Search

Bu çalışmada, özellikle hayvanların beslemesinde olumsuz herhangi bir yan etkisinin olmadığı bilinen doğal zeolitlerden klinoptilolitin, kerevit (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) yetiştiriciliğinde bazı su kalite parametreleri ( su sıcaklığı, çözünmüş oksijen, pH, toplam sertlik, amonyum, nitrit, nitrat, sülfat, fosfat, klor, flor, kalsiyum, lityum, magnezyum, potasyum, sodyum ve brom) ve mortalite oranları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Farklı oranlardaki klinoptilolit (0 (kontrol), 1, 2, 4 ve 8 g l-1), 1x1x0,8 m boyutlarındaki silindirik fiberglas tankların zemine serilmiş ve deneme 15'er günlük örnekleme dönemleri ile yürütülmüştür. Deneme ortamına sabit organik girdi sağlanmasını kontrol edebilmek için her tanka m2'ye 400 gr kerevit (34,01±1,78 g) stoklanmıştır.Ölçülen tüm parametreler için dönemler arasında istatistiksel farkların olduğu görülmüştür (P

Bu çalışmada, modern mimarlığın ortaya koyduğu evrensel ilkeler, bu ilkelerinyaygınlaşması sonucunda oluşan ?uluslararası stil? ile birlikte buna karşıgelişen ?bölgesel? arayışların ortaya çıkışı, yayılışı ve farklı bölgeselcilikanlayışları araştırılmaktadır. Bu bağlamda gelişen biçimsel yaklaşımlar ve buyaklaşımların tüketim kültürü içinde geldiği noktalar ortaya konulmaktadır.Çalışma kapsamında yerel kültürlerin ve coğrafyanın katkıları, ilkeselçerçevede değerlendirilmiş, Frampton'un geliştirmiş olduğu ?eleştirelbölgeselcilik? kavramı irdelenmiş, Türkiye özelinde Cengiz Bektaş'ın geliştirmişolduğu ?ilkesel bakış açısı? ile karşılaştırılmıştır. Bektaş'ın uygulamaları da bubağlamda önemli bir referans kabul edilmiş ve tez kapsamında sunulan anafikir, bu projeler üzerinden tartışılmıştır.Anahtar kelimeler : Yer, yerel kültür, eleştirel bölgeselcilik, Cengiz Bektaş. In this thesis, we examine the universal principles introduced by the modernarchitecture, ?international style? emerged as a result of the widespread use ofthese principles, along side the conception of the regionalist approachesdeveloped against the idea of the international style, their spread and variousregionalist approaches. The formal approaches emerged in this context andtheir development in the consumption culture are pointed out. In this work thecontributions of the regional culture and the geography are evaluated and also?the critical regionalism? developed by Frampton is examined and comparedwith the point of view based on the principles developed by Cengiz Bektaş inTurkey. In this context, Cengiz Bektaş?s projects are taken as importantreferences and the main theme presented in the thesis is discussed over theseprojects.Key Words : Place, local culture, critical regionalism, Cengiz Bektaş. 156

ÖZET Anti-enflamatuar-analjezik jel formülasyonunda essin (ES) ve dietilamin salisilat (DA), antialerjik jel formülasyonunda dekspantenol (DPA), lidokain hidroklorür (LIH) ve mepiramin maleat (MAM) ve öksürük şurubu formülasyonunda dekstrometorfan hidrobromür (DEK), psödoefedrin hidroklorür (PSE) ve triprolidin hidroklorürün (TRP) birarada tayini için kısmi en küçük kareler spektrofotometrik kalibrasyon yöntemi (PLS) geliştirildi. ES ve DA'nın PLS yöntemiyle analizi için üç seviyeli tam deneysel tasarıma göre kalibrasyon tablosu oluşturuldu ve metodun kurulması için 9 adet örnek hazırlandı. Bu tasarımda ES için 10, 20, 30 ug mL`1, DA için 40, 50, 60 ug mL`1 seviyeleri seçildi ve çözeltiler etil alkolde hazırlandı. 200-325 nm arasında 5 'er nm aralıklarla absorpsiyonlan ölçüldü. Jel örnekleri ise etil alkolde çözülerek hazırlandı ve absorpsiyonlan kalibrasyon şartlarında ölçüldü. Aynı gün içinde ve farklı günlerde plaseboda yapılan analizlerde bağıl standart sapma ve bağıl tahmin hatası değerleri sırasıyla ES için % 0,45-9,80 ve % 8,50, % 0,11-14,59 ve % 8,10; DA için % 0,72-7,02 ve % 3,28, % 0,27-4,82 ve % 4,30 olarak bulundu. Geliştirilen yöntem ilaç fabrikasının uyguladığı spektrofotometrik yöntemle karşılaştırıldı ve elde edilen sonuçlar arasında tekrarlanabilirlik açısından anlamlı fark olmadığı, sadece DA analizi için ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olduğu görüldü. DPA, MAM ve LEH' m PLS yötemi ile analizi için üç seviyeli tam deneysel tasarıma göre kalibrasyon tablosu oluşturuldu ve metodun kurulması için 27 adet örnek hazırlandı. Bu tasarımda DPA için 8, 10, 12 ug mL`1, MAM için 2, 3, 4 ug mL`1 ve LIH için 2, 3, 4 ug mL`1 seviyeleri seçildi ve çözeltiler suda hazırlandı. 190-350 nm arasında 5 'er nm aralıklarla absorpsiyonlan ölçüldü. Jel örnekleri ise suda çözülerek hazırlandı ve absorpsiyonlan kalibrasyon şartlarında ölçüldü. Aynı gün içinde ve farklı günlerde plaseboda yapılan analizlerde bağıl standart sapma ve bağıl tahmin hatası değerleri sırasıyla, DPA için % 1,11- 13,44 ve % 6,90, % 0,61-5,05 ve % 3,40; MAM için % 5,03-10,96 ve % 9,00, % 2,88-14,63 ve % 7,66; LIH için % 0,17-12,13 ve % 1 1,00, % 3,28-12,17 ve % 7,33 olarak bulundu. DEK, PSE ve TRP'nin PLS yöntemiyle analizi için üç seviyeli tam deneysel tasanma göre kalibrasyon tablosu oluşturuldu ve metodun kurulması için 27 adet örnek hazırlandı. Bu tasanmda DEK için 60, 80, 100 ug mL`1 PSE için 180, 240, 300 ug mL`1 ve TRP için 8, 10, 12 p,g mL`1 seviyeleri seçildi ve çözeltiler 0,1 M sülfat asitinde hazırlandı. 230-320 nm arasında 5 'er nm aralıklarla absorpsiyonlan ölçüldü. Şurup örnekleri ise kloroformla ekstraksiyon yapılarak hazırlandı ve absorpsiyonlan kalibrasyon şartlarında ölçüldü. Aym gün içinde ve farklı günlerde plaseboda yapılan analizlerde bağıl standart sapma ve bağıl tahmin hatası değerleri sırasıyla, DEK için % 1,19-1,86 ve % 7,30, % 1,29-1,83 ve % 7,28; PSE için % 1,16-2,01 ve % 7,00, % 1,27-1,66 ve % 7,40; TRP için % 1,50-1,91 ve % 5,30, % 1,43- 2,50 ve % 6,00 olarak bulundu. Geliştirilen yöntem türev spektrofotometrik yöntemle karşılaştınldı ve elde edilen sonuçlar arasında ortalamalar ve tekrarlanabilirlik açısından anlamlı fark olmadığı görüldü. Anahtar Kelimeler: Essin, dietilamin salisilat, dekspantenol, lidokain HC1, mepiramin maleat, dekstrometorfan HBr, psödoefedrin HC1, triprolidin HC1, çoklu kalibrasyon, miktar tayini, PLS. xı ABSTRACT Partial Least-Squares Multivariate Spectrophotometric Method (PLS) was developed for the simultaneous determination of escin (ES) and diethylamine salicylate (DA) in anti- inflammatory-analgesic-anti-flogistic gel formulations, dexpanthenol (DPA), lidocain hydrochloride (LIH) and mepyramine maleate (MAM) in antiallergic gel formulations and dextromethophan hydrobromide (DEK), pseudoephedrine hydrochloride (PSE) and triprolidine hydrochloride (TRP) in cough cold formulations. The calibration set for the PLS analysis of ES and DA was generated by using a 3 -level full factorial design and 9 samples were used to construct the model. The levels selected for ES are 10, 20, 30 ug mL`1 and for DA 40, 50, 60 jag mL^in this design. Calibration solutions were prepared in ethyl alcohol and absorbances were recorded between 200 and 325 nm every 5 nm. Gel samples were prepared by dissolving in ethyl alcohol and absorbances were recorded in the same conditions of calibration set. Relative standart deviation and relative error of prediction values of intra-day and inter-day analysis in placebo were found to be 0.45-9.80% and 8.50%, 0.11-14.59% and 8.10% for ES, 0.72-7.02% and 3.28%, 0.27- 4.82% and 4.30% for DA, respectively. The proposed method was compared with the spectrophotometric method applied by the pharmaceutical company and it was found no significant difference between precisions of the obtained results of the two methods for ES and DA, but it was found significant difference between the mean values of DA. The calibration set for the PLS analysis of DPA, MAM and LIH was generated by using a 3- level full factorial design and 27 samples were used to construct the model. The levels selected for DPA are 8, 10, 12 ug mL`1 for MAM 2, 3, 4 ug mL`1 and for LIH 2, 3, 4 ug mL`1 in this design. Calibration solutions were prepared in water and the absorbances were recorded between 190 and 350 nm every 5 nm. Gel samples were prepared by dissolving in water and absorbances were recorded in the same conditions of calibration set. Relative standart deviation and relative error of prediction values of intra-day and inter-day analysis in placebo were found to be 1.11-13.44% and 6.90%, 0.61-5.05% and 3.40% for DPA, 5.03- 10.96% and 9.00%, 2.88-14.63% and 7.66% for MAM, 0.17-12.13% and 11.00%, 3.28- 12.17% and 7.33% for LIH, respectively. The calibration set for the PLS analysis of DEK, PSE and TRP was generated by using a 3- level full factorial design and 27 samples were used to construct the model. The levels selected for DEK are 60, 80, 100 ug mL`1 for PSE 180, 240, 300 ug mL`1 and for TRP 8, 10, 12 ug mL`1 in this design. Calibration solutions were prepared in 0.1 M sulphuric acid and the absorbances were recorded between 230 and 320 nm every 5 nm. Syrup samples were prepared by extraction of chloroform and absorbances were recorded in same conditions of calibration set. Relative standart deviation and relative error of prediction values of intra-day and inter-day analysis in placebo were found to be 1.19-1.86% and 7.30%, 1.29-1.83% and 7.28% for DEK, 1.16-2.01% and 7.00%, 1.27-1.66% and 7.40% for PSE, 1.50-1.91% and 5.30%, 1.43-2.50% and 6.00% for TRP, respectively. The proposed method was compared with derivative spectrophotometric method and it was found that there is no significant difference between the mean values and precisions of the obtained results of the two methods. Keywords: Escin, diethylamine salicylate, dexpanthenol, mepyramine maleate, lidocaine hydrochloride, dextromethorphan HBr, pseudoephedrine HC1, triprolidine HC1, multivariate calibration, determination, PLS. xu 104

ÖZET Kakaoda kafein ve teobrominin birarada tayini için kısmi en küçük kareler spektrofotometrik kalibrasyon yöntemi ( Partial Least - Squares - PLS ) geliştirildi. Elde edilen sonuçlar literatürde bulunan UV spektrofotometrik ve yüksek basınçlı sıvı kromatografik yöntemlerle elde edilen sonuçlarla karşılaştırıldı. Kısmi en küçük kareler analizi için, üç seviyeli tam deneysel tasarıma göre kalibrasyon tablosu oluşturuldu ve modelin kurulması için 9 adet örnek hazırlandı. Bu tasalımda kafein için 1,2,3 ugml`1, teobromin için 10.5, 11.5 ve 12.5 ugml`1 seviyeleri seçildi. Kalibrasyon çözeltileri kafein ve teobrominin suda çözülmesi ile hazırlandı. 217 ve 293 nm arasında 4 'er nm ara ile absorpsiyonları ölçüldü. Kakao örnekleri ise su ile kaynatılarak hazırlandı. Çeşitli saflaştırma işlemlerinden sonra her bir örnek çözeltisinin spektrumu alındı ve kafein - teobromin karışım çözeltilerine uygulanan işlemler tekrarlandı.Yöntemlerin karşılaştırılmasında t ve F testleri kullanıldı. SUMMARY Partial Least Squares Multivariate Spectrophotometric Calibration Method ( PLS ) were developed for the simultaneous determination of caffeine and theobromine in cacao. The results obtained by this method were compared with those obtained by the UV spectrophotometric and high pressure liquid chromotographic methods which were found in the literature. The calibration set for the partial least square analysis was generated by using a 3-level full factorial design and 9 samples were used to construct the model. The levels selected for caffein are 1,2,3 ugml _1 and for theobromine 10.5,11.5 and 12.5 ugml`1 in this design. Calibration solutions were prepared by dissolving caffeine and theobromine in water. The absorbances were recorded between 217 and 293 nm every 4 nm. Cacao samples were prepared in boiling water and absorbances were taken for each cacao samples after various purification methods and every stage of procedure which were used for the solution of caffeine and theobromine were repeated for cacao as well. Methods were compared by using tests of t and F. VI 51