Search

Özel eğitimdeki öğrencilerin gelişimlerine katkıda bulunmak, onları topluma kazandırmak ve Türkiye'de var olan bir kaynak eksikliğini gidermek amacıyla bu araştırmaya başlanmıştır.Araştırma konusu Hatay ili merkez ilçede bulunan ve özel eğitim alanında yer alan bazı engel türlerini kapsamaktadır. MEB'e bağlı özel eğitim merkezlerinde İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 12-16 yaş aralığı arasında yer alan tanılama istatistiğine göre bu engeller arasında; bedensel yetersizliğe, hafif ve orta düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip olan öğrencilerle birlikte bir kurumda 8 diğer kurumda da 8 hafta olmak üzere 16 hafta çalışılmıştır. Bu süre içinde çeşitli uygulamalar yaptırılıp kavramsal algı düzeyini ölçen sorular sorulmuştur. Bedensel yetersizliği ve hafif ve orta düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip olan ayrı iki gruptan oluşan 5 ve15 öğrenci ile kontrol grupsuz zayıf deneysel desen modeli kapsamında ayrı çalışılmıştır. Ayrıca Hatay'da yer alan özel eğitim kurumları gezilerek engelli öğrencilere neler yaptırıldığı gözlenmiş ve araştırmaya bir bölümü konulmuştur. Araştırmada ayrıca Özel Eğitim alanına değinilmiş konu içeriğinde özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim, engelli öğrencilerin neden özel eğitime ihtiyaç duydukları, bu öğrencilerin aile ve okul ilişkilerine de yer verilmiştir. Araştırma konusu içerisinde yer alan zihinsel engelli ve ortopedik engelli öğrencilerin engelli olma nedenleri ele alınıp; bu engel grupları içerisinde yer alan öğrencilerin görsel sanatlar öğretimi ele alınmıştır. Ayrıca araştırmada sanat terapisi ele alınıp bunun engelli öğrencilere yararları belirtilmiştir.Bu araştırmanın amacı özel eğitime gereksinim duyan bireylerde yer alan 12-16 yaş aralığı ergenlerini kapsayan Hafif Derecede Zihinsel Engelliler, Orta Derecede Zihinsel Engelliler ve Bedensel Engellilerde hem psikolojik, fizyolojik ve sosyolojik hem de eğitsel açıdan güncel yaşam standartlarını geliştirici, ince kaslarda tedavi edici, rehabilite edici bir şekilde rol oynayacağı öngörülen görsel sanatlar uygulamalarının önemini açığa çıkartmaktır. Ayrıca 12-16 yaş aralığında yer alan ergenlerin gelişimlerinin bu özel eğitim gereksinimi duyan bireylerde ne düzeyde olduğunu saptayarak bu alan eğitmenlerine, engelli öğrencilere ve ailelerine mümkün olduğunca yararlı olmayı amaçlamaktadır.Anahtar Kelimeler: Özel Eğitim, Zihinsel Engelliler, Ortopedik Engelliler, Görsel Sanatlar, Sanat Terapisi, Rehabilite. This study was initiated with the aim of contributing to the development of individuals in need of special education, bringing the in society and providing for the lack of resources in Turkey. This study encompasses several types of handicaps within the field of special education in the central district of Hatay Province. According to diagnosis statistics between the ages of 12 – 16 by Provincial Directorate of Health in special education centers within the body of National Ministry of Education, individuals with these handicaps including physical inability and light and medium-scaled mental deficiency are studied for 16 weeks in total: 8 weeks in an institution and also 8 weeks in another institution. In this period, these individuals were made to perform various practices and were asked questions measuring their level of conceptual perception. 5 and 15 students with physical inability, and light and medium-scaled mental deficiency respectively were individually studied within the scope of weak experimental design model without any control groups. Moreover; special education institutions in Hatay were visited and observed, and a part this activity is included in this study. In this study, the field of special education is also addressed, and the question of why handicapped individuals need special education, children with special needs and special education, family and school relationships of these individuals are also included in this context. The reason why mentally challenged and orthopedically handicapped individuals have this deficiency, and the visuals art training of students within these handicap groups are addressed. Furthermore; art therapy is discussed, and its benefits for handicapped individuals are also included in this study. The aim of this study is to reveal the importance of visual arts practices provided for a rehabilitating role that improves current life standards, treats weak muscles psychologically, physically, sociologically and scholastically in Light-Scaled Mentally Challenged, Medium-Scaled Mentally Challenged and Physically Handicapped including teenagers between the ages of 12 – 16 in need of special education. Furthermore; it also aims to benefit the instructors, the handicapped individuals and their families as much as possible by detecting the level of developments of the teenagers between the ages of 12 – 16 in need of special education. Key words: Special Education, Mentally Challenged, Orthopedically Handicapped, Visual Arts, Art Therapy, Rehabilitation. 315

Bu araştırmanın amacı, fiziksel engelli fertlere sahip ailelerin tatil kararlarına fiziksel engelli fertlerin etkisinin olup olmadığını tespit edilmesidir. Buna ek olarak, kişisel ve sosyal faktörler ile internet, engelli dernekleri, banka kredileri, konaklama işletmelerinin sunduğu promosyonlar ve engellilere yönelik seyahat acentelerinin tatil satın alma karar sürecine etkisinin olup olmadığı araştırmanın ikincil amaçlarıdır.Bu araştırmada öncelikle mevcut literatür taranmış, ve görüşme formu yaklaşımına göre yarı yapılandırılmış sorular oluşturulmuştur. Maksimum çeşitlilik örneklemine göre Ankara'da belirlenen 20 katılımcı ile bireysel görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analize tabi tutulmuştur.Betimsel analize göre fiziksel engelli fertlerin satın alma karar sürecinde aile içerisinde söz hakları olduğu, tatil satın alma karar sürecine daha çok bilgi araştırması noktasında katkı sağladıkları, bireysel tatillerde kendilerinin karar verdiğini ve aileleriyle birlikte yaptıkları tatillerde ise daha çok ortak karar aldıkları sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca kişisel ve sosyal faktörler ile internet, engelli dernekleri, konaklama işletmelerinin sunduğu promosyonlarının etkisinin olduğu belirlenmiştir. Banka kredilerinden yararlanmadıkları ve engellilere yönelik seyahat acentelerinin hizmetlerinden hiç yararlanmadıkları belirlenmiştir. Yasaların uygulanmasında sorunlar olduğu ve konaklama işletmelerinde eksikliklerle karşılaştıkları belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Engelli, Tatil, Aile, Satın Alma Karar Süreci, Ankara The purpose of this study is to determine the impact of physically disabled individuals on their families' holiday decision. In addition, secondarily object of the study is whether personal and social factors and internet, disabled associations, bank loans, promotions offered by accommodation establishments and travel agents have effects on holiday purchase decision-making process of disabled or not.Firstly, the study scanned existing literature and the questions for interview are formed according to the semi-structured interview approach. According to the maximum variety sample, twenty participants was interviewed in Ankara. The obtained data were subjected to descriptive analysis.According to the descriptive analysis individuals with physical disabilities, in this study these result was determined; they have rights in decisions of family holiday decision, have more contribution in holiday purchase decisions-making process mostly in case of information research, They had decided on an individual holiday and in their holidays with their families they have a joint decision-making. Moreover, the impact of personal and social factors and the internet, disabled associations, the promotional offer of accommodation establishments to be determined. They don?t take advantage of bank loans and also they don?t benefit from the services of a travel agency that have a special tour for disabled people. Also there is a problem in implementation of laws issues and faced a lack of accommodations establishments have been determined.Key Words: Disability, Vacation, Family, Buying Decision Process, Ankara 160

XI ÖZET Bu çalışmanın temel amacı otistik, zihinsel, işitme, görme ve bedensel(spastik) engelli çocuğa sahip olmanın aile içi ilişkileri nasıl etkilediğini incelemektir. Araştırmanın örneklemi; otistik bir çocuğu olan 30 ebeveyn, zihinsel engelli bir çocuğu olan 26 ebeveyn, işitme engelli bir çocuğu olan 26 ebeveyn, görme engelli bir çocuğu olan 26 ebeveyn ve spastik bir çocuğu olan 21 ebeveyn olmak üzere 5 gruptan oluşmuştur. Örneklemde 129 anne ve 129 baba olmak üzere toplam 258 ebeveyn bulunmaktadır. Ebeveynlerin aile fonksiyonlarını değerlendirme biçimleri iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, problem çözme, davranış kontrolü, gereken ilgiyi gösterme ve genel fonksiyonlar olmak üzere 7 alt boyuttan oluşan Aile Değerlendirme ölçeği( McMater Family Assesment Device) ile değerlendirilmiştir. Ebeveynlerin Aile Değerlendirme Ölçeğinin alt ölçeklerinden elde ettikleri ortalamalar sağlıklılık/sağlıksızlık düzeyinde analiz edilmiştir. Elde edilen sonuca göre engelli çocuk anneleri ve babalan arasında aile içi ilişkileri değerlendirme biçimleri bakımından fark bulunamamıştır. Otistik, zihinsel, işitme, görme ve bedensel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin aile fonksiyonlarını sağlıklı olarak değerlendirdikleri bulunmuştur. Engelli çocuğa sahip babaların aile işlevlerim değerlendirme biçimi annelere göre daha sağlıklı çıkmıştır. Engel türlerine göre anne ve babaların aile fonksiyonlarından elde ettikleri ortalamalar bazı sosyo-demografik değişkenlere göre tek yönlü varyans analizi ve t testi ile analiz edilmiştir. Eğitim durumu ve sosyo-ekonomik düzeyi daha düşük olan ebeveynlerin aile fonksiyonlarım değerlendirme biçimi daha sağlıksız olarak bulunmuştur. Sonuçlar ebeveynlerin engelli bir çocuğa sahip olmaktan dolayı etMlendiklerini ancak engel türü açısından fark bulunmadığım göstermiştir. Ebeveynlerin aile işlevleri alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında olumlu bir ilişki bulunmuştur. Xll SUMMARY The main purpose of this study is to examine how having an autistic, mentally retarded child or child with visual, hearing or physical impairement can effect the relations in the family. The subject group of this study consists of 30 parents having an autistic child, 26 parents having a mentally retarded child, 26 parents having a child with hearing impairement, 26 parents having a child with visual impairement, and 26 parents having a spastic child. There are 129 mother subjects, and 129 father subjects, which makes a total of 258 parents. Parents' evaluations of family functions were assessed by the McMater Family Assesment Device which is composed of 7 sub-dimensions. The functions are communication, roles, emotional reaction, problem-solving, attitude control, showing the necessary interest, and general functions. The averages maintained from the sub-devices of McMater Family Assessement Device were analyzed whether to be healthy or unhealthy. The results showed that there wasn't any difference between the mothers' and fathers' evaluations of the relations in the family. The study also reported that the parents of autistic, mentally retarded or with hearing, visual, physical impairement child found the family functions to be healthy. Fathers' evaluations of family functions were found to be healthier than mothers' evaluations. The averages of parents' evaluations of family functions were classified bythe type of impairment and then analyzed according to some socio-demographic variables with one-way ANOVA and t-test Family functions' evaluations of parents with a low socio-economic status as well as a low education level were found to be less healthy. The results showed that, having an impaired child effects the parents no matter what type of impairement it is. The study found that there was a positive relationship between the parents' scores on the sub-dimensions of family functions. 132