Search

Orta ve büyük ölçekli yazılım geliştirme projeleri genellikle bir çok takım üyesi tarafından birlikte geliştirilirler. Takım üyelerinin koordine edilmesi, grup için uygun geliştirme yöntemleri kullanılması ve grubun yazılım geliştirme sürecinin kontrolü zor problemlerdir. Yazılım geliştirme metotları yoğunlukla bu zor problemlerin çözümü için kullanılmaktadırlar. Var olan yazılım geliştirme metotları her ne kadar endüstrinin ihtiyaçlarını karşılasalar dahi, akademisyenler tarafından üniversitelerde yürütülen araştırma tabanlı yazılım geliştirme proje ihtiyaçlarını sağlamaya yönelik değillerdir. Bu çalışmada; araştırma tabanlı yazılım projeleri için yeni bir metotun gerekli olduğunu ortaya koymak adına, bu alanda çalışan kişilerin ihtiyaçları ve üstün yöntemleri nitel bir çalışma ile toplanıp, toplanan veriler ışığında da, araştırma tabanlı yazılım projeleri için yeni bir yazılım geliştirme metotu sunulmuştur. Önerilen metot alan uzmanlarının sağladığı uzman görüşleri ile değerlendirilip araştırma tabanlı yazılım projeleri için uygun bulunmuştur. Çalışma sırasında toplanmış olan alan problemleri ve üstün yöntemler, araştırma tabanlı yazılım projelerinde yer almak isteyen proje yöneticileri, takım üyeleri, üniversiteler ve destekleyici kurumlara öneriler olarak bir çerçevede sunulmuştur. Bu öneriler kullanılarak ilerde gerçekleştirilecek olan benzeri projelerin verimlilikleri artırılabilir. Software development in mid-sized or large-scale projects is usually carried by a group of individuals, whose coordination, choosing suitable development practices for the group and keeping track of the software development process are all challenging tasks. Software development methodologies are heavily utilized for these purposes. Although previously proposed methodologies manage to meet the needs of the industry, they are not tailored to do so for academicians developing research-based software projects at universities. Therefore, in this thesis, our first aim is to show the necessity of a new software development methodology for research-based projects carried by the universities. Then, through current literature, interviews and questionnaires, the needs and the best practices of research-based projects are collected using grounded theory qualitative method. Finally, after completing the analysis of the findings, a new software development methodology is proposed tailored to the needs of the researchers that are working on research-based software projects. The proposed methodology is evaluated by the experts and it is found useful for the research-based software projects. Collected issues and best-practices are proposed as a guideline for the project managers, team members, funding agencies, universities, and the end-users of research-based software projects. These guidelines can be utilized to increase the productiveness of such projects. 138

Proje yönetimi, küresel çaptaki boyutu ile dikkat çekmektedir. Dünya Bankası istatistiklerine göre küresel ölçüde gayri safi yurtiçi hasılanın %24'ü kadar bütçe proje yönetimi aktivitelerine harcanmaktadır. Ayrıca, 2020 itibariyle küresel ölçüde 16 milyon civarı yeni proje yönetimi iş alanının yaratılması beklenmektedir. Sonuç olarak proje yönetimi küresel olarak değer yaratma anlamında iş dünyasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Projelerin maliyet, zaman ve kalite gibi temel bileşenleri bulunmaktadır. Bu bileşenleri göz önünde tutarak proje hedeflerine ulaşmak için projelerin disipliner bir yaklaşım ile yönetilmesi gerekir. Bu noktada proje yönetiminin önemli ve yönlendirici bir rolü bulunmaktadır. Uygulamada, firmaların kendi dinamiklerine göre geliştirdikleri proje yönetimi metodolojilerinin yanında, amacı proje yönetimi aktivitelerini dünya genelinde geliştirmek olan ve kar amacı gütmeyen organizasyonlar tarafından oluşturulmuş metodolojiler de bulunmaktadır. Bunlardan bazılarının arasında PMAJ, PRINCE2, IPMA, APM bulunmaktadır. Ama küresel ölçekte en çok kabul gören proje yönetimi metodolojisi Project Management Institute (PMI) tarafından geliştirilmiştir. PMI, kendi proje yönetim metodolojisi süreçlerini on farklı bilgi alanı altında toplamıştır. PMI, tüm proje tipleri için bir temel sunmaktadır. Buna bağlı olarak her proje ve sektör bu metodolojiyi kendi süreç ve aktivitelerine uyarlamaktadır. Proje bazlı çalışan sektörlerden bir tanesi de bankacılıktır. Bankacılık sektörü neredeyse tamamen teknoloji tabanlıdır. Bu sebeple, yazılım geliştirme projeleri toplam içinde önemli bir paya sahiptir. Yazılım projeleri genellikle şelale tekniği ile yapılırken son yıllarda çevik yöntemler de gündeme gelmiştir. Bu tekniklerin yanı sıra, proje yönetimi araç ve metodolojileri de kullanılmaktadır. Bir projede başarı hikayesine ulaşmak için, proje yönetimi uygulamaları artık bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu tez çalışmasında, Türkiye'nin büyük ölçekli bankalarından birinin örnek bir yazılım geliştirme projesi PMI'ın proje yönetimi metodolojisi göz önünde tutularak eleştirilmektedir. Bunu yaparken bir grup proje paydaşı ile yapılan mülakat ile proje ve PMI'ın proje süreçleri görüşülmüştür. Paydaşların yorum ve görüşlerine göre her sürecin PMI'ın yaklaşımına göre uyumlu olarak yönetilip yönetilmediği değerlendirilmiştir. Banka PMI'ın standartlarını uygulamamaktadır. Uygulanan metodoloji iyi bir şekilde tanımlı ve dokümante edilmemiştir. Özetle, proje ekibi her ne kadar projeyi PMI'ın standartlarına göre yönetmiyor olsa da birçok uygulama genellikle PMI ile örtüşmektedir. Sonuç olarak, paydaşlar PMI'ın standartlarının bankanın yazılım projelerine uygulanması durumunda, bu işleyişin bankadaki projelere maliyet, zaman ve verimlilik anlamında olumlu katkı sağlayacağı konusunda hemfikir olmuştur. Project management takes the attentions with its size globally. Depending on the World Bank's figure, almost 24% of the GDP is spent to the project management activities. And nearly 16 million new project management jobs are expected to be created globally by the 2020. As a result of these, project management provides a significant contribution to business life in value creation globally.Projects has some components such as cost, time and quality. To meet the project objectives by considering these components, they have to be managed in a disciplinary approach. At this point project management has a significant and directive role. In practice, beside the firm based developed methodologies; there are many number of project management methodologies developed by generally non-profit organizations, have aims to improve the project management activities all around the world. Some of them are PMAJ, PRINCE2, IPMA, APM, and etc. However, the globally most accepted project management methodology is developed by the Project Management Institute (PMI). It defines the project management processes under ten different knowledge areas. It provides a baseline to each type of projects. So each project/industry can apply this methodology to its own processes and activities. One of the project based industry is banking. The banking industry almost wholly based on the technology. That's why, software development projects keep a great portion in totally. In software development projects while waterfall techniques are generally used, in recent years, agile techniques became popular. Besides these techniques, the project management tools and methodologies are used. To reach a success story, project management application become an obligation. In this thesis, Turkey's one of the big size bank's software development project was criticized by considering the PMI's project management methodology. While doing this, a group of stakeholder were interviewed about project and processes defined in PMI's methodology. By considering their comments and opinions, each process was evaluated whether they are consistent with the PMI's approach or not. The bank did not adopt the PMI's standards as the project management methodology. They apply their own methodology which is not defined or documented very well. In summarize, although the project team did not manage the project in the light of the PMI's standard, their applications generally overlap with PMI's methodology. In conclusion, the stakeholders agree on if the PMI's standards are applied in bank's software projects, they believe it would have a positive contribution in terms of cost, time and effectiveness. 134

Günlük hayatta ve iş yaşamında, birden fazla seçenek arasında kalınan tüm durumlarda bir karar verme süreci işletilmektedir. Karar vermenin gerektiği durumlarda doğru karar vermek işin başarısını doğrudan etkilemektedir.Proje seçimi problemi, çok sayıda faktörün incelenmesini gerektiren karmaşık bir Çok Kriterli Karar Verme problemidir. Projeler arasında seçim yapılırken birden fazla kriter değerlendirilerek doğru projenin seçilmesi gerekmektedir. Bu seçim durumlarında Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri kullanılarak seçimin alternatif seçenekler arasından en uygun olanının seçilmesi sağlanmaktadır. Bu metotların kullanılması, yöneticiye karar verme sırasında yardımcı olarak doğru sonucun elde edilmesini sağlamaktır.Bu tez çalışmasında, birden fazla proje arasından seçim yapılması gereken durumlarda firmalar için en uygun proje seçimi kriterleri belirlenmiş ve Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden Bulanık AHP yöntemi kullanılarak projeler arası seçme ve sıralama işlemlerinin yapılması sağlanmıştır.Bu tez çalışmasının birinci bölümünde, karar analizi ve proje yönetiminde genel konular anlatılmıştır. Burada proje yönetimi süreçlerine değinilmiş, karar verme adımları ve karar grupları kısaca anlatılarak proje seçimi için önemi açıklanmıştır. İkinci bölümde Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinin tanımı yapılmış, en çok kullanılan Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri açıklanarak anlatılmıştır. Üçüncü bölümde Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerini kullanarak seçme problemleri üzerine çalışmalar yapan kaynaklar incelenmiş, proje seçimi için gerekli kriterler analiz edilerek uygulama bölümünde kullanılacak olan projelerin seçimi için gerekli kriterlerin belirlenmesi sağlanmıştır. Proje seçimi için kriterler belirlenmiş ve hiyerarşik olarak gösterilmiştir.Son bölümde, bilişim sektöründe çalışan uzman kişilerle görüşülerek ve ilgili literatür taranarak belirlenen kriterler ve alt kriterlerin ağırlıklandırılması gerçekleştirilmiş, ardından üç farklı proje arasından seçim yapılması için bir anket çalışması yapılmıştır. Uzman görüşlerinden faydalanılarak proje seçim kriterleri analiz edilmiştir. In daily and business life, a decision-making process is run in all cases where there is more than one choice. In cases where decision-making is necessary, making the correct decision directly affects the success of the work.Project selection problem is a complex Multi Criteria Decision Making problem, which requires the examination of a large number of factors. When choosing between projects, the correct project must be selected by evaluating more than one criterion. In these selection cases, it is ensured that the most suitable alternative of the choice is selected by using Multi Criteria Decision Making methods. The use of these methods is help the manager to obtain the right result by assisting in the decision making process.In this thesis study, the most appropriate project selection criteria are determined for the firms in case of selection from more than one project and Fuzzy AHP method which is one of Multi Criteria Decision Making methods is used to select and sort the projects.In the first part of this thesis study, general cases are explained in decision analysis and project management. Project management processes are mentioned, decision making steps and decision groups are briefly explained and the importance of project selection is explained. In the second part, Multi Criteria Decision Making methods are defined and the most commonly used Multi Criteria Decision Making methods are explained.In the third part, studies which utilize Multi Criteria Decision Making methods for selection problems are examined and the criteria for project selection are analysed and the criterion to be used for the application part is determined. Project selection criteria have been identified and shown hierarchically.In the last part, a survey study is carried out to make a choice among three different projects by considering the criteria which are determined by gathering the ideas of experts and analysing the existing literature. The issues that are considered in the projects selection are analysed, and the results obtained by using Fuzzy AHP method are evaluated. Project selection criteria are analysed by using expert opinions. 136

Günümüzde bir projeyi başarılı kılmak yazılım geliştirmekten daha önemlidir. Müşteri gereksinimlerine karşılık vermeyen her yazılım doğru zamanda ve maliyeti aşmadan bitmiş olsa da başarılı olduğu söylenemez. Bu durumun yaşanmaması için farklı yazılım geliştirme yöntemleri bulunuyor. Çevik yöntem bunlardan biridir. Çevik yöntem temelde sabit bir planı izlemek yerine değişikliklere açık müşteriyle yakın iletişime öncelik verir. Müşteri ve geliştirme takımı etkileşimi büyük öneme sahiptir. Geliştirme sürecinde müşterinin görsel olarak yazılımın nasıl çalışacağını ve süreci anlaması, bunlara göre geri bildirimlerde bulunması zorunludur.Bu tez çalışmasında müşterinin yazılım hakkındaki bilgi ve geri dönüşünü en yüksek seviyeye çıkarabilmek için bir araç geliştirilmiştir. Müşteri yazılım ekranını görebilmekte ve herhangi bir görsel öğeyi yorumlayabilmektedir. Analist, yazılımcı, proje yöneticisi gibi farklı kullanıcılar araç içerisinde farklı yetkilere sahiptir. Bazı kullanıcılar yorum ekleyebilirken diğerleri sadece mevcut yorumları görüntüleyebilmektedir. İkinci bölümde, Çevik yöntemle ilgili literatür taramasını yer verilmiştir. Farklı yaklaşımlar incelenmiştir. Bunların eksik yönleri bulunmuş, geliştirdiğimiz araçla karşılaştırılmıştır. Üçüncü bölümde, geliştirilen Çevik aracın mimari ve akış detayları ile başarısını ölçmek için yapılan anket ve mülakat sorularına yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, geliştirme detayları ve değerlendirme sonuçları açıklanmıştır. Son olarak, beşinci bölümde, sonuçlar yorumlanmış ve tez sonlandırılmıştır. Bu tezin amacı, müşteriye kendi ifadeleri ile projedeki her bireye düşüncelerini iletebileceği bir ortam sunmaktır. Böylece dokümantasyon azaldığı gibi somut bilgiler üzerinden proje sonuçlandırılacaktır. Geri bildirimin fazlalaşıp iletişimin hızlanmasıyla projenin başarı şansı yükselecektir. Değerlendirme sonuçlarından da gördüğümüz gibi gereksinimler ve proje arasındaki uyumsuzluklardan kaynaklanan maliyet ve zaman değişiklikleri en aza indirgenecektir. In today's world, successful completion of a project is more important than software development. A software that does not answer customer requirements cannot be considered successful even if it is completed in timely manner and within budget. To avoid such cases, various software development methods are present. Agile method is one of these. In essence, Agile method puts emphasize on close communication with customer who is open to changes rather than following a static plan. Interaction between the customer and the development team is of great importance. In development process, it is necessary that customer understands the process and how the software will work visually, as well as customer gives feedback based on that knowledge.In this thesis work, a tool is developed to maximize the knowledge and feedback of the customer about the software. Customer can observe the software screens and can comment on any visual element. Different user types such as analyst, software developer, or project manager have different permissions in the tool. Some users can add their comments while others can only view existing comments.In the second section, a literature review on Agile method is presented. Different approaches examined. Their shortcomings are provided and they are compared to the proposed tool. In the third section, architecture and flow details of the proposed tool as well as survey questions about its performance are given. In the fourth section, implementation details and evaluation results are explained. Finally, in the fifth section, these results are discussed and the thesis is concluded.Aim of this thesis is to provide a platform to the customer where they can convey their comments to each participant of the projects. Thus, documentation would be decreased whereas project would be completed based on concrete information. Success rate of projects would increase thanks to increased feedback and quick communication. As evaluation results demonstrate, cost and time changes due to incompatibility between requirements and project would be minimized. 60

Risk yönetimi, projenin başarısını doğrudan etkileyen önemli proje yönetim süreçlerinden biridir. Geçmiş projelerde ortaya çıkan risklerle projelerin sahip olduğu ortak özellikler tespit edilerek akıllı bir risk modeli oluşturularak bir projenin başarısı, proje sürecinin erken aşamalarında tahmin edilebilir. Bu hipoteze dayanarak son yıllarda proje risklerini ve buna bağlı olarak proje başarısını tahmin etme üzerine yapılan çalışmalar artış göstermektedir. Bu tez çalışmasında önce literatür taraması yapılarak yazılım proje yönetiminde risk değerlendirme ve tahminleme modeli üzerine yapılan çalışmalar incelenmiştir.Bu tez çalışmasında oluşturulacak akıllı tahmin modelinde kullanılmak üzere uygulama verisi için bir telekomünikasyon şirketinin 2007-2014 yılları arasında geliştirilen yazılım projelerinin verileri toplanmıştır. Çünkü telekomünikasyon sektöründeki rekabetten ve telekomünikasyon teknolojisinin hızlı gelişmesinden doğan değişimler, yazılım projelerindeki risk yönetimini önemli kılmaktadır.Kümeleme ve sınıflandırma algoritmaları kullanılarak elimizdeki uygulama verisinde bulunan yazılım projelerinin özelliklerinin birbirleriyle ve risklerle arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur. Bu ilişkiler dikkate alınarak benzer bir projenin başlaması durumunda projenin nasıl sonuçlanacağını tahmin etmek amacıyla bulanık mantık yöntemiyle yeni bir model oluşturulmuştur. Belirlenen proje faktörleri girdi olarak kullanıldığında oluşturulan tahminleme modelinde proje başarısının ±%20 sapmayla %76 oranında doğru tahmin edebildiği görülmüştür Risk management is one of the most important processes in Project management that directly affects the success of the project. By determining the common characteristics of occurred risks in past projects, and by creating a smart risk model, a project's success can be estimated at the early stages of the project. Due to this objective, in recent years, project success forecasting and risk evaluation studies have a significant increase. Hence, in this thesis study, primarily, risk management in software projects and risk evaluation methods for the past studies are inspected.In this thesis work, the data for evaluating smart forecasting model is used from software projects that were developed in a telecommunication company between 2007 and 2014. Since the changes due to the competition in telecommunication sector and the fast evolution of telecommunication technology, the risk management in software projects is becoming vital.Using clustering and classification algorithms, the relationship between the common characteristics of the given application data in software projects and the risks are defined. Referring to this relationship, a fuzzy logic model is created to forecast just at the beginning how a similar project will end. When predefined project factors are used, the project success is assessed with two different scales such as %76 ratio - %20 deviation. 126

Risk, beklenmedik durumların oluşması ihtimalidir. Hayatımızın her alanında riskler mevcuttur. Risklere karşı yapılması gereken risklerin oluşma durumlarını tespit edip risklere karşı önlem almaktır. Günümüz dünyasında internet kullanımının artması, mobilizasyon, şirketlerin her işleminin bilgisayarlar üzerinden yapılması gibi sebeplerle bilgi teknolojilerinin kullanımı günden güne artmaktadır. Bununla paralel olarak da yapılan bilgi teknolojileri projeleri sayısı da artmaktadır. Bilgi teknolojileri projeleri arttıkça, proje başarısını olumsuz etkileyebilecek olan risklerin tespit edilmesi de önem kazanmaktadır. Bu çalışma ile Türkiye'deki bilgi teknolojileri projelerinde projelerinin performansının arttırılması amacı ile şirketlerin dikkat etmesi gereken riskleri ortaya koyan bir model oluşturulmuştur. Ayrıca bu modelde risk ve performans ilişkisine etken eden projeye ait özelliklere de yer verilmiştir.Risk ve performans ilişkisini irdeleyen modeli oluşturabilmek için literatürde yer alan risk, performans ve projeye ait özellikler incelenmiştir. Çalışmalarda en çok kullanılan risk boyutları tespit edilmiştir. Risk boyutları 6 grupta incelenmiştir: gereksinim riski, kullanıcı riski, organizasyonel çevre riski, planlama ve kontrol riski, proje kompleksliği ve takım riskleridir. Gereksinim riski, iş ihtiyaçlarının devamlı değişmesi, eksik tanımlanması gibi faktörleri içermektedir. Organizasyonel çevre riski; proje sırasında üst yönetimde yaşanabilecek değişimleri içermektedir. Takım riski, projede yer alan takım üyelerinin deneyimsiz, eğitimsiz olmaları gibi faktörleri içermektedir. Kullanıcı riski, kullanıcıların değişime karşı direnç göstermeleri, projeye katılım göstermemeleri gibi faktörleri içermektedir. Planlama ve kontrol riski, projeden efektif bir proje yönetim metodolojisinin eksikliği, projenin aşamalarının yeterince kontrol edilememesi gibi faktörleri içermektedir. Proje kompleksliği, projede kullanılacak teknolojinin şirket için ve genel olarak yeni olması gibi faktörleri içermektedir. Performans için ise literatürde yapılan çalışmalar incelenmiş ve 2 ayrı grupta incelenmesine karar verilmiştir: süreç performansı ve ürün performansı. Süreç performansı, projenin istenen süre ve bütçe ile tamamlanmasıdır, ürün performansı ise geliştirilen ürünün kalite, kullanım kolaylığı gibi istenen özellikleri ile tamamlanmasıdır. Projeye ait 3 önemli özellik olan stratejik önem, proje süresi ve proje kaynağı modele eklenmiştir. Risk boyutlarının performans boyutlarına olan negatif etkisi modelde ana incelenecek hipotezlerdir. Risk ile performans arasındaki ilişkiye proje özellikleri olan stratejik önem, proje süresi ve proje kaynağı faktörlerinin moderatör etkileri modele eklenmiştir. Model oluşturulduktan sonra hipotezlerin test edilmesi sürecinde 2 yöntem seçilmiştir. 1. yöntem açıklayıcı faktör analizidir. Açıklayıcı faktör analizi yapılmasının sebebi, literatürde yer alan risk ve performans sınıflandırması ile toplanan verideki sınıflandırmanın birbiri ile örtüşüp örtüşmediğini tespit etmektir. 2. yöntem ise Yapısal Eşitlik Modellemesidir. YEM'in seçilmesinin amacı, bütün ilişkilerin tek modelde ve hata payının da minimuma indirilerek incelenmesini sağlamasıdır. Modelde yer alan hipotezlerin doğrulanması amacı ile anket yöntemi kullanılmıştır. Ankette demografik bilgiler, projeye ait faktörler, risk ve performans soruları yer almıştır. Risk, performans ve proje özellikleri soruları son tamamlanan proje düşünülerek cevaplandırılması istenmiştir. Projeye ait özellikler stratejik önem, proje süresi ve proje kaynağıdır. Stratejik önem için ölçüm bilgisi ise stratejik, bilgilendirici ve işlemsel projeler Proje süresi ay cinsinden projenin tamamlanma zamandır. Proje kaynağı, projenin iç/dış kaynakla mı gerçekleştirildiği bilgisidir. Risk boyutları toplamda 30 soru ile incelenmiştir. Performans ise 9 soru ile incelenmiştir. Risk ve performans sorularının cevapları Likert 7'li skala ile ölçülmüştür. Anket, Türkiye'de bilgi teknolojileri projelerinde çalışan kişilere uygulanmıştır. Veriler 2 yöntemle toplanmıştır. 1. yöntem `surveey` adlı siteden online olarak anketin ilgili kişilere ulaştırılmasıdır. 2. yöntem ise anket çıktısının ilgili kişilere ulaştırılmasıdır. Toplamda 306 anket toplanmıştır. Modelin analizi 6 aşamada gerçekleştirilmiştir. Modelin analizi için SPSS 21.0 ve AMOS 21.0 programları kullanılmıştır. Öncelikle aykırı veri analizi gerçekleştirilmiştir. Aykırı veri analizi ile amaç değişkenler arası ilişkilerin incelenmesini yanıltacak bir data olup olmadığının tespitidir. Aykırı veri analizinden sonra geriye 274 adet veri kalmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu için basıklık ve çarpıklık değerleri kontrol edilmiştir. Verilerin normal dağılım uygun olduğu görülmüştür. 274 adet veri ile açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi yorumlanmadan önce KMO ve Barlett testi sonuçları kontrol edilmiş ve açıklayıcı faktör analizi için uygun olduğu ortaya konulmuştur. Açıklayıcı faktör analizinde birden fazla faktörün altında anlamlı yüklenen veya literatür ile ters faktörün altında yer alan sorular analizden çıkartılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda risk için toplamda 16 soru kalmıştır. Performans için açıklayıcı faktör analizi sonrasında 7 soru kalmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonrasında risk ve performans boyutları için güvenilirlik kontrol edilmiştir. Gereksinim faktörü cevaplarının güvenilir olmadığı tespit edilmiş ve bu sebeple analizden çıkartılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda kalan değişkenler ile YEM analizi çalışmasına başlanmıştır. YEM analizi 2 aşamalı gerçekleştirilmiştir. YEM analizinin ilk aşaması ölçüm modelinin oluşturulması, 2. aşaması ise yapısal modelin oluşturulmasıdır. Ölçüm modelinin amacı, örtük değişkenlerin gözlenen değişkenler tarafından ne kadar ölçülebildiğini göstermektir. Ölçüm modelinin analizi, doğrulayıcı faktör analizi ile gerçekleştirilmiştir. Ölçüm modeli oluşturulduktan sonra uyum iyiliği değerleri kontrol edilmiştir. İlk analizde uyum iyiliği değerlerinin beklenen değerlerde olmaması ve gözlenen değişkenlerin örtük değişkenleri açıklama oranının düşük olması sebebiyle ölçüm modelinden bazı gözlenen değişkenler çıkartılmıştır. Ölçüm modelinde uyum iyiliği olarak istenen değerlere ulaşılması ve örtük değişkenlerin gözlenen değişkenler tarafından açıklanma oranların istenen seviyeye gelmesi ile ölçüm modeli modifikasyonu tamamlanmıştır. Yapısal model oluşturulmuş ve yapısal modelin de uyum iyiliği değerleri kontrol edilmiştir. Model uyum iyiliği değerlerini sağladıktan sonra model yorumlama aşamasına geçilmiştir. Analiz sonuçlarına göre planlama ve kontrol riskinin süreç performansını negatif ve güçlü bir şekilde etkilediği kanıtlanmıştır. Takım riskinin ürün performansını negatif etkilediği ispatlanmıştır. Gereksinim riskinin güvenilirliği düşük çıkması sebebi ile modelden çıkarıldığı için gereksinim ile ürün ve süreç performansı arasındaki ilişki incelememiştir. Proje kompleksliği riski ile ürün performansı ilişki, organizasyonel çevre riski ile ürün performansı ilişki, kullanıcı riski ile ürün performansı arasındaki ilişki ve planlama ve kontrol riski ile ürün performansı arasındaki ilişki olmadığı ortaya konulmuştur. Proje kompleksliği riski ile süreç performansı ilişki, organizasyonel çevre riski ile süreç performansı ilişki ve kullanıcı riski ile ürün performansı arasındaki ilişki arasındaki ilişki olmadığı ortaya konulmuştur. Literatüre ters olarak takım riskinin süreç performansını olumlu etkilediği ortaya konulmuştur. Süreç performansı artışının ürün performansı artışını sağladığı ortaya konulmuştur. Proje stratejik olduğu durumda, planlama kontrol riskinin süreç performansına negatif etkisinin daha fazla olduğu ispatlanmıştır, İşlemsel projelerde takım riskinin ürün performansına negatif etkisi anlamlı çıkmaması sebebiyle stratejik önemim takım riski ile ürün performansının arasındaki ilişkiye etki edip etmediği araştırılamamıştır. Planlama ve kontrol riski hem kısa hem de uzun süreli projelerde süreç performansına etkisi yakın düzeylerdedir bu sebeple, proje süresinin planlama ve kontrol riski ile performans arasındaki ilişkiye bir etki yaratmadığı görülmüştür. Uzun süreli projelerde, takım riskinin performansa etki etmediği görülmüştür, bu sebeple de sürenin takım riski ile performans ilişkisine etki edip etmediği test edilememiştir. Dış kaynakla yapılan projelerde iç kaynaklı projelere göre takım riskinin ürün performansına etkisinin daha fazla olduğu analizler sonucunda elde edilmiştir. Planlama ve kontrol riskinin süreç performansına negatif etkisi iç ve dış kaynaklı projelerde aynı düzeydedir, dolayısıyla proje kaynağını planlama ve kontrol riski ile süreç performans arasındaki negatif ilişkiye etki etmediği görülmüştür. Türkiye'de bilgi teknolojileri projelerinde, projelerin istenen süre ve bütçede; istenen özelliklerde tamamlanması için planlama ve kontrol riski ile takım riskine dikkat edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Proje performansında projenin istenen zamanda ve bütçede tamamlanması önemli olduğu durumda, planlama ve kontrol işlemlerine önem verilmelidir. Proje performansında istenen özelliklerde tamamlanması için takımın eğitilmesine, deneyim kazanmasına önem verilmedir. Proje başlangıcında ve proje sürecinde projeye ait özellik olan stratejik önem ve proje kaynağı dikkate alınarak ilgili aksiyonların alınması ile risklerin performansa etkisi minimize edilebilir. In order to create a model that examines the relationship of risk and performance, risk, the performance and features of the project were examined in the literature. The most commonly risk groups have been identified. Risks have been analyzed in 6 groups: requirement risk, users risk, organizational environmental risks, planning and control risk, and project complexity, team risk. Requirements risk includes factors such that `continually changing system requirements`, `system requirements not adequately identified`, `unclear system requirements` and `incorrect system requirements`. Organizational environmental risks includes factors such that `change in organizational management during the project`, `unstable organizational environment`, `corporate politics with negative effect on project`, `organization undergoing restructuring during the project`. Team risk includes factors such that `team members lack specialized skills required by the project` and `inadequately trained development team members`, `lack of commitment to the project among development team members`, `frequent conflicts between development team members`, `frequent turnover within the project team` and `inexperienced team members`. `users resistant to change` and `lack of user participation`. User risk contains `users resistant to change`, `lack of user participation`, `lack of cooperation from users`, `users with negative attitudes toward the project` and `conflict between users`. Planning and control risk includes factors such that `inexperienced project manager`, `project milestones not clearly defined`, `ineffective communication`, `lack of an effective project management methodology`, `inadequate estimation of required resources`, `project progress not monitored closely enough` and `poor project planning`. Project complexity risk includes factors such that `project involves use of technology that has not been used in prior projects`, `project involved the use of new technology` and `immature technology`. The studies examined the performance in the literature and decided to examine in two separate groups: process performance and product performance. Process performance is to complete the desired time and budget and product performance is to completed with the desired properties such as ease of use, product qualiy and etc. 3 important feature of the strategic importance of the project, project duration and project sourcing were added to the model. Performance, risk and project characteristics question combined and survey has been prepared. The main hypothesises are the negative effect of the risk dimensions on performance. The modaretor effect of project characteristics such as project duration, strategic importance and project sourcing relationship between risk and performance was observed. After the model was created, two method was selected in order to test the hypothesises. First method was an explanatory factor analysis method. The reason of factor analysis was that the classification of the performance and risk classification in literatüre and the classification of performans and risk classification which collecting data determine whether it overlaps with each other. Second method was Structural Equation Modeling (SEM). The purpose of the SEM was that all relationships could examinate by one model and the margin of error is minimum. Survey method was used in order to verify hypothesizes. Survey included demographic information, project characteristics, risk and performance questions. Risk, performance and project characteristics questions were asked to in mind recently completed project. Project characteristics contain strategic importance, project duration and project sourcing. Strategic importance options are strategic, informational, transactional. Project duration is project completion time. Project sourcing is that project is done internal or outsource. Risk dimensions were examined with 30 questions in total. The performance was examined by 9 questions. Answers questions of risk and performance is measured by Likert scale 7s .Survey has been applied to people working in the Information Technology projects in Turkey. Data were collected by two methods. First method was that survey was formed by `surveey` internet site and the survey link was sent to people. Second method was that survey hard copies were given to people and survey hard copies then picked up. A total of 306 surveys were collected. Model analysis was carried out in six stages. SPSS 21.0 and AMOS 21.0 programs were used in order to analyze model. First, data analysis was performed. The purpose of outlier data analysis is to determine whether a data to mislead the investigation of the relationships between variables. After analysis of data outliers, 274 remained. Kurtosis and skewness value of the data has been checked for compliance with the normal distribution. Normal distribution of the data was found to be suitable. Factor analysis was conducted with 274 data . Before reviewed factor analysis , KMO and Bartlett test results were checked and were found to be suitable for factor analysis. As a result of exploratory factor analysis, if more than one factor under significant question is loaded or located at the bottom of the inverted factor analysis with literature, this factor has been removed. As a result of factor analysis, risk remained 16 questions. After the factor analysis for performance, 7 questions remained. Risk and performance dimensions reliability was checked after factor analysis. Requirement risk has been excluded because response was not reliable. As a result of factor analysis of the remaining variables analyzed SEM work was started. SEM analysis was performed two stages. The first phase of SEM was that forming measurement model and the second phase of SEM was that forming of the structural model. The purpose of the measurement model is to show how much can be measured by the implicit variable observed variables. The analysis of the measurement model was carried out by confirmatory factor analysis. After measurement model created, goodness of fit values has been checked. Some observed variables have been removed because the absence of the expected value of the goodness of fit values of the observed variables and latent variables in the model measure due to the low rate of releases. Achieving the desired value as a good fit in the measurement model and the desired level of measurement models come with variable explained by the observed variable modification was completed. Structural models created and the goodness of fit values have been checked. After providing values of goodness of fit model it was introduced to the model interpretation stage. It has proven planning and control risk has strong negative impact and process performance. It has proven to team negatively affect product performance. The relationship between requirement risk and product/process performance were not observed because requirement risk reliability was too low for analysis. Relationships between project complexity and product performance, between organizational environment risk and product performance, between user risk and product performance, between planning and control risk and product performance were not supported. Relationships between project complexity and process performance, between organizational environment risk and process performance, between user risk and process performance were not supported. In contrary to literature, team risk affected positively process performance. `When product performance increase, process performance increase` has proven. When project is strategic, the effect of planning and control risk on performance is greater.Strategic importance effect of relationship between team risk and product performance has not investigated because team risk didn't affect negatively product performance in operational projects. Planning and control risk effect level was close short duration projects and long projects for this reason, project duration didn't affect relationship between planning and control risk and process performance. Project duration effect of relationship between team risk and product performance has not investigated because team risk didn't affect negatively product performance in long duration projects. Outsource project the effect of team risk on performance is greater than insource project. The level of effect team risk on product performance in outsource project was higher the level of effect team risk on product performance in insource projects. The level of effect planning and control risk on process performance was same in outsource and insource projects consequently project sourcing hasn't affected relationship between planning and control risk and process performance. Information technologies projects in Turkey, the desired time and cost; paying attention team risk and planning and control risk for completing the desired properties should concluded. When completion of project in desired time and budget is important, planning and control processes are placed emphasis. When completion of project in desired features, team education and team communication are placed emphasis. In the project beginning and during the project, if project characteristics (strategic importance and project sourcing) can be pay attention and take actions, the impact of risk on performance can be decrease. 115

Ülkemizde süt üretiminin en önemli kaynağını süt sığırcılığı oluşturmaktadır. Süt sığırcılığında süt sağımı dikkat edilmesi gereken konuların başında gelmektedir. Günümüz teknolojik şartlarına göre, uluslararası standartlarda sağım işlemi yapabilmek için önemli düzeyde teknik bilgi, ekipman, donanım ve yazılım, uygun altyapı ve yetişmiş personelin bir arada olması gerekmektedir. Bu süreci oluşturan parçalarda bir aksaklık olduğunda süt sağım performansı önemli ölçüde azalmaktadır. Süt sağım sistemlerinin kontrolü ve izlenmesi ile ilgili çalışmalar incelendiğinde, en fazla hata kaynağının insan işgücü olduğu bilindiğinden genellikle başarının arttırılması için bilgisayar ve yazılımdan oluşan sistemler üzerinde çalışıldığı görülmüştür. İnsan işgücünü büyük ölçüde azaltan süt sağım makineleri sağım işletmelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Süt sağılırken makine ekipmanının canlı bir hayvana takılması nedeniyle sürecin izlenmesi gerekmektedir. Süt veriminin izlenmesi ve kaydedilmesi için süt sağım makinelerine adapte edilmiş veri toplama sistemleri uzun yıllardır kullanılmaktadır. Bu sistemlerden alınan verilerin ilgili hayvanın meme sağlığının korunması ve süt veriminin sürdürülmesine yönelik kullanılmasının gerekli olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde bu sistemlerin kullanışlı olmadığı ve birbirlerinden bağımsız çalışan sistemler olduğu görülmüştür.Bu çalışmada, süt sağım makinesine adapte edilmiş, bir gömülü yazılımlı elektronik sistemin yardımıyla vakum ve ağırlık sensörlerinden veri toplayan veBluetooth protokolü üzerinden Android işletim sistemli mobil cihazlara verilerin aktarılmasını ve istenildiği zaman kontrol edilmesini, verim grafiklerinin çıkarılmasını ve süt sağımının mobil bir cihaz üzerinden izlenmesini amaçlayan bir yazılım paketi Java programlama dili kullanılarak geliştirmiştir.Bu geliştirilen mobil yazılım ile gerekli verilerin standartlara göre kayıt edilmesi ve süt sağım sürecinin sürekli izlenmesinin kolaylaştığı görülmüştür. In our country the most important source of milk production is constituted by dairy farms. Milking is one of the main issues in dairy farms. According to today's technological conditions, since a significant level of technical knowledge is necessary to do milking process in international standards, international standards and equipment (hardware and software) should be a combination of appropriate infrastructure and well trained personnel. Milking performance dramatically decreases in case a problem is occurred in the process.When the related studies are investigated, generally systems consisting of computer and software have been studied for efficient milking, since the fact that the most significant errors are caused by human labor. Milking machines that greatly reduce human labor are widely used in milking enterprises. Due to the installation of milking machine onto an alive animal, milking machine needs to be monitored while milking. Different milkingmachines with data collection system, which is used for monitoring and recording of the milk production system, have been used for many years. According to the data obtained from those systems, it is known that these systems should be used depending on the breast health and milking efficiency of the relevant milking animal. Based on the relevant studies, it has been observed that these systems are not practical and they are not working dependently to a center.In this study, three abilities of a software package have been developed to record and monitor milking process using Java programming language. These abilities are; to collect data from an embedded-software controlled electronic device which has vacuum and weight sensors for recording data of milking process, to communicate using Bluetooth protocol for exchanging data to mobile devices with the Android operating system, to dominate milking process any time and to show milking process on mobile device.By means of this developed mobile software, these following facts have been simplified and eased: recording of necessary data based on the standards, monitoring of the milking process. 56

Efor tahmini, yazılım proje yönetiminde, projenin ihtiyaç duyduğu kaynakların belirlenmesinde kullanılan yöntemlerdendir. Proje için gereken adam/zaman değeri hesaplanır ve proje planı bu bilgiler göz önünde bulundurularak yapılır. Efor tahmini için çeşitli yöntemler vardır. En bilinen yöntemlerden biri COCOMO adındaki parametrik modeldir. Esasında bir hesaplama fonksiyonu olan modelde, parametreler proje ve yazılım ortamı ile ilgili değerlendirme niteliklerine atanmış kategorik ifadelerin sayısal karşılığı olan değerlerle bir hesap yapar ve sonuçta adam/ay hesabına göre bir tahmin değeri oluşturulur. Ek olarak, efor tahmininde, önceki proje verilerinden daha etkin şekilde yararlanmak için veri madenciliği teknikleri de sürece dahil edilmiştir. En çok kullanılan yöntemlerden biri yapay sinir ağlarıdır (YSA). YSA esneklik ve kabiliyetleri ile COCOMO bazı modellerde birleştirilmiş ve daha başarılı sonuçlar alındığı görülmüştür. Bu çalışmada da benzer şekilde bir yapı söz konusudur. Ancak mevcut çalışmalarda ortaya tek bir değer çıkarılmaktadır. Bu şekilde karar aşamasında yeterli bilgi olmayabilir. Bu çalışmada önerilen, tek bir değer üretmek yerine geçmiş bilgilere dayanılarak hesaplanan bir aralık değer kümesi oluşturmaktır. Buna göre, YSA ve COCOMO kullanılmakla beraber, K-Means algoritmasıyla olası üst ve alt limitler hesaplanmıştır. Bu şekilde daha başarılı tahminler yapılacağı, karar aşamasında yardımcı değerlerin üretilebileceği öngörülmüştür. Test verileri ile yapılan denemelerde bu öngörünün gerçekleşebileceği gözlemlenmiştir. Effort estimation is one of the methods used to determine the resources needed for a project in software project management. Required man/time value for project is calculated and project plan is made considered to this value. There are various methods for effort estimation. One of the best-known method is a parametric model which is called COCOMO. In this model, which is basically a function, a calculation process is made via numerical equivalent values for categorical parameters whihc are about project and software environment and eventually a man/month estimation is calculated. In addition, data mining techniques are included in effort estimation process in order to benefit more from previous project management data. One of the most widely used methods is artificial neural networks (ANN). ANN flexibilities and capabilities are combined with COCOMO in some models and more successful results are obtained. There is a similar structure in this study. However there is only single value is outputted in these researches. In this way, there may not be enough information in decision making process. Proposed model in this study is that instead of producing single output value, a value range set is generated. In addition to ANN and COCOMO are used, possible upper and lower limits are calculated with K-Means algorithm. Thus, it is intented to make more precise estimations and give helpful values for decision making. Experimental results show that this prescience can be achieved. 113

Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012, Thesis (PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012, Etkin bir ürün geliştirme süreç modelinin oluşturulabilmesi için süreci olumsuz yönde etkileyen tüm unsurların etki düzeyleriyle birlikte tanımlanmış olması gerekir. Bu doktora tezi, bilişim alanında ürün geliştiren organizasyonların ürün geliştirme yaşam döngüsü boyunca karşı karşıya kaldıkları sıkıntıları inceler; bu sıkıntıların neden olduğu takvim ve iş gücü sapmalarını ortaya çıkararak en uygun süreç performans modellerini oluşturur. Bu çalışmada ürün geliştirme süreç performansı, süre sapma miktarı, sapma oranı, iş gücü sapma miktarı ve iş gücü sapma oranıyla ölçülür. Ürün geliştirme yaşam döngüsünde süre sapmalarına neden olan tüm etmenler proje genelindeki sapma değerleriyle birlikte değerlendirilir. Yine bu etmenlerin üzerinde etkili olan diğer unsurlar belirlenir. İstatistiksel yöntemlerle ve karar ağaçları gibi veri madenciliği yöntemleriyle süre sapmasını etkileyen tüm etmenler tanımlanır. Ürün geliştirme sürecinde iş gücü sapmasına neden olan etmenler ise istatistiksel yöntemler kullanılarak ortaya çıkarılır. Bu çalışmada ürün geliştirme süreci üzerinde etkili olan etmenler iki sınıf altında toplanır. Ürün geliştirme sürecini doğrudan etkileyen etmenler, proje süresinde belirli bir gecikme yaratabilen ve gecikme miktarları bir şekilde proje ekibinden ya da proje planından elde edilebilen etmenlerdir. Süreci dolaylı bir şekilde etkileyen etmenlerin yarattığı etki doğrudan proje planlarından ya da proje ekibinden elde edilemez. Bu etmenlerin etkileri istatistiksel yöntemlerle ortaya çıkarılır. Yedi temel etmen sınıfı ürün geliştirme sürecini doğrudan etkiler. Mevcut gereksinimlerin anlaşılamaması, yeni gelen gereksinimler, genel teknik problemler, müşteri kaynaklı problemler, insan kaynaklarının temininden ve süreksizliğinden kaynaklanan problemler, satın alma problemleri ve alt yükleniciler ya da proje ortaklarından gelen problemler proje genelinde takvim gecikmelerine neden olur. Ürün geliştirme sürecini dolaylı bir şekilde etkileyen unsurlar ise on başlık altında incelenir. Geliştirilen ürünün araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) düzeyi, yenilik yönü, ürün gereksinimlerinin tanımlı olma durumu, müşteri katılımı (desteği), proje ön hazırlık çalışmaları, yeniden kullanım, referans alınan ürünler, proje yöneticisinin yetkinlik düzeyleri, ekip elemanlarının yetkinlik düzeyleri ve ekip içi koordinasyon ve eğitim etmenleri ürün geliştirme sürecini ve yedi temel etmen sınıfını etkileyen önemli unsurlardır. 75 adet biten proje üzerinde gerçekleştirilen çalışmalarda bu bozucu etmenlerin proje süresini nasıl etkilediği ortaya çıkarılmıştır. Çalışmalarda geciken projelerin hangi etmenler nedeniyle geciktiği, bu etmenlerin proje süresini ne kadar uzattığı sorgulanmıştır. Bu çalışmada ürün geliştirme sürecini doğrudan veya dolaylı bir şekilde etkileyen etmenlerle ilgili önsavlar oluşturulmuş, bu etmenlerin geliştirme süreci üzerindeki etkileri önsav sınamalarıyla ortaya çıkarılmıştır. Önsav sınamalarında Pearson, Kendall s tau_b, Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U yöntemleri kullanılmıştır. Bu çalışmada temel bozucu etmenler ile dolaylı etmenlerin bağımsız değişken olarak kullanıldığı beş adet regresyon modeli geliştirilmiştir. İlk regresyon modeli gereksinimlerin anlaşılamaması, genel teknik problemler, yeni gelen gereksinimler, insan kaynakları ve satın alma sıkıntıları nedeniyle oluşan sapma miktarları üzerinden toplam süre sapma miktarını tahmin eder. Modeldeki süre sapma miktarlarındaki değişkenlik, bu beş bozucu etmeninin sapma miktarları tarafından %89.5 oranında açıklanır. İkinci regresyon modeli gereksinimlerin anlaşılamaması, yeni gelen gereksinimler, genel teknik problemler, satın alma sıkıntıları ve müşteri kaynaklı sıkıntılar üzerinden toplam süre sapma oranlarını tahmin eder. Süre sapma oranlarındaki değişkenlik, bu beş bozucu etmeninin sapma oranları tarafından %90.5 oranında açıklanır. Üçüncü regresyon modeli, referans yapıların kullanılma durumunu gölge değişken olarak kullanır. Burada yeni gelen gereksinimlerin, genel teknik problemlerin ve müşterilerin neden olduğu sapmalar bağımsız değişken olarak kullanılır. Bu üç bozucu etmen modeldeki süre sapma oranlarındaki değişkenliğin %76.7’sini açıklar. Dördüncü regresyon modelinde proje yöneticisinin yönetim tecrübesi gölge değişken olarak seçilmiştir. Bu denklem gereksinimlerin anlaşılamaması, yeni gelen gereksinimler, genel teknik problemler ve müşteri problemleri etmenlerini bağımsız değişken olarak kullanır. Süre sapmalarındaki değişkenlik, bu dört bozucu etmeninin sapma değerleri tarafından %91.6 oranında açıklanır. Beşinci regresyon modelinde proje ön hazırlık çalışmaları gölge değişken olarak kullanılır. Oluşturulan regresyon modelinde yeni gelen gereksinimler, genel teknik problemler, müşteri problemleri ve proje ekibinin alan uzmanlığı etmenleri bağımsız değişken olarak seçilmiştir. Bağımlı değişkendeki değişiklik bu üç bozucu etmenin sapma oranları ve ekibin alan uzmanlığı tarafından %79.8 oranında açıklanır. Çalışmanın son bölümünde karar ağaçları tekniklerinden biri olan otomatik ki-kare etkileşim belirleme analizi (CHAID-Chi-squared Automatic Interaction Detection) yöntemi kullanılmış ve projelerdeki süre sapma oranlarını etkileyen etmen sınıfları ortaya çıkarılmıştır. Karar ağaçları üç adımda oluşturulmuştur. İlk olarak süre sapma oranları bağımlı değişken, temel etmen sapmaları ve dolaylı etmenler ise bağımsız değişken olarak seçilmiştir. Bu kapsamda iki karar modeli geliştirilmiştir. İlk model gereksinimlerin anlaşılamaması etmenini ilk ayrışma noktasına yerleştirir. Bu model proje öncesinde ön hazırlık yapılma durumunu, ürünün yenilik düzeylerini, genel teknik sıkıntılara ve sapmalara göre toplam süre sapma oranlarının bir kestirimini verir. Gereksinimlerin anlaşılamaması nedeniyle geciken projelerde sapma oranları oldukça yüksektir. Burada proje öncesinde yürütülen çalışmalar ve ürünün yenilik özelliği ön plana çıkar. İkinci modelde ilk ayrışma noktası, yeni gelen gereksinimlerdir. Bu model yeni gelen gereksinimlerin kabul edilme durumunda proje performansının nasıl etkileneceğini ortaya koyar. Daha sonra temel etmen sapmaları bağımlı değişken, süreci dolaylı bir şekilde etkileyen etmen sınıfları bağımsız değişken olarak seçilir. Bu kapsamda beş karar modeli geliştirilir. Çalışmanın üçüncü ve dördüncü modelleri, ürün gereksinimlerinin anlaşılamaması nedeniyle oluşan süre sapmalarını hedef değişken olarak seçer. Üçüncü karar modelinde ilk ayrıştırma noktası işlevsel gereksinimlerin tanımlanma düzeyidir. Bu oldukça basit bir karar ağacı modelidir. Dördüncü modelin ilk ayrıştırma noktası ise proje ön hazırlık çalışmalarıdır. Proje ön hazırlık çalışmalarını yürütmeyen projelerde gereksinim kaynaklı süre sapma oranları oldukça yüksektir. Bu modelde proje yöneticisinin alan uzmanlığı ve referans alınan yapılar ön plana çıkar. Beşinci modelin hedef değişkeni genel teknik problemlerden kaynaklanan süre sapma oranlarıdır. Tasarım gereksinimlerin tanımlanma düzeyi bu modelin ilk ayrıştırma noktasıdır. Bu modelde tasarım gereksinimlerinin tam ve doğru bir şekilde tanımlanması oldukça önemlidir. Tasarım gereksinimlerinin yeterli olmadığı durumda ekip elemanlarının teknik deneyimi ve becerisi ön plana çıkar. Altıncı modelde yeni gelen gereksinimlerden kaynaklanan süre sapma oranları hedef değişken olarak seçilmiştir. Model ilk ayrıştırmayı bu gereksinimlerin kabul edilme durumuna göre yapar. Yeni gereksinimlerin kabul edilmesi durumunda geliştirilen ürünün yenilik düzeyi ön plana çıkar. Yedinci modelde satın alma sürecinin neden olduğu sapma durumları hedef değişken olarak seçilir. Bu modelde gecikme olasılığını ürünün Ar-Ge özelliği belirler. Son aşamada süre sapma oranları bağımlı değişken ve süreci dolaylı bir şekilde etkileyen etmen sınıfları ise bağımsız değişken olarak seçilir. Sekizinci ve dokuzuncu modellerde projelerdeki süre sapma oranları ürün gereksinimlerinin tanımlı olma durumuna ve proje yöneticisinin yetkinlik düzeylerine göre incelenir. Proje yöneticisinin yetkinlik düzeyini referans alan model, yönetim tecrübesinin çok iyi olduğu durumlarda yüksek gecikme oranlarına sık rastlanılmadığını gösterir. Bu kategorideki gecikmelerin neredeyse tamamı ürünün yenilik özelliğiyle ilgilidir. Model, ön hazırlık çalışması yapılmayan ve yetkin proje yöneticileri tarafından yönetilmeyen projelerin çoğunda süre sapma oranlarının çok yüksek olduğunu gösterir. Gereksinimlerin tanımlı olma durumunu referans alan model, proje başlangıcında ürün gereksinimlerini tam ve doğru bir şekilde tanımlayan projelerde yüksek süre sapma oranlarına rastlanılmadığını gösterir. Gereksinimlerin tam olduğu durumda müşteriden kuvvetli bir destek gelirse, projelerin tamamı gecikmeye uğramadan ya da çok az bir gecikmeyle tamamlanır. Bu durumun geçerli olmadığı projelerde gecikmenin yüksek miktarda olması kaçınılmazdır. Model, ürün gereksinimlerinin tam olmadığı durumlarda proje yöneticisinin süreç üzerideki etkisini gösterir. Özet olarak, geniş bir literatür taraması sonunda ürün geliştirme sürecinde etkili olan bozucu etmenler ortaya çıkartılmış ve bununla ilgili önsavlar oluşturulmuştur. Elde edilen gerçek proje bilgileri yardımıyla proje performansı üzerinde etkili olan etmenler, istatistiksel yöntemlerle incelenmiştir. Yürütülen tüm sınamaların sonuçları ilişki diyagramlarında özetlenmiştir. Tespit edilen bozucu etmenlerin süreç performansını ne şekilde etkilediği çoklu regresyon ve karar ağaçları yöntemleriyle modellenmiştir. Çoklu regresyon modellerinde temel bozucu etmenlerle birlikte dolaylı etmenler de girdi değişkeni olarak seçilmiştir. Oluşturulan bu modeller girdi değişkenleri üzerinden süre sapma değerlerini tahmin eder. Bu çalışma, bozucu etmenlerin etkilerini oluşma olasılıkları ve sapma değerlerine göre de inceler. Bu incelemelerde karar ağacı yöntemi kullanılmıştır. Karar ağacı mekanizmaları yardımıyla bozucu etmenlerin hangi koşullarda tetiklendiği ve etkilerinin ne olacağı ortaya çıkarılmıştır., All the factors and their level of efficiency, which have a negative impact over the process, should be defined for the model of an efficient product development process. This doctorate thesis analyses the difficulties faced by the organizations developing product in the information technologies field during the product development lifecycle and creates the most appropriate performance models, uncovering the time and effort deviations coming from these difficulties. In this work, the process performance of product development is measured by four basic deviation values: time deviation quantity, time deviation rates, effort deviation quantity and effort deviation rates. When the planned period is removed from the completion period of the project, the deviation quantity is reached. When the deviation quantity is divided by the planned project period, the deviation rate is found. Similarly, the effort deviation quantity is the difference between the actual and the planned project efforts. The effort deviation rate shows at what rate development effort calculated in the beginning of the project deviates. All the factors causing time and effort deviations in the product development lifecycle are evaluated with their deviation rates and quantities in the total project and the elements having an impact on these factors are exposed. There are seven basic factor classes having a direct impact over the product development process and cause the deviations from the plan in the project. The requirements coming from the users and clients make a start to the product development process. The problems or misinterpretation or deficient interpretation of the requirements have a negative impact over the development process during the requirement analysis. These factor classes gathered under the title of the understandability of requirements define the difficulties and deviations caused by the product requirements. The change of the requirements in the product development lifecycle is an inevitable situation. The difficulties of the changing requirements were analyzed under the title of new requirements. In some projects, the environment, data, document and confirmation, which will be provided by the customer to go on the development process are needed. When the customer cannot provide this information on time, the process has difficulties. The situations rising from the clients are evaluated under the title of customer based difficulties. Another important facility of the product development process is the implementation of the analyzed requirements. The difficulties appeared during the product development (difficulties rising from the technical features, development and test environments and devices) were evaluated as general technical difficulties. The difficulties arising from the discontinuity of the human resources, the difficulties arising from the subcontractors and the project partners and the difficulties during the product supply were evaluated respectively under the name of human resources difficulties, subcontractor and project partner difficulties, and purchasing difficulties. During the product development process, there are also some factors having an indirect impact over the process. These factors are the factors whose effect on project performance cannot be obtained directly from project plans or project team. Factors such as reusing strategy, preliminary preparation studies, the state of taking a product or a system as a reference, competence levels of team members, competence levels of project manager, innovation level of the product, Research and Development level (R&D) of the project, state of product requirements being identified and customer participation are included in this category. The impacts of direct and indirect destructive factors over the project period and project effort were exposed with the works carried out on the 75 finished projects. Which factors have an impact over the delay of the projects and how much these delays prolong the project period (as quantity and rate) were analyzed. Similarly, the factors that could affect project effort and effort deviations are also studied. All the hypotheses about all the factors having a direct or indirect impact over the product development process were composed in this work. With respect to their appearance frequency and magnitude, the effective factors over the process were uncovered after testing the hypotheses. The hypotheses were analyzed with the methods of Pearson, Kendall’s tau_b, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U. When the appearance frequency of the destructive factors and their level of affecting the process were evaluated, it was seen that the understandability of requirements and the general technical difficulties have a great effect over the product development process. These factors are followed by new requirements, client based difficulties, and human resources. Even when this order can change within itself, the general perspective does not change in time deviation rates. The correlation analyses carried out supports these findings. The relations among the factors indirectly affecting the product development process, time deviation quantities, time deviation rates, effort deviation quantities and effort deviation rates are evaluated. It was revealed that there is a negative relationship between the management experience of the project manager and the time deviation values. This relationship is better at the groups having a perfect management experience. The similar results are reached when the domain expertise and technical skill of the project manager are compared with the time deviation values. Furthermore, there is a negative relationship between the competence levels of the project manager and effort deviation rates. On the other hand, there is no relationship between the domain expertise and management skill of the project manager and effort deviation quantity. It is seen that there is a weak and negative relationship between the competence levels of the project team and time and effort deviation quantities. Conversely, there is no relationship between the project and technical experience of the team and time deviation rates. Furthermore, no relationship was found between the competence levels of the team and effort deviation rates. The competence levels of the team members are contrasted with the deviation rates rising from the basic destructive factors. It was seen that there is a negative relation between the domain expertise and the understandability of requirements and new requirements. Also, there is a negative relation between the technical experience and general technical problems and purchasing difficulties. Time deviations are influenced by preliminary preparation studies, the use of existing products, and the state of taking a product or a system as a reference. On the other hand, effort deviations are only influenced by preliminary preparation studies. It was understood that there are negative relationships between three basic factor classes (the understandability of requirements, new requirements and customer problems) and level of defining the operational, functional and design requirements. On the other hand, it is seen that the general technical problems are only related to levels of defining the functional and design requirements. Furthermore, effort deviations are influenced by level of defining the operational, functional and design requirements. Although there is a difference among the R&D levels of the projects in terms of their quantities of time and effort deviation, there is no such difference in their rates of time and effort deviation. When the relation between the innovation levels of the product and time deviations of the project was analyzed, it was seen that there is a difference between the projects which have innovative features and which do not in terms of time deviation values. The similar results were found for the effort deviation quantities. On the other hand, it was revealed that there is no difference among the innovation levels of the products in terms of their effort deviation rates. After a few tests carried out, the impacts of the all factors over the project time values were found and they were visualized with the correlation diagrams. In the last two parts of the work, factor classes were uncovered with two different modelling methodologies, namely multiple regression analysis and decision tree techniques. Multiple regression analysis was used to analyze the relationship between the project time deviations and the basic factors having a direct impact over the product development process. A total of five regression models were composed in this study. The understandability of requirements, new requirements, general technical difficulties, purchasing difficulties and human resources difficulties were selected as independent variables for the overall project deviation quantities model. Time deviation quantities of these basic factor classes were weighted by the regression analysis procedure to obtain best prediction model for the deviation quantities. The generated regression equation can explain 89.5% of the variance in the dependent variable. The second regression model predicts the total time deviation rates based on the understandability of requirements, new requirements, general technical difficulties, purchasing difficulties and customer based difficulties. 90.5% of the variance in the time deviation rates can be explained by these five destructive factors. The state of taking a product or a system as a reference is used as dummy variable to estimate the overall project deviation rate in the third regression model. The deviations rates caused by new requirements, general technical problems and customer based problems are the independent variables of the model. 76.7% of the variance in the time deviation rates can be explained by these three destructive factors. The fourth regression model uses management experience of the project manager as a dummy variable. This model predicts the overall time deviation rates based on the understandability of requirements, new requirements, general technical difficulties and customer based problems. %91.6 of the variance in the time deviation rates can be explained by this regression equation. Furthermore, in the last regression model, the preliminary preparation studies are used as dummy variable to estimate the overall project deviation rate. The model uses new requirements, general technical difficulties, customer based difficulties and the domain experience of the team as independent variables. %79.8 of the variance in the time deviation rates can be explained by these three basic destructive factors and the domain experience of the team. In the last part of the work, the factor classes which influence the rates of the project time deviation were uncovered, with CHAID, which is one of the decision tree techniques. The decision trees were composed in three steps. Two models were created at the first step. These models accept the total project time deviation rates as dependent variable and basic factor deviations and indirect factors as independent variable. The first model assumes the factor of the understandability of requirements as the first decomposition point. This model estimates the total project time deviation rates according to the state of preliminary preparation studies, the innovation levels of the products, the general technical difficulties and deviations. If the requirements are not well understood, it is inevitable that the delay will be at high level. The state of preliminary preparations and the innovation level of the products come to the fore. In the second model, the first decomposition point is the problems coming from the new requirements. This model uncovers how the new requirements will affect the project performance if they are accepted. Five models were created at the second step. These models accept the basic factor deviations as dependent variable and the factor classes influencing the process indirectly as independent variable. The third and fourth models accept the time deviations originating from the understandability of requirements as the target variable. The third model is a very easy model. The state of functional requirements being identified is only one decomposition point in the model. The fourth model accepts the deviations rising from the understandability of requirements as the target variable and makes a start to decomposition with the preliminary preparation works carried out before the project. If systematic preliminary preparation studies have not been conducted, the deviation rates increase. Domain knowledge of the project manager and the state of taking a product as a reference come to the fore in this model. In the fifth model, the time deviation values coming from the general technical problems are accepted as the target variable. The accurate definition of the design requirements is the first decomposition point in the generated decision tree. In the sixth model, deviation states of the new coming requirement were chosen as the target variable. All elements having an impact over the deviations due to this factor were uncovered. In the seventh model, the delays resulting from the purchasing process were analyzed. The R&D level of the products determines the probability of delay. Finally, two models which accept the total project time deviation rates as dependent variable and the indirect factor classes as independent variable were created. These models analyze the time deviation rates in terms of the state of requirement to being defined and the competence levels of project manager. The model taking the competence levels of project manager as a reference shows that there are usually no significant delays at the groups having a perfect management experience. Almost all of the delays in this category are related to the innovation features of the product. The model taking the state of the requirements to be defined as a reference shows that there are not high rates of time deviation in the projects whose product requirements are defined completely and properly at the beginning of the project. The model shows how the other factors influence the process performance in case of the deficient product requirements. In summary, the destructive factors having an impact over the product development process were completed after a wide research and the hypotheses were written. Seventy-five pieces of project information were reached after the studies were done over the finished projects. The impact of these factors (their frequency and magnitude) was exposed by the statistical methods executed on the real project information acquired. The result of all the tests carried out with the correlation analyses was summarized in correlation diagrams. The impact of the defined destructive factors over the process performance were modelled with the multiple regression analysis and decision trees techniques, and the interaction between the factors, which affect the process directly and indirectly was shown with these models. The decision models and regression equations mentioned in this thesis are the best models among other models in terms of the results of estimation., Doktora, PhD

Bu tezde, kurumsal ortamlarda Servis Odaklı Mimari (Service Oriented Architecture - SOA) tabanlı bir uygulama geliştirilirken, PRINCE2 (PRojects IN Controlled Environments) proje yönetimi metodolojisi ve CMMI (Capability Maturity Model Integration) süreç geliştirme modeli analiz edilmiş ve SOA uygulamasını daha başarılı kılmak için bu yaklaşımların ne tür katkılar sağlayabilceği araştırılmıştır. Bu araştırma sonucunda elde edilen verilere göre bir yol haritası oluşturulmuş ve bu yol haritasında gerçekleştirilecek çalışmalar tarif edilmiştir. Tezde öne sürülen öneriler geliştirilen örnek bir SOA uygulaması ile desteklenmiştir.Tezin ana çalışmalarından ilki olarak, PRINCE2 prensiplerinin SOA uygulamalarına ne tür katkılar sağlayabileceği üzerinde durulmuştur. Bu metodoloji kullanılarak bir uygulama planı çıkarılmıştır.Tezde yapılan ikinci çalışma, CMMI modelinin üzerinde durduğu konular genel olarak incelenerek SOA tabanlı uygulama geliştirmeyi iyileştirmede bunlardan nasıl faydalanabileceği üzerinedir.Tezdeki üçüncü ve son çalışma, analizler sonunda ortaya çıkan modelin gerçekleştirildiği bölümdür. Örnek SOA'nın stratejik bir karar olarak kavramsal, kuramsal ve ardından teknolojik olarak altyapısı hazırlandıktan sonra, bu ortamda bir iş sürecini gerçekleştiren SOA uygulaması geliştirilmiştir.Bu tez çalışmasında daha önce yapılmış araştırma çalışmalardan farklı olarak, SOA tabanlı uygulama gerçekleştirmede PRINCE2 ve CMMI birlikte kullanılmıştır. In this thesis, PRINCE2 (PRojects IN Controlled Environments) project management metodology and CMMI (Capability Maturity Model Integration) process improvement model are analized and evaluated with the search of any contributions for more successful implementations of SOA (Service Oriented Architecture) based applications in enterprise environments. A roadmap was created using the findings of our research and the tasks which are parts of the roadmap are described and supported with a sample application.As a first study of our thesis, the focus point is possible contributions of PRINCE2 method to improve SOA based application development. An implemantation plan is created using this study.Then, the emphasis points of CMMI model are analyzed generally in order to improve SOA based application development as second part of our study.Finally, findings of our research are implemented in the third and last part of the thesis. After the creation of a SOA environment considering strategic decional, conseptual, principal and technologic infrastructure aspects of SOA, a business process is realized as an example.The main contribution of the thesis is the combination and adaptation of PRINCE2 and CMMI methodologies in order to improve the success of SOA based application development projects. 69

Bilgisayar yazılımları bankacılık işlemlerinin hemen hemen tüm aşamalarında kullanılmaktadır. Bir banka müşterisi, fatura yatırmadan kredi kartı başvurusuna, havaleden altın alıp satmaya kadar birçok bankacılık işleminde bilgisayar yazılımı kullanmaktadır. Böyle olunca da bilgisayar yazılımlarının kalitesi bankacılık sektörü açısından önemle üzerinde durulması gereken bir konu haline gelmiştir.Bir yazılım ürünün kalitesi, yazılım geliştirme süreciyle yakından ilişkilidir. Yazılım geliştirme süreci ne kadar ölçülebilir, denetlenebilir, tekrarlanabilir ve yönetilebilir ise o kadar kaliteli yazılım ürünü çıkartılabilir anlamına gelmektedir. Bu amaçla yazılım geliştirme süreçlerini olgunlaştırmak için farklı disiplinler ortaya konulmuştur.Bu tez çalışması ile yazılım geliştirme süreç olgunluk modellerinden biri olan CMMI kullanarak bir Türk bankacılık kurumunda 3. Seviyeye ulaşması için ilk yapılması gerekenleri ortaya koyması ve diğer alanlardaki CMMI uygulamaları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda kurum içinde yapılması gereken çalışmalar tek tek incelenmiştir. Özellikle süreç alanlarının analiz edilmesi ve eksik yanlarının tespiti, CMMI Seviye 3 sertifikası alma çalışmalarında önemli bir başarı faktörü olarak öne çıkmıştır.Proje Planlama, Proje İzleme ve Kontrol gibi ana süreçler için yapılan ön değerlendirmelerde (SCAMPI C) elde edilen detaylı sonuç sunulmuştur. Örnek bir iyileştirme planının nasıl olması gerektiğine de değinilen tez de, ideal bir proje organizasyon yapısı çizilmeye çalışılmıştır. Proje ekibi içindeki rol ve sorumluluklara detaylı bir bakış açısı ile yaklaşılmıştır. Mühendislik Süreçleri, Proje Yönetim Süreçleri, Süreç Yönetimi Süreçleri ve Destek Süreçleri takımlarının öznitelikleri temel seviyede açıklanmıştır. Bu süreçlerden Süreç Yönetimi Süreç kategorisi altındaki Kurumsal Süreç Tanımı, Kurumsal Süreç Odağı ve Kurumsal Eğitim süreçlerinin CMMI standartlarına uyarlanmasında yaşanan tecrübeler paylaşılmıştır. Böylelikle Türk bankacılık sektöründe CMMI prensiplerini uygulamak isteyen çalışanlara da ışık tutmak hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: CMMI, CMMI ve Banka Sektörü Computer programs are used almost at all stages of banking operations. A bank customer use computer programs for many bank transactions like paying bills, applying for credit card, money transfer or even gold buying-selling transactions. Consequently, the quality of computer programs has become a serious issue to be considered for banking sector.The quality of a software product is closely related with its software development process. If a software development process can be measured, controlled, repeatable and manageable, it means that more quality software product will be produced. Hence, different disciplines have been developed to make the software development processes better in the past.This thesis work aims to introduce the first efforts to be done to achieve the third level in a Turkish banking organization using CMMI which is one of the software development process maturity models and to compare it with the other CMMI practices in different areas. In this scope all the essential works to be conducted in the organization were examined. Especially, analyzing the process areas and determining the weak points become a success factor in studies for getting a CMMI level 3 certificate.The detailed results obtained in the preassessments of the main processes (SCAMPI C) like project planning, project monitoring and control are provided. This thesis presents how a sample improvement should be, and also tries to outline an ideal project organization structure. It gives a detailed view point for the roles and responsibilities in a project team. The qualities of the teams for Engineering Processes, Project Management Processes, Process Management Processes and Support Processes are explained basically. From these processes, the experiences gained in adapting Organizational Process Definition, Organizational Process Focus and Organizational Training Process, which all three are under the Process Management Process category, to the CMMI standards are shared in the thesis. Thereby, it is also aimed to provide guidance for people who want to apply CMMI principles in Turkish bank sector.Key Words: CMMI, CMMI and Bank Sector 59

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2011, Yazılım, bugünün dünyasında çok geniş bir uygulama alanına sahip ve her türlü iş için bir gereksinim konumundadır. Dolayısıyla, yüksek kalitede yazılım üretmek her türlü iş başarısı için vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Yazılım kalitesini sağlamak için, yazılım mühendisliği proje yönetimi yazılım yaşam döngüsünün her aşamasında yer almalıdır. Yazılım mühendisliği proje yönetiminin olmaması yada yeterli olmaması, projelerin zaman, bütçe ve gerekli özellikleri yerine getirememekten dolayı başarısız olmalarına sebep olmaktadır. Diğer yandan, etkin ve verimli yazılım projesi yönetimi halen, yazılım organizasyonları için bir zorluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Yazılım mühendisliği proje yönetimi planlama, koordinasyon ve geliştirme aşamalarının kontrolünü gerektirdiğinden, paydaşların memnuniyetini, gereksinimleri ve hedefleri garantileyecek ve yazılım mühendislerine ürün ve geliştirmelerin uygulanmasında önemli kolaylık sağlayacak kararlar verilmelidir. Özetle, karar verme, yazılım geliştirme sürecinde uygulanması gereken süreçlerden biri olmalıdır. Yazılım mühendisliği proje yönetimindeki kritik konulardan birisi de, projenin başarısını etkileyebilecek öneme sahip olan yazılım yaşam döngüsü modeli seçimidir. Yazılım geliştirme sürecinin tamamı seçilen model üzerine kurulduğundan, yazılım yaşam döngüsü modelinin seçimi projenin tüm aşamalarında işgücünün verimli bir şekilde kullanılması açısından vazgeçilmez bir unsurdur. Bulanık kümeler, belirsizliği,kararsızlığı ve insan subjektifliğini temsil etmede en etkin metodlardan birisi olduğundan, bu çalışmada bir bulanık çok kriterli karar verme yaklaşımı önerilmiştir. Bulanık sayılar dilsel ve kesin olmayan verilerin temsilinde kullanılmıştır. Ayrıca, önerilen yaklaşımda, bulanık AHP ve bulanık TOPSIS metodlarının birlikte kullanılması, güvenilir sonuçlar elde etmek ve sonuca mantıklı ve kolay hesaplanabilir bir yoldan gitmek için tercih edilmiştir. Önerilen yaklaşım kullanılarak bir uygulama yapılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise sonuç bölümüne yer verilmiştir., Software is in a wide variety of application areas in todays world and is essential for all kinds of businesses. Developing high quality software for business success is therefore prime importance. For ensuring software quality, software engineering project management needs to be in every stages of the life cycle. Lack of proper and sufficient software engineering project management cause the projects to fail, to have problems with time, budget and required features. However, the establishment of effective and efficient software project management practices still remains a challenge to software organizations. As software engineering project management needs planning, coordinating and controlling of whole development process, many decisions need to be made to guarantee the satisfaction of the stakeholders , requirements and goals, and help software engineers greatly to implement products or applications. In brief, decision making is an essential process that must be used in the software development process. In software engineering project management, one of the critical issues is the selection of the appropriate SLCM, which may affect the success of the project. All the stages of software development process is established due to the model selected, so SLCM selection is sufficient for enabling all the effort be used efficiently in all phases of the project life cycle. A fuzzy multi criteria decision making approach is proposed in the study, since fuzzy sets are inevitable in representing uncertainty, vagueness and human subjectivity. Fuzzy numbers are used for representing linguistic or uncertain data. Moreover, fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS are used together in the proposed approach for obtaining reliable results and reaching the result with logical and easy calculations. An application is done using the proposed method and a conclusion is given at the end of the study., Yüksek Lisans, M.Sc.

Yazılım, bugünün dünyasında çok geniş bir uygulama alanına sahip ve her türlü iş için bir gereksinim konumundadır. Dolayısıyla, yüksek kalitede yazılım üretmek her türlü iş başarısı için vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Yazılım kalitesini sağlamak için, yazılım mühendisliği proje yönetimi yazılım yaşam döngüsünün her aşamasında yer almalıdır.Yazılım mühendisliği proje yönetiminin olmaması yada yeterli olmaması, projelerin zaman, bütçe ve gerekli özellikleri yerine getirememekten dolayı başarısız olmalarına sebep olmaktadır. Diğer yandan, etkin ve verimli yazılım projesi yönetimi halen, yazılım organizasyonları için bir zorluk olarak karşımıza çıkmaktadır.Yazılım mühendisliği proje yönetimi planlama, koordinasyon ve geliştirme aşamalarının kontrolünü gerektirdiğinden, paydaşların memnuniyetini, gereksinimleri ve hedefleri garantileyecek ve yazılım mühendislerine ürün ve geliştirmelerin uygulanmasında önemli kolaylık sağlayacak kararlar verilmelidir. Özetle, karar verme, yazılım geliştirme sürecinde uygulanması gereken süreçlerden biri olmalıdır.Yazılım mühendisliği proje yönetimindeki kritik konulardan birisi de, projenin başarısını etkileyebilecek öneme sahip olan yazılım yaşam döngüsü modeli seçimidir. Yazılım geliştirme sürecinin tamamı seçilen model üzerine kurulduğundan, yazılım yaşam döngüsü modelinin seçimi projenin tüm aşamalarında işgücünün verimli bir şekilde kullanılması açısından vazgeçilmez bir unsurdur.Bulanık kümeler, belirsizliği,kararsızlığı ve insan subjektifliğini temsil etmede en etkin metodlardan birisi olduğundan, bu çalışmada bir bulanık çok kriterli karar verme yaklaşımı önerilmiştir. Bulanık sayılar dilsel ve kesin olmayan verilerin temsilinde kullanılmıştır. Ayrıca, önerilen yaklaşımda, bulanık AHP ve bulanık TOPSIS metodlarının birlikte kullanılması, güvenilir sonuçlar elde etmek ve sonuca mantıklı ve kolay hesaplanabilir bir yoldan gitmek için tercih edilmiştir. Önerilen yaklaşım kullanılarak bir uygulama yapılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise sonuç bölümüne yer verilmiştir. Software is in a wide variety of application areas in todays world and is essential for all kinds of businesses. Developing high quality software for business success is therefore prime importance. For ensuring software quality, software engineering project management needs to be in every stages of the life cycle.Lack of proper and sufficient software engineering project management cause the projects to fail, to have problems with time, budget and required features. However, the establishment of effective and efficient software project management practices still remains a challenge to software organizations.As software engineering project management needs planning, coordinating and controlling of whole development process, many decisions need to be made to guarantee the satisfaction of the stakeholders', requirements and goals, and help software engineers greatly to implement products or applications. In brief, decision making is an essential process that must be used in the software development process.In software engineering project management, one of the critical issues is the selection of the appropriate SLCM, which may affect the success of the project. All the stages of software development process is established due to the model selected, so SLCM selection is sufficient for enabling all the effort be used efficiently in all phases of the project life cycle.A fuzzy multi criteria decision making approach is proposed in the study, since fuzzy sets are inevitable in representing uncertainty, vagueness and human subjectivity. Fuzzy numbers are used for representing linguistic or uncertain data. Moreover, fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS are used together in the proposed approach for obtaining reliable results and reaching the result with logical and easy calculations. An application is done using the proposed method and a conclusion is given at the end of the study. 97

Atik Proje Yönetimi (APY), günümüzde oldukça yaygın olarak kullanılan ve projelerdeki çeşitli belirsizlikleri ve önceden tahmin edilemeyen problemleri yönetebilmeye olanak sağlayan metotlar bütünüdür. Fakat, bu belirsizlikleri ve proje başlangıcında tahmin edilemeyen durumları iyi bir şekilde yönetebilmek çok kolay değildir. Projelerin büyük çoğunluğunda, tüm süreçlerin Atik metot ile doğru olarak planlanması da oldukça zordur. Bu tip projelerde kullanıcı gereksinimleri sürekli değiştiği ve proje başlangıcında kullanıcı gereksinimlerinin tamamı elde edilemediği için, proje planlarının sürekli kontrol altında tutulması ve gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, geliştirilmiş bir yazılım planlama tekniği sunularak, özellikle Atik yazılım projelerindeki problemlerin önüne geçilmesidir. Bu problemlerin önüne geçebilmek amacıyla, var olan çeşitli metotlar incelenmiş ve yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Atik projelerde planlama, genelde sadece tahminlere dayanarak yapılmaktadır. Sunulan yeni yöntemde, projelerin sadece tahminlere dayalı olarak planlanması yerine, yazılım projesinin büyüklüğü ölçümlenmektedir. Bu ölçümlendirme, kullanıcıdan alınan gereksinimler üzerinde, COSMIC ölçümlendirme ve COSMIC doğrrulama metotları kullanılarak yapılmaktadır. Sonuç olarak, projenin gerçekleştirilmesi için gereken efor, geçmişe yönelik proje veritabanlarından da yararlanarak hesaplanacaktır. Geliştirilen metot, uygulanabilirliğini göstermek amacıyla, bir film kiralama projesi üzerinde uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar göstermektedir ki; geliştirilen metot kullanılarak, proje sonucunda ortaya çıkacak olan ürün en küçük parçasına kadar ölçümlenebilmekte ve proje planları daha güvenilir ve bakımı yapılabilir şekilde hazırlanabilmektedir. Ayrıca, kullanıcı gereksinimleri için hazırlanan döküman kalitesinin, ölçüm sonuçları üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiş ve döküman kalitesinin tespit edilmesinin, ölçüm sonuçlarını değerlendirmede büyük fayda sağladığı belirlenmiştir. Agile Project Management (APM) is the method of a series of commonly used project management approaches for better handling of uncertainty and unpredictability. In large portion of software projects, accurate planning of project lifetime with Agile is difficult. Since continuously change in requirements occurs as their incompleteness at project initialization, project plans must be under control and continuously revised. The purpose of this thesis is to help tackling difficulties of managing Agile software projects by proposing an improved software planning technique. In Agile projects, planning is mainly based on just guess estimation of global effort. In the proposed approach, instead of just guess estimation, there is measurement of size of the product. This measurement is implemented over user stories with COSMIC methods. Thus, needed efforts for the projects are calculated. The approach is applied on a film renting project to present its applicability. The results show that, by using the approach, sizes of all pieces of the product can be obtained and project plans can be prepared with higher reliability and maintainability. Project plans may be more reliable, because they depend on measurement results and they may be more maintainable, because if any requirement changes, just that requirement needs to be measured again. Also it is shown that, documentation quality has an impact on the measurement results. As documentation quality changes, measurement results change by depending on the information in the documentation. It is also presented that, identification of the quality of the documentation helps to criticize the measurement. 130

Yazılımda efor tahmini, yazılım mühendisliğindeki temel sorunlardan biri olagelmiştir ve dahaönceki calışmalarcoğunlukla modellerin tahmin kesinliğini arttırarak sonuçlardakiyüksek dalgalanmaları gidermeye odaklanmıştır. Bu modeller tümsel tahmin doğruluğunadayanan MRE (görece hata büyüklüğü) veya Pred(r) gibi değerlendirme kriterleri kullanılarakdeğerlendirilir.Uygulayıçılar ve araştırmacılar belli özellikteki yazılım efor tahmin modellerineihtiyaç duyarlar. Bu özellikler: 1) Modeli kurmak için kullanılan veriyi anlayabilmekve 2) kesin tahminler sunabilmek. Biz bu çalışmamızda açgözlü yığınlayçı gruplamaalgoritmasını (AYG) yazılımda efor tahmini alanına uyarlıyoruz ve modelimizi (AğaçTahmin ve Değerlendirme Bilgisi - ATDB) kurmak için onu benzerlik tabanlı tahminleyiciolarak kullanıyoruz. AYG tabanlı modelimizi, ATDB, kullanarak her bir testprojesi için bir benzerlik sayısı (k) sağlamayı ve tüm veri kümelerinde diğer k-tabanlıyöntemlerden daha düşük MRE değerleri elde etmeyi başardık.Durum Tabanlı Muhakeme (DTM) yöntemleriyle ilgili olarak özellik altkümesiseçme, ölçeklendirme, kullanılacak benzerlik ölçüsü ve kullanılacak benzerleri (uygunk değeri) seçme gibi pek çok sorun bulunmaktadir. Bizim çalışmamızdaki temelamacımız uygun k-değeri bulmak olduğundan, DTM yöntemleriyle ilgili diğer sorunlarbu çalışmamızda irdelenmeyecektir.ATDB ile veriyi daha iyi anlamak ve her test örneği için farklı sayıda benzerler seçmekmümkün olmuştur. ATDB, test projesi için alakasız benzerleri budayarak kullanılacakuygun sayıdaki benzerleri bulur. Bu yaklaşım tahminsel kesinlik bakımından tüm diğerk-tabanlı DTM yöntemlerinden 100% ve üzerinde daya iyi sonuçlar vermiştir. Software effort estimation has been one of the major challenges in softwareengineering and previous research has mainly focused on addressing the large deviationproblem in estimations by improving prediction accuracies of models. These modelsare evaluated using measures such as MRE or pred(r), which all assess the models onthe basis of overall prediction accuracy.Practitioners and researchers require a software effort estimation model with thefollowing properties: 1)Understand the data that is used to build the model and 2)provide accurate estimations. In our study, we adapt greedy agglomerative clusteringalgorithm (GAC) to software effort estimation domain and use it as an analogy basedestimator to build our model: Tree Estimation and Assessment Knowledge (TEAK).By using GAC based model, TEAK, we are able to provide an analogy number (k)to be used for each individual test project and get lower MRE values than any otherk-based method in all datasets.There are multiple problems with case based reasoning (CBR) methods suchas feature subset selection, scaling, similarity measure and number analogies to use(suitable k value). As our intention in this research was to focus on the problem offinding the suitable k value, we do not address other CBR related problems and stickto the dynamic selection of a suitable k value for each single test instance.With TEAK it is possible to better understand the data on which effort estimationis to be done and use different number of analogies (k value) for each test instance.TEAK prunes irrelevant analogies in train set for a test project and thereby finds thenumber of analogies to be used during estimation. This approach has outperformed allother k-based CBR methods in terms of predictive accuracy up to more than 100%. 77

Bu çalışmada, Carnegie Mellon Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Enstitüsü tarafından geliştirilen bir süreç olgunluk modeli olan Bütünleşik Yetkinlik Olgunluk Modeli (Capability Maturity Model ? CMMI) kullanılarak bir yazılım şirketinde uygulama geliştirilmiş ve bu uygulamanın çalışan motivasyonu ve süreç performans kriterleri olarak belirlenen; müşteri talepleri için harcanan ortalama süre, aynı talep üzerinde tekrar çalışma sayısı ve talepler üzerinde harcanan sürenin tahmin edilenden farkı kriterlerine etkisi gözlenmiştir. Uygulama aşamasında, seçilen Proje Planlama, Proje İzleme ve Kontrol ve Gereksinimlerin Yönetimi süreç alanları altındaki hedeflerin gerçekleştirilmesi için yapılması gerekenler belirlenmiş, ilgili standart doküman formatları hazırlanmış ve yeni başlayan iki projede bu hedeflere ulaşılması için yapılması gerekenler adım adım uygulanmıştır. Sonuç olarak; yapılan CMMI uygulamasının çalışan motivasyonu üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı, buna karşılık belirlenen diğer üç performans kriteri açısından iyileşme olduğu belirlenmiştir. In this study, an application has been developed in a software company by using Capability Maturity Model (CMMI) which is a process maturity model developed by Carnegie Mellon University and the affects of this application have been determined on the average time of work, the rework and the deviation of work time from the estimation.During the application, the to do list has been developed for achieving the goals of Project Planning, Project Monitoring and Control and Requirements Management process areas. The standartization of documents have been developed and all of these work have been applied on two new projects. The results of this study show that the CMMI application has no affect on the motivation of employees but it has increased the company performance in terms of the three performance criterias. 118

Yazılımların artan karmaşıklığı ile birlikte kullanıcı beklentilerinin de artması, bu beklentilerin ve yazılım kalitesinin Yazılım Kalite Mühendisliği adı verilen mühendislik disiplini ile ele alınmasını gerekli hale getirmiştir. Yazılım kusur kestirimi, Yazılım Kalite Mühendisliği disiplini içerisinde yer alan alt kalite güvence aktivitelerinden birisidir. Bu tez çalışmasında, Yazılım Kusur Kestirimi problemi Yapay Bağışıklık Sistem (YBS) paradigması tabanlı algoritmalarla çözülmeye çalışılmış ve bu kapsamda var olan algoritmalar analiz edilerek yeni modeller önerilmiştir. 5 adet NASA veri kümesinde YBS tabanlı farklı sınıflayıcıların performansları incelenmiş ve literatürde raporlanmış en iyi makine öğrenmesi algoritmaları ile kıyaslamalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar sayesinde, literatürde ilk kez YBS tabanlı sınıflandırma algoritmalarının performansları kusur kestirimi için incelenmiştir. AIRS algoritmasının yüksek performans sunması sayesinde, sonraki çalışmada özellik azaltma teknikleri dikkate alınarak; ?korelasyon tabanlı özellik seçimi? nin uygulandığı AIRS tabanlı bir model önerilmiştir. Bu model, özellikle çok büyük veri kümelerinde yüksek performans sunmuş ve birçok öğrenme algoritmasından daha iyi sonuçlar elde edilmiştir. Sınıf seviyesindeki metriklerle, benzer bir model oluşturulabilirse tasarım aşamasında kusur eğilimli modüller belirlenerek sınıfların yeniden düzenlenmesi sağlanabilecektir. Bu fikirden hareketle, sınıf seviyesindeki Chidamber-Kemerer (CK) metrikleri kullanılarak kusur kestirim modelleri üzerinde deneysel analizler gerçekleştirilmiştir. Kalıtım ağacının boyutuna ilişkin sınıf metriğinin kusur kestiriminde en düşük etkiye sahip olduğu ve nesneler arasındaki bağlılığa ilişkin metriğin en yüksek öneme sahip olduğu deneysel verilerle gösterilmiştir. CK metrikleri ve kod satır sayısının birlikte kullanıldığı durumda, AIRS tabanlı kestirim modelinin en yüksek performansı sunduğu raporlanmıştır.Yarı eğiticili öğrenme konusu, makine öğrenmesinin son yıllardaki aktif araştırma konularından birisidir. Bu kapsamda, Yapay Bağışıklık Sistem paradigması tabanlı yarı-eğiticili bir öğrenme algoritması önerilmiş ve problemde uygulanmıştır. Önerilen algoritmanın sınırlı sayıda kusur verisi kullanıldığı durumda, AIRS algoritmasının performansını arttırdığı tespit edilmiştir. Ancak önerilen yaklaşımın bazı algoritmalar için performansı düşürdüğü de diğer tespit edilen noktalardandır. Ayrıca, yazılımın yeniden kullanılabilirliğini sağlamak üzere 2000'lerde popülerlik kazanmış olan ?Yazılım Ürün Hatları? yaklaşımında, yazılım kusur kestiriminin gerçekleştirilebilmesi için çerçeve bir model önerilmiştir. Bu tez çalışması sırasında YBS tabanlı kusur kestirim modellerine ek olarak, ?kestirim merkezli yazılım yaşam çevrimi? ve ?kestirim merkezli yazılım süreçleri? isimli yeni bir geliştirme yaklaşımı ve yeni bir süreç yaklaşımı önerilmiştir. Aynı çalışmada, yazılım kusur kestiriminin sistem test senaryolarını önceliklendirme noktasında nasıl kullanılabileceği ve sağlayacağı yararlar vurgulanmıştır. Because of rising complexity in software systems and increasing user expectations, it is necessary to manage the software quality as an engineering discipline called ?Software Quality Engineering?. Software fault prediction is one of the quality assurance activities which locates in Software Quality Engineering discipline. In this thesis study, the software fault prediction problem has been tried to be solved with Artificial Immune Systems (AIS) based algorithms and new models have been proposed by examining existing algorithms. The performance of different AIS based classifiers has been examined on five NASA datasets and compared with the best machine learning algorithms reported in literature. With the help of this study, AIS based classifiers? performance have been investigated for the first time in literature. Thanks to the high performance of AIRS algorithm, an AIRS based model using ?correlation-based feature selection? technique has been proposed. This model specifically provided high performance for very large datasets and results were better than many learning algorithms. If a similar model can be built using class-level metrics, fault-prone modules can be identified and refactored in design phase. By using this idea, experimental analysis have been conducted using class-level Chidamber-Kemerer (CK) metrics on fault prediction models. It has been empirically proved that depth of inheritance tree (DIT) is the least significant metric and coupling between object classes (CBO) is the most significant one for the fault prediction. It has been reported that AIRS based prediction model using CK metrics and lines of code provides the highest performance.Semi-supervised learning is one of the most active research topics in machine learning. An AIS based semi-supervised learning algorithm has been proposed and applied in this problem. It has been determined that AIRS algorithm?s performance increases with the proposed algorithm when there is limited fault data. However, this approach decreases the performance of some algorithms for software fault prediction. In addition, a framework to use the software fault prediction in ?Software Product Lines? approach, which is popular since the beginning of the 2000s for software reusability, has been proposed. In addition to AIS based fault prediction models, ?prediction-centric software life cycle? and ?prediction-centric software processes? have been proposed as a new development approach and a new process approach. Furthermore, that study showed how to use the fault prediction approaches to prioritize system test cases and emphasized the benefits of fault prediction approaches. 254

Bu tezde sunulan çalisma yeni bir yazilim gelistirme metodolojisi gelistirme denemesidir.Söz konusu metodoloji, çevik manifesto dogrultusunda hazirlanmis olmakla beraber,piyasadaki yetkilendirme zorunlulugu ve sorununu da kabul eder. Bu zorunluluguçözümleyebilmek adina Yapabilirlik Olgunlugu Modeli üzerinden yetkilendirmeçalismasi yapilmistir. Yazilim gelistirme süreçleri için olusturulan bu sistemin bir digerözelligi de uygulayici sirkete düzensiz bir çalisma yapisindan daha kontrollü ve disiplinlibir sisteme dogru geçerken bir rota tavsiye edebilmesidir. Ayni zamanda tez içerisindeyeni metodolojinin onaylama raporlari ve tüm uygulama altyapisi mevcuttur. Böylece, busüreci sirketinde uygulamayi düsünecek gelistiricilere de süreç modeli, rol tanimlamalarive raporlama istekleri ile birlikte basarili bir uygulama için gerekli tam bir kilavuz ortayakonulmustur. The research presented in this thesis is an essay of a new software developmentmethodology.This methodology is prepared according to the agile manifesto and also accepts theaccreditation obligation in market. Because of this obligation, the overall system iscontrolled also for Capability Maturity Model via its checklist. Another property of thismanagement system for a software development process is that the system also advisesa natural improvement path for the company from a chaotic work-flow to a disciplinedand controlled system. This thesis includes the entire acceptance and the usage manualof the new methodology. So, the developers, who will try to apply this methodology intheir companies, will find a complete guide for a successful implementation withprocess model, role definitions and documentation requirements. 110

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2002, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2002, Bu çalışmada, yazılım ürünlerinde yaşam döngüsü kavramı incelenmiş olup konuya ilişkin bir uygulama EKS Eczacıbaşı Karo Seramik San. Ve Tic. A.Ş.’de gerçekleştirilmiştir. Yazılım yaşam döngüsü kavramından bahsederken yaşam döngüsüne ilişkin aşamalar ve bu konuda ortaya konulmuş modellerden faydalanılmıştır. Yaşam döngüsü modellerinin zayıf ve kuvvetli tarafları karşılaştırılarak anlatılmıştır. Daha sonra ise, uygulamaya konu olan şirketin satınalma bölümünün öncelikle bilgi sistemleri açısından mevcut durumu belirlenmiş olup daha sonra yazılım ihtiyaçları ve işleyişteki darboğazları saptanmıştır. Şirkette kullanılan yazılımın yaşam döngüsünü tamamlamak üzere olduğu görülmüş, bakım ve yenilemeyle ömrünün uzatılamayacağı saptanmıştır. Çalışmada, yeni bir yazılımın şirket bünyesinde oluşturulması ihtiyaçların belirlenmesi aşamasından itibaren tasarım ve gerçekleştirme aşamaları adım adım anlatılmaktadır. Mevcut işleyişe en uygun akış şeması çizilerek yeni yazılımın işleyişi büyük ölçüde değiştirmemesi, zorlaştırmaması sağlanmıştır. Ayrıca, yeni geliştirilen programa ilişkin ekranlara da yer verilmiş ve bu ekranların özellikleri ayrı ayrı anlatılmıştır. Son olarak, projenin başarısı çeşitli bakış açılarından değerlendirilmiştir., In this study, Life cycle management concept is applied on software products. An application has been applied to EKS Eczacibaşı Karo Seramik San. ve Tic. A.Ş. During the research of software life cycles, life cycle phases and models were emphasised. Pros and Cons of life cycle models were compared. Afterwards, the information systems of EKS was examined and their software requirements and system bottle necks were determined. The study was held only on purchasing department. The software currently used at the department was nearing the end of its life cycle and it has been found that there were no means of extending the life time of software by maintenance. Every phase of software life cycle, including requirements specification, design, development and implementation, was observed at EKS during the development of new procurement software. With the help of workflow diagrams of current bussiness system, the new software was easly implemented without changing the current bussiness procedures. Also user interfaces of the new software was examined and their functions are explained in detail. Lastly, success of the project was evaluated with different criterias., Yüksek Lisans, M.Sc.

oz YAZILIM PROJELERİNİN BULANIK ÇİZELGELEMESİ İÇİN BİR KARAR DESTEK SİSTEMİ Küçümen, Baise Özlem Yüksek Lisans Tezi, Endüstri Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Nur Evin Özdemirel Ortak Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Canan Sepil Eylül 1999, 113 sayfa Bu çalışmada, gerçek bir yazılım geliştirme projesine uygulanan bir bulanık proje çizelgeleme karar destek sistemi sunulmaktadır. Proje çizelgeleme sisteminin hedefi, kaynakların (değişik beceri ve tecrübe düzeyleri olan mühendisler) değişik zorluk düzeyleri ve kesin olmayan süreleri olan işlere dağıtımım yapmaktır. İşler bir kez başladıktan sonra bölünemez ve işler arasında bir öncelik sıralaması bulunmamaktadır. İş süreleri, bir işe atanan kaynağın beceri düzeyi ile o işin zorluk düzeyinin bir fonksiyonu olan bulanık sayılarla temsil edilmektedir. Kaynağın beceri düzeyi ile işin zorluk düzeyi de bulanık sayılarla temsil edilmektedir. İşlerin çizelgelenmesi sırasında proje tamamlama süresinin en azlanması amaçlanmıştır. Çizelgelemede üç sezgisel çizelgeleme kuralı - v -kullanılmıştır. Bu çizelgeleme kuralları, belirli bir yazılım geliştirme projesine dayanılarak oluşturulan örnek problemler için gerçekleştirilen uygulamaları ile birlikte sunulmuştur. Karar destek sistemi, çizelgeleme için veri girişinin düzenlenmesi, çizelgenin oluşturulması ve sonuçların kullanıcıya sunulması işlerini yürütmektedir. Anahtar Kelimeler: Yazılım Proje Yönetimi, Bulanık Proje Çizelgeleme, Karar Destek Sistemleri. - vı ABSTRACT A DECISION SUPPORT SYSTEM FOR FUZZY SCHEDULING OF SOFTWARE PROJECTS Küçümen, Baise Özlem M.S., Department of Industrial Engineering Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Nur Evin Özdemirel Co-supervisor: Assoc. Prof. Dr. Canan Sepil September 1999, 113 pages In this study, a fuzzy project scheduling decision support system applied to a real world software development project is presented. The purpose of the project scheduling system is to allocate resources (engineers with different skill and experience levels) to activities with different complexity levels and uncertain durations. The activities are nonpreemptive in nature and there are no strict precedence relationships between them. The activity durations are modeled by fuzzy numbers as a function of the skill level of the resource allocated to that activity and the complexity level of the activity. Skill and complexity levels are also represented by fuzzy numbers. The objective of the scheduling of activities is the minimization of the project completion time. In scheduling three heuristic -inscheduling rules are utilized. These scheduling rules are presented with their applications on sample problems derived from a particular software development project. The decision support system carries the task of organizing the input data entry for scheduling, the generation of the schedule, and the presentation of the results to the user. Keywords: Software Project Management, Fuzzy Project Scheduling, Decision Support Systems. iv - 113