Search

Hoe verhoudt de rekolonisatie van infauna (diversiteit en aantallen) in het nieuwe gevormde sediment op de aangelegde vooroever op de Cluster 1 en 2 locaties in de Oosterschelde en Westerschelde zich tot de eerdere T0-, T1-, T2-,T3- en T4 monitoring en referentielocaties en hoe is de T0 situatie bij Cluster 3 locatie Wemeldinge in de Oosterschelde?

Dit rapport geeft een samenvatting van de ‘state of the art’ kennis met betrekking tot de impact van bodemberoerende vistuigen en bespreekt de te verwachte effecten van de flyshoot methode in vergelijking met de andere vismethoden.

Vanwege het plan om de wateruitwisseling tussen het Grevelingenmeer en de Noordzee te vergroten met als doel de waterkwaliteit in het Grevelingenmeer te verbeteren, is er een onderbouwing nodig voor de zuurstofconcentratie die niet onderschreden zou moeten worden voor het bodemleven in het Grevelingenmeer. Op basis van een literatuurstudie is een inschatting gemaakt van grenswaarden voor het zuurstofgehalte voor verschillende soortgroepen zeedieren.

Dit document is een samenvatting, met daarbij de beleidsrelevantie, van de wetenschappelijke publicatie ‘When does fishing lead to more fish? Community consequences of bottom trawl fisheries in demersal food webs ’ geschreven door Daniel van Denderen, Tobias van Kooten en Adriaan Rijnsdorp, gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B, vol. 280, no. 20131883 op 4 september 2013. Het doel van deze Nederlandstalige samenvatting is het ontsluiten van de conclusies uit deze publicatie voor een breder publiek, en het schetsen van de consequenties daarvan voor het Nederlandse visserij- en natuurbeheer.

De ambitie is om van het Nederlands Continentaal Plat (NCP) 10-15% van de bodem te beschermen tegen bodemberoering. Een belangrijk uitgangspunt in de Mariene Strategie is dat de genoemde maatregel voor de visserijsector tot een minimumlast beperkt dient te worden. Daartoe wordt in deze studie het model Marxan toegepast. De geanalyseerde scenario’s resulteren in ruimtelijke uitwerkingen waarbij de te sluiten zone en een schets van de visserijkosten worden gepresenteerd, en ook welke ecologische winst worden behaald.

Het bodemecosysteem van het diepe, slibrijke, noordelijke deel van het NCP wordt momenteel nog niet beschermd. Dit type ecosysteem is aanwezig in de gebieden het Friese Front en de Centrale Oestergronden. Deze gebieden zijn door het Kabinet aangemerkt als zoekgebieden voor ruimtelijke beschermingsmaatregelen. In dit rapport richten we ons op de vraag: - Wat ontwikkelt zich aan habitatkarakteristieken, en vervolgens aan soorten, als je de gebieden sluit voor bodemberoerende visserij? Deze vraag is uitgediept middels een workshop met tien experts van zes Nederlandse organisaties met expertise op het gebied van o.a. mariene ecologie, geologie, morfologie, processen, taxonomie, Noordzee benthos, en impacts van menselijke activiteiten, waaronder visserij.

De stromingen in de Ooster-en Westerschelde zorgen lokaal voor erosie van oevers en geulwanden. Om dat proces tegen te gaan worden, op die locaties waar deze erosie de stabiliteit van de waterkering in gevaar brengt of de reeds bestaande oeverwerken ondermijnt, oevers beschermd door “bestortingen” uit te voeren. . In 2012 is geen volledige monitoring van alle locaties gepland, maar is besloten om op één locatie een vinger aan de pols te houden om de ontwikkeling van planten, dieren en metalen te kunnen blijven volgen. Het gaat hierbij om de locatie Zuidhoek - De Val / Zeelandbrug. Het doel van deze monitoring is het bepalen van de samenstelling en biodiversiteit van de aanwezige levensgemeenschappen op harde en zachte substraten, en de bepaling van de gehalten aan zware metalen in mosselen en oesters

In dit rapport zijn de data van de huidige bodembewonende levensgemeenschappen beschreven voor zes locaties in de Westerschelde in de periode voorafgaand aan oeverversterkingen (T0) en één locatie na oeververdediging (T1). Deze data dienen als vergelijkingsmateriaal (T0) voor in de toekomst uit te voeren monitoring en een eerste beschrijving van effecten van oeververdedigingsactiviteiten op bodembewonende levensgemeenschappen. Bemonsteringslocaties zijn onderverdeeld in clusters. Het cluster geeft aan wanneer de oeververdediging plaatsvindt. Locaties binnen Cluster 1 zijn versterkt in de periode 200902010. Oeververdediging voor de locaties binnen Cluster 2 zijn gepland voor 2011-2012. Aanbevolen wordt om een groter aantal replica’s te bemonsteren, waardoor er een meer betrouwbaar beeld van de aanwezige en zich ontwikkelende benthische levensgemeenschappen ontstaat.

In dit rapport zijn de data van de bodembewonende levensgemeenschappen beschreven voor locaties in de Oosterschelde voorafgaand aan oeververdedigingsactiviteiten (T0 Cluster 2) en locaties in de Oosterschelde in de periode na oeverversterkingen (T1 Cluster 1). Op de Cluster 1 locaties zijn de oevers versterkt in de periode 2009-2010, terwijl oeververdedigingsactiviteiten voor Cluster 2 gepland zijn voor de periode 2011-2012. Deze data dienen enerzijds als vergelijkingsmateriaal (de zogenaamde T0) voor in de toekomst uit te voeren monitoring studies (Cluster 2) en anderzijds als eerste effectmeting van oeververdedigingsactiviteiten op bodembewonende levensgemeenschappen (T1 Cluster 1). Aanbevolen wordt om een groter aantal replica’s te bemonsteren, waardoor er een meer betrouwbaar beeld van de aanwezige en zich ontwikkelende benthische levensgemeenschappen ontstaat.

Het doel van het hier gepresenteerde onderzoek is om door middel van meerjarige monitoring in voor- en najaar inzicht te krijgen in de ontwikkeling van ongestoorde sublitorale mosselbanken en de daarmee geassocieerde biodiversiteit. Voor elk van de gesloten gebieden gelden de volgende vragen: 1. Hoe is de ontwikkeling van de mosselbank wanneer er geen bodemberoerende activiteiten plaatsvinden? Kijk hiervoor naar parameters als areaal, biomassa ontwikkeling, leeftijdsklassen van mosselen en aanwas als gevolg van nieuwe broedval 2. Hoe is de ontwikkeling van de geassocieerde biodiversiteit (flora en fauna). 3. Ontwikkelt zich na sluiting voor mosselzaad- en garnalenvisserij ook andere benthos dan tot dusver op mosselvoorkomens in de Waddenzee wordt aangetroffen.

Het Havenbedrijf Rotterdam N.V. en Rijkswaterstaat Zuid-Holland hebben een ontheffing voor het verspreiden van schone en licht verontreinigde baggerspecie uit de Rotterdamse havens en vaargeulen op de Noordzee. Het onderzoek is uitgevoerd om de huidige ecologische situatie in Put 6 van de Verdiepte Loswal te beschrijven en hiermee kennis te ontwikkelen over het verloop van de kolonisatie en herstel van de put na afloop van het storten van slib. Voor de beschrijving van de samenstelling van het macrobenthos is in oktober 2008 op twee locaties binnen Put 6 de samenstelling en biomassa van het bodemleven bemonsterd. Als referentie zijn drie locaties ten zuidoosten van Put 6 bemonsterd. De bodemfaunagemeenschap is beschreven aan de hand van het aantal soorten, de dichtheid en de biomassa. De Shannon-Wiener index H' en Pielou’s index of Evenness J' zijn berekend als parameters voor de diversiteit van de bodemfauna. De structuur van de benthische gemeenschap in en rondom de Verdiepte Loswal is verder beschreven door middel van clusteranalyse en non-metric multidimensional scaling (MDS). Bij de interpretatie van de resultaten is tevens gebruik gemaakt van gegevens die verkregen zijn uit het onderzoek uitgevoerd door Deltares naar de ontwikkeling van het sediment in en rondom de putten van de Verdiepte Loswal.

The catches in terms of landings and discards were monitored onboard MFV “Vertrouwen” TX68, fishing with two pulse trawls using the Verburg-Holland system during four weeks in June-August 2009. The average fishing speed was about 5 knots. The fishing area of the four trips was east of the coast of England and fishing depth was 36m on average with a minimum depth of 20 m and a maximum depth of 46 m. For this study the standard sampling procedure for the yearly monitoring of discards of conventional beam trawl fleet was applied (van Helmond and van Overzee, 2008). Sampled numbers of fish per haul were raised to numbers and weight per hour, for both. When compared with conventional beam trawls in previous years it seems that with the pulse trawl more sole in number and weights per unit of time was discarded and less plaice was discarded. However, the average discard percentages of as well plaice as sole for the pulse trawl of this study were within range with the average discard percentages of conventional beam trawls in 2005, 2006 and 2007 (van Keeken, 2006; van Helmond and van Overzee, 2007; van Helmond and van Overzee, 2008) . This study gives a general impression of the performance in terms of catches of fishing with a pulse trawl using the Verburg-Holland system. However it is recommended to conduct a comparative study on performance of a beam trawl and a pulse trawl, where the two vessels of similar size fish simultaneously, like was done in 2006 by van Marlen et al. This is to exclude the effects of time and area of fishing.