Search

Bu çalışma, hiperfosfatemili hastaların tedavisinde sıklıkla reçete edilen ve fosfat bağlayıcı grubunda yer alan sevelamer hidroklorür ve kalsiyum karbonat ajanlarının genotoksik ve/veya sitotoksik potansiyelini karşılaştırmalı olarak ortaya çıkarmak amacıyla yürütülmüştür. Çalışmalar in vitro koşullarda insan periferal lenfositlerle mikronukleus (MN) ve tek hücre jel elektroforez (Komet) testleri yapılmıştır. Ayrıca nokta mutasyonu ve çerçeve kayması mutasyonlarını uyarıp uyarmadığını belirlemek amacıyla Salmonella typhimurium'un mutant suşlarıyla (TA98 ve TA100) geri mutasyon testi (Ames testi) gerçekleştirilmiştir. İnsan periferal lenfositleri 20 ve 44 saat, komet testinde ise 1 saat boyunca 1/2, 1, ve 2 mg/mL konsantrasyonlardaki sevelamer hidroklorür ve kalsiyum karbonat ile muamele edilmiştir. Ames/Salmonella bakteriyel ters mutasyon testinde ise sevelamer hidroklorür ve kalsiyum karbonatın, 2 mg/mL, 1 mg/mL, 0,5 mg/mL, 0,25 mg/mL, 0,125 mg/mL konsantrasyonları kullanılmıştır.Bu çalışmadaki test maddeleri sevelamer hidroklorür ve kalsiyum karbonatın mikronukleus oluşumu hafif artış yönünde uyardığı ancak bu artışın kontrole göre anlamlı olmadığı saptanmıştır. Komet testinin bulgularına göre kullanılan test maddeleri bir istisna (2 mg/mL, sevelamer hidroklorür, 48 saat) hariç önemli DNA hasarlarına neden olmamıştır. Ames testinde ise mutajenik olmadığı ancak zayıf bir sitotoksik etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Her iki test maddesi, özellikle de sevelamer hidroklorür, NBI'yi kontrole göre anlamlı şekilde azaltmıştır. Yani sevelamer hidroklorürün zayıf bir sitotoksisitesinden söz edilebilir. Ayrıca iki test maddesi birbirlerine karşılaştırıldığında sevelamer hidroklorürün genotoksisite ve sitotoksisite açısından kalsiyum karbonattan daha reaktif olduğu gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Sevelamer hidroklorür, Kalsiyum Karbonat, Mikronukleus, Tek Hücre Jel Elektroforezi, AMES/Salmonella Bakteriyel geri mutasyon testi. This study was conducted to compare the genotoxic and / or cytotoxic potential of two agents included in the phosphate binding group, Sevelamer hydrochloride and Calcium carbonate, which are frequently prescribed in the treatment of patients with hyperphosphatemia. Micronucleus (MN) and single cell gel electrophoresis (comet assay) tests were performed on human peripheral lymphocytes. In addition, the Ames Salmonella/microsome mutagenicity assay was performed with mutant strains of Salmonella typhimurium (TA98 and TA100) to determine whether they stimulate substitutions and frame shift mutations. Human peripheral lymphocytes were treated with sevelamer hydrochloride and calcium carbonate at concentrations of 1/2, 1, and 2 mg / mL for 20 and 44 hours for micronucleus assay and 1 hour in the comet assay. In the Ames / Salmonella bacterial reverse mutation test, sevelamer hydrochloride and calcium carbonate concentrations of 2 mg / mL, 1 mg / mL, 0.5 mg / mL, 0.25 mg / mL and 0.125 mg / mL were used.In this study, sevelamer hydrochloride and calcium carbonate stimulated slight increase in micronucleus formation but this increase was not significant compared to the results of the control group. According to the findings of the comet test, sevelamer hydrochloride and calcium carbonate did not cause significant DNA damage with one exception (2 mg / mL, sevelamer hydrochloride, 48 hours). In the Ames test, it was found that the drugs were devoid of mutagenic activity in bacterial assay, but had a weak cytotoxic effect. Both sevelamer hydrochloride and calcium carbonate, particularly SH, significantly reduced NBI compared to the control group. Thus, a weak cytotoxicity effect can be mentioned. Furthermore, sevelamer hydrochloride was more reactive in terms of genotoxicity and cytotoxicity than calcium carbonate when the two agents were compared.Key Words: Sevelamer Hydrochloride, Calcium Carbonate, Micronucleus, Single Cell Gel Electrophoresis, Ames Salmonella/microsome mutagenicity assay. 120

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Bu çalışmada, ilaç etken maddeleri olarak kullanılma potansiyeline sahip olabilecekleri düşünülerek sentezlenmiş ve insan karbonik anhidraz I, II izoenzimlerini inhibe ettikleri tespit edilmiş 4-((4,4-dimetil-2,6-dioksosikloheksiliden)metilamino)benzen sülfonamit (2b) ve 4-((1,3-dimetil-2,4,6-trioksotetrahidropirimidin-5(6H)-iliden)metilamino)benzen sülfonamit (2e) bileşiklerinin genotoksik profillerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, insan periferal kan lenfositlerinde kromozomal anormallik (CA), mikronukleus (MN) ve komet testleri uygulanmıştır. Bu in vitro testlerde, 2b'nin 2,12, 1,06, 0,53 µg/mL'lik konsantrasyonları ve 2e'nin 2,52, 1,26, 0,63 µg/mL'lik konsantrasyonları kullanılmıştır. Ayrıca tüm testlerde negatif, pozitif ve çözücü kontroller kullanılmıştır. 2b ve 2e ile yapılan uygulamalarda, CA ve MN oluşumu bakımından hem negatif kontrole hem de çözücü kontrole göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gözlenmemiştir. 2b ile 48 saatlik uygulamada, mitotik indeks tüm konsantrasyonlarda her iki kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde düşmüştür. 2e ile 48 saatlik uygulamada, mitotik indeks tüm konsantrasyonlarda çözücü kontrole göre anlamlı düzeyde düşmüş; negatif kontrole göre ise sadece 2,52 µg/mL'lik konsantrasyonda anlamlı düzeyde düşmüştür. Komet testinde, 2b ve 2e'nin kuyruk uzunluğu, kuyruk yoğunluğu ve kuyruk momenti bakımından farklı cevaplar oluşturduğu gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, yeni sülfonamit türevlerinin yüksek konsantrasyonlarda ve uzun süre maruziyette insan periferal lenfositleri üzerinde sitotoksik olduğunu ancak genotoksik olmadığını göstermektedir. In the present study, it was aimed to assess the genotoxic profiles of 4-((4,4-dimethyl-2,6-dioxocyclohexylidene) methylamino)benzene sulfonamide (2b) and 4-((1,3-dimethyl-2,4,6-trioxo-tetrahydropyrimidin-5(6H)ylidene)methylamino)benzene sulfonamide (2e) compounds which were synthesized considering that they may have utilisation potentials as drug basic matters and detected to inhibit human carbonic anhydrase I, II isoenzymes. For this purpose, chromosomal aberration (CA), micronucleus (MN) and comet tests were implemented on the human peripheral blood lymphocytes. In these in vitro assays: 2,12, 1,06, 0,53 µg/mL concentrations of 2b and 2,52, 1,26, 0,63 µg/mL concentrations of 2e were used. Additionally, negative, positive and solvent controls were used in all assays. In treatments which were performed with 2b and 2e, no statistically significant differences was observed in terms of CA and MN formation compared to both negative control and the solvent control. In 48 hour treatment with 2b, mitotic index has significantly decreased in all concentrations when compared to both control groups. In 48 hour treatment with 2e, mitotic index significantly decreased in all concentrations compared to solvent control; however when compared to negative control it significantly decreased in only 2,52 µg/mL concentration. In comet assay, it was observed that 2b and 2e have elicited different responses regarding the tail length, tail intensity and tail moment. Obtained results show that novel sulfonamide derivatives are cytotoxic on human peripheral lymphocytes at high concentations and in long-term exposure but they are not genotoxic.

TEZ11044 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2015. Kaynakça (s. 75-96) var. xii, 97 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmanın amacı, Eucalyptus globulus (ökaliptus) bitkisi uçucu yağının ana bileşeni olan 1,8-Cineole (1,8-sineol, eucalyptol)’ün insan periferal lenfositlerinde in vitro genotoksik ve sitotoksik etkilerini araştırmaktır. Çalışmada 1,8-sineolün 0.07, 0.14, 0.21 ve 0.28 ?g/mL’lik konsantrasyonları 24 ve 48 saatlik muamele sürelerinde denenmiştir. 1,8-sineolün genotoksik etkisi, kardeş kromatid değişimi (KKD), kromozom anormalliği (KA) ve mikronükleus (MN) testleriyle, sitotoksik etkisi de replikasyon indeksi (RI), mitotik indeks (MI) ve nükleer bölünme indeksinin (NBI) saptanmasıyla belirlenmiştir. Ayrıca total oksidan ve total antioksidan seviyeleri spektrofotometrik yöntemle saptanmıştır. Çalışmamızda 1,8-sineol, sağlıklı insan periferal kan lenfositlerinde bütün konsantrasyon ve sürelerde KKD’yi önemli düzeyde etkilememiştir. 1,8-sineol kromozom aberasyonunu bir miktar arttırmış fakat bu artış istatiksel olarak önemli bulunmamıştır. Benzer şekilde test maddesi MN oluşumunu da indüklememiştir. 1,8-sineol her iki muamele süresinde (24 ve 48 saat) sadece en yüksek konsantrasyonda (0.28 ?L/mL) proliferasyon indeksini kontrol ve çözücü kontrole göre önemli seviyede düşürmüştür. 1,8-cineole’ün 0.21 ?L/mL konsantrasyonu 48 saatlik muamelede mitotik indeksi çözücü kontrole göre önemli düzeyde azaltmışken, 0.28 ?L/mL konsantrasyonu hem kontrol hem de çözücü kontrole göre önemli düzeyde düşürmüştür. Nükleer bölünme indeksleri (NBI) incelendiğinde 24 saatlik muamelede sadece en yüksek iki konsantrasyondaki (0,21 ve 0,28 ?L/mL) NBI düşüşü kontrollere göre önemli bulunmuştur. Deneyin 48 saatlik muamelesinde en düşük konsantrasyon hariç tüm konsantrasyonlarda NBI kontrole göre azalmıştır. Test maddesi toplam oksidan ve toplam antioksidan seviyesine (24 saatlik en yüksek konsantrasyon hariç) etki etmemiştir. Sonuç olarak oksidatif stres indeksinde anlamlı bir değişiklik saptanmamıştır. The aim of this study was to investigate in vitro genotoxic and cytotoxic effect of 1,8-Cineole (eucalyptol) which is main compound of essential oils of Eucalyptus globulus plant in human peripheral blood lymphocytes. In the study, 0.07, 0.14, 0.21 and 0.28 ?g/ml concentrations of 1,8-cineole were tested for 24 or 48 hours treatment periods. Genotoxic effect of 1,8-Cineole was determined with sister chromatid exchange (SCE), chromosome aberration (CA) and micronucleus tests and cytotoxic effect of 1,8-cineole was determined with replication index (RI), mitotic index (MI) and nuclear division index (NDI). Also, total oxidant and antioxidant values were determined by spectrophotometric method. In our study, 1,8-cineole did not affect SCE in human peripheral blood lymphocytes both all concentrations and treatment periods. 1,8-Cineole slightly increased CA but this increase was not statistically significant. Alike, the test substance did not induce formation of micronuclei. For two treatment periods, 1,8-cineole reduced RI significantly at highest concentration (0.28 ?L/mL) when compared with control and solvent control. The highest two concentrations (0.21 and 0.28 ?L/mL) of test chemical reduced MI significantly for 48 hours treatment period when compared with control and solvent control. Looking at NDI, the two highest concentrations of 1,8-cineole (0.21 and 0.28 ?L/mL) reduced NDI for 24 hours treatment period when compared with control and solvent control. For 48 hours treatment period, NDI decreased at all concentrations (except the lowest) when compared with solvent control. 1,8-Cineole did not affect total oxidant (except the highest concentration for 24 hours treatment period) or total antioxidant values. As a result, there were not any significant changes in oxidative stress index. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FEF2013YL37.

Bu çalışmada, bir flavonoid olan Mirisetin'in insan lenfosit DNA'sı için radyoprotektif olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla, gönüllülerden alınan kan örnekleri ile Mikronukleus, Komet ve ELİSA deneyleri yapılmıştır. Her deney serisi için kontrol, DMSO, 100 µM ve 200 µM Mirisetin, 0.5 Gy ve 2 Gy radyasyon dozları ile Mirisetin ve radyasyonun birlikte uygulamalarının sonuçları analiz edilmiştir. Mikronukleus deneyleri için kan örnekleri Mirisetin ve radyasyon uygulamalarını takiben 68 saat kültüre alınmış ve sitokinez aşamasında Sitokalazin-B ile durdurulan hücreler ışık mikroskobu ile değerlendirilmiştir. Deney sonuçlarına göre, 100 µM ve 200 µM Mirisetin uygulamasının 0.5 Gy ve 2 Gy dozlarda radyasyonun hasar verici etkisini azalttığı gözlenmiştir. Komet deneylerinde 2 farklı protokol uygulanmıştır: Alkali ve FPG Komet yöntemleri. pH>13 Alkali Komet DNA?daki tek ve çift zincir kırıklarını tespit etmek için, FPG komet ise radyasyon nedeni ile meydana gelen oksidatif DNA hasarlarını belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Komet deney sonuçlarına göre, 100 µM ve 200 µM dozlarda Mirisetin'in kendisinin de DNA'da ileri düzeyde kırıklara neden olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, bu çalışmada uygulanan deney koşulları ile Mirisetin'in radyoprotektif etkisinin değerlendirilmesinde sağlıklı bir sonuç elde edilemeyeceği kanısına varılmıştır. In this study, it is investigated that Myricetin which is a flavonoid is whether radioprotective for human lymphocyte DNA or not. For this purpose, Micronucleus, Comet and ELISA assays were carried out with blood samples were taken from volunteers. For each experiment series, results were analyzed as control, DMSO, 100 µM and 200 µM Myricetin, myricetin with doses of 0.5 Gy and 2 Gy irradiation together. Blood samples were cultured for 68 hours followed by myricetin and radiation applications and cultures were blocked by Cytochalasin-B at cytokinesis stage and cells were evaluated by light microscopy for Micronucleus assays. According to the test results, it was observed that the application of 100 µM and 200 µM Myricetin at 0.5 Gy and 2 Gy doses reduce damaging effect of radiation . Two different protocols were applied in Comet Assays: Alkaline and FPG Comet methods. pH>13 Alkaline Comet was used to detect single and double strand breaks of DNAs, as for FPG Comet, it was used to determine oxidative DNA damage induced by radiation. According to Comet Assay results, it was determined that myricetin also itself causes breaks highly on DNA at 100 µM and 200 µM doses. Therefore, it was concluded that no accurate results is able to obtain to evaluate the radioprotective effect of Myricetin in the test conditions applied in these assays. 120

Bu çalışmada Hypericum adenotrichum Spach. ve Hypericum olympicum L. türlerinin genotoksik/antigenotoksik etkileri insan lenfosit kültürlerinde kısa süreli in vitro genotoksisite test yöntemleri ile belirlenmeye çalışıldı. Bu amaçla in vitro, Kromozom Aberasyonu (CA),Kardeş Kromatid Değişimi (SCE), Mikronükleus (MN) ve Komet Testleri gerçekleştirildi.Sonuç olarak, çalışmada Hypericum adenotrichum ve Hypericum olympicum türlerinin insan lenfosit kültürlerinde Kromozom Aberasyonu (KA), Kardeş Kromatid Değişimi (KKD), Mikronükleus (MN) ve Komet testlerinden elde verilere göre önemli genotoksik etkilerinin olabileceği belirlendi. In this stduy, genotoxic/antigenotoxic effects of Hypericum adenotrichum Spach. and Hypericum olympicum L. species are investigated with in vitro test methods in human lymphocyte culture. For that purpose, in vitro Sister Chromatid Exchange and Micronucleus (MN) assays were performed.In conclusion, it has been suggested in this study that Hypericum adenotrichum and Hypericum olympicum extracts have induced sister chromatid exchanges, chromosome aberrration, micronucleus formation and DNA damage in human lymphocytes. So they may have significant genotoxic effects. 165

Bu çalışmada pyrethroid grubu insektisitlerden etofenprox?un in-vitro sitotoksik ve genotoksik etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada memeliler için model olarak çin hamsteri ovaryum (CHO) hücre hattı kullanılmıştır. Sitotoksik etkilerin çalışılmasında klonojenik test ve çekirdek bölünme indeksi değerleri kullanılmıştır. Genotoksik etkilerin belirlenmeside ise sitokinez bloke mikronükleus testi ve komet testi kullanılmıştır. Klonojenik testte hücreler 24 saat süresince çeşitli konsantrsayonlarda (1-1600 mg/mL) teknik formdaki etofenprox?a maruz bırakılmışlardır. Elde edilen veriler ışığında etofenprosk?un CHO hücreleri üzerindeki IC50 değeri 302 mg/mL olarak belirlenmiştir. Bu bulguya dayanılarak genotoksisite testlerinde kullanılacak konsantrayonlar (1, 50, 100, 200, 400 800 ?g/mL) belirlenmiştir. 24 saatlik uygulama sonrasında CHO hücrelerinde oluşan mikronükleus frekansları ile komet parametreleri (kuyruk uzunluğu ve oliv kuyruk momenti) hesaplanmıştır. Çalışma sonunda, etofenprox?un yalnızca yüksek konsantrayonlarda (200, 400 ve 800 ?g/mL) genotoksik etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Elde ettiğimiz bulgular etofenprox?un olası çevresel konsantrsayonlarda genotoksik etkiye sahip olmadığını göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Etofenprox, Genotoksik Etki, CHO, Komet, Mikronükleus In the present study, it was aimed to evaluate the in-vitro cytotoxic and genotoxic effects of etofenprox, a synthetic pryrethroid insecticide. In the study, Chinese hamster ovary (CHO) cell line was used as model for mammals. Clonogenic assay and nuclear division index values in assessment of cytotoxicity. To evaluate genotoxicity, the cytokinesis blocked micronucleus test and the comet assay were used. Cells were exposed to serial concentrations of technical grade etofenprox (1-1600 ?g/mL) for 24 h. The IC50 value of etofenprox was determined as 302 ?g/mL. Based on this finding, the genotoxicity test concentrations were determined (1, 50, 100, 200, 400 800 ?g/mL). Following 24 h treatment, micronucleus frequencies and comet parameters (tail lenght and olive tail moment) were evalueted on CHO cells. Our findings indicated that etofenprox had genotoxic effects only at the higher concentrations (200, 400 and 800 ?g/mL). Our results indicated that etofenprox has no genotoxic effects at possible environmental concentrations.Key words: Etofenprox, Genotoxic Effect, CHO, Comet, Micronucleus 77

YÖK Tez ID: 237050 Bu çalışmada, iyonize radyasyonun in vitro ortamda insan kan hücreleri üzerine etkisi araştırıldı.Bu amaçla 20-25 yaş arasında, 5'i sigara kullanan, 5'i kullanmayan 10 bay ve 10 bayandan oluşan 20 sağlıklı bireyden elde edilen kan örneklerine 1000 cGy dozunda gama radyasyonu uygulandı. Daha sonra bu bireylerin kan örneklerindeki mikronükleus oluşumu, kromozom hasarı ve diğer hücresel hasarlar gibi dejeneratif değişiklikler Nikon Elipse E600 marka ışık mikroskobu ile belirlendi. Kan örneklerinin alkalen fosfataz (ALP) ölçümlerinde Modüler P800 marka analiz cihazı kullanıldı. Uygulama sonuçları, radyasyonun kan hücrelerinde membran hasarı, vakuolizasyon ve mikronükleus oluşumu gibi sitolojik hasarlara ve kırık, disentrik, halka (ring) ve boşluk (gap) gibi kromozom hasarlarına neden olduğunu gösterdi. Buna ilave olarak ALP ölçümleri sonucunda, bazı örneklerin ALP düzeylerinde artış gözlenirken, bazı örneklerin ALP düzeylerinde ise düşüş gözlendi. ALP düzeylerindeki bu artış ve düşüşler radyasyonun etki mekanizmaları ile ilişkili olabilir.Bu çalışma sonuçları terapide kullanılan iyonize radyasyonun korunulması gerekli bir etken olduğunu gösterdi çünkü o sağlıklı kan hücrelerinde morfolojik, kromozomal ve biyokimyasal hasarlara neden olabilir.Anahtar Kelimeler : İyonize Radyasyon, Mikronükleus, Morfolojik HasarKromozom Hasarı, Alkalen Fosfataz (ALP). In this study, the effects of ionizing radiation on human blood cells in vitro have been investigated.With this aim 1000 cGy doses of gamma radiation was exposed to the blood samples which were taken from 20 healthy individuals aged between 20-25, 5 of 10 males and 5 of 10 females were smoking. Subsequently degenerative changes such as micronucleus formation, choromosomal aberrations and other cell deffects in blood samples of these individuals were observed under Nicon Elipse E600 model light microscop. Modular P800 analyser was used to determine alkaline phosphatase (ALP) level of blood samples. Results of the experiments have shown that radiation caused the cytological damages such as membrane deffect, vacuoluation, micronucleus formation and choromosome deffects such as break, disentric, ring and gap in blood cells. In addition an increase in some ALP levels and a decrease in some ALP levels of blood samples were observed. This increase and the decrease in ALP levels maybe related to the effect of radiation mechanisms.The results of this study have shown that, it is necessary to safeguard from ionizing radiation which used for therapy. Because it may cause morphological, chromosomal and biochemical damages on healthy blood cells.Key Words: Ionizing Radiation, Micronucleus, Morphological DamageChromosomal Damage, Alkaline Phosphatase (ALP).

Organik bir insektisit olan fipronil, pestisitlerin fenil pirazoller veya fiproller olarak bilinen daha yeni ve küçük bir grubuna dahildir. Fipronil genis spektrumlu bir insektisit olup, zirai alanda, çevre sağlığında ve veteriner hekimlikte pek çok zararlıya karsı etkilidir ve tüm dünyada kullanımı artmaktadır. Bu çalışmanın birinci amacı saf ve ticari fipronilin tavuk embriyolarının gelişimi üzerindeki olası embriyotoksik ve teratojenik etkilerinin belirlenmesiydi. Bu amaçla asetonda çözdürülmüş saf fipronil ve steril bidistile suda sulandırılmış ticari fipronil solüsyonları kuluçka başlangıcında döllü tavuk yumurtalarının hava kamarasına enjekte edildi. Yumurtalar kuluçkanın 15. gününde açılarak grupların ölü ve anormal embriyo sayıları, malformasyon tipleri, canlı ve nispî embriyo ağırlıkları ile embriyoların tepe-kıç boyları (Crown-Rump Length, CRL) belirlendi. Regresyon analizi yöntemiyle saf fipronilin LD50 (Letal Doz %50) değeri 161 μg/yumurta, ticari fipronilin D50 degeri 383 μg/yumurta olarak tayin edildi. Saf ve ticari fipronil grupları ile kontrol grubu arasında anormal embriyo oranı bakımından farklar istatistiksel öneme sahip değildi. Bununla birlikte saf ve ticari fipronil gruplarında canlı ve rölatif embriyo ağırlıkları ile embriyoların CRL değerlerinin kontrol grubuna kıyasla önemli düzeyde azalma gösterdiği belirlendi. Bu sonuçlar, hem saf hem de ticari fipronilin metabolize olmamış formunun tavuk embriyoları üzerinde önemli embriyotoksik etkiye sahip olduğunu, bununla birlikte teratojenik etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Çalışmanın ikinci aşamasında LD50 ve subletal dozlarda (161 μg/yumurta, 80.50 μg/yumurta ve 40.25 μg/yumurta) saf fipronil kuluçka başlangıcında ve kuluçkanın 8. gününde hava kamarası yoluyla döllü tavuk yumurtalarına enjekte edildi. Pozitif kontrol olarak aflatoksin B1 ve siklofosfamid kullanıldı. Kuluçkanın farklı günlerinde ve kuluçka sonunda fipronilin embriyotoksik, teratojenik ve genotoksik etkileri yanı sıra immün sistem üzerindeki olası zararlı etkileri değerlendirildi. Kuluçkanın 8. gününde enjekte edilen fipronilin kuluçka öncesi yapılan enjeksiyona kıyasla daha toksik etki gösterdiği belirlendi. Ayrıca Alizarin Red-S ile yapılan boyamalarda, özellikle kuluçkanın 8. gününde enjeksiyon yapılan tüm fipronil gruplarındaki embriyolarda kuluçkanın 11. gününde iskelet sistemi gelişiminde gecikme gözlendi. Bu sonuçlar, tavuk embriyolarında bu günlerde karaciğerin fonksiyonel olgunlaşması ve geniş bir metabolik aktivite sahası bulunmasıyla bağlantılı olarak fipronilin metabolitlerinin doğal formundan daha toksik olduğuna işaret etmektedir. Kuluçka başlangıcında fipronil verilen yumurtalardan elde edilen 10 günlük civcivlerin periferal kanındaki akyuvar sayısı, lenfosit ve Alfa Naftil Asetat Esteraz-pozitif (ANAE(+)) lenfosit oranları kontrol gruplarına kıyasla önemli düzeyde azalma gösterdi. Bu veriler metabolize olmamış fipronilin hücresel immünite üzerinde zararlı etkiye sahip olabileceğini göstermektedir. Mikronukleus (MN) testi sonuçları ise bu çalışmada uygulanan dozlardaki fipronilin ve metabolitlerinin genotoksik etkiye sahip olmadığına işaret etmektedir., Fipronil, an organic insecticide, is a member of relatively new and small class of pesticides, the phenyl pyrazoles or fiproles group of chemicals. Fipronil is a highly effective, broad-spectrum insecticide that effectively controls a wide range of crop, public hygiene and veterinary pests and its use worlwide is increasing. The first aim of this study was to determine the possible embryotoxic and teratogenic effects of both pure and commercial formulations of fipronil on the development of chicken embryos. For this purpose, solutions of pure fipronil dissolved in acetone and commercial fipronil diluted with distilled water (20 µl/egg) were injected into the air space of fertilized hen?s eggs at the beginning of the incubation. The eggs were opened at 15th day of the incubation and the following parameters of each group were examined: dead and abnormal embryo numbers, malformation types, both live and relative embryo weights and crown-rump lengths (CRL). Regression analysis estimated the LD50 (the 50% lethal dose) for pure fipronil and commercial fipronil to be 161 µg/egg and 383 µg/egg, respectively. The differences in abnormal embryo rates were not statistically significant between the control and the fipronil groups. However, the live and relative embryo weights and embryo CRL values of the fipronil groups were significantly lower than that of the control group. Based on the results, it was concluded that non-metabolized forms of both pure and commercial fipronil have significant embryotoxic effects but no teratogenic effects on chicken embryos. In the second stage of this study, LD50 and sublethal doses of pure fipronil (161 µg/egg, 80.50 µg/egg and 40.25 µg/egg) were injected into the air space of fertilized hen?s eggs at the beginning and 8th day of the incubation. Aflatoxin B1 and cyclophosphamide were also used as positive controls. Embryotoxic, teratogenic and genotoxic effects of fipronil were evaluated on different days of the incubation and after hatching in addition to its possible deleterious effects on the immune system. Fipronil which was injected at 8th day of the incubation had more toxic effect than that of the pre-incubation injection. Besides, the results of Alizarin Red-S staining demonstrated that all of the fipronil doses injected, especially, at 8th day of the incubation caused retardation in the development of the embriyonic skeletal system at 11th day of the incubation. These results indicated that metabolites of fipronil were more toxic than its native form to chicken embryo, related to the functional maturation of liver and a wide range of metabolic activities occurring at these days. In the peripheral blood samples of 10 days-old chickens obtained from the eggs which were treated with fipronil at the beginning of the incubation, leucocyte counts, lymphocyte and Alpha Naphtyl Acetate Esterase-positive (ANAE(+)) lymphocyte proportions were significantly decreased when compared to the control groups. These data revealed that non-metabolized fipronil might have harmful effect on the cellular immunity. The results of micronucleus (MN) assays pointed out that fipronil and its metabolites had no genotoxic effect at doses tested.