Search

Değer, herhangi bir varlığın kıymetini belirtmek için kullanılan bir kıstas olarak tanımlanmaktadır. Değer kavramının insan, toplum ve ülke bağlamında özelden genele doğru tanımları yapılabilir. Değerler bireyin hayatını yönlendiren, davranışlarını etkileyen ve toplum içindeki normlara uyumu sağlayan önemli unsurlardır. Değerler genellikle kişinin inançları, ahlaki normları ve yaşam amacını yansıtan temel prensiplerdir. Bireyin kararlarını, ilişkilerini, iş hayatını ve genel yaşam tarzını şekillendirerek bunlara yön vermektedir. Değerlerin toplumsal aktarımının yanında eğitim süreçlerinde de verilmesi gerekliliğinden yola çıkılarak öğretim programlarında değerler eğitimine yer verilmeye başlanmıştır. Değerlerin öğretilmesinde duyuşsal eğitim diğer alanlardan daha önemlidir. Bunun için de her öğrencide olan ve ders takibinde kullanılan Türkçe ders kitaplarındaki metinler önemli bir konumda yer almaktadır. Bu araştırmada 2022 eğitim yılı itibariyle Millî Eğitim Bakanlığına bağlı devlet okullarında okutulmakta olan 2. Sınıf Türkçe Ders Kitabı incelenmiştir. Bu araştırma ile kitap içeriğinde yer alan 8 tema kapsamında metinlerde kök değerlere ne oranda yer verildiğini belirlemek amaçlanmaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan doküman incelemesi kullanılarak yapılmıştır. Betimsel analiz tekniği ile veriler çözümlenip, amaçsal örneklemenin bir türü olan ölçüt örnekleme yöntemi ile çalışma grubu belirlenmiştir. Veriler, bulunan kök değerlerin frekansı kapsamında Excel programı kullanılarak frekans ve yüzde oranlarıyla çözümlenmiştir. Elde edilen verilerin sonuçları, frekans ve yüzde tabloları aracılığıyla betimlenmiş ve veriler grafiklerle görselleştirilmiştir. Yapılan analizler neticesinde kitap içeriğinde en fazla yer alan kök değerlerin sırasıyla sorumluluk (f=40), sevgi (f=17), öz-denetim (f=12) ve yardımseverlik (f=12) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular kök değerlerin incelenen ders kitabı içinde dengeli bir dağılıma sahip olmadığını, ayrıca kök değerlere yeteri kadar yer verilmediğini göstermektedir.

Medyanın gelişmesi ve değişmesiyle değerlere yüklenen anlamlar da değişmiş toplumun olaylara ve davranışlara yaklaşımı yeni boyutlar kazanmıştır. Kadınların sesi olma ve çeşitli sorunları çözme iddiasıyla ortaya çıktığı ifade edilen programlarla toplumda yaşanan değer erozyonları da daha görünür olmuştur. Bu çalışmada, bu programlardan biri olan “Esra Erol’da” programında yer alan, özellikle aile içinde yaşanan olaylar analiz edilerek Türkiye’deki değer erozyonları ve bu erozyonlara neden olan durumlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay (durum-vaka) incelemesi deseni kullanılmıştır. 2018-2022 yılları arasında her yılın başında, ortasında ve sonunda yayınlanan üçer olay seçilmiş ve toplamda on beş vaka incelenmiştir. Görüntüye dayalı doküman analizi yapılarak, veriler söylem analizi yoluyla içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda ahlaki/dini (sadakatsiz olma, iffetsiz olma, kötü niyetli olma, vs.), insani (bencil olma, güvenilir olmama, sorumsuz olma, vs.) ve toplumsal (toplumsal olaylara duyarsızlık, aileye önem vermeme, etik kurallara bağlı olmama, vs.) olmak üzere üç tema bağlamında değerlere yönelik erozyonlar tespit edilmiştir. Bu erozyonların nedenleri; sosyal medyanın amacına uygun kullanılmaması, çarpık aile ilişkilerinin varlığı, aile sevgisinden yoksunluk, gizlilik ve mahremiyetin ihlali, güven ve aidiyet eksikliği ve olumsuz ekonomik durum olarak görülmüştür.

Bu çalışmada, farklı kültürlerden ebeveynlerin “aile” ve “çocuk” metaforlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu Türkiye’den (n=40) ve Endonezya’dan (n=45) gönüllü ebeveynlerden oluşmuştur. Nitel araştırma desenindeki çalışmada katılımcılardan “Aile…gibidir. Çünkü…” ve “Çocuk…gibidir. Çünkü…” cümlelerini tamamlamaları istenmiştir. Verilerin analizinde kodlama, kategori oluşturma aşamaları izlenerek metafor kategorileri ve sayıları belirlenmiştir. Sonuç olarak “aile” metaforlarının Türk ebeveynlerde “birlik/beraberlik/bütünlük, korunma/güven, yaşam kaynağı, psikolojik iyi olma, gelişim” ve Endonezyalı ebeveynlerde “korunma/güven, psikolojik iyi olma, birlik/beraberlik/bütünlük, en değerli şey, öğrenme ortamı, emek/çaba” şeklinde sıralandığı belirlenmiştir. “Çocuk” metaforlarının Türk ebeveynlerde “psikolojik iyi oluş, bakım ve koruma, eğitim, masumiyet/saflık, yatırım, anne-babanın parçası/yansıması, sorumluluk” ve Endonezyalı ebeveynlerde “değerli varlık, eğitim, anne-babanın parçası/yansıması, bakım ve koruma, sorumluluk, yatırım, psikolojik iyi olma, öğretici” şeklinde sıralandığı belirlenmiştir. Her iki kültürde ortak olan “aile” metaforunun “ev/yuva, ağaç, bahçe” ve “çocuk” metaforunun “boş kâğıt” olduğu görülmüştür. Aile metaforları Türk kültüründe ağırlıklı olarak "ağaç", Endonezya kültüründe ise "ev/yuva" şeklinde ve çocuğa ilişkin metaforların Türk kültüründe çoğunlukla “mutluluk/sevinç” gibi duygusal, Endonezya kültüründe ise “mücevher, altın, inci, elmas” gibi değerli nesneler olduğu görülmüştür. Çocuk ve aileye ilişkin metaforların kültüre özgü değer, inanç ve aile yapısından etkilendiği ortaya konmuştur.

In this research, it is aimed to investigate the classroom and out-of-class practices that classroom teachers do while transferring cultural values to students. The research was carried out by interview method based on a qualitative approach with an interpretative tradition. The participants of the study consisted of people working as teachers in different cities in Turkey. The data were collected through an interview form developed by the researcher, including open-ended questions, and interviews. Participants participated in the research by choosing the most appropriate interview form or interview. Thematic analysis was applied on teachers' opinions. Accordingly, a total of 29 codes belonging to 4 themes were created under 1 main theme. A main theme named School and Cultural Values was created. Under this main theme, themes such as Cultural Values, School and Socialization, Education Program and Teacher Practice were created based on teacher opinions. This research, besides revealing the current situation regarding the socialization processes in Turkey's education system, puts its analytical emphasis on teacher practices inherent in secondary socialization processes. Within the framework of this overview, the starting point of this research is how aware teachers are of socialization processes at school and how they reflect this awareness to their practices.

Okul öncesi eğitime devam eden çocukların annelerinin bireysel değerleri ile demografik faktörlerin ilişkisini inceleyen ulusal ve uluslararası alandaki araştırmaların sınırlı olduğu görülmektedir. Bu sınırlılık göz önüne alınarak yürütülen bu araştırmada, okul öncesi eğitime devam eden çocukların annelerinin bireysel değerlerinin (disiplin, sorumluluk, güven, bağışlama, dürüstlük, paylaşma, saygı ve doğruluk) çeşitli faktörlere (yaş, eğitim düzeyi, çalışma durumu, algılanan sosyoekonomik düzey, medeni durum ve çocuğun cinsiyeti) göre değişiklik gösterip göstermediğini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılarak yürütülen araştırmanın örneklemine İstanbul’un farklı ilçelerinde okul öncesi eğitimi alan 384 çocuğun annesi dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ile “Bireysel Değerler Envanteri” kullanılmıştır. Verilerin yorumlanmasında betimsel istatistik ile One-Way ANOVA, Bağımsız örneklemler için t testi, Mann-Whitney U (grup sayısı 30 altında olan değişkenin analizinde), Hochberg's GT2 testlerinden yararlanılmış; testlerdeki etkinin büyüklüğünü belirlemek amacıyla Eta-kare ve Cohen’s d formülleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularında; annelerin en yüksek ortalamayla “paylaşım ve saygı”, en düşük ortalamayla “güven ve bağışlama” değerlerine sahip oldukları görülmüş; yaşlarının “disiplin ve sorumluluk”, eğitim düzeylerinin “disiplin ve sorumluluk” ile “paylaşım ve saygı”, çalışma durumlarının “disiplin ve sorumluluk”; medeni durumlarının “saygı ve doğruluk”, algıladıkları sosyoekonomik düzeylerinin ise “paylaşım ve saygı” değerlerinde anlamlı değişikliklere yol açtığı belirlenmiştir. Ayrıca annelerin bireysel değerlerinin çocuklarının cinsiyetine göre farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

Ensuring nationwide adherence to fundamental values disseminated through educational platforms like TRT EBA TV, administered by the Ministry of National Education, holds paramount importance. The study utilized document analysis method. A total of 27 teaching videos on TRT EBA TV for 5th to 8th graders were analyzed. The findings revealed that although the teaching videos addressed some of the ten root values, they did not fully encompass all of them. Nonetheless, the study highlighted that despite the abstract nature of science lessons, the root values are predominantly emphasized. This indicates the feasibil-ity of integrating values education into science disciplines. Furthermore, the study offers recommenda-tions for effectively enhancing students' acquisition of these ten root values.

Öz:Bu çalışmanın amacı, Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu’nun (The need for sense-making scale-short form) geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yaparak Türkçe’ye uyarlamaktır. Bireylerin anlamlandırma ihtiyacını ölçmeyi amaçlayan özgün ölçek toplam 7 maddeden ve tek boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 18-65 yaş aralığında 148 kadın, 92 erkek olmak üzere toplam 240 yetişkin oluşturmaktadır. Ölçek uyarlama sürecinin ilk aşamasında, ölçek için gerekli izinlerin alınmasının ardından ölçme aracının Türkçe’ye çeviri aşamasında çeviri-tekrar çeviri metodundan yararlanılmıştır. Ölçeğin faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyarlanan ölçeğin uyum indeksleri açısından kabul edilebilir uyum gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan iç tutarlılık analizlerinde Cronbach Alpha katsayısı .79 olarak hesaplanmıştır. Ardından madde-toplam korelasyonları ile alt-üst %27’lik grup madde ayırt edicilik indeksi incelendiğinde ölçekteki maddelerin ayırt edicilik düzeyinin yüksek olduğu görülmektedir. Ölçüt geçerliğini hesaplamak amacıyla Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği kullanılmıştır. Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu ve Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği arasındaki olumlu yönde manidar ilişki, ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliğinin yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir (r= .69; p

Bu makalenin amacı, (i) dini bir bağlılığı ve hayat tarzı olduğunu belirten kişilerin bilgelik algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak, (ii) bu algıların kategorizasyonuna etki eden faktörleri incelemek ve (iii) kendi yaşamlarında etki bırakan kişi seçimleri ile bilge kişi idealleri arasındaki ilişkiyi anlamaktır. Nitel araştırma desenlerinden olgubilimi temel alan araştırmanın çalışma grubunu; amaçlı örnekleme içerisinde kartopu ve ölçüt örnekleme ile 19-40 yaş aralığındaki %20’si erkek (19 kişi), %80’i kadın (76 kişi) olmak üzere lisans (%58,9; 56 kişi) ve lisansüstü (%41,1; 39 kişi) eğitim düzeyine sahip, dine ilgisinin orta (%57,9; 55 kişi) ve yüksek düzeyde (%42,1; 40 kişi) olduğunu belirten 95 kişi oluşturmaktadır. Bilgelik algısını ölçmek için katılımcılara online Bilge Kavramına Dair Metafor Algısı Formu uygulanarak, “Bana göre bilge …. gibidir/benzer. Çünkü ….” şeklindeki ifadeyle; kendi hayatlarındaki bilge kişi yansımasını görmek için “Hayatımda kararlarını isabetli bulduğum, bana yol gösteren, örnek aldığım kişi ….. dır/dir. Çünkü ….” şeklinde açık uçlu ifadeler doldurtulmuştur. Elde edilen veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Katılımcıların bilge kişi için oluşturduğu 64 farklı metafor, yoğunluklu olarak bilgiye kaynaklık eden kişi, olgun/kâmil kişi, aydınlatan-yol gösteren kişi kategorilerinin öne çıktığı 7 kategoride analiz edilmiştir. Kişilerin hayatlarında etki bırakan, örnek aldıkları kişiye dair içerikler ise aile bireyi, dini şahsiyet ve arkadaş kategorilerinin öne çıktığı 8 kategori altında yapılandırılmıştır.

This study examines the relationships among epidemic anxiety, religious coping (positive and negative), spiritual well-being, and tranquility during the COVID-19 pandemic. Additionally, the study investigates potential differences in these variables based on gender and age. The sample consisted of 405 participants. The data is collected using the Epidemic Anxiety Scale, the Religious Coping Scale, the Spiritual Well-Being Scale, and the Tranquility Scale. The findings reveal a positive and significant relationship between epidemic anxiety and both positive and negative religious coping, but no significant relationship with overall spiritual well-being or tranquility. Examining the subscales, positive and negative religious coping are positively and significantly associated with spiritual well-being. The study finds a weak negative relationship with tranquility and negative religious coping. Crucially, a significant positive relationship between spiritual well-being and tranquility is discovered. These results were discussed within the existing literature, highlighting the complex interplay between epidemic-related anxiety, religious coping mechanisms, spiritual well-being, and the experience of tranquility during the COVID-19 pandemic. Moreover, the implications for supporting individuals' well-being during public health crises are considered.

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin algıladıkları öğretmen tutumlarının ve sahip oldukları saygı değerinin ne düzeyde olduğunu, aralarında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını, cinsiyet ve sınıf seviyesi değişkenlerine göre anlamlı derecede farklılaşmanın olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf seviyelerinde okuyan 359 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Öğretmen Tutumları Öğrenci Formu” ve “Saygılı Olma Eğilimi Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler araştırmanın amacı ve soruları doğrultusunda istatistiksel işlemlere tabi tutularak çözümlenmiştir. Analizler sonucunda; ortaokul öğrencilerinin algıladıkları demokratik, otoriter ve serbest öğretmen tutum düzeylerine göre saygılı olma eğilimine daha çok sahip oldukları görülmüştür. Öğretmen tutumlarını daha çok demokratik tutum olarak algıladıkları ve algıladıkları öğretmen tutumları ile saygılı olma eğilimleri arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Öğrencilerin, demokratik öğretmen tutumuna ilişkin algıları artıkça saygılı olma eğilimleri artmıştır. Kız öğrencilerde demokratik öğretmen tutumu algı düzeyi ve saygılı olma eğilim düzeyi erkek öğrencilere göre daha yüksektir. Algılanan otoriter tutum, serbest tutum ve toplam öğretmen tutum düzeyleri ise erkek öğrencilerde daha yüksektir. Ayrıca öğrencilerin sınıf seviyeleri ile algıladıkları öğretmen tutumlarının alt boyutları, toplam öğretmen tutumları ve saygı değerleri arasında anlamlı düzeyde farklılaşma olduğu görülmüştür. Öğrencilerin algıladıkları demokratik öğretmen tutumu 5. sınıf öğrencilerinde, otoriter ve serbest öğretmen tutumu 8. sınıf öğrencilerinde, toplam öğretmen tutumu ve saygı değeri düzeyi 5. sınıf öğrencilerinde diğer sınıf seviyelerine göre daha yüksektir.

Bu araştırma, ilkokulda değerler eğitimini zorlaştıran faktörlere ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerini belirlemeye dönük bir ölçek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada beşli Likert tipi 36 maddelik taslak ölçek formu hazırlanmıştır. 189 sınıf öğretmeniyle gerçekleştirilen Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonuçları, ölçeğin 34 maddelik yedi faktörlü bir yapıya sahip olduğunu ve ölçeğe ait toplam varyansın %68.654'ünü açıkladığını ortaya koymuştur. Ayrıca 419 öğretmenden elde edilen verilerle Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmış ve AFA ile belirlenen, yedi faktörden oluşan 34 maddelik yapının DFA ile doğrulandığı sonucu ortaya çıkmıştır. Ölçeğin alt faktörleri “aile ve sosyal çevre”, “öğretim programları ve materyalleri”, “öğretmen özellikleri”, “okul yönetimi”, “öğrenci özellikleri”, “kitle iletişim araçları ve sosyal medya” ve “sınıfın fiziki koşulları ve olanakları” olarak isimlendirilmiş, ölçeğin alt faktörleri için Cronbach Alpha değerleri sırasıyla 0.89, 0.85, 0.86, 0.89, 0.86, 0.82 ve 0.77 şeklinde belirlenmiştir. Buna göre ölçek maddelerinin amaca hizmet ettiği ve maddelerin ayırt edici olduğu görülmektedir.

Teknolojiyi yoğun bir şekilde kullanan ergenlerin siber ortamlarda zorbalığa maruz kaldıkları ve bu durumu çözmeye yönelik girişimlerinin de sınırlı olduğu görülmektedir. Bu anlamda söz konusu sorunun çözümüne yönelik müdahalelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmada, insani değerler temelli hazırlanan psiko-eğitim programının, ergenlerin siber zorbalığa ilişkin duyarlılıkları ve baş etme düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yarı deneysel desene göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubunda, Karadeniz bölgesindeki bir ortaöğretim kurumunda 9., 10. ve 11. sınıflarda öğrenim görmekte olan 10 deney ve 10 kontrol grubunda olmak üzere toplam 20 erkek ortaöğretim öğrencisi yer almaktadır. Kişisel Bilgi Formu, Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılık Ölçeği ve Ergenlere Yönelik Siber Zorbalıkla Başa Çıkma Ölçeği araştırmada veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Deney grubuna 8 oturumdan oluşan ve her oturumda bir insani değerin ön plana çıktığı eğitim programı uygulanmıştır. Deney grubundaki öğrencilerin ailelerine ise yine 2 oturumluk siber zorbalıkla ilgili bir eğitim verilmiştir. Kontrol grubuna ise hiçbir müdahalede bulunulmamıştır. Ön test, son test ve izleme testi sonuçları karışık ölçümler için iki faktörlü varyans analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Bulgular, insani değer yönelimli psiko-eğitim programının ergenlerin siber zorbalıkla ilişkili duyarlılıklarını ve başa çıkma düzeylerini arttırdığını göstermiştir. Sonuç olarak, değerler baz alınarak oluşturulan müdahale programının ergenlerin şu anki önemli problemlerinden biri olan siber zorbalık üzerinde etkisinin olduğu söylenebilir.

Ahlak ve değer eğitimi, toplumların gelişmişlik düzeyini yansıtan önemli göstergelerdendir. Şüphesiz her toplumun kendine özgü değerleri olduğu gibi her mesleğin de kendisini özgün kılan bazı ahlaki ve değer ölçütleri bulunur. Bu kapsamda jandarma mesleği de özellikleri itibariyle diğer mesleklerden ayrılır. Türk jandarması terörle mücadeleden asayişin sağlanmasına, sınır güvenliğinden kaçakçılığa kadar birçok problemle başarıyla mücadele etmektedir. İşte bu başarısının altında ahlak ve değer eğitiminin önemi büyüktür. Bu eğitimlerin yanı sıra yurt sevgisi/bilgisi gibi derslerde vatan sevgisi düsturunu personele kazandırmaktadır. Kurulduğu günden bugüne hangi rütbede olursa olsun jandarma personeli, nitelikli birer kolluk kuvveti olarak ülke güvenliğine hizmet etmektedir. Şüphesiz bu hizmetin başarılı olabilmesi için sistemli bir eğitim organizasyonu ve hem akademik hem de mesleki bilgi birikim gerekmektedir. Ayrıca bunun yanında ahlaklı, değerlerine bağlı ve yüreği vatan sevgisiyle çarpan personeller yetiştirilmelidir. Bu çerçevede Jandarma Okullarının teşkilatlandığı XX. yüzyılın ilk çeyreğinden 2016 yılında kurulan Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi’ne kadar geçen süreçte eğitim programları incelendiğinde ahlak, değer ve yurt bilgisi derslerinin bazı dönemlerde müfredata eklendiği ve bu alanlara yönelik konuların önemle üzerinde durulduğu görülmektedir. Bu çalışmada, Erken Cumhuriyet evresinden günümüze jandarma eğitiminde ahlak ve değer eğitimine ne ölçüde yer verildiği, yayımlanan müfredatlar ve çeşitli materyaller aracılığıyla incelemeye tabi tutulmuştur. Neticede jandarma eğitiminde bu konunun önemli bir yer kapladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Engelli bireyler günlük yaşantılarında fiziksel ve duygusal olarak birçok problemle karşılaşmaktadır. Fiziksel engellerle daha çok karşılaşan ortopedik engelliler, toplum yaşamında birçok hizmete ulaşmakta zorluk yaşamaktadırlar. Engellilerin gündelik ihtiyaçlarının yanında faydalanmak istedikleri hizmetlerden biri de camilerdeki din hizmetleridir. Bu çalışmada ortopedik engelli bireylerin camiye ve camide verilen din hizmetlerine erişimde yaşadıkları sorunlara yönelik görüşleri tespit edilmeye çalışılmış, engelli gözüyle cami hakkındaki değerlendirmeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın amacına uygun ve tutarlı biçimde gerçekleşmesine rehberlik etmesi için nitel desen tercih edilmiştir. Çalışmada kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Bu araştırmada, verilerin toplanması için yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya başlamadan önce literatür araştırması yapılmış, literatür araştırması sonucu açık uçlu sorular yazılmıştır. Çalışmada durum çalışması deseni türlerinden bütüncül tek durum deseni ve kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmacı, engelli bireylere ulaşmak için Elazığ İl’inde bulunan engelli dernekleri ile irtibata geçmiş ve bu derneklere mensup olan üyelerle görüşme yapmıştır. Bu görüşmeler sonunda araştırmanın çalışma grubu, ortopedik engelli olan 10 yetişkin bireyle oluşturulmuştur. Katılımcılarla yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen verilerin analizinde NVIVO 8 programı kullanılmıştır. Veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen verilerin analizi sonucu engelli bireylerin cami hizmetleri ve erişim alanında karşılaştıkları sorunlara yönelik görüşler ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak engelli bireylerin camiye daha kolay erişimi için önerilerde bulunulmuştur.

The populations and governments of Western societies are usually proud of the values they claim to be the foundation of their multicultural and pluralistic societies. Over the past few decades, the Western world has witnessed a surge in hate crimes, including racism, discrimination, and Islamophobia. This has sparked discussions about the authenticity of Western societies in upholding universal or Western values. The main purpose of this study is to investigate the impact of Islamophobia on universal or Western values. It is crucial to clarify that the research does not seek to make sweeping generalizations about these values. Instead, its focus is a thorough examination of the decline in the beliefs of Muslim men in these values, particularly in response to the growing incidents of Islamophobic attacks. The study delved into two specific Islamophobic assaults to shed light on the concerning extent of Islamophobia, suggesting a potential threat to both universal and Western values as well as social cohesion in the UK. Through individual semi-structured and in-depth interviews, Muslim men residing in the UK were engaged to explain the repercussions of these distressing Islamophobic incidents on their lives, perspectives, and notably, their beliefs in universal or Western values. The findings of the study revealed that acts of Islamophobic violence, particularly those directed at vulnerable and disabled Muslims, have a detrimental impact on the beliefs of Muslim males in the UK regarding universal or Western principles and values. The Muslim men in the study strongly criticised the bystanders in these incidents, expressing their disappointment in the lack of protection for the vulnerable and disabled victims, while emphasizing the link between “bystander apathy” and societal values. Additionally, participants underscored the importance of incorporating Islamic values into the education of their children.

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin dijital hak ve sorumluluk bilinci ile sosyal ve duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu bağlamda belirlenen çalışma grubu İstanbul ili Kartal ilçesindeki ortaokullarda yedinci ve sekizinci sınıflarında öğrenim gören 380 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın veri toplama aracı olarak dijital vatandaşlık ölçeği ve sosyal ve duygusal öğrenme ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler araştırmanın amacına yönelik olarak tarama ve betimsel ilişkisel/korelasyonel desenle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerinin dijital hak ve sorumluluk bilinci düzeyinin artması ile sosyal ve duygusal öğrenme becerilerinin de arttığı tespit edilmiştir. Ortaokul öğrencilerinin dijital hak ve sorumluluk bilinci ve sosyal ve duygusal öğrenme beceri düzeyleri ile yaş ve cinsiyet değişkenleri arasında anlamlı ilişki bulunurken sınıf düzeyi değişkeni arasında anlamlı ilişki olmadığı saptanmıştır. Araştırma sonuçları kapsamında öğrencilere dijital hak ve sorumluluklarının yanı sıra sosyal ve duygusal öğrenme bilincinin de önemini anlatan eğitimler vermenin öğrencilere dijital beceri kazandırma noktasında faydalı olacağı tavsiyesinde bulunulmuştur.

Öğrencilerin öğrenmelerinde etkili şartlardan biri olan onların ilgi ve ihtiyaçları program değerlendirme ve geliştirme çalışmalarında dikkate alınan bir husustur. Din eğitimi esnasında ilgi duyduğu, merak ettiği bir konuyla karşılaşan öğrencinin öğrenme isteği daha yüksek olacak ve öğrenmenin gerçekleşmesi daha kolay sağlanacaktır. Araştırmada DKAB Dersi öğretim programı kazanımları, öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına ilişkin düşünceleri ışığında incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı 2018 yılında hazırlanan DKAB Dersi Öğretim Programı, on birinci sınıf Dünya ve Ahiret, Kur’an’a Göre Hz. Muhammed üniteleri kazanımlarının, öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentileri ile uyumunu ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel ve nicel verilerin kullanıldığı karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılım gönüllülük esasına dayalı gerçekleştirilmiştir. Buna göre Kayseri il merkezinde bulunan 5 anadolu lisesinde öğrenim görmekte olan veya mezun 294 öğrenciden anket formuna cevap alınmış ve 13 öğrenciyle yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Sonuç olarak, en yoğun öğrenci ilgisinin 11. sınıf DKAB dersinde Kuran’a göre Hz. Muhammet ünitesi kazanımlarına olduğu görülmüştür. Öğrencilerin en yüksek oranda öğrendiklerini düşündükleri kazanımlar da aynı ünitenin kazanımlarıdır. Ayrıca öğrencilerin dünya hayatı ve ahiret hayatı arasındaki ilişkiyi tam olarak anlayamadıkları, cenaze uğurlama uygulamalarını sadece teorik boyutta düşünerek okulda öğrenilmesine gerek görmedikleri, Hz. Muhammed’in örnek şahsiyeti ile ona bağlılık ve itaatin öğretiminde mucizevi veya tehditkâr söylemlerden rahatsız oldukları tespit edilmiştir.

Hristiyanlığın egemen olduğu bir ülkede yaygın din eğitimi pratiklerini bütün ayrıntılarıyla ve birincil kaynaklardan görmek hem eğitimciler hem de araştırmacılar için önemli bir referans noktasıdır. Hristiyanlık eğitimi verilen ülkelerde ailede din eğitiminin nasıl sunulduğu noktasında akademik kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır. Amerika’da Hristiyan bir ailenin bebeklik ve çocukluk dönemi din eğitimi sürecini teorik ve pratik yönleriyle inceleyen “ChildFaith” isimli eser, din eğitimi ile ilgili birçok çalışması olan yazarların akademik tecrübeleri ve kendi çocuklarını yetiştirirken edindikleri tecrübeyle kaleme alınmıştır. Bu eser Amerika’da orta sınıf bir ailede yaygın din eğitiminin genel bir çerçevesini sunması açısından oldukça kapsamlı ve günceldir. Bu çalışmanın amacı, çocuğun din eğitiminin imkânını ve süreçlerini ortaya koyan, ebeveynlerin sorumluluklarına dikkat çeken ve onlara çeşitli tavsiyeler sunan “ChildFaith” adlı kitabın örnekliğinde Amerikalı Hristiyan ailede din eğitimini ortaya koymaktır. Çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. İlgili kitap incelenmiş, konunun daha iyi anlaşılması için ilgili diğer çalışmalara da müracaat edilmiştir. Sonuç olarak gelişimsel anlamda yaklaşık on yaşına kadar, eğitimli Hristiyan bir ailede nasıl bir din eğitimi verildiği genel hatlarıyla incelenmiştir. Söz konusu kitapta temel olarak, bebeklik döneminden itibaren din eğitimine başlanabileceği ve gelişim dönemlerine uygun olarak çeşitli yöntemlerin izlenmesiyle çocuğun dini-manevi gelişiminin aile tarafından desteklenmesinin mümkün olduğu vurgulanmış ve ebeveynlere bu konuda yol göstermek amaçlanmıştır.

Bu araştırmada 4-6 yaş Kur’an kursu programında bulunan Allah, dua, sevgi adalet, saygı gibi soyut kavramların öğretiminde yaşanan problemlerin ve bu kavramların öğretimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede araştırmanın temel problemi “4-6 yaş Kur’an kursu öğretim programındaki soyut kavramların öğretimi nasıl yapılmaktadır?” olarak belirlenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasına göre tasarlanmıştır. Çalışma grubu ‘Kadrolu 4-6 yaş Kur’an Kursu öğreticileri’ olarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler deşifre edilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucuna göre soyut kavramların öğretiminde yaşanan problem kavram yanılgısıdır. Bununla birlikte soyut kavramların öğretimini olumlu ve olumsuz etkileyen faktörler vardır. Olumlu etkileyen faktörler; hazır bulunuşluk, kullanılan yöntem ve materyaller, akran öğretimi, öğretici-aile iletişimi, kurum içi iş birliği ve hizmet içi eğitimdir. Olumsuz etkileyen faktörler ise yaş (gelişim seviyesi), öğretici yeterliliği, program ünite dağılımı, materyal eksikliği ve sosyal çevredir (aile, arkadaş ve medya). Bunlar doğrultusunda 4-6 yaş Kur’an kursu öğreticilerine, alan uzmanları tarafından soyut kavramların öğretimini konu alan hizmet içi eğitim, seminer ve konferansların verilmesi ve kaynak program olan İlahiyat Fakültelerinde de 4-6 yaş Kur’an kursu programını ve 4-6 yaş gelişim özelliklerini temele alan seçmeli ders ve staj uygulamalarının eklenmesi önerilmektedir.

Bu araştırmanın amacı İlahiyat Fakültelerinin Din Eğitimi Anabilim Dalı’nda görev yapmakta olan akademisyenlerin, değerlerin uygulanışı konusundaki deneyimlerini ve bu deneyimlerle ilişkili olan görüşlerini ortaya koymaya çalışmaktır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olan fenomenolojik desen ile yürütülmüştür. Çalışma grubunun belirlenmesinde maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırmaya farklı üniversitelerde görev yapan 12 akademisyen katılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Görüşme formu bilimsel bir titizlikle oluşturulmuş olup yanıt alınan formlar yine aynı hassasiyetle araştırmacılar tarafından incelenerek kategorize edilmiştir. Birbiri ile ilişkili olan kategoriler ise temalar altında toplanmıştır. Araştırmanın, günümüzde değerlerin din eğitimi alanındaki akademisyenler tarafından nasıl algılandığını ve değer eğitimine yönelik beklenti ve düşüncelerini tespit etmek suretiyle, üniversitelerde değer eğitimine ve öğretimine yönelik alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Toplumların huzurlu yaşam sürdürmeleri için vazgeçilmez değerler bütünü addedilen ahlâk, doğru davranış olarak topluma yansıtıldığında iyi ahlâk, kötü davranış olarak yansıtıldığında ise kötü ahlâk şeklinde nitelendirilir. İyi ahlâka sahip olan bireylerin ilâhî emirlere uygun yaşayışları olduğuna inanılır ve ahlâki davranışlarıyla toplum tarafından takdir edilir. İyi ahlâka sahip olup çevresini etkileyen ve onlar üzerinde kalıcı iz bırakan lider vasıflı kişiler ise ahlâki lider olarak tanımlanabilir. Ayrıca ahlâki liderlerin varlıkları sosyal hayatın birçok alanında (eğitim, askerlik, sanat, teknoloji vb.) hissedilebilir. Hitabetleri, bilgileri, dış görünüşleri vd. yönlerden gıpta edilecek düzeyde dikkat çekici özellikleri onları sıradan insanlardan farklılaştırır. Örgün eğitim kurumlarında ahlâki lider konumundaki kişiler ise öğretmenlerdir. Çünkü öğretmenler gerek okul içinde gerek okul dışında iletişime açık, toplum üzerinde tesir gücü yüksek, öğrencilerin hayatlarına yön vermede yetkin ve ahlâki davranışlarda örnek olma gibi ahlâki liderlik vasıflarına sahip şahsiyetlerdir. Bu konumlarından dolayı öğretmenlik mesleği kutsal olarak görülmüş ve diğer mesleklere göre mesuliyeti daha fazla olmuştur. Araştırma konumuz olan eğitimde ahlâki liderlik teorisi eğitimin temel unsurları olan öğretmen-ahlâk-liderlik ilişkisi açısından önem arz etmektedir. Bu düşünceler doğrultusunda doküman analiz yönteminin kullanıldığı bu nitel araştırmanın amacı; modern liderlik teorilerinden biri olan ahlâki liderlik teorisini eğitim ve öğretmen açısından inceleyerek okuyucuları bu teori hakkında bilgilendirmektir.

Bu çalışmada, ebeveyn tutumlarının okul öncesi çocuklarının sosyal değer kazanımlarına etkisi incelenmiştir. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen çalışmada, çalışma grubunu okul öncesi kurumlarında eğitimini sürdüren 210 çocuk ve bu çocukların anneleri (n=210) oluşturmaktadır. Çocuklara ilişkin veriler bireysel olarak ölçeğin uygulanmasıyla, anne-babalara ilişkin veriler ise annelere uygulanan ölçeklerle toplanmıştır. Veri toplamada Anne-Baba Tutum Ölçeği, Eşlerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal Değer Kazanımı Ölçeğinden yararlanılmıştır. Veriler Pearson Koralesyon Katsayısı ve regresyon analiziyle incelenmiştir. Araştırma neticesinde, annelerin demokratik tutumu arttıkça çocukların iş birliği değeri kazanımının arttığı belirlenmiştir. Babaların aşırı hoşgörülü tutumu arttıkça çocukların sorumluluk değeri ve genel olarak sosyal değer kazanımlarının, demokratik tutumu arttıkça çocukların nezaket değeri kazanımlarının arttığı bulunmuştur. Anne tutumlarının çocukların sosyal değer kazanımını yordamadığı, fakat babaların çocuklarına yönelik tutumları ve özellikle aşırı hoşgörülü tutumlarının çocukların sosyal değer kazanımını yordadığı bulunmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlar alan yazın verileri ile tartışılarak anne-babalara, öğretmen ve araştırmacılara öneriler geliştirilmiştir.

This research was carried out to evaluate the opinions of teachers and students on the values education taught in the secondary school Religious Culture and Moral Knowledge course. In this study, sequential descriptive pattern, one of the mixed method designs, was used. 315 secondary school students studying at seven different schools in the 2021-2022 academic year in Gerede and Dörtdivan districts of Bolu province participated in the study. Participants consisted of 162 female and 153 male students. In the research conducted, the opinions of 10 Religious Culture and Moral Knowledge (DKAB) teachers employed in the Ministry of National Education (MoNE) were sought. The study utilized the “Human Values Scale,” a tool developed for students, and a semi-structured “Teacher Interview Form” to collect data. The qualitative data was analyzed using descriptive analysis technique. According to the results of the research; it was found that student value levels were above average. It was also found that the students’ value levels indicated significant differences according to gender and grade. According to the teachers’ opinions on value education, they emphasized the importance of being role models in instilling values in students. Additionally, the teachers expressed concerns about the challenges posed by the unconscious use of technology and mass media in value education.

Öğretmenlerin duygu durumlarının, öğretimin niteliğini etkilediği gibi değerler eğitimine yönelik tutumla da ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, değerler eğitimini tüm derslerde uygulayan ilköğretim sınıf öğretmenleri ile değerlerin bir öğrenme alanı olarak yer aldığı Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersini okutan öğretmenlerin duygu durumları ile değerler eğitimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca ulaşabilmek adına çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, uygun örnekleme ile ulaşılan 233 sınıf ve yine ilkokullarda derse giren 110 DKAB öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Değerler Eğitimi Tutum Ölçeği ile Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilere, normallik dağılımına bağlı olarak parametrik olmayan testler uygulanmıştır. Çalışma bulgularına göre DKAB öğretmenlerinin sınıf öğretmenlerine göre değerler eğitimine yönelik tutumları daha olumlu bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik tutumlar ile pozitif duygular arasında pozitif yönde zayıf, negatif duygularla ise ters yönde zayıf bir korelasyon olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Toplum için vazgeçilmez olan aile dinler için de önemini her zaman korumaya devam etmiştir. Din ve aile arasındaki yakın ilişkinin varlığı bilinse de bilim dünyası ihmal ettiği bu alana son yıllarda ilgi göstermeye başlamıştır. Çalışmamız Türkiye’de aileye Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmeti vermekle yükümlü olan Aile ve Dini Rehberlik Merkezlerinin (ADRB) kurulma gerekçesi, görev ve faaliyetleri, ADRB’de görev yapan uzmanların eğitimi, mesleki yeterlilikleri, zorlandıkları alanlar, destek alan kişilerin talep ve beklentileri ile ilgili genel bir resim ortaya koymaktır. Çalışmanın, ADRB ile ilgili yapılacak çalışmalar için kaynak oluşturmanın yanı sıra ADRB’nin mevcut sorun ve ihtiyaçların tespiti, gerekli iyileştirmenin yapılması ve sunulan dini-manevi danışmanlık hizmetinin etkililiğinin artırtılmasına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Bu araştırmada Anadolu İmam Hatip liselerindeki (AİHL) Akaid dersi öğretim programının temel amaçlarının gerçekleşme durumu dersi alan AİHL öğrencileri ve bu derse giren meslek dersi öğretmenlerinin görüşleri ışığında incelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada Akaid dersinin inançla ilgili hususlarda sağlıklı bilgi ve tutumlar kazandırma, iman esaslarını bir bütün olarak içselleştirme, öğrencilerin inanç gelişimi sürecinde yaşadıkları problemlerle baş etme becerilerini geliştirme durumu, dersin işleniş sürecinde yaşanan zorluklar ve nedenleri ile de ilişkilendirilerek irdelenmiştir. Araştırmaya 21 AİHL öğrencisi ve 9 AİHL meslek dersi öğretmeni katılmıştır. Durum deseni ve yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla elde edilen veriler ışığında araştırmada, katılımcı öğrencilerin genelde Akaid dersinin inançla ilgili hususlarda sağlıklı bilgi kazandırdığını düşündüğü, öğretmenlerin ise tersini düşündüğü anlaşılmıştır. Buna karşın, katılımcı öğrenci ve öğretmenler, dersin inançla ilgili hususlarda sağlıklı tutum kazandırdığı görüşünde birleşmişlerdir. İman esaslarını bir bütün olarak içselleştirme bağlamında, katılımcı öğrencilerin çoğunlukla bu hedefin gerçekleştiğini, öğretmenlerin ise daha çok tersini düşündükleri görülmüştür. Akaid dersinin öğrencilerin inanç gelişimi sürecinde yaşadıkları problemlerle baş etme becerilerini geliştirme noktasında ise her iki katılımcı grup yine zıt yönlere ayrılmıştır. Araştırmada, söz konusu katılımcıların Akaid dersi konusunda farklı yönlere evrilen kanaatleri gerekçeleriyle birlikte incelenmiş ve dersin teori ve pratiğiyle ilgili çeşitli iyileştirme önerileri sunulmuştur.

Bu araştırmada, değerler üzerinde drama uygulamalarının etkisini ulusal düzeyde belirlemek amaçlanmıştır. İlgili amaç doğrultusunda belirlenen veri tabanlarında taramalar yapılmıştır. Gerçekleştirilen tarama sonucunda ulaşılan 11 deneysel araştırma (18 karşılaştırma-veri seti) ile bu meta analiz çalışması gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonunda çalışmaların heterojen olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle analizlerde model olarak rastgele etkiler modeli kullanılmıştır. Bu çalışmada araştırmaların her bir verisi için Hedge’s g etki düzeyi hesaplanarak genel etki düzeyleri ve anlamlılık değerlerine bakılmıştır. Etki büyüklüğünü yorumlamada Cohen vd., (2007)’nin sınıflamasından yararlanılmıştır. Meta-analize dâhil edilen çalışmalara ilişkin veriler, CMA (Comprehensive Meta-Analysis) ve MetaWin yazılım programlarına girilerek analiz edilmiştir. Analize dâhil edilen çalışmalarda yapılan Huni grafiği, Rosenthal Güvenli N, Duval ve Tweedie test sonuçlarına göre yayın yanlılığı bulunmamıştır. Bununla birlikte etki büyüklüğü üzerinde etkisi olabilecek örneklem sayısı, ders alanı, öğrenim kademesi ve uygulama haftası moderatör değişkenler olarak belirlenmiş ve analiz edilmiştir. Yapılan analizlerden elde edilen verilere göre drama yönteminin öğrencilere değer kazandırmada güçlü düzeyde (Hedge’s g=1.272) bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Drama yönteminin değerler üzerindeki etki büyüklüğü örneklem sayısı, ders alanı, öğrenim kademesi moderatörüne göre farklılaştığı, uygulama haftası moderatörüne göre ise farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Değerlerin kazandırılmasında ve öğretilmesinde etkili bir yöntem olan drama yöntemini, öğretmenlerin ve araştırmacıların öğrencilere değerleri kazandırmada bir yöntem olarak kullanmaları önerilmektedir.

Araştırma okul öncesi dönem çocuklarında değer davranışları ve öz düzenleme becerilerinin çocukların sosyal duygusal iyi oluş ve psikolojik sağlamlıklarını yordama düzeylerini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Çalışma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini Trabzon ili ve ilçelerinde resmi ilköğretim okullarına bağlı anasınıfları ile bağımsız anaokullarına devam eden 36-72 aylık çocuklardan oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise evrenden basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilmiş resmi ilköğretim okullarına bağlı anasınıfları ve bağımsız anaokullarına devam eden 315 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Sosyal Duygusal İyi Oluş ve Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, (PERİK)”, “Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği” ve “Davranışta Değer Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma kapsamına alınan çocuklar için ölçek maddeleri çocukların öğretmenleri tarafından doldurulmuştur. Elde edilen veriler SPPS 26.00 paket programına aktarıldıktan sonra, betimsel istatistik, pearson korelasyon testi ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, araştırmaya katılan çocukların iyi oluş ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin yüksek olduğu, öz düzenleme ve değer davranışları ile iyi oluş ve psikolojik sağlamlık düzeyler arasında orta düzeyde pozitif ilişki bulunduğu; değer davranışlarının ve öz-düzenleme becerilerinin iyi oluş ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır.

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, 2018 yılında güncellenen programlar ile ilkokul müfredatının düzeltilmesi kapsamında, eğitim sistemi içinde, “kök değerlere” özellikle vurgu yapılmıştır. Program içinde yer alan bu kök değerler, “adalet, dürüstlük, dostluk, yardımseverlik, sabır, saygı, özdenetim, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik” olarak ifade edilmektedir. Bu çalışmada ilkokul öğrencilerinin değerlere bakış açıları “kök değerler” açısından ele alınmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseni kullanılarak hazırlanan bu çalışma sonucunda; öğrenciler değer sözcüğünü iş birliği, dürüstlük ve iyi geçinmek olarak nitelendirmektedirler. Katılımcılara göre insanlarda olması gereken en önemli değerin yardımseverlik olduğu, ebeveyn ve öğretmenlerinin öğrencilerde en çok sorumluluk değerini görmek istedikleri anlaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin en çok sabır değerine ihtiyacı olduğunu, arkadaşlarında ise dürüstlük değerini görmek istediklerini belirtmişlerdir. Katılımcılar okulun insana kazandırdığı en önemli değerin “eğitimli olma” olduğunu, insanların sabır ve özdenetim sayesinde değerli olacaklarına vurgu yapmışlardır. Bununla beraber ailelerinde ise en çok dürüstlük, sevgi ve yardımlaşma değerlerini görmek istemektedirler. Değerler ilkokul öğrencilerine kazandırılırken öğrencilerin ihtiyaç duyduğu bu görüşler mutlaka dikkate alınmalıdır.

Bu makale, ilkin Aristoteles’in pratik hikmet (phronesis) kavramı ile yine onun nefs teorisinin, aynı anlatının iki farklı yüzü olduğunu göstermeyi hedefler. Sonra modern düşünce anlatısının Varlık’tan dolayısıyla ontolojiden bilgi teorisine nasıl kaydığını takip etmeyi, Aristoteles’in nefs teorisi üzerinden okumayı dener. Aristoteles pratik hikmet (phronesis) kavramında, düşünce erdemiyle karakter erdemini; düşünsel olan ile dini veya mitsel olanı; idrak gücüyle motivasyon/hareket yetisini; ontolojiyle epistemolojiyi birleştirebilmiştir. Bu düşünce, ontolojinin içinde değerin kök saldığını, ahlak da varlığı büyüttüğü varsayımına dayanır. Dahası hareket gücünden bağımsız salt düşünce odaklı etiği veya doğal ahlakı da iptal eder. Değerler, sadece varlıkta görünür olur. Bu nedenle olmalı ki Paul Tillich “Varlık, değeri önceler, ancak değer varlığı tamamlar, demektedir. Varlık ve varoluşun katmanlı ve çok boyutluluğu anlamına gelir bu. Yine Tillich, “bilge olmak için iyi olmanın gereğine” işaret ederek, bilgi ve değeri birleştirir. Hareket motivasyonu sorunlu olan bir varoluş, düşünce erdemi bakımından da noksan kalacaktır. Bilme, salt düşünceye dönük değildir, aynı zamanda eylemseldir, çünkü o iyi olmayı gerektirir. Nitekim Grek düşüncesinde de “ahlâk ve bilişsellik ayrı değildir.” Esasında ahlak salt düşünsel değil eylem boyutu olduğu için ve irade etkin olacağından insan varoluşunun düşünce erdemi yanında, karakter erdemini de işin içine dâhil etmek ister.

Araştırmanın amacı, pozitif psikoloji literatürüne ait bir kavram olan psikolojik sermaye, dindarlığın işlemselleştirilmiş bir tanımı olan Allah merkezlilik ve yaşam doyumu arasındaki ilişkileri incelemek; cinsiyet, yaş, medeni durum ve öğretmenlik alanı değişkenleri bağlamındaki ilişkileri betimlemektir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama deseni kullanılan ve betimsel istatistiklere yer verilen çalışmanın örneklemi, İstanbul’daki okullarda halihazırda görev yapan 177 öğretmendir. Veri toplama süreci Psikolojik Sermaye Ölçeği Kısa Formu, Allah Merkezlilik Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve demografik bilgi formu kullanılarak yürütülmüştür. Analiz aşamasında, verilerin normal dağılım göstermemesi nedeniyle parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, pozitif psikolojik sermaye, Allah merkezlilik, yaşam doyumu değişkenleri arasında olumlu yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Evliler, bekârlardan pozitif psikolojik sermaye, Allah merkezlilik, yaşam doyumu değişkenlerinde anlamlı şekilde daha yüksek puan almıştır. Erkek öğretmenler, pozitif psikolojik sermaye değişkeninde kadın öğretmenlerden anlamlı biçimde daha yüksek puan almıştır. Allah merkezlilik değişkeninde, 51-58 yaş grubu 31-40 yaş grubundan anlamlı biçimde daha yüksek puan almıştır. İHL Meslek Dersleri-Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi grubu öğretmenleri, Türkçe-Sosyal Bilimler grubu öğretmenlerinden Allah merkezlilik ve yaşam doyumu değişkenlerinde anlamlı şekilde daha yüksek puan almıştır. Öneriler kısmında, öğretmenlerin çalışma şartlarının dolayısıyla psikolojik durumlarının iyileştirilebilmesi adına gerçekleştirilebilecek düzenlemeler üzerinde durulmuştur.

Günümüz sağlık hizmetlerinde maneviyat kavramı giderek daha fazla vurgulanmaktadır. İnanç ve değerler, hastaların sağlık, hastalık ve ölüm algılarında mühim bir yere sahiptir. Hatta, hastaların manevi değerleri kültürden kültüre farklılık göstermektedir. Buradan hareketle, bu araştırmanın amacı ilahiyat ve hemşirelik bölümü lisans öğrencilerinde dini tutum, empati ve kültürlerarası duyarlılık düzeyini belirlemek ve bu değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığını açığa çıkartmaktır. Nitekim, ilahiyat ve hemşirelik öğrencileri, lisans programından mezun olduklarında, hastaların manevi dünyalarıyla en yoğun temas eden mesleklerden manevi danışman ve rehber ya da hemşire olma potansiyeline sahiptir. Bu maksatla İlahiyat Fakültesi ve Hemşirelik Bölümü’nde lisans öğrenimlerine devam etmekte olan 532 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırma verileri; Kişisel Bilgi Formu, Kısa Dindarlık Ölçeği, Empatik Eğilim Ölçeği ve Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeğinden oluşan anket formu aracılığıyla elde edilmiştir. Veriler, IBM SPSS Statistics 24 adlı paket program aracılığıyla istatiksel analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma neticesinde, dindarlık ile empatik eğilim ve kültürlerarası duyarlılık arasında pozitif yönde istatiksel olarak anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmuştur. Empatik eğilim ile kültürlerarası duyarlılık arasında da pozitif yönlü istatiksel olarak anlamlılık derecesinde ilişki bulgulanmıştır. Cinsiyete göre empatik eğilim ölçeği puanları açısından istatiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Öğrenim görülen fakülteye göre de dindarlık, empati ve kültürlerarası duyarlılık puanlarında istatiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür.

Bu araştırmanın amacı, adalet değerine yönelik ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin karşıtlık temelinde bakış açılarını incelemektir. Bu amacı gerçekleştirmek için araştırmada fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve çeşitli dokümanlar (şiir ve çizim) aracılığıyla toplanmıştır. Katılımcılar, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında bir devlet ortaokulunda öğrenim gören 8 7. sınıf öğrencisidir. Veriler, birbirini karşılıklı olarak dışlayan, karşıt sözcük çiftlerini ortaya koyan karşıtlık kodlama doğrultusunda analiz edilmiştir. Öğrencilere göre adalet değerinin değişmeyen özlerinin/yapılarının, “güvenlik ihtiyacının karşılanması” olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda öğrencilerin geleceklerini güvende görmenin teminatı olarak adalet değerine sığındıkları sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla öğrencilerin, adalet değerinin yokluğunda, güvenlik ihtiyaçlarının doyurulmasında problemler yaşanabileceğini düşündükleri söylenebilir. Buna ek olarak öğrencilere göre adalet değerinin, “toplumsal kargaşaya karşı toplumsal düzen”i inşa etmeyi sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Adalet değeri öğrencilere göre şu şekilde betimlenmektedir: “Adalet, toplumun güvenlik ihtiyacının karşılanması için hakkaniyet, devletin egemenliği ve toplumsal birliktelikten oluşan bir değerdir. Adaletin sağlanmasındaki sonal amaç; toplumsal kargaşanın oluşmaması için toplumsal düzenin inşa edilmesidir.”

Bu araştırmanın temel amacı geleneksel çocuk oyunları dersini alan sınıf öğretmeni adaylarının geleneksel çocuk oyunlarına ilişkin görüşlerini belirlemektir. Bu amaç doğrultuda çalışma, nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını, İstanbul’da bir üniversitede seçmeli geleneksel çocuk oyunları dersini alan ve ölçüt örneklem seçme yöntemi ile belirlenen 10 sınıf öğretmeni adayı oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde sınıf öğretmeni adayları geleneksel çocuk oyunlarının değer eğitimi, beceri gelişimi, eğitsel işlev ve somut olmayan kültürel mirasa katkı sağladığını ifade etmişlerdir. Bu doğrultuda araştırmanın verileri geleneksel çocuk oyunlarının içerdiği değerler, geleneksel çocuk oyunlarının kazandırdığı beceriler, geleneksel çocuk oyunlarının eğitsel işlevi ve geleneksel çocuk oyunlarının somut olmayan kültürel mirasa katkısı şeklinde tema olarak sunulmuştur. Elde edilen temalar bulgular kısmında öğretmen adayları ifadelerinden bire bir alıntılarla desteklenmiştir. Çalışmanın bulguları dikkate alındığında geleneksel çocuk oyunlarının eğitim ortamlarında kullanılmasının önemli olduğu söylenebilir.

Günümüz dünyasında artan ekran bağlılığı, öğrenmenin en hızlı olduğu dönemlerden olan ergenlik öncesi ya da geç çocukluk dönemi olarak tanımlanabilecek 10-14 yaş dönemi bireylerin öğrenme süreçlerine doğrudan etki etmektedir. Bu sebeple, bu çalışmada ilgili yaş dönemindeki çocuklara hitap eden Türk yapımı Rafadan Tayfa ve Amerikan yapımı Teen Titans Go çizgi filmleri orijinal dillerinde incelenmiş ve evrensel değerlerin ne oranda işlendiği ortaya konmuştur. Her iki çizgi filmden on bölüm basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiş ve incelenecek bölümler dokuman olarak kabul edilerek içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. İlgili bölümlerde işlenen değerler, UNESCO tarafından belirlenmiş 12 değer temel alınarak etiketlenmiştir. Veriler, her iki çizgi film için SPSS programı kullanılarak betimleyici istatistik yöntemi ile nitelik açısından karşılaştırılmış ve değerlerin Rafadan Tayfa çizgi filminde daha sık işlendiği gözlemlenmiştir. Ardından, çizgi filmlerin oluşturulduğu kültürler bağımsız değişken olarak kabul edilip, çizgi filmlerde ortaya çıkan temel değerler ki-kare kullanılarak karşılaştırılmıştır. Ki-kare sonuçları bağımsız değişken olan kültürün bağımlı değişken olan değerlerin işlenme sıklıkları üzerinde etkisi olduğunu göstermiştir. Değerlerin toplam işlenme sıklıklarının karşılaştırılmasının ardından, 12 değerin işlenme sıklık sıralamaları Spearman korelasyon katsayısı ile test edilmiş ve farklı kültürleri temsil eden iki çizgi filmde değerlerin benzer sıralamada işlendiği tespit edilmiştir.

In this research, it is aimed to develop a valid and reliable scale that measures the compassionate love perceptions of individuals. After exploratory factor analysis, a scale consisting of 26 items was formed under six factors. It was found that these 26 items explained 63.958% of the total variance. The factors’ names are: 1) Compassionate Love and its Function, 2) Compassionate Love and Behaviors, 3) Compassionate Love and Values, 4) Compassionate Love and Its Source, 5) Compassionate Love and Personal Traits, and 6) Compassionate Love and Differences. As a result of the confirmatory factor analysis, it was determined that the X2/df value was 2.53, the RMSEA value was 0.067, the NFI value was 0.93, the CFI value was 0.95, the GFI value was 0.86, and the AGFI value was 0.83. In the reliability study, the Cronbach's Alpha value of the whole scale was found to be 0.88. In the test-retest reliability, the correlation value between the two tests was found to be 0.78. When all the results of the validity and reliability studies of the scale are examined, it is thought that the scale is a valid and reliable measurement tool that can measure the compassionate love perceptions of individuals.

Türkçenin yabancı uyruklu öğrencilere öğretilme sürecinde ders kitaplarında yer alan metinler Türkçe öğretiminin temel aracı niteliğinde olup ulusal kültüre ait değerlerin öğrencilere aktarımında önemlidir. Dil öğrenme sürecinin içeriği kültür aktarımını da kapsamaktadır bu nedenle dil öğretim materyallerindeki değer aktarımının da buna göre planlanarak içeriklerinin düzenlenmesi gerekir. Bu araştırmanın amacı da yabancı dil olarak Türkçe öğrenen bireylere yönelik hazırlanan ders kitaplarında yer alan metinlerin değerlere ne oranda yer verdiğini tespit etmektir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Çalışmanın evrenini Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti ve Gazi Üniversitesi TÖMER tarafından hazırlanan ders kitapları oluşturmaktadır. Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti’nden 5, Gazi Üniversitesi TÖMER tarafından hazırlanan kitaplardan 5 olmak üzere toplam on kitap incelenmiştir. Nitel araştırmanın kullanıldığı bu araştırmada veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Elde edilen araştırma verileri içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda metinlerde en fazla yer verilen değerlerin sorumluluk ve saygı; en az yer verilen değerlerin ise vatanseverlik ve adalet olduğu tespit edilmiştir.

Bu çalışmada, İmam Hatiplilerin maruz kaldığı ötekileştirme biçimleri, öteki olarak görülmenin bireylerin duygu ve düşünce yapılarına ve hayatlarının sonraki kısmına etkileri ele alınmıştır. Ayrıca bir “öteki” olarak İmam Hatiplilerin ötekine bakışı ve birlikte yaşama kültürüne dair görüşleri de araştırılmıştır. Çalışmanın amacı; İmam Hatiplilerin eğitim ve iş hayatında maruz kaldıkları ötekileştirme biçimlerini nasıl değerlendirdiklerini tespit etmek ve “öteki”ne yönelik tutumlarını ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve yarı yapılandırılmış mülakat tekniğiyle, 15 kişiyle görüşme yapılmıştır. Örneklem grubu; halen üniversitede okuyan ve meslek sahibi olmuş İmam Hatip mezunlarından oluşmaktadır. Katılımcıların genelinin, muhatap oldukları ötekileştirici tutumlar nedeniyle kendilerini “öteki” gibi hissettikleri, bununla birlikte İmam Hatip kimliğine sahip olma bilinciyle hareket ettikleri görülmüştür. İmam Hatiplilerin toplumun farklı kesimlerine karşı ötekileştirici bir tavır takınmadıkları, İmam Hatip Lisesi’nde aldıkları değer temelli eğitimin de katkısıyla, birlikte yaşama kültürüne sahip bireyler oldukları anlaşılmıştır. Çalışmanın sonunda toplumda birlikte yaşama kültürünün oluşmasına yönelik öneriler sunulmuştur.

Günümüzde engelli bireyler üzerinde sosyal, psikolojik, medikal ve benzeri alanlarda araştırmalar yapılmakta, onlara kamu, yerel yönetimler ve sivil toplum eliyle birçok hizmet götürülmektedir. Bu alanlar içinde son yıllarda dinî ve manevi danışmanlık hizmeti ihtiyacı özellikle öne çıkmaktadır. Özel nitelikli gruplar üzerinde, ilgili disiplin ve hizmet alanlarında teorik planda ihtiyaç analizi olarak yapılacak nitel araştırmalar, omurilik felçlilerinin dinî ve manevi ihtiyaçlarını tespit etmeye yarayacak ve pratik hizmet alanlarına katkılar sağlayacaktır. Ülkemizde omurilik felçlisi engelliler ve maneviyat üzerinde yapılan nitel araştırmalar oldukça azdır. Bu araştırmada bir aylık süreçte bir haftalık peryotlarla gönüllü katılım sağlayan 15’i kadın, 6’sı erkek, 21 yetişkin omurilik felçlisiyle bir buçuk saatlik odak grup görüşmeleri yapılmış; bulgular, üç ana tema ve sekiz alt tema başlığı altında (Travmatik geçmiş, Anlam arayışı, İnanç, Sosyal İlişkiler, Ritüel ve İbadet, Sosyal Hizmet, Spor, Maneviyat Arayışı) yapılandırılmıştır. Katılımcı grubun dinî ve manevi iyi oluşlarını etkileyen faktörleri, varoluşsal, manevi ve inançsal sorgulama ve arayışlarını, dinî ve manevi iyi oluş için başvurdukları yolları tespit etmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda katılımcılardan 3 ana tema altında gelen 59 cevap ve 222 frekansla, nitelikli bulgulara ulaşılmış; dinî ve manevi olarak iyi oluşlarını etkileyen faktörler, varoluşsal ve inançsal sorgulamalar, dinî ve manevi iyi oluş için başvurdukları yollar tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların, dinî ve manevi olarak iyi oluşlarını etkileyen faktörler, varoluşsal ve inançsal sorgulamalar, dinî ve manevi iyi oluş için başvurdukları yollar tespit edilmiştir.

Bu çalışmanın amacı Blasi’nin ahlaki kimlik kuramı temel alınarak yetişkinlerin ahlaki kimlik düzeylerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 18-60 (xort=28,57; xss= 9,59) yaş aralığındaki yetişkin bireyler oluşturmaktadır. Öncelikle ilgili literatür taraması yapılmış olup daha önce hazırlanan ölçekler incelenmiştir. Hedef kitleden konu ile ilgili alınan bilgiler ile içerik analizi yapılarak aday maddeler oluşturulmuştur. Hazırlanan 104 maddelik taslak form uzmanlara gönderilerek tekrar düzenlendikten sonra veri toplama işlemine geçilmiştir. Elde edilen veriler açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi aracılığıyla ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analiziyle toplam varyansın %61,413’ünü açıklayan duygu, düşünce ve davranış alt boyutları olmak üzere 3 alt boyuttan oluşan 25 maddelik bir ölçme aracı elde edilmiştir. Bu yapı doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarıyla uyumluluk göstermiştir. Ölçüt bağımlı geçerlik analizi kapsamında Ahlaki Kimlik Ölçeği ile Ahlaki Bütünlük Ölçeği arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=,44; p

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri ile değer öğretimine ilişkin algıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Betimsel bir araştırma olan bu çalışma, ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, Türkiye’nin güneydoğusunda bir devlet üniversitesinin Pedagojik Formasyon Programında öğrenim gören 2200 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen çeşitli programlarda öğrenim gören 314 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; “Ahlaki Olgunluk Ölçeği” ve “Değer Öğretiminde Kullanılan Etkinlikler ve Değer Öğretimine İlişkin Görüşler Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; İlişkisiz Örneklemler için t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri ile değer öğretimine yönelik algılarının üst düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk ve değer öğretimi algıları ile cinsiyet, yaş, öğrenim gördüğü bölüm ve sınıf düzeyi değişkenleri bakımından anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Son olarak, öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk puanlarının ailenin rolü ve değer öğretimi toplam puanlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu ortaya çıkmıştır.

Çeşitli gelişim süreçlerinden geçen birey, çevresiyle etkileşim kurarak hayatta kalmayı öğrenir. Fizyolojik gelişimin yanı sıra dilsel, psiko-sosyal, duygusal ve ahlaki gelişim üzerinde de içinde yaşanılan çevrenin etkisi büyüktür. Başta ebeveynler olmak üzere aile yakınları, arkadaşlar, öğretmenler, medya ünlüleri ve tarihsel şahsiyetler gibi birçok unsur, bireyi etkileyen bu sosyal çevreyi oluşturur. Bireyin sosyal çevreden etkilenme olgusunu imam hatip ortaokulu öğrencilerinin rol model tercihleri özelinde ele almayı amaçlayan bu çalışmada bazı değişkenlerin bu husustaki etkileri araştırmaya konu edilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye’de öğrenim gören imam hatip ortaokulu öğrencileri oluştururken örneklem olarak Ankara ilindeki çeşitli imam-hatip ortaokullarında öğrenim gören 856 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Algur ve Kaya tarafından geliştirilen “İmam Hatip Ortaokulu Öğrencilerinin Rol Model Tercihleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada bu ölçek ve Dışa Dönük Kişilik Özellikleri, Dini Yaşantı Özellikleri, İçe Dönük Kişilik Özellikleri olarak adlandırılan üç alt boyutunun çeşitli bağımsız değişkenlerden etkilenme durumu incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; imam hatip ortaokulu öğrencilerinin rol model tercihleri yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi, tercih etme sürecinde tesirinde kalınan unsurlar, okuldan memnuniyet düzeyi ve öğretmelerle iletişim düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşırken sosyo-ekonomik düzeye göre farklılaşmamaktadır. Ayrıca öğrencilerin ilk sırada rol model aldıkları unsurun aile olduğu, bunu aile yakınları ve öğretmenlerin takip ettiği ulaşılan sonuçlar arasında yer almaktadır.

Religious education in schools in Europe must comply with the human rights principles expressed in relevant international human rights conventions and with the case-law produced by supranational courts such as the European Court of Human Rights. Moreover, in recent decades, European organisations such as the Council of Europe and the Organisation for Security and Co-operation in Europe have published recommendations, guidelines and reference books concerning religious education in schools. Even though it is early to claim that there is a coherent and homogenous European religious education policy, there is at least a tendency towards unifying it. Therefore, this article discusses the European religious education policy, particularly its principles, namely religious education's place in schools, its model and aims, the right of withdrawal from religious education, and consultation with relevant stakeholders. It is a qualitative research study, which adopts document analysis. The implications of the European religious education policy for national religious education policies are also discussed.

Bu araştırmada, ilkokul fen bilimleri ders kitaplarında yer alan kültürel ögelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Verilerin analizinde fen bilimleri ders kitaplarında yer alan metinler, hikâyeler, görseller, biyografiler, olaylar, sanatlar, aletler, yapılar içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada, ilkokul 3. ve 4. sınıf fen bilimleri ders kitapları incelenmiştir. Ders kitaplarında yer alan kültürel ögeler, dokuz ana başlıkta sınıflandırılmış ve tablolaştırılmıştır. Araştırmada, MEB Yayınlarının hazırladığı ders kitaplarında daha fazla kültürel ögelere yer verildiği, “Gezegenimizi Tanıyalım” ile “Yer Kabuğu ve Dünya’mızın Hareketleri” ünitelerinin kültürel değerleri daha fazla içerdiği, literatürdeki araştırmaların aksine Türk-İslam bilim insanlarına ders kitaplarında çok az yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre ilkokul fen bilimleri ders kitaplarında Türk-İslam bilim insanlarının görsellerine ve düşüncelerine daha fazla yer verilebileceği, ders kitaplarında kullanılan görsellerin ve ögelerin seçiminde yereli yansıtan ve Türk kültürüne daha yakın görsellerin seçilmesi önerilmiştir.

Eğitim ve öğretim çalışmalarının bilgi kazandırmak, meslek edindirmek gibi amaçlarının yanında olumlu davranış ve değer kazandırma gibi amaçları da bulunmaktadır. Toplumun geleceğini yakından ilgilendiren millî ve evrensel değerlerin yetişen kuşaklara kazandırılması ve onlar tarafından özümsenmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Samed Behrengi’nin “Sevgi Masalı”, “Bir Şeftali Bin Şeftali” ve “Kel Güvercinci” öykülerini 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan on kök değer (adalet, sevgi, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik) açısından incelemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada, veri toplama aracı olarak doküman incelemesi tekniğine başvurulmuştur. Öykülerde bulunan değerler sınıflandırılmış ve sıklık analizi yapılmıştır. Araştırmada “Bir Şeftali Bin Şeftali” adlı öyküde sevgi, sabır, adalet, dostluk, yardımseverlik, sorumluluk; “Sevgi Masalı”nda adalet, dürüstlük, sevgi, sorumluluk, sabır; “Kel Güvercinci” de ise sevgi, adalet, yardımseverlik, sorumluluk, dürüstlük değerlerine yer verildiği ve bu öykülerin, kök değerlerin aktarımında yararlı bir eğitim aracı olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Bu araştırmanın amacı değer eğitiminde okul – aile işbirliğini değerlendirmek ve değer kazandırma sürecinde bu işbirliğinin önemini belirlemektir. Değerler eğitiminde okul ve aile işbirliğinin önemi hakkında derinlemesine bilgi etmek için nitel araştırma deseni benimsenmiştir. Çalışma grubunu Kayseri il merkezinde bulunan bir devlet okulunda 5. Sınıf derslerine giren 10 öğretmen ve 5. Sınıfta öğrencisi bulunan 10 veli oluşturmaktadır. Katılımcılar amaçsal örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Elde edilen veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak raporlanmıştır. Görüşmeler ses kaydı ile alınmış, daha sonra her bir görüşmenin ses kaydı çözümlenmiş, elde edilen kodlar ve temalar tablolar halinde sunulmuştur. Bulgulara göre öğretmen ve velilerin değer tanımları benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre hem öğretmenler hem veliler öncelikli olarak dürüstlük, saygı ve sevgi değerlerinin öğretilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Öğretmenlerden elde edilen görüşlere göre kazandırmakta zorluk çekilen değerler en çok dürüstlük, saygı ve paylaşma olurken veliler ise en çok dürüstlük ve sorumluluk değerlerini kazandırmakta zorluk çektiklerini belirtmişlerdir. Veliler ve öğretmenler birbirlerinden en çok dürüstlük, saygı ve sevgi değerlerini öğretmelerini beklemektedirler. Öğretmenlerin değer kazandırırken en çok model olma ve yaşantılardan örnekler verme yöntemlerini kullandığını; velilerin ise en çok öğüt verme, model olma ve yaşantılardan örnekler verme yöntemlerini kullandıklarını göstermektedir.

İlahiyat bilimleri ve sosyal bilimler olmak üzere iki farklı bilimi ilgilendiren konu alanı ile çok içerikli bir boyuta sahip olan din eğitiminin önemli meselelerinden biri söz konusu bilimlerden hangisine ait bir disiplin olduğuna karar vermektir. Yapılan araştırmalarda konu ile ilgili olarak; sosyal bilim yaklaşımı ve teolojik yaklaşım olmak üzere öne çıkan iki yaklaşım tespit edilmiştir. Literatür taraması ve betimsel analize dayanan bu çalışmanın amacı James Michael Lee’nin sosyal bilim yaklaşımı çerçevesinde din eğitiminin hangi bilimler arasında yer alması gerektiği sorusuna cevap aramaktır. Bu amaçla makalede öncelikle Lee’nin yaklaşımında “din”in ve “öğretim”in mahiyeti, din öğretim süreci ve içeriği incelenmekte daha sonra sosyal bilim yaklaşımının antitezi durumundaki teolojik yaklaşımın mahiyeti, metodolojisi, temel argümanları ve son olarak sosyal bilimsel din öğretiminin teoloji ile ilişkisi ortaya konmaktadır. Araştırma neticesinde, Lee’nin, yaklaşımını teolojik yaklaşım eleştirisi üzerine inşa ettiği, din öğretimini bir öğretme (teaching) biçimi; ampirik bir faaliyet olan öğretmeyi de spekülatif ve bilişsel bir bilim olan teolojinin değil, sosyal bilimin konusu olarak gördüğü tespit edilmiştir. Dolayısıyla öğretme-öğrenme sürecine ilişkin bilimsel verilere dayalı teorik ve pratik deneysel bir çalışma alanı olan ve amacı dinî davranışları kolaylaştırmak olan din eğitimi için en uygun makro teorinin, teoloji değil, sosyal bilim olduğu sonucuna varılmıştır.

Temel eğitimde görev yapan öğretmenler, değer gelişimi için önemli bir role sahiptir. Bu nedenle araştırmada temel eğitim öğretmenlerinin değer eğitimine ilişkin görüşlerini ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu maksimum çeşitlilik örneklemesine göre belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 öğretim yılında görev yapan 33 okul öncesi ve sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme sorularını belirlemek için alanyazın taraması yapılmış, öğretmenlerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Oluşturulan sorular hakkında uzman görüşü alındıktan sonra öğretmenlerle görüşmeler gerçekleştirilerek sorulara son hali verilmiştir. Böylece 13 yapılandırılmış sorudan oluşan bir görüşme formu oluşturulmuştur. Araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmada değer eğitiminin gerekli görüldüğü ancak akademik odaklı anlayışın, eğitim programındaki yetersizliğin ve uygulamaların öğretmen inisiyatifine bırakılmasının değer eğitimini olumsuz etkilediği belirtilmektedir. Araştırmada ayrıca değer gelişiminde ailenin önemli bir unsur olduğu, aile ve okul dışında değer eğitiminde medyanın, sosyal medyanın, arkadaş çevresinin etkili olduğu, değer öğretiminde genellikle telkin yaklaşımının kullanıldığı, değer gelişiminin takibi ve değerlendirilmesinde zorluk çekildiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda değer eğitiminin programın temelinde yer alması, yaşantı temelli etkinliklerin düzenlenmesi, aile-okul-çevre birlikteliğinin sağlanması, çağdaş değer öğretim yöntemlerinin kullanılması gibi önerilerde bulunulmuştur.

Bu araştırmada ilk olarak Ortaokul 5. sınıf İngilizce Happy English Ders Kitabı, aktarılan değerler bağlamında analiz edilmiştir. Araştırmanın bu kısmında doküman analizi tekniği kullanılmış ve veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizler sonucunda arkadaşlık, sağlıklı yaşam, sporseverlik, yardımseverlik ve nezaket gibi değerlere sıklıkla yer verildiği, Milli Eğitim Bakanlığının İngilizce öğretim programında öne çıkardığı adalet, dürüstlük, sevgi, saygı, vatanseverlik ve özdenetim gibi değerlere ilişkin verilere çok az rastlandığı tespit edilmiştir. Araştırmanın diğer amacı, İngilizce öğretmenlerinin 5.sınıf ders kitaplarındaki değerler eğitimiyle ilgili görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Türkiye genelinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında çalışan 40 İngilizce öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı-yapılandırılmış anket formları kullanılmış ve verilerin analizinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre öğretmenler farklı kültürleri tanıma, anlama ve saygı, kendi milli ve manevi değerlerimizi kazanmayı sağlama, kişilik/karakter gelişimi sağlama ve derse karşı ilgiyi artırma gibi yönlerden değerler eğitiminin gerekli olduğunu düşünmektedirler. Araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük çoğunluğunun kitaptaki değerler eğitimine yönelik etkinlik, içerik ve görsellerin yeterli olmadığı görüşünde olduğu tespit edilmiştir. Ders kitaplarının yetersizliği/ etkinlik eksikliği, ailelerden destek alamama, bazı değerlerin içselleştirilmesinin ve uygulanmasının zor olması ve müfredat yoğunluğu gibi nedenlerden dolayı öğretmenler, değerler eğitimi yaparken zorlandıklarını belirtmişlerdir ve bu sorunların çözümüne ilişkin çeşitli önerilerde bulunmuşlardır.

Bu çalışmada, “Meraklı Minik” dergisinin değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel paradigmaya uygun yürütülen çalışmanın örneklem seçiminde amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Çalışmada iki farklı veri kaynağından yararlanılmıştır. Veri kaynaklarını “Meraklı Minik” dergisinin 2007-2020 yılları arasındaki 156 sayı ve okul öncesi dönem çocuğu olan 10 ebeveyn oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Meraklı Minik” dergisi için Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2010 yılında yayımlanan 53 sayılı ilk ders genelgesinden yararlanarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Değer Sınıflama Formu” kullanılarak doküman incelemesi ve ebeveynler için araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile görüşme tekniği kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada “Meraklı Minik” dergisinde toplam 26 farklı değere yer verildiği saptanmıştır. Çalışmada “Meraklı Minik” dergisinde en fazla yardımlaşma dayanışma ve estetik duyguların geliştirilmesi değerlerine rastlanırken en az adil olma, alçak gönüllülük, misafirperverlik, nazik olma, fedakârlık, vatanseverlik, değerine yer verildiği görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre okul öncesi çocuklarının dönem özelliği dikkate aldığında değerler eğitimi açısından derginin içeriğinin zenginleştirilmesi sonucuna ulaşılmıştır. “Meraklı Minik” dergisinin, hedef kitlesi olan okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özelliklerini dikkate alarak değer kavramlarına daha fazla yer vermesi önerilmektedir.