Search

Kurumsal bir yazılım sisteminin oluşturması veya dönüşümü, iş ihtiyaçlarının tam olarak tanımlanmasını gerektiren meşekkatli bir işlemdir. İş gereksinimlerinin karşılanabilmesi için iyi düşünülmüş, uygun yazılım mimarisi kararlaştırılmalı ve tasarlanmalıdır. Genel olarak sorunlara çözüm bulmak için takip edilebilecek iki yöntem vardır. Birincisi geleneksel monolitik mimaride olduğu gibi problemi, doğru çözümü bulmak için bir bütün olarak ele almak. İkincisi ise problemi daha kolay anlaşılabilen ve çözülebilen küçük parçalara ayırmaktır. Eğer yazılım dünyasında ikinci yöntem takip edilecek olursa, mikroservis mimarisi gündeme gelmektedir. Kurumsal ölçekli yazılım sistemi tasarlanmak istendiğinde, bildiğimiz kadarıyla yazılım mimarilerini değerlendiren, iletişim protokolü, veri modeli ve veritabanının seçimini üzerine yol gösterici deneysel bir araştırma bulunmamaktadır. Bu tezde, kolay ölçeklenebilir, bakım yapılabilir, erişilebilirliği yüksek, güvenilir ve gözlemlenebilir mikroservis tabanlı bir yazılım sistemi tasarlanmıştır. Ayrıca amacına uygun yazılım mimarisi ve modellerini seçmeye yardımcı olabilecek şekilde farklı mimarilerin, iletişim protokollerinin ve veri modellerinin karşılaştırıldığı deneysel çalışmalar sunulmuştur. Tüm makale sadece sunucu servis tasarımı ile ilgili olup istemci tipi ve teknolojileri bu çalışmanın kapsamı dışındadır.--------------------Building or transformation of an enterprise software system is an onerous process which requires precise definition of business demands. Then to enable the satisfaction of business requirements, the well-thought-of and convenient software architecture must be determined and designed. According to common sense, there are two methods to be followed in order to find the right solution for a problem. One is to handle the problem as a whole; like the traditional monolith architecture. The second method is to divide the problem into easily understandable and soluble fine-grains. If the second path is chosen in software world, the microservices architecture can be shown. When the entire enterprise level system design is considered, to the best of our knowledge, there is no any leading empirical research on the evaluation of software architectures, selection of communication protocol, data formats, and database. In this thesis, an easily scalable, maintainable, highly-available, reliable and observable software system is designed by comparing variant architectures, communication methods, and data models that would help to choose the most appropriate architecture or model for the right purpose. All the thesis is about designing a backend API system. The client types or technologies are out of scope.

Sağlıklı Kalpler uygulaması kullanıcıların mobil telefonlarına yükleyebilecekleri ve sağlık verilerini takip edebilecekleri bir mHealth uygulamasıdır. Bu uygulama ile üniversite çağında olan kullanıcıların daha önceden ölçülmüş kolesterol, tansiyon, kan şekeri gibi sağlık verilerini takip edebilmesi sağlayan, daha fazla hareket etmelerine ve daha sağlıklı beslenmelerine teşvik eden bir mobil uygulama geliştirilmiştir. Böylelikle uygulamayı kullanan genç bireylerin kalp sağlığı veya yüksek tansiyon gibi hastalıklara yakalanma riskini en aza indirmek, yüksek risk grubuna dahil olanları ise bir an önce tıbbi yardım almaya yönlendirerek tedavi işlemlerini başlatmalarına olanak sağlanması amaçlanmaktadır.Bu çalışmada Android ve iOS platformlarında kullanılmak üzere bir mobil uygulama geliştirilmiştir. Uygulamanın adım sayar, egzersiz ekleme ve listeleme, sağlıklı beslenme konusunda bilgilendirme ve güncel sağlık durumunu izleme gibi özelikleri mevcuttur. Uygulama dağıtık bir mimari ile geliştirilmiştir, öğrenciler tarafından kullanılacak olan mobil uygulama, web servisi sağlamak üzere API, sistemin verilerine tutacak olan veri tabanı ve gönderilecek olan bildirimlerin trafiğini sağlayan bildirim mekanizması ayrı ayrı çalışan birer bileşen olarak bu mimaride yer almaktadır. Tez kapsamında IONIC altyapısının hazırlanması, bu altyapı için seçilen cihazlar, işletim sistemleri ve bu seçimlerin nedenleri açıklanmıştır. Uygulama içerisinde kullanılan One Signal bildirim sistemin kullanımı ve kurulumu, uygulamanın AppStore ve PlayStore mağazalarına yükleme işlemleri açıklanmıştır.Geliştirilen mobil uygulamanın test aşamasında kullanıcı deneyimlerinin değerlendirilmesi için yirmi kişilik bir öğrenci grubu ile Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği (SUS) uygulanmıştır. Bu ölçekten çıkan sonuçlar da tez kapsamında değerlendirilmiştir. `Sağlıklı Kalpler` app is a mHealth app that users can install to their mobile phones and track their health data. This mobile application was developed to encourages the users of university age to follow health data such as cholesterol, blood pressure, blood sugar, move more and eat healthier. Thus, it is aimed to minimize the risk of heart disease or high blood pressure, and to direct the students in the high-risk group to seek medical assistance as soon as possible.In this study, a mobile application has been developed for use on Android and iOS platforms. The app includes features such as step counts, exercise addition and listing, a healthy feed and monitoring current health status. It is developed with distributed architecture, the application, API which will provide web service for the app, database that will store student's data and push notification system works independent from each other and all of them are part of this architecture.Within the scope of the thesis are explained, preparation of IONIC infrastructure, devices selected for this infrastructure, operating systems and the reasons for these selections. Also, there are explained installation and usage of the One Signal notification system used in the application and finally the installation of an application to the AppStore and PlayStore stores are explained.System Usability Scale (SUS) was applied with a group of twenty students to evaluate user experiences during the testing phase of the developed mobile application. The results of this scale were also evaluated within the scope of the thesis. 67

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. İş dünyası her geçen gün süreçlerinin daha büyük bir bölümünü internet üzerine taşımaktadır. Personel alım süreçleri de bu gelişimin paralelinde internette yoğun olarak yer almaktadır. Günümüzde iş dünyasının iş ilanlarını yayınlamak ve iş arayan kişilerin kendilerine en uygun pozisyonu bulmak için en yaygın olarak kullandıkları ortam internettir. Bu nedenle internet üzerindeki insan kaynakları sitelerinin sayısı gün geçtikçe artmaktadır.İnternetin insanlar tarafından bilgiye ulaşmak için çok etkin bir araç olarak kabul edildiği, hızlı gelişiminden ve içerdiği bilginin sürekli olarak artmasından anlaşılmaktadır. Bu durum bir çok bilgiye ulaşmak için avantajlı olarak değerlendirilebilir, ancak bilginin büyük bir hızla artması doğru bilgiyi bulmayı güçleştirmektedir. Gelecekte daha fazla sorun yaratacağı öngörülen bu durum karşında başta W3C olmak üzere bir çok kuruluşun ve önde gelen bilişim şirketlerinin önerisiyle ?Anlamsal Web? çözümü sunulmuştur.Bu tezde geliştirilen uygulama ile, firmalar tasarlanmış olan personel alım ontolojisini kullanılarak iş ilanı yayılayabileceklerdir. İş arayan personel adayları, bu iş ilanları arasından kendilerine uygun olan pozisyona başvuracaklardır. T.C. kimlik numarası kullanılarak yapılan bu başvuru sırasında, uygulama devlet kurumlarının sağladığını varsaydığımız web servislerini çağırarak adayın bilgilerini toplayacaktır. Devlet kurumlarından bilgileri toplanan adayların başvurdukları pozisyona uygun oldukları durumda başvurusu kabul edilecektir. Adayın bilgilerinin pozisyona uygun olmadığı durumda adayın uygun olmayan bilgisini içeren bir açıklamayla başvuru olumsuz olarak sonuçlanacaktır.Anahtar kelimeler: Anlamsal Web, Ontoloji, Ağ Servisleri, Personel Alımı Nowadays, business world has carried most of the operations and work prosesses on the Internet. In a parallel manner with this advancement, recruitment prosesses take place on the web heavily. Internet is the most common environment for companies to publish open positions or search the best suitable jobs for job seekers. Because of this inclination, the number of the deployed human resource sites increases day by day.We may conclude that people has accepted the internet as the most efficient tool for reaching information because of its fast evolution and the continuously enlargement of information in it. This situation looks like an advantage for reachig huge information but the enlargement of information makes difficult to find the correct information. In the future, the problem will likely to be more critical. To solve this problem which will possibly result in many important problems, especially W3C and many other foundations and leading IT corporations come with the solution ?Semantic Web?.In the thesis, companies can publish their open positions by using the recruitment ontology which we have designed. Also job seekers can appeal to suitable positions which are published. Candidates realized this appeal by using their Turkish Republic identity number. During this appeal, our application collects information about candidate by using web services which are pretended to be published by government institutions. Candidates, whose information is collected from government institutions, are accepted if his information is suitable for the position. If candidate?s information is not suitable for position, we finalized the appealing process and represent the non suitable information of candidate.Key Words: Semantic Web, Ontology, Web Service, Recruitment

ÖZETSTATİK VE DİNAMİK GENELLEŞTİRİLMİŞ ATAMA PROBLEMLERİ İÇİN YARDIMLI BULUŞSAL YAKLAŞIMLARStatik optimizasyon problemlerinde uygunluk alanları süreç boyunca değişmezler ve önerilen algoritmaların asıl amacı verilen bir problem için optimum çözümü bulmaktır. Bununla birlikte, dinamik optimizasyon problemlerinde uygunluk fonksiyonu, problemin kısıtları, karar değişkenleri veya parametreler zamanla değişebilmektedir. Dinamik ortamlarda uygunluk alanları değişebildiğinden ana hedef global optimum değeri takip etmektir. Bu projede genelleştirilmiş atama problemlerinin statik ve dinamik versiyonları üzerine çalıştık. Genelleştirilmiş atama problemi NP-tam bir problemdir. Bu problemde amaç, her bir işin iş istasyonların kapasitelerini aşmadan yalnızca bir iş istasyonuna atanacak şekilde minimum maliyeti bulmaktır. Bu problemin dinamik versiyonunda işlerin maliyeti, kaynak tüketimleri ve kapasite kısıtlamaları süreç boyunca değiştirilmektedir. Bu projede ilk olarak statik genelleştirilmiş atama problemi için yardımlı buluşsal yaklaşımlar kullandık. Bir yardımlı buluşsal yöntem düşük seviyedeki sezgisel yöntemleri adaptif olarak kontrol eden yüksek seviyedeki bir sezgisel yöntemdir. Bu projede, önerdiğimiz yardımlı buluşsal yöntemler literatürde verilen iki algoritma ile karşılaştırıldı. Gerçekleştirdiğimiz deneylere göre, yardımlı buluşsal yöntemlerin diğer yöntemlerle benzer sonuçlar verdiğini gözlemledik.Ek olarak, dinamik genelleştirilmiş atama problemi için farklı yardımlı buluşsal yaklaşımlara bellek tabanlı teknik ekleyerek yeni buluşsal yaklaşımlar geliştirdik. Yardımlı buluşsal yaklaşımların diğer bellek tabanlı teknikten çevrimdışı performans metriği açısından daha iyi sonuçlar verdiğini gözlemledik. ABSTRACTHYPER-HEURISTIC BASED APPROACHES FOR STATIC AND DYNAMIC GENERALIZED ASSIGNMENT PROBLEMSIn a stationary optimization problem, the fitness landscape does not change during the process and the main goal of a proposed algorithm is to find an optimal solution for the given problem. On the other hand, in dynamic optimization problems, the fitness function, problem constraints, decision variables or even environmental parameters may change in time. Since the fitness landscape may change over time, the main motivation in a dynamic optimization problem is to track the global optimum value.In this thesis, we study the static and dynamic versions of the generalized assignment problem. The generalized assignment problem is an NP-complete problem to assign a set of jobs to a set of agents such that each job is assigned to exactly one agent to minimize the total cost without exceeding each agent’s resource capacity. On the other hand, the costs of jobs, resource consumption and the capacity constraints are changed during the process, in dynamic version of the problem. In this thesis, we first present the hyper-heuristic based approaches for the static generalized assignment problem. A hyper-heuristic is a high-level heuristic that adaptively controls a set of simple, predefined low-level heuristics. In this thesis, our proposed hyper-heuristic approaches are compared with three algorithms given in the literature. Based on the experimental study, it is observed that the hyper-heuristic approaches give competitive results with respect to quality of solutions for various problem instances.Additionally, we present new heuristics for the dynamic generalized assignment problem by extending the memory-based technique with various hyper-heuristic approaches. Our hyper-heuristic based approaches significantly outperform memory-based technique for various problem instances with respect to quality of solutions which is expressed with the offline performance metric.

ÖZETÖZEL EĞİTİM OKULLARI İÇİN SERVİS ROTALAMA VE ÇİZELGELEMEÖzel Eğitim Okulu Problemi (ÖEOP), okul servis aracının katettiği yolu ve öğrencilerin araç içinde geçirdikleri toplam süreyi minimize eden ve ayrıca öğrencinin özrüne uygun öğretmen-öğrenci ataması yapan yeni bir eniyileme problemidir. ÖEOP’nin çözümüyle elde edilen eğitim çizelgesi ve buna uygun okul aracı rotasıdır. Çocukların eğitimi bir sınıfa bir öğrenci ve bu öğrencinin özrü üzerine ihtisasa sahip bir öğretmen olacak şekilde verilmektedir. Bu problemde çocukların almaları gereken eğitim hafta içinde birkaç güne bölünebilmektedir.Bu tezde özel eğitim okullarının servis araçlarının katettiği yolu ve toplam araç içinde geçen süreyi minimize eden bir rotalama ve aynı zamanda bir ders çizelgelemesi içeren problemin bir matematiksel model geliştirilmiştir. Benzetimli tavlama (simulated annealing) anasezgisel (metaheuristic) metodunun Java yazılım diliyle yapılan uygulama ile örnek problemler üzerinde denemeleri başarıyla yapılmıştır. Ayrıca benzetimli tavlama metodunu, ÖEOP’nin daha basit bir versiyonu için önerilen dinamik pasta sezgisel metoduyla karşılaştırılmıştır. Benzetimli tavlama anasezgisel metodunun dinamik pasta sezgisel metodundan daha iyi sonuç verdiği gözlemlenmiştir. ABSTRACTSCHOOL BUS ROUTING AND TIMETABLING FOR SPECIAL EDUCATION SCHOOLS Special Education School Problem (SESP) is new kind of optimization problem which minimize the total distance traveled by the school bus and total ride time of children which also assigns teachers to children according to their disability. SESP solution gives the timetabling of education and the route of the school vehicle according to this timetable. Lectures are given in a one-to-one basis by teachers who are qualified for the children’s disabilities. Schooling can be divided into weekdays. In this thesis, the problem of minimization of total distance traveled by a special education school bus and the total riding time of children and course timetabling is mathematically modeled. A simulated annealing based program is developed in Java language and applied to sample problems successfully. Also, we compared the simulated annealing approach with the dynamic pie (DP) heuristic which was suggested before for a simplified version of our problem. We observed that the simulated annealing metaheuristic is superior to the DP heuristic.

ÖZETJAVA SANAL MAKİNA TASARIMI VE GELİŞTİRİLMESİBu tezde “bizimJVM” diye adlandırılan bir Java Sanal Makinanın tasarımı ve geliştirilmesi anlatılmıştır. Kolaylık olması açısından "thread synchronization" ,"garbage collector" ve "exception handler" gibi bazı özellikler tez kapsamında geliştirilen programa eklenmemiştir.bizimJVM, Java programlama dili kullanılarak geliştirilmiştir. Bu yüzden programın çalışması için başka bir Java sanal makinaya ihtiyaç vardır. Başka bir deyişle, bizimJVM özel bir cihaz veya işletim sistemi için tasarlanmamıştır. Bu nedenle makina kodları ile uğraşmak zorunda kalınmadı. Sıradan bir JVM mimarisinde, bir Java programının icrası için "bytecode"larını makina kodlarına direk dönüştürme veya bunları dinamik olarak derleme gibi yöntemler kullanılır. bizimJVM’in tasarımı ise "bytecode"ların direk dönüştürülmesi ve icrası yöntemine dayanır.bizimJVM emirlerin grafiksel bir arayüz üzerinden takip edilmesine olanak sağlayan bir araç olarak tasarlandı. Bu, metot çağrılarını takip etmemize ve değişkenlerin değerlerine erişmemize olanak sağlar. Bunlarla birlikte, derlenmiş bir çok Java programı yığın işlemleri takip edilerek koşturulabilir.Normalde sistem kaynaklarına erişebilmek için "Java API" dosyaları yüklenip kullanılmak zorundadır. Yanlız tez kapsamında geliştirilen programda sistem kaynaklarını kullanan metotlar "Java Reflection" yöntemini kullanarak icra edildi.Anahtar Kelimeler: Java, JVM, Java Sanal Makina, Bytecode, Class dosyası, tasarım ABSTRACTJVM DESIGN AND IMPLEMENTATIONThis thesis describes the design and implementation of Java Virtual Machine infrastructure, called bizimJVM. Some basic components, thread synchronization, garbage collector and exception handler features were ignored for simplicity.bizimJVM is implemented using Java programming language, thus it is required another Java Virtual Machine to be run. In other words, bizimJVM is not designed for a particular host machine or operating system. Therefore, machine coding was not done. In an ordinary JVM architecture, there are several techniques such as interpreting bytecodes, compiling it while executing or combination of both techniques used to execute a Java program in a JVM. The present design is based on the interpreting technique. bizimJVM is indented to serve as a tool that can be used to debug the instructions on a graphical interface. It also allows us to track the method invocation and to look at the value of local variables. Besides that, most compiled Java programs can be executed step by step while watching stack operations.Normally it is required to load and then use the Java API files to access the system resources such as I/O. However in the present implementation Java Reflection technique was used to invoke the methods which use the system resourcesKeywords: Java, JVM, Bytecode, Class file, design

IMPLEMENTATION OF AN INTRUSION DETECTION SYSTEM USING AUDIT TRAILSKırk yıl kadar önce dünyada sınırlı bilgisayar vardı ve sadece hükümetler yada büyük şirketler böyle bir sistemi finanse edebiliyordu. Bu nedenle de sadece sınırlı sayıda insan bilgisayarlara ulaşabiliyordu. Bugünlerdeyse insanların büyük bir kısmının kişisel bilgisayarı yada kütüphane, Internet kafe gibi ortamlarda kişisel bilgisayarlara erişim imkanı var. Ayrıca Internet sayesinde bu bilgisayarları kullanarak dünyadaki pek çok bilgisayara da ulaşma şansları var. Bu büyük gelişmenin bazı avantaj ve dezavantajları var. Bu gelişme dünyayı daha küçük bir yer haline getirirken bazı güvenlik sorunlarının da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Pek çok insan kişisel ve kurumsal bilgilerini bilgisayarlarda saklamaktadır. Bazı insanlarsa erişim haklarının olmadığı bu bilgilere erişmeye çalışmaktadır. Bu nedenle yeni bir kavram "saldırı" ortaya çıkmıştır. Saldırıları engellemek için de Saldırı Tespit Sistemleri "STS" geliştirilmektedir. Genel olarak, saldırıların iki kaynağı vardır. Birincisi ağ üzerinden başka bir bilgisayarı kullanarak, ikincisi de bilgilerin bulunduğu bilgisayara fiziksel erişimi olan kişilerce yapılmaktadır. STS'lerin büyük çoğunluğu ilk tür saldırılar için geliştirilmiştir. Ama günümüzde ikinci tür saldırıları tespit etme konusunda yeterli çalışma yapılmamaktadır.Bu tezle bilgisayara fiziksel erişimi olanlarca yapılan saldırıları tespit etmek için bir STS geliştirmek amaçlanmaktadır. Bunu yaparken açık kaynak kodlu ve bedava programlarca sağlanan kütükler kullanılacaktır. Bu yöntemin seçilmesinin sebebi, birden fazla kaynaktan elde edilen bilgilerin birleştirilmesinin tek kaynağa oranla daha fazla bilgi içermesidir. Bu sistem Linux platformunda geliştirilecektir. Bunun sebebi, Linux'un giderek daha etkin ve popüler olması, ayrıca belirtilen tipte saldırıların tespiti konusunda bu platformda yeterli çalışma yapılmamış olmasıdır.Haziran 2005 OnuIMPLEMENTATION OF AN INTRUSION DETECTION SYSTEM USING AUDIT TRAILSForty years ago, there were only a limited number of computers in the World. And these were owned by governments, some universities or big companies. So, only a few people were able to access these computers. Nowadays, the development of technology has enabled a great number of people to have their own personal computers, or they are able to access computers using libraries, internet cafes and so on. Moreover these people are connected to the other computers all over the World using Internet. This great development has its pros and cons. While this technology made the World a smaller place, it has exposed a security risk. Most people keep their personal and business information in computers. Some other people try to reach this information in unauthorized or illegal ways. This brings a new term "Intrusion". To prevent such access, Intrusion Detection Systems (IDS) are therefore needed and developed. There are mainly two domains for intrusions: (1) through another machine using a network, or (2) accessing the computer physically. Most of the IDSs are developed to detect intrusion coming from another computer using the network or internet. But there seems to be a lack of studies about intrusion made by people who have physical access to the computer of interest.This thesis aims to implement an IDS focused the host based intrusion detection. While implementing this system, audit logs are used which are provided by open source and freely available programs. This method is chosen to show that correlating different audit logs provide more information than using a single one. As a development platform Linux is chosen, because it is an open source operating system which has become more popular and powerful day by day. Also there is not much intrusion detection systems implemented for Linux. So, Linux was considered to be a good platform to implement such a system.June 2005

ÖZET WEB KAYNAKLARINDAN BİLGİ SAĞLANMASI VE MANİPÜLASYONU İnternette başlıca gezinim tekniği bağlantıları kullanarak bilgiye ulaşma ve anahtar kelimeleri kullanarak aramalar yapmaktır. Fakat, internetin devasa büyüklüğü düşünüldüğünde bu tekniklerin yeterli olmadığı görülmektedir. Ayrıca, diğer bir problem de heterojen yapılarda bulunan bilginin belirli bir veri modeli ve biçimi içinde sunulabilmesidir. Bu tezde, WebXtractor isimli sistem anlatılmış ve geliştirilmiştir. Sistem temel olarak Web kaynaklarından bilgi elde edilmesini ve elde edilen bilginin rafine hale getirilmesini sağlamaktadır. Özellikle, internetten veri aktarma işlemlerinde oldukça etkili bir şekilde kullanılabilmektedir. WebXtractor' un sahip olduğu başlıca özellikler aşağıda sıralanmıştır:. Kaynakların internetten otomatik olarak getirilmesi ve ayrıştırılması. Kaynaklardan otomatik olarak kullanıcının belirttiği bilginin ayıklanması. Kaynakların ilişkilendirilmesi. Veri modeli tasarımı. Görsel araçlar sayesinde hızlı ve kolay uygulama geliştirme imkanı WebXtractor sistemi içerisinde, kullanıcının sistemi kolayca yapılandırabilmesi için 3 araç geliştirilmiştir. Tez içerisinde bu araçların nasıl kullanıldığı ve WebXtractor ile nasıl uygulama geliştirileceği konulan da detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Ayrıca sistemin kullanımını anlatan örnek uygulamalar gerçeklenmiş ve gösterilmiştir. Bu uygulamalardan ilkinde, Web üzerinde bulunan çoklu bir veri iv ÎSSSSRBSTkaynağından elde edilen bilgi entegre hale getirilmiş ve kullanıcının istediği veri modeli ve biçimi içerisinde kullanıcıya sunulmuştur. İkinci uygulamada ise tek bir dokümandan oluşan kaynaktan elde edilen bilgi sadece biçim değişikliği yapılarak kullanıcıya sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: World Wide Web, Web kaynaklan, bilgi ayıklama Ağustos, 2002 Serhan TATAR ABSTRACT INFORMATION EXTRACTION AND MANIPULATION SYSTEM FOR THE WEB SOURCES Clicking on links and using keyword search for links is the main navigation technique in the Internet. However, it seems that the method is not useful when we consider the enormous size of the Internet. Moreover, another important problem is presentation of the information, which is stored in heterogeneous structures, in a specified data model and format. In this thesis, WebXtractor system is described and developed. The system is used to extract information from the Web sources and refine the extracted information. Especially, when migrating data from the Web, the system can be used efficiently. Main features of WebXtractor include:. Automatic retrieval and parsing of the Web sources. Automatic information extraction. Source integration. Data model design. Easy and rapid application development facilities by the help of visual tools In WebXtractor system, three tools were developed for user to configure the system easily. In the thesis, the toolkit was analyzed in detail. In addition, application development in WebXtractor was explained. Sample applications that show the usability of the system were also implemented and shown. In the first example, data that is stored on a multiple-instance Web source was integrated and the integrated VIinformation was presented to user in user-specified data model and format. In the second example, data that is stored on a single-instance Web source was presented to user in user-specified format. Keywords: World Wide Web, Web sources, information extraction August, 2002 Serhan TATAR Vll 61

Özet Günümüz programlama dilleri ve veritabanı işletim sistemleri Nesne-Tabanlı yapılara doğru yönelmektedir. Nesne-Tabanlı uygulamalar, tekrar kullanılabilir, genişleyebilir, sağlam ve güvenilir data yapılarının oluşumunu amaçlarken; görsel diller de uygulama geliştirme ortamlarının hem kullanıcı hem de geliştiriciler açısından esnek bir hale getirilmesini hedefliyor. Günümüz modern veritabanı ön-yüz araçları hem ilişkisel ve hem de iddialı bir şekilde gelmekte olan nesneye dayalı veritabanlarını desteklemelidir. OBOCAT ( Nesne-Tabanlı Case Aracı) projesi, veritabanları için bir ön yüz ve uç kullanıcılar için bir geliştirme ortamı olarak tasarlanmıştır. Bu aracın başlıca üç özelliği :. Nesne-Tabanlı bir ön yüz aracılığı ile veritabanı uygulamaları geliştirmek.. Görsel (Windows) tabanlı form, rapor, sorgulama benzeri yazılım ürünlerinin oluşturulmasını sağlamak.. Görsel bir ortam sayesinde, ilişkisel veritabanı uygulama geliştirme çeviriminin detaylarını kullanıcıdan saklamak. Nesneye dayalı bir veritabanı case aracı üzerine yapılacak çalışma, karmaşık nesne tanımları, sınıf yapısı, nesne-tabanlı tasarım, nesne-tabanlı görsel programlama dili teorisi ve nesne-tabanlı veritabanı yönetim sistemleri bilgisini içermelidir. Böyle bir sistem aynı zamanda karmaşık nesnelerin ve dahili yapıların ( form, rapor, sorgulama ) üzerinde oluşacağı bir meta-veritabanını desteklemelidir. Bu yapı ilişkisel veritabanı uygulamalarının geliştirilmesinde, entegrasyon ve tutarlılık denetimlerinde temel teşkil eder. IV Abstract Today's programming languages and database management systems tend to have an object-oriented structure. 00 approaches enable developing reusable, extensible, well- structured and reliable software systems, while visual languages make user interfaces convenient for both designers and users of computer systems. Modern database front-end tools must both consider the 00 databases that have a grooving popularity, challenging future and the relational databases which are commonly available in the market. OBOCAT (Object-Oriented Case Tool) project is aimed to design a tool, that will be a suitable interface for databases. Main functions of this case tool :. supporting the design of database applications through an object-oriented visual interface.. enabling automatic generation of related windows based software systems like forms, reports, visual queries.. abstracting the details of relational database development cycle by providing the visual and OO interfaces. The object oriented case environment should include the concepts of object classes with structured properties, complex object views definable through an object-oriented visual database language. The system should keep a meta-database and repository that will contain interior descriptions of object views. The meta database will be used for consistency checks and for the generation of relational database applications ( default relations, forms, complex object views, reports and queries). Ill 104