadith by textual criticism.

Bu çalışmanın amacı, ilk inen âyetlerle ilgili rivâyetleri tespit ederek isnad ve metin tahlilinden yararlanarak hangisinin sahîh hangisinin zayıf olduğunu ortaya çıkarmaktır.Çalışma bir giriş ve iki bölümden oluşmuştur.Giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı, önemi ve metodu üzerinde durulmuştur. Ayrıca konuyla ilgili vahiy ve âyet gibi kavramlar hakkında geniş bilgi verilmiştir.Birinci bölümde ilgili rivâyetlerin hem Arapça metni hem de Türkçe anlamları verilmiştir. Ayrıca bu rivâyetlerin râvîleri hakkında rical kitaplarında geçen âlimlerin değerlendirmeleri en geniş bir şekilde ele alınmıştır. Rivâyetlerin sıhhati ve zayıflığı hakkında mütekaddim ve müteahhir ulemanın değerlendirmeleri göz önünde bulundurulmuştur.İkinci bölümde, ilk inen âyetlerle ilgili rivâyetlerin metin tahlilleri yapılarak, Kur'an, sahîh sünnet ve akla uygunlukları üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: Hadis ilmi, Âyet, Tahriç, Rivâyet. The aim of this study is to determine the narrations with regard to the first revealed Quran verses and to reveal which ones of these narrations are sahîh, authentic, and which ones are da'if, weak, based on the analysis of the sanads, the chain of narration and the matns, the texts of hadiths.The study is composed of the introduction and two additional sections.In the introduction, the aim, significance and the method of the study are presented. Besides, comprehensive information with regard to relevant concepts such as vahiy, holy revelations, and âyet, Quran verses, is presented.In the first section, the Arabic texts and their Turkish translations are given. Besides, the evaluations of Muslim scholars with regard to narrators of these hadiths in rijal books, biographical evaluations, are discussed widely. The evaluations of the Muslim scholars with regard to authenticity and weakness of narrations were also taken into consideration.In the second part, the texts of the narrations with regard to first Quranic verses revealed were analyzed and their congruence with the Quran, authentic Sunnah, and wisdom were discussed.Key Words: Hadith studies, Verse of Quran, Takhrij, Narration. 121

Tez kıyametin büyük alametlerine dair olan hadislerin değerlendirmesi üzerinedir. İnsanlığın ilk yaratılışı düşünmesi gibi bu gidişatın sonu da insanlık için çok büyük bir merak konusu olmuştur. Özellikle son dönemde kozmik yapının da hızla bozulması bu ilgiyi biraz daha artırmıştır. Bu çalışmada da bu gidişatın sonu olan kıyâmetin büyük alametleri ele alınmıştır. Tezin amacı kıyâmetin büyük alâmetlerinin genel olarak ele alınıp, bu rivâyetleri gerek sened gerek metin açısından değerlendirmeye tabi tutmaktır. Bununla beraber o değerlendirmelerin yanı sıra her konunun sonunda kendi kişisel değerlendirmeler de yapılmıştır. Çalışmada yöntem olarak ise başta ana hadis kaynakları taranmış, diğer hadis kaynaklarından da istifâde edilerek bu konuya dâir hadisler genel olarak ele alınmıştır. Bu rivayetler konunun genişliğine göre başlıklara ayrılmıştır. Her rivayetin altına âlimlerin değerlendirmeleri konulmuş, her konunun sonuna da kişisel değerlendirmelerimiz eklenmiştir. Sonuç olarak bu değerlendirmelere genel olarak baktığımızda tek bir hüküm çıkarmanın mümkün olamayacağı, kendi içinde konular ve başlıklara göre hadislerin sıhhat derecelerinin farklı olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.Bu çalışmanın bu konu için yeterli olmadığı, bu konu ile ilgili daha geniş ilmi çalışmalar yapılırsa alâmetlerin daha iyi anlaşılacağı gözlemlenmiştir. The thesis is on the evaluation of the hadiths about major signs of the doomsday. Such as the creation of humanity, the end of the humanity has been the subject of very great interest. Especially in the recent period has increased a little more attention to the rapid degradation in the cosmic structure. In this study, the major signs of the doomsday were discussed. The aim of the thesis is as a general review of the major signs of doomsday and to evaluate the narration of these hadiths about doomsday in terms of sanad and text. Also, at the end of each subject, personnel assessments were made as well as their evaluations. In this study, as a method firstly the main sources of hadith was scanned and then also hadiths on this issue was discussed in general by benefiting from other sources of hadiths. Narrations of these hadiths were divided by the headings according to width of the subject. The scholars reviews were put under each narrations and personal evaluations were added to the end of each subject. As a result, when we look at these evaluations in general would not be possible to extract a single provision. Hence, these hadiths can be evaluated different degrees of reliability of the hadiths according to their own issues and topics. Finally, this study is not sufficient for this subject; however, if the wider scientific studies can be made on this subject, these major signs will be understood better. 144

Muhammed Abduh'un Hadisçiliği? adlı çalışmamızda onun hadise ve sünnete dair görüşlerini incelemeyi amaçladık.Tez, giriş, iki ana bölüm ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır.İlk olarak araştırmamızın amacına ve önemine dair, hususların yanında, araştırmamızda kullandığımız metottan bahsettik. Birinci bölümde, Abduh'un hayatını, eserlerini ve düşünce yapısını anlattık. Abduh'un hadis ve sünnete dair görüşlerinin yanında, onun hadis ve sünnete verdiği anlam hakkında bilgi verdik.İkinci bölümde, Abduh'un eserlerinde kullandığı hadislerden örnekler verdik. Daha sonra hadisleri senet ve metin yönünden inceleyerek yorumları belirttik.Sonuç bölümünde ise araştırmamızın ortaya koyduğu sonuçlardan genel olarak bahsederek çalışmamızı tamamladık. We aimed at our studies colled `Muhammad Abduh's Hadisçiliği`to examine the views of his hadıs and sünne.The thesis is consist of two main sections as beginning and the resultsAt fırst we manshed the methot we use it in our studies by the purpose of our studies an it?s importances, we amphased on Abduh?s live, his books and structure of his wives, we gove on information about hadıs and sunne which he gove the comment with Abduh wives about hadıs and sunne.At the second section we gove some examples from hadıs that he used in his books. After that we determinated the comments by the crıtcesing tex of hadıs and it?s promissory noteAt the section of result we finished our studies with manshending generally about theresoult of our studies created. 102

Namazda Okunan Duaların Hadisler Açısından Degerlendirilmesi? isimliçalısmamızda temel olarak namaz içinde ve sonrasında okunan dualarla ilgili hadislerincelenmistir.Tezimiz, giris, iki ana bölüm, degerlendirme ve sonuç bölümlerinden olusmaktadır.Giris bölümünde, arastırmanın amacı ve önemine isaret edilmistir. Ayrıcaarastırmamızda kullandıgımız metot ve kaynaklar açıklanmıstır.Birinci bölümde, ?dua? kelimesinin sözlük ve terim anlamları üzerinde durulmustur.badetler ve dua iliskisi, duanın önemi, tesiri ve kabulü, konusu, niteligi ve son olarak namazve dua iliskisi özet olarak islenmistir.kinci bölümde, altı ana baslık altında asıl konu islenmistir. Birinci maddede, sena,ihram ve istiftah duası diye isimlendirilen, iftitah tekbirinden hemen sonra okunan dualarlailgili rivayetler islenmistir.kinci maddede, kıraat ve istiâze ile ilgili rivayetler üzerinde durulmustur. BuradaFatiha'nın dua boyutuna deginildikten sonra Fatiha'nın pesinden ?âmin? demek ile ilgilirivayetler islenmistir.Üçüncü maddede, rükû, secde ve aralarında okunan dua ve tesbihâtla ilgili rivayetlerislenmistir. Rükû ve secdelerde okunan dua ve tesbihâtlar genellikle aynı rivayet içinde yeraldıgı için ikisi tek baslık altında toplanmıstır. Aralarda okunan dua ve zikirler de altbaslıklar altında islenmistir.Dördüncü maddede, tesehhüt il ilgili konular ve son tesehhütten sonra Hz.Peygamber'e ve âline salâvat getirmek ve dua etmek ile ilgili rivayetler incelenmistir.Besinci maddede, selamdan sonra okunacak dua, tesbihât ve zikirler ile ilgilirivayetler degerlendirilmistir.Altıncı maddede, kunut duaları ile ilgili rivayetler incelenmistir.Konularla ilgili fıkhî ve indî degerlendirmeler mevzuların içinde ayrıca son bölümdegenel degerlendirme yapılmıstır.Sonuç bölümünde ise arastırmamızın ortaya koydugu sonuçlardan genel olarakbahsederek çalısmamız tamamlanmıstır. Study name: ? The evaluation of the prayers that read in pray ? In this study basicallythe tradition ( hadis ) that read in a pray is examined. Our thesis has an introduction, twomain parts an evaluation and a conclusion.In ntroduction part the aim and the importance of the investigatin is marked. Alsothe methods and sources that we used in our investigation is explained.In the first part the vocabulary and the term meanings of the word of ?praying?(dua)is explained the connection of prayings and prayers the importence of praying effect andacceptence , subject quality at last the connection of pray and praying is explained.In the second part , the main topic is worked beneath six main headline . In the firstitem , the rumours about ? prayings ? ( dualar ) that is named sena , ihram and istiftah thatare read after iftidah tekbiri is worked.In the second item the rumours about kıraat and istiaze are told.After telling thedimension of ? Fatiha ? as a praying ( dua ) the rumours about saying amin (amen) afterFatiha is studied.In the third item the rumours about ? tesbihat ?, ? rüku?,? secde ? and praying is readbetween them is studied.The praying is read between rüku , secde and tesbihatsare collectedone headline because of their some rumours placed.The prayings and ?zikirler? that is readamong them are studied beneath different head lines.In the fourth item the topics about ? tesehhüd? and the ?salavat? fort he prophet andhis relatives and the rumours about makig praying are studied.In the fifth item the rumours about the praying after the salutation? tesbihat? and ?zikirler ? are evalvated.In the sixth item the rumours about the prayings of ? kunut ? are studied.The evaluations about topics are in the subject further more there is a generalevaluation at the last part.In the last part , our studies are comleted as telling the resultsof our investigation. 130

Vitir Namazı ile ilgili Rivâyetlerin Değerlendirilmesi? isimli tezin; girisbölümünde; konunun amacı ve önemine dair hususların yanında metot vearastırmaya kaynaklık eden eserler genel olarak belirtilmistir.Birinci bölümde, vitrin lügat ve ıstılâhî anlamları açıklanmıstır. Vitirnamazına ait vitrin hükmü, vakti, kazası, kılınıs sekli, kıraati ve rekât sayısı gibikonulara ait hadis rivâyetlerinin orijinal metinleri sunulup hadislerin tercümelerineyer verilmistir. Hadis rivâyetlerinin tahrici yapılarak aralarındaki lafız farklılıkları dabelirtilmistir. Rivayetler senet ve metin tenkidine tabii tutularak rivâyetlere getirilenyorumlar belirtilip kendi yorumlarımız da ilave edilmistir. Her hususun sonunda fıkıhmezheplerinin görüslerine de yer verilmistir.ikinci bölümde, kunutun lügat ve ıstılâhî anlamları açıklanmıs, vitirnamazındaki kunutun yeri, kunut duâsı, kunutta elleri kaldırma, kunutta imama uymagibi konulardaki rivâyetlerin metinleri ve tercümeleriyle birlikte tahric ve tenkitlerinede yer verilmistir. Kunutla ilgili konularda fakihlerin hadislere dayanarak verdiklerihükümler de açıklanmıstır. Bu konuyla ilgili görüslerimize konu sonunda yerverilmistir.Arastırma sonunda genel bir değerlendirme yapılmıs ve ulasılan sonuçlarlatamamlanmıstır. Of this thesis named ?Evaluating the Hearsays Related with the Vitir Prayer?;in the introduction part; it was generally noted that methods and works emanated tothe research beside the respects concerning the objects and significance of thesubject.In the first part, the dictionary and term meanings of the vitir were defined.Representing original documents of the hadith hearsays such as the arbitrament, time,kazaa, kind of performing, reading, and rakat of the vitir namaz, it was given place tothe translations of the hadiths. By making the quotations of the hadith hearsays, theword differences among them were emphasized. By subjecting the hearsays to scriptand document criticism, the interpretations for accounts were noted and our owncomments are added.In the second part, the dictionary and term meanings of kunut were expressedand with the documents and translations of the hearsays in the subjects of the placeof kunut in the vitir prayer, kunut prayer, raising the hands in kunut, according theimam, it was given their quotations and critiques. In the subjects concerning thekunut, it was also explained scholars? judgments based on hadiths. Our views on thissubject took place at the end of the subject.At the end of the research, it was made an overall evaluation and completedwith reached results. 120

Hanefi fıkıhçıları, ahkâm konusunda ortaya koydukları usul muvacehesindeSahih-i Buhâri'de olmasına rağmen bazı hadislerle amel etmemişlerdir. Tezimiz bukonunun araştırılmasına yönelik bir çalışmadır.Tezimiz bir giriş, iki bölüm, sonuç ve değerlendirmeden oluşmaktadır. Girişbölümünde, araştırmanın konusu ve önemi üzerinde durulmuş; kaynaklarındeğerlendirilmesi yapılmıştır. Hanefi mezhebi ve genel özellikleri, Reyciler ve Reytaraftarları ve Sahih-i Buhâri hakkında da temel bilgiler verilmiştir. Birincibölümde Hanefi fıkıhçılarının hadisleri değerlendirirken ileri sürdükleri şartları veBuhâri'den ahkâm hadislerini almama nedenleri açıklanmıştır. İkinci bölümde,Buhâri'de geçmesine rağmen Hanefilerin delil olarak almadıkları hususlar tespitedilmiş, Hanefilerin kendi delilleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu amaçla,ibadetler konusunda yirmi dört, muamelatta yirmi, ceza hukuku konusunda yedi vedeğişik diğer meselelerle ilgili sekiz olmak üzere toplam elli dokuz tane hadistespit edilmiştir. Sonuç bölümünde ahkâm konusundaki Hanefilerin görüşlerinintemellerinin neler olduğu ve hadisleri tercih ve tefsir ederken dikkate aldıklarıunsurlara yer verilmiştir. In accordance with their methodology of juristiction the Hanafi jurisprudentshave not put some prophetic narratives into operation although they took place in theSahih of al Bukhârû. The aim of our thesis is to study this subject.Our thesis is composed of an Introduction, two parts and a conclusion. In theintroduction we emphasized the subject and importance of the research and made theevaluation of the sources used for the study. Some basic information was given aboutthe Hanafû School (mazhab), their general features, advocators of ra?y (opinion)rather than narratives and traditinos and about the Sahih al-Bukharû. In the First Partthe required explanations were made about the preconditions of Hanafû jurisprudentswhile evaluating narratives and their causes for not taking into consideration somejüridical narratives that took place in the Sahih al-Bukhâri. In the Second Part weconcentrated on the matters that the Hanafû jürisprudents did not consider themevidences in religion although they took place in the Sahih al-Bukharû, and we triedto display the evidences of the Hanafû School which they depended on. For this aim,the total fifty-nine narratives (relating to the subject of prayer twenty-four, to thesocial life twenty, to the penal code seven and to the different matters eightnarratives) were found. In the conclusion we gave place to the bases of the opinionsof the Hanafû jürisprudents about jüridical decisions and wat they took intoconsideration while preferring and interpreting narratives.Key Words: Hanafû School, jürisdiction, Sahih al-Bukharû, precondition,evidence 180

IV ÖZET `Namazların Kazasıyla İlgili Rivayetler ve Değerlendirmeleri` isimli çalışmamızda temel olarak namazların kazasıyla ilgili hadisleri inceledik. Tezimiz, giriş, üç ana bölüm ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı ve önemine dair hususların yanında, araştırmamızda kullandığımız metodumuzdan bahsettik. Ayrıca araştırmamıza kaynaklık eden eserleri genel olarak zikrettik. Birinci bölümde, bir ibadet olarak ve Allah-kul ilişkisi açısından namazın öneminden bahsettik. Ayrıca araştırmamızda kullandığımız `Eda, Kaza ve Faite` kavramlarım açıklayarak kavramlar arasındaki farklılıklara dikkati çektik. İkinci bölümde, iki ana başlık altında namazların kazasıyla ilgili rivayetleri orijinal metinleriyle sunduk. Rivayetlerin tahririni yaparak aralarındaki lafız farklılıklarına yer verdik. Rivayetleri sened ve metin tenkidine tabi tutarak rivayetlere getirilen yorumlan belirtip kendi yorumlarımızı da ilave ettik. Ayrıca rivayetlerde yer alan âyetin tefsiriyle ilgili müfessirlerin görüşlerine yer verdik. Araştırmamızın üçüncü bölümünde rivayetler bağlamında namazların kazasıyla ilgili olan, Hz.Peygamber'in namaz kaçırmasının ilahi hikmeti, rivayetlerde geçen `fezi'a` kelimesiyle ilgili yorumlar, namazların kaza edilebilirliği, kasıtlı olarak namazları kazaya bırakanların durumu, namazlar kaza edilirken ezan okunması, namazlar kaza edilirken vakit sırasının gözetilmesi gibi bazı hususları detaylı bir şekilde inceleyerek bu hususlara getirilen yorumlan ve kendi yorumlarımızı da ilave ettik. Sonuç bölümünde ise araştırmamızın ortaya koyduğu sonuçlardan genel olarak bahsederek çalışmamızı tamamladık. ABSTRACT In our study on called `Rumers related to performing prayers at a later time and evaluation` we examined the hadiths related to performing prayers at a later time as a hasis. Our thesis is composed of, introduction, three main parts and a conclusion part. In the introduction part, we mentioned not only cases about the aim and importance of investigation but also the methods we use in our searching. We also mentioned sources of our searching generally. In the first part, we talked about the importance of prayers as a worshipping, and as a point of view relation between God and human being. Furthermore, we explained the concepts we use in our search `Eda (performing a duty), Kaza (late performance of an act of worship) and Faite (forgetting to perform an act by mistake)` and we attracted attention differences between such concepts. In the second part, we presented the rumors related to performing prayers at a later time with original texts under two main titles. We included differences between the rumors expressions by searching their roots. We studied the rumors according to their root forms and text forms, we clarified interpretations made about them and we also added our interpretations. Besides, we included some Mufessirs (the interpreters of Holy Quran) interpretations of the verses of the Quran passing in the rumors. In the third part, in the context of the rumors related to performing prayers at a later time, _ we examined some particular points such as the divine point of forgetting of performing prayer of the prophet, the interpretations about the word `fezi'a` passing in the rumors, whether prayers may be performed at a later time or not, statements of those delaying prayer consiously, giving the call to prayer while performing prayer, and to pay attention order while performing prayers at a later time. And we added some interpretations given them, and our interpretation. In the conclusion part, we completed our study by mentioning the results of our study generally. 110