Search

81

Dünya genelinde hızla artan nüfus, kentleşme ile birlikte teknoloji, sanayi ve ulaşımın gelişmesi sonucu enerji gereksiniminde ki artış enerji tüketiminin hızla artmasına neden olmuştur. Artan enerji tüketimi küresel düzeyde birçok çevre sorununu meydana getirmiştir. Bu yüzden başta gelişmiş ülkeler olmak üzere Türkiye’de dâhil birçok ülke tarafından yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim başlamıştır. Bu tez çalışmasının temel amacı Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarının çevre kirliliği üzerindeki etkisini analiz etmektir. Ayrıca bu çalışma ÇKE hipotezinin Türkiye’de geçerliliğinin sınanmasına da imkan tanımaktadır. Çalışmada karbondioksit emisyonu, kişi başına düşen gelir, kişi başına düşen gelirin karesi, yenilenebilir enerji tüketimi, petrol fiyatları ve yenilenemeyen enerji kaynakların göstergesi olarak kömür tüketimi kullanılarak iki farklı ekonometrik model geliştirilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında değişkenlerin durağanlık derecelerinin belirlenmesi amacıyla ADF birim kök testi ve Ng-Perron birim kök testi uygulanmıştır. Uygulanan birim kök testi sonuçlarına göre çalışmada kullanılan tüm serilerin birinci farkları alındığında durağan hale geldiği ortaya koyulmuştur. Yapılan birim kök testi sonucunda çalışmada değişkenler arasında ki uzun dönem ilişkinin belirlenmesi amacıyla ARDL yaklaşımının kullanılması uygun görülmüş ve eş bütünleşme ilişkisi ARDL yaklaşımı ile belirlenmiştir. Bir sonraki aşamada ARDL yöntemi kullanılarak uzun dönem katsayılar tahmin edilmiştir. Elde edilen bulgular neticesinde Türkiye’de yenilenebilir enerji tüketimindeki artışın çevre kirliliği üzerinde azaltıcı bir etkiye neden olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca ÇKE hipotezinin Türkiye’de geçerliliği kanıtlanmıştır. Yapılan bu tez çalışmasıyla literatüre önemli bir katkı sağlamak amaçlanmıştır.--------------------As a result of the rapidly growing population, urbanization and the development of technology, industry and transportation throughout the world, the increase in energy requirements has led to a rapid increase in energy consumption. Increasing energy consumption has caused many environmental problems at the global level. For this reason, many countries, including Turkey, especially developed countries, have started to focus on renewable energy sources. The main aim of this thesis is to analyze the impact of renewable energy sources on environmental pollution in Turkey. In addition, this study also allows the validity of the ÇKE hypothesis in Turkey to be tested. In the study, two different econometric models were developed using carbon dioxide emissions, per capita income, square per capita income, renewable energy consumption, oil prices and coal consumption as indicators of non-renewable energy sources. In the first phase of the study, ADF unit root test and Ng-Perron unit root test were applied to determine the degree of stasis of variables. According to the results of the unit root test applied, it was found that all series used in the study became stationary when the first differences were received. As a result of the unit root test, it was considered appropriate to use the ARDL approach to determine the long-term relationship between variables in the study, and the co-integration relationship was determined by the ARDL approach. At the next stage, long-term coefficients were estimated using the ARDL method. As a result of the results obtained, it was found that the increase in renewable energy consumption in Turkey causes a reducing effect on environmental pollution. Furthermore, the validity of the ÇKE hypothesis has been proven in Turkey. It is aimed to make an important contribution to the literature with this thesis work.

Bu tezin temel amacı kurumların—ülke ve bölgesel düzeyde—hem makro hem de mikro değişkenler üzerindeki etkisini analiz etmektir. Bu bağlamda, Afrika ülkeleri için Dünya Bankası'ndan ikincil veri kümesi kullanılmış ve çeşitli tahmin yöntemleri yardımıyla analizler yapılmıştır. Bu ampirik araştırmalardan üç önemli sonuç çıkarılmıştır. İlk olarak, firmaların inovasyon ve verimlilik kapasitelerini ve bunun sonucunda da Afrika’nın ekonomik büyümesini arttırmak için hem ülke hem de bölgesel düzeydeki kurumların kalitesini geliştirmek önemli olduğu sonucuna varılmıştır. İkincisi, ekonomik büyüme ve kurumlar arasındaki nedensel ilişki ülkenin ekonomik gelişme düzeyine bağlı olduğu tespit edilmiştir. Üçüncüsü, kurumların çeşitliliğine göre farklı etkisi olmasına ilişkindir. Örneğin, yatırımları teşvik eden ve demokratik kurumlar ekonomik büyümeyi hızlandırmak için en önemliyken; yolsuzluğun kontrol edilmesi ve hukuki üstünlüğünün korunması ise firma inovasyonu için en önemli unsur olduğu söylenebilir. Bu nedenle, politikayı belirleyenler, ilk önce, Afrika ekonomisi üzerinde daha büyük etkisi olacak, daha iyi kurumlar oluşturmak için bu kurumsal düzenlemeleri geliştirmeliler.--------------------The main aim of this dissertation is to empirically examine the impact of institutions— at the country and regional level—on both macro and micro variables. To this end, a secondary dataset from the World Bank was used for African countries and analyzed using various estimation methods. Three important conclusions have been drawn from these empirical investigations. First, improving the quality of institutions both at the country and regional level is imperative to enhance innovation and productive capacity of firms and economic growth of the region as a result. Second, the causal relationship between economic growth and institutions depends on the level of economic development of the country. Third, the effect of different types of institutions is not the same. For instance, investment-promoting and democratic institutions matter the most for accelerating economic growth; controlling corruption and maintaining rule of law appeared to matter the most for firm innovation. Therefore, policymakers could start by improving these institutional arrangements to build better institutions that would have a greater impact on the economy of Africa.

Yoksulluğun belirleyicileri, göçmen dövizinin yoksulluğun azaltılması ve ekonomik büyüme üzerindeki etkisi kapsamlı bir şekilde araştırılsa da Somali'de çok azdır. Bu tez, bu sorunları keşfetmek için tasarlanmıştır; bu nedenle hedefleri çok yönlüdür. Buna göre tez, tümü bağımsız bir araştırma makalesi olan beş bölüm halinde düzenlenmiştir.İlk bölüm, yoksulluk ve göçmen dövizi teorisine genel bir bakış sağlar. İkinci bölüm, Somali'deki yoksulluk durumunu ve belirleyicilerini ölçüp analiz ediyor. Bu bölümde analiz edilen başlıca sorular; Somali'de kırsal ve kentsel yoksulluğun başlıca belirleyicileri nelerdir? Başka bir deyişle, ülkedeki kırsal ve kentsel yoksulluğu belirleyen hanehalkı özellikleri ve coğrafi faktörler nelerdir?Üçüncü bölüm, işçi dövizlerinin hane halkı harcamalarını nasıl etkilediğini ve Somali'de yoksulluğu nasıl azalttığını incelemektedir. Bu çalışma, aşağıdaki çalışma sorularına cevap vermeyi amaçlamaktadır: Göçmen dövizinin hanehalkı yoksulluğunu azaltmaya ne ölçüde yardımcı olduğu? Ve hane halklarının işçi dövizleri ile kişi başına tüketimi arasındaki ilişkinin önemi nedir? Eğilim puanı eşleştirme kullanıldı ve 2018 Somali Yüksek Frekans Anketi'nden en son anket verileri kullanıldı.Dördüncü bölüm, işçi dövizlerinin Afrika ülkelerinin ekonomik büyümesi üzerindeki etkilerini analiz ediyor. Bu bölümde, 1996-2019 döneminde Afrika ülkelerindeki işçi dövizleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi analiz ettim.Son olarak, bölüm beş makaleyi sonuçlandırıyor ve gelecekteki araştırmalar için öneriler sunuyor. Bu tezin tüm bölümleri bağımsız bir araştırma makalesi olduğundan, bazı açıklamalar ve literatür farklı tez bölümlerinde tekrarlanmıştır.Yoksulluğun belirleyicileri, göçmen dövizinin yoksulluğun azaltılması ve ekonomik büyüme üzerindeki etkisi kapsamlı bir şekilde araştırılsa da Somali'de çok azdır. Bu tez, bu sorunları keşfetmek için tasarlanmıştır; bu nedenle hedefleri çok yönlüdür. Buna göre tez, tümü bağımsız bir araştırma makalesi olan beş bölüm halinde düzenlenmiştir.İlk bölüm, yoksulluk ve göçmen dövizi teorisine genel bir bakış sağlar. İkinci bölüm, Somali'deki yoksulluk durumunu ve belirleyicilerini ölçüp analiz ediyor. Bu bölümde analiz edilen başlıca sorular; Somali'de kırsal ve kentsel yoksulluğun başlıca belirleyicileri nelerdir?Başka bir deyişle, ülkedeki kırsal ve kentsel yoksulluğu belirleyen hanehalkı özellikleri vecoğrafi faktörler nelerdir? Üçüncü bölüm, işçi dövizlerinin hane halkı harcamalarını nasıl etkilediğini ve Somali'de yoksulluğu nasıl azalttığını incelemektedir. Bu çalışma, aşağıdaki çalışma sorularına cevap vermeyi amaçlamaktadır: Göçmen dövizinin hanehalkı yoksulluğunu azaltmaya ne ölçüde yardımcı olduğu? Ve hane halklarının işçi dövizleri ile kişi başına tüketimi arasındaki ilişkinin önemi nedir? Eğilim puanı eşleştirme kullanıldı ve 2018 Somali Yüksek Frekans Anketi'nden en son anket verileri kullanıldı.Dördüncü bölüm, işçi dövizlerinin Afrika ülkelerinin ekonomik büyümesi üzerindeki etkilerini analiz ediyor. Bu bölümde, 1996-2019 döneminde Afrika ülkelerindeki işçi dövizleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi analiz ettim.Son olarak, bölüm beş makaleyi sonuçlandırıyor ve gelecekteki araştırmalar için öneriler sunuyor. Bu tezin tüm bölümleri bağımsız bir araştırma makalesi olduğundan, bazı açıklamalar ve literatür farklı tez bölümlerinde tekrarlanmıştır. Her kağıt beş bölüme ayrılmıştır. İlk bölüm, arka plana, çalışmanın açıklamasına, hedeflere ve araştırma sorularına odaklanan giriş bölümüdür. Kavramsal çerçeveler ve ampirik araştırmalar ikinci bölümde geliştirilmiştir. Üçüncü bölüm, veri ve veri kaynaklarının ve model özelliklerinin ifade edileceği makalenin metodolojisiyle ilgilidir. Dördüncü ve beşinci bölüm, çalışmanın analizi ve her makalenin sonucu olacaktır.--------------------Although the determinants of poverty, the effect of remittance on poverty reduction, and economic growth have extensively been studied, it's scarce in Somalia. This dissertation was designed to explore these issues; thus, its objectives are multifold. Accordingly, the dissertation was organized into five chapters, all of which is an independent research article.The first chapter provides an overview of the theory of poverty and remittance. The second chapter shows the measure and analyzes the poverty status and its determinants in Somalia. The important questions investigated in this part are; what are the major determinants of rural and urban poverty in Somalia? In other words, what are the household characteristics and geographic factors, which determine the rural and urban poverty in the country? How do living standards, and hence poverty, vary between rural and urban areas?Chapter three examines how remittances affect household expenditure and reduce poverty in Somalia. This study seeks to proffer answer(s) to the following study questions: what is the extent to which remittance helps reduce household poverty? And what is the level of significance in the relationship between remittance and per capita consumption of households? The propensity score matching was used, and the latest survey data from the Somali High-Frequency Survey 2018. Chapter four analysis the effects of remittances on African countries' economic growth. This chapter analyzed the relationship between remittances and economic growth in African countries during 1996-2019.Finally, chapter five concludes the paper and provides suggestions for future research. Since all chapters of this dissertation are an independent research article, some explanations and literature are repeated in different dissertation sections. Each paper is subdivided into five parts. The first section is the introduction part, which focuses on the background, statement of the study, objectives, and research questions. Conceptual frameworks and empirical investigations are developed in part two. The third part deals with the paper's methodology in which data and data sources and model specifications will be stated. Section four & five will be the analysis of the study and conclusion of each paper.

Bu tez çalışması klasik olmayan olasılık kuramları kullanılarak paradoksal sonuç veren, belirsizlik altında insan karar vermesi ile ilgili kuramların çözümlenmesi ve yeni öngörüler geliştirilmesini hedeflemiştir. Daha ayrıntılı bir tanımlama ile bu çalışma subjektif beklenen fayda teorisini kurgulayan aksiyomlardan en az birinin ihlal edildiğini ima eden Ellsberg düşünce deneyini ele almaktadır. Çalışmamız son yıllarda önemini gittikçe arttıran paradoksal iktisat problemlerine kuantum olasılık yaklaşımı ile çözüm getirmeyi amaçlayan çalışmalardan birini ayrıntılı incelemiş ve sunduğu katkı ile belirsizlik altındaki karar vericilerin bilişsel durumları ile ilgili yorum yapılabilme olanağını ortaya koymuştur. Çalışmamız çeşitli bilişsel ilk durumların zamanla ilerlemesini incelemekte ve paradoksu çözen bilişsel durumları geçerli bilişsel durumlar olarak kabul eden bir metot benimsemektedir. Benimsenen metot ile elde edilen numerik bulgular tutarlı olup genel bir beklenen kuantum fayda teorisini oluşturma yolunda katkı sağlamaktadır.--------------------This thesis study aims to resolve the theories giving paradoxical results about human decision-making under uncertainty by using non-classical probability theories and to develop novel predictions. More particularly, this study considers the Ellsberg thought experiment implies that at least one of the main axioms of the subjective expected utility theory has been violated. Our study has been investigated one of the studies in detail aiming to resolve the paradoxical economic problems using the quantum probability approach that has been increasingly significant recent years and enabled the capability to develop predictions about the cognitive states of the decision-makers under uncertainty. This study also investigates the temporal evolution of several initial cognitive states and adopts a method that accepts the cognitive states resolves the paradox as the valid cognitive states. The numerical findings obtained by this method is self-consistent and contributes paving the way to construct a quantum version of the expected utility theory as a generalized utility theory.

ÖZETBu çalışmada, küreselleşmeyle birlikte Türkiye ekonomisinde 1980’li yıllardan itibaren yaşanan yapısal dönüşüm ve serbestleşme hareketlerinin, Türkiye’de faaliyette bulunan şirket grupları üzerindeki etkisi incelenmiştir. 1980 yılında Türkiye’nin dışa açık ve serbest piyasa koşullarının geçerli olduğu daha liberal bir ekonomik yapıya geçmesi, ekonominin giderek diğer ülke ekonomileri ile bütünleşmesine ve ekonomi üzerindeki devlet etkisinin giderek azalmasına neden olmuştur. Ekonominin en önemli aktörlerinden biri olan şirket grupları, oluşan bu yeni koşullar altında ayakta kalabilmek ve ortaya çıkan yeni fırsatları değerlendirerek gelişebilmek için yeni stratejiler belirlemiş ve bir dönüşüm sürecine girmiştir. Bu bağlamda çalışmada, 1980 yılından günümüze değin şirket gruplarında yaşanan dönüşüm; faaliyet yapıları, yabancı şirketlerle ortaklık ilişkisi, uluslararası faaliyetler ve yönetim kurulları açısından incelenmiş ve şirket gruplarının bu açılardan bir dönüşüm yaşadığı sonucuna varılmıştır.ABSTRACTThis study is about how company groups working in Turkey have been effected by the structural transformation and liberalisation movements that have been taking place since the 1980s, due to globalization. The fact that Turkey’s economy has transformed itself to have a more liberal economic structure, in which Turkey has become open to the world with its free market conditions, has brought with it Turkey’s union with other countries’ economies and the minimisation of state control. Company groups, which are among the most important actors in an economy have adopted new strategies and gone through a transformation process in order to survive and make the most of the opportunities that appear. Within this context, the transformation that has been taking place in company groups has been investigated in this study with regard to their activity structure, partnership relationships with foreign companies, international activites and board of directors and it has been concluded that company groups have been through a transformation when viewed from these perspectives.

ÖZETSon yıllarda hızla artan yoksulluk ile birlikte hem ulusal hem de uluslararası düzeyde yoksulluğu önlemek amacıyla çeşitli politikalar uygulanmaktadır. Bu politikalar içinde yaygın eğitim, avantajlarının ve özelliklerinin ülke yapısına uygun olması gerekçesiyle gelişmekte olan ülkelerde çok sık uygulanmaktadır. Bu çalışma, yoksulluğu azaltıcı bir politika olarak yaygın eğitim ve gelişmekte olan ülkelerde yaygın eğitimin yoksulluğu azaltma üzerindeki etkisini inceleyen bir literatür taraması niteliğindedir.Konu ile ilgili yayınlanmış kitaplar, makaleler ve diğer veriler incelenmiş, elde edilen sonuçlar konu ile ilişkilendirilerek yorumlanmıştır. Sonuçlar, yaygın eğitim programlarının başarısını olumsuz etkileyen, istenen sonuçları elde etmesini engelleyen bazı aksaklıklar olsa da, yaygın eğitimin gelişmekte olan ülkelere uygun bir model olduğunu ve yoksulluğu azaltmada olumlu etkisinin olduğunu göstermektedir. Diğer yönden Moğolistan örneği ele alınmış, Moğolistan’da uygulanan yaygın eğitim politikaları, ulaşılan sonuçlar, yaygın eğitimin yoksulluğu azaltmadaki başarısı ve yaygın eğitim sektöründe yaşanan sorunlar incelenmiş, ülke örnekleri ile karşılaştırılarak bazı öneriler sunulmuştur. ABSTRACTIn recent years, there are various policies to alleviate poverty in both nationally and internationally level. In these policies, non-formal education is suitable in developing countries according to its features and advantages and is applied too often. The article has examined the inpact on poverty reduction of non-formal education in developing countries as a policy to reduce poverty. In this research the method of literature has used. Books, articles and other data related to topic were analyzed. Moreover, five countries were selected and analyzed. The obtained data were interpreted in relation to each other. The results of examples and studies show that non-formal education is suitable model for developing countries and its very effective on reducing poverty. At the same time, examples of Mongolia are discussed. Non-formal education policies implemented in Mongolia, the results of its policies and common problems encountered in non-formal education programs has been compared and some suggestions are presented.

ÖZETBASEL II Dünyada karşılaşılan finansal krizlerle birlikte tüm gözler finans ve bankacılık sektörüne odaklanmıştır. Sermaye yeterliliği hesaplamasında 1988 yılında imzalanan Basel I kriterlerini kullanan birçok bankanın krizlerden etkilenerek batmasıyla birlikte Basel I kriterlerinin risk ölçümünde yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır ve Basel II kriterleri sunulmuştur. Bu çalışmada, ilk olarak risk yönetimi kavramından söz edilmiş ve sonrasında ilk sermaye uzlaşısı Basel I ile ikinci sermaye uzlaşısı Basel II’nin kapsamına, farklarına ve benzerliklerine genel olarak değinilmiştir. Basel II Uzlaşısı’nda geçerli kılınan risk ölçüm yöntemleri ele alınmıştır. Yeni getirilen sermaye yeterliliği kriterlerinin Dünya Ülkelerine, Türkiye’ye ve bununla beraber reel sektöre olan etkileri ele alınmıştır. Basel II kriterlerinin uluslararası alanda 2007 yılında, Türkiye’de ise 2009 yılında uygulamaya geçmesi öngörülmüştür fakat yasal sürecin tamamlanamamasıyla beraber henüz uygulamaya geçilmemiştir. Anahtar Kelimeler: Risk Yönetimi, Risk Ölçüm Modelleri, Basel I, Basel IIABSTRACTBASEL II All eyes with the world financial crisis has focused on finance and banking sector. Capital adequacy calculation in 1988 that was signed in Basel I criteria used by many banks affected by the crisis, the sinking of the Basel I risk measurement criteria is concluded to be insufficient in and Basel 2 criteria presented. In this study, we first talk about the concept of risk management and reconciliation after the first capital of Basel I agreed with the second capital under Basel II, the differences and similarities in general to have been addressed. Basel II risk measurement methods agreed to make the current has been taken up. The capital adequacy of the criteria of the new world brought to the country, however the real sector in Turkey and the effects are discussed. Basel II criteria in the international arena in 2007, in Turkey in 2009 to implement the move, but legal process has been envisaged implementation is not yet complete.Key words: Risk Management, Risk Measurement Models, Basel I, Basel II

ÖZETVERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE SİGORTA SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR UYGULAMAİktisatta en önemli kavramlardan biri kıtlıktır. Sonsuz insan ihtiyaçları karşısında kıt olan kaynaklardan en fazla nasıl yararlanabileceğimiz sorusunun önemi gün geçtikçe artmaktadır. Bu noktada artan rekabetin olduğu günümüz şartlarında etkinlik kavramı ön plana çıkmaktadır. Çünkü rekabet ortamında firmaların varlıklarını sürdürebilmeleri için kaynaklarını optimum düzeyde kullanmaları gerekmektedir. Firmaların etkin olarak çalışmaları, sektör etkinliği dolayısıyla da ekonominin etkinliği açısından önemlidir. Son yıllarda bu önemin anlaşılması ile birlikte, bu doğrultuda etkinliği ölçmeye yönelik birçok yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri olan Veri Zarflama Analizi en çok kullanılan tekniklerin başında gelmektedir. Finansal Sistem içerisinde ekonomiye fon yaratması bakımından sigorta sektörü önemi ön plana çıkan sektörlerden biridir. Çalışmada Türk Sigortacılık Sektörü’nde faaliyet gösteren hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinliği ölçeğe göre değişken getiri varsayımı altında girdi odaklı veri zarflama analizi yöntemi ile ölçülmüştür. Bu analiz sonucunda finansal sistem içerisinde bankacılık sektöründen sonra payı en büyük olan ancak yüzdesel olarak çok küçük bir paya sahip olan sigorta sektörünün etkinliğinin oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Sektör içerisindeki yabancı sermayenin payının yüksek olduğu görülmüş ve yabancı sermayeye ait şirketlerin göreceli etkinliğinin yerli şirketlere göre daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Özetle çeşitli sorunların olmasına rağmen sigortacılık sektöründe etkinlik göreceli olarak oldukça yüksektir. Ekonomiye fon yaratan önemli bir kaynak olması açısından sigortacılık sektörünün finansal sistem içerisindeki payı arttırılmalı, ekonomiyi yönetenler bu yönde gerekli düzenlemeleri yapmalıdırlar.ABSTRACTDATA ENVELOPMENT ANALYSIS AND AND APPLICATION TO THE INSURANCE SECTORScarcity is the one of the most important concepts in Economics. The issue of benefiting from scarce resourses to the maximum level is gradually gaining importance. The competitive circumstances of the age, will naturally lead to the concept of efficiency. Firms are to use their resources efficiently in order to assimilate their entity, which ultimately results in the efficiency of economy. Therefore, some efficiency measuring techniques have resultly been introduced. Data Envelopment Analysis, which is widely used, is esteemed one of these methods.Insurance sector is one of the leading sectors to create funds to the economy. This study aims to measure the efficiency of non-life insurance companies through the method of Input Oriented Variable Returns to Scale Data Envelopment Analysis. As a result of the study, it has been conclude that insurance sector holds a greater place in financial system in terms of efficiency, despite the fact that it has a smaller share and percentage compared to the banking sector. Furthermore, it has also been observed that the rate of foreign investment in the sector is relatively higher and more efficient than domestic companies.In conclusion, the efficiency of insurance sector is considerably high despite some current problems. As a consequence of this, those who govern the economy are expected to consider these facts and make necessary arrangements since insurance sector creates substantial funds to the economy.