Search

Aneminin gelişim üzerine etkisini saptamada `Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi`nin etkinliğinin belirlenmesi ve 0-42 aylık çocuklarda demir damlası ile profilaksinin anemiyi önlemedeki etkinliğinin değerlendirilmesiBu tez araştırması, genel sağlık izlemleri için bir Üniversite Hastanesi, bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi ya da Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran 6-42 ay arasındaki çocuklarda anemi sıklığının belirlenmesi, demir profilaksisine uyumun değerlendirilmesi ve aneminin gelişim üzerine etkilerinin belirlenmesinde Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi'nin kullanılmasını amaçlamaktadır. Kesitsel ve gözlemsel desenle yapılan araştırmanın örneklemini 6-42 aylık çocuklar ve anneleri oluşturmaktadır. Bu örneklem aynı zamanda `Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi Uluslararası Standardizasyon Araştırması`nın Türkiye örneklemini de oluşturmaktadır. Araştırmada yer alan çocukların gelişimsel değerlendirmeleri Uluslararası Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi (GİDR) ile yapılmış, ardından aile ve çevresi ile ilgili risk etmenlerinin belirlenmesi amacı ile geliştirilen `Sosoyodemografik Bilgi Formu` uygulanmıştır. Sonrasında çocukların parmak ucundan HemoCue cihazı ile hemoglobin değerleri ölçülerek anemi durumları değerlendirilmiştir. Araştırmamızda anemi varlığı değerlendirilirken uluslararası referanslar eşliğinde hemoglobin sınır değeri 10,5 gr/dl olarak belirlenmiştir. Araştırmadan dışlanma kriterlerinin uygulanmasından sonra tez araştırmasına 2345 çocuk dahil edilmiştir. Araştırma sonuçları incelendiğinde 6-42 ay çocuklarda anemi sıklığı %20,7 olarak bulunmuştur. Anemiyi etkileyen risk faktörleri irdelendiğinde anne eğitim düzeyinin düşük olması (Odds oranı: 2.54, %95 güven aralığı 2.05-3.13), kırsal kesimde yaşama (Odds oranı: 1.79, %95 güven aralığı 1.37-2.32) ve demir profilaksisi almama durumunun (Odds oranı:1.35, %95 güven aralığı 1.02-1.80) anemi riskini arttırdığı saptanmıştır. Örnekleme dahil edilen çocukların %84'üne aileleri tarafından demir profilaksisinin verildiği görülmüştür. Araştırmamızda GİDR ile değerlendirildiğinde en az bir gelişimsel alanda gecikmesi olan çocuk oranı %28,7 olarak saptanmıştır. Yapılan analizlerde anemisi olan çocukların en az bir alanda gelişimsel gecikme varlığı açısından GİDR ile değerlendirildiğinde anemisi olmayan çocuklar ile arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (Odds oranı:1.09, %95 güven aralığı 0.87-1.37). Bu araştırma; Ankara gibi başkent olan bir ilde ve anemiyi önlemeye yönelik olarak uygulanan demir desteğine kolaylıkla ulaşılabilmesine rağmen anemi oranlarının gelişmiş ülkelere oranla halen daha yüksek oranda olduğunu göstermektedir. Bu oranların anne eğitiminin desteklenmesi, demir profilaksisine uyumun arttırılması ve demirden zengin beslenmenin desteklenmesi ile azalabileceği öngörülmektdir. The effectiveness of the Guide for Monitoring Child Development in determining the differences between the development of anemic end non-anemic children and the role of prophylaxis with iron drops in preventing anemiaThe aims of this study were to determine the frequency of anemia and associated risk factors as well as the association between anemia and developmental delay among children aged 6-42 months obtaining routine health care in Ankara The sample for this cross-sectional and observational study comprised children aged 6-42 months. subset of the Turkish sample of the `Development of the International Guide for Monitoring Child Development (GMCD) Study` funded by the National Institute of Health (NIH) and conducted in 2011-2015 in Argentina, India, South Africa and Turkey. Following the the GMCD, we applied the `Sociodemographic Form` to determine the risk factors related to the family and the home environment. The presence of anemia was checked using HemoCue and based on international references we used 10,5 gr/dl as the cut off value of hemoglobin level to define anemia. After the elimination criteria were applied, 2345 children were included in this study. The rate of anemia was found to be 20,7% whereasapproximately 84% of mothers reported that their children were receiving iron prophylaxis. . Mother not completing high school (OR 2.54, %95 CI 2.05-3.13), rural or poor neighboorhood residence (OR 1.79, %95 CI 1.37-2.32) and not-using iron prophylaxis (OR 1.35, %95 CI 1.02-1.80) were identified as risk factors associated with anemia. In this sample, 28.7% of children were identified with delay in one or more domains of the GMCD. There was no statistical difference between children with and without anemia with respect to developmental delay (OR 1.09, CI 0.87-1.37). The results of this study imply that even in capital Ankara, where children can access iron supplemention to prevent anemia, the rates of anemia are much higher than in high income countries. Rates of anemia may improve when risk factors associated with anemia such as maternal education and compliance with iron supplementation improves. 79

Türkiye'de genel sağlık izlemi için sağlık kurumlarına başvuran çocukların gelişimini olumsuz etkileyen etmenler konusunda bilgiler yetersizdir. Bu tez araştırmasında Ankara'da sağlık kurumlarında sağlığı izlemi hizmeti alan çocukların erken çocukluk döneminde gelişimini etkileyen biyolojik ve psikososyal risklerin biyoekolojik kuram kapsamında belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemine Ankara'daki yedi sağlık kurumuna sağlığı izlemi için annesi eşliğinde başvuran ve yaşları 6-42 ay olan çocuklar dahil edilmiştir. Bu örneklem National Institute of Health (NIH) tarafından desteklenen ve 2011-2015 tarihlerinde Arjantin, Güney Afrika, Hindistan ve Türkiye'de yürütülen `Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi: Uluslararası Standardizasyon Çalışması` adlı araştırmadaki Türkiye örnekleminin alt kümesidir. Erken çocukluk döneminde gelişime olumsuz etki yapan etmenlerin tanımlanması ve belirlenmesi biyoekolojik kuram kapsamında, güncel alanyazın taraması ışığında yapılmıştır. Örneklemdeki çocuklar ve ailelerine Uluslararası Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi (GİDR) uygulanmıştır. Risk etmenleri ile ilgili bilgi toplanması için sosyodemografik bilgi formu, standart antropometrik ölçümler, çocuğu muayene eden hekimin doldurduğu sağlık bilgileri formu, kapiller kandan HemoCue ile hemoglobin düzeyi tayini, annede depresyon değerlendirmesi için Patient Health Questionnaire 2 ve Hanehalkı Açlık Ölçeği (Household Hunger Scale) kullanılmıştır. Örneklemin sosyodemografik özelliklerinin belirlenmesi için betimsel analizler yapılmıştır. Güncel alanyazın taraması yapılarak geliştirilen risk ölçütlerine maruz kalan ve kalmayan çocuklardaki gelişimsel gecikme oranları Odds oranı (Odds ratio, OR) hesaplanarak incelenmiştir. Gelişimsel gecikme için bağımsız risk oluşturan etmenlerin incelenmesi için veriye çok değişkenli lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Odds oranları için %95 güven aralığı (GA) hesaplanmış, istatistiki anlamlılık düzeyi için =0.05 düzeyi kullanılmıştır. `Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi: Uluslararası Standardizasyon Çalışması`nda Türkiye örneklemindeki 2871 çocuk içinden 526 çocuk bu tez araştırmasına dahil olma kıstaslarını karşılamadığından (497 çocuk altı aylıktan küçük olduğu, 29 çocuk anne tarafından getirilmediği için) dışlanmıştır. Tez araştırmasına dahil edilen 2345 çocuktan oluşan örneklemde en az bir gelişim alanında gelişimsel gecikme oranı %28.7 (n=675, %95 güven aralığı, GA 26.8-30.5) olarak bulunmuştur. Tek değişkenli analizlerde kronik hastalığının olması (OR 4.43, %95 GA 3.12-6.29), annenin çocuğun gelişimini desteklemek için herhangi bir şey yapmadığını ifade etmesi (OR 2.01, %95 GA 1.47-2.77), boya göre vücut ağırlığı z skorunun

ÖZETAmaç. Bu araştırma evde yaşayan yaşlılarda düşmeyi önlemeye yönelik rehber geliştirmek ve geliştirilen rehber doğrultusunda verilen eğitimin düşmeyi önlemeye etkisini saptamak amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot. Araştırmanın evrenini İzmir ili Karşıyaka İlçesi 13 Nolu Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı 65 yaş ve üstü bireyler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini, yukarıda belirtilen evrenden olasılıksız rastlantısal örnekleme yöntemi ile seçilen 40 deney grubu, 40 kontrol grubu olmak üzere 80 yaşlı birey oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında Tanıtıcı Bilgi Formu, Eğitim Öncesi Düşmeye İlişkin Bilgi Formu, Eğitim Sonrası Düşmeye İlişkin Bilgi Formu, DENN Düşme Risk Değerlendirme Skalası, EGKL ve SMMT kullanılmıştır.Deney grubuna, ön test uygulamasından sonra düşmeleri önlemeye yönelik olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kanıt temelli rehber doğrultusunda iki kez, bir hafta arayla eğitim verilmiştir.Bulgular. Eğitimden üç ay sonra deney grubunun %5.3'ünün kontrol grubunun %23.1'nin düştüğü belirlenmiştir. İki grup arasındaki farkın istatistiksel açıdan önemli olduğu saptanmıştır (p0.05).Sonuç. Ev güvenliği ve güvenli davranışlara yönelik olarak verilen eğitim deney grubunda düşme sayısını azaltmıştır.Anahtar Kelimeler: ÖZETYaşlı Bireylerde Düşmeleri Önlemeye Yönelik Rehber Geliştirme ve Geliştirilen Rehber Doğrultusunda Verilen Eğitimin Düşmeyi Önlemeye EtkisiAmaç. Bu araştırma evde yaşayan yaşlılarda düşmeyi önlemeye yönelik rehber geliştirmek ve geliştirilen rehber doğrultusunda verilen eğitimin düşmeyi önlemeye etkisini saptamak amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot. Araştırmanın evrenini İzmir ili Karşıyaka İlçesi 13 Nolu Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı 65 yaş ve üstü bireyler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini, yukarıda belirtilen evrenden olasılıksız rastlantısal örnekleme yöntemi ile seçilen 40 deney grubu, 40 kontrol grubu olmak üzere 80 yaşlı birey oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında Tanıtıcı Bilgi Formu, Eğitim Öncesi Düşmeye İlişkin Bilgi Formu, Eğitim Sonrası Düşmeye İlişkin Bilgi Formu, DENN Düşme Risk Değerlendirme Skalası, EGKL ve SMMT kullanılmıştır.Deney grubuna, ön test uygulamasından sonra düşmeleri önlemeye yönelik olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kanıt temelli rehber doğrultusunda iki kez, bir hafta arayla eğitim verilmiştir.Bulgular. Eğitimden üç ay sonra deney grubunun %5.3'ünün kontrol grubunun %23.1'nin düştüğü belirlenmiştir. İki grup arasındaki farkın istatistiksel açıdan önemli olduğu saptanmıştır (p0.05).Sonuç. Ev güvenliği ve güvenli davranışlara yönelik olarak verilen eğitim deney grubunda düşme sayısını azaltmıştır.Anahtar Kelimeler: Düşme, Düşmeleri Önleme, Rehber Geliştirme, Yaşlı ABSTRACTAim. This study is aimed to develop a guide aimed at prevention of old individuals who lives at home and to determine effect of the training in line with this guide about fall prevention.Material and Method. Population of the study included 65 individuals aged 65 and older who is registered to Family Health Center Nr.13 in Karşıyaka of İzmir. Sample of the study material was 80 old individuals as 40 control groups and 40 experimental groups selected by non-random accidental sampling method from the population mentioned above.The datas collected by using of introductory information forms, information form concerning fall which includes some questions about fall and information form concerning fall after training, DENN Fall Risk Assessment Scale, HSCL and SMMT.Experimental group was trained in line with evidence-based guide developed by researcher to prevent fall after preliminary test implementation twice every other week.Results. Three months later than training, it was determined falls of experimental group by 5,3% and control group by 23,1%. The diffirence between two groups is significant (p0,05).Conclusion. The training which was given for home safety and safe behaviors decreased fall number of experimental group.Key Words: Fall, Fall Prevention, Guide Development, Old 127

Bu çalışmanın amacı zihinsel yetersizliği olan bireyler hakkında bilinci artırmak ve desteklemek için ilköğretim okulları birinci kademesinde kaynaştırma sınıf öğretmenlerine yönelik bir rehber kitap hazırlamaktır. Bu rehber kitapta zihinsel yetersizliği olan öğrencinin bireysel ihtiyaçları üzerinden yola çıkarak, kaynaştırma sınıfları için uygun stratejileriler bulunmaktadır. Bu çalışmada zihinsel yetersizliği olan bireylerle ilgili kitaplar, çeşitli dokümanlar incelenerek bilgi toplanmıştır. Araştırmada zihinsel yetersizliği olan öğrencilerle çalışan sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenleri ve beden eğitimi öğretmenlerine 5 sorudan oluşan bir anket dağıtıldı. Eğitimcilerin 5 soru için verdiği cevaplar ile rehber kitabın güçlü, zayıf, doğru, yanlış yönleri tespit edildi. Eğitimcilerin bilgileri ve önerileri doğrultusunda kitapçık yeniden düzenlendi. Rehber kitaptaki bilgilerin doğruluğunu denetlemek, bilgilerin ne kadarının kullanıldığını belirlemek ve eksikliklerini saptamak için zihinsel yetersizlik alanındaki 3uzman ve 50 öğretmen tarafından gözden geçirilmiştir. Rehber kitap, anlaşılabilirliği sağlamak amacıyla kısa yazıldı. Öğretmenlerin gerçek deneyimlerini diğer öğretmenlerle paylaşmaları için rehber kitapta her bölümün sonuna inceleyen kişilerin düşünceleri eklendi. The purpose of this study is to raise awareness about those who suffer from mental incompetence and to prepare a guide book oriented to the inclusion class teachers at the first stage of elementary schools in order to support these people. In this guide book, appropriate strategies for inclusion classes are available by starting from over the individual needs of the student who suffer from mental incompetence. This study is formed by gathering information through investigating books, thesis that are related to the individuals suffering from mental incompetence. In the research, a survey was distributed to class teachers, guidance teachers and physical education teachers who work with students suffering from mental incompetence. Strong, weak, right, wrong parts of this guide book are determined via the responses given by educators for 5 questions. Booklet was prepared again in line with the information and recommendation of educators. It was reviewed by 3 people who are expert on mental incompetence field and by 50 teachers in order to check the accuracy of the information written in the guide book, to determine to what extend the information are used and to detect the missing parts. In order to provide understandability, guide book was submitted in a short format. Ideas of those who perform investigation are added at the end of each part on guide book for making teachers share their real experiences with other teachers. 115

Araştırmanın amacı parsiyel kalça protezi uygulanacak hastalar için klinik rehber geliştirme ve geliştirilen klinik rehberin hasta çıktılarına etkisini değerlendirmekti.Araştırma, 4 Şubat 2008 ? 06 Temmuz 2010 tarihleri arasında yapıldı. Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğinde yürütüldü. Kontrol gruplu yarı deneme modeliyle yürütülen araştırmanın örneklemini, parsiyel kalça protezi ameliyatı olan ve örneklem kriterlerine uyan 60 hasta oluşturdu (30 deney, 30 kontrol). Araştırmaya, okur yazar, kronik ve dejeneratif hastalığı olmayan, daha önce kalça protezi uygulanmayan, psikiyatrik hikayesi bulunmayan 45 yaş ve üzeri hastalar alındı.Veri toplamada hasta tanıtım formu, klinik rehberler, kalça değerlendirme anketi, fonksiyonel değerlendirme formu, memnuniyet formu kullanıldı.Verilerin değerlendirilmesinde, sayımla belirlenen verilerde yüzdelik ve x2 testi, ölçümle belirlenen verilerde, bağımsız gruplarda t testi, varyans analizi, kruskal wallis varyans analizi ve Mann ?Whitney U testi kullanıldıMaliyet ortalamaları, deney grubunda 2304.93 (SS= 328.91) TL kontrol grubunda 2820.72 (SS= 546.05) TL idi ve gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p= .000). Hastanede toplam yatış süresi deney grubunda 9.03 (SS= 1.12) gün, kontrol grubunda 10.70 (SS= 1.96) gündü ve gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı ( p= .000). Hastaların memnuniyet puan ortalamaları deney grubunda 101.16 (SS= 3.63) iken, kontrol grubunda 60.86 (SS=13.80) idi ve gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p= .000).Komplikasyon görülme durumları karşılaştırıldığında, deney grubunda %10.05, kontrol grubunda % 36.7 oranında komplikasyon görüldü ve gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı ( p= .012).Hastaların fonksiyonel değerlendirme anketi puan ortalamaları deney grubunda 80.53 (SS=11.26), kontrol grubunda 58.66 (SS=3.45) idi ve gruplar arasındaki fark anlamlıydı (p= .000).Hastaların kalça değerlendirme formu puan ortalamaları deney grubunda 22.16 (SS = 8.17), kontrol grubunda 36.40 (SS=4.96) idi ve gruplar arasındaki fark anlamlıydı (p= .000).Sonuç olarak, klinik rehberle bakım verme, maliyeti, hastanede yatış süresini ve komplikasyonları azalttı ve hasta memnuniyetini arttı. Bu sonuçlar doğrultusunda klinik rehberlerle ilgili geniş gruplarda araştırmaların yapılması ve elde edilen bulguların klinik kullanımına yansıtılması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: parsiyel kalça protezi, klinik rehber, klinik yollar, hemşire The aim of this study was to develop clinical guide and to evaluate the effect of the developed clinical guide on patient outcomes.The study was conducted between the dates 4 February 2008-06 July 2010. It was administered at Atatürk University Research Hospital, Orthopedy and Traumatology Clinic. 60 patients (30 experimental, 30 control) who had partial hip replacement operation and are compatible with the criteria of the sample comprised the sample of the study which was conducted through semi-experimental model with control group. The patients who are literate and have no chronic or degenerative disease, who were not applied hip replacement before and have no psychiatric story, who are 45 and over were included in the study.Patient admition form, clinical guides, hip evaluation questionnaire, functional assessment form, satisfaction form were used to collect data.In data evaluation, percentage and x2 test in the data determined with counting, in the data determined with measurement, in the independent groups t-test, variance analysis, Kruskal Wallis variance analysis and Mann Whitney U test were utilized.Cost averages were 2304.93 (SS= 328.91) TL in the experimental group and 2820.72 (SS= 546.05) in the control group, and the difference between the groups was statistically important (p= .000). Total durations of staying in hospital were 9.03 (SS= 1.12) days in experimental group and 10.70 (SS= 1.96) days in the control group, and the difference between the groups was statistically important (p= .000). While satisfaction averages of the patients was 101.16 (SS= 3.63) in the experimental group, it was 60.86 (SS=13.80) in the control group, and the difference between the groups was statistically important (p= .000).When the prevalence cases of complication were compared, it was seen that it was %10.05 in the experimental group and % 36.7 in the control group, and the difference between the groups was statistically important (p= .012).Score averages of patients? functional assessment form were 80.53 (SS=11.26) in the experimental group, 58.66 (SS=3.45) in the control group, and the difference between the groups was statistically important (p= .000).Score averages of patients? hip evaluation form were 22.16 (SS = 8.17) in the experimental group, 36.40 (SS=4.96) in the control group, and the difference between the groups was statistically important (p= .000).As a result, providing care together with clinical guide decreased cost, duration of staying in hospital and complications, and it increased patient satisfaction. According to these results, it can be suggested that studies about clinical guides should be conducted in wider groups and the findings obtained should be reflected to clinical use.Keywords: Partial hip replacement, clinical guide, clinical pathways, nurse 111