Search

Met een consortium van bedrijven en kennisinstellingen is onderzoek uitgevoerd naar grenswaarden voor de gasvormige componenten ethyleen en ethanol welke geproduceerd worden voor en tijdens de opslag van hardfruit. De ethyleen productie na de oogst kan mogelijk gebruikt worden als een rijpingsindicator voor partijen of cellen fruit. Deze componenten kunnen zich ook ophopen in de CA (controlled atmosphere) bewaring van appelen en peren en hebben ook tijdens de bewaring ook een duidelijke relatie met de kwaliteit van het product. Tevens is voor ethyleen een prototype ethyleen meter ontwikkeld.

In de lange bewaring van appels en peren wordt regelmatig zeer zware uitval door vruchtrot geconstateerd. Deze bewaarverliezen kosten de teler en bewaarders veel geld. Onbekend is waar deze rot door veroorzaakt wordt. Onderzoek naar bewaarziekten in Nederland en België laat zien dat de meest voorkomende vruchtrotveroorzakers Neofabraea (lenticelrot; voorheen Gloeosporium) en Cadophora (visogen; voorheen Phialophora) zijn. Cadophora lijkt in perenpartijen meer uitval te geven dan Neofabraea. In een aantal gevallen werd meer dan 60% uitval vastgesteld. Ook werden in monsters soms beide schimmels aangetroffen. Goede bestrijdingsadviezen kunnen nog niet geven worden. Kennis over de levenswijze en infectiemomenten is daarvoor nog ontoereikend. Door samenwerking van voorlichting, onderzoek, bewaarspecialisten, afzet en telers kunnen strategieën ontwikkeld worden voor de beheersing van vruchtrot in de naoogst. Tijdens het onderzoek werden ook andere veroorzakers van bewaarbederf aangetroffen zoals: Fusarium (klokhuisrot en neusrot), Neonectria (neusrot), Alternaria (klokhuisschimmel) en Cladosporium (inktvlekkenrot). Ook werd regelmatig smoezelige vruchten aangetroffen bij zowel appel als peer. Dit lijkt door een samenspel van verschillende schimmels en gisten veroorzaakt te worden. Het optreden van echte wondschimmels zoals Botrytis en Penicillium viel vaak mee. Zorgvuldig plukken en voorzichtig behandelen van het fruit bij de oogst werpt hier duidelijk haar vruchten af. Maar door de aangescherpte residu-eisen van de supermarkten en het veranderde middelenpakket wordt de kans groot dat het optreden van vruchtrot in de komende jaren toe zal nemen.

Het project Teelt-de-grond-uit/appel” is tot stand gekomen omdat er een verbinding gemaakt kon worden tussen het belang van het sterk verlagen van de stikstofuitspoeling (ministerie-belang/maatschappelijk belang) en het oplossen van het probleem van specifieke bodemmoeheid vanwege de intrekking van de toelating van metam-natrium-houdende middelen hiertegen (fruittelers-belang). Het doel van dit project was: Ontwikkeling van substraatteelt met recirculatie voor de teelt van appel waarbij gerealiseerd wordt dat: - er geen stikstofuitspoeling meer plaats vindt - het bodemmoeheidsprobleem op niet-chemische wijze wordt opgelost - de vruchtmaat bij de pluk gereguleerd kan worden - het optreden van schurft met 10% wordt verminderd - de homogeniteit in de aanplant toeneemt, leidend tot eenvoudigere arbeid, minder kosten, minder verliezen en betere homogenere, vruchtkwaliteit.

Het optreden van vruchtrot kan leiden tot aanzienlijke verliezen van geoogste en opgeslagen appels en peren. Fungiciden worden doorgaans gebruikt om deze verliezen te beperken. Ondanks toepassing van fungiciden komt het optreden van vruchtrot voor. Verschillende winkelketens hanteren normen met betrekking tot de aanwezigheid van residuen van gewasbeschermingsmiddelen die boven de wettelijke normen liggen. Naast wettelijke normen vormt dit een extra aanleiding om te komen tot aangepaste werkwijze ter bestrijding van vruchtrot schimmels. Meerdere schimmels zijn verantwoordelijk voor het optreden van vruchtrot. Daaronder zijn ook schimmels die via het oppervlak van de vruchten, veelal via een wond, vruchten infecteren. Bij de oogst kunnen, afhankelijk van de zorgvuldigheid waarmee geplukt wordt, wonden optreden die een invalspoort vormen voor schimmels. In dit project is aandacht besteed aan het voorkomen van infecties.

De belangrijkste appelrassen van dit moment (Elstar, Junami, Kanzi, Rubens) hebben gemeen dat zij allemaal regelmatig gedund moeten worden om het juiste drachtniveau te verkrijgen, de gewenste vruchtmaat en vruchtkwaliteit (maat, suikergehalte) te behalen en om beurtjaren in de productie te vermijden. Handdunnen is arbeidsintensief en dus kostbaar. Bovendien vindt handdunnen uit praktische overwegingen pas plaats na de junirui, wat te laat is om beurtjaren te voorkomen. Een betrouwbare chemische vruchtdunning betekent een grote besparing op arbeidskosten voor dunnen en geeft de beste garantie op het vermijden van beurtjaren. Met de thans gebruikte dunmiddelen ATS en MaxCel lukt het niet om onder alle omstandigheden en bij elk ras de gewenste mate van dunning te behalen. Weersomstandigheden, het bloeistadium dan wel het ontwikkelingsstadium van de jonge vruchtjes, het groeiniveau van de boom en verschillen tussen de takken binnen de boom spelen een belangrijke rol bij de mate van dunnende werking.

Met name op zandgronden speelt de problematiek van herinplantziekte. Zonder grondontsmetting lijkt herinplant van fruitbomen niet rendabel. Een van de veroorzakers van herinplantziekte is het wortellesieaaltje (Pratylenchus penetrans). Op een appelperceel met een vrij hoge bodembesmetting van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans (één van de veroorzakers van bodemmoeheid) zijn na het rooien van de bomen in het voor en najaar van 2007 zeven verschillende behandelingen toegepast: Tagetes (‘Afrikaantje’), Tagetes + biologische grondontsmetting, Japanse haver (Avena strigosa) + late biologische grondontsmetting, biofumigatie met Sarepta mosterd, compost, zwarte braak en natte grondontsmetting (controle behandelingen). De methode met Afrikaantjes en die met Afrikaantjes gecombineerd met Biologische grondontsmetting (BGO) bleken de populaties van Pratylenchus aanzienlijk te reduceren, bijna net zo goed als natte grondontsmetting. Afrikaantjes bestrijden de aaltjes en door de combinatie met BGO worden ook andere (bodemmoeheid veroorzakende) ziekteverwekkers bestreden. Compost en late BGO hadden een vergelijkbaar effect als onbehandelde grond. Na biofumigatie was de aaltjespopulatie toegenomen.

In de lange bewaring van appels en peren wordt regelmatig zeer zware uitval door vruchtrot geconstateerd. Deze bewaarverliezen kosten de teler en bewaarders veel geld. Onbekend is waar deze rot door veroorzaakt wordt. Door PPO-BBF is een groot aantal appel- en perenmonsters onderzocht op de mogelijke veroorzakers. Uit het onderzoek blijkt dat twee schimmelsoorten als hoofdveroorzaker van vruchtrot bij appels en peren aangewezen kunnen worden. Dat is Cadophora, de veroorzaker van visogen bij peren. En Neofabraea, de veroorzaker van lenticelspot bij zowel appels als peren. Om welke soorten van deze schimmels het precies gaat moet verder onderzocht worden. Cadophora lijkt in perenpartijen meer uitval te geven dan Neofabraea. In een aantal gevallen werd meer dan 60% uitval vastgesteld. Ook werden in monsters soms beide schimmels aangetroffen. Goede bestrijdingsadviezen kunnen nog niet geven worden. Kennis over de levenswijze en infectiemomenten is daarvoor nog ontoereikend. Door samenwerking van voorlichting, onderzoek, bewaarspecialisten, afzet en telers kunnen strategieën ontwikkeld worden voor de beheersing van vruchtrot in de naoogst.

Elstar altijd Raak is een initiatief om de kwaliteit van Elstar aan het eind van de keten te verbeteren en daarmee teleurstellingen bij de consument zoveel mogelijk te voorkomen. Een consistent hogere produkt kwaliteit is nodig om de positie van Elstar te borgen. In de hier beschreven test is gekeken naar de kwaliteitsontwikkeling van verschillende monsters die een praktijkketen hebben doorlopen en monsters die in een gesimuleerde keten hebben gestaan.

De arbeidsbehoefte van vruchtboom scheuttoppen spuiten is te hoog omdat iedere scheuttop individueel handmatig bespoten moet worden. De oorzaak hiervan ligt in de tijdigheid van de bespuitingen, en in de benodigde accuratesse. Door de tijdigheid en de accuratesse is de benodigde effectiviteit van de bespuitingen in gevaar. In de gewenste situatie worden alle vruchtbomen accuraat en op tijd bespoten. In dit project werd succesvol een geautomatiseerde sensorgerichte spuitunit voor de productie van vruchtbomen ontworpen. Het automatisch herkennen en precies bespuiten van de scheuttop is op dit moment realistisch en haalbaar voor praktijkonderzoek en implementatie in de vruchtboomkwekerij. Huidige sensoren bieden na implementatie in de vruchtboomkwekerij de mogelijkheid de bespuitingen gericht en precies gedoseerd en vergaand gemechaniseerd uit te voeren. Daarmee wordt flink bespaard op arbeid en wordt de snelheid van werkgangen vergroot.

De effectiviteit waarmee ATS de vruchtzetting vermindert neemt af met de tijd tussen bestuiving en ATS bespuiting en vertoont een zeer goede relatie met de via het pollenbuisgroeimodel berekende groei van de pollenbuis vanaf de stempel naar het vruchtbeginsel. Bij 50% pollenbuisgroei is de remmende werking van ATS op de vruchtzetting verminderd tot circa 50%. Bij bomen met grote aantallen bloemclusters, waarbij het streven is om appels te laten groeien uit de koningsbloem van ieder cluster, is de aanbeveling om de bloeiontwikkeling en bestuiving door bijen en andere insecten nauwkeurig te volgen. Op basis van het pollenbuisgroeimodel dient de eerste ATS- bespuiting dan uitgevoerd te worden zodra de pollenbuisgroei van het gewenste aantal geopende koningsbloemen, inclusief de gewenste marge, dat nodig is om het streefdrachtniveau van de boom te bereiken volgens het model op 50 tot 80% uitkomt. Met herhaalde bespuiten moet daarna de vruchtzetting van later opengaande bloemen zo volledig mogelijk worden voorkomen. Dit is eerder dan in de thans gangbare strategie gebruikelijk is en waarbij de eerste bespuiting 1 dag na volle bloei wordt uitgevoerd.

In een orienterende proef werd gedurende vier jaar in Randwijk de groei, productie en vruchtkwaliteit van ‘Elstar’ op de onderstammen G.11, G.41, P 59, P 60, P 66 en P67 vergeleken met die op de standaardonderstam M.9 T337. Na 4 jaar was de cumulatieve productie en het gemiddeld vruchtgewicht van ‘Elstar’ met uitzondering van P 67 op deze onderstammen vergelijkbaar tot iets hoger dan op M.9 T337. De bladstand en productiviteit van de bomen op P 67 verslechterde sterk gedurende de duur van de proef, waarschijnlijk ten gevolgde van een of andere ziekte. G.11 en G.41 hadden ten opzichte van de overige onderstammen en M.9 T337 het pluspunt dat zij een zeer gladde vergroeiing vertoonden met ‘Elstar’ en geen wortelvelden vertoonden. Daarnaast gaf G.41 bij een gemiddeld iets hogere productie een hoger aandeel goed gekleurde vruchten (>33% blos) bij een vergelijkbare goede vruchtmaat als bij M.9 T337.

In de appelteelt is er behoefte aan meer middelen, die werken tegen schurft. Twee aandachtspunten zijn daarbij het verlagen van de kans op resistentie en het verlagen van residu op de vruchten. Van 2009 t/m 2011 zijn op het proefbedrijf van Praktijkonderzoek Plant en Omgeving in Randwijk experimenten uitgevoerd met diverse middelen en strategieën, die werden getoetst tegen schurft. De bespuitingen werden uitgevoerd in het primaire seizoen. Er werden waarnemingen gedaan aan kortlot en langlot bladeren en vruchten. In 2009 werden nieuwe middelen getest, in 2010 en 2011 werden combinaties van nieuwe middelen en strategieën getest. Belangrijk is dat de hier geteste, curatief ingezette nieuwe middelen geen kans geven op resistentie. Bovendien geven deze middelen en de nieuwe stopspray middelen geen residu.

Bacterievuur is in toenemende mate een bedreiging voor de appelteelt in Europa. Nederlandse boomkwekers produceren veel onderstammen en bomen bestemd voor export naar vrijwel alle landen in Europa. Door het toenemende handelsverkeer van plantmateriaal in de EU neemt de kans op verspreiding van en aantasting door bacterievuur nog steeds toe. De vraag naar onderstammen die minder vatbaar zijn voor bacterievuur dan de veel gebruikte appelonderstam M.9, zal naar verwachting toenemen. M.9 geldt namelijk als zeer vatbaar voor bacterievuur. Gebruik van minder vatbare onderstammen kan bijdragen aan inperking van de verspreiding, aantasting en schade door bacterievuur in de appelteelt. De weinig bekende zwakke onderstam M.8 staat te boek als matig vatbaar voor bacterievuur en is daarmee veel minder gevoelig dan de veel bekendere M.9. Er is niet veel informatie over de gebruikswaarde van M.8 als onderstam, maar de eigenschappen lijken dicht bij die van M.9 te liggen. Introductie van M.8 op grote schaal zal echter pas kans van slagen hebben, indien de teeltkundige waarde niet onderdoet voor die van M.9. Met het doel om onder normale Nederlandse teeltcondities vast te stellen of M.8 even goede resultaten kan geven als M.9, is van 2007 tot en met 2011 in een demonstratieperceel van WUR Praktijkonderzoek Plant en Omgeving in Randwijk de groei en productie van virusvrije M.8 vergeleken met die van de gangbare onderstammen M.9 T337 en M.9 Fleuren 56. De vergelijking is uitgevoerd met Elstar en Golden Delicious.

Vruchtboomkanker (Neonectria ditissima) veroorzaakt hoge kosten in de teelt van appel. Het middelenpakket voor de beheersing van vruchtboomkanker krimpt. Sinds 30 november 2010 is Topsin M, het best werkende bekende middel tegen vruchtboomkanker, niet meer toegelaten in Nederland. Het huidige middelenpakket bestaat uit captan (Merpan), kalkmelk (Neccal, Nexit, celkalk) en Folicur. Het doel van het onderzoek was het vinden van nieuwe, goedwerkende middelen die een reële kans op toelating hebben. Daarom is door WUR/PPO Fruit van 2009 tot en met 2011 de werking van een aantal nieuwe middelen getest en vergeleken met de effectiviteit van een aantal bestaande middelen, die al dan niet in combinatie zijn toegepast.

In de teelt van appel is er behoefte aan middelen die meeldauw goed kunnen bestrijden. In 2009, 2010 en 2011 werd bij proefras Junami op het proefbedrijf van PPO in Randwijk een proef uitgevoerd, waarbij zowel middelen als waarschuwingsmodellen voor de bestrijding van meeldauw werden getest.

In een literatuurstudie werd gezocht naar de achtergronden van vruchtzetting en vruchtrui bij appel en peer. Er wordt een overzicht gegeven van vier modellen die zijn ontwikkeld en in de literatuur zijn beschreven om de mate van vruchtrui, zowel de natuurlijke rui als die volgend op een behandeling met chemische dunmiddelen, te voorspellen.

In vervolg op onderzoek in 2008, werd in 2009 een veldproef uitgevoerd, waarbij het effect van UV-C tegen meeldauw en zomerschurft op appel werk onderzocht. Vanaf roze knop stadium tot 23 juli werden in totaal 47 belichtingen uitgevoerd met een prototy[e belichtingsunit in een Munckhof tunnelspuit. De UV-C belichtingen werden uitgevoerd met twee frequenties, namelijk om de vier dagen en om de dag, en in verschillen doseringen variërend van 17,7 tot 99,1 mJoule/cm2. Sommige UV-C schema's werden aangevuld met een schema van fungiciden in een halve praktijkdosering.

Er is een grotere bewustwording bij de consumenten over de aanwezigheid van residuen op fruit. Dit als gevolg van aandacht voor dit thema in de media. Als reactie daarop hebben een aantal supermarkten hun normen aangescherpt. Het gebruik van gewasbescherming is echter noodzakelijk om aan de kwaliteitseisen te voldoen die de consument stelt. Het eenvoudig weglaten van bestrijdingsmiddelen zou leiden tot een grote toename van aantastingen van ziekten en plagen met grote verliezen tot gevolg. Daarom zal gekeken moeten worden naar mogelijkheden om met minder residu op het geconsumeerde fruit toch te komen tot hetzelfde kwaliteitsniveau. Een oplossing die mogelijk op korte termijn haalbaar is, is het versneld afbreken van residuen op de vrucht na bewaring.

Toekomstverkenningen en systeeminnovaties betreffende de projecten; Nutriënten Waterproof: Innovatie Schone Sloot, Topsoil+ Smaak van Morgen: Santana voor mensen met voedselallergie, Ziekteresistente rassen met marktpotentie, Open Boomgaard en Fruitteelt en beleving

Dit rapport beschrijft de resultaten van 4 jaren onderzoek naar de bestrijding van fruitmot in Nederland.

In het voorstel van de Raad van ministers en de Europese Commissie voor een nieuwe Gewasbeschermingsverordening (Gemeenschappelijk Standpunt) worden de criteria voor goedkeuring van stoffen niet langer alleen op risico gebaseerd. Ook de intrinsieke carcinogene, mutagene, reprotoxische (CMR) en hormoonverstorende (ED: Endocriene disruptie) stofeigenschappen (cut-off criteria) bepalen of een middel toegelaten wordt. Het Europees Parlement heeft in het najaar van 2007 na eerste lezing een positie ingenomen waarbij veel meer actieve stoffen in de EU gaan verdwijnen. Het gaat hier om het ‘EP- cut-off’ scenario (de Parlementspositie na eerste lezing) en het ‘EC-CMR/ED’ scenario (het Gemeenschappelijk Standpunt van Commissie en Raad). Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO) en het Landbouw Economisch Instituut (LEI), onderdelen van Wageningen UR, hebben in augustus en september 2008 een studie uitgevoerd naar de economische impact van deze twee scenario’s van de nieuwe EU Gewasbeschermingsverordening voor Nederland. Dit in opdracht van LTO-Nederland en gefinancierd door Productschap Tuinbouw en Productschap Akkerbouw. Het onderzoek beperkt zich tot de belangrijkste gewassen in de verschillende sectoren. Er is gekozen voor de gewassen consumptieaardappelen, pootaardappelen, zaaiui, wintertarwe, suikerbieten, spruitkool, chrysant, roos, tomaat, komkommer, tulp (bollenteelt), sierheesters en appel. De weergegeven economische gevolgen zijn gebaseerd op inschattingen door experts (expert-judgement) binnen Wageningen UR en het IRS.

Rapportnr.: 2008-30. - Projectnr.: 3261071700. - PT-nr: 13067

Ondanks de inspanning om vruchtboomkanker onder controle te houden is het verlies van bomen en de productie bij aantasting groot. Bestrijdingsmiddelen kunnen niet meer ingezet worden. Een waarschuwingasmodel (zoals bij de bestrijding van appelschurft) zou de inzet van de resterende bestrijdingsmiddelen moeten kunnen optimaliseren.

In 2006 is als basisproject voor een eerste screening van potentieel interessante onderstammen voor de teelt van appels, peren, pruim en kers het project 1e fase gebruikswaardeonderzoek onderstammen grootfruit opgezet. Dit rapport geeft een verslag van de in het kader van dit project verrichte activiteiten. Omdat het project, wegens stopzetten van de financiering in 2007, is beeindigd, zijn er geen proefresultaten te vermelden.

Dit onderzoek is gefinancierd door het Productschap Tuinbouw

Dit onderzoek is gefinancierd door het Productschap Tuinbouw

Verzamelen van nieuwe rassen appel en peer en eerste screening op geschiktheid omstandigheden Nederland. Nieuwe appel- en perenrassen zijn nodig voor aansluiting bij de veranderende marktvraag en voor innovatie in de sector. Een toenemend aandeel van de collectie zijn resistente rassen, inmiddels zijn enkele appelrassen in toetsing met resistentie tegen schurft èn meeldauw. Binnen de perencollectie neemt het aantal rassen met resistentie tegen bacterievuur en/of perenbladvlo langzaam toe.

PPO project 32 610530 00

In een driejarig onderzoek is aangetoond dat vooral bij Elstar op onderstam M9 sprake is van een ongelijktijdige verbreking van de winterrust. Dit veroorzaakt problemen, zoals `slapers en dromers¿ (niet of slecht uitlopen van de ogen) en bloeden op de knipplaats. De fysiologische ontwikkeling van de onderstam M9 loopt dan teveel voor op die van Elstar die nog gedeeltelijk in winterrust verkeert. Op basis van de Cumulative Cold Degree-Hours (CCDH) ¿ bepaald met een klimaatmodel van Croppings - is het moment van winterrustverbreking bij Malus `Elstar¿ goed vast te stellen. Deze conclusie is vooral gebaseerd op de relatie tussen de CCDH en de uitloopsnelheid van de ogen. De optimale opbouw van de koudesom vindt plaats tussen de 2C en 9ºC. De trajecten 1-2ºC en 9-12ºC dragen in mindere mate bij aan de koudeopbouw. Uit de analyse blijkt dat de winterrustverbreking bij Elstar ligt bij een CCDH van 1.200 eenheden en bij de onderstam M9 op circa 950 eenheden. In de meeste gevallen wordt het moment van de winterrustverbreking van M9 in de tweede helft van januari bereikt. Onder optimale omstandigheden is bij Elstar de winterrust dus ruim 10 dagen later volledig opgeheven. Dit betekent globaal dat gedurende deze 10 dagen de temperatuur niet onder de 1ºC en boven de 12ºC mag komen en dat vorst in deze periode dus niet bijdraagt aan de koudesom. Met winterrustdoorbrekende middelen wordt de ongelijkheid in koudebehoefte opgeheven. Onder geconditioneerde omstandigheden in de kas is aangetoond dat de toepassing van winterrustdoorbrekende middelen het uitlopen van de ogen activeert en het bloeden van de knipbomen beperkt. Dit is met name aangetoond voor het middel Dormex. Op basis van de resultaten uit de eerste proef mag hetzelfde verwacht worden van Armo Break. Cytokinine houdende producten hadden geen effect op het eerder verbreken van de winterrust.

PPO project 61004421

Berekeningen van de economsche gevolgen van warmwaterbehandeling bij biologische appels ter voorkoming van bewaarrot veroorzaakt door Botrytis en Gloeosporium. De toepassing van warmwaterbehandeling bij de oogst van biologische appels kaninteressant zijn, afhankelijk van de ter plaatse voorkomende schimmels. Daarnaast lijkt de met de warmwaterbehandeling samenhangende andere manier van oogsten en sorteren belangrijke voordelen te bieden. Andere schimmels die bewaarrot veroorzaken kunnenniet bestreden worden met warmwaterbehandeling, maar wel door middel van een totaalpakket aan maatregelen zoals hygiëne in de boomgaard, selectieve pluk, gebruik van antagonisten en hygiëne in de cel.

In de proeftuin van PPO-Fruit in Randwijk is tussen 1999 en 2003 de gebruikswaarde onderzocht van een aantal onderstammen voor de teelt van Elstar Elshof en Santana. Naast M.9 T.337 en M.27 zijn bij Elshof de onderstammen M.9 Fl.56, P 16, M.20 en P 22 vergeleken. Bij Santana is in plaats van M.27 de onderstam/tussenstam-combinatie M.9 T.337/Summerred vergeleken met M.9 T337, P 16, M.20 en P 22.

Op Europees niveau vindt overleg plaats met het oog op afspraken over algemeen geldende normen voor kwaliteit van appelen. Daarbij worden lagere minimumnormen overwogen op het gebied van diameter en gewicht en wellicht ook nieuwe minimumnormen voor suiker (%brix). In Nederland wordt al een aantal jaren een methode toegepast op basis van kleurmetingen om bij het begin van het nieuwe seizoen onrijp fruit van de markt te weren. Omdat men in Nederland graag de kleurmethode wil behouden is het van belang om mogelijke conflicten met andere minimumnormen in kaart te brengen. In opdracht van het PT heeft PPO-fruit een analyse uitgevoerd met gebruik van gegevens die vanaf 1989 zijn verzameld in het kader van meerdere projecten. Deze metingen omvatten meestal een langere reeks van metingen gedurende een aantal weken vóór de oogst en tijdens de plukperiode. Bij de kleurmethode wordt gebruik gemaakt van het verband tussen de grondkleur bij pluk en de smaak na één week uitstallen bij kamertemperatuur. De kleurmeting omvat de kenmerken groen (a-waarde), geel (bwaarde) en intensiteit van de kleur (L-waarde). Formules voor het verband tussen kleur bij pluk en smaak na één week zijn ontwikkeld voor de rassen Cox, Elstar, James Grieve, Delcorf, Alkmene en Elan, bij beide laatste rassen slechts op basis van gegevens van één jaar. Met behulp van deze formules is voor alle genoemde rassen, voor alle jaren en voor alle percelen waarvan voldoende gegevens beschikbaar waren, berekend op welk moment de grenswaarde voor smaak van 5,5 (op een schaal van 1-10) werd bereikt. Vervolgens is vastgesteld wat de bijbehorende waarde was van de overige kwaliteitskenmerken vruchtgewicht of –maat, hardheid, zetmeelstadium, %brix, en %zuur. Voor deze analyse waren geschikte gegevens beschikbaar voor Cox van 6 jaren, voor Elstar van 8 jaren, voor James Grieve van 4 jaren, voor Delcorf van 3 jaren en voor Alkmene en Elan van 1 jaar (van Delcorf, Alkmene en Elan naast kleurgegevens alleen gegevens van vruchtgewicht, vruchtmaat en zetmeelstadium)

In veel fruitpercelen in Nederland is het groeiniveau te hoog. Met het verdwijnen van CCC als groeiregulator voor peer is dit probleem nog versterkt. De groei en beurtjarigheid bij Elstar is vaak in mee of minder mate nog een probleem. Daarnaast stellen regionale overheden normen voor het watergebruikt en de milieubelasting. Gecontroleer minder watergeven met behulp van IRRY, een adviessysteem voor de watervoorziening, kan leiden tot groeireductie. Kennisoverdracht van deze methode naar voorlichters en fruitteleers is in dit verband van belang. Het doel van dit onderzoek is het begeleiden van telers en voorlichters bij de introductie het watergeefadviessysteem alsmede het middels onderzoek beantwoorden van regionale vragen.

Binnen de biologische fruitteelt is het aantal gewasbeschermingsmiddelen dat toegepast mag worden zeer beperkt. De meest belangrijke ziekte waar tegen bestreden moet worden, is schurft (Venturia inaequalis). Het middel zwavel is het meest toegepaste fungicide dat op dit moment wordt ingezet op appel. In dit rapport wordt een onderzoek beschreven over de regenvastheid van zwavel.

De PPO-serie 'Best practices Gewasbescherming', overzichten van maatregelen, bevat in totaal 6 uitgaven. Dit rapport beschrijft de sector fruit. De volgende onderwerpen komen aan de orde: de gevolgde werkwijze; een algemene beschrijving van geïntegreerde gewasbescherming; de belangrijkste geïntegreerde maatregelen per gewas en een samenvatting van de maatregelen op sectorniveau; een SWOT-beschrijving van autonome ontwikkelingen die de adoptie van geïntegreerde gewasbescherming beïnvloeden

Om het milieu en in het bijzonder het oppervlaktewater zo min mogelijk te belasten met gewasbe4 schermingsmiddelen, wordt er door de fruitteeltsector een uiterste inspanning verricht om de emissie naar het milieu beperkt te houden. Door wet4 en regelgeving (Lozingenbesluit open teelt en veehouderij en de Bestrijdingsmiddelenwet) wordt hierin verder aandacht geschonken. De emissie kan op verschillende ma4 nieren beperkt worden (technische4 en teeltmaatregelen). Een teeltmaatregel is bijvoorbeeld het aanleggen van een teeltvrije zone, waardoor de afstand tussen het te bespuiten gewas en het oppervlaktewater vergroot wordt, en de emissie (driftdepositie) af zal nemen. Wanneer op de teeltvrije zone een windhaag wordt geplaatst, zal de driftdepositie op het oppervlaktewater door de afvangende werking van de haag verder verminderen. Ook het éénzijdig bespuiten van de buitenste fruitbomenrij is een manier om de emissie buiten de boomgaard te beperken. In het beschreven onderzoek is het effect van een elzenwindhaag en het éénzijdig bespuiten van de buiten4 ste bomenrij op de emissie gemeten in vergelijking met een standaard bespuiting (tweezijdige bespuiting met de Albuz lila dop, holle kegel, 7 bar spuitdruk). Het onderzoek werd uitgevoerd in boomgaarden die representatief waren voor commerciële boomgaarden. De bespuitingen werden uitgevoerd met een Munckhof dwarsstroomspuit. Het aantal doppen werd aangepast aan de boomhoogte. Het spuitvolume in de proef varieerde van 177 – 368 l.ha41 (afhankelijk van de appelboomhoogte en aantal geopende spuit4 doppen).

Om het milieu en in het bijzonder het oppervlaktewater zo min mogelijk te belasten met gewasbeschermingsmiddelen, worden door de fruitteeltsector grote inspanningen verricht om de emissie naar het milieu beperkt te houden. Dit rapport beschrijft het verschil in emissie bij gebruik van de Mittererspuit (met of zonder lamellen) met de emissie bij het gebruik van een referentie spuitmachine. Dit is getest in een appelboomgaard.

Bij veel appelrassen en met name bij kleinvruchtige rassen als Elstar is dunnen noodzakelijk om tijdig de vruchtdracht tot het gewenste niveau terug te brengen. Bij onvoldoende dunning blijft een te groot aandeel van de vruchten te klein en is de kans groot dat de boom het volgende seizoen een beurtjaar zal vertonen. Te veel vruchten in een jaar remt de ontwikkeling van bloemknoppen en daarmee de productie in het volgende teeltseizoen. Voor een regelmatige productie van jaar tot jaar is ook om deze reden dunning noodzakelijk. Chemisch dunnen is de meest gebruikte manier van dunnen in de praktijk. Het werkt over het algemeen beter dan handdunnen omdat het eerder kan worden uitgevoerd en daardoor een groter effect heeft. Bovendien is handdunnen zeer arbeidsintensief en dus duur. De ontwikkeling van niet chemische dunmethoden is echter dringend gewenst vanwege de steeds verder gaande inperking van toegelaten middelen alsmede voor de biologische teelt waarin geen chemische middelen mogen worden gebruikt. Licht speelt als energiebron voor de aanmaak van suikers een belangrijke rol bij vruchtzetting en vruchtgroei. Tijdelijk beschaduwing van bomen kan een sterke vruchtrui veroorzaken. In dit onderzoek werd onderzocht of een eind van de dag belichting met verrood licht in de boomgaard gebruikt kan worden om bij Elstar een verminderde vruchtzetting of versterkte vruchtrui te bewerkstelligen. Voor diverse andere gewassen is waargenomen dat deze behandeling de verdeling van suikers binnen de plant sterk kan beïnvloeden en kan leiden tot een snelle veroudering van bladeren en de abortie van jonge bloemknoppen. In 2002 werd vanaf het begin van de bloei tot 8 weken na volle bloei een aantal bomen aan het begin van de donkerperiode gedurende een half uur aan verrood licht blootgesteld. Gedurende het seizoen werd de zetting voor en na de junirui bepaald, het aantal ruivruchten geteld. Bij de oogst werd het aantal vruchten per boom en de kilogramproductie per boom bepaald. Tijdens de winter 2002-2003 werd de scheutgroei van de bomen bepaald door het aantal en de lengte van scheuten langer dan 10 cm te bepalen. De gebruikte verrood belichting had geen betrouwbare effecten op de vruchtrui, het aantal vruchten en de productie per boom. Ook werden er geen verschillen waargenomen in de scheutgroei van de boom. Uit de bloemtrostellingen voorjaar 2003 bleek dat noch handdunnen noch de behandelingen met verrood licht de bloemknopaanleg in 2002 hebben beïnvloed. Gemiddeld hadden alle bomen in 2003 177 bloemtrossen, 23% minder dan in 2002, maar bij een goede zetting ruim voldoende voor een goede productie in 2003.