Search

In this text I discuss the cognitive and non-cognitive factors that determine the effectiveness of persuasion and argumentation which I dub “persuasive imponderabilia” due to the obvious difficulties with the operationalization of their impact in concrete, problem-solving situations. Concurrently, I also deal with the constitutive elements of persuasion examining their inherent qualities from a functional-pragmatic viewpoint. Specific attention is paid to: 1) The incompatibility of formal-logical models of argumentation with the reality of persuasive communication; 2) The need to include in the study of argumentation and persuasion, a subjective, axiologized vision of reality, as an important reference point in the functioning of “evidence”; 3) The heterogeneity of strategies for justifying convictions and beliefs which refer to various sources of cognition; and 4) The importance of philosophical queries concerning what is undetermined in human thinking and existence. These considerations are complemented by pointing to the logical improvability and unnecessariness of the very nature of the argumentation as well as to the role of a critical discussion in minimizing belief divergence in discursive interactions.

The One Form/One Meaning Principle. The Case for Case. Part I The main topic of the paper is the problem of validating linguistic procedures aimed at representing the meaning of cases as they are employed in two invariant-oriented approaches to language and grammar: in Roman Jakobson’s ‘feature-based’ framework and in Gustave Guillaume’s Psychomechanics of Language. Also taken into account are trends within the cognitively-oriented approach to grammar, whose proponents object to procedures based on the structuralist principle: one form/one meaning. Ultimately, by invoking the methodological prerequisites of cognitive linguistics, as introduced in Ronald Langacker’s version of cognitive grammar, the author claims that, inasmuch as cases are concerned, there seems to be, in principle, no contradiction between introducing a stable relationship between the linguistic sign and its meaning, and positing the prototype-centered and network-based structuring of a linguistic category, as advocated in cognitive linguistics. The conclusion is that any of these three linguistic traditions could benefit by taking into account the findings of the other two approaches. Zasada jednej formy/jednego znaczenia. Przypadek do przypadka. Część I W artykule autor omawia kwestie związane z oceną wartości językoznawczych strategii i procedur modelowania znaczenia form przypadkowych w dwóch inwariantywnie zorientowanych podejściach do języka i gramatyki – Romana Jakobsona matrycowym ujęciu cech semantycznych oraz Gustave’a Guillaume’a psychomechaniki języka. W toku wywodu autor analizuje teoretyczne uwarunkowania konstruktów służących badaniu i reprezentowaniu znaczeniowych inwariantów kategorii przypadkowych oraz form będących ich tekstowymi realizacjami. Autor bierze też pod uwagę wątpliwości przedstawicieli kognitywnie zorientowanaych badań nad kategorią przypadka dotyczące wartości wyjaśnień uzyskiwanych za pomocą modeli odwołujących się do strukturalistycznej zasady jedna forma/jedno znaczenie. Odwołując się do ustaleń gramatyki kognitywnej Ronalda Langackera i jej zwolenników, autor konfrontuje je z ustaleniami przywołanych wcześniej badaczy i stwierdza, że w kwestii semantyki form przypadkowych nie ma zasadniczej sprzeczności między strukturalno–funkcjonalnym postulowaniem ustabilizowanej relacji między znakiem językowym i jego znaczeniem a prototypowo–sieciową organizacją kategorii językowej proponowaną przez zwolenników ujęć kognitywnych. Ponadto autor konstatuje, że pochodzące z trzech różnych tradycji językoznawczych wyjaśnienia kwestii znaczenia form przypadkowych wzajemnie się dopełniają, odsłaniając wieloaspektową naturę tego zjawiska.